Сауранбай Шәріпұлы Жиенбеков қыр Сооронбай Шарип уулу Жээнбеков soːrɔmˈbɑj ɕɑˈrip uːˈɫʊ d ʒeːmˈbɛkɤf 16 қараша 1958 жыл

Сауранбай Шәріпұлы Жиенбеков (қыр. Сооронбай Шарип уулу Жээнбеков, [soːrɔmˈbɑj ɕɑˈrip uːˈɫʊ d͡ʒeːmˈbɛkɤf]; 16 қараша 1958 жыл, ауылы, Совет ауданы, Ош облысы) — қырғызстандық мемлекеттік және саяси қайраткер, Қырғызстанның президенті (24 қараша 2017–15 қазан 2020), 2020 жылғы Қырғыз төңкерісі себебімен отставкаға кетуге мәжбүр болған, ел тарихындағы биліктен қуылған үшінші президенті.

Сауранбай Шәріпұлы Жиенбеков
қыр. Сооронбай Шарип уулу Жээнбеков

Жиенбеков 2020 жылы

Лауазымы

Ту

Қырғыз Республикасының 5-Президенті

Ту

24 қараша 2017 жыл — 15 қазан 2020 жыл

Премьер-Министр

Садыр Жапаров

Ізашары

Алмазбек Атамбаев

Ізбасары

Садыр Жапаров

Ту

Қырғыз Республикасының 27-Премьер-министрі

Ту

13 сәуір 2016 жыл — 21 тамыз 2017 жыл

Президент

Алмазбек Атамбаев

Ізашары

Ізбасары

Ту

Ош облысының әкімі

Ту

16 тамыз 2012 жыл — 11 желтоқсан 2015 жыл

Президент

Алмазбек Атамбаев

Өмірбаяны

Партиясы

КОКП (1988–1991)
Партиясыз (1991–1998)
ҚСДП (1998–)

Білімі

К. Скрябин атындағы Қырғыз аграрлық университеті (Қырғыз ауылшаруашылық институты)

Дүниеге келуі

16 қараша 1958 (65 жас)
ауылы, Совет ауданы, Ош облысы Қырғыз КСР, КСРО

Әкесі

Шәріп Жиенбеков

Анасы

Самара Жиенбекова

Жұбайы

Айгүл Төкөева

Балалары

Бақтыгүл Жиенбеков

Марапаттары

Сауранбай Шәріпұлы Жиенбеков Ортаққорда

Бұрын 2016 жылдың 13 сәуірі мен 2017 жылдың 21 тамызы аралығында елдің премьер-министрі болған.

Өмірбаяны

2017 жылғы 7 наурызда Бішкекте өтетін Еуразиялық үкіметаралық кеңесінің саммитінде премьер-министр Жиенбеков Дмитрий Медведевпен және Тигран Саргсянмен кездесті.

Сауранбай Жиенбеков 1958 жылы 16 қарашада Ош облысының Совет ауданындағы Қара-Құлжа ауылында дүниеге келді. Руы — Адегене ішіндегі Жору.

1976 жылдан 1977 жылға дейін Қырғыз КСР Оз ауданы Ленин мектебінің орыс тілі мен әдебиеті пәнінің мұғалімі. 1983 жылы зооинженер мамандығы бойынша, ал 2003 жылы — экономика факультетін бухгалтер мамандығы бойынша аяқтады. соңында 1988 жылға дейін Ош облысының Кеңес ауданындағы кеңестік шаруашылықтың бас мал дәрігері болып жұмыс істеді.

1988-1989 жылдары - Ош облысының Совет ауданы аудандық комитетінің нұсқаушысы. 1989 жылдан 1991 жылға дейін Ош облысындағы Ульянов совхозының партия комитетінің хатшысы. 1991–1993 жылдары — совхоздың директоры. Ош облысының Ульянов кеңес ауданы. 1993 жылдан бастап 1996 жылға дейін Ош облысының Қарақұлжа ауданында «Қашқа-Жол» ұжымшар басқармасының төрағасы.

1995 жылы бірінші шақырылған Жоғарғы Кеңес депутаттары Ассамблеясының депутаты болып сайланды. Осы кезеңде ол Аграрлық мәселелер жөніндегі комитеттің төрағасы және төрағасы болды. 1996 жылдан бастап 1997 жылға дейін Қырғыз Республикасы Жоғарғы Кеңесінің халық депутаттары Ассамблеясының аграрлық мәселелер жөніндегі комитетінің төрағасының орынбасары (ҚР ЖК СНП). 1997 жылдан бастап 2000 жылға дейін — Жоғарғы Кеңестің Аграрлық мәселелер жөніндегі комитетінің төрағасы. 2000 жылдан 2005 жылға дейін - дупутаты, ҚР Парламентінің халық депутаттары Ассамблеясының Төрағасының орынбасары. 2003 жылы Қырғыз аграрлық университетінің экономика факультетін «бухгалтерлік» есеп бойынша бітірді. 2005-2007 жылдар аралығында – IІІ шақырылымдағы Жоғарғы Кеңестің депутаты, Агроөнеркәсіптік кешен және экология комитетінің төрағасы.

2007 жылдың 3 және 24 қазан аралығында - Ауыл шаруашылығы министрі, Қырғыз Республикасының су шаруашылығы және өңдеу өнеркәсібі. 2007 жылғы 24 қазанда Қырғыз Республикасының жаңа Конституциясын қабылдауына байланысты отставкаға кетті. Жаңа үкімет қалыптасқанға дейін уақытша министр ретінде әрекет етеді. 2007 жылғы 27 желтоқсанда Қырғызстан Президентінің жарлығымен Ауыл шаруашылығы министрі міндетінен босатылды, су шаруашылығы және өңдеу өнеркәсібі.

2008 жылдан 2010 жылға дейін — жеке кәсіпкер.

2010 жылдың сәуір айынан бастап Ош облысының әкімі. 2012 жылғы 16 тамызда Қырғыз Республикасының Премьер-Министрінің өкімімен, Ош облысындағы үкіметтің уәкілетті өкілі болып тағайындалды.

2015 жылдың 11 желтоқсанынан бастап Мемлекеттік кадр қызметі бөлімінің директоры. 2016 жылдың наурыз айынан бастап - Қырғыз Республикасы Президентінің Аппараты басшысының бірінші орынбасары.

2016 жылғы 13 сәуірде Қырғыз Республикасының Премьер-Министрі болып сайланды. 2017 жылғы 21 тамызда Қырғызстан Президентінің кеңсесіне сайлау туралы шешімге байланысты отставкаға кетуге өтініш берді.

Жиенбеков Нұрсұлтан Назарбаевпен Ресейдегі ФИФА әлем кубогында

2017 жылдың 15 қазанында , Қырғызстанның сайланған президенті, 54,76% дауысқа ие болды. 2017 жылғы 24 қарашада ресми түрде қызметке тағайындалды. Алғашқы шетелдік сапар, Мемлекет басшысын қабылдағаннан кейін, Жиенбеков Ресей Федерациясына тапсырылды.

Президенттік

Жиенбеков Ресей Федерациясының Президенті Владимир Путинмен бірге Сочиде өткен кездесуде.

Жиенбеков 2017 жылы 24 қарашада президент ретінде тағайындалды. Оның төрағалыққа алған алғашқы шетелдік сапары Ресейге Владимир Путинмен кездесті. Ерте оның президенттік ішіне, ол оппозициялық саясаткерлер мен журналистер жолын кесу еліміздің демократия нұқсан айыптаған болатын. 2018 жылдың 19 сәуірінде, жастағы Жиенбеков Қырғызстанның парламент жоқ сенім дауыс мынадай оның Премьер-министрі Сапар Исаков және үкімет жұмыстан шығарылған.

2018 жылдың мамыр айында Жиенбеков елде тайпалықпен күресуге уәде берді: «Біз қоғамда« солтүстік-оңтүстік »мәселесін шешетін адамдарға қарсы шаралар қолданамыз».

Коронавирус пандемиясы

2020 жылдың маусымында Жиенбеков өзінің екі қызметкеріне «Covid-19» оң нәтиже бергеннен кейін Мәскеуге қысқа сапардан оралғаннан кейін карантинге енді. Ол 2020 жылғы Мәскеудегі Жеңіс күнінің шеруіне қатысуы керек еді. Ол 30 шілдені Ұлттық аза тұту күні деп жариялады. Сол күні ол «қайтыс болған жерлестеріміздің рухы тыныш болсын, жандары жәннатта болсын» деп пандемиядан қаза тапқандарды құрметтеуге арналған исламдық діни рәсімге қатысты.

Отбасы

Колхоз төрағасы мен үй шаруасындағы әйелдің үлкен отбасындағы үшінші ұлы. 4 әпкесі мен 5 бауыры бар. Канторо Токтомаматовтың үлкен ағасы профессор, академик, Экономика ғылымдарының докторы. Тағы бір ағасы, Жүсіпбек Шәріпов - Жалал-Абад облысының губернаторы 2005 жылғы революция, қазіргі уақытта Қырғызстанның Кувейт, Марокко, Қырғызстандағы Төтенше және Өкілетті Елшісі, Иордании және Бахрейне. Кіші ағасы - V шақырылған Жоғарғы Кеңестің спикері, енді депутат.

Үйленген, екі баласы бар - ұлы мен қызы бар.

Интернет мем

премьер-министрі болып, 2017 жылдың 20 маусымында «Чык эшикке!» Деген сөздермен. («Шығыңыз!» деп аударылған) үкімет отырысынан шығарылған Алмазбек Әбдікаров, Сәулет және құрылыс жөніндегі мемлекеттік агенттік директорының орынбасары, айтуынша, ол кездесуге дайын емес екенін, Ол премьер-министрдің сұрақтарына жауап бере алмаған соң. Жаңалықтар ыстық біріне айналды бірнеше сағат ішінде, «Чык эшикке» деген тіркес әлеуметтік желілерде танымал болды, Түсініктемелер мен жазулар пайда болды.

Атамбаевпен қарым-қатынас

Жиенбеков билікті 2017 жылдың қарашасында алғандықтан, ол өзінің бұрынғы және бұрынғы одақтасы Алмазбек Атамбаев пен қақтығысты қарым-қатынас ретінде ғана айтуға болатын. Президенттің алғашқы айларында ол Атамбаевтың жұмысын мақтап, тіпті «Қырғызстанның батыры» деген атаққа ие бола отырып, өзінің ұстанымын пайдаланып, Қырғызстан азаматына берілген ең үлкен абырой. 2017 жылғы сайлауда оппозициялық Өмірбек Бабановқа қарсы Атамбаев Жиенбековке қатты қолдау көрсетті, тіпті өзі Жиенбековке «үлкен ағасы» туралы айтып берді. Президенттің қызметін атқара бастаған соң, екеуінің арасында дау-дамай күшейе түсті, өйткені Атамбаев алты айдан кейін президенттен кейінгі саясатқа араласып, соңында Қырғызстанның Социал-демократиялық партиясына төрағалық етуде, оның мүшесі Жиенбеков. Атамбаевтың лауазымына кіргеннен кейін, ол Жиенбековты бұрынғы Бішкек электр стансасының сәтсіздікке ұшырағаны үшін сынға алды, сондай-ақ ағайынын парламенттен отставкаға кетуге мәжбүрлеу шараларын қолдануға тыйым салды. 2018 жылдың сәуір айының басында Жиенбеков Ұлттық қауіпсіздік жөніндегі мемлекеттік комитетте (ҰҚК) екі лауазымды тұлғаны босатты, олар Атамбаевқа жақын деп есептеледі. Бұл қадам Атамбаев пен оның бұрынғы үкіметінде көрінді. Жиенбеков өзінің 60 жасқа толған күніндегі сұхбатында, Атамбаевке 24 Қырғызстан ақпараттық агенттігіне келесідей мәлімдеме жасап, оған және оның төрағалығына тікелей әсер етуге тырысты:

—Мені үшінші тұлғалар арқылы қуыршақ көшбасшысына айналдыру әрекеттері, менің іс-әрекеттерімді бағыттау үшін - оны бұрынғы президент ретінде, серіктес ретінде және серіктес ретінде қаралаңыз. Кейінірек, ол 2018 жылдың желтоқсан айында өткен баспасөз мәслихатында Атамбаевпен бірге күресетінін жоққа шығарды, оның басты мақсаты «біреуді қарсылас деп есептемейді» деп айтқан кезде, «күндіз-түні жұмыс істеуге ештеңе болмайды»,

2020 жыл наразылық

2020 жылғы парламенттік сайлаудан кейін бүкіл елде басталды, олардың көпшілігі оның отставкаға кетуін талап етті. Тамыз айының басында ол коронавирустық пандемияға қарамастан сайлауды кейінге қалдыруға болмайды деп мәлімдеді. Сайлау барысында Жиенбековке жақын бірнеше партия дауыс сатып алды деп айыпталды. Парламентке өткен партиялардан тек "біртұтас Қырғызстан" партиясы Жиенбеков үкіметіне қарсы шығады. Сейсенбі, 6 қазан күні таңертең наразылық білдірушілер Бішкектің орталығындағы өз бақылауына алды, сондай-ақ мен Жоғарғы Кеңестің ғимараттарын басып алып, президент кабинетіне еніп, Жиенбековтің портреттерін жойды. 6 қазанда наразылықтардан кейін Орталық сайлау комиссиясы парламенттік сайлау нәтижелерін жойды. Жээнбеков мемлекеттік төңкеріске тап болғанын, содан кейін ВВС-ге "жауапкершілікті күшті көшбасшыларға беруге дайын"екенін айтты. 8 қазанда оның орналасқан жері белгісіз екендігі жарияланды, ал ішкі істер министрлігі оны іздеумен айналыспайтынын мәлімдеді. Осы уақытта оппозициялық парламентшілер сол күні оған қарсы импичмент рәсімін бастады.

8 қазанда Президенттің сайтында жарияланған үндеуінде Жиенбеков: "атқарушы биліктің заңды органдары бекітілгеннен кейін және заңдылық жолына оралғаннан кейін мен Қырғыз Республикасының Президенті қызметінен кетуге дайынмын", - деп мәлімдеді. Алайда, сол күні, керісінше барлық белгілерге қарамастан, Жиенбеков Бішкекте төтенше жағдай жариялап, көшеге шығаруды бұйырды. Ол генерал Таалайбек Өмірәлиевке Бас штаб бастығы ретінде Генерал Райымберди Дүйсенбиевтің орнына жауап қайтаруды тапсырды. Ол сондай-ақ Ұлттық қауіпсіздік басшысы қызметін атқарған Өмірбек Субанәлиевті жұмыстан шығарды.

Мансабы

1976-1977 — Қырғыз КСР Ош облысының Өзген ауданындағы Ленин атындағы орта мектепте мұғалім.
1983-1988 — Ош облысының Совет ауданындағы «Совет» совхозының бас зоотехнигі.
1988-1989 — Қырғыз коммунистік партиясының Ош облысы Совет ауданындағы аудандық комитетінің инструкторы.
1989-1991 — Ош облысы Совет ауданындағы Ульянов атындағы совхоз парткомының секретары.
1991-1993 — Ош облысы Совет ауданындағы Ульянов атындағы совхоздың директоры .
1993-1996 — Ош облысы Қара-Құлжа ауданындағы «Кашка-Жол» колхозының басқарма төрағасы.
1995 — Жоғарғы Кеңес халық өкілдері жиналысының I шақырылымының депутаты болып сайланды. Осы уақыт аралығында аграрлық сұрақтар бойынша комитеттің төрағасының орынбасары, кейін төрағасы қызметін атқарды.
1996-1997 — Жоғарғы Кеңес халық өкілдері жиналысының аграрлық сұрақтар бойынша комитетінің төрағасының орынбасары.
1997-2000 — Жоғарғы Кеңесінін халық өкілдері жиналысының аграрлық сұрақтар бойынша комитетінің төрағасының лауазымында болды.
2000-2005 — депутат, Жоғарғы Кеңесінін халық өкілдері жиналысы Төрағасының орынбасары.
2005-2007 — Жогорку Кенештің III шақырылымы депутаты, агроөнеркәсіп кешені және экология бойынша комитеттің төрағасы.
2007 жылдың 3 сәуір мен 24 қазан аралығы — Қырғыз Республикасының ауыл шаруашылығы, су және өңдеу өнеркәсібі шаруашылығы министрі.
24 қазан 2007 — Қырғыз Республикасының жаңа Конституциясының қабылдануына байланысты отставкаға кетеді. Уақытша жаңа үкімет құрамын жасақтау министрі қызметін атқарады.
27 желтоқсан 2007 — президент үкімі бойынша ауыл шаруашылығы, су және өңдеу өнеркәсібі шаруашылығы министрі қызметінен босатылды.
2008-2010 — жеке кәсіпкер болды.
Сәуір 2010 — мемлекеттік әкімшілік басшысы — Ош облысының губернаторы қызметін атқарушы.
3 қыркүйек 2010 — президенттің үкімі бойынша Ош облысының губернаторы болып тағайындалды.
16 тамыз 2012 — Қырғыз Республикасы премьер-министрінің жарлығы бойынша үкіметтің Ош облысындағы өкілетті өкілі болып тағайындалды.
11 желтқсан 2015 — Қырғыз Республикасы президентінің үкімі бойынша Мемлекеттік кадрлар қызметінің директоры болып тағайындалды.
Наурыз 2016 — Қырғыз Республикасы президенті аппараты басшысының бірінші орынбасары болып тағайындалды.
13 сәуір 2016 — Қырғыз Республикасының премьер-министрі болып сайланды.
21 тамыз 2017 — Қырғызстан президенті лауазымына сайлауға түсу үшін Қырғыз Республикасы премьер-министрі қызметінен бас тартып, отставкаға кетті|.
15 қазан 2017 — Қырғызстан президенті болып сайланды.
24 қараша 2017 — Қырғызстанның жаңа президенті қызметіне кірісті|.

Марапаттары

«Ауыл шаруашылығының еңбек сіңірген қызметкері»
«Даңқ» медалі (2011)
Назарбаев ордені (2019)
«Ауыл шаруашылығының құрметті қызметкері»

Дереккөздер

http://www.gezitter.org/society/63362_7_kachestv_sooronbaya_jeenbekova/ Мұрағатталған 16 қазанның 2017 жылы.
Премьер-министр Кыргызской республики
Премьер-министр Кыргызской республики. Басты дереккөзінен мұрағатталған 16 сәуір 2016.
Биография Сооронбая Жээнбекова
Ресей-қырғыз келіссөздері. (29 қараша 2017). Тексерілді, 30 қараша 2017.
Russian, Kyrgyz presidents to meet on November 29 — Kremlin (орыс.), TASS.
https://m.akipress.com/news:605972/&#
Президент Мәскеуде өткен әскери парадқа қатысты 28.06.2020
Қырғыз басшысы Қытайдан алған қарызын төлеуге уақыт сұрады 15.04.2020(қолжетпейтін сілтеме)
Sooronbai Jeenbekov, Longtime Atambaev Ally With A Southern Touch, Poised For Kyrgyz Presidency.
Что известно о Сооронбае Жээнбекове, его родственниках и имуществе? (орыс.), Кактус. Тексерілді 20 қазанның 2017.
CA-portal.ru Сооронбай Жээнбеков: семья, братья и собственность нового президента Кыргызстана (орыс.). www.ca-portal.ru. Тексерілді, 20 қазан 2017.
Sputnik "Чык эшикке!" — уморительный мем заразил соцсети (орыс.). ru.sputnik.kg. Тексерілді, 20 қазан 2017.
Diplomat, Catherine Putz, The Is There a Growing Atambayev-Jeenbekov Rift in Kyrgyzstan? (en-US).
decessor-of-rying-to-turn-him-into-puppet-/29604471.html Kyrgyz President Accuses Predecessor Of Trying To Turn Him Into 'Puppet'.
https://www.rferl.org/a/kyrgyz-president-says-he-is-not-fighting-with-his-predecessor/29664782.html
Қырғызстан астанасында парламенттік сайлау қорытындысына қарсы наразылықтар басталды 05.10.2020
Қырғызстандағы митинг: елдегі қазіргі жағдай қандай? 09.10.2020
Биография Сооронбая Жээнбекова
В Кыргызстане избрали нового премьер-министра. Мұрағатталған 20 сәуірдің 2016 жылы.
Премьер Киргизии Жээнбеков заявил об уходе в отставку (ru-RU), Практика (21 тамыз 2017). Тексерілді 22 тамыздың 2017.
Қырғызстанның жаңа президенті қызметіне кіріседі (kz-KZ), Тәжірибе (24 қараша 2017). Тексерілді 22 тамыздың 2017.
Елбасы Сооронбай Жээнбековты марапаттады 28 мамыр 2019

Сыртқы сілтемелер

Ортаққорда бұған қатысты медиа файлдар бар: Сауранбай Шәріпұлы Жиенбеков

[1] ttp://www.gezitter.org/society/63362_7_kachestv_sooronbaya_jeenbekova/ Мұрағатталған 16 қазанның 2017 жылы.

[2] Премьер-министр Кыргызской республики

[3] Премьер-министр Кыргызской республики. Басты дереккөзінен мұрағатталған 16 сәуір 2016.

[4] Биография Сооронбая Жээнбекова

[5] Ресей-қырғыз келіссөздері. (29 қараша 2017). Тексерілді, 30 қараша 2017.

[6] Russian, Kyrgyz presidents to meet on November 29 — Kremlin (орыс.), TASS.

[7] ttps://m.akipress.com/news:605972/&#

[8] Президент Мәскеуде өткен әскери парадқа қатысты 28.06.2020

[9] Қырғыз басшысы Қытайдан алған қарызын төлеуге уақыт сұрады 15.04.2020(қолжетпейтін сілтеме)

[10] Sooronbai Jeenbekov, Longtime Atambaev Ally With A Southern Touch, Poised For Kyrgyz Presidency.

[11] Что известно о Сооронбае Жээнбекове, его родственниках и имуществе? (орыс.), Кактус. Тексерілді 20 қазанның 2017.

[12] CA-portal.ru Сооронбай Жээнбеков: семья, братья и собственность нового президента Кыргызстана (орыс.). www.ca-portal.ru. Тексерілді, 20 қазан 2017.

[13] Sputnik "Чык эшикке!" — уморительный мем заразил соцсети (орыс.). ru.sputnik.kg. Тексерілді, 20 қазан 2017.

[14] Diplomat, Catherine Putz, The Is There a Growing Atambayev-Jeenbekov Rift in Kyrgyzstan? (en-US).

[15] ssor-of-rying-to-turn-him-into-puppet-/29604471.html Kyrgyz President Accuses Predecessor Of Trying To Turn Him Into 'Puppet'.

[16] ttps://www.rferl.org/a/kyrgyz-president-says-he-is-not-fighting-with-his-predecessor/29664782.html

[17] Қырғызстан астанасында парламенттік сайлау қорытындысына қарсы наразылықтар басталды 05.10.2020

[18] Қырғызстандағы митинг: елдегі қазіргі жағдай қандай? 09.10.2020

[19] Биография Сооронбая Жээнбекова

[20] В Кыргызстане избрали нового премьер-министра. Мұрағатталған 20 сәуірдің 2016 жылы.

[21] Премьер Киргизии Жээнбеков заявил об уходе в отставку (ru-RU), Практика (21 тамыз 2017). Тексерілді 22 тамыздың 2017.

[22] Қырғызстанның жаңа президенті қызметіне кіріседі (kz-KZ), Тәжірибе (24 қараша 2017). Тексерілді 22 тамыздың 2017.

[23] Елбасы Сооронбай Жээнбековты марапаттады 28 мамыр 2019