Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Сом (өзб. сўм, so'm) — 100 тиыннан тұратын Өзбекстанның ақша бірлігі. ISO 4217 әріптік коды – UZS, цифрлық коды – 860. Алғашында 1993 жылы 15 қарашада ел экономикасын рублдің артық ұсынысынан қорғау үшін кеңестік рублге параллель валюта болып табылатын сом-купон түрінде енгізілді. 1994 жылдың 1 шілдесінен бастап – Өзбекстандағы жалғыз заңды төлем құралы ретінде енгізілді.
| Сом (қаз.) | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| So‘m / Сўм (өзб.) | |||||
| |||||
| Кодтар және таңбалар | |||||
| Кодтар ISO 4217 | UZS (860) | ||||
| so’m • сўм | |||||
| Айналым шекарасы | |||||
 Өзбекстан | |||||
| Туынды және параллельді бірліктер | |||||
| Бөлшекті | тиын (1⁄100) | ||||
| Айналымдағы монеталар және банкноталар | |||||
| Банкноталар | 1000, 2000, 5000, 10 000, 20 000, 50 000 және 100 000 сом | ||||
| Тарих | |||||
| Валюта-ізашар | Сом-купон | ||||
| Бонкноталар және монеталар өңдірісі | |||||
| Эмиссиялық орталық | |||||
| https://cbu.uz/oz/ | |||||
| Банкнота өңдіруші | Дәулет белгісі | ||||
| www.davlat-belgisi.uz | |||||
| Ташкент ақша сарайы | |||||
| www.davlat-belgisi.uz | |||||
| Бағамдар ХВҚ, ЕОБ және ҚРҰБ мәліметтері бойынша аутоматты түрде жаңартылып отырады. | |||||
 Сом Ортаққорда | |||||
2016 жылы беларустік рубл деноминацияланғаннан кейін сом бұрынғы КСРО елдері арасында ең арзан валюта болды (2019 жылдың шілде айының соңында ең жақын бәсекелес армян драмы рублге қатысты шамамен 20 есе қымбат болды).
Тарихы
Министрлер Кабинетінің 1993 жылғы 12 қарашадағы № 550 «Өзбекстан Республикасының аумағында параллель төлем құралы ретінде «сом-купондарды» енгізу туралы» 1993 жылғы 15 қарашадағы Өзбекстан Республикасындағы қаулысы ішкі нарықты рублдің артық ұсынысынан қорғау, сондай-ақ халыққа ақшалай қаражаттың уақтылы төленуін қамтамасыз ету үшін 1992 жылғы үлгідегі қосымша уақытша «сом» ақша белгілері (сом-купондары) енгізілді. Өзбекстан аумағында 1:1 қатынасында 1961-1992 жылдардағы үлгідегі рублмен параллельді төлем құралы ретінде сом-купондары қолданылды. Сонымен бірге 1993 жылдың 22 қарашасынан бастап тұтыну нарығын қорғау мақсатында бұрын енгізілген біржолғы купондары бар карталар жойылды.
Өзбекстан Республикасы Жоғарғы Кеңесінің 1993 жылғы 3 қыркүйектегі № 952-XII қаулысына сәйкес қазіргі сом 1994 жылдың 1 шілдесінен бастап Өзбекстан Президентінің 1994 жылғы 16 маусымдағы № УП-870 «Өзбекстан Республикасы Ұлттық валютасын енгізу туралы» Жарлығымен 1 сом = 1000 сом-купон қатынасында айналымға енгізілді. 1994 жылдың 1 тамызынан бастап сом Өзбекстан Республикасы аумағындағы жалғыз заңды төлем құралы болып табылады.
2018 жылғы 2 шілдеде 2018 жылғы үлгідегі белгіленген бағасы 50, 100, 200 және 500 сом шақалары айналымға енгізілді, осыған байланысты ескі үлгідегі шақалар мен банкноттарды айналымнан біртіндеп алу жүргізіледі.
2000-2009 жылғы үлгідегі белгіленген бағасы 50 және 100 сом шақалары және 1994 жылғы үлгідегі 50 және 100 сом банкноттары 2019 жылғы 1 шілдеден бастап айналыстан толығымен алынса, белгіленген бағасы 200 және 500 сом банкноттары 2020 жылдың 1 шілдеден бастап айналымнан алынды, 50, 100, 200 және 500 сом банкноттары мен шақалары 2022 жылдың 1 қаңтарына дейін Орталық банктің Бас басқармаларының кассалық есеп айырысу орталықтарында айырбастауға қабылданады.
2020 жылдың 1 наурызынан бастап белгіленген бағасы 1, 3, 5, 10, 20, 50 тиын, 1, 5, 10 сом шақалар және белгіленген бағасы 1, 3, 5, 10, 25 сом банкноттар айналыстан шығарылды, 2021 жылдың 1 қаңтарына дейін олар кассалық есеп айырысу орталықтарына қабылданды.
2019 жылдың 15 қаңтарында Ұлы Мәжіліс Сенатының Кеңесі 100 000 сом банкноттың үлгісі мен әрленімін бекітті, банкнот 2019 жылдың 25 ақпанында айналымға шығарылды.
2021 жылдың 14 маусымында белгіленген бағасы 2 000 және 20 000 сом банкноттар, 2021 жылғы 26 тамыздан бастап белгіленген бағасы 5 000 және 10 000 сом жаңа үлгідегі банкноттар, 2021 жылдың 22 желтоқсаннан бастап 50 000 және 100 000 сом жаңа үлгідегі банкноттар айналысқа енгізілді. Осы белгіленген бағадағы ескі үлгідегі банкноттар да айналыста қалды.
Валюталық саясатын ырықтандыру нәтижесінде 2017 жылдың 5 қыркүйегінен бастап Орталық банктің АҚШ долларына шаққандағы бағамы 1 АҚШ доллары = 8100 сом деңгейінде, болжамды дәлізі 1 АҚШ доллары 8000-8150 сом деңгейінде белгіленді.
Шақалары
1994-2000 жылғы шығарылым
2020 жылдың 1 наурызынан бастап айналыстан алынды.
| Бейнесі | Белгіленген бағасы | Материал | Диаметрі (мм) | Жуандығы (мм) | Салмағы (г) | Қыры | Шығарылған жылы |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | 1 тиын | болат, жез жалат. | 17 | 1,2 | 1,74 | тегіс | 1994 |
 | 3 тиын | 20 | 1,3 | 2,7 | бұжыр | 1994 | |
 | 5 тиын | 21,5 | 1,4 | 3,4 | 1994 | ||
 | 10 тиын | болат, никел жалат. | 18,8 | 1,5 | 2,87 | 1994 | |
 | 20 тиын | 22 | 1,6 | 4 | тегіс Йигирма тийин жазуымен | 1994 | |
 | 50 тиын | 23,9 | 1,6 | 4,75 | тегіс Эллик тийин жазуымен | 1994 | |
 | 1 сом | 19,80 | 1,3 | 2,27 | тегіс | 1997 1998 1999 | |
 | 5 сом | 22,20 | 1,6 | 4,00 | 1997 1998 1999 | ||
 | 10 сом | 24,10 | 1,6 | 4,75 | 1997 1998 1999 2000 |
2000—2004 жылғы шығарылым
2001 жылғы 50 сом және 2004 жылғы 100 сом шақалар белгілі бір оқиғаларға орай шығарылғанымен (тиісінше - тәуелсіздіктің 10 жылдығына және ұлттық валютаның 10 жылдығына), бірақ Орталық банк оларды естелік шақалар қатарына жатқызбады. 2001-2004 жылғы үлгідегі белгіленген бағасы 50 және 100 сом шақалары 2019 жылдың 1 шілдесінен бастап, 1, 5 және 10 сом шақалары 2020 жылдың 1 наурызынан бастап айналыстан шығарылды.
| Бейнесі | Белгіленген бағасы (сом) | Материал | Диаметрі (мм) | Жуандығы (мм) | Салмағы (г) | Қыры | Шығарылған жылы |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | 1 | болат, никел жалат. | 19 | 1,3 | 2,7 | бұжыр | 2000 |
 | 5 | болат, жез жалат. | 21 | 1,4 | 3,44 | тегіс | 2001 |
 | 10 | болат, никел жалат. | 19 | 1,3 | 2,85 | ||
  | 50 | болат, Cu/Ni қорытпасымен жалат. | 26 | 2,2 | 8 | үзілмелі- бұжыр | |
  | 100 | 27,1 | 1,8 | 8 | тегіс O’zbekiston markaziy banki жазуымен | 2004 |
2018 жылғы шығарылым
2018 жылы 2 шілдеде айналысқа шығарылды.
| Бейнесі | Белгіленген бағасы (сом) | Материал | Диаметрі (мм) | Жуандығы (мм) | Салмағы (г) | Қыры | Шығарылған жылы |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | 50 | болат, никел жалат. | 18 | 1 | 2 | тегіс | 2018 |
 | 100 | 20 | 2,5 | ||||
 | 200 | 22 | 1,1 | 3,3 | |||
 | 500 | 24 | 3,9 |
Естелік шақалары
Естелік шақаларды Орталық банк 1994 жылдан бастап шығара бастады, сол кезден бастап ел тәуелсіздігінің үш жылдығына орай құны 10 сом екі түрлі шақа бағалы металдардан (атаулы құны 10, 50, 100, 1000, 50 000 және 100 000 сом), қымбат емес металдар (атаулы құны 25, 50, 100, 500 сом), сондай-ақ алтынмен жабылған қымбат емес металдар (атаулы құны 1 және 10 сом) шығарылды.
Мерейтойлық іс-шараларға арналған никель жалатылған болаттан немесе мыс-никель қорытпасынан жеті шақа шығарылды, олардың бесеуі ресми түрде естелік және мерейтойлық естелік деп аталды.
Өзбекстан Орталық банкі 2018 жылдың 26 қарашасында коммерциялық банктердің филиалдары арқылы 2018 жылдың 28 қарашасынан бастап 1994-2009 жылдары шығарылған, 999,9 сынамды металдан жасалған және салмағы 31,1 грамм естелік алтын және күміс шақалардың сатылуын жариялады.
Банкноттары
1992 жылғы шығарылым
Барлық банкноттардың бет жағында — Өзбекстан Республикасы Елтаңбасының суреті, арт жағында — Регистан алаңындағы Шердор медресесі орналасқан.
АВ 12345678 (1-500 сом) немесе АВ 1234567 (500-10 000 сом) түріндегі банкнот нөмірлері бет жағында Мемлекеттік елтаңбасы суретінің астында орналасқан.
1993 жылы 15 қарашада айналысқа енгізілді, 1994 жылы 1 тамызда шығарылды. Бұл сериядағы банкноттар Англияда «Harrison & Sons Ltd» баспаханасында басылды.
| Бейнесі | Белгіленген бағасы (сом) | Өлшемі (мм) | Негізгі түстері | Сутаңбасы | |
|---|---|---|---|---|---|
| Бет жағы | Арт жағы | ||||
 |  | 1 | 120×61 | көк сұр | бірнеше кішкентай мақта қауашақтары |
 |  | 3 | жасыл | ||
 |  | 5 | күлгін | ||
 |  | 10 | қызыл | ||
 |  | 25 | көгілдір ақық | ||
 |  | 50 | 144×69 | қызғылт | мақта гүлі |
 |  | 100 | қара көгілдір | ||
 |  | 200 | ақшыл көк | ||
 |  | 500 | тоқсары | ||
 |  | 1000 | қоңыр | ||
 |  | 5000 | көк | ||
 |  | 10 000 | қызыл- тоқсары | ||
| Кескін масштабы 1 миллиметрде 1,0 пикселді құрайды. | |||||
1994-1999 жылғы шығарылым
Банкноттардың бет жағында – белгіленген бағасы, мемлекеттік елтаңба, эмитент-банктің атауы, түсіндірме жазуы және шығарылған жылы; артқы жағында - Өзбекстанның әртүрлі сәулет ескерткіштері, белгіленген бағасы және жалғандық туралы ескерту. Су таңбасы — , 1 және 3 сом банкноттарын қоспағанда, бұл банкноттардың су таңбалары сегіз бұрышты жұлдыздардың кілемдік өрнегі — руб әл-хизб болып табылады.
100 сомға дейінгі банкноттарды немістің Giesecke & Devrient компаниясы басып шығарды. 2016 жылғы 21 тамыздағы мұрағаттық көшірмесі , «Дәулет белгісі» мемлекеттік кәсіпорнында белгіленген бағасы 200 және 500 сомдар басылды.
Банкноттардың нөмірлері AB 1234567 үлгіде.
1994-1999 жылғы үлгідегі банкноттар 2019 жылдың 1 шілдесінен 2020 жылдың 1 шілдесіне дейін кезең-кезеңмен айналымнан шығарылды.
| Бейнесі | Белгіленген бағасы (сом) | Өлшемі (мм) | Негізгі түстері | Артқы жағындағы суреті | Уақыты | |||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Бет жағы | Арт жағы | енгізуі | басылымы | алынуы | ||||
 |  | 1 | 120×62 | жасыл қызғылт | Ташкенттегі ғимараты | 1 шілде 1994 | 1994 | 1 наурыз 2020 |
 |  | 3 | қызыл жасыл | Бұхарадағы | ||||
 |  | 5 | 142×69 | көк көгілдір қызыл | Ташкент Ұлттық саябағында орнатылған Әлішер Науаи ескерткіші бар сәулет-мүсіндік композиция | |||
 |  | 10 | күлгін көк | Самарқандағы Темірлердің «Гөр Әмір» кесенесі | ||||
 |  | 25 | көк ақшыл көк тоқсары | Самарқандағы «Шаһизинда» тарихи-сәулет ансамблі | ||||
 |  | 50 | қоңыр тоқсары | Самарқандағы Регистан алаңындағы тарихи-сәулет ансамблі | 1 шілде 2019 | |||
 |  | 100 | күлгін | Ташкенттегі Халықтар достығы сарайы | ||||
 |  | 200 | 144×78 | жасыл | Самарқандағы Шердор медресесінің қасбетінен үзінді – күнді алып бара жатқан жолбарыстың стилдендірілген бейнесі | 1 наурыз 1997 | 1997 | 1 шілде 2020 |
 |  | 500 | қызыл | Ташкенттегі | 1 шілде 1999 | 1999 | ||
| Кескін масштабы 1 миллиметрде 1,0 пикселді құрайды. | ||||||||
2001—2019 жылғы шығарылым
Банкноттар Дәулет белгісі мемлекеттік кәсіпорнында басылды. Белгіленген бағасы 1000 сом банкноттағы жазулар кириллицамен, қалған барлық банкноттарда 2013 жылдан бастап және одан кейінгі шығарылған жылдардан бастап барлық жазулар латын әрпімен жазылған. Белгіленген бағасы 1000 сомнан 50 000 сомға дейінгі банкноттардағы су таңбасы Өзбекстанның елтаңбасы және белгіленген баға сандары, 5000-нан бастап банкноттарда олар қарама-қарсы, 100 000 сом банкноттарда — Ұлықбек мырзаның басы және қарама-қарсы белгіленген баға сандары болды.
Банкноттардың нөмірлері AB 1234567 үлгіде.
| Бейнесі | Белгіленген бағасы (сом) | Өлшемі (мм) | Негізгі түстері | Артқы жағындағы суреті | Уақыты | |||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Бет жағы | Арт жағы | енгізуі | басылымы | алынуы | ||||
 |  | 1000 | 144×78 | ақшыл көк қоңыр | бет жағында – белгіленген баға, мемлекеттік елтаңба, эмитент банктің атауы, арт жағында – Ташкенттегі Темірлер тарихы мемлекеттік мұражайы | 1 қыркүйек 2001 | 2001 | айналыста |
 |  | 5000 | жасыл | бет жағында – белгіленген баға, мемлекеттік елтаңба, эмитент банктің атауы, арт жағында – Ташкенттегі ғимараты | 1 шілде 2013 | 2013 | ||
 |  | 10 000 | ашық-көк | бет жағында – белгіленген баға, мемлекеттік елтаңба, эмитент банктің атауы, арт жағында – Ташкенттегі ғимараты | 10 наурыз 2017 | 2017 | ||
 |  | 50 000 | күлгін | бет жағы – Ташкенттегі Мұстақылық алаңындағы «Езгілік арқасы» монументі, арт жағында – Ташкенттегі Форумдар сарайы | 22 тамыз 2017 | |||
 |  | 100 000 | ашық-қоңыр | бет жағында — Ұлықбек мырза ескерткіші, арт жағында – Ұлықбек обсерваториясы | 25 ақпан 2019 | 2019 | ||
| Кескін масштабы 1 миллиметрге 1,0 пикселді құрайды. | ||||||||
2021 жылғы шығарылым
2021 жылдың маусымынан бастап Өзбекстан Республикасының Орталық банкі айналысқа жаңа банкноттарды енгізеді. Олар «Дәулет белгісі» мемлекеттік кәсіпорнында басылады. Басқарушының айтуынша, ұсынылған банкноттарды бір кездері қазіргі Өзбекстан аумағы арқылы да өткен Ұлы Жібек жолы тақырыбы біріктіреді. Олардың әрқайсысы Республиканың бір аймағына, сол өңірдің сәулет ескерткіштері мен археологиялық олжаларға арналған. Әшекейлеу элементтері ретінде ғана емес, қорғау мақсатында да ұлттық нақыштар мен өрнектер қолданылады.
Олар бұрынғы шығарылымдардың ескірген банкноттарын біртіндеп ауыстыруға арналған. Сондай-ақ, есептеу мен сақтауды жеңілдету мақсатында қазіргі Өзбекстанның ақша айналымы тарихында бұрын соңды болмаған мүлде жаңа белгіленген бағалар қолданылды. Жаңа банкноттардың өлшемі кішірек және қорғаныс деңгейі жоғарырақ, оның ішінде ұзақ қызмет ету мерзімін қамтамасыз ететін арнайы лакпен қапталған және банкноттардың әрқайсысының оң және сол жақ шеттерінде орналасқан арнайы элементтер көру қабілеті нашар адамдарға арналған және олардың айқындығы банкноттардың құнын анықтауға мүмкіндік береді.
Серияның барлық банкноттарында су таңбасы ретінде Азия мен Арабиядағы сауда нышандарының бірі болып табылатын жүк тиелген түйе — керуендер, сондай-ақ әр банкноттың белгіленген бағасына сәйкес келетін қарама-қарсы атаулы құн нөмірлері пайдаланылады.
Банкноттардың нөмірлері AB 1234567 үлгіде.
| Бейнесі | Белгіленген бағасы (сом) | Өлшемі (мм) | Негізгі түстері | Артқы жағындағы суреті | Уақыты | |||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Бет жағы | Арт жағы | енгізуі | басылымы | |||||
 |  | 2000 | 142x69 | қызғылт, көгілдір ақық | бет жағында — Бұхарадағы Арк қорғанының сәулет ескерткіші, арт жағында – көне Пәйкент қаласының қирандылары | 14 маусым 2021 | 2021 | |
 |  | 5000 | жасыл, қоңыр | бет жағында — Самарқандағы Шердор медресесі, арт жағында – Афрасиаб сәулет ескерткіші | 26 тамыз 2021 | |||
 |  | 10 000 | 147×69 | көк, күлгін, қызғылт | бет жағында – Ташкенттегі Көкілташ медресесі, арт жағында — сәулет ескерткіші | |||
 |  | 20 000 | көк, күлгін, қоңыр | бет жағында — Қарақалпақстандағы Қойқырылған қаланың сәулет ескерткіші, арт жағында — Жанбасқала сәулет ескерткіші | 14 маусым 2021 | |||
 |  | 50 000 | күлгін, көк, сары | бет жағында – Сұрқандария облысындағы әл-Хәкім әт-Тирмизи кесенесі (қағаз ақшада бастапқыда Әбу Иса әт-Тирмизи кесенесі деп қате көрсетілген), арт жағында — сәулет ескерткіші | 22 желтоқсан 2021 | |||
 |  | 100 000 | 152×69 | ашық-қоңыр, лимон түсті, қызғылт | бет жағында – Хиуадағы сәулет ескерткіші, арт жағында — сәулет ескерткіші | |||
| Кескін масштабы 1 миллиметрде 1,0 пикселді құрайды. | ||||||||
Дереккөздер
- Өзбекстан Республикасының аумағында параллель төлем құралы ретінде «сом-купондарды» енгізу туралы.
- Өзбекстан Республикасының ұлттық валютасын айналымға енгізу туралы.
- 50, 100, 200 және 500 сом банкноттар мен шақалар айналымнан шығарылады..
- 2018 жылдың 2 шілдесінен бастап 50, 100, 200 және 500 сом жаңа шақалар айналымға енгізіледі..
- Сообщение ЦБ РУз.(қолжетпейтін сілтеме)
- Орталық банк ескі банкноттар мен 50, 100, 200 және 500 сом шақалардың айырбастау мерзімін ұзартты.
- 2020 ЖЫЛДЫҢ 1 НАУРЫЗЫНА ДЕЙІН ЕСКІ ҰСАҚ ТИЫНДЫ ЖАҢАСЫНА АЛМАСТЫРУҒА БОЛАДЫ.
- Өзбекстан Республикасы Орталық банкінің хабарламасы.
- Өзбекстан Республикасының Орталық банкі – Өзбекстан Республикасы Орталық банкінің хабарламасы. cbu.uz.(қолжетпейтін сілтеме) Тексерілді, 16 ақпан 2019.
- 14 маусымнан бастап 2000 сом және 20 мың сом банкноттары шығарылады.
- 5000 және 10000 сом жаңа банкноттардың әрленімі ұсынылды
- 22 желтоқсанда жаңа 50 000 және 100 000 банкноттар айналымға шығады
- Өзбекстан Республикасы Орталық банкінің ұлттық валютаның шетел валютасына қатысты бағамын белгілеу туралы хабарламасы.(қолжетпейтін сілтеме)
- Денежные единицы национальной валюты. Сайт ЦБ РУз. Басты дереккөзінен мұрағатталған 26 маусым 2015.(қолжетпейтін сілтеме) Тексерілді, 22 маусым 2015.
- Орталық банктің естелік шақалары туралы ақпарат Мұрағатталған 24 сәуірдің 2019 жылы., Өзбекстан Орталық банкі
- Орталық банктің бағалы металдардан жасалған шақаларын сату бағалары туралы ақпарат(қолжетпейтін сілтеме), Өзбекстан Орталық банкі
- Өзбекстан Республикасы Орталық банкі – Қымбат металдардан жасалған естелік шақаларды сату туралы (орыс.). cbu.uz. Тексерілді, 28 қараша 2018.
- Шақаларды сату ертең басталады, Алтын шеруен
- Kun uz Өзбек сомы — 27 жыл. Ұлттық валютаның тарихына экскурсия (орыс.).
- Өзбекстан Республикасы Орталық банкінің хабарламасы. Басты дереккөзінен мұрағатталған 4 наурыз 2016.(қолжетпейтін сілтеме) Тексерілді, 29 қаңтар 2017.
- 10 мыңдық қағаз ақшалар 10 наурызда айналымға шығады
- 50 мыңдық қағаз ақшалар 22 тамызда айналымға шығады
- Өзбекстан Республикасы Орталық банкінің хабарламасы
- Сообщение ЦБ РУз
- Орталық банк жаңа 50 мыңдық банкноттағы қатені мойындады
- Өзбекстан Республикасы Орталық банкінің хабарламасы
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Som ozb sym so m 100 tiynnan turatyn Өzbekstannyn aksha birligi ISO 4217 әriptik kody UZS cifrlyk kody 860 Algashynda 1993 zhyly 15 karashada el ekonomikasyn rubldin artyk usynysynan korgau үshin kenestik rublge parallel valyuta bolyp tabylatyn som kupon tүrinde engizildi 1994 zhyldyn 1 shildesinen bastap Өzbekstandagy zhalgyz zandy tolem kuraly retinde engizildi Som kaz So m Sym ozb Uzbekistan Sum agylsh Soum d Ouzbekistan fr 2019 zhylgy үlgidegi 100 000 somy 2002 zhylgy 50 somKodtar zhәne tanbalarKodtar ISO 4217 UZS 860 so m symAjnalym shekarasy ӨzbekstanTuyndy zhәne paralleldi birlikterBolshekti tiyn 1 100 Ajnalymdagy monetalar zhәne banknotalarBanknotalar 1000 2000 5000 10 000 20 000 50 000 zhәne 100 000 somTarihValyuta izashar Som kuponBonknotalar zhәne monetalar ondirisiEmissiyalyk ortalykhttps cbu uz oz Banknota ondirushi Dәulet belgisiwww davlat belgisi uzTashkent aksha sarajywww davlat belgisi uzBagamdar HVҚ EOB zhәne ҚRҰB mәlimetteri bojynsha automatty tүrde zhanartylyp otyrady Som Ortakkorda 2016 zhyly belarustik rubl denominaciyalangannan kejin som buryngy KSRO elderi arasynda en arzan valyuta boldy 2019 zhyldyn shilde ajynyn sonynda en zhakyn bәsekeles armyan dramy rublge katysty shamamen 20 ese kymbat boldy TarihyMinistrler Kabinetinin 1993 zhylgy 12 karashadagy 550 Өzbekstan Respublikasynyn aumagynda parallel tolem kuraly retinde som kupondardy engizu turaly 1993 zhylgy 15 karashadagy Өzbekstan Respublikasyndagy kaulysy ishki narykty rubldin artyk usynysynan korgau sondaj ak halykka akshalaj karazhattyn uaktyly tolenuin kamtamasyz etu үshin 1992 zhylgy үlgidegi kosymsha uakytsha som aksha belgileri som kupondary engizildi Өzbekstan aumagynda 1 1 katynasynda 1961 1992 zhyldardagy үlgidegi rublmen paralleldi tolem kuraly retinde som kupondary koldanyldy Sonymen birge 1993 zhyldyn 22 karashasynan bastap tutynu narygyn korgau maksatynda buryn engizilgen birzholgy kupondary bar kartalar zhojyldy Өzbekstan Respublikasy Zhogargy Kenesinin 1993 zhylgy 3 kyrkүjektegi 952 XII kaulysyna sәjkes kazirgi som 1994 zhyldyn 1 shildesinen bastap Өzbekstan Prezidentinin 1994 zhylgy 16 mausymdagy UP 870 Өzbekstan Respublikasy Ұlttyk valyutasyn engizu turaly Zharlygymen 1 som 1000 som kupon katynasynda ajnalymga engizildi 1994 zhyldyn 1 tamyzynan bastap som Өzbekstan Respublikasy aumagyndagy zhalgyz zandy tolem kuraly bolyp tabylady 2018 zhylgy 2 shildede 2018 zhylgy үlgidegi belgilengen bagasy 50 100 200 zhәne 500 som shakalary ajnalymga engizildi osygan bajlanysty eski үlgidegi shakalar men banknottardy ajnalymnan birtindep alu zhүrgiziledi 2000 2009 zhylgy үlgidegi belgilengen bagasy 50 zhәne 100 som shakalary zhәne 1994 zhylgy үlgidegi 50 zhәne 100 som banknottary 2019 zhylgy 1 shildeden bastap ajnalystan tolygymen alynsa belgilengen bagasy 200 zhәne 500 som banknottary 2020 zhyldyn 1 shildeden bastap ajnalymnan alyndy 50 100 200 zhәne 500 som banknottary men shakalary 2022 zhyldyn 1 kantaryna dejin Ortalyk banktin Bas baskarmalarynyn kassalyk esep ajyrysu ortalyktarynda ajyrbastauga kabyldanady 2020 zhyldyn 1 nauryzynan bastap belgilengen bagasy 1 3 5 10 20 50 tiyn 1 5 10 som shakalar zhәne belgilengen bagasy 1 3 5 10 25 som banknottar ajnalystan shygaryldy 2021 zhyldyn 1 kantaryna dejin olar kassalyk esep ajyrysu ortalyktaryna kabyldandy 2019 zhyldyn 15 kantarynda Ұly Mәzhilis Senatynyn Kenesi 100 000 som banknottyn үlgisi men әrlenimin bekitti banknot 2019 zhyldyn 25 akpanynda ajnalymga shygaryldy 2021 zhyldyn 14 mausymynda belgilengen bagasy 2 000 zhәne 20 000 som banknottar 2021 zhylgy 26 tamyzdan bastap belgilengen bagasy 5 000 zhәne 10 000 som zhana үlgidegi banknottar 2021 zhyldyn 22 zheltoksannan bastap 50 000 zhәne 100 000 som zhana үlgidegi banknottar ajnalyska engizildi Osy belgilengen bagadagy eski үlgidegi banknottar da ajnalysta kaldy Valyutalyk sayasatyn yryktandyru nәtizhesinde 2017 zhyldyn 5 kyrkүjeginen bastap Ortalyk banktin AҚSh dollaryna shakkandagy bagamy 1 AҚSh dollary 8100 som dengejinde bolzhamdy dәlizi 1 AҚSh dollary 8000 8150 som dengejinde belgilendi Shakalary1994 2000 zhylgy shygarylym 2020 zhyldyn 1 nauryzynan bastap ajnalystan alyndy Salystyrmaly olshemderSalystyrmaly olshemderBejnesi Belgilengen bagasy Material Diametri mm Zhuandygy mm Salmagy g Қyry Shygarylgan zhyly1 tiyn bolat zhez zhalat 17 1 2 1 74 tegis 19943 tiyn 20 1 3 2 7 buzhyr 19945 tiyn 21 5 1 4 3 4 199410 tiyn bolat nikel zhalat 18 8 1 5 2 87 199420 tiyn 22 1 6 4 tegis Jigirma tijin zhazuymen 199450 tiyn 23 9 1 6 4 75 tegis Ellik tijin zhazuymen 19941 som 19 80 1 3 2 27 tegis 1997 1998 19995 som 22 20 1 6 4 00 1997 1998 199910 som 24 10 1 6 4 75 1997 1998 1999 20002000 2004 zhylgy shygarylym 2001 zhylgy 50 som zhәne 2004 zhylgy 100 som shakalar belgili bir okigalarga oraj shygarylganymen tiisinshe tәuelsizdiktin 10 zhyldygyna zhәne ulttyk valyutanyn 10 zhyldygyna birak Ortalyk bank olardy estelik shakalar kataryna zhatkyzbady 2001 2004 zhylgy үlgidegi belgilengen bagasy 50 zhәne 100 som shakalary 2019 zhyldyn 1 shildesinen bastap 1 5 zhәne 10 som shakalary 2020 zhyldyn 1 nauryzynan bastap ajnalystan shygaryldy Bejnesi Belgilengen bagasy som Material Diametri mm Zhuandygy mm Salmagy g Қyry Shygarylgan zhyly1 bolat nikel zhalat 19 1 3 2 7 buzhyr 20005 bolat zhez zhalat 21 1 4 3 44 tegis 200110 bolat nikel zhalat 19 1 3 2 8550 bolat Cu Ni korytpasymen zhalat 26 2 2 8 үzilmeli buzhyr100 27 1 1 8 8 tegis O zbekiston markaziy banki zhazuymen 20042018 zhylgy shygarylym 2018 zhyly 2 shildede ajnalyska shygaryldy Bejnesi Belgilengen bagasy som Material Diametri mm Zhuandygy mm Salmagy g Қyry Shygarylgan zhyly50 bolat nikel zhalat 18 1 2 tegis 2018100 20 2 5200 22 1 1 3 3500 24 3 9Estelik shakalary Tolyk makalasy Estelik shakalardy Ortalyk bank 1994 zhyldan bastap shygara bastady sol kezden bastap el tәuelsizdiginin үsh zhyldygyna oraj kuny 10 som eki tүrli shaka bagaly metaldardan atauly kuny 10 50 100 1000 50 000 zhәne 100 000 som kymbat emes metaldar atauly kuny 25 50 100 500 som sondaj ak altynmen zhabylgan kymbat emes metaldar atauly kuny 1 zhәne 10 som shygaryldy Merejtojlyk is sharalarga arnalgan nikel zhalatylgan bolattan nemese mys nikel korytpasynan zheti shaka shygaryldy olardyn beseui resmi tүrde estelik zhәne merejtojlyk estelik dep ataldy Өzbekstan Ortalyk banki 2018 zhyldyn 26 karashasynda kommerciyalyk bankterdin filialdary arkyly 2018 zhyldyn 28 karashasynan bastap 1994 2009 zhyldary shygarylgan 999 9 synamdy metaldan zhasalgan zhәne salmagy 31 1 gramm estelik altyn zhәne kүmis shakalardyn satyluyn zhariyalady Banknottary1992 zhylgy shygarylym Tolyk makalasy Som kupon Barlyk banknottardyn bet zhagynda Өzbekstan Respublikasy Eltanbasynyn sureti art zhagynda Registan alanyndagy Sherdor medresesi ornalaskan AV 12345678 1 500 som nemese AV 1234567 500 10 000 som tүrindegi banknot nomirleri bet zhagynda Memlekettik eltanbasy suretinin astynda ornalaskan 1993 zhyly 15 karashada ajnalyska engizildi 1994 zhyly 1 tamyzda shygaryldy Bul seriyadagy banknottar Angliyada Harrison amp Sons Ltd baspahanasynda basyldy Bejnesi Belgilengen bagasy som Өlshemi mm Negizgi tүsteri SutanbasyBet zhagy Art zhagy1 120 61 kok sur birneshe kishkentaj makta kauashaktary3 zhasyl5 kүlgin10 kyzyl25 kogildir akyk50 144 69 kyzgylt makta gүli100 kara kogildir200 akshyl kok500 toksary1000 konyr5000 kok10 000 kyzyl toksaryKeskin masshtaby 1 millimetrde 1 0 pikseldi kurajdy 1994 1999 zhylgy shygarylym Banknottardyn bet zhagynda belgilengen bagasy memlekettik eltanba emitent banktin atauy tүsindirme zhazuy zhәne shygarylgan zhyly artky zhagynda Өzbekstannyn әrtүrli sәulet eskertkishteri belgilengen bagasy zhәne zhalgandyk turaly eskertu Su tanbasy 1 zhәne 3 som banknottaryn kospaganda bul banknottardyn su tanbalary segiz buryshty zhuldyzdardyn kilemdik ornegi rub әl hizb bolyp tabylady 100 somga dejingi banknottardy nemistin Giesecke amp Devrient kompaniyasy basyp shygardy 2016 zhylgy 21 tamyzdagy muragattyk koshirmesi Dәulet belgisi memlekettik kәsipornynda belgilengen bagasy 200 zhәne 500 somdar basyldy Banknottardyn nomirleri AB 1234567 үlgide 1994 1999 zhylgy үlgidegi banknottar 2019 zhyldyn 1 shildesinen 2020 zhyldyn 1 shildesine dejin kezen kezenmen ajnalymnan shygaryldy Bejnesi Belgilengen bagasy som Өlshemi mm Negizgi tүsteri Artky zhagyndagy sureti UakytyBet zhagy Art zhagy engizui basylymy alynuy1 120 62 zhasyl kyzgylt Tashkenttegi gimaraty 1 shilde 1994 1994 1 nauryz 20203 kyzyl zhasyl Buharadagy5 142 69 kok kogildir kyzyl Tashkent Ұlttyk sayabagynda ornatylgan Әlisher Nauai eskertkishi bar sәulet mүsindik kompoziciya10 kүlgin kok Samarkandagy Temirlerdin Gor Әmir kesenesi25 kok akshyl kok toksary Samarkandagy Shaһizinda tarihi sәulet ansambli50 konyr toksary Samarkandagy Registan alanyndagy tarihi sәulet ansambli 1 shilde 2019100 kүlgin Tashkenttegi Halyktar dostygy sarajy200 144 78 zhasyl Samarkandagy Sherdor medresesinin kasbetinen үzindi kүndi alyp bara zhatkan zholbarystyn stildendirilgen bejnesi 1 nauryz 1997 1997 1 shilde 2020500 kyzyl Tashkenttegi 1 shilde 1999 1999Keskin masshtaby 1 millimetrde 1 0 pikseldi kurajdy 2001 2019 zhylgy shygarylym Banknottar Dәulet belgisi memlekettik kәsipornynda basyldy Belgilengen bagasy 1000 som banknottagy zhazular kirillicamen kalgan barlyk banknottarda 2013 zhyldan bastap zhәne odan kejingi shygarylgan zhyldardan bastap barlyk zhazular latyn әrpimen zhazylgan Belgilengen bagasy 1000 somnan 50 000 somga dejingi banknottardagy su tanbasy Өzbekstannyn eltanbasy zhәne belgilengen baga sandary 5000 nan bastap banknottarda olar karama karsy 100 000 som banknottarda Ұlykbek myrzanyn basy zhәne karama karsy belgilengen baga sandary boldy Banknottardyn nomirleri AB 1234567 үlgide Bejnesi Belgilengen bagasy som Өlshemi mm Negizgi tүsteri Artky zhagyndagy sureti UakytyBet zhagy Art zhagy engizui basylymy alynuy1000 144 78 akshyl kok konyr bet zhagynda belgilengen baga memlekettik eltanba emitent banktin atauy art zhagynda Tashkenttegi Temirler tarihy memlekettik murazhajy 1 kyrkүjek 2001 2001 ajnalysta5000 zhasyl bet zhagynda belgilengen baga memlekettik eltanba emitent banktin atauy art zhagynda Tashkenttegi gimaraty 1 shilde 2013 201310 000 ashyk kok bet zhagynda belgilengen baga memlekettik eltanba emitent banktin atauy art zhagynda Tashkenttegi gimaraty 10 nauryz 2017 201750 000 kүlgin bet zhagy Tashkenttegi Mustakylyk alanyndagy Ezgilik arkasy monumenti art zhagynda Tashkenttegi Forumdar sarajy 22 tamyz 2017100 000 ashyk konyr bet zhagynda Ұlykbek myrza eskertkishi art zhagynda Ұlykbek observatoriyasy 25 akpan 2019 2019Keskin masshtaby 1 millimetrge 1 0 pikseldi kurajdy 2021 zhylgy shygarylym 2021 zhyldyn mausymynan bastap Өzbekstan Respublikasynyn Ortalyk banki ajnalyska zhana banknottardy engizedi Olar Dәulet belgisi memlekettik kәsipornynda basylady Baskarushynyn ajtuynsha usynylgan banknottardy bir kezderi kazirgi Өzbekstan aumagy arkyly da otken Ұly Zhibek zholy takyryby biriktiredi Olardyn әrkajsysy Respublikanyn bir ajmagyna sol onirdin sәulet eskertkishteri men arheologiyalyk olzhalarga arnalgan Әshekejleu elementteri retinde gana emes korgau maksatynda da ulttyk nakyshtar men ornekter koldanylady Olar buryngy shygarylymdardyn eskirgen banknottaryn birtindep auystyruga arnalgan Sondaj ak esepteu men saktaudy zhenildetu maksatynda kazirgi Өzbekstannyn aksha ajnalymy tarihynda buryn sondy bolmagan mүlde zhana belgilengen bagalar koldanyldy Zhana banknottardyn olshemi kishirek zhәne korganys dengeji zhogaryrak onyn ishinde uzak kyzmet etu merzimin kamtamasyz etetin arnajy lakpen kaptalgan zhәne banknottardyn әrkajsysynyn on zhәne sol zhak shetterinde ornalaskan arnajy elementter koru kabileti nashar adamdarga arnalgan zhәne olardyn ajkyndygy banknottardyn kunyn anyktauga mүmkindik beredi Seriyanyn barlyk banknottarynda su tanbasy retinde Aziya men Arabiyadagy sauda nyshandarynyn biri bolyp tabylatyn zhүk tielgen tүje keruender sondaj ak әr banknottyn belgilengen bagasyna sәjkes keletin karama karsy atauly kun nomirleri pajdalanylady Banknottardyn nomirleri AB 1234567 үlgide Bejnesi Belgilengen bagasy som Өlshemi mm Negizgi tүsteri Artky zhagyndagy sureti UakytyBet zhagy Art zhagy engizui basylymy2000 142x69 kyzgylt kogildir akyk bet zhagynda Buharadagy Ark korganynyn sәulet eskertkishi art zhagynda kone Pәjkent kalasynyn kirandylary 14 mausym 2021 20215000 zhasyl konyr bet zhagynda Samarkandagy Sherdor medresesi art zhagynda Afrasiab sәulet eskertkishi 26 tamyz 202110 000 147 69 kok kүlgin kyzgylt bet zhagynda Tashkenttegi Kokiltash medresesi art zhagynda sәulet eskertkishi20 000 kok kүlgin konyr bet zhagynda Қarakalpakstandagy Қojkyrylgan kalanyn sәulet eskertkishi art zhagynda Zhanbaskala sәulet eskertkishi 14 mausym 202150 000 kүlgin kok sary bet zhagynda Surkandariya oblysyndagy әl Hәkim әt Tirmizi kesenesi kagaz akshada bastapkyda Әbu Isa әt Tirmizi kesenesi dep kate korsetilgen art zhagynda sәulet eskertkishi 22 zheltoksan 2021100 000 152 69 ashyk konyr limon tүsti kyzgylt bet zhagynda Hiuadagy sәulet eskertkishi art zhagynda sәulet eskertkishiKeskin masshtaby 1 millimetrde 1 0 pikseldi kurajdy DerekkozderӨzbekstan Respublikasynyn aumagynda parallel tolem kuraly retinde som kupondardy engizu turaly Өzbekstan Respublikasynyn ulttyk valyutasyn ajnalymga engizu turaly 50 100 200 zhәne 500 som banknottar men shakalar ajnalymnan shygarylady 2018 zhyldyn 2 shildesinen bastap 50 100 200 zhәne 500 som zhana shakalar ajnalymga engiziledi Soobshenie CB RUz kolzhetpejtin silteme Ortalyk bank eski banknottar men 50 100 200 zhәne 500 som shakalardyn ajyrbastau merzimin uzartty 2020 ZhYLDYҢ 1 NAURYZYNA DEJIN ESKI ҰSAҚ TIYNDY ZhAҢASYNA ALMASTYRUҒA BOLADY Өzbekstan Respublikasy Ortalyk bankinin habarlamasy Өzbekstan Respublikasynyn Ortalyk banki Өzbekstan Respublikasy Ortalyk bankinin habarlamasy cbu uz kolzhetpejtin silteme Tekserildi 16 akpan 2019 14 mausymnan bastap 2000 som zhәne 20 myn som banknottary shygarylady 5000 zhәne 10000 som zhana banknottardyn әrlenimi usynyldy 22 zheltoksanda zhana 50 000 zhәne 100 000 banknottar ajnalymga shygady Өzbekstan Respublikasy Ortalyk bankinin ulttyk valyutanyn shetel valyutasyna katysty bagamyn belgileu turaly habarlamasy kolzhetpejtin silteme Denezhnye edinicy nacionalnoj valyuty Sajt CB RUz Basty derekkozinen muragattalgan 26 mausym 2015 kolzhetpejtin silteme Tekserildi 22 mausym 2015 Ortalyk banktin estelik shakalary turaly akparat Muragattalgan 24 sәuirdin 2019 zhyly Өzbekstan Ortalyk banki Ortalyk banktin bagaly metaldardan zhasalgan shakalaryn satu bagalary turaly akparat kolzhetpejtin silteme Өzbekstan Ortalyk banki Өzbekstan Respublikasy Ortalyk banki Қymbat metaldardan zhasalgan estelik shakalardy satu turaly orys cbu uz Tekserildi 28 karasha 2018 Shakalardy satu erten bastalady Altyn sheruen Kun uz Өzbek somy 27 zhyl Ұlttyk valyutanyn tarihyna ekskursiya orys Өzbekstan Respublikasy Ortalyk bankinin habarlamasy Basty derekkozinen muragattalgan 4 nauryz 2016 kolzhetpejtin silteme Tekserildi 29 kantar 2017 10 myndyk kagaz akshalar 10 nauryzda ajnalymga shygady 50 myndyk kagaz akshalar 22 tamyzda ajnalymga shygady Өzbekstan Respublikasy Ortalyk bankinin habarlamasy Soobshenie CB RUz Ortalyk bank zhana 50 myndyk banknottagy kateni mojyndady Өzbekstan Respublikasy Ortalyk bankinin habarlamasy