Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Қазақ Автономиялы Социалистік Кеңес Республикасы, немесе Қазақ АКСР (қаз. Qazaq Aptonom Sotsijalistik Sovettik Respublikasь, Qazaƣьstan) — қазіргі Қазақстан аумағындағы РКФСР құрамындағы әкімшілік-шекаралық бірлік, Қазақ ұлттық автономиясы. 1925 жылдың 15 маусымынан 1936 жылдың 5 желтоқсанына дейін өмір сүрді. Бастапқыда бұл автономия Қырғыз Автономиялы Социалистік Кеңес Республикасы (1920-1925) деп аталып келді, кейіннен 1925 жылы ҚазАКСР орталық атқару комитетінің төрағасы "қырғыз" деген атауды "қазақ" деген атаумен алмастыру туралы қаулысымен Қазақ АКСР-ы деп аталынды.
| 1920—1925: Қырғыз Автономиялы Кеңестік Социалистік Республикасы قىرعىز اۆتونوميالى كەڭەستىك سوسياليستىك رەسپۋبليكاسى Киргизская Автономная Социалистическая Советская Республика 1925—1936: Қазақ Автономиялы Кеңестік Социалистік Республикасы قازاق اۆتونوميالى كەڭەستىك سوسياليستىك رەسپۋبليكاسى Казахская Автономная Социалистическая Советская Республика Қазағыстан / قازاعىستان Автономиялы Кеңестік Социалистік республика | |||||||||
| |||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| |||||||||
 | |||||||||
| Астанасы | Орынбор (1920—1925) Қызылорда (1925—1927) 1927 жылдан бастап Алматы | ||||||||
| Тіл(дер)і | қазақша, орысша | ||||||||
| Аумағы | 2 983 564 км² (Қарақалпақ АО-мен бірге, 1930 жылға дейін) 2 852 619 км² (Қарақалпақ АО-сыз, 1930 жылдан кейін) | ||||||||
| Халқы | 6 503 000+ адам (1926) | ||||||||
| Басқару формасы | Унитарлы Кеңестік республика | ||||||||
ҚазАКСР-ның әкімшілік орталығы алдымен Қызылорда (1925—1929), кейіннен 1929 жылдан бастап Алматы қаласына көшірілді..
Шекарасы
1932 жылдары батысында Төменгі-Волжск өлкесімен, солтүстік-бастысында - Ортаңғы-Волжск өлкесімен, солтүстігінде - Орал облысымен, солтүстік-шығысында Батыс Сібір өлкесімен, оңтүстігінде - Орталық Азия Кеңестік республикаларымен, оңтүстік-шығысында Қытаймен шекарала жатты.
Ауданы және Халқы
Ауданы (1933 жылғы 1 қаңтарында) 2 853 мың шаршы км. құрады. Халқы - 1931 жылдың 1 қаңтарындағы санағы бойынша - 7 260,5 мың адам, оның ішінде қала тұрғындары (1926 жылығы санақ) - 911,2 мың адам болды.
Қазревком мүшелері
- С.Меңдешев (1882-1937)
- 1912 жылы коммунистік партия мүшесі, Бөкей губерниялық атқару комитетінің төрағасы;
- 1919 жылы Қазревком төрағасының орынбасары;
- 1920-1925 жылдары Қазақ АКСР Атқару Комитетінің төрағасы;
- 1937 жылы репрессия құрбаны болды.
- Ә.Т.Жангелдин(1884-1953)
- 1915 жылы коммунистік партия мүшесі;
- 1916 жылы ұлт-азаттық көтеріліс басшыларының бірі, Торғай әскери комиссары;
- 1918 жылы Торғай облыстық Кеңесі атқару комитетінің төрағасы;
- 1918 жылы Қазревком төрағасының орынбасары.
- А.Байтұрсынұлы(1873-1937)
- "Алаш" партиясын құрушылардың бірі - "Қазақ" газетінің редакторы;
- 1919 жылдан Қазревком мүшесі, оқу министрі;
- 1937 жылы репрессия құрбаны болды.
Дереккөздер
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Қazak Avtonomiyaly Socialistik Kenes Respublikasy nemese Қazak AKSR kaz Qazaq Aptonom Sotsijalistik Sovettik Respublikas Qazaƣstan kazirgi Қazakstan aumagyndagy RKFSR kuramyndagy әkimshilik shekaralyk birlik Қazak ulttyk avtonomiyasy 1925 zhyldyn 15 mausymynan 1936 zhyldyn 5 zheltoksanyna dejin omir sүrdi Bastapkyda bul avtonomiya Қyrgyz Avtonomiyaly Socialistik Kenes Respublikasy 1920 1925 dep atalyp keldi kejinnen 1925 zhyly ҚazAKSR ortalyk atkaru komitetinin toragasy kyrgyz degen ataudy kazak degen ataumen almastyru turaly kaulysymen Қazak AKSR y dep atalyndy 1920 1925 Қyrgyz Avtonomiyaly Kenestik Socialistik Respublikasy قىرعىز اۆتونوميالى كەڭەستىك سوسياليستىك رەسپۋبليكاسى Kirgizskaya Avtonomnaya Socialisticheskaya Sovetskaya Respublika 1925 1936 Қazak Avtonomiyaly Kenestik Socialistik Respublikasy قازاق اۆتونوميالى كەڭەستىك سوسياليستىك رەسپۋبليكاسى Kazahskaya Avtonomnaya Socialisticheskaya Sovetskaya Respublika Қazagystan قازاعىستان Avtonomiyaly Kenestik Socialistik respublika26 tamyz 1920 zhyl 5 zheltoksan 1936 zhylBajragy EltanbasyAstanasy Orynbor 1920 1925 Қyzylorda 1925 1927 1927 zhyldan bastap AlmatyTil der i kazaksha orysshaAumagy 2 983 564 km Қarakalpak AO men birge 1930 zhylga dejin 2 852 619 km Қarakalpak AO syz 1930 zhyldan kejin Halky 6 503 000 adam 1926 Baskaru formasy Unitarly Kenestik respublika1932 zhyldagy Қazak AKSR i ҚazAKSR nyn әkimshilik ortalygy aldymen Қyzylorda 1925 1929 kejinnen 1929 zhyldan bastap Almaty kalasyna koshirildi Shekarasy1932 zhyldary batysynda Tomengi Volzhsk olkesimen soltүstik bastysynda Ortangy Volzhsk olkesimen soltүstiginde Oral oblysymen soltүstik shygysynda Batys Sibir olkesimen ontүstiginde Ortalyk Aziya Kenestik respublikalarymen ontүstik shygysynda Қytajmen shekarala zhatty Audany zhәne HalkyAudany 1933 zhylgy 1 kantarynda 2 853 myn sharshy km kurady Halky 1931 zhyldyn 1 kantaryndagy sanagy bojynsha 7 260 5 myn adam onyn ishinde kala turgyndary 1926 zhylygy sanak 911 2 myn adam boldy Қazrevkom mүsheleriS Mendeshev 1882 1937 Tolyk makalasy Sejitkali Mendeshuly Mendeshev 1912 zhyly kommunistik partiya mүshesi Bokej guberniyalyk atkaru komitetinin toragasy 1919 zhyly Қazrevkom toragasynyn orynbasary 1920 1925 zhyldary Қazak AKSR Atkaru Komitetinin toragasy 1937 zhyly repressiya kurbany boldy Ә T Zhangeldin 1884 1953 Tolyk makalasy Әlibi Tokzhanuly Zhankeldin 1915 zhyly kommunistik partiya mүshesi 1916 zhyly ult azattyk koterilis basshylarynyn biri Torgaj әskeri komissary 1918 zhyly Torgaj oblystyk Kenesi atkaru komitetinin toragasy 1918 zhyly Қazrevkom toragasynyn orynbasary A Bajtursynuly 1873 1937 Tolyk makalasy Ahmet Bajtursynuly Alash partiyasyn kurushylardyn biri Қazak gazetinin redaktory 1919 zhyldan Қazrevkom mүshesi oku ministri 1937 zhyly repressiya kurbany boldy DerekkozderKNE 2004