Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Кеңестік Социалистік Республикалар Одағы аумағының жалпы ауданы 1991 жылғы тамыздағы жағдай бойынша 22,4 млн км² құрады.
Жалпы құрылым
1977 жылғы КСРО Конституциясының 70-бабында:
Кеңестік Социалистік Республикалар Одағы - бұл ұлттардың еркін өзін-өзі анықтауы және тең құқылы Кеңестік Социалистік Республикалардың ерікті түрде бірігуі нәтижесінде, социалистік федерализм қағидасы негізінде құрылған біртұтас одақтық көп ұлтты мемлекет.
КСРО кеңес халқының мемлекеттік бірлігін бейнелейді, коммунизм құру мақсатында барлық ұлт пен халықтың басын біріктіреді.
Сонымен, Кеңес Одағы өз кезегінде әртүрлі әкімшілік-аумақтық бөліністерге ие одақтас Кеңес Социалистік Республикалардан тұрды.
Ірі республикалар облыстарға бөлінді. Латвия, Литва, Эстония, Молдавия және Армения КСР-інде 1985 жылға қарай облыстық бөлініс болмады.
РКФСР құрамына өлкелер, ал өлкелер - автономиялы облыстар кірді. РКФСР облыстары мен өлкелеріне ұлттық өңірлер де кірді (кейін автономиялы өңірлер деп аталды).
Кейбір одақтас республикаларға (РКФСР, Украин КСР, Грузин КСР, Әзірбайжан КСР, Өзбек КСР, Тәжік КСР) Автономиялы Кеңестік Социалистік Республикалар (АКСР) және автономиялы облыстар кірді.
Жоғарыда аталған әкімшілік-аумақтық бірліктердің барлығы облыстық, өлкелік және республикалық бағыныстағы қалалар мен аудандарға бөлінді.
Одақтас Кеңестік Социалистік Республикалар
КСРО құрамына:
- КСРО құру туралы келісімшарт бойынша (1922 жылы 30 желтоқсан) — РКФСР, Украин КСР, Белорус КСР, Күнгей Кавказ Социалистік Федерациялық Кеңес Республикасы;
- 1925 жылы — Өзбек КСР, Түрікмен КСР (РКФСР құрамына кірген Түркістан АКСР, өз уақытында РКФСР құрамына кірмеген бұрынғы Хиуа хандығы мен Бұхара әмірлігі аумағында құрылған Бұхара ХСР және Хорезм ХКР);
- 1929 жылы — Тәжік КСР (Өзбек КСР құрамына кірген Тәжік АКСР құрылған);
- 1936 жылы - Қазақ КСР, Қырғыз КСР (РКФСР құрамына кірген Қазақ АКСР мен Қырғыз АСКР құрылған); Грузин КСР, Әзірбайжан КСР, (КСФКР құрамына кірді, сол жылы жойылды)
- 1940 жылы - Молдован КСР (Украин КСР құрамына кірген Молдава АКСР бөлігі және Румыния КСРО-ға берген жердің бір бөлігі), Латвия КСР, Литва КСР, (бұрынғы тәуелсіз Латвия, Литва және Эстония) және (РКФСР құрамына кірген және Кеңес-Фин соғысынан кейін қосылған жердің бір бөлігінен құрылған); УКСР құрамына Румыния берген жердің бір бөлігінен құрылған Ақкерман облысы (сол жылы Измаил деп өзгертілді) және Черновцы облысы кірді.
- 1944 жылы - Тыва АО (оған дейін - тәуелсіз ) РКФСР құрамына кірді.
- 1945 жылы - (оған дейін бөлігі болған) РКФСР құрамына кірді, ал Чехословакия берген УКСР құрамына кірді.
- 1946 жылы - Екінші дүниежүзілік соғыстың нәтижесінде Жапонияға тиесілі Сахалин және Курил аралдарының оңтүстік бөлігі РКФСР құрамына енді.
- 1956 жылы Карело-Фин КСР жойылып, оның аумағы қайтадан ретінде РКФСР құрамына кірді.
| 1956-1991 жылдары Кеңес Одағы құрамына 15 одақтық кеңес социалистік республикалар (КСР) кірді: | ||||
|---|---|---|---|---|
| № | Байрақ | Республика | Астанасы |  |
| 1 |  | Әзірбайжан КСР | Баку | |
| 2 |  | Ереван | ||
| 3 |  | Белорус КСР | Минск | |
| 4 |  | Грузин КСР | Тбилиси | |
| 5 |  | Қазақ КСР | Алматы | |
| 6 |  | Қырғыз КСР | Фрунзе | |
| 7 |  | Латвия КСР | Рига | |
| 8 |  | Литва КСР | Вильнюс | |
| 9 |  | Молдован КСР | Кишинев | |
| 10 |  | РКФСР | Мәскеу | |
| 11 |  | Тәжік КСР | Душанбе | |
| 12 |  | Түрікмен КСР | Ашхабад | |
| 13 |  | Өзбек КСР | Ташкент | |
| 14 |  | Украин КСР | Киев | |
| 15 |  | Таллин | ||
1926 жыл
| № | Кеңес республикасы | Ауданы (км²) | Тұрғыны 1926 | Астанасы | Құрамы |
| 1 |  Белорус КСР (БКСР) | 150 000 | 4 983 240 | Минск | 12 округ |
| 2 |  Күнгей Кавказ СФКР (КСФКР) | 186 100 | 5 861 600 | Тбилиси | 3 одақтас республика, 1 шартты республика, 2 автономиялы республика, 2 автономиялы облыс |
| 3 |  РКФСР | 19 946 900 | 100 623 000 | Мәскеу | |
| 4 |  Түрікмен КСР (ТүрКСР) | 488 100 | 998 000 | Полторацк | |
| 5 |  Өзбек КСР (ӨКСР) | 425 600 | 5 270 200 | Самарқан | 1 автономиялы республика |
| 6 |  Украин КСР (УКСР) | 452 000 | 29 018 187 | Харьков | 40 округ |
 Барлығы | 21 648 700 | 147 013 600 | Мәскеу | 6 КСРО республикасы, 4 республика, 12 автономиялы республика, 14 автономиялы облыс |
1939 жыл
| № | Кеңес республикасы | Ауданы (км²) | Тұрғыны 1939 | Астанасы | Құрамы |
| 1 |  Әзірбайжан КСР | 86 600 | 3 205 150 | Баку | 1 автономиялы республика, 1 автономиялы округ |
| 2 |  | 29 800 | 1 282 338 | Ереван | |
| 3 |  Белорус КСР | 150 000 | 5 568 994 | Минск | 5 облыс |
| 4 |  Грузин КСР | 69 700 | 3 540 023 | Тбилиси | 2 автономиялы республика, 1 автономиялы облыс |
| 5 |  Қазақ КСР | 2 717 300 | 6 151 102 | Алматы | 11 облыс |
| 6 |  Қырғыз КСР | 198 500 | 1 458 213 | Фрунзе | 5 облыс |
| 7 |  РКФСР | 17 040 000 | 109 397 463 | Мәскеу | 17 автономиялы республика, 6 автономиялы облыс, 7 ұлттық округ, 6 өлке, 35 облыс |
| 8 |  Тәжік КСР | 143 100 | 1 484 440 | Сталинабад | 1 автономиялы облыс, 4 облыс |
| 9 | Түрікмен КСР | 488 100 | 1 251 883 | Ашхабад | 5 облыс |
| 10 |  Өзбек КСР | 447 400 | 6 217 269 | Ташкент | 1 автономиялы республика, 5 облыс |
| 11 |  Украин КСР | 452 000 | 30 946 218 | Киев | 1 автономиялы республика, 15 облыс |
 Барлығы | 21 822 500 | 170 557 093 | Мәскеу | 11 республика, 20 АКСР, 8 автономиялы облыс, 7 ұлттық округ, 6 өлке, 86 облыс |
1966 жыл
| бірлік | жері, мың км² | тұрғыны, мың адам | қала саны | кент саны | әкім. орт. |
|---|---|---|---|---|---|
| РКФСР () | 17 075,4 | 126 561 | 932 | 1786 | Мәскеу |
| Украин КСР () | 601,0 | 45 516 | 370 | 829 | Киев |
| Белорус КСР | 207,6 | 8633 | 74 | 126 | Минск |
| * оның ішінде | 32,3 | 1236 | 12 | 17 | Брест |
| * оның ішінде | 40,1 | 1339 | 15 | 26 | |
| * оның ішінде | 40,4 | 1483 | 10 | 24 | |
| * оның ішінде | 25,0 | 1101 | 9 | 23 | |
| * оның ішінде Минск облысы | 40,8 | 2260 | 15 | 26 | Минск |
| * оның ішінде Могилев облысы | 29,0 | 1214 | 13 | 10 | Могилев |
| Өзбек КСР | 449,6 | 10 581 | 37 | 78 | Ташкент |
| * оның ішінде Әндіжан облысы | 8,9 | 1632 | 3 | 8 | Әндіжан |
| * оның ішінде Бұхара облысы | 143,2 | 785 | 3 | 7 | Бұхара |
| * оның ішінде Қашқадария облысы | 28,4 | 674 | 2 | 4 | Қаршы |
| * оның ішінде Самарқан облысы | 29,2 | 1314 | 2 | 10 | Самарқан |
| *оның ішінде Сұрқандария облысы | 20,8 | 562 | 2 | 7 | Термез |
| * оның ішінде Сырдария облысы | 23,1 | 670 | 3 | 6 | Гүлістан |
| * оның ішінде Ташкент облысы | 15,6 | 2576 | 8 | 17 | Ташкент |
| * оның ішінде Ферғана облысы | 10,3 | 1266 | 4 | 11 | Ферғана |
| * оның ішінде Хорезм облысы | 4,5 | 483 | 2 | 1 | Үргеніш |
| * оның ішінде Қарақалпақ АКСР | 165,6 | 619 | 8 | 7 | Нүкіс |
| Қазақ КСР | 2717,3 | 12 129 | 62 | 165 | Алматы |
| * оның ішінде Ақтөбе облысы | 299,8 | 532 | 4 | 7 | Ақтөбе |
| * оның ішінде Алматы облысы | 223,2 | 1875 | 7 | 18 | Алматы |
| * оның ішінде Шығыс Қазақстан облысы | 97,3 | 846 | 6 | 14 | Өскемен |
| * оның ішінде Гурьев облысы | 278,6 | 385 | 3 | 19 | Гурьев |
| * оның ішінде Жамбыл облысы | 144,6 | 716 | 3 | 11 | Жамбыл |
| * оның ішінде Қарағанды облысы | 398,8 | 1488 | 10 | 33 | Қарағанды |
| * оның ішінде Қызылорда облысы | 220,5 | 410 | 3 | 7 | Қызылорда |
| * оның ішінде Көкшетау облысы | 78,1 | 621 | 4 | 6 | Көкшетау |
| * оның ішінде Қостанай облысы | 195,9 | 985 | 4 | 10 | Қостанай |
| * оның ішінде Павлодар облысы | 127,5 | 656 | 3 | 9 | Павлодар |
| * оның ішінде Солтүстік Қазақстан облысы | 44,3 | 562 | 1 | 3 | Петропавл |
| * оның ішінде Семей облысы | 179,6 | 663 | 3 | 9 | Семей |
| * оның ішінде Орал облысы | 151,2 | 492 | 1 | 1 | Орал |
| * оның ішінде Целиноград облысы | 155,1 | 895 | 7 | 14 | Целиноград |
| * оның ішінде Шымкент облысы | 120,6 | 1003 | 5 | 6 | Шымкент |
| Грузин КСР | 69,7 | 4548 | 45 | 54 | Тбилиси |
| * оның ішінде Абхаз АКСР | 8,6 | 462 | 6 | 2 | |
| * оның ішінде Аджар АКСР | 3,0 | 294 | 2 | 4 | Батуми |
| * оның ішінде Оңтүстік Осетин АО | 3,9 | 102 | |||
| Әзірбайжан КСР | 86,6 | 4660 | 45 | 116 | Баку |
| * оның ішінде Нахшыван АКСР | 5,5 | 182 | 3 | 3 | Нахшыван |
| * оның ішінде | 4,4 | 146 | |||
| Литва КСР | 65,2 | 2986 | 91 | 23 | Вильнюс |
| Молдован КСР | 33,7 | 3368 | 20 | 29 | Кишинев |
| Латвия КСР | 63,7 | 2262 | 54 | 35 | Рига |
| Қырғыз КСР | 198,5 | 2652 | 15 | 32 | Фрунзе |
| Тәжік КСР | 143,1 | 2579 | 17 | 30 | Душанбе |
| * оның ішінде Таулы Бадахшан АО | 63,7 | 91 | |||
| 29,8 | 2194 | 23 | 27 | Ереван | |
| Түрікмен КСР | 488,1 | 1914 | 14 | 64 | Ашхабад |
| 45,1 | 1285 | 33 | 24 | Таллин | |
| КСРО | 22 402,2 | 231 868 | 1832 | 3418 | Мәскеу |
1960-1980 жж. (РКФСР қоспағанда)
- 1967
- 18 желтоқсанда Өзбекстан КСР Наманған облысы Ферғана мен Әндіжан облыстарының бөлігінен қалпына келтірілді,
- 23 желтоқсанда Қазақ КСР Талдықорған облысы Алматы облысынан қалпына келтірілді,
- 1970
- 23 қарашада Қазақ КСР құрамында Қостанай және Целиноград облыстарының бөліктерінен Торғай облысы (орталығы - Арқалық) құрылды,
- 11 желтоқсанда Қырғыз КСР-нің құрамында республикалық бағынышты аймақтардан Нарын облысы құрылып (бұрынғы Тянь-Шань облысының аудандарынан, 1932-1962 жж.), республикалық бағыныстағы аймақтардан Ыстықкөл облысы (орталығы - Пржевальск) қалпына келтірілді.
- 14 желтоқсанда Түрікмен КСР үш облысы: Мары облысы, Ташауыз облысы және Шаржау облысы қалпына келтірілді,
- 23 желтоқсанда Тәжік КСР Ленинабад облысы қалпына келтірілді,
- 1971 жылы Өзбек КСР Сырдария облысының үш ауданы Қазақ КСР Шымкент облысының құрамына кірді,
- 1973
- 20 наурызда Қазақ КСР құрамында екі облыс құрылды: Жезқазған облысы (Қарағандының бөліктерінен) және Маңғыстау облысы (орталығы - Шевченко, Гурьев облысы бөліктерінен),
- 27 желтоқсанда Түрікмен КСР екі облысы қалпына келтірілді: республикалық бағыныстағы аудандардан Ашхабад облысы және ,
- 29 желтоқсанда Самарқан және Сырдария облыстарының бөліктерінен Өзбек КСР Жызақ облысы (орталығы - Жызақ) құрылды, Тәжік КСР республикалық бағынышты аудандардан қалпына келтірілді,
- 1977 жылы Тәжік КСР республикалық бағыныстағы аудандардан қалпына келтірілді,
- 1980
- 3 қыркүйекте Қырғыз КСР құрамында Талас облысы қалпына келтірілді,
- 1982
- 20 сәуірде Өзбек КСР құрамында Бұхара облысының бөліктерінен Науаи облысы (орталығы - ) құрылды,
- 1988 - Орталық Азияның одақтас республикаларының кейбір облыстары таратылды:
- маусымда Қазақ КСР Маңғыстау облысы (Гурьевке), Торғай облысы (Целиноград пен Қостанайға) таратылды,
- тамызда Түркімен КСР Ашхабад облысы және Красноводск облысы таратылды,
- қыркүйекте Өзбек КСР Жызақ облысы (Сырдарияға, Гүлістанның орнына жаңа орталық - Жызақ болды), Науаи облысы (Самарқанға) таратылды, Тәжік КСР , және қаласы жаңа айналдырылды,
- 5 қазанда Қырғыз КСР Талас облысы (Тоқтығұл ауданы мен Қаракөл қаласы Ош облысына, ал басқа аудандар - тікелей республикалық бағынысқа берілді), Нарын облысы (Қырғыз КСР Ош пен Ыстықкөл облыстары арасында бөлінді) таратылды,
- 1989 жылы Өзбек КСР Самарқан облысының бес ауданы және Науаи қаласы Бұхара облысының құрамына өтті,
- 1990 жылы алдыңғы 1988 жылы тоқтатылған кейбір облыстарды қалпына келтіру:
- наурызда Жызақ облысы қалпына келтірілді (Сырдария облысының жаңа орталығы - Гүлістан қаласы),
- тамызда Қазақ КСР Торғай облысы, Тәжік КСР және қалпына келтірілді.
1989 жыл
| бірлік | жері, мың км² | тұрғыны, мың адам | қала саны | кент саны | әкім. орт. |
|---|---|---|---|---|---|
| РКФСР () | 17 075,4 | 147 386 | 932 | 1786 | Мәскеу |
| Украин КСР () | 601,0 | 51 704 | 370 | 829 | Киев |
| Белорус КСР | 207,6 | 10 200 | 74 | 126 | Минск |
| * оның ішінде | 32,3 | 1458 | 12 | 17 | Брест |
| * оның ішінде | 40,1 | 1413 | 15 | 26 | |
| * оның ішінде | 40,4 | 1674 | 10 | 24 | |
| * оның ішінде | 25,0 | 1171 | 9 | 23 | |
| * оның ішінде Минск облысы | 40,8 | 3199 | 15 | 26 | Минск |
| * оның ішінде Могилев облысы | 29,0 | 1285 | 13 | 10 | Могилев |
| Өзбек КСР | 447,4 | 19 906 | 37 | 78 | Ташкент |
| * оның ішінде Әндіжан облысы | 8,9 | 1728 | 3 | 8 | Әндіжан |
| * оның ішінде Бұхара облысы | 143,2 | 1141 | 3 | 7 | Бұхара |
| * оның ішінде Қашқадария облысы | 28,4 | 1594 | 2 | 4 | Қаршы |
| * оның ішінде Наманған облысы | 1475 | Наманған | |||
| * оның ішінде Самарқан облысы | 2778 | Самарқан | |||
| * оның ішінде Сұрқандария облысы | 20,8 | 1255 | 2 | 7 | Термез |
| * оның ішінде Сырдария облысы | 23,1 | 1316 | 3 | 6 | Гүлістан |
| * оның ішінде Ташкент облысы | 15,6 | 4236 | 8 | 17 | Ташкент |
| * оның ішінде Ферғана облысы | 10,3 | 2153 | 4 | 11 | Ферғана |
| * оның ішінде Хорезм облысы | 4,5 | 1016 | 2 | 1 | Үргеніш |
| * оның ішінде Қарақалпақ АКСР | 165,6 | 1214 | 8 | 7 | Нүкіс |
| Қазақ КСР | 2717,3 | 16 538 | 62 | 165 | Алматы |
| * оның ішінде Ақтөбе облысы | 299,8 | 738 | 4 | 7 | Ақтөбе |
| * оның ішінде Алматы облысы | 223,2 | 2110 | 7 | 18 | Алматы |
| * оның ішінде Шығыс Қазақстан облысы | 97,3 | 934 | 6 | 14 | Өскемен |
| * оның ішінде Гурьев облысы | 278,6 | 755 | 3 | 19 | Гурьев |
| * оның ішінде Жамбыл облысы | 144,6 | 1050 | 3 | 11 | Жамбыл |
| * оның ішінде Жезқазған облысы | 496 | Жезқазған | |||
| * оның ішінде Қарағанды облысы | 1352 | 10 | 33 | Қарағанды | |
| * оның ішінде Қызылорда облысы | 220,5 | 651 | 3 | 7 | Қызылорда |
| * оның ішінде Көкшетау облысы | 78,1 | 664 | 4 | 6 | Көкшетау |
| * оның ішінде Қостанай облысы | 195,9 | 1221 | 4 | 10 | Қостанай |
| * оның ішінде Павлодар облысы | 127,5 | 944 | 3 | 9 | Павлодар |
| * оның ішінде Солтүстік Қазақстан облысы | 44,3 | 600 | 1 | 3 | Петропавл |
| * оның ішінде Семей облысы | 179,6 | 838 | 3 | 9 | Семей |
| * оның ішінде Талдықорған облысы | 721 | Талдықорған | |||
| * оның ішінде Орал облысы | 151,2 | 631 | 1 | 1 | Орал |
| * оның ішінде Целиноград облысы | 155,1 | 1002 | 7 | 14 | Целиноград |
| * оның ішінде Шымкент облысы | 120,6 | 1831 | 5 | 6 | Шымкент |
| Грузин КСР | 69,7 | 5449 | 45 | 54 | Тбилиси |
| * оның ішінде Абхаз АКСР | 8,6 | 537 | 6 | 2 | |
| * оның ішінде Аджар АКСР | 3,0 | 393 | 2 | 4 | Батуми |
| * оның ішінде Оңтүстік Осетин АО | 3,9 | 99 | |||
| Әзірбайжан КСР | 86,6 | 7029 | 45 | 116 | Баку |
| * оның ішінде Нахшыван АКСР | 5,5 | 295 | 3 | 3 | Нахшыван |
| * оның ішінде | 4,4 | 188 | |||
| Литва КСР | 65,2 | 3690 | 91 | 23 | Вильнюс |
| Молдован КСР | 33,7 | 4341 | 20 | 29 | Кишинев |
| Латвия КСР | 63,7 | 2681 | 54 | 35 | Рига |
| Қырғыз КСР | 198,5 | 4291 | 15 | 32 | Фрунзе |
| * оның ішінде Ыстықкөл облысы | 665 | Ыстықкөл | |||
| * оның ішінде Ош облысы | 2010 | Ош | |||
| Тәжік КСР | 143,1 | 5112 | 17 | 30 | Душанбе |
| * оның ішінде Ленинабад облысы | 1559 | Ленинабад | |||
| * оның ішінде Хатлон облысы | 1703 | Күләб | |||
| * оның ішінде Таулы Бадахшан АО | 63,7 | 161 | |||
| 29,8 | 3283 | 23 | 27 | Ереван | |
| Түрікмен КСР | 488,1 | 3534 | 14 | 64 | Ашхабад |
| * оның ішінде Мары облысы | 815 | Мары | |||
| * оның ішінде Ташауыз облысы | 699 | ||||
| * оның ішінде Шаржау облысы | 735 | ||||
| 45,1 | 1573 | 33 | 24 | Таллин | |
| КСРО | 22 402,2 | 286 717 | 1832 | 3418 | Мәскеу |
1991 жылдағы өзгеріс
РКФСР
1991 жылы 24 мамырда РКФСР Конституциясына Автономиялы Кеңестік Социалистік Республикалардың атаулары бойынша түзетулер қабылданды - олардан «автономды» деген сөз алынып «РСФСР құрамында» қосылды.
1977 жылғы КСРО Конституциясына сәйкес одақтас республикалар үшін сецессия құқығына қарамастан, бұл құрылымдар Ресейден шыға алмады, өйткені олардың РКФСР орналасқан жері тікелей көрсетілген, конституциясы одан шығуға құқық бермеген. Алайда олар кіруге дайындалып жатты. РСФСР барлық республикалары егемендік, ал кейбіреулері - тәуелсіздік жариялады.
Украин КСР
1991 жылы 20 қаңтарда Қырым облысында КСРО тарихындағы алғашқы плебисцит — Қырым АКСР қалпына келтіру мәселесі бойынша референдум өтті.
Қалалық және аудандық референдум комиссияларының ұсынылған хаттамалары негізінде облыстық (орталық) комиссия дауыс беруге қатысқан азаматтар саны 1 441 019 адамды құрады, бұл тізімге енгізілгендердің 81,37% құрайды. КСРО-ның субъектісі және Одақтық келісімге қатысушы ретінде Қырым Автономиялы Кеңестік Социалистік Республикасын қалпына келтіру үшін берілген дауыстар саны 1 343 855 немесе қатысқандардың 93,26% құрады.
1991 жылы 12 ақпанда Украин КСР Жоғарғы Кеңесі «Қырым Автономиялы Кеңестік Социалистік Республикасын қалпына келтіру туралы» Заң қабылдады. Осы заңға сәйкес, Қырым АКСР аумағында халық депутаттарының Қырым облыстық кеңесі уақытша (Қырым АКСР Конституциясы қабылданғанға дейін және мемлекеттік биліктің конституциялық органдары құрылғанға дейін) мемлекеттік биліктің жоғарғы органы болып танылды. 1991 жылы 22 наурызда Халық депутаттарының Қырым облыстық кеңесі Қырым Автономиялы Кеңестік Социалистік Республикасының Жоғарғы Кеңесі болып өзгертілді және оған Қырым Конституциясын әзірлеу тапсырылды. 4 айдан кейін, 19 маусымда, қалпына келтірілген автономияның қалпына келуі жайлы 1978 жылғы Украин КСР Конституциясы енгізілді.
КСРО құлдырауы
1991 жылы 6 қыркүйекте КСРО Конституциясында қарастырылмаған КСРО Мемлекеттік Кеңесі Латвия, Литва және Эстонияның тәуелсіздігін мойындады. Бұл ретте КСРО 1990 жылғы 3 сәуірдегі «Одақтас республиканың КСРО-дан шығуына байланысты мәселелерді шешу тәртібі туралы» заңында белгіленген процедуралар жүргізілмеді.
Республикааралық аумақтық табыстаулар
КСРО құрылғаннан бастап белгілі бір себептермен кейбір аумақтар бір одақтас республикадан екіншісіне берілді.
- УКСР → РКФСР
- 1924 тамыз: Донецк губерниясының Шахтин және Таганрог округтарының бөліктері
- РКФСР → УКСР
- 1924 жылы: Дон облысы, Луганск станицасы
- 1925 жылы 16 қазанда: Курск губерниясының Путивл уезі (бірде-бір болыссыз) және Грайворонский мен Белгородский уездерінен бір болыс.
- 1926 жылы 1 сәуірде: Гомел губерниясы Семеновская болысы және Воронеж губерниясы Троицкая болысы.
- 1944 жылы 5 қарашада: Ростов облысы Красногвардейский ауданының Дарино-Ермаковский кеңесі (КСРО ЖК Төралқасының Жарлығы)
- 1954 жылы 26 сәуірде: Қырым облысы (КСРО Заңы)
- РКФСР → БКСР
- 1924 жылы наурызда: Витебск, Гомел және Смоленск губернияларының бөліктері
- 1926 жылы желтоқсанда: Гомел губерниясының жартысы
- 1964 жылы 17 қарашада: Смоленск облысы Мзыкинский ауылдық кеңесі аумағының бөлігі (КСРО ЖК Төралқасының Жарлығы)
- РКФСР → ҚазКСР
- 1939 жылы 11 қарашада: Челябі облысының Веринский, Надеждинский, Михайловский, Константиновский және Георгиевский ауылдық кеңестері (КСРО ЖК Төралқасының Жарлығы)
- 1940 жылы 19 ақпанда: Адамовск ауданы мен Чкаловск облысының Красноярск ауылдық кеңесі аумағының бір бөлігі (КСРО ЖК Төралқасының Жарлығы)
- ҚазКСР → РКФСР
- 1939 жылы 11 қарашада: Ақтөбе облысы Степной ауданы аумағының бір бөлігі (КСРО ЖК Төралқасының Жарлығы)
- 1956 жылы 20 сәуірде: Жәнібек ауданының оңтүстік бөлігі (КСРО ЖК Төралқасының Жарлығы)
- 1965 жылы 6 желтоқсанда: Қостанай облысы Комсомольск ауданы аумағының бір бөлігі (КСРО ЖК Төралқасының Жарлығы)
- РКФСР → ГКСР
- 1943 жылы 12 наурызда: Қарашай АО оңтүстік бөлігі (1955 жылы 14 наурызда қайтарылды)
- 1944 жылы 22 наурызда: Грозненск округінің оңтүстік бөлігі (1957 жылы 11 қаңтарда қайтарылды)
- КФКСР → РКФСР
- 1944 жылы 24 қарашада: Выборгский, Кексголмский, Яскин аудандары
- 1955 жылы 24 ақпанда: Куолярьви ауылы
- РКФСР → ЭКСР
- 1957 жылы 31 қазанда: Подмогилье және Пердага ауылдары
- ЭКСР → РКФСР
- 1944 жылы 23 тамызда: Печора уезі
- 1946 жылы 19 қазанда: Нарва өзенінің шығысқа дейінгі аумақ (КСРО ЖК Төралқасының Жарлығы)
- 1957 жылы 31 қазанда: Печора теміржол торабы
- ЛатКСР → РКФСР
- 1944 жылы 23 тамызда: Абрена ауданы аумағының 1/3 бөлігі
- ҚазКСР → ӨКСР
- 1956 жылы 13 ақпанда: Бостандық ауданы және Мырзашөл жерінің бөліктері (КСРО ЖК Төралқасының Жарлығы)
- 1963 жылы 19 қыркүйекте: Шымкент және Қызылорда облыстарының бөліктері
- ӨКСР → ҚазКСР
- 1971 жылы 28 маусымда: Сырдария облысының Жетісай, Киров және Мақтаарал аудандары
- ӨКСР → ТКСР
- 1936 жылы 27 сәуірде: Нишан және Талимаржан кеңшарлары аймағындағы шекаралық өзгерістер (КСРО Орталық Атқару Комитетінің қаулысы)
- ӨКСР → ТәжКСР
- 1953 жылы 8 қыркүйекте: Далверзин даласы мен Ашт ауданы аймағындағы шекара өзгерістері (КСРО ЖК Төралқасының Жарлығы)
Тағы қараңыз
Дереккөздер
- 1977 жылғы КСРО Конституциясы (1990 жылы өзгертілген). 8-тарау
- 1987 жылғы жағдайға сәйкес
- Закон РСФСР от 24 мая 1991 № 1326/1-I «Об утверждении Закона РСФСР „Об изменениях и дополнениях Конституции (Основного закона) РСФСР“» // Ведомости Съезда народных депутатов РСФСР и Верховного Совета РСФСР. — 1991. — № 22. — ст. 775. Закон РСФСР от 24 мая 1991 № 1326-I «Об изменениях и дополнениях Конституции (Основного закона) РСФСР» // Ведомости Съезда народных депутатов РСФСР и Верховного Совета РСФСР. — 1991. — № 22. — ст. 776.
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Kenestik Socialistik Respublikalar Odagy aumagynyn zhalpy audany 1991 zhylgy tamyzdagy zhagdaj bojynsha 22 4 mln km kurady 1922 zhyly KSRO kurylgan kezde KSRO 1924 zhyly KSRO 1929 zhyly KSRO 1936 zhyly KSRO 1940 zhyly Zhalpy kurylym1977 zhylgy KSRO Konstituciyasynyn 70 babynda Kenestik Socialistik Respublikalar Odagy bul ulttardyn erkin ozin ozi anyktauy zhәne ten kukyly Kenestik Socialistik Respublikalardyn erikti tүrde birigui nәtizhesinde socialistik federalizm kagidasy negizinde kurylgan birtutas odaktyk kop ultty memleket KSRO kenes halkynyn memlekettik birligin bejnelejdi kommunizm kuru maksatynda barlyk ult pen halyktyn basyn biriktiredi Sonymen Kenes Odagy oz kezeginde әrtүrli әkimshilik aumaktyk bolinisterge ie odaktas Kenes Socialistik Respublikalardan turdy Iri respublikalar oblystarga bolindi Latviya Litva Estoniya Moldaviya zhәne Armeniya KSR inde 1985 zhylga karaj oblystyk bolinis bolmady RKFSR kuramyna olkeler al olkeler avtonomiyaly oblystar kirdi RKFSR oblystary men olkelerine ulttyk onirler de kirdi kejin avtonomiyaly onirler dep ataldy Kejbir odaktas respublikalarga RKFSR Ukrain KSR Gruzin KSR Әzirbajzhan KSR Өzbek KSR Tәzhik KSR Avtonomiyaly Kenestik Socialistik Respublikalar AKSR zhәne avtonomiyaly oblystar kirdi Zhogaryda atalgan әkimshilik aumaktyk birlikterdin barlygy oblystyk olkelik zhәne respublikalyk bagynystagy kalalar men audandarga bolindi Odaktas Kenestik Socialistik RespublikalarKSRO kuramyna KSRO kuru turaly kelisimshart bojynsha 1922 zhyly 30 zheltoksan RKFSR Ukrain KSR Belorus KSR Kүngej Kavkaz Socialistik Federaciyalyk Kenes Respublikasy 1925 zhyly Өzbek KSR Tүrikmen KSR RKFSR kuramyna kirgen Tүrkistan AKSR oz uakytynda RKFSR kuramyna kirmegen buryngy Hiua handygy men Buhara әmirligi aumagynda kurylgan Buhara HSR zhәne Horezm HKR 1929 zhyly Tәzhik KSR Өzbek KSR kuramyna kirgen Tәzhik AKSR kurylgan 1936 zhyly Қazak KSR Қyrgyz KSR RKFSR kuramyna kirgen Қazak AKSR men Қyrgyz ASKR kurylgan Gruzin KSR Әzirbajzhan KSR KSFKR kuramyna kirdi sol zhyly zhojyldy 1940 zhyly Moldovan KSR Ukrain KSR kuramyna kirgen Moldava AKSR boligi zhәne Rumyniya KSRO ga bergen zherdin bir boligi Latviya KSR Litva KSR buryngy tәuelsiz Latviya Litva zhәne Estoniya zhәne RKFSR kuramyna kirgen zhәne Kenes Fin sogysynan kejin kosylgan zherdin bir boliginen kurylgan UKSR kuramyna Rumyniya bergen zherdin bir boliginen kurylgan Akkerman oblysy sol zhyly Izmail dep ozgertildi zhәne Chernovcy oblysy kirdi 1944 zhyly Tyva AO ogan dejin tәuelsiz RKFSR kuramyna kirdi 1945 zhyly ogan dejin boligi bolgan RKFSR kuramyna kirdi al Chehoslovakiya bergen UKSR kuramyna kirdi 1946 zhyly Ekinshi dүniezhүzilik sogystyn nәtizhesinde Zhaponiyaga tiesili Sahalin zhәne Kuril araldarynyn ontүstik boligi RKFSR kuramyna endi 1956 zhyly Karelo Fin KSR zhojylyp onyn aumagy kajtadan retinde RKFSR kuramyna kirdi 1956 1991 zhyldary Kenes Odagy kuramyna 15 odaktyk kenes socialistik respublikalar KSR kirdi Bajrak Respublika Astanasy KSRO aumaktyk kuramy1 Әzirbajzhan KSR Baku2 Erevan3 Belorus KSR Minsk4 Gruzin KSR Tbilisi5 Қazak KSR Almaty6 Қyrgyz KSR Frunze7 Latviya KSR Riga8 Litva KSR Vilnyus9 Moldovan KSR Kishinev10 RKFSR Mәskeu11 Tәzhik KSR Dushanbe12 Tүrikmen KSR Ashhabad13 Өzbek KSR Tashkent14 Ukrain KSR Kiev15 Tallin1926 zhyl Kenes respublikasy Audany km Turgyny 1926 Astanasy Қuramy1 Belorus KSR BKSR 150 000 4 983 240 Minsk 12 okrug2 Kүngej Kavkaz SFKR KSFKR 186 100 5 861 600 Tbilisi 3 odaktas respublika 1 shartty respublika 2 avtonomiyaly respublika 2 avtonomiyaly oblys3 RKFSR 19 946 900 100 623 000 Mәskeu4 Tүrikmen KSR TүrKSR 488 100 998 000 Poltorack5 Өzbek KSR ӨKSR 425 600 5 270 200 Samarkan 1 avtonomiyaly respublika6 Ukrain KSR UKSR 452 000 29 018 187 Harkov 40 okrugBarlygy 21 648 700 147 013 600 Mәskeu 6 KSRO respublikasy 4 respublika 12 avtonomiyaly respublika 14 avtonomiyaly oblys1939 zhyl Kenes respublikasy Audany km Turgyny 1939 Astanasy Қuramy1 Әzirbajzhan KSR 86 600 3 205 150 Baku 1 avtonomiyaly respublika 1 avtonomiyaly okrug2 29 800 1 282 338 Erevan3 Belorus KSR 150 000 5 568 994 Minsk 5 oblys4 Gruzin KSR 69 700 3 540 023 Tbilisi 2 avtonomiyaly respublika 1 avtonomiyaly oblys5 Қazak KSR 2 717 300 6 151 102 Almaty 11 oblys6 Қyrgyz KSR 198 500 1 458 213 Frunze 5 oblys7 RKFSR 17 040 000 109 397 463 Mәskeu 17 avtonomiyaly respublika 6 avtonomiyaly oblys 7 ulttyk okrug 6 olke 35 oblys8 Tәzhik KSR 143 100 1 484 440 Stalinabad 1 avtonomiyaly oblys 4 oblys9 Tүrikmen KSR 488 100 1 251 883 Ashhabad 5 oblys10 Өzbek KSR 447 400 6 217 269 Tashkent 1 avtonomiyaly respublika 5 oblys11 Ukrain KSR 452 000 30 946 218 Kiev 1 avtonomiyaly respublika 15 oblysBarlygy 21 822 500 170 557 093 Mәskeu 11 respublika 20 AKSR 8 avtonomiyaly oblys 7 ulttyk okrug 6 olke 86 oblys1966 zhyl birlik zheri myn km turgyny myn adam kala sany kent sany әkim ort RKFSR 17 075 4 126 561 932 1786 MәskeuUkrain KSR 601 0 45 516 370 829 KievBelorus KSR 207 6 8633 74 126 Minsk onyn ishinde 32 3 1236 12 17 Brest onyn ishinde 40 1 1339 15 26 onyn ishinde 40 4 1483 10 24 onyn ishinde 25 0 1101 9 23 onyn ishinde Minsk oblysy 40 8 2260 15 26 Minsk onyn ishinde Mogilev oblysy 29 0 1214 13 10 MogilevӨzbek KSR 449 6 10 581 37 78 Tashkent onyn ishinde Әndizhan oblysy 8 9 1632 3 8 Әndizhan onyn ishinde Buhara oblysy 143 2 785 3 7 Buhara onyn ishinde Қashkadariya oblysy 28 4 674 2 4 Қarshy onyn ishinde Samarkan oblysy 29 2 1314 2 10 Samarkan onyn ishinde Surkandariya oblysy 20 8 562 2 7 Termez onyn ishinde Syrdariya oblysy 23 1 670 3 6 Gүlistan onyn ishinde Tashkent oblysy 15 6 2576 8 17 Tashkent onyn ishinde Fergana oblysy 10 3 1266 4 11 Fergana onyn ishinde Horezm oblysy 4 5 483 2 1 Үrgenish onyn ishinde Қarakalpak AKSR 165 6 619 8 7 NүkisҚazak KSR 2717 3 12 129 62 165 Almaty onyn ishinde Aktobe oblysy 299 8 532 4 7 Aktobe onyn ishinde Almaty oblysy 223 2 1875 7 18 Almaty onyn ishinde Shygys Қazakstan oblysy 97 3 846 6 14 Өskemen onyn ishinde Gurev oblysy 278 6 385 3 19 Gurev onyn ishinde Zhambyl oblysy 144 6 716 3 11 Zhambyl onyn ishinde Қaragandy oblysy 398 8 1488 10 33 Қaragandy onyn ishinde Қyzylorda oblysy 220 5 410 3 7 Қyzylorda onyn ishinde Kokshetau oblysy 78 1 621 4 6 Kokshetau onyn ishinde Қostanaj oblysy 195 9 985 4 10 Қostanaj onyn ishinde Pavlodar oblysy 127 5 656 3 9 Pavlodar onyn ishinde Soltүstik Қazakstan oblysy 44 3 562 1 3 Petropavl onyn ishinde Semej oblysy 179 6 663 3 9 Semej onyn ishinde Oral oblysy 151 2 492 1 1 Oral onyn ishinde Celinograd oblysy 155 1 895 7 14 Celinograd onyn ishinde Shymkent oblysy 120 6 1003 5 6 ShymkentGruzin KSR 69 7 4548 45 54 Tbilisi onyn ishinde Abhaz AKSR 8 6 462 6 2 onyn ishinde Adzhar AKSR 3 0 294 2 4 Batumi onyn ishinde Ontүstik Osetin AO 3 9 102Әzirbajzhan KSR 86 6 4660 45 116 Baku onyn ishinde Nahshyvan AKSR 5 5 182 3 3 Nahshyvan onyn ishinde 4 4 146Litva KSR 65 2 2986 91 23 VilnyusMoldovan KSR 33 7 3368 20 29 KishinevLatviya KSR 63 7 2262 54 35 RigaҚyrgyz KSR 198 5 2652 15 32 FrunzeTәzhik KSR 143 1 2579 17 30 Dushanbe onyn ishinde Tauly Badahshan AO 63 7 9129 8 2194 23 27 ErevanTүrikmen KSR 488 1 1914 14 64 Ashhabad45 1 1285 33 24 TallinKSRO 22 402 2 231 868 1832 3418 Mәskeu1960 1980 zhzh RKFSR kospaganda 1967 18 zheltoksanda Өzbekstan KSR Namangan oblysy Fergana men Әndizhan oblystarynyn boliginen kalpyna keltirildi 23 zheltoksanda Қazak KSR Taldykorgan oblysy Almaty oblysynan kalpyna keltirildi 1970 23 karashada Қazak KSR kuramynda Қostanaj zhәne Celinograd oblystarynyn bolikterinen Torgaj oblysy ortalygy Arkalyk kuryldy 11 zheltoksanda Қyrgyz KSR nin kuramynda respublikalyk bagynyshty ajmaktardan Naryn oblysy kurylyp buryngy Tyan Shan oblysynyn audandarynan 1932 1962 zhzh respublikalyk bagynystagy ajmaktardan Ystykkol oblysy ortalygy Przhevalsk kalpyna keltirildi 14 zheltoksanda Tүrikmen KSR үsh oblysy Mary oblysy Tashauyz oblysy zhәne Sharzhau oblysy kalpyna keltirildi 23 zheltoksanda Tәzhik KSR Leninabad oblysy kalpyna keltirildi 1971 zhyly Өzbek KSR Syrdariya oblysynyn үsh audany Қazak KSR Shymkent oblysynyn kuramyna kirdi 1973 20 nauryzda Қazak KSR kuramynda eki oblys kuryldy Zhezkazgan oblysy Қaragandynyn bolikterinen zhәne Mangystau oblysy ortalygy Shevchenko Gurev oblysy bolikterinen 27 zheltoksanda Tүrikmen KSR eki oblysy kalpyna keltirildi respublikalyk bagynystagy audandardan Ashhabad oblysy zhәne 29 zheltoksanda Samarkan zhәne Syrdariya oblystarynyn bolikterinen Өzbek KSR Zhyzak oblysy ortalygy Zhyzak kuryldy Tәzhik KSR respublikalyk bagynyshty audandardan kalpyna keltirildi 1977 zhyly Tәzhik KSR respublikalyk bagynystagy audandardan kalpyna keltirildi 1980 3 kyrkүjekte Қyrgyz KSR kuramynda Talas oblysy kalpyna keltirildi 1982 20 sәuirde Өzbek KSR kuramynda Buhara oblysynyn bolikterinen Nauai oblysy ortalygy kuryldy 1988 Ortalyk Aziyanyn odaktas respublikalarynyn kejbir oblystary taratyldy mausymda Қazak KSR Mangystau oblysy Gurevke Torgaj oblysy Celinograd pen Қostanajga taratyldy tamyzda Tүrkimen KSR Ashhabad oblysy zhәne Krasnovodsk oblysy taratyldy kyrkүjekte Өzbek KSR Zhyzak oblysy Syrdariyaga Gүlistannyn ornyna zhana ortalyk Zhyzak boldy Nauai oblysy Samarkanga taratyldy Tәzhik KSR zhәne kalasy zhana ajnaldyryldy 5 kazanda Қyrgyz KSR Talas oblysy Toktygul audany men Қarakol kalasy Osh oblysyna al baska audandar tikelej respublikalyk bagynyska berildi Naryn oblysy Қyrgyz KSR Osh pen Ystykkol oblystary arasynda bolindi taratyldy 1989 zhyly Өzbek KSR Samarkan oblysynyn bes audany zhәne Nauai kalasy Buhara oblysynyn kuramyna otti 1990 zhyly aldyngy 1988 zhyly toktatylgan kejbir oblystardy kalpyna keltiru nauryzda Zhyzak oblysy kalpyna keltirildi Syrdariya oblysynyn zhana ortalygy Gүlistan kalasy tamyzda Қazak KSR Torgaj oblysy Tәzhik KSR zhәne kalpyna keltirildi 1989 zhyl birlik zheri myn km turgyny myn adam kala sany kent sany әkim ort RKFSR 17 075 4 147 386 932 1786 MәskeuUkrain KSR 601 0 51 704 370 829 KievBelorus KSR 207 6 10 200 74 126 Minsk onyn ishinde 32 3 1458 12 17 Brest onyn ishinde 40 1 1413 15 26 onyn ishinde 40 4 1674 10 24 onyn ishinde 25 0 1171 9 23 onyn ishinde Minsk oblysy 40 8 3199 15 26 Minsk onyn ishinde Mogilev oblysy 29 0 1285 13 10 MogilevӨzbek KSR 447 4 19 906 37 78 Tashkent onyn ishinde Әndizhan oblysy 8 9 1728 3 8 Әndizhan onyn ishinde Buhara oblysy 143 2 1141 3 7 Buhara onyn ishinde Қashkadariya oblysy 28 4 1594 2 4 Қarshy onyn ishinde Namangan oblysy 1475 Namangan onyn ishinde Samarkan oblysy 2778 Samarkan onyn ishinde Surkandariya oblysy 20 8 1255 2 7 Termez onyn ishinde Syrdariya oblysy 23 1 1316 3 6 Gүlistan onyn ishinde Tashkent oblysy 15 6 4236 8 17 Tashkent onyn ishinde Fergana oblysy 10 3 2153 4 11 Fergana onyn ishinde Horezm oblysy 4 5 1016 2 1 Үrgenish onyn ishinde Қarakalpak AKSR 165 6 1214 8 7 NүkisҚazak KSR 2717 3 16 538 62 165 Almaty onyn ishinde Aktobe oblysy 299 8 738 4 7 Aktobe onyn ishinde Almaty oblysy 223 2 2110 7 18 Almaty onyn ishinde Shygys Қazakstan oblysy 97 3 934 6 14 Өskemen onyn ishinde Gurev oblysy 278 6 755 3 19 Gurev onyn ishinde Zhambyl oblysy 144 6 1050 3 11 Zhambyl onyn ishinde Zhezkazgan oblysy 496 Zhezkazgan onyn ishinde Қaragandy oblysy 1352 10 33 Қaragandy onyn ishinde Қyzylorda oblysy 220 5 651 3 7 Қyzylorda onyn ishinde Kokshetau oblysy 78 1 664 4 6 Kokshetau onyn ishinde Қostanaj oblysy 195 9 1221 4 10 Қostanaj onyn ishinde Pavlodar oblysy 127 5 944 3 9 Pavlodar onyn ishinde Soltүstik Қazakstan oblysy 44 3 600 1 3 Petropavl onyn ishinde Semej oblysy 179 6 838 3 9 Semej onyn ishinde Taldykorgan oblysy 721 Taldykorgan onyn ishinde Oral oblysy 151 2 631 1 1 Oral onyn ishinde Celinograd oblysy 155 1 1002 7 14 Celinograd onyn ishinde Shymkent oblysy 120 6 1831 5 6 ShymkentGruzin KSR 69 7 5449 45 54 Tbilisi onyn ishinde Abhaz AKSR 8 6 537 6 2 onyn ishinde Adzhar AKSR 3 0 393 2 4 Batumi onyn ishinde Ontүstik Osetin AO 3 9 99Әzirbajzhan KSR 86 6 7029 45 116 Baku onyn ishinde Nahshyvan AKSR 5 5 295 3 3 Nahshyvan onyn ishinde 4 4 188Litva KSR 65 2 3690 91 23 VilnyusMoldovan KSR 33 7 4341 20 29 KishinevLatviya KSR 63 7 2681 54 35 RigaҚyrgyz KSR 198 5 4291 15 32 Frunze onyn ishinde Ystykkol oblysy 665 Ystykkol onyn ishinde Osh oblysy 2010 OshTәzhik KSR 143 1 5112 17 30 Dushanbe onyn ishinde Leninabad oblysy 1559 Leninabad onyn ishinde Hatlon oblysy 1703 Kүlәb onyn ishinde Tauly Badahshan AO 63 7 16129 8 3283 23 27 ErevanTүrikmen KSR 488 1 3534 14 64 Ashhabad onyn ishinde Mary oblysy 815 Mary onyn ishinde Tashauyz oblysy 699 onyn ishinde Sharzhau oblysy 73545 1 1573 33 24 TallinKSRO 22 402 2 286 717 1832 3418 Mәskeu1991 zhyldagy ozgeris RKFSR 1991 zhyly 24 mamyrda RKFSR Konstituciyasyna Avtonomiyaly Kenestik Socialistik Respublikalardyn ataulary bojynsha tүzetuler kabyldandy olardan avtonomdy degen soz alynyp RSFSR kuramynda kosyldy 1977 zhylgy KSRO Konstituciyasyna sәjkes odaktas respublikalar үshin secessiya kukygyna karamastan bul kurylymdar Resejden shyga almady ojtkeni olardyn RKFSR ornalaskan zheri tikelej korsetilgen konstituciyasy odan shyguga kukyk bermegen Alajda olar kiruge dajyndalyp zhatty RSFSR barlyk respublikalary egemendik al kejbireuleri tәuelsizdik zhariyalady Ukrain KSR 1991 zhyly 20 kantarda Қyrym oblysynda KSRO tarihyndagy algashky plebiscit Қyrym AKSR kalpyna keltiru mәselesi bojynsha referendum otti Қalalyk zhәne audandyk referendum komissiyalarynyn usynylgan hattamalary negizinde oblystyk ortalyk komissiya dauys beruge katyskan azamattar sany 1 441 019 adamdy kurady bul tizimge engizilgenderdin 81 37 kurajdy KSRO nyn subektisi zhәne Odaktyk kelisimge katysushy retinde Қyrym Avtonomiyaly Kenestik Socialistik Respublikasyn kalpyna keltiru үshin berilgen dauystar sany 1 343 855 nemese katyskandardyn 93 26 kurady 1991 zhyly 12 akpanda Ukrain KSR Zhogargy Kenesi Қyrym Avtonomiyaly Kenestik Socialistik Respublikasyn kalpyna keltiru turaly Zan kabyldady Osy zanga sәjkes Қyrym AKSR aumagynda halyk deputattarynyn Қyrym oblystyk kenesi uakytsha Қyrym AKSR Konstituciyasy kabyldanganga dejin zhәne memlekettik biliktin konstituciyalyk organdary kurylganga dejin memlekettik biliktin zhogargy organy bolyp tanyldy 1991 zhyly 22 nauryzda Halyk deputattarynyn Қyrym oblystyk kenesi Қyrym Avtonomiyaly Kenestik Socialistik Respublikasynyn Zhogargy Kenesi bolyp ozgertildi zhәne ogan Қyrym Konstituciyasyn әzirleu tapsyryldy 4 ajdan kejin 19 mausymda kalpyna keltirilgen avtonomiyanyn kalpyna kelui zhajly 1978 zhylgy Ukrain KSR Konstituciyasy engizildi KSRO kuldyrauy 1991 zhyly 6 kyrkүjekte KSRO Konstituciyasynda karastyrylmagan KSRO Memlekettik Kenesi Latviya Litva zhәne Estoniyanyn tәuelsizdigin mojyndady Bul rette KSRO 1990 zhylgy 3 sәuirdegi Odaktas respublikanyn KSRO dan shyguyna bajlanysty mәselelerdi sheshu tәrtibi turaly zanynda belgilengen proceduralar zhүrgizilmedi Respublikaaralyk aumaktyk tabystaularKSRO kurylgannan bastap belgili bir sebeptermen kejbir aumaktar bir odaktas respublikadan ekinshisine berildi UKSR RKFSR1924 tamyz Doneck guberniyasynyn Shahtin zhәne Taganrog okrugtarynyn bolikteriRKFSR UKSR1924 zhyly Don oblysy Lugansk stanicasy 1925 zhyly 16 kazanda Kursk guberniyasynyn Putivl uezi birde bir bolyssyz zhәne Grajvoronskij men Belgorodskij uezderinen bir bolys 1926 zhyly 1 sәuirde Gomel guberniyasy Semenovskaya bolysy zhәne Voronezh guberniyasy Troickaya bolysy 1944 zhyly 5 karashada Rostov oblysy Krasnogvardejskij audanynyn Darino Ermakovskij kenesi KSRO ZhK Toralkasynyn Zharlygy 1954 zhyly 26 sәuirde Қyrym oblysy KSRO Zany RKFSR BKSR1924 zhyly nauryzda Vitebsk Gomel zhәne Smolensk guberniyalarynyn bolikteri 1926 zhyly zheltoksanda Gomel guberniyasynyn zhartysy 1964 zhyly 17 karashada Smolensk oblysy Mzykinskij auyldyk kenesi aumagynyn boligi KSRO ZhK Toralkasynyn Zharlygy RKFSR ҚazKSR1939 zhyly 11 karashada Chelyabi oblysynyn Verinskij Nadezhdinskij Mihajlovskij Konstantinovskij zhәne Georgievskij auyldyk kenesteri KSRO ZhK Toralkasynyn Zharlygy 1940 zhyly 19 akpanda Adamovsk audany men Chkalovsk oblysynyn Krasnoyarsk auyldyk kenesi aumagynyn bir boligi KSRO ZhK Toralkasynyn Zharlygy ҚazKSR RKFSR1939 zhyly 11 karashada Aktobe oblysy Stepnoj audany aumagynyn bir boligi KSRO ZhK Toralkasynyn Zharlygy 1956 zhyly 20 sәuirde Zhәnibek audanynyn ontүstik boligi KSRO ZhK Toralkasynyn Zharlygy 1965 zhyly 6 zheltoksanda Қostanaj oblysy Komsomolsk audany aumagynyn bir boligi KSRO ZhK Toralkasynyn Zharlygy RKFSR GKSR1943 zhyly 12 nauryzda Қarashaj AO ontүstik boligi 1955 zhyly 14 nauryzda kajtaryldy 1944 zhyly 22 nauryzda Groznensk okruginin ontүstik boligi 1957 zhyly 11 kantarda kajtaryldy KFKSR RKFSR1944 zhyly 24 karashada Vyborgskij Keksgolmskij Yaskin audandary 1955 zhyly 24 akpanda Kuolyarvi auylyRKFSR EKSR1957 zhyly 31 kazanda Podmogile zhәne Perdaga auyldaryEKSR RKFSR1944 zhyly 23 tamyzda Pechora uezi 1946 zhyly 19 kazanda Narva ozeninin shygyska dejingi aumak KSRO ZhK Toralkasynyn Zharlygy 1957 zhyly 31 kazanda Pechora temirzhol torabyLatKSR RKFSR1944 zhyly 23 tamyzda Abrena audany aumagynyn 1 3 boligiҚazKSR ӨKSR1956 zhyly 13 akpanda Bostandyk audany zhәne Myrzashol zherinin bolikteri KSRO ZhK Toralkasynyn Zharlygy 1963 zhyly 19 kyrkүjekte Shymkent zhәne Қyzylorda oblystarynyn bolikteriӨKSR ҚazKSR1971 zhyly 28 mausymda Syrdariya oblysynyn Zhetisaj Kirov zhәne Maktaaral audandaryӨKSR TKSR1936 zhyly 27 sәuirde Nishan zhәne Talimarzhan kensharlary ajmagyndagy shekaralyk ozgerister KSRO Ortalyk Atkaru Komitetinin kaulysy ӨKSR TәzhKSR1953 zhyly 8 kyrkүjekte Dalverzin dalasy men Asht audany ajmagyndagy shekara ozgeristeri KSRO ZhK Toralkasynyn Zharlygy Tagy karanyzKSRO ulttyk aumaktyk bolinisDerekkozder1977 zhylgy KSRO Konstituciyasy 1990 zhyly ozgertilgen 8 tarau 1987 zhylgy zhagdajga sәjkes Zakon RSFSR ot 24 maya 1991 1326 1 I Ob utverzhdenii Zakona RSFSR Ob izmeneniyah i dopolneniyah Konstitucii Osnovnogo zakona RSFSR Vedomosti Sezda narodnyh deputatov RSFSR i Verhovnogo Soveta RSFSR 1991 22 st 775 Zakon RSFSR ot 24 maya 1991 1326 I Ob izmeneniyah i dopolneniyah Konstitucii Osnovnogo zakona RSFSR Vedomosti Sezda narodnyh deputatov RSFSR i Verhovnogo Soveta RSFSR 1991 22 st 776