I Әбділмәжит (осман. عبد المجيد اول — Abd ül-Mecîd-i evvel; 23 сәуір 1823 — 25 маусым 1861) — Османлы мемлекетінің 31-ші сұлтаны, Ислам халифатының 96-шы халифі.
I Әбділмәжит осман. عبد المجيد اول — Abd ül-Mecîd-i evvel Мүміндер әмірі Екі киелі қаланың қызметкері | |||
Лауазымы | |||
---|---|---|---|
| |||
1 шілде 1839 — 25 маусым 1861 | |||
(Лақап аты Танзиматшы I Әбділмәжит) | |||
Ізашары | II Махмұт | ||
Ізбасары | Әбділғазиз | ||
Өмірбаяны | |||
Діні | Ислам | ||
Дүниеге келуі | 23 сәуір 1823 Константинополь, Османлы мемлекеті | ||
Қайтыс болуы | 25 маусым 1861 (38 жас) Константинополь, Османлы мемлекеті | ||
Жерленді | I Әбділмәжит мазары, Ыстамбұл | ||
Династия | Османлы әулеті | ||
Әкесі | II Махмұт | ||
Анасы | Безмиалем сұлтан | ||
Жұбайы | Серуетседа қатынәпенді Севкефза қатынәпенді Хошияр қатынәпенді Тірімүжгян қатынәпенді Вердижанан қатынәпенді Гүлжамал қатынәпенді Рахима Пересту қатынәпенді Гүлістан қатынәпенді Дүздіділ қатынәпенді Безмара қатынәпенді Махитап қатынәпенді | ||
Балалары | Ұлдары: V Мұрат II Әбділхамит V Мехмет Ахмет Кемеледдин әпенді Мехмет Бұрханеддин әпенді Ахмет Нұреддин әпенді Сүлеймен Сәлім әпенді VI Мехмет Қыздары: Фатима сұлтан Рафия сұлтан Жәмиля сұлтан Мүнира сұлтан Бехиже сұлтан Нәдиля сұлтан Медихе сұлтан Маржан сұлтан | ||
Қолтаңбасы | |||
I Әбділмәжит Ортаққорда | |||
өңдеу |
I Әбділмәжит тұсында Османлы мемлекетінің мемлекеттік туы мен әнұраны қабылданды, мұсылман болмаған азаматтар әскерде қызмет ету құқығын алды, Османлы заңнамасы Наполеон кодексі үлгісімен өзгертілді, темір жол мен телеграф пайда болды.
Өмірбаяны
I Әбділмәжит 1823 жылы османлы елордасы Константинопольде османлы сұлтаны II Махмұт шаңырағында дүниеге келді.
Қожа Мұстафа Рәшіт паша кеңесімен "Шәріп Хат" (осман. خط شريف — Hatt-ı Şerîf) атты құжат шығарып, сол құжат бойынша османлы азаматтарына теңдікті және олардың мүліктері мен өмірлеріне қожайындық ету секілді бұрынғы сұлтандық құқықтан бас тартуын жариялады. Сұлтан ұстанымды мінез иесі болмады және қоршаған адамдардың ықпалында болды, сондықтан жүргізген жаңартпалары жүйесіз болды.
Сыртқы саясат
Британ үкіметінің қарсылығына қарамастан, 1840 жылдары сұлтан Ирландиядағы ашаршылық кезінде ирландықтарға ақшамен және нанмен көмектесті.
1850 жылы сұлтан, Ұлыбритания қолдауымен, 1848 жылғы төңкерістегі поляк төңкерісшілерін Аустрия мен Ресейге тапсыруға бас тартты. Жауап ретінде аустриялықтар 1852 жылы османлыларды Черногориядан қуып жіберді.
Қырым соғысы
1850 жылдарының басында православиеліктер мен католиктерде Құдыстағы киелі жерлер үшін жанжал басталды. Осы шіркеулердің жанжалына І Николай мен III Наполеон кірісті. Бұл тайталас мәмілегерлік патқа әкеп соқты, османлылар Ұлыбритания мен Францияның қолдауымен Ресейге соғыс ашты. Осылайша Қырым соғысы басталды. Бұл соғыс басында ресейліктерді әлсіздендірген, бірақ 1860 жылдан бастап Ресей флоты жаңартылды, Қара теңіздегі бекіністер қайта салынды, ал 1870 жылдан кейін тіпті 1856 жылғы Париж бітім шартына сәйкес шектеулерге бағынбай бастады.
Соңғы жылдары
1856 жылдың 30 наурызында жасалған Париж бітім шартына христиандар да, мұсылмандар да қанағаттанбады. Босния, Болгария және Албания секілді елдерде көтерілістер болды, Дамаск пен Ливанда христиандардың қырғыны болды.
Ажалы
1858 жылы I Әбділмәжит сұлтандық қазынаның дағдарысын жариялады. Сұлтан халық алдында масқараға ұшырады. Бұл сәтсіздіктер оның еңсесін түсірді, сұлтан мемлекеттік істерге енді араласпады, өз уақытын көбінесе сарайда өткізді. Араққұмарлық пен құмарпаздық оның нашар денсаулығын одан әрі нашарлатты. 1861 жылдың 25 маусымында I Әбділмәжит туберкулезден қайтыс болды. Мәйіті өзіне арнап салынған I Әбділмәжит мазарында жерленді.
Суреттері
- I Әбділмәжит. Рупен Манас
- I Әбділмәжит
Садрағзамдары
№ | Есімі | Қызмет атқарған мерзімі | Уақыты |
---|---|---|---|
213 | Мехмет Әмин Рауып паша | 1 шілде 1839 — 8 шілде 1839 | 7 күн |
214 | Қожа Қысырау Мехмет паша | 8 шілде 1839 — 29 мамыр 1841 | 1 жыл 10 ай |
215 | Мехмет Әмин Рауып паша | 29 мамыр 1841 — 7 қазан 1841 | 5 ай |
216 | Топал Ізетті Мехмет паша | 7 қазан 1841 — 3 қыркүйек 1842 | 11 ай |
217 | Мехмет Әмин Рауып паша | 3 қыркүйек 1842 — 30 маусым 1846 | 3 жыл 9 ай |
218 | Қожа Мұстафа Рәшіт паша | 30 маусым 1846 — 28 сәуір 1848 | 1 жыл 10 ай |
219 | Ибраһим Сәрім паша | 28 сәуір 1848 — 13 тамыз 1848 | 4 ай |
220 | Қожа Мұстафа Рәшіт паша | 13 тамыз 1848 — 27 қаңтар 1852 | 3 жыл 5 ай |
221 | Мехмет Әмин Рауып паша | 27 қаңтар 1852 — 7 наурыз 1852 | 2 ай |
222 | Қожа Мұстафа Рәшіт паша | 7 наурыз 1852 — 7 тамыз 1852 | 5 ай |
223 | Мехмет Әмин Әли паша | 7 тамыз 1852 — 4 қазан 1852 | 2 ай |
224 | Дамат Мехмет Әли паша | 4 қазан 1852 — 14 мамыр 1853 | 7 ай |
225 | Мұстафа Наили паша | 14 мамыр 1853 — 30 мамыр 1854 | 1 жыл 16 күн |
226 | Кипрлі Мехмет Әмин паша | 30 мамыр 1854 — 24 қараша 1854 | 6 ай |
227 | Қожа Мұстафа Рәшіт паша | 24 қараша 1854 — 4 мамыр 1855 | 6 ай |
228 | Мехмет Әмин Әли паша | 4 мамыр 1855 — 1 желтоқсан 1856 | 1 жыл 7 ай |
229 | Қожа Мұстафа Рәшіт паша | 1 желтоқсан 1856 — 2 тамыз 1857 | 9 ай |
230 | Мұстафа Наили паша | 2 тамыз 1857 — 23 қазан 1857 | 2 ай |
231 | Қожа Мұстафа Рәшіт паша | 23 қазан 1857 — 7 қаңтар 1858 | 3 ай |
232 | Мехмет Әмин Әли паша | 7 қаңтар 1858 — 8 қазан 1859 | 1 жыл 9 ай |
233 | Кипрлі Мехмет Әмин паша | 8 қазан 1859 — 24 желтоқсан 1859 | 2 ай |
234 | Мүтержім Мехмет Рүшді паша | 24 желтоқсан 1859 — 27 мамыр 1860 | 6 ай |
235 | Кипрлі Мехмет Әмин паша | 27 мамыр 1860 — 25 маусым 1861 | 1 жыл 1 ай |
Ұлы Османлы Мемлекетінің сұлтандары | ||
---|---|---|
Ізашары II Махмұт | I Әбділмәжит 1 шілде 1839 — 25 маусым 1861 | Ізбасары Әбділғазиз |
I Осман · Орхан · I Мұрат · I Баязит · (Сұлтанаралық) · I Мехмет · II Мұрат · II Мехмет · II Мұрат · II Мехмет · II Баязит · I Сәлім · I Сүлеймен · II Сәлім · III Мұрат · III Мехмет · I Ахмет · I Мұстафа · II Осман · I Мұстафа · IV Мұрат · Ибраһим · IV Мехмет · II Сүлеймен · II Ахмет · II Мұстафа · III Ахмет · I Махмұт · III Осман · III Мұстафа · I Әбділхамит · III Сәлім · IV Мұстафа · II Махмұт · I Әбділмәжит · Әбділғазиз · V Мұрат · II Әбділхамит · V Мехмет · VI Мехмет · II Әбділмәжит (соңғы халиф) | ||
Әулет · Шежіре · Санат |
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
I Әbdilmәzhit osman عبد المجيد اول Abd ul Mecid i evvel 23 sәuir 1823 25 mausym 1861 Osmanly memleketinin 31 shi sultany Islam halifatynyn 96 shy halifi I Әbdilmәzhit osman عبد المجيد اول Abd ul Mecid i evvel Mүminder әmiri Eki kieli kalanyn kyzmetkeriLauazymyTu Osmanly memleketinin 31 shi sultany Islam halifatynyn 96 shy halifi1 shilde 1839 25 mausym 1861 Lakap aty Tanzimatshy I Әbdilmәzhit Izashary II MahmutIzbasary ӘbdilgazizӨmirbayanyDini IslamDүniege kelui 23 sәuir 1823 1823 04 23 Konstantinopol Osmanly memleketiҚajtys boluy 25 mausym 1861 1861 06 25 38 zhas Konstantinopol Osmanly memleketiZherlendi I Әbdilmәzhit mazary YstambulDinastiya Osmanly әuletiӘkesi II MahmutAnasy Bezmialem sultanZhubajy Seruetseda katynәpendi Sevkefza katynәpendi Hoshiyar katynәpendi Tirimүzhgyan katynәpendi Verdizhanan katynәpendi Gүlzhamal katynәpendi Rahima Perestu katynәpendi Gүlistan katynәpendi Dүzdidil katynәpendi Bezmara katynәpendi Mahitap katynәpendiBalalary Ұldary V Murat II Әbdilhamit V Mehmet Ahmet Kemeleddin әpendi Mehmet Burhaneddin әpendi Ahmet Nureddin әpendi Sүlejmen Sәlim әpendi VI Mehmet Қyzdary Fatima sultan Rafiya sultan Zhәmilya sultan Mүnira sultan Behizhe sultan Nәdilya sultan Medihe sultan Marzhan sultanҚoltanbasyI Әbdilmәzhit Ortakkordaondeu I Әbdilmәzhit tusynda Osmanly memleketinin memlekettik tuy men әnurany kabyldandy musylman bolmagan azamattar әskerde kyzmet etu kukygyn aldy Osmanly zannamasy Napoleon kodeksi үlgisimen ozgertildi temir zhol men telegraf pajda boldy ӨmirbayanyTanzimatshy I Әbdilmәzhit I Әbdilmәzhit 1823 zhyly osmanly elordasy Konstantinopolde osmanly sultany II Mahmut shanyragynda dүniege keldi Қozha Mustafa Rәshit pasha kenesimen Shәrip Hat osman خط شريف Hatt i Serif atty kuzhat shygaryp sol kuzhat bojynsha osmanly azamattaryna tendikti zhәne olardyn mүlikteri men omirlerine kozhajyndyk etu sekildi buryngy sultandyk kukyktan bas tartuyn zhariyalady Sultan ustanymdy minez iesi bolmady zhәne korshagan adamdardyn ykpalynda boldy sondyktan zhүrgizgen zhanartpalary zhүjesiz boldy Syrtky sayasat Odaktastar I Әbdilmәzhit Viktoriya zhәne III Napoleon soldan onga karaj Britan үkimetinin karsylygyna karamastan 1840 zhyldary sultan Irlandiyadagy asharshylyk kezinde irlandyktarga akshamen zhәne nanmen komektesti 1850 zhyly sultan Ұlybritaniya koldauymen 1848 zhylgy tonkeristegi polyak tonkerisshilerin Austriya men Resejge tapsyruga bas tartty Zhauap retinde austriyalyktar 1852 zhyly osmanlylardy Chernogoriyadan kuyp zhiberdi Қyrym sogysy 1850 zhyldarynyn basynda pravoslavielikter men katolikterde Қudystagy kieli zherler үshin zhanzhal bastaldy Osy shirkeulerdin zhanzhalyna I Nikolaj men III Napoleon kiristi Bul tajtalas mәmilegerlik patka әkep sokty osmanlylar Ұlybritaniya men Franciyanyn koldauymen Resejge sogys ashty Osylajsha Қyrym sogysy bastaldy Bul sogys basynda resejlikterdi әlsizdendirgen birak 1860 zhyldan bastap Resej floty zhanartyldy Қara tenizdegi bekinister kajta salyndy al 1870 zhyldan kejin tipti 1856 zhylgy Parizh bitim shartyna sәjkes shekteulerge bagynbaj bastady Songy zhyldary 1856 zhyldyn 30 nauryzynda zhasalgan Parizh bitim shartyna hristiandar da musylmandar da kanagattanbady Bosniya Bolgariya zhәne Albaniya sekildi elderde koterilister boldy Damask pen Livanda hristiandardyn kyrgyny boldy Azhaly 1858 zhyly I Әbdilmәzhit sultandyk kazynanyn dagdarysyn zhariyalady Sultan halyk aldynda maskaraga ushyrady Bul sәtsizdikter onyn ensesin tүsirdi sultan memlekettik isterge endi aralaspady oz uakytyn kobinese sarajda otkizdi Arakkumarlyk pen kumarpazdyk onyn nashar densaulygyn odan әri nasharlatty 1861 zhyldyn 25 mausymynda I Әbdilmәzhit tuberkulezden kajtys boldy Mәjiti ozine arnap salyngan I Әbdilmәzhit mazarynda zherlendi SuretteriI Әbdilmәzhit Rupen Manas I ӘbdilmәzhitSadragzamdary Esimi Қyzmet atkargan merzimi Uakyty213 Mehmet Әmin Rauyp pasha 1 shilde 1839 8 shilde 1839 7 kүn214 Қozha Қysyrau Mehmet pasha 8 shilde 1839 29 mamyr 1841 1 zhyl 10 aj215 Mehmet Әmin Rauyp pasha 29 mamyr 1841 7 kazan 1841 5 aj216 Topal Izetti Mehmet pasha 7 kazan 1841 3 kyrkүjek 1842 11 aj217 Mehmet Әmin Rauyp pasha 3 kyrkүjek 1842 30 mausym 1846 3 zhyl 9 aj218 Қozha Mustafa Rәshit pasha 30 mausym 1846 28 sәuir 1848 1 zhyl 10 aj219 Ibraһim Sәrim pasha 28 sәuir 1848 13 tamyz 1848 4 aj220 Қozha Mustafa Rәshit pasha 13 tamyz 1848 27 kantar 1852 3 zhyl 5 aj221 Mehmet Әmin Rauyp pasha 27 kantar 1852 7 nauryz 1852 2 aj222 Қozha Mustafa Rәshit pasha 7 nauryz 1852 7 tamyz 1852 5 aj223 Mehmet Әmin Әli pasha 7 tamyz 1852 4 kazan 1852 2 aj224 Damat Mehmet Әli pasha 4 kazan 1852 14 mamyr 1853 7 aj225 Mustafa Naili pasha 14 mamyr 1853 30 mamyr 1854 1 zhyl 16 kүn226 Kiprli Mehmet Әmin pasha 30 mamyr 1854 24 karasha 1854 6 aj227 Қozha Mustafa Rәshit pasha 24 karasha 1854 4 mamyr 1855 6 aj228 Mehmet Әmin Әli pasha 4 mamyr 1855 1 zheltoksan 1856 1 zhyl 7 aj229 Қozha Mustafa Rәshit pasha 1 zheltoksan 1856 2 tamyz 1857 9 aj230 Mustafa Naili pasha 2 tamyz 1857 23 kazan 1857 2 aj231 Қozha Mustafa Rәshit pasha 23 kazan 1857 7 kantar 1858 3 aj232 Mehmet Әmin Әli pasha 7 kantar 1858 8 kazan 1859 1 zhyl 9 aj233 Kiprli Mehmet Әmin pasha 8 kazan 1859 24 zheltoksan 1859 2 aj234 Mүterzhim Mehmet Rүshdi pasha 24 zheltoksan 1859 27 mamyr 1860 6 aj235 Kiprli Mehmet Әmin pasha 27 mamyr 1860 25 mausym 1861 1 zhyl 1 ajҰly Osmanly Memleketinin sultandaryIzashary II Mahmut I Әbdilmәzhit 1 shilde 1839 25 mausym 1861 Izbasary ӘbdilgazizI Osman Orhan I Murat I Bayazit Sultanaralyk I Mehmet II Murat II Mehmet II Murat II Mehmet II Bayazit I Sәlim I Sүlejmen II Sәlim III Murat III Mehmet I Ahmet I Mustafa II Osman I Mustafa IV Murat Ibraһim IV Mehmet II Sүlejmen II Ahmet II Mustafa III Ahmet I Mahmut III Osman III Mustafa I Әbdilhamit III Sәlim IV Mustafa II Mahmut I Әbdilmәzhit Әbdilgaziz V Murat II Әbdilhamit V Mehmet VI Mehmet II Әbdilmәzhit songy halif Әulet Shezhire Sanat