Бұл Азиядағы егеменді мемлекеттер мен тәуелді аймақтардың тізімі Азияның жер бетіндегі орналасуы Ресейдің Азия елдерінің

Бұл Азиядағы егеменді мемлекеттер мен тәуелді аймақтардың тізімі.

Ресейдің Азия елдерінің тізіміне қосылуы, ең алдымен, әлемнің осы бөлігінде ішінара орналасуына негізделген (ел халқының көп бөлігі Еуропада, бірақ аумақтың көп бөлігі Азияда орналасқан).

Қазақстан мен Түркия аумақ бөлігінің Еуропада болуына байланысты Еуропа елдерінің тізіміне де енеді.

Әзербайжан мен Грузия әдетте Батыс Азияға жатқызылады, бірақ кейбір дереккөздер бұл екі мемлекеттің де Еуропада аумақтары болуы мүмкін деп санайды, өйткені Еуропа-Азия шекарасын сызудың әртүрлі нұсқалары бар.

Еуропалық Одаққа мүше Кипр Республикасы және Оңтүстік Кавказда орналасқан Армения (Еуропа Кеңесінің мүшесі) географиялық жағынан толығымен Азияда орналасқан, бірақ Еуропамен тығыз саяси, тарихи және мәдени байланыстары бар.

Оңтүстік-Батыс Азия

Атауы (Қазақша атауы)	Өзіндік атауы (Ресми атауы)	Елорда	Тіл	Валюта	Жер аумағы, км²	Халық тығыздығы	Халқы
Әзербайжан (Әзербайжан Республикасы)	Azərbaycan (Azərbaycan Respublikası)	Баку	Әзербайжан тілі	Әзірбайжан манаты (AZN)	86 600 км²	117 адам/км²	10,353,296
Армения (Армения Республикасы)	Հայաստան (Հայաստանի Հանրապետություն)	Ереван	Армян тілі		29 800 км²	101.5 адам/км²	3,165,000
Бахрейн (Бахрейн Мәліктігі)	البحرين (مملكة البحرين)	Манама	Араб тілі		765 км²	1,864 адам/км²	1,463,265
БАӘ (Біріккен Араб Әмірліктері)	الإمارات العربية المتحدة‎ (الإمارات العربية المتحدة‎) United Arab Emirates (United Arab Emirates)	Абу-Даби	Араб тілі		83 600 км²	121 адам/км²	9,282,410
Грузия (Грузия)	საქართველო (საქართველო)	Тбилиси	Грузин тілі	Лари (GEL)	69 700 км²	57.6 адам/км²	3,688,647
Израиль (Израиль Мемлекеті)	ישראל (מְדִינַת יִשְׂרָאֵל)	Иерусалим	Иврит және Араб тілі	Шекель (ILS)	20 770 км² 22 072 км²	449 адам/км²	9,900,000
Иордания (Иордания Хашимит мәліктігі)	الأردن (المملكة الأردنية الهاشمية‎)	Амман	Араб тілі		92 300 км²	114 адам/км²	11,484,805[
Ирак (Ирак Республикасы)	العراق (جمهورية العراق‎)	Бағдат	Араб тілі және Күрд тілі		437 072 км²	107,12 адам/км²	46,523,657
Иран (Иран Ислам Республикасы)	ایران (جمهوری اسلامی ایران‎)	Тегеран	Парсы тілі		1 648 000 км²	55 адам/км²	89,767,210
Йемен (Йемен Республикасы)	يمني (الجمهوريّة اليمنية)	Сана	Араб тілі		527 970 км²	65.0 адам/км²	34,449,825
Қатар (Қатар мемлекеті)	قطر (دولة قطر)	Доха	Араб тілі		11437 км²	176 адам/км²	2,795,484
Кипр (Кипр Республикасы)	(Κύπρος) (Κυπριακής Δημοκρατίας) (Kıbrıs) (Kıbrıs Cumhuriyeti)	Никосия	Грек тілі және Түрік тілі	Еуро (EUR)	9 250 км²	123.4 адам/км²	923,272
Кувейт (Кувейт Мемлекеті)	الكويت (دولة الكويت‎)	Эль-Кувейт	Араб тілі		17 818 км²	200.2 адам/км²	4,294,621
Ливан (Ливан Республикасы)	لبنان (الجمهورية اللبنانية‎)	Бейрут	Араб тілі		10 452 км²	560 адам/км²	5,296,814
Оман (Оман Сұлтандығы)	عمان (سلطنة عمان)	Маскат	Араб тілі		309 500 км²	15 адам/км²	4,520,471
Сауд Арабиясы (Сауд Арабия Патшалығы)	المملكة العربية السعودية (المملكة العربية السعودية)	Эр-Рияд	Араб тілі		2 218 000 км²	15 адам/км²	32,175,224
Сирия (Сириялық Араб Республикасы)	سورية (الجمهورية العربية السورية‎)	Дамаск	Араб тілі		185 180 км²	118.3 адам/км²	23,865,423
Түркия (Түркия Республикасы)	Türkiye (Türkiye Cumhuriyeti)	Анкара	Түрік тілі	Түрік лирасы (TRY)	780 580 км²	111 адам/км	85,372,377

Орталық Азия

Атауы (Қазақша атауы)	Өзіндік атауы (Ресми атауы)	Елорда	Тіл	Валюта	Жер аумағы, км²	Халық тығыздығы	Халқы
Қазақстан (Қазақстан Республикасы)	Қазақстан (Қазақстан Республикасы)	Астана	Қазақ тілі, Орыс тілі	Қазақстан теңгесі (KZT)	2 724 902 км²	7,2 адам/км	20 075 271
Қырғызстан (Қырғыз Республикасы)	Кыргызстан (Кыргыз Республикасы)	Бішкек	Қырғыз тілі, Орыс тілі	Қырғыз сомы (KGS)	199 951 км²	35.8/ адам/км	7,161,900
Тәжікстан (Тәжікстан Республикасы)	Тоҷикистон (Ҷумҳурии Тоҷикистон)	Душанбе	Тәжік тілі	Сомони (TJS)	142 000 км²	70 адам/км	10,077,600
Түрікменстан (Түрікменстан)	Türkmenistan (Türkmenistan)	Ашхабад	Түрікмен тілі	Түрікменстан манаты (TMT)	491 200 км²	14.4 адам/км	7,057,841
Өзбекстан (Өзбекстан Республикасы)	O’zbekiston/Ўзбекистон (O’zbekiston Respublikasi/Ўзбекистон Республикаси)	Ташкент	Өзбек тілі	Өзбекстан сомы (UZS)	447 400 км²	80.2 адам/км	37,030,884

Оңтүстік Азия

Атауы (Қазақша атауы)	Өзіндік атауы (Ресми атауы)	Елорда	Тіл	Валюта	Жер аумағы, км²	Халық тығыздығы	Халқы
Ауғанстан (Ауғанстан Ислам Әмірлігі)	جمهوریت‎‎ (د افغانستان اسلامي جمهوریت‎)	Кабул	Пушту тілі және		652 864 км²	48.08 адам/км²	41,128,771
Бангладеш (Бангладеш Халық Республикасы)	বাংলাদেশ (গণপ্রজাতন্ত্রী বাংলাদেশ)	Дакка	Бенгал тілі		144 000 км²	1,165 адам/км²	169,828,911
Бутан (Бутан Патшалығы)	འབྲུག་ཡུལ་ (འབྲུག་རྒྱལ་ཁབ་)	Тхимпху		және	47 000 км²	19.3 адам/км²	777,486
Мальдив Республикасы (Мальдив Республикасы)	ދިވެހިރާއްޖެ (ދިވެހިރާއްޖޭގެ ޖުމުހޫރިއްޔާ)	Мале			298 км²	1,728.63 адам/км²	515,132
Непал (Непал Федеративтік Демократиялық Республикасы)	नेपाल (संघीय गणतन्त्र गणतन्त्र नेपाल)	Катманду			140 800 км²	198 адам/км²	30,666,598
Пәкістан (Пәкістан Ислам Республикасы)	پاکستان (اسلامی جمہوریہ پاکستان)	Исламабад	Урду және Ағылшын тілі		803 940 км²	273.8 адам/км²	241,499,431
Үндістан (Үндістан Республикасы)	इंडिया (भारत गणराज्य)	Нью-Дели	Хинди және Ағылшын тілі		3 287 590 км²	425.2 адам/км²	1,428,627,663
Шри-Ланка (Шри-Ланка Демократиялық Социалистік Республикасы)	ஸ்ரீ லங்கா/ශ්රී ලංකාව (இலங்கை சனநாயக சோசலிசக் குடியரசு/ශ්‍රී ලංකා ප්‍රජාතාන්ත්‍රික සමාජවාදී ජනරජය)	Шри-Джаяварденепура-Котте (де-юре) Коломбо (де-факто)	және		65 610 км²	346 адам/км²	22,037,000

Шығыс Азия

Атауы (Қазақша атауы)	Өзіндік атауы (Ресми атауы)	Елорда	Тіл	Валюта	Жер аумағы, км²	Халық тығыздығы	Халқы
Қытай (Қытай Халық Республикасы)	中国 (中华人民共和国)	Бейжің	Қытай тілі	Женминби (CNY)	9 596 960 км²	148 адам/км²	1,411,750,000
Солтүстік Корея (Корей Халық Демократиялық Республикасы)	조선 (조선민주주의인민공화국)	Пхеньян	Корей тілі		120 540 км²	212 адам/км²	26,072,217
Оңтүстік Корея (Корея Республикасы)	한국 (대한민국)	Сеул	Корей тілі		99 274 км²	507 адам/км²	52,081,799
Моңғолия (Моңғолия)	Монгол Улс	Ұланбатыр	Моңғол тілі	Тұғрық (MNT)	1 564 116 км²	2.24 адам/км²	3,504,741
Жапония (Жапония)	日本 (日本国)	Токио	Жапон тілі	Жапон иені (JPY)	377 835 км²	335,8 адам/км²	125,708,382

Солтүстік Азия

Байрақ	Елтаңба	Атауы (Қазақша атауы)	Өзіндік атауы (Ресми атауы)	Елорда	Тіл	Валюта	Жер аумағы, км²	Халық тығыздығы	Халқы	Карта
		Ресей (Ресей Федерациясы)	Россия (Российская Федерация)	Мәскеу	Орыс тілі	Ресей рублі (RUB)	17 125 200 км² (еуропалық бөлігімен)	8,4 адам/км²	144,699,673 (еуропалық бөлігімен)

Оңтүстік-шығыс Азия

Атауы (Қазақша атауы)	Өзіндік атауы (Ресми атауы)	Елорда	Тіл	Валюта	Жер аумағы, км²	Халық тығыздығы	Халқы
Бруней (Бруней-Даруссалам мемлекеті)	Brunei (Negara Brunei Darussalam)	Бандар-Сери-Бегаван	Малай тілі		5 770 км²	80,57 адам/км²	464,478
Вьетнам (Вьетнам Социалистік Республикасы)	Việt nam (Cộng Hòa Xã Hội Chủ Nghĩa Việt Nam)	Ханой	Вьетнам тілі		329 560 км²	298 адам/км²	100,300,000
Индонезия (Индонезия Республикасы)	Indonesia (Republik Indonesia)	Джакарта			1 919 460 км²	143 адам/км²	270,203,917
Камбоджа (Камбоджа Патшалығы)	ប្រទេសកម្ពុជា (ព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា)	Пномпень			181 040 км²	94.4 адам/км²	17,091,464
Лаос (Лаос Халықтық Демократиялық Республикасы )	ລາວ (ສາທາລະນະລັດປະຊາທິປະໄຕປະຊາຊົນລາວ)	Вьентьян	Лаос тілі		236 800 км²	26.7 адам/км²	7,749,595
Малайзия (Малайзия)	Malaysia	Куала-Лумпур	Малай тілі		329 758 км²	101 адам/км²	34,564,810
Мьянма (Мьянма Одағының Республикасы)	မြန်မာ (ပြည်ထောင်စု သမ္မတ မြန်မာနိုင်ငံတော်)	Нейпьидо			678 500 км²	84 адам/км²	55,770,232
Сингапур (Сингапур Республикасы)	Singapura (Republik Singapura)	Сингапур	Ағылшын тілі, Қытай тілі, Малай тілі,		692,7 км²	7,804 адам/км²	5,917,600
Тайланд (Тайланд Патшалығы)	ประเทศไทย (ราชอาณาจักรไทย)	Бангкок	Тай тілі	Бат (THB)	514 000 км²	132.1 адам/км²	66,041,239
Шығыс Тимор (Шығыс Тимор Демократиялық Республикасы)	Timor-Leste (Repúblika Demokrátika Timor-Leste)	Дили	және Португал тілі	АҚШ доллары (USD)	15 007 км²	89.7 адам/км²	1,354,662
Филиппин (Филиппин Республикасы)	Pilipinas (Republika ng Pilipinas)	Манила	, және Ағылшын тілі		300 000 км²	363.45 адам/км²	114,163,719

Шектеулі, бірақ елеулі халықаралық мойындауы бар мемлекеттер

Байрақ	Елтаңба	Атауы (Қазақша атауы)	Өзіндік атауы (Ресми атауы)	Елорда	Тіл	Аумақты талап ететін мемлекет Мәртебесі	Жер аумағы, км²	Халық тығыздығы	Халқы	Карта
		Тайвань (Қытай Республикасы)	臺灣 (中華民國)	Тайбэй	Қытай тілі	Қытай БҰҰ-ға мүше 11 мемлекет мойындады.	35 980 км²	650 адам/км²	23,894,394
		Палестина (Палестина Мемлекеті)	فلسطين (دولة فلسطين)	Рамалла	Араб тілі	Израиль БҰҰ-ға мүше 144 мемлекет мойындады.	6020 км²	734 адам/км²	5,483,450

Халықаралық мойындауы аз немесе мүлдем жоқ мемлекеттер

Атауы (Қазақша атауы)	Өзіндік атауы (Ресми атауы)	Елорда	Тіл	Аумақты талап ететін мемлекет Мәртебесі	Жер аумағы, км²	Халық тығыздығы	Халқы
Абхазия (Абхазия Республикасы)	Аҧсны (Аҧсны Аҳәынҭқарра)		Абхаз тілі және Орыс тілі	Грузия БҰҰ-ға мүше 5 мемлекет мойындады.	8 598 км²	28.2 адам/км²	244,236
Оңтүстік Осетия (Оңтүстік Осетия Республикасы)	Республикæ Хуссар Ирыстон (Хуссар Ирыстон)		, Орыс тілі және Грузин тілі	Грузия БҰҰ-ға мүше 5 мемлекет мойындады.	3 900 км²	13,73 адам/км²	56,520
Солтүстік Кипр (Солтүстік Кипр Түрік Республикасы)	Kuzey Kıbrıs (Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti)	Лефкоша	Түрік тілі	Кипр Тек Түркия мойындады	3 355 км²	114 адам/км²	382,836

Тәуелді аймақтар

Атауы (Қазақша атауы)	Өзіндік атауы (Ресми атауы)	Елорда	Тіл	Валюта	Мемлекет	Жер аумағы, км²	Халқы	Халық тығыздығы
Акротири мен Декелия	Akrotiri and Dhekelia	Эпископи	Ағылшын тілі	Еуро (EUR)	Ұлыбритания	254 км²	18,195	61,8 адам/км²
Гонконг (Сянган)	қыт. (дәст.) 香港特別行政區, жеңілд. 香港特别行政区, пиньинь: Xiānggǎng Tèbié Xíngzhèngqū ағылш. Hong Kong Special Administrative Region	Гонконг (Сянган)	Қытай тілі және Ағылшын тілі		Қытай	1 104 км²	7,498,100	6,801 адам/км²
Макао (Аомынь)	қыт. 中華人民共和國澳門特別行政區 порт. Região Administrativa Especial de Macau	Макао (Аомынь)	Қытай тілі және Португал тілі		Қытай	27 км²	672,800	20,300 адам/км²
Кокос (Килинг) аралдары	Cocos Islands	Уэст-Айленд	Ағылшын тілі	Аустралия доллары (AUD)	Аустралия	14 км²	596	43,36 адам/км²
Кристмас аралы	Territory of Christmas Island	Флайинг-Фиш-Коув	Ағылшын тілі	Аустралия доллары (AUD)	Аустралия	135 км²	1,692	10,39 адам/км²
Үнді мұхитындағы Британия аймағы	British Indian Ocean Territory	Диего-Гарсия	Ағылшын тілі	АҚШ доллары	Ұлыбритания	60 км²	3,000 (әскерилер)	50 адам/км²

Дереккөздер

Europe | Facts, Land, People, & Economy (ағыл.).(қолжетпейтін сілтеме) Тексерілді, 9 маусым 2024.
Europe Map / Map of Europe - Facts, Geography, History of Europe - Worldatlas.com.(қолжетпейтін сілтеме) Тексерілді, 9 маусым 2024.
worldatlas., The Middle East The Middle East. — «As a point-of-interest, Armenia and Azerbaijan have long been associated with the Middle East, but in recent years, some sources now consider them to be more closely aligned with Europe based on their modern economic and political trends. We have moved in that direction, and the same applies for the island country of Cyprus, as it does for Georgia, the former Russian republic.» Басты дереккөзінен мұрағатталған 14 қазан 2012.(қолжетпейтін сілтеме) Тексерілді, 9 маусым 2024.
Абхазия мен Оңтүстік Осетия халқын есептемегенде
* Біріккен Ұлттар Ұйымының бірнеше қарарларына сәйкес, атап айтқанда, 1947 жылғы 29 қарашадағы № 181 (II) БҰҰ қарарына (палестиналық еврейлер қабылдаған және Араб мемлекеттері лигасы (LAS) және палестиналық арабтар қабылдамаған) және (БҰҰ Араб лигасы елдері қарсы дауыс берді. резолюцияға сәйкес, Израиль ол кезде БҰҰ-ның мүшесі емес еді), Иерусалимнің мәртебесі халықаралық басқарудағы аумақ ретінде бекітілді.
- Араб-израиль соғысының (1947-1949) нәтижесінде Иерусалим Трансиордания (Шығыс Иерусалим) мен Израиль (оның батыс бөлігі) арасында бөлінді. Израиль 1949 жылы Иерусалимді өзінің астанасы деп жариялады, ал Трансиордания 1950 жылы Шығыс Иерусалимді Батыс жағалауға біржақты түрде қосып, оны екінші астанасы деп жариялады.
- 1967 жылы, алты күндік соғыстан кейін Израиль Шығыс Иерусалимді аннексиялады және оны Батыс бөлігімен бір муниципалды құрылымға біріктірді, бірақ бұл біріктіруді БҰҰ мойындамады (БҰҰ Қауіпсіздік Кеңесінің 478 қарары). Израильмен дипломатиялық қатынасы бар барлық елдердің елшіліктері Иерусалимнен тыс жерде, негізінен Тель-Авивте орналасқан.
1949 жылғы соғысының нәтижесінде құрылған Израильдің егемендік аумағы. Осы шекараларда Израильді көптеген мемлекеттер мен БҰҰ мойындайды
Кейінірек Израильдің егемендігі, соның ішінде Шығыс Иерусалим мен Голан шыңдары тараған аумақ. Бұл сан Израильдің ресми құжаттарында қолданылады, бірақ БҰҰ аннексиясын мойындамауына байланысты халықаралық құжаттарда қолданылмайды

[1] Europe | Facts, Land, People, & Economy (ағыл.).(қолжетпейтін сілтеме) Тексерілді, 9 маусым 2024.

[2] Europe Map / Map of Europe - Facts, Geography, History of Europe - Worldatlas.com.(қолжетпейтін сілтеме) Тексерілді, 9 маусым 2024.

[worldatlas-3] worldatlas., The Middle East The Middle East. — «As a point-of-interest, Armenia and Azerbaijan have long been associated with the Middle East, but in recent years, some sources now consider them to be more closely aligned with Europe based on their modern economic and political trends. We have moved in that direction, and the same applies for the island country of Cyprus, as it does for Georgia, the former Russian republic.» Басты дереккөзінен мұрағатталған 14 қазан 2012.(қолжетпейтін сілтеме) Тексерілді, 9 маусым 2024.

[4] Абхазия мен Оңтүстік Осетия халқын есептемегенде

[5] * Біріккен Ұлттар Ұйымының бірнеше қарарларына сәйкес, атап айтқанда, 1947 жылғы 29 қарашадағы № 181 (II) БҰҰ қарарына (палестиналық еврейлер қабылдаған және Араб мемлекеттері лигасы (LAS) және палестиналық арабтар қабылдамаған) және (БҰҰ Араб лигасы елдері қарсы дауыс берді. резолюцияға сәйкес, Израиль ол кезде БҰҰ-ның мүшесі емес еді), Иерусалимнің мәртебесі халықаралық басқарудағы аумақ ретінде бекітілді.
Араб-израиль соғысының (1947-1949) нәтижесінде Иерусалим Трансиордания (Шығыс Иерусалим) мен Израиль (оның батыс бөлігі) арасында бөлінді. Израиль 1949 жылы Иерусалимді өзінің астанасы деп жариялады, ал Трансиордания 1950 жылы Шығыс Иерусалимді Батыс жағалауға біржақты түрде қосып, оны екінші астанасы деп жариялады.

1967 жылы, алты күндік соғыстан кейін Израиль Шығыс Иерусалимді аннексиялады және оны Батыс бөлігімен бір муниципалды құрылымға біріктірді, бірақ бұл біріктіруді БҰҰ мойындамады (БҰҰ Қауіпсіздік Кеңесінің 478 қарары). Израильмен дипломатиялық қатынасы бар барлық елдердің елшіліктері Иерусалимнен тыс жерде, негізінен Тель-Авивте орналасқан.

[6] Араб-израиль соғысының (1947-1949) нәтижесінде Иерусалим Трансиордания (Шығыс Иерусалим) мен Израиль (оның батыс бөлігі) арасында бөлінді. Израиль 1949 жылы Иерусалимді өзінің астанасы деп жариялады, ал Трансиордания 1950 жылы Шығыс Иерусалимді Батыс жағалауға біржақты түрде қосып, оны екінші астанасы деп жариялады.

[7] 1967 жылы, алты күндік соғыстан кейін Израиль Шығыс Иерусалимді аннексиялады және оны Батыс бөлігімен бір муниципалды құрылымға біріктірді, бірақ бұл біріктіруді БҰҰ мойындамады (БҰҰ Қауіпсіздік Кеңесінің 478 қарары). Израильмен дипломатиялық қатынасы бар барлық елдердің елшіліктері Иерусалимнен тыс жерде, негізінен Тель-Авивте орналасқан.

[6] 1949 жылғы соғысының нәтижесінде құрылған Израильдің егемендік аумағы. Осы шекараларда Израильді көптеген мемлекеттер мен БҰҰ мойындайды

[7] Кейінірек Израильдің егемендігі, соның ішінде Шығыс Иерусалим мен Голан шыңдары тараған аумақ. Бұл сан Израильдің ресми құжаттарында қолданылады, бірақ БҰҰ аннексиясын мойындамауына байланысты халықаралық құжаттарда қолданылмайды