Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Еуразиялық экономикалық одақ (орыс. Евразийский экономический союз, ЕЭС, арм. Եվրասիական տնտեսական միություն, белар. Еўразійскі эканамічны саюз, қыр. Евразиялык экономикалык биримдик, қысқартқанда ЕЭАО,орыс. ЕАЭС) — Еуразияда орналасқан, 5 посткеңестік мүше-мемлекеті бар аймақтық экономикалық интеграцияның халықаралық ұйымы. ЕЭАО көмегімен мүше-мемлекеттер арасында ортақ сауда қалыптасқан.
| Еуразиялық Экономикалық Одақ | |
 Байрағы | |
|
| |
| Мүше мемлекеттер | |
| Мүшелік: | |
|---|---|
| Әкімшілік орталықтары: | |
| Ұйым түрі: | Экономикалық одақ |
| Ресми тілі: | орыс тілі (жұмыс тілі) |
| Басшылары | |
| төрағасы (2024) |
|
| Еуразиялық экономикалық комиссия төрағасы | |
| Құрылуы | |
| Құру туралы ұсыныс | |
| Еуразия Экономикалық Қауымдастығы | |
| ЕАЭО аясындағы кеден одағы | |
| Біртұтас экономикалық кеңістік | |
| Келісімнің жасалуы | |
| ЕАЭО құрылуы | |
| www.EAEUnion.org | |
 Еуразиялық Экономикалық Одақ Ортаққорда | |
Одақ 2014 жылғы 29 мамырда бекітілген келісім негізінде, Қазақстан, Ресей, Беларусь мемлекет басшыларының арасында құрылған.
Тарихы
Құру ұсынысы
1990 жылдары КСРО ыдырауының себебінен Ресей мен Орталық Азия республикаларының экономикалары құлдырап жатқан еді. Елдерде түрлі экономикалық реформалар және жекешелендіру орын алған. Еуразиялық интеграция процесі Кеңес Одағы ыдырағаннан кейін бірден басталды. 1991 жылы КСРО ыдырай бастаған кезде, Беларусь, Қазақстан және Ресей президенттері 1991 жылғы 8 желтоқсанда Беловеж келісіміне қол қойып, Кеңес Одағының өмір сүруін тоқтатты да, орнына Тәуелсіз Мемлекеттер Достастығының құрылуы жариялады.
1994 жылғы 29 наурызда Мәскеу мемлекеттік университетінде сөйлеген сөзінде Қазақстанның 1-президенті Нұрсұлтан Назарбаев Еуропа мен Шығыс Азияның өсіп келе жатқан экономикаларына қосылу және одан пайда алу үшін «Еуразиялық одақ» сияқты өңірлік сауда блогын құруды ұсынды. Оның мақсаты Еуразия арқылы тауарлардың еркін қозғалысын жеңілдету. Бұл идея тез арада сауданы жандандыру, Орталық Азиядағы, Армения мен Беларусьтегі инвестицияны ұлғайту тәсілі ретінде қарастырылды және жергілікті телнұсқасы ретінде қызмет етті.
Негіздеуші келісімдер (1990 жылдар)
1990 жылдары еуразиялық интеграция процесі баяу болды, бұл Кеңес Одағы ыдырағаннан кейін орын алған экономикалық дағдарыс пен оған тартылған елдердің көлемінен (Ресей, Беларусь және Қазақстан шамамен 20 млн км2 аумақты алып жатыр) болған делінеді. Нәтижесінде мүше мемлекеттер аймақтық сауда блогын кезең-кезеңімен құру үшін бір емес, бірнеше шарттарға қол қойып жатқан.
1995 жылы Беларусь, Қазақстан, Ресей мен кейінірек қосылған Қырғызстан мен Тәжікстан Кедендік одақ құру туралы алғашқы келісімдерге қол қойды. Оның мақсаты мүше-мемлекеттер арасында паспорттық бақылаусыз ашық шекараларды құруға біртіндеп жол көрсету болды.
1996 жылы Беларусь, Қазақстан, Ресей мен Қырғызстан тауарлардың, қызметтердің, капиталдың, жұмыс күшінің ортақ нарықтарын құруға және бірыңғай көлік, энергетика және ақпараттық жүйелерді дамытуға мүмкіндік беретін елдер арасындағы экономикалық интеграцияны бастау үшін Экономикалық және гуманитарлық салалардағы интеграцияны арттыру туралы шартқа қол қойды.
1999 жылы Беларусь, Қазақстан, Ресей, Қырғызстан және Тәжікстан Кеден одағы және Бірыңғай экономикалық кеңістік туралы шартқа қол қойды. Бұл шарт мемлекеттердің Еуразиялық Кедендік одақ пен Біртұтас экономикалық кеңістікті құру үшін қажет мақсаттары мен саясатын нақтылайды.
Еуразия Экономикалық Қауымдастығы (2000–2014)
Экономикалық интеграцияны одан әрі кеңейту және ынтымақтастықты кеңейту үшін 2000 жылы Беларусь, Қазақстан, Ресей, Қырғызстан және Тәжікстан Еуразия Экономикалық Қауымдастығын (ЕурАзЭҚ) құрды, оған 2006 жылы Өзбекстан да қосылды. Шарт оған мүше мемлекеттер үшін ортақ нарықты құрды. Еуразия экономикалық қауымдастығы үлгісінде құрылды.
2003 жылы Беларусь, Қазақстан, Ресей және Украина Бірыңғай экономикалық кеңістік құру туралы шартқа қол қойды да, 2004 жылы бұл шарт ратификацияланды, бірақ бұл процесс кейін кідіріп қалды.
2007 жылы Беларусь, Қазақстан және Ресей арасында Кедендік одақ құру туралы келісімге қол қойды.
Кедендік одақ пен біртұтас нарықтың құрылуы (2010–2014)
Беларусь, Қазақстан және Ресейдің Кеден одағы (қазіргі Еуразиялық Кеден Одағы) 2010 жылғы 1 қаңтарда пайда болды. Кеден одағының басымдықтары блокішілік тарифтерді жою, бірыңғай сыртқы тарифтік саясатты құру және тарифтік емес кедергілерді жою болды. Ол бұрынғы кеңестік мемлекеттер арасындағы ортақ нарықты құру жолындағы алғашқы қадам болған және Еуропа Одағынан үлгі алып ойлап табылған делінеді. Мүше мемлекеттер экономикалық интеграцияны жалғастыруды жоспарлап, 2011 жылғы шілдеден кейін бір-бірінің арасындағы барлық кедендік шекараларды алып тастауды жоспарлады.
2012 жылғы 1 қаңтарда үш мемлекет тауарлардың, қызметтердің, капиталдың және жұмыс күшінің біртұтас нарығының тиімді жұмыс істеуін қамтамасыз ететін және келісілген өнеркәсіп, көлік, энергетика және ауыл шаруашылығы саясатын құру үшін Еуразиялық экономикалық кеңістік құрды. Келісім болашақ интеграцияның жол картасын қамтыды және Еуразиялық экономикалық комиссия құрды (Еуропалық комиссия үлгісі бойынша). Еуразиялық экономикалық комиссия Еуразиялық Кедендік одақ, Біртұтас экономикалық кеңістік және Еуразиялық экономикалық одақ үшін реттеуші орган ретінде қызмет етеді.
Еуразиялық экономикалық одақ туралы шарт
2011 жылы Ресейдің сол кездегі премьер-министрі Владимир Путин Назарбаевтың Еуразиялық Экономикалық Одақты құру идеясын қолдады. 2011 жылғы 18 қарашада Беларусь, Қазақстан және Ресей президенттері Еуразиялық экономикалық одақты 2015 жылға дейін құру мақсатын белгілейтін келісімге қол қойды. Мүше-мемлекеттер тығыз экономикалық байланыстарды нығайту бойынша бірлескен комиссия құрды.
2014 жылғы 29 мамырда Қазақстан, Беларусь және Ресей президенттері 2015 жылғы 1 қаңтарда күшіне енген Еуразиялық экономикалық одақ туралы шартқа қол қойды. Қол қою рәсіміне Армения мен Қырғызстан президенттері де қатысты. Ресей президенті Владимир Путин «Бүгін біз қуатты, тартымды экономикалық даму орталығын, 170 миллионнан астам адамды біріктіретін үлкен аймақтық нарықты құрдық» деді. Қазақстан премьер-министрінің орынбасары Бақытжан Сағынтаев Еуразиялық экономикалық одақтың саяси блок емес, тек экономикалық одақ екенін ерекше айтып кетті. 2014 жылғы 9 қазанында ЕАЭО-ны Арменияға кеңейту туралы шартқа қол қойылды. Қырғызстан Шартқа 2014 жылғы 23 желтоқсанда қол қойып, 2015 жылғы 6 тамызда Еуразиялық одаққа мүше болды.
Ресейдің Украинаға басып кіруі (2022–)
Ресейдің Украинаға басып кіруінің нәтижесінде АҚШ пен ЕО Ресей мен Беларуське санкция салды. 2022 жылғы 10 наурызда Ресей елді азық-түлікпен қамтамасыз ету үшін Еуразиялық экономикалық одаққа бидай, меслин, қара бидай, арпа және жүгері экспортын тоқтатты. 29 наурызда Қазақстан үкіметінің қызметкері Қазақстан ЕАЭО мүшелігіне қарамастан АҚШ пен ЕО санкцияларын бұзбайтынын және ешқайсысын айналып өтуге ықпал етпейтінін мәлімдеді. Шенеунік Қазақстан екінші реттік санкцияларға ұшырағысы келмейтінін, оның орнына ЕО-мен ынтымақтастығын кеңейтуге ұмтылатынын түсіндірді.
2023 жылғы 25 желтоқсанда ЕАЭО Иранмен еркін сауда туралы келісімге қол қойды, ол тауарлардың 90% дерлік кедендік баж салығын алып тастайды. Келісім 2019 жылдан бері қолданыста болған ұқсас уақытша келісімді алмастырды.
Құрамы
| Мемлекет | Мүше болған күні | Қол қойған күні | Дереккөзі |
|---|---|---|---|
 Армения | 2 қаңтардың 2015 | 10 қазанның 2014 | |
 Беларусь | 1 қаңтардың 2015 | 29 мамырдың 2014 | |
 Қазақстан | 1 қаңтардың 2015 | 29 мамырдың 2014 | |
 Қырғызстан | 12 тамыздың 2015 | 23 желтоқсанның 2014 | |
 Ресей | 1 қаңтардың 2015 | 29 мамырдың 2014 |
Төрағалық
Жыл сайын мүше мемлекет Одақты басқаратын төраға болып сайланады. Төрағалық орыс тілінде әліпби ретімен елден елге ауысады. Қазіргі уақытта Одаққа Армения төрағалық етуде.
| Жыл | № | Мемлекет | Мемлекет, не үкімет басшысы | Маңызды сауда келісімі |
|---|---|---|---|---|
| 2015 | 1 | Беларусь | Александр Лукашенко |  Вьетнам |
| 2016 | 2 | Қазақстан | Нұрсұлтан Назарбаев | |
| 2017 | 3 | Қырғызстан | Алмазбек Атамбаев (1 желтоқсанға дейін) | |
| Сауранбай Жиенбеков (1 желтоқсаннан) | ||||
| 2018 | 4 | Ресей | Владимир Путин |  Қытай,  Иран |
| 2019 | 5 | Армения |  Сербия, Сингапур | |
| 2020 | 6 | Беларусь | Александр Лукашенко | |
| 2021 | 7 | Қазақстан | Қасым-Жомарт Тоқаев | |
| 2022 | 8 | Қырғызстан | Садыр Жапаров | |
| 2023 | 9 | Ресей | Владимир Путин | |
| 2024 | 10 | Армения | ||
| 2025 | 11 | Беларусь | Александр Лукашенко |
Саясаты және басшылығы
Еуразиялық экономикалық одақ өз моделін Еуропа Одағына негіздеуге ұмтылды. Барлық институттар өз жұмысын Еуразиялық экономикалық комиссия (ЕЭК) туралы шартқа және Кеден одағы мен Бірыңғай экономикалық кеңістіктің құқықтық және нормативтік базасын қамтамасыз ететін халықаралық шарттарға сәйкес жүзеге асырады.
Жоғары Еуразиялық экономикалық кеңес
Мүше мемлекеттердің мемлекет басшыларынан тұратын одақ үшін маңызды шешімдер қабылдайды. Ол мүше мемлекеттердің бюджетін және жарнасын бөлуді бекітеді. Жоғарғы Кеңес сондай-ақ интеграцияның стратегиясын, бағыты мен болашағын айқындайды және одақ мақсаттарына қол жеткізуге бағытталған шешімдер қабылдайды.
Еуразиялық экономикалық комиссия
Еуразиялық комиссия Еуразиялық экономикалық кеңістіктің ұлттықтан жоғары басқару органы ретінде 2012 жылғы 1 қаңтарда құрылды. Комиссия Еуропалық комиссия үлгісінде құрылды. Оның штаб-пәтері Мәскеуде орналасқан. Комиссия ведомстволық бағынысты филиалдар мен консультативтік-кеңесші органдарға мониторинг жүргізеді. 2015 жылғы 1 қаңтарда оның бөлімдері айтарлықтай кеңейтілді және халықаралық қызметкерлердің саны 150-ден 1200-ге дейін өсті.
Еуразиялық экономикалық комиссия екі органнан: Кеңес пен алқадан тұрады.
- Кеңес
Кеңес мүше мемлекеттердің вице-премьерлерінен тұрады. Комиссия кеңесі Одақтағы интеграциялық үдерістерді қадағалайды және Еуразиялық комиссияның жалпы басшылығына жауап береді. Кәсіподақ бюджетінің жобасын, штат санының шекті мөлшерін, комиссия қызметкерлеріне қойылатын біліктілік талаптарын бекіту арқылы комиссияның жұмысын бақылайды. Кеңес тоқсан сайын бір рет шақырылады.
Сондай-ақ ол кедендік ынтымақтастық, сауда және еуразиялық интеграцияны дамыту мәселелері қарастырады. Кеңес ЕАЭО-ның маңызды аспектілері бойынша тұрақты түрде талқылаулар өткізеді және мүше мемлекеттердің бизнес өкілдерімен кездеседі.
- Алқа
Алқа он комиссардан тұрады, оның біреуі алқа төрағасы болып табылады. Әрбір мүше мемлекет Еуразиялық комиссия Алқасына жедел басшылықты жүзеге асыратын және Еуразиялық комиссияның күнделікті жұмысын бақылайтын екі комиссар береді. Барлық он комиссарды Жоғарғы Еуразиялық Кеңес төрт жылдық ұзартылатын мерзімге тағайындайды. Комиссарлар өз елдерінде федералды министр мәртебесін де алады.
Комиссия алқасы комиссияның атқарушы органы болып табылады. Ол аптасына кемінде бір рет жиналып, Еуразиялық экономикалық одақтың күнделікті жұмысына жауапты. Ол келісімдердің орындалуын бақылауды, жыл сайынғы орындалу туралы есептерді ұсынуды және ұсыныстарды енгізуді қоса алғанда, кең ауқымды қызмет түрлерін қамтиды. Кеңес сонымен қатар дауларды шешуде мүше мемлекеттерге көмек көрсетеді, одақ бюджетінің жобасын жүзеге асырады. Оның қызметінің бір бөлігіне комиссияның департаменттері мен мүше мемлекеттердің мемлекет басшылары арасында делдал болу кіреді.
Бірқатар департаменттерді комиссарлар басқарады. Төменгі қатардағы қызметкерлердің 84% ресейлік шенеуніктерден, 10% қазақстандықтардан және 6% беларустардан тұрады, мүше мемлекеттердің халық санына пропорционалды. Ведомстволар Еуразиялық комиссия Алқасына тек кеден саясатына қатысты ғана емес, макроэкономика, экономикалық бәсекелестікті реттеу, энергетикалық саясат және қаржы саясаты сияқты салаларда шешім қабылдауға мүмкіндік береді. Комиссия департаменттері сонымен қатар мемлекеттік сауда мен еңбек көші-қонын бақылаумен айналысады.
Парламенті
2015 жылғы жағдай бойынша ЕАЭО-да тікелей немесе жанама сайланбалы орган жоқ. 2012 жылы Еуразиялық парламент құру мәселесі қарастырылды. Дегенмен, сол уақытта бұл шешімді жасау тым ерте деп саналды және мүше мемлекеттер оның орнына ұлттық заңдар мен құқықтық кодекстерді үйлестіруді бастады.
Ресей президенті Владимир Путин одақта парламент құру идеясын қолдады.
Соты
Еуразиялық экономикалық одақ соты 2015 жылы Еуразия Экономикалық Қауымдастығының Сотының ізбасары болды. Ол Еуразиялық экономикалық одақ шеңберінде болатын дауларды шешу және құқықтық тәртіпті түсіндірумен айналысады. Оның штаб-пәтері Минск қаласында орналасқан. Сот әрбір мүше мемлекеттен мүше мемлекеттердің үкімет басшылары тағайындайтын екі судьядан тұрады. Олардың өкілеттік мерзімі тоғыз жылға тең.
Бюджеті
Еуразиялық экономикалық одақтың 2015 жылға бекітілген бюджеті 6,6 млрд Ресей рублінен асады. Бюджет одаққа мүше мемлекеттердің жарналары есебінен қалыптасады. 2015 жылы Еуразиялық экономикалық комиссияның қызметіне 6 млрд рубль, ЕАЭО қызметі туралы тұтынушыларды ілгерілетуге және ақпараттандыруға арналған ЕАЭО интеграцияланған ақпараттық жүйесін одан әрі дамытуға және жұмысын қаржыландыруға 463 млн рубль бөлінді. 290 миллионнан астам рубль ЕАЭО Сотының қызметін қаржыландырады. Инфрақұрылымға және комиссия қызметкерлерінің тұруына қосымша шығындарды Ресей қаржыландырады. Бұған қоса, Ресей Қырғызстанның одаққа кіруін жеделдету үшін 1 миллиард АҚШ долларын бөлді. Тағы 177 миллион АҚШ долларын Қазақстан бөлді.
Тілдері
Еуразиялық экономикалық одақ туралы шарттың 110-бабына сәйкес (2014 жыл) орыс тілі «Одақ органдарының» жұмыс тілі болып табылады.
Экономикасы
Ішкі нарыққа шолу
1996 жылы қол қойылған Экономикалық және гуманитарлық салалардағы интеграцияны арттыру туралы шарт экономикалық конвергенцияның алғашқы негізін қалады. Шарт кейінірек ЕАЭО құрамына кіретін мемлекеттердің интеграциясын қадағалайтын тұрақты атқарушы орган құруды қамтамасыз етті. Ол тауарлардың, қызметтердің, капиталдың және жұмыс күшінің болашақ ортақ нарығының жоспары болды.Біртұтас экономикалық кеңістік Беларусь, Ресей және Қазақстан аумағында бірыңғай нарық құрды. 2015 жылы ЕАЭО келісімінің күшіне енуімен ортақ нарық Армения мен Қырғызстанды қамтитындай кеңейтілді. Елдер шамамен 180 миллион адамнан тұратын нарықты және шамамен 5 триллион долларды құрайтын ЖІӨ АҚТ құрайды.
Еуразиялық экономикалық одақ номиналды ЖІӨ бойынша әлемде оныншы және сатып алу қабілетінің паритеті бойынша бесінші ірі экономикаға ие. Ғасырдың басынан бері мүше мемлекеттер 2000–2007 жылдар аралығында ЖІӨ орташа есеппен 6%-дан 8%-ға дейін өскен экономикалық өсуді бастан кешірді, кейін ол 2010 жылы қайтадан өсті. 2010 жылы Еуразиялық Кеден одағы құрылғаннан бері мүше мемлекеттер арасындағы тауар айналымы күрт өсті. 2011 жылы өзара сауда 63 миллиард долларды құрады, бұл 2010 жылмен салыстырғанда 33,9%-ға көп. 2012 жылы өзара сауда 68 миллиард долларды құрап, жиынтық экспорт 594 миллиард долларға жетті, ал импорт 341 миллиард долларды құрады. Бірінші интеграциялық кезең ең алдымен мүше мемлекеттер арасындағы сауданы күшейтті, экономикаларды нығайтты және мүше мемлекеттер үшін құқықтық және институционалдық негіз құрды. Екінші кезең тауарлардың, адамдардың, қызметтердің және капиталдың еркін қозғалысын қамтыды.
Еуразиялық экономикалық одақ шикізатты тасымалдау құнын төмендету арқылы шикізат бағасын төмендету, нарық көлемінің ұлғаюына байланысты жаңа технологиялар мен өнімдердің қайтарымдылығын арттыру, сондай-ақ ортақ нарықтағы «сау» бәсекелестікке жәрдемдесу сияқты бірқатар макроэкономикалық мақсаттарға қол жеткізуге арналған. Ол сондай-ақ азық-түлік бағасын төмендетуге, салалардағы жұмыспен қамтуды арттыруға және өндіріс қуаттылығын арттыруға бағытталған. Беларусь және Қазақстан («» экономикалық саясаты арқылы) сияқты ЕАЭО мүшелері ЕАЭО-ны Еуропа Одағы мен Жаңа Жібек жолы экономикалық белдеуі арасындағы көпір ретінде пайдалануға тырысады.
Еуразиялық одақ әлемдік энергетика, шикізат, қару-жарақ өнеркәсібі және ауыл шаруашылығы өндірісіндегі «негізгі ойыншы» ретінде қарастырылады. 2013 жылы Ресей шетелден капитал тарту бойынша әлемдегі ең табысты 3-ел болды.
Кеден одағы және еркін төрттік
Одаққа мүше мемлекеттердің азаматтары басқа мүше мемлекеттерге ішкі төлқұжатымен бара алады. Ресей де ТМД басқа мемлекеттерінің азаматтарына төлқұжатсыз кіруге рұқсат бергенімен, 2015 жылдан кейін бұл артықшылық тек Кеден одағы елдерінің азаматтарына беріледі деп күтілуде. Мүше мемлекеттерде нарыққа түсетін барлық тауарларға бірыңғай сыртқы тариф және Еуразиялық Кедендік одақ құрылған кезден бастап 2010 жылғы 1 қаңтардан бастап импорттық тауарларды бағалаудың бірыңғай әдістері бар. Міндеттері энергетика, өнеркәсіп, ауыл шаруашылығы және көлік салаларында бірлескен үйлестіруді қамтиды.
Беларусь тауарларының шамамен 75% экспортталады, оның жартысына жуығы басқа мүше мемлекеттерге жіберіледі. Одақ аясындағы сауда негізінен Ресейге экспортталатын Беларусь техникасы мен ауыл шаруашылығы өнімдерінен тұрады. Мүше мемлекеттерге немесе одаққа кіруге ниет білдірген елдерге ресейлік энергия өндірушілерден газ бағасының төмен болуына кепілдік беріледі.
Бәсеке
Еуразиялық экономикалық комиссия Бірыңғай экономикалық кеңістіктің тауар нарықтарында тең бәсекелестік жағдайларды қамтамасыз ету мақсатында бәсекелестік саясатын жүргізеді. Ол сондай-ақ бәсекелестік саясатына қатысты үш елдің әрқайсысының заңнамасын үйлестіруге және жетілдіруге бағытталған. Комиссия біртұтас нарықтағы бәсекелестікті реттеуші ретінде қызмет етеді және монополияға қарсы мәселелерге де жауап береді. Арнайы ережелер мемлекеттің экономикаға араласуын шектейді.
Валюталық одақ
Қазақстан президенті Нұрсұлтан Назарбаев алғаш рет 2009 жылы Еуразиялық экономикалық қоғамдастық үшін «еураз» деп аталатын ортақ қолма-қол ақшасыз валюта құруды ұсынған болатын. Бұл елдерді жаһандық экономикалық дағдарыстан оқшаулауға көмектесетін еді. 2012 жылы жаңа бірлескен валюта идеясы Владимир Путин мен Дмитрий Медведевтің қолдауына ие болды және 2014 жылға қарай Еуразиялық комиссия құжаттарында Еуразиялық Орталық банкті құру және 2025 жылға қарай енгізілетін алтын деп аталатын ортақ валюта туралы ұсыныстар әзірленді.
Еуразиялық экономикалық одақ туралы шартта валюталық одақ құру қарастырылмаса да, Ресей премьер-министрі Дмитрий Медведев Еуразиялық экономикалық одақ елдеріне ортақ валюта енгізуге шақырды. Мемлекеттік думаның ТМД комитетінің басшысы Леонид Слуцкий Медведевтің валюталық одақ құру мәселесін талқылауды бастау туралы ұсынысын қолдады. Слуцкий оны 2015 жылдан кейін, одақ құрылымы нақтыланған кезде енгізуге болатынын айтты.
Энергетика
Еуразиялық экономикалық одақ 2012 жылы әлемдегі табиғи газдың 20,7%-ға жуығын және әлемдік мұнай мен газды конденсаттың 14,6%-ын өндіретін энергетикалық держава ретінде қарастырылды, бұл оны екі салада да әлемдегі жетекші өндіруші етті. Айта кету керек, бұл көрсеткіштер негізінен Ресейдің ЕЭАО мүшелігіне байланысты, Қазақстан мен Беларусьте газ және мұнай өндіруде сәйкесінше 1,9% және 0,6% ғана үлесті құрады және Арменияда мұндай ресурстар мүлдем жоқ. Ол сондай-ақ дүние жүзіндегі электр энергиясының 9% және дүние жүзіндегі көмірдің 5,9% өндіреді, бұл оны сәйкесінше әлемде үшінші және төртінші өндіруші етеді. Қазақстанда энергетика экономиканың жетекші саласы болып табылады. Елде 4 миллиард тоннаға жуық дәлелденген алынатын мұнай қоры және 2000 текше шақырым газ бар. Қазақстан мұнай экспорты бойынша әлемде 17-, табиғи газ экспорты бойынша 23-орында.
Ресей әлемдегі ең үлкен табиғи газ қорына ие, мұнай қоры бойынша 8-, және көмір қоры бойынша екінші орында. Ресей сонымен қатар әлемдегі жетекші табиғи газ экспорттаушысы және екінші ең ірі табиғи газ өндірушісі, сонымен қатар ең ірі мұнай экспорттаушысы және ең ірі мұнай өндіруші болып табылады. Ресурстарға бай Ресей мен Қазақстан арасындағы мұнай мен газ саудасы салыстырмалы түрде төмен болғанымен, Беларусь экономикасы ресейлік көмірсутегі шикізатына қол жеткізуге қатты тәуелді және Қырғызстан мен Армениядан айырмашылығы, Ресей Беларусьтің негізгі сауда серіктесі болып табылады және барлық саудасының 47% құрайды.
Инфрақұрылымы
Темір жол XIX ғасырдан бері Еуразиялық экономикалық одақ елдерін байланыстыратын негізгі жол болды. Бұл Ресей империясы мен Кеңес Одағында бүгінгі күнге дейін әрқашан негізгі көлік жолы болды. Одақ теміржол қатынасы бойынша әлемде 2-орында (әлемдік үлестің шамамен 7,8%). Дегенмен, ол әлі де одақ ішіндегі трансшекаралық сауданы жақсартуға ұмтылуда. Одақтағы ең танымал теміржол — Транссібір темір жолы, ол Мәскеумен байланыстырады, оның оңтүстік жолдары Қазақстан арқылы да өтеді.
Бірыңғай әуе кеңістігі
Еуразиялық экономикалық комиссия басқаратын «Бірыңғай Еуразиялық әуе кеңістігі» бағдарламасы әуе қатынасының бірыңғай нарығын және бірыңғай әуе қозғалысы аймағын құруды қарастырады. Бірыңғай әуе қозғалысы аймағы авиакомпанияларға жаңа ұшу жолдарын құруды жеңілдетеді, осылайша аймақ арқылы ұшатын рейстердің санын арттырады. Еуразиялық алқа мүшесі және министр Даниал Ахметов оның кезең-кезеңімен құрылатынын айтты. 2014 жылғы маусымда Беларусь әуе компаниясы Бірыңғай Еуразиялық аспанды дамытуға бет бұруға дайын екенін мәлімдеді. Ортақ авиация нарығында жұмыс істеу шарттары әлі келісілген жоқ. Дегенмен, жоба Еуропа Одағының үлгісінде жасалуы мүмкін.
Ауыл шаруашылығы
Еуразиялық экономикалық одақ 2012 жылы әлемдегі қант қызылшасының 18,6%-ын және күнбағыстың 22,7%-ын өндіретін қант қызылшасы мен күнбағыстың жетекші өндірушісі, сондай-ақ қарабидай, арпа, егістік қарақұмық, сұлы және күнбағыс дәнінің жетекші өндірушісі болып табылады. Ол сондай-ақ картоптың, бидайдың және астықтың (және дәнді бұршақ дақылдарының) ірі өндірушісі болып табылады.
Еуразиялық экономикалық комиссия құзыретінің бір бөлігі ауыл шаруашылығын субсидиялау болып табылады. Ол мүше-мемлекеттер арасындағы ауыл шаруашылығы саласындағы саясатты қалыптастыруды үйлестіруге және ұжымдық азық-түлік қауіпсіздігін қамтамасыз етуге жауапты. ауыл шаруашылығын одан әрі интеграциялау және дамыту жобаларын қаржыландырады. Ол 2008–2013 жылдар аралығындағы жобаларға шамамен 470 миллион АҚШ долларын бөлді.
Шетелмен экономикалық қатынастары
Одақ Вьетнаммен еркін сауда туралы алғашқы келісімге қол қойды, ол барлық тараптар ратификациялағаннан кейін 2016 жылғы қазанда күшіне енуі жоспарлануда.
Ресейдің Экономикалық даму министрі мәлімдеуінше, Түркияның Экономика министрі Еуразиялық экономикалық одақпен тығыз ынтымақтастық, оның ішінде одақ пен Түркия арасында еркін сауда аймағын құру туралы бастама көтерген.
Ресей президенті Владимир Путин 2014 жылғы шілдеде Ресей Федерациясының елшілері мен тұрақты өкілдерінің кездесуінде Еуропа Одағы мен Еуразиялық экономикалық одақ арасындағы еркін сауда аймағын құру жайлы талқыға дайын екенін мәлімдеді.
2023 жылдан бастап Индонезия және Біріккен Араб Әмірліктерімен келіссөздер жақсы жүріп жатыр. Иран және Мысырмен келіссөздер аяқталуға жақын. ЕЭК сонымен қатар Қытаймен ағымдағы келісімін қайта қарауға дайындалуда. Ағымдағы, артықшылықсыз келісім 2019 жылғы қазанда күшіне енді және баж салығын төмендетуді қарастырмайды.
ЕЭАО шетел елдерімен келісімдері
2015 жылғы 1 қаңтардан кейін ЕЭАО мүшелері Еуразиялық экономикалық одақ туралы шартқа (35-бап) сәйкес өз өкілеттіктерін ұлттықтан жоғары деңгейге бергендіктен, тауарлардың еркін саудасы туралы келісімдерді дербес жасасуға құқығы жоқ.
Еуразиялық экономикалық комиссия сайтының хабарлауынша, ЕАЭО осы мемлекеттермен бірге екіжақты келісімдерге қол қойды:
- Вьетнам (2015 жылғы 29 мамырда қол қойды, 2016 жылғы 5 қазанда күшке енді)
- Иран (2018 жылғы 17 мамырда қол қойды, 2019 жылғы 27 қазанда күшке енді)
- Қытай (2018 жылғы 17 мамырда қол қойды, 2021 жылғы 10 шілдеде күшке енді)
- Сербия (2019 жылғы 25 қазанда қол қойды, 2019 жылғы 25 қазанда күшке енді)
- Сингапур (екі түрлі келісімге 2019 жылғы 1 қазанда қол қойды)
ЕАЭО Мысыр, Үндістан, Индонезия, Израиль және Біріккен Араб Әмірліктерімен сауда келісімдерін әзірлеуде және Моңғолиямен сауда келісімдерін әзірлеуді қарастыруда.
Дереккөздер
- Еуразиялық экономикалық одақтың ақпараттық порталына қош келіпсіз. (қаз.). Еуразиялық экономикалық одақтың ақпараттық порталы. Тексерілді, 31 наурыз 2024.
- Russia, Kazakhstan, Belarus Sign Treaty Creating Huge Economic Bloc. Time.com.
- Н.Назарбаев Мәскеу мемлекеттік университетінде дәріс оқиды (қаз.). Qazaqstan (27 ақпан 2014). Тексерілді, 24 ақпан 2024.
- Kilner, James Kazakhstan welcomes Putin's Eurasian Union concept (ағыл.). (6 October 2011). Тексерілді, 24 ақпан 2024.
- Соглашение стран СНГ от 20.01.1995 "О Таможенном союзе" (орыс.). Ресей Федерациясының заңдары, кодекстері және нормативтік-құқықтық актілері (20 января 1995). Тексерілді, 24 ақпан 2024.
- TREATY between the Russian Federation, the Republic of Belarus, the Republic of Kazakhstan and the Kyrgyz Republic on increased integration in economic and humanitarian fields of 29 March 1996 (ағыл.). Еуразия Экономикалық Қауымдастығының ресми сайты (29 March 1996). Тексерілді, 24 ақпан 2024.
- TREATY on the Customs Union and the Common Economic Space of 26 February 1999 (ағыл.). Еуразия Экономикалық Қауымдастығының ресми сайты (26 February 1999). Тексерілді, 24 ақпан 2024.
- Boris N. Mamlyuk Көпжақтылықты аймақтау: Ресейдің Дүниежүзілік сауда ұйымына кіруінің посткеңестік кеңістікте қолданыстағы аймақтық интеграциялық схемаларға әсері = Regionalizing Multilateralism: The Effect of Russia's Accession to the WTO on Existing Regional Integration Schemes in the Former Soviet Space SSRN: 2412319 — 2014.
- Krushelnycky, Askold CIS: Russian, Ukrainian, Kazakh Parliaments Ratify Treaty On Single Economic Space (ағыл.). Азаттық радиосы (8 April 2008). Тексерілді, 24 ақпан 2024.
- USATODAY.com – Putin: No objection to Ukraine in EU (ағыл.). USATODAY.com. Тексерілді, 24 ақпан 2024.
- Eurasian Economic Union (ағыл.). ресми сайты. Мұрағат көшірмесі 26 қарашаның 2015 Wayback Machine мұрағатында
- Russia, Belarus and Kazakhstan agree on Customs Union (ағыл.). Turkish Weekly (5 December 2009). Мұрағат көшірмесі 4 маусымның 2014 Wayback Machine мұрағатында
- Ukraine cannot get observer status at Eurasian Econ Union due to association agreement with EU, Russia (ағыл.). (14 July 2013).
- Евразийские комиссары получат статус федеральных министров (орыс.). (17 ноября 2011).
- Новый интеграционный проект для Евразии – будущее, которое рождается сегодня (орыс.). Известия (3 октября 2011). Мұрағат көшірмесі 4 қазанның 2011 Wayback Machine мұрағатында
- Russia sees union with Belarus and Kazakhstan by 2015 (ағыл.). (18 November 2011). Тексерілді, 25 ақпан 2024.
- MacFarquhar, Neil Russia and 2 Neighbors Form Economic Union That Has a Ukraine-Size Hole (ағыл.). The New York Times (29 May 2014). Тексерілді, 25 ақпан 2024.
- Госдума ратифицировала договор о присоединении Армении к ЕАЭС (орыс.). (10 декабря 2014). Тексерілді, 25 ақпан 2024.
- Присоединение Кыргызской Республики к ЕАЭС (орыс.). Еуразиялық Экономикалық Одақтың ресми сайты. Тексерілді, 25 ақпан 2024. Мұрағат көшірмесі 25 ақпанның 2024 Wayback Machine мұрағатында
- Gotev, Georgi Kazakh official: We will not risk being placed in the same basket as Russia (ағыл.). Euractiv (29 March 2022). Тексерілді, 25 ақпан 2024.
- Russia to suspend grain exports to Eurasian Economic Union until Aug 31 (ағыл.). Reuters (10 March 2022). Тексерілді, 25 ақпан 2024.
- ЕАЭС и Иран создают полноформатную зону свободной торговли (орыс.). Еуразиялық Экономикалық Одақтың ресми сайты (25 декабря 2023). Тексерілді, 25 ақпан 2024.
- Russland – aktuelle Situation, zukünftige Entwicklung. Тексерілді, 13 маусым 2015. Мұрағат көшірмесі 2 сәуірдің 2015 Wayback Machine мұрағатында
- Кыргызстан присоединился к Евразийскому экономическому союзу.
- БелаПАН. Беларусь получила право председательства в ЕАЭС в 2015 году. belapan.by (23 желтоқсан 2014). Тексерілді, 14 қараша 2016. Мұрағат көшірмесі 30 қаңтардың 2017 Wayback Machine мұрағатында
- 1 января 2016 года началось председательство Казахстана в ЕАЭС (1 қаңтар 2016).
- Председательство в ЕАЭС в 2017 году переходит к Кыргызстану | Радио Мир. Тексерілді, 14 қараша 2016. Новый Таможенный кодекс ЕАЭС называют революционным Wayback Machine мұрағатында (от 15 қарашаның 2016)
- Новый Таможенный кодекс ЕАЭС называют революционным YouTube сайтында Мұрағат көшірмесі 7 қарашаның 2016 Wayback Machine мұрағатында
- Страны ЕАЭС договариваются о взаимном признании водительских прав. Россия 24 (14 тамыз 2014). Мұрағат көшірмесі 11 мамырдың 2019 Wayback Machine мұрағатында
- Председательство в ЕАЭС в 2019 году переходит к Армении (6 желтоқсан 2018).
- European Commission: Serbia will have to terminate the agreement with Eurasian Union (ағыл.) (29 August 2019).
- Singapore to Sign Free Trade Agreement with Eurasian Economic Union on October 25th (4 қыркүйек 2019).
- Belarus' EAEU Presidency Priorities | Official Internet Portal of the President of the Republic of Belarus. Беларусь президентінің ресми сайты.
- ДОГОВОР О ЕВРАЗИЙСКОМ ЭКОНОМИЧЕСКОМ СОЮЗЕ (орыс.) (29 мая 2014). Тексерілді, 29 наурыз 2024.
- Договор о Евразийском экономическом союзе (орыс.) (29 мая 2014). Мұрағат көшірмесі 16 тамыздың 2014 Wayback Machine мұрағатында
- EURASIAN ECONOMIC INTEGRATION: FACTS AND FIGURES (ағыл.). Тексерілді, 29 наурыз 2024.
- Council of the Eurasian Economic Commission (ағыл.). customsbemoscow.org. Мұрағат көшірмесі 3 наурыздың 2016 Wayback Machine мұрағатында
- Naryshkin Calls for Establishment of Eurasian Parliament (ағыл.). (25 April 2012). Тексерілді, 29 наурыз 2024.
- Creation of Eurasian Union parliament deemed possible (ағыл.). ТАСС.
- Borovikov, Edward; Danilov, Igor B2B: Notes on the Future Court of the Eurasian Economic Union (ағыл.). (28 April 2014). Тексерілді, 29 наурыз 2024.
- EEU budget 2015 to exceed RUB 6.6bn (ағыл.). kazinform (18 December 2014). Мұрағат көшірмесі 7 қаңтардың 2015 Wayback Machine мұрағатында
- Russia To Allocate $1.2 Billion To Help Kyrgyzstan Join Customs Union (ағыл.). Азаттық радиосы (30 May 2014). Тексерілді, 29 наурыз 2024.
- Бишкек хочет от Астаны $ 177 млн за вступление в ТС (орыс.). КУРСИВ (28 июля 2014). Мұрағат көшірмесі 7 қаңтардың 2015 Wayback Machine мұрағатында
- Еуразиялық экономикалық одақ туралы шарт (қаз.). ЕЭАО ресми құжаттар жинағы. Тексерілді, 29 наурыз 2024.
- Александр Лукашенко встретился с новым председателем коллегии Евразийской экономической комиссии (орыс.). tvr.by (24 марта 2016). Тексерілді, 31 наурыз 2024.
- Russia is No. 3 in Attracting Foreign Direct Investment (ағыл.). (29 January 2014). Тексерілді, 31 наурыз 2024.
- Путин: въезд в РФ должен быть разрешен только по загранпаспортам (орыс.). (12 декабря 2012). Тексерілді, 31 наурыз 2024.
- EU trade relations with Belarus (ағыл.). Еуропалық комиссия. Тексерілді, 31 наурыз 2024.
- Назарбаев придумал специальную валюту для ЕврАзЭС (орыс.). LENTA.ru (11 марта 2009). Тексерілді, 31 наурыз 2024.
- Судаков, Дмитрий Russia, Kazakhstan and Belarus to have new joint currency (ағыл.). pravda.ru (11 March 2009). Тексерілді, 31 наурыз 2024.
- Филатова, Ирина What Euro Crisis? Russia Seeks Single Currency (ағыл.). (18 June 2012). Тексерілді, 31 наурыз 2024.
- THE COMMON ENERGY MARKET OF THE EURASIAN ECONOMIC UNION (ағыл.). International Energy Charter. Тексерілді, 31 наурыз 2024.
- Country comparison:: Natural gas proven reserves (ағыл.). Орталық барлау басқармасының ресми сайты. Мұрағат көшірмесі 7 наурыздың 2017 Wayback Machine мұрағатында
- Country comparison:: Oil proven reserves (ағыл.). Орталық барлау басқармасының ресми сайты. Мұрағат көшірмесі 15 маусымның 2013 Wayback Machine мұрағатында
- BP Statistical Review of World Energy June 2014 (ағыл.). bp.com. Мұрағат көшірмесі 1 шілденің 2014 Wayback Machine мұрағатында
- Country comparison:: Natural gas exports (ағыл.). Орталық барлау басқармасының ресми сайты. Мұрағат көшірмесі 26 желтоқсанның 2018 Wayback Machine мұрағатында
- Country comparison:: Natural gas production (ағыл.). Орталық барлау басқармасының ресми сайты. Мұрағат көшірмесі 15 наурыздың 2016 Wayback Machine мұрағатында
- «КО елдерінің теміржол альянсы БЭК аумағы арқылы Қытайдан Еуроодаққа тасымалдар үлесін 10 есе арттырады», - деді, ЕЭК Энергетика және инфрақұрылым бойынша Алқа мүшесі (Министр) Даниал Ахметов (қаз.). Еуразиялық экономикалық комиссия (22 мамыр 2014). Тексерілді, 31 наурыз 2024.
- Belavia: Belarus ready to move pretty fast towards single Eurasian sky (ағыл.). Belarusian news (26 May 2014). Мұрағат көшірмесі 5 желтоқсанның 2014 Wayback Machine мұрағатында
- Strelávina, Daria FTA bodes well for Vietnam-Eurasian Union economic ties- experts (ағыл.). rbth.com (12 May 2016). Тексерілді, 31 наурыз 2024.
- FTA Việt Nam - liên minh Á Âu: Cửa rộng nhưng không dễ vào (вьетн.). baomoi.com (8 шілде 2015). Тексерілді, 31 наурыз 2024.
- Turkey May Create Free Trade Zone with Eurasian Customs Union – Development Minister (ағыл.). (19 July 2014). Тексерілді, 31 наурыз 2024.
- Путін заговорив про зону вільної торгівлі між ЄС і Євразійським союзом (укр.). (1 шілде 2014). Тексерілді, 31 наурыз 2024.
- The Eurasian Economic Union Free Trade Agreements: Latest Progress (ағыл.). Russia Briefing (16 March 2023). Мұрағат көшірмесі 17 наурыздың 2023 Wayback Machine мұрағатында
- Статья 35. Режим свободной торговли (орыс.). Тексерілді, 31 наурыз 2024.
- Торговые соглашения Евразийского экономического союза (орыс.). ЕЭАО ресми сайты. Тексерілді, 31 наурыз 2024.
- Социалистическая Республика Вьетнам (орыс.). ЕЭАО ресми сайты. Тексерілді, 31 наурыз 2024.
- Исламская Республика Иран (орыс.). ЕЭАО ресми сайты. Тексерілді, 31 наурыз 2024.
- Китайская Народная Республика (орыс.). ЕЭАО ресми сайты. Тексерілді, 31 наурыз 2024.
- Республика Сербия (орыс.). ЕЭАО ресми сайты. Тексерілді, 31 наурыз 2024.
- Республика Сингапур (орыс.). ЕЭАО ресми сайты. Тексерілді, 31 наурыз 2024.
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Euraziyalyk ekonomikalyk odak orys Evrazijskij ekonomicheskij soyuz EES arm Եվրասիական տնտեսական միություն belar Eyrazijski ekanamichny sayuz kyr Evraziyalyk ekonomikalyk birimdik kyskartkanda EEAO orys EAES Euraziyada ornalaskan 5 postkenestik mүshe memleketi bar ajmaktyk ekonomikalyk integraciyanyn halykaralyk ujymy EEAO komegimen mүshe memleketter arasynda ortak sauda kalyptaskan Euraziyalyk Ekonomikalyk OdakBajragy Emblemasy Mүshe memleketter De fakto ajmagyMүshelik Armeniya Belarus Қazakstan Қyrgyzstan ResejӘkimshilik ortalyktary Mәskeu Resej Kommisiyasy Minsk Belarus Soty Ұjym tүri Ekonomikalyk odakResmi tili orys tili zhumys tili Basshylarytoragasy 2024 Euraziyalyk ekonomikalyk komissiya toragasyBakytzhan SagyntaevҚuryluyҚuru turaly usynys1994Euraziya Ekonomikalyk Қauymdastygy10 kazan 2000EAEO ayasyndagy keden odagy1 kantar 2010Birtutas ekonomikalyk kenistik1 kantar 2012Kelisimnin zhasaluy29 mamyr 2014EAEO kuryluy1 kantar 2015www EAEUnion orgEuraziyalyk Ekonomikalyk Odak Ortakkorda Odak 2014 zhylgy 29 mamyrda bekitilgen kelisim negizinde Қazakstan Resej Belarus memleket basshylarynyn arasynda kurylgan TarihyҚuru usynysy 1990 zhyldary KSRO ydyrauynyn sebebinen Resej men Ortalyk Aziya respublikalarynyn ekonomikalary kuldyrap zhatkan edi Elderde tүrli ekonomikalyk reformalar zhәne zhekeshelendiru oryn algan Euraziyalyk integraciya procesi Kenes Odagy ydyragannan kejin birden bastaldy 1991 zhyly KSRO ydyraj bastagan kezde Belarus Қazakstan zhәne Resej prezidentteri 1991 zhylgy 8 zheltoksanda Belovezh kelisimine kol kojyp Kenes Odagynyn omir sүruin toktatty da ornyna Tәuelsiz Memleketter Dostastygynyn kuryluy zhariyalady 1994 zhylgy 29 nauryzda Mәskeu memlekettik universitetinde sojlegen sozinde Қazakstannyn 1 prezidenti Nursultan Nazarbaev Europa men Shygys Aziyanyn osip kele zhatkan ekonomikalaryna kosylu zhәne odan pajda alu үshin Euraziyalyk odak siyakty onirlik sauda blogyn kurudy usyndy Onyn maksaty Euraziya arkyly tauarlardyn erkin kozgalysyn zhenildetu Bul ideya tez arada saudany zhandandyru Ortalyk Aziyadagy Armeniya men Belarustegi investiciyany ulgajtu tәsili retinde karastyryldy zhәne zhergilikti telnuskasy retinde kyzmet etti Negizdeushi kelisimder 1990 zhyldar 1990 zhyldary euraziyalyk integraciya procesi bayau boldy bul Kenes Odagy ydyragannan kejin oryn algan ekonomikalyk dagdarys pen ogan tartylgan elderdin koleminen Resej Belarus zhәne Қazakstan shamamen 20 mln km2 aumakty alyp zhatyr bolgan delinedi Nәtizhesinde mүshe memleketter ajmaktyk sauda blogyn kezen kezenimen kuru үshin bir emes birneshe sharttarga kol kojyp zhatkan 1995 zhyly Belarus Қazakstan Resej men kejinirek kosylgan Қyrgyzstan men Tәzhikstan Kedendik odak kuru turaly algashky kelisimderge kol kojdy Onyn maksaty mүshe memleketter arasynda pasporttyk bakylausyz ashyk shekaralardy kuruga birtindep zhol korsetu boldy 1996 zhyly Belarus Қazakstan Resej men Қyrgyzstan tauarlardyn kyzmetterdin kapitaldyn zhumys kүshinin ortak naryktaryn kuruga zhәne biryngaj kolik energetika zhәne akparattyk zhүjelerdi damytuga mүmkindik beretin elder arasyndagy ekonomikalyk integraciyany bastau үshin Ekonomikalyk zhәne gumanitarlyk salalardagy integraciyany arttyru turaly shartka kol kojdy 1999 zhyly Belarus Қazakstan Resej Қyrgyzstan zhәne Tәzhikstan Keden odagy zhәne Biryngaj ekonomikalyk kenistik turaly shartka kol kojdy Bul shart memleketterdin Euraziyalyk Kedendik odak pen Birtutas ekonomikalyk kenistikti kuru үshin kazhet maksattary men sayasatyn naktylajdy Euraziya Ekonomikalyk Қauymdastygy 2000 2014 Tolyk makalasy Euraziya Ekonomikalyk Қauymdastygy Ekonomikalyk integraciyany odan әri kenejtu zhәne yntymaktastykty kenejtu үshin 2000 zhyly Belarus Қazakstan Resej Қyrgyzstan zhәne Tәzhikstan Euraziya Ekonomikalyk Қauymdastygyn EurAzEҚ kurdy ogan 2006 zhyly Өzbekstan da kosyldy Shart ogan mүshe memleketter үshin ortak narykty kurdy Euraziya ekonomikalyk kauymdastygy үlgisinde kuryldy 2003 zhyly Belarus Қazakstan Resej zhәne Ukraina Biryngaj ekonomikalyk kenistik kuru turaly shartka kol kojdy da 2004 zhyly bul shart ratifikaciyalandy birak bul process kejin kidirip kaldy 2007 zhyly Belarus Қazakstan zhәne Resej arasynda Kedendik odak kuru turaly kelisimge kol kojdy Kedendik odak pen birtutas naryktyn kuryluy 2010 2014 Tolyk makalalary Euraziyalyk ekonomikalyk odak ayasyndagy keden odagy zhәne Birtutas ekonomikalyk kenistik Tәuelsiz Memleketter Dostastygy TMD basshylarynyn Bishkektegi kezdesui 2008 zhyl TMD euraziyalyk integraciyanyn uzak үderisine bastamashy boldy Belarus Қazakstan zhәne Resejdin Keden odagy kazirgi Euraziyalyk Keden Odagy 2010 zhylgy 1 kantarda pajda boldy Keden odagynyn basymdyktary blokishilik tarifterdi zhoyu biryngaj syrtky tariftik sayasatty kuru zhәne tariftik emes kedergilerdi zhoyu boldy Ol buryngy kenestik memleketter arasyndagy ortak narykty kuru zholyndagy algashky kadam bolgan zhәne Europa Odagynan үlgi alyp ojlap tabylgan delinedi Mүshe memleketter ekonomikalyk integraciyany zhalgastyrudy zhosparlap 2011 zhylgy shildeden kejin bir birinin arasyndagy barlyk kedendik shekaralardy alyp tastaudy zhosparlady 2012 zhylgy 1 kantarda үsh memleket tauarlardyn kyzmetterdin kapitaldyn zhәne zhumys kүshinin birtutas narygynyn tiimdi zhumys isteuin kamtamasyz etetin zhәne kelisilgen onerkәsip kolik energetika zhәne auyl sharuashylygy sayasatyn kuru үshin Euraziyalyk ekonomikalyk kenistik kurdy Kelisim bolashak integraciyanyn zhol kartasyn kamtydy zhәne Euraziyalyk ekonomikalyk komissiya kurdy Europalyk komissiya үlgisi bojynsha Euraziyalyk ekonomikalyk komissiya Euraziyalyk Kedendik odak Birtutas ekonomikalyk kenistik zhәne Euraziyalyk ekonomikalyk odak үshin retteushi organ retinde kyzmet etedi Euraziyalyk ekonomikalyk odak turaly shart Zhogary Euraziyalyk ekonomikalyk kenestin odaktyn memleket basshylarynan turady sessiyasy zhylyna keminde bir ret otkiziledi 2011 zhyly Resejdin sol kezdegi premer ministri Vladimir Putin Nazarbaevtyn Euraziyalyk Ekonomikalyk Odakty kuru ideyasyn koldady 2011 zhylgy 18 karashada Belarus Қazakstan zhәne Resej prezidentteri Euraziyalyk ekonomikalyk odakty 2015 zhylga dejin kuru maksatyn belgilejtin kelisimge kol kojdy Mүshe memleketter tygyz ekonomikalyk bajlanystardy nygajtu bojynsha birlesken komissiya kurdy 2014 zhylgy 29 mamyrda Қazakstan Belarus zhәne Resej prezidentteri 2015 zhylgy 1 kantarda kүshine engen Euraziyalyk ekonomikalyk odak turaly shartka kol kojdy Қol koyu rәsimine Armeniya men Қyrgyzstan prezidentteri de katysty Resej prezidenti Vladimir Putin Bүgin biz kuatty tartymdy ekonomikalyk damu ortalygyn 170 millionnan astam adamdy biriktiretin үlken ajmaktyk narykty kurdyk dedi Қazakstan premer ministrinin orynbasary Bakytzhan Sagyntaev Euraziyalyk ekonomikalyk odaktyn sayasi blok emes tek ekonomikalyk odak ekenin erekshe ajtyp ketti 2014 zhylgy 9 kazanynda EAEO ny Armeniyaga kenejtu turaly shartka kol kojyldy Қyrgyzstan Shartka 2014 zhylgy 23 zheltoksanda kol kojyp 2015 zhylgy 6 tamyzda Euraziyalyk odakka mүshe boldy Resejdin Ukrainaga basyp kirui 2022 Tolyk makalasy Resejdin Ukrainaga basyp kirui Resejdin Ukrainaga basyp kiruinin nәtizhesinde AҚSh pen EO Resej men Belaruske sankciya saldy 2022 zhylgy 10 nauryzda Resej eldi azyk tүlikpen kamtamasyz etu үshin Euraziyalyk ekonomikalyk odakka bidaj meslin kara bidaj arpa zhәne zhүgeri eksportyn toktatty 29 nauryzda Қazakstan үkimetinin kyzmetkeri Қazakstan EAEO mүsheligine karamastan AҚSh pen EO sankciyalaryn buzbajtynyn zhәne eshkajsysyn ajnalyp otuge ykpal etpejtinin mәlimdedi Sheneunik Қazakstan ekinshi rettik sankciyalarga ushyragysy kelmejtinin onyn ornyna EO men yntymaktastygyn kenejtuge umtylatynyn tүsindirdi 2023 zhylgy 25 zheltoksanda EAEO Iranmen erkin sauda turaly kelisimge kol kojdy ol tauarlardyn 90 derlik kedendik bazh salygyn alyp tastajdy Kelisim 2019 zhyldan beri koldanysta bolgan uksas uakytsha kelisimdi almastyrdy ҚuramyMemleket Mүshe bolgan kүni Қol kojgan kүni Derekkozi Armeniya 02015 01 2 kantardyn 2015 02014 10 10 kazannyn 2014 Belarus 02015 01 1 kantardyn 2015 02014 05 29 mamyrdyn 2014 Қazakstan 02015 01 1 kantardyn 2015 02014 05 29 mamyrdyn 2014 Қyrgyzstan 02015 08 12 tamyzdyn 2015 02014 12 23 zheltoksannyn 2014 Resej 02015 01 1 kantardyn 2015 02014 05 29 mamyrdyn 2014Toragalyk Zhyl sajyn mүshe memleket Odakty baskaratyn toraga bolyp sajlanady Toragalyk orys tilinde әlipbi retimen elden elge auysady Қazirgi uakytta Odakka Armeniya toragalyk etude Zhyl Memleket Memleket ne үkimet basshysy Manyzdy sauda kelisimi2015 1 Belarus Aleksandr Lukashenko Vetnam2016 2 Қazakstan Nursultan Nazarbaev2017 3 Қyrgyzstan Almazbek Atambaev 1 zheltoksanga dejin Sauranbaj Zhienbekov 1 zheltoksannan 2018 4 Resej Vladimir Putin Қytaj Iran2019 5 Armeniya Serbiya Singapur2020 6 Belarus Aleksandr Lukashenko2021 7 Қazakstan Қasym Zhomart Tokaev2022 8 Қyrgyzstan Sadyr Zhaparov2023 9 Resej Vladimir Putin2024 10 Armeniya2025 11 Belarus Aleksandr LukashenkoSayasaty zhәne basshylygy2019 zhylgy EEAO resejlik poshta markasy Euraziyalyk ekonomikalyk odak oz modelin Europa Odagyna negizdeuge umtyldy Barlyk instituttar oz zhumysyn Euraziyalyk ekonomikalyk komissiya EEK turaly shartka zhәne Keden odagy men Biryngaj ekonomikalyk kenistiktin kukyktyk zhәne normativtik bazasyn kamtamasyz etetin halykaralyk sharttarga sәjkes zhүzege asyrady Zhogary Euraziyalyk ekonomikalyk kenes Tolyk makalasy Mүshe memleketterdin memleket basshylarynan turatyn odak үshin manyzdy sheshimder kabyldajdy Ol mүshe memleketterdin byudzhetin zhәne zharnasyn boludi bekitedi Zhogargy Kenes sondaj ak integraciyanyn strategiyasyn bagyty men bolashagyn ajkyndajdy zhәne odak maksattaryna kol zhetkizuge bagyttalgan sheshimder kabyldajdy Euraziyalyk ekonomikalyk komissiya Tolyk makalasy Euraziyalyk ekonomikalyk komissiya Euraziyalyk komissiya Euraziyalyk ekonomikalyk kenistiktin ulttyktan zhogary baskaru organy retinde 2012 zhylgy 1 kantarda kuryldy Komissiya Europalyk komissiya үlgisinde kuryldy Onyn shtab pәteri Mәskeude ornalaskan Komissiya vedomstvolyk bagynysty filialdar men konsultativtik kenesshi organdarga monitoring zhүrgizedi 2015 zhylgy 1 kantarda onyn bolimderi ajtarlyktaj kenejtildi zhәne halykaralyk kyzmetkerlerdin sany 150 den 1200 ge dejin osti Euraziyalyk ekonomikalyk komissiya eki organnan Kenes pen alkadan turady Kenes Kenes mүshe memleketterdin vice premerlerinen turady Komissiya kenesi Odaktagy integraciyalyk үderisterdi kadagalajdy zhәne Euraziyalyk komissiyanyn zhalpy basshylygyna zhauap beredi Kәsipodak byudzhetinin zhobasyn shtat sanynyn shekti molsherin komissiya kyzmetkerlerine kojylatyn biliktilik talaptaryn bekitu arkyly komissiyanyn zhumysyn bakylajdy Kenes toksan sajyn bir ret shakyrylady Sondaj ak ol kedendik yntymaktastyk sauda zhәne euraziyalyk integraciyany damytu mәseleleri karastyrady Kenes EAEO nyn manyzdy aspektileri bojynsha turakty tүrde talkylaular otkizedi zhәne mүshe memleketterdin biznes okilderimen kezdesedi Alka Alka on komissardan turady onyn bireui alka toragasy bolyp tabylady Әrbir mүshe memleket Euraziyalyk komissiya Alkasyna zhedel basshylykty zhүzege asyratyn zhәne Euraziyalyk komissiyanyn kүndelikti zhumysyn bakylajtyn eki komissar beredi Barlyk on komissardy Zhogargy Euraziyalyk Kenes tort zhyldyk uzartylatyn merzimge tagajyndajdy Komissarlar oz elderinde federaldy ministr mәrtebesin de alady Komissiya alkasy komissiyanyn atkarushy organy bolyp tabylady Ol aptasyna keminde bir ret zhinalyp Euraziyalyk ekonomikalyk odaktyn kүndelikti zhumysyna zhauapty Ol kelisimderdin oryndaluyn bakylaudy zhyl sajyngy oryndalu turaly esepterdi usynudy zhәne usynystardy engizudi kosa alganda ken aukymdy kyzmet tүrlerin kamtidy Kenes sonymen katar daulardy sheshude mүshe memleketterge komek korsetedi odak byudzhetinin zhobasyn zhүzege asyrady Onyn kyzmetinin bir boligine komissiyanyn departamentteri men mүshe memleketterdin memleket basshylary arasynda deldal bolu kiredi Birkatar departamentterdi komissarlar baskarady Tomengi katardagy kyzmetkerlerdin 84 resejlik sheneunikterden 10 kazakstandyktardan zhәne 6 belarustardan turady mүshe memleketterdin halyk sanyna proporcionaldy Vedomstvolar Euraziyalyk komissiya Alkasyna tek keden sayasatyna katysty gana emes makroekonomika ekonomikalyk bәsekelestikti retteu energetikalyk sayasat zhәne karzhy sayasaty siyakty salalarda sheshim kabyldauga mүmkindik beredi Komissiya departamentteri sonymen katar memlekettik sauda men enbek koshi konyn bakylaumen ajnalysady Parlamenti 2015 zhylgy zhagdaj bojynsha EAEO da tikelej nemese zhanama sajlanbaly organ zhok 2012 zhyly Euraziyalyk parlament kuru mәselesi karastyryldy Degenmen sol uakytta bul sheshimdi zhasau tym erte dep sanaldy zhәne mүshe memleketter onyn ornyna ulttyk zandar men kukyktyk kodeksterdi үjlestirudi bastady Resej prezidenti Vladimir Putin odakta parlament kuru ideyasyn koldady Soty Euraziyalyk ekonomikalyk odak soty 2015 zhyly Euraziya Ekonomikalyk Қauymdastygynyn Sotynyn izbasary boldy Ol Euraziyalyk ekonomikalyk odak shenberinde bolatyn daulardy sheshu zhәne kukyktyk tәrtipti tүsindirumen ajnalysady Onyn shtab pәteri Minsk kalasynda ornalaskan Sot әrbir mүshe memleketten mүshe memleketterdin үkimet basshylary tagajyndajtyn eki sudyadan turady Olardyn okilettik merzimi togyz zhylga ten Byudzheti Euraziyalyk ekonomikalyk odaktyn 2015 zhylga bekitilgen byudzheti 6 6 mlrd Resej rublinen asady Byudzhet odakka mүshe memleketterdin zharnalary esebinen kalyptasady 2015 zhyly Euraziyalyk ekonomikalyk komissiyanyn kyzmetine 6 mlrd rubl EAEO kyzmeti turaly tutynushylardy ilgeriletuge zhәne akparattandyruga arnalgan EAEO integraciyalangan akparattyk zhүjesin odan әri damytuga zhәne zhumysyn karzhylandyruga 463 mln rubl bolindi 290 millionnan astam rubl EAEO Sotynyn kyzmetin karzhylandyrady Infrakurylymga zhәne komissiya kyzmetkerlerinin turuyna kosymsha shygyndardy Resej karzhylandyrady Bugan kosa Resej Қyrgyzstannyn odakka kiruin zhedeldetu үshin 1 milliard AҚSh dollaryn boldi Tagy 177 million AҚSh dollaryn Қazakstan boldi Tilderi Euraziyalyk ekonomikalyk odak turaly sharttyn 110 babyna sәjkes 2014 zhyl orys tili Odak organdarynyn zhumys tili bolyp tabylady EkonomikasyIshki narykka sholu 1996 zhyly kol kojylgan Ekonomikalyk zhәne gumanitarlyk salalardagy integraciyany arttyru turaly shart ekonomikalyk konvergenciyanyn algashky negizin kalady Shart kejinirek EAEO kuramyna kiretin memleketterdin integraciyasyn kadagalajtyn turakty atkarushy organ kurudy kamtamasyz etti Ol tauarlardyn kyzmetterdin kapitaldyn zhәne zhumys kүshinin bolashak ortak narygynyn zhospary boldy Birtutas ekonomikalyk kenistik Belarus Resej zhәne Қazakstan aumagynda biryngaj naryk kurdy 2015 zhyly EAEO kelisiminin kүshine enuimen ortak naryk Armeniya men Қyrgyzstandy kamtityndaj kenejtildi Elder shamamen 180 million adamnan turatyn narykty zhәne shamamen 5 trillion dollardy kurajtyn ZhIӨ AҚT kurajdy Euraziyalyk ekonomikalyk odak nominaldy ZhIӨ bojynsha әlemde onynshy zhәne satyp alu kabiletinin pariteti bojynsha besinshi iri ekonomikaga ie Ғasyrdyn basynan beri mүshe memleketter 2000 2007 zhyldar aralygynda ZhIӨ ortasha eseppen 6 dan 8 ga dejin osken ekonomikalyk osudi bastan keshirdi kejin ol 2010 zhyly kajtadan osti 2010 zhyly Euraziyalyk Keden odagy kurylgannan beri mүshe memleketter arasyndagy tauar ajnalymy kүrt osti 2011 zhyly ozara sauda 63 milliard dollardy kurady bul 2010 zhylmen salystyrganda 33 9 ga kop 2012 zhyly ozara sauda 68 milliard dollardy kurap zhiyntyk eksport 594 milliard dollarga zhetti al import 341 milliard dollardy kurady Birinshi integraciyalyk kezen en aldymen mүshe memleketter arasyndagy saudany kүshejtti ekonomikalardy nygajtty zhәne mүshe memleketter үshin kukyktyk zhәne institucionaldyk negiz kurdy Ekinshi kezen tauarlardyn adamdardyn kyzmetterdin zhәne kapitaldyn erkin kozgalysyn kamtydy Euraziyalyk ekonomikalyk odak shikizatty tasymaldau kunyn tomendetu arkyly shikizat bagasyn tomendetu naryk koleminin ulgayuyna bajlanysty zhana tehnologiyalar men onimderdin kajtarymdylygyn arttyru sondaj ak ortak naryktagy sau bәsekelestikke zhәrdemdesu siyakty birkatar makroekonomikalyk maksattarga kol zhetkizuge arnalgan Ol sondaj ak azyk tүlik bagasyn tomendetuge salalardagy zhumyspen kamtudy arttyruga zhәne ondiris kuattylygyn arttyruga bagyttalgan Belarus zhәne Қazakstan ekonomikalyk sayasaty arkyly siyakty EAEO mүsheleri EAEO ny Europa Odagy men Zhana Zhibek zholy ekonomikalyk beldeui arasyndagy kopir retinde pajdalanuga tyrysady Euraziyalyk odak әlemdik energetika shikizat karu zharak onerkәsibi zhәne auyl sharuashylygy ondirisindegi negizgi ojynshy retinde karastyrylady 2013 zhyly Resej shetelden kapital tartu bojynsha әlemdegi en tabysty 3 el boldy Keden odagy zhәne erkin torttik Tolyk makalalary Euraziyalyk ekonomikalyk odak ayasyndagy keden odagy zhәne Birtutas ekonomikalyk kenistik EEAO sharttaryna sәjkes tauarlar belgisimen belgilenedi Odakka mүshe memleketterdin azamattary baska mүshe memleketterge ishki tolkuzhatymen bara alady Resej de TMD baska memleketterinin azamattaryna tolkuzhatsyz kiruge ruksat bergenimen 2015 zhyldan kejin bul artykshylyk tek Keden odagy elderinin azamattaryna beriledi dep kүtilude Mүshe memleketterde narykka tүsetin barlyk tauarlarga biryngaj syrtky tarif zhәne Euraziyalyk Kedendik odak kurylgan kezden bastap 2010 zhylgy 1 kantardan bastap importtyk tauarlardy bagalaudyn biryngaj әdisteri bar Mindetteri energetika onerkәsip auyl sharuashylygy zhәne kolik salalarynda birlesken үjlestirudi kamtidy Belarus tauarlarynyn shamamen 75 eksporttalady onyn zhartysyna zhuygy baska mүshe memleketterge zhiberiledi Odak ayasyndagy sauda negizinen Resejge eksporttalatyn Belarus tehnikasy men auyl sharuashylygy onimderinen turady Mүshe memleketterge nemese odakka kiruge niet bildirgen elderge resejlik energiya ondirushilerden gaz bagasynyn tomen boluyna kepildik beriledi Bәseke Euraziyalyk ekonomikalyk komissiya Biryngaj ekonomikalyk kenistiktin tauar naryktarynda ten bәsekelestik zhagdajlardy kamtamasyz etu maksatynda bәsekelestik sayasatyn zhүrgizedi Ol sondaj ak bәsekelestik sayasatyna katysty үsh eldin әrkajsysynyn zannamasyn үjlestiruge zhәne zhetildiruge bagyttalgan Komissiya birtutas naryktagy bәsekelestikti retteushi retinde kyzmet etedi zhәne monopoliyaga karsy mәselelerge de zhauap beredi Arnajy erezheler memlekettin ekonomikaga aralasuyn shektejdi Valyutalyk odak Қazakstan prezidenti Nursultan Nazarbaev algash ret 2009 zhyly Euraziyalyk ekonomikalyk kogamdastyk үshin euraz dep atalatyn ortak kolma kol akshasyz valyuta kurudy usyngan bolatyn Bul elderdi zhaһandyk ekonomikalyk dagdarystan okshaulauga komektesetin edi 2012 zhyly zhana birlesken valyuta ideyasy Vladimir Putin men Dmitrij Medvedevtin koldauyna ie boldy zhәne 2014 zhylga karaj Euraziyalyk komissiya kuzhattarynda Euraziyalyk Ortalyk bankti kuru zhәne 2025 zhylga karaj engiziletin altyn dep atalatyn ortak valyuta turaly usynystar әzirlendi Euraziyalyk ekonomikalyk odak turaly shartta valyutalyk odak kuru karastyrylmasa da Resej premer ministri Dmitrij Medvedev Euraziyalyk ekonomikalyk odak elderine ortak valyuta engizuge shakyrdy Memlekettik dumanyn TMD komitetinin basshysy Leonid Sluckij Medvedevtin valyutalyk odak kuru mәselesin talkylaudy bastau turaly usynysyn koldady Sluckij ony 2015 zhyldan kejin odak kurylymy naktylangan kezde engizuge bolatynyn ajtty Energetika Euraziyalyk ekonomikalyk odak 2012 zhyly әlemdegi tabigi gazdyn 20 7 ga zhuygyn zhәne әlemdik munaj men gazdy kondensattyn 14 6 yn ondiretin energetikalyk derzhava retinde karastyryldy bul ony eki salada da әlemdegi zhetekshi ondirushi etti Ajta ketu kerek bul korsetkishter negizinen Resejdin EEAO mүsheligine bajlanysty Қazakstan men Belaruste gaz zhәne munaj ondirude sәjkesinshe 1 9 zhәne 0 6 gana үlesti kurady zhәne Armeniyada mundaj resurstar mүldem zhok Ol sondaj ak dүnie zhүzindegi elektr energiyasynyn 9 zhәne dүnie zhүzindegi komirdin 5 9 ondiredi bul ony sәjkesinshe әlemde үshinshi zhәne tortinshi ondirushi etedi Қazakstanda energetika ekonomikanyn zhetekshi salasy bolyp tabylady Elde 4 milliard tonnaga zhuyk dәleldengen alynatyn munaj kory zhәne 2000 tekshe shakyrym gaz bar Қazakstan munaj eksporty bojynsha әlemde 17 tabigi gaz eksporty bojynsha 23 orynda Resej әlemdegi en үlken tabigi gaz koryna ie munaj kory bojynsha 8 zhәne komir kory bojynsha ekinshi orynda Resej sonymen katar әlemdegi zhetekshi tabigi gaz eksporttaushysy zhәne ekinshi en iri tabigi gaz ondirushisi sonymen katar en iri munaj eksporttaushysy zhәne en iri munaj ondirushi bolyp tabylady Resurstarga baj Resej men Қazakstan arasyndagy munaj men gaz saudasy salystyrmaly tүrde tomen bolganymen Belarus ekonomikasy resejlik komirsutegi shikizatyna kol zhetkizuge katty tәueldi zhәne Қyrgyzstan men Armeniyadan ajyrmashylygy Resej Belarustin negizgi sauda seriktesi bolyp tabylady zhәne barlyk saudasynyn 47 kurajdy Infrakurylymy Tүrkistan Sibir temir zholy Ortalyk Aziya respublikalaryn zhәne Sibirdi bajlanystyrady Temir zhol XIX gasyrdan beri Euraziyalyk ekonomikalyk odak elderin bajlanystyratyn negizgi zhol boldy Bul Resej imperiyasy men Kenes Odagynda bүgingi kүnge dejin әrkashan negizgi kolik zholy boldy Odak temirzhol katynasy bojynsha әlemde 2 orynda әlemdik үlestin shamamen 7 8 Degenmen ol әli de odak ishindegi transshekaralyk saudany zhaksartuga umtyluda Odaktagy en tanymal temirzhol Transsibir temir zholy ol Mәskeumen bajlanystyrady onyn ontүstik zholdary Қazakstan arkyly da otedi Biryngaj әue kenistigi Euraziyalyk ekonomikalyk komissiya baskaratyn Biryngaj Euraziyalyk әue kenistigi bagdarlamasy әue katynasynyn biryngaj narygyn zhәne biryngaj әue kozgalysy ajmagyn kurudy karastyrady Biryngaj әue kozgalysy ajmagy aviakompaniyalarga zhana ushu zholdaryn kurudy zhenildetedi osylajsha ajmak arkyly ushatyn rejsterdin sanyn arttyrady Euraziyalyk alka mүshesi zhәne ministr Danial Ahmetov onyn kezen kezenimen kurylatynyn ajtty 2014 zhylgy mausymda Belarus әue kompaniyasy Biryngaj Euraziyalyk aspandy damytuga bet buruga dajyn ekenin mәlimdedi Ortak aviaciya narygynda zhumys isteu sharttary әli kelisilgen zhok Degenmen zhoba Europa Odagynyn үlgisinde zhasaluy mүmkin Auyl sharuashylygy Қarabidaj Ivan Shishkin Euraziyalyk ekonomikalyk odak 2012 zhyly әlemdegi kant kyzylshasynyn 18 6 yn zhәne kүnbagystyn 22 7 yn ondiretin kant kyzylshasy men kүnbagystyn zhetekshi ondirushisi sondaj ak karabidaj arpa egistik karakumyk suly zhәne kүnbagys dәninin zhetekshi ondirushisi bolyp tabylady Ol sondaj ak kartoptyn bidajdyn zhәne astyktyn zhәne dәndi burshak dakyldarynyn iri ondirushisi bolyp tabylady Euraziyalyk ekonomikalyk komissiya kuzyretinin bir boligi auyl sharuashylygyn subsidiyalau bolyp tabylady Ol mүshe memleketter arasyndagy auyl sharuashylygy salasyndagy sayasatty kalyptastyrudy үjlestiruge zhәne uzhymdyk azyk tүlik kauipsizdigin kamtamasyz etuge zhauapty auyl sharuashylygyn odan әri integraciyalau zhәne damytu zhobalaryn karzhylandyrady Ol 2008 2013 zhyldar aralygyndagy zhobalarga shamamen 470 million AҚSh dollaryn boldi Shetelmen ekonomikalyk katynastaryOdak Vetnammen erkin sauda turaly algashky kelisimge kol kojdy ol barlyk taraptar ratifikaciyalagannan kejin 2016 zhylgy kazanda kүshine enui zhosparlanuda Resejdin Ekonomikalyk damu ministri mәlimdeuinshe Tүrkiyanyn Ekonomika ministri Euraziyalyk ekonomikalyk odakpen tygyz yntymaktastyk onyn ishinde odak pen Tүrkiya arasynda erkin sauda ajmagyn kuru turaly bastama kotergen Resej prezidenti Vladimir Putin 2014 zhylgy shildede Resej Federaciyasynyn elshileri men turakty okilderinin kezdesuinde Europa Odagy men Euraziyalyk ekonomikalyk odak arasyndagy erkin sauda ajmagyn kuru zhajly talkyga dajyn ekenin mәlimdedi 2023 zhyldan bastap Indoneziya zhәne Birikken Arab Әmirlikterimen kelissozder zhaksy zhүrip zhatyr Iran zhәne Mysyrmen kelissozder ayaktaluga zhakyn EEK sonymen katar Қytajmen agymdagy kelisimin kajta karauga dajyndaluda Agymdagy artykshylyksyz kelisim 2019 zhylgy kazanda kүshine endi zhәne bazh salygyn tomendetudi karastyrmajdy EEAO shetel elderimen kelisimderi EAEO erkin sauda kelisimderi Қyzyl tүspen EAEO mүshe memleketteri boyalsa zhasyl tүspen EAEO erkin saudasy bar elder 2015 zhylgy 1 kantardan kejin EEAO mүsheleri Euraziyalyk ekonomikalyk odak turaly shartka 35 bap sәjkes oz okilettikterin ulttyktan zhogary dengejge bergendikten tauarlardyn erkin saudasy turaly kelisimderdi derbes zhasasuga kukygy zhok Euraziyalyk ekonomikalyk komissiya sajtynyn habarlauynsha EAEO osy memlekettermen birge ekizhakty kelisimderge kol kojdy Vetnam 2015 zhylgy 29 mamyrda kol kojdy 2016 zhylgy 5 kazanda kүshke endi Iran 2018 zhylgy 17 mamyrda kol kojdy 2019 zhylgy 27 kazanda kүshke endi Қytaj 2018 zhylgy 17 mamyrda kol kojdy 2021 zhylgy 10 shildede kүshke endi Serbiya 2019 zhylgy 25 kazanda kol kojdy 2019 zhylgy 25 kazanda kүshke endi Singapur eki tүrli kelisimge 2019 zhylgy 1 kazanda kol kojdy EAEO Mysyr Үndistan Indoneziya Izrail zhәne Birikken Arab Әmirlikterimen sauda kelisimderin әzirleude zhәne Mongoliyamen sauda kelisimderin әzirleudi karastyruda DerekkozderEuraziyalyk ekonomikalyk odaktyn akparattyk portalyna kosh kelipsiz kaz Euraziyalyk ekonomikalyk odaktyn akparattyk portaly Tekserildi 31 nauryz 2024 Russia Kazakhstan Belarus Sign Treaty Creating Huge Economic Bloc Time com N Nazarbaev Mәskeu memlekettik universitetinde dәris okidy kaz Qazaqstan 27 akpan 2014 Tekserildi 24 akpan 2024 Kilner James Kazakhstan welcomes Putin s Eurasian Union concept agyl 6 October 2011 Tekserildi 24 akpan 2024 Soglashenie stran SNG ot 20 01 1995 O Tamozhennom soyuze orys Resej Federaciyasynyn zandary kodeksteri zhәne normativtik kukyktyk aktileri 20 yanvarya 1995 Tekserildi 24 akpan 2024 TREATY between the Russian Federation the Republic of Belarus the Republic of Kazakhstan and the Kyrgyz Republic on increased integration in economic and humanitarian fields of 29 March 1996 agyl Euraziya Ekonomikalyk Қauymdastygynyn resmi sajty 29 March 1996 Tekserildi 24 akpan 2024 TREATY on the Customs Union and the Common Economic Space of 26 February 1999 agyl Euraziya Ekonomikalyk Қauymdastygynyn resmi sajty 26 February 1999 Tekserildi 24 akpan 2024 Boris N Mamlyuk Kopzhaktylykty ajmaktau Resejdin Dүniezhүzilik sauda ujymyna kiruinin postkenestik kenistikte koldanystagy ajmaktyk integraciyalyk shemalarga әseri Regionalizing Multilateralism The Effect of Russia s Accession to the WTO on Existing Regional Integration Schemes in the Former Soviet Space SSRN 2412319 2014 Krushelnycky Askold CIS Russian Ukrainian Kazakh Parliaments Ratify Treaty On Single Economic Space agyl Azattyk radiosy 8 April 2008 Tekserildi 24 akpan 2024 USATODAY com Putin No objection to Ukraine in EU agyl USATODAY com Tekserildi 24 akpan 2024 Eurasian Economic Union agyl resmi sajty Muragat koshirmesi 26 karashanyn 2015 Wayback Machine muragatynda Russia Belarus and Kazakhstan agree on Customs Union agyl Turkish Weekly 5 December 2009 Muragat koshirmesi 4 mausymnyn 2014 Wayback Machine muragatynda Ukraine cannot get observer status at Eurasian Econ Union due to association agreement with EU Russia agyl 14 July 2013 Evrazijskie komissary poluchat status federalnyh ministrov orys 17 noyabrya 2011 Novyj integracionnyj proekt dlya Evrazii budushee kotoroe rozhdaetsya segodnya orys Izvestiya 3 oktyabrya 2011 Muragat koshirmesi 4 kazannyn 2011 Wayback Machine muragatynda Russia sees union with Belarus and Kazakhstan by 2015 agyl 18 November 2011 Tekserildi 25 akpan 2024 MacFarquhar Neil Russia and 2 Neighbors Form Economic Union That Has a Ukraine Size Hole agyl The New York Times 29 May 2014 Tekserildi 25 akpan 2024 Gosduma ratificirovala dogovor o prisoedinenii Armenii k EAES orys 10 dekabrya 2014 Tekserildi 25 akpan 2024 Prisoedinenie Kyrgyzskoj Respubliki k EAES orys Euraziyalyk Ekonomikalyk Odaktyn resmi sajty Tekserildi 25 akpan 2024 Muragat koshirmesi 25 akpannyn 2024 Wayback Machine muragatynda Gotev Georgi Kazakh official We will not risk being placed in the same basket as Russia agyl Euractiv 29 March 2022 Tekserildi 25 akpan 2024 Russia to suspend grain exports to Eurasian Economic Union until Aug 31 agyl Reuters 10 March 2022 Tekserildi 25 akpan 2024 EAES i Iran sozdayut polnoformatnuyu zonu svobodnoj torgovli orys Euraziyalyk Ekonomikalyk Odaktyn resmi sajty 25 dekabrya 2023 Tekserildi 25 akpan 2024 Russland aktuelle Situation zukunftige Entwicklung Tekserildi 13 mausym 2015 Muragat koshirmesi 2 sәuirdin 2015 Wayback Machine muragatynda Kyrgyzstan prisoedinilsya k Evrazijskomu ekonomicheskomu soyuzu BelaPAN Belarus poluchila pravo predsedatelstva v EAES v 2015 godu belapan by 23 zheltoksan 2014 Tekserildi 14 karasha 2016 Muragat koshirmesi 30 kantardyn 2017 Wayback Machine muragatynda 1 yanvarya 2016 goda nachalos predsedatelstvo Kazahstana v EAES 1 kantar 2016 Predsedatelstvo v EAES v 2017 godu perehodit k Kyrgyzstanu Radio Mir Tekserildi 14 karasha 2016 Novyj Tamozhennyj kodeks EAES nazyvayut revolyucionnym Wayback Machine muragatynda ot 15 karashanyn 2016 Novyj Tamozhennyj kodeks EAES nazyvayut revolyucionnym YouTube sajtynda Muragat koshirmesi 7 karashanyn 2016 Wayback Machine muragatynda Strany EAES dogovarivayutsya o vzaimnom priznanii voditelskih prav Rossiya 24 14 tamyz 2014 Muragat koshirmesi 11 mamyrdyn 2019 Wayback Machine muragatynda Predsedatelstvo v EAES v 2019 godu perehodit k Armenii 6 zheltoksan 2018 European Commission Serbia will have to terminate the agreement with Eurasian Union agyl 29 August 2019 Singapore to Sign Free Trade Agreement with Eurasian Economic Union on October 25th 4 kyrkүjek 2019 Belarus EAEU Presidency Priorities Official Internet Portal of the President of the Republic of Belarus Belarus prezidentinin resmi sajty DOGOVOR O EVRAZIJSKOM EKONOMIChESKOM SOYuZE orys 29 maya 2014 Tekserildi 29 nauryz 2024 Dogovor o Evrazijskom ekonomicheskom soyuze orys 29 maya 2014 Muragat koshirmesi 16 tamyzdyn 2014 Wayback Machine muragatynda EURASIAN ECONOMIC INTEGRATION FACTS AND FIGURES agyl Tekserildi 29 nauryz 2024 Council of the Eurasian Economic Commission agyl customsbemoscow org Muragat koshirmesi 3 nauryzdyn 2016 Wayback Machine muragatynda Naryshkin Calls for Establishment of Eurasian Parliament agyl 25 April 2012 Tekserildi 29 nauryz 2024 Creation of Eurasian Union parliament deemed possible agyl TASS Borovikov Edward Danilov Igor B2B Notes on the Future Court of the Eurasian Economic Union agyl 28 April 2014 Tekserildi 29 nauryz 2024 EEU budget 2015 to exceed RUB 6 6bn agyl kazinform 18 December 2014 Muragat koshirmesi 7 kantardyn 2015 Wayback Machine muragatynda Russia To Allocate 1 2 Billion To Help Kyrgyzstan Join Customs Union agyl Azattyk radiosy 30 May 2014 Tekserildi 29 nauryz 2024 Bishkek hochet ot Astany 177 mln za vstuplenie v TS orys KURSIV 28 iyulya 2014 Muragat koshirmesi 7 kantardyn 2015 Wayback Machine muragatynda Euraziyalyk ekonomikalyk odak turaly shart kaz EEAO resmi kuzhattar zhinagy Tekserildi 29 nauryz 2024 Aleksandr Lukashenko vstretilsya s novym predsedatelem kollegii Evrazijskoj ekonomicheskoj komissii orys tvr by 24 marta 2016 Tekserildi 31 nauryz 2024 Russia is No 3 in Attracting Foreign Direct Investment agyl 29 January 2014 Tekserildi 31 nauryz 2024 Putin vezd v RF dolzhen byt razreshen tolko po zagranpasportam orys 12 dekabrya 2012 Tekserildi 31 nauryz 2024 EU trade relations with Belarus agyl Europalyk komissiya Tekserildi 31 nauryz 2024 Nazarbaev pridumal specialnuyu valyutu dlya EvrAzES orys LENTA ru 11 marta 2009 Tekserildi 31 nauryz 2024 Sudakov Dmitrij Russia Kazakhstan and Belarus to have new joint currency agyl pravda ru 11 March 2009 Tekserildi 31 nauryz 2024 Filatova Irina What Euro Crisis Russia Seeks Single Currency agyl 18 June 2012 Tekserildi 31 nauryz 2024 THE COMMON ENERGY MARKET OF THE EURASIAN ECONOMIC UNION agyl International Energy Charter Tekserildi 31 nauryz 2024 Country comparison Natural gas proven reserves agyl Ortalyk barlau baskarmasynyn resmi sajty Muragat koshirmesi 7 nauryzdyn 2017 Wayback Machine muragatynda Country comparison Oil proven reserves agyl Ortalyk barlau baskarmasynyn resmi sajty Muragat koshirmesi 15 mausymnyn 2013 Wayback Machine muragatynda BP Statistical Review of World Energy June 2014 agyl bp com Muragat koshirmesi 1 shildenin 2014 Wayback Machine muragatynda Country comparison Natural gas exports agyl Ortalyk barlau baskarmasynyn resmi sajty Muragat koshirmesi 26 zheltoksannyn 2018 Wayback Machine muragatynda Country comparison Natural gas production agyl Ortalyk barlau baskarmasynyn resmi sajty Muragat koshirmesi 15 nauryzdyn 2016 Wayback Machine muragatynda KO elderinin temirzhol alyansy BEK aumagy arkyly Қytajdan Euroodakka tasymaldar үlesin 10 ese arttyrady dedi EEK Energetika zhәne infrakurylym bojynsha Alka mүshesi Ministr Danial Ahmetov kaz Euraziyalyk ekonomikalyk komissiya 22 mamyr 2014 Tekserildi 31 nauryz 2024 Belavia Belarus ready to move pretty fast towards single Eurasian sky agyl Belarusian news 26 May 2014 Muragat koshirmesi 5 zheltoksannyn 2014 Wayback Machine muragatynda Strelavina Daria FTA bodes well for Vietnam Eurasian Union economic ties experts agyl rbth com 12 May 2016 Tekserildi 31 nauryz 2024 FTA Việt Nam lien minh A Au Cửa rộng nhưng khong dễ vao vetn baomoi com 8 shilde 2015 Tekserildi 31 nauryz 2024 Turkey May Create Free Trade Zone with Eurasian Customs Union Development Minister agyl 19 July 2014 Tekserildi 31 nauryz 2024 Putin zagovoriv pro zonu vilnoyi torgivli mizh YeS i Yevrazijskim soyuzom ukr 1 shilde 2014 Tekserildi 31 nauryz 2024 The Eurasian Economic Union Free Trade Agreements Latest Progress agyl Russia Briefing 16 March 2023 Muragat koshirmesi 17 nauryzdyn 2023 Wayback Machine muragatynda Statya 35 Rezhim svobodnoj torgovli orys Tekserildi 31 nauryz 2024 Torgovye soglasheniya Evrazijskogo ekonomicheskogo soyuza orys EEAO resmi sajty Tekserildi 31 nauryz 2024 Socialisticheskaya Respublika Vetnam orys EEAO resmi sajty Tekserildi 31 nauryz 2024 Islamskaya Respublika Iran orys EEAO resmi sajty Tekserildi 31 nauryz 2024 Kitajskaya Narodnaya Respublika orys EEAO resmi sajty Tekserildi 31 nauryz 2024 Respublika Serbiya orys EEAO resmi sajty Tekserildi 31 nauryz 2024 Respublika Singapur orys EEAO resmi sajty Tekserildi 31 nauryz 2024