III Мехмет (осман. محمد ثالث — Mehmed-i sâlis; ақындық лақап аты — Әділ (түр. Adlî); 26 мамыр 1566 — 21 желтоқсан 1603) — Османлы мемлекетінің 13-ші сұлтаны, Ислам халифатының 78-ші халифі, ақын, қолбасшы.
III Мехмет осман. محمد ثالث — Mehmed-i sâlis Мүміндер әмірі Екі киелі қаланың қызметкері | |||
Лауазымы | |||
---|---|---|---|
| |||
27 қаңтар 1595 — 21 желтоқсан 1603 | |||
(Лақап аты Әділ III Мехмет) | |||
Ізашары | III Мұрат | ||
Ізбасары | I Ахмет | ||
Мұрагері | Сәлім шаһзада (27 қаңтар 1595 — 20 сәуір 1597) Махмұт шаһзада (20 сәуір 1597 — 7 маусым 1603) Ахмет шаһзада (7 маусым 1603 — 21 желтоқсан 1603) | ||
| |||
1583 — 27 қаңтар 1595 | |||
Монарх | III Мұрат | ||
Ізашары | Мұрат шаһзада | ||
Өмірбаяны | |||
Мамандығы | Ақын, қолбасшы | ||
Діні | Ислам | ||
Дүниеге келуі | 26 мамыр 1566 Константинополь, Османлы мемлекеті | ||
Қайтыс болуы | 21 желтоқсан 1603 (37 жас) Константинополь, Османлы мемлекеті | ||
Жерленді | III Мехмет мазары, Ыстамбұл | ||
Династия | Османлы әулеті | ||
Әкесі | III Мұрат | ||
Анасы | Сафие сұлтан | ||
Жұбайы | Халиме сұлтан Хандан сұлтан | ||
Балалары | Ұлдары: Сәлім шаһзада Жиһангир шаһзада Махмұт шаһзада I Ахмет I Мұстафа Қыздары: Қадиша сұлтан Ділруба сұлтан Есра сұлтан Айша сұлтан | ||
Қолтаңбасы | |||
III Мехмет Ортаққорда | |||
өңдеу |
Бұл сұлтанның тұсында Османлы мемлекетінің нағыз ыдырауы басталды. Қазына бос қалды, билік сыбайласқан, ал әскер тәртіпсіздендірілді.
Өмірбаяны
III Мехмет 1568 жылы османлы елордасы Константинопольде дүниеге келді.
Таққа отырғаннан кейін өзінің 19 інісін өлім жазасына кесті. Бұл Османлы тарихындағы ең ірі бауыр өлтірушілік. Бұл өлім жазасының себебі: сұлтан өзінің інілерінің тарапынан болатын бүліктен қорықты. Және де бұл қорқыныш оның сарайдағы кафес (тор) атты павильонда шаһзадаларды ұстауына да себеп болды.
Дунайдағы аустриялықтардың әскери жетістіктеріне ыза болған жаңа шеріктер мен османлы халқы елордада наразылық шараларын ұйымдастырды. Соған байланысты 1596 жылы сұлтан Мажарстанға қарсы жорыққа аттанды. Жорық кезінде Хачова шайқасында Габсбургтардың әскерін жеңді, алайда сол жеңісін тиімді пайдалана алмай, елордадағы ойын-сауық өміріне қайтып келді.
III Мехметтің әкесі III Мұрат жаулап алған парсы жерлерінде төңкерістер орын алып, парсылар сол жерлерді қайтарып алды.
Жанұясы
III Мехмет өзінің билеген жылдарын көбінесе гаремде өткізгендіктен, күңдері өте көп болды. Ол күңдерінен көп бала тапты, алайда балалар есімдерінің көбісі сақталмаған. Тек сақталғаны осылардікі: Сәлім шаһзада, Жиһангир шаһзада, Махмұт шаһзада, I Ахмет, I Мұстафа, Қадиша сұлтан, Ділруба сұлтан, Есра сұлтан және Айша сұлтан. Сәлім шаһзада 12 жасында қызамық ауруынан қаза тапты. Махмұт шаһзада сұлтанды тақтан тайдыру айыбымен 1603 жылы өлім жазасына кесілді. Ал I Ахмет пен I Мұстафа, сәйкесінше, 14-ші және 15-ші османлы сұлтандары болды.
Күңдерінің арасынан ең танымалдары: Халиме сұлтан және Хандан сұлтан. Халиме сұлтан — Махмұт шаһзада, Дилируба сұлтан мен I Мұстафаның анасы. Ал Хандан сұлтан — I Ахметтің анасы.
Садрағзамдары
№ | Есімі | Қызмет атқарған мерзімі | Уақыты |
---|---|---|---|
57 | Сардар Фархат паша | 27 қаңтар 1595 — 7 шілде 1595 | 7 ай |
58 | Қожа Синан паша | 7 шілде 1595 — 19 қараша 1595 | 3 ай |
59 | Текелі Лала Мехмет паша | 19 қараша 1595 — 28 қараша 1595 | 9 күн |
60 | Қожа Синан паша | 1 желтоқсан 1595 — 3 сәуір 1596 | 5 ай |
61 | Дамат Ибраһим паша | 4 сәуір 1595 — 27 қазан 1596 | 6 ай |
62 | Жүсіп Синан паша | 27 қазан 1596 — 5 желтоқсан 1596 | 2 ай |
63 | Дамат Ибраһим паша | 5 желтоқсан 1596 — 3 қараша 1597 | 11 ай |
64 | Хадым Хасан паша | 3 қараша 1597 — 9 сәуір 1598 | 5 ай |
65 | Жеррах Мехмет паша | 9 сәуір 1598 — 6 қаңтар 1599 | 9 ай |
66 | Дамат Ибраһим паша | 6 қаңтар 1599 — 10 шілде 1601 | 2 жыл |
67 | Жемісші Хасан паша | 22 шілде 1601 — 3 қазан 1603 | 2 жыл |
68 | Малқош Жауыз Әли паша | 3 қазан 1603 — 21 желтоқсан 1603 | 3 ай |
Дереккөздер
- http://www.academia.edu/4449293/ III Мехмет, I Ахмет, I Мұстафа және XVII ғасырдағы Османлы саяси дағдарысы
Ұлы Османлы Мемлекетінің сұлтандары | ||
---|---|---|
Ізашары III Мұрат | III Мехмет 27 қаңтар 1595 — 21 желтоқсан 1603 | Ізбасары I Ахмет |
I Осман · Орхан · I Мұрат · I Баязит · (Сұлтанаралық) · I Мехмет · II Мұрат · II Мехмет · II Мұрат · II Мехмет · II Баязит · I Сәлім · I Сүлеймен · II Сәлім · III Мұрат · III Мехмет · I Ахмет · I Мұстафа · II Осман · I Мұстафа · IV Мұрат · Ибраһим · IV Мехмет · II Сүлеймен · II Ахмет · II Мұстафа · III Ахмет · I Махмұт · III Осман · III Мұстафа · I Әбділхамит · III Сәлім · IV Мұстафа · II Махмұт · I Әбділмәжит · Әбділғазиз · V Мұрат · II Әбділхамит · V Мехмет · VI Мехмет · II Әбділмәжит (соңғы халиф) | ||
Әулет · Шежіре · Санат |
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
III Mehmet osman محمد ثالث Mehmed i salis akyndyk lakap aty Әdil tүr Adli 26 mamyr 1566 21 zheltoksan 1603 Osmanly memleketinin 13 shi sultany Islam halifatynyn 78 shi halifi akyn kolbasshy III Mehmet osman محمد ثالث Mehmed i salis Mүminder әmiri Eki kieli kalanyn kyzmetkeriLauazymyTu Osmanly memleketinin 13 shi sultany Islam halifatynyn 78 shi halifi27 kantar 1595 21 zheltoksan 1603 Lakap aty Әdil III Mehmet Izashary III MuratIzbasary I AhmetMurageri Sәlim shaһzada 27 kantar 1595 20 sәuir 1597 Mahmut shaһzada 20 sәuir 1597 7 mausym 1603 Ahmet shaһzada 7 mausym 1603 21 zheltoksan 1603 Tu Manisa sanzhakbeji1583 27 kantar 1595Monarh III MuratIzashary Murat shaһzadaӨmirbayanyMamandygyAkyn kolbasshyDini IslamDүniege kelui 26 mamyr 1566 1566 05 26 Konstantinopol Osmanly memleketiҚajtys boluy 21 zheltoksan 1603 1603 12 21 37 zhas Konstantinopol Osmanly memleketiZherlendi III Mehmet mazary YstambulDinastiya Osmanly әuletiӘkesi III MuratAnasy Safie sultanZhubajy Halime sultan Handan sultanBalalary Ұldary Sәlim shaһzada Zhiһangir shaһzada Mahmut shaһzada I Ahmet I Mustafa Қyzdary Қadisha sultan Dilruba sultan Esra sultan Ajsha sultanҚoltanbasyIII Mehmet Ortakkordaondeu Bul sultannyn tusynda Osmanly memleketinin nagyz ydyrauy bastaldy Қazyna bos kaldy bilik sybajlaskan al әsker tәrtipsizdendirildi ӨmirbayanyIII Mehmet 1568 zhyly osmanly elordasy Konstantinopolde dүniege keldi Hachova shajkasy Takka otyrgannan kejin ozinin 19 inisin olim zhazasyna kesti Bul Osmanly tarihyndagy en iri bauyr oltirushilik Bul olim zhazasynyn sebebi sultan ozinin inilerinin tarapynan bolatyn bүlikten korykty Zhәne de bul korkynysh onyn sarajdagy kafes tor atty pavilonda shaһzadalardy ustauyna da sebep boldy Dunajdagy austriyalyktardyn әskeri zhetistikterine yza bolgan zhana sherikter men osmanly halky elordada narazylyk sharalaryn ujymdastyrdy Sogan bajlanysty 1596 zhyly sultan Mazharstanga karsy zhorykka attandy Zhoryk kezinde Hachova shajkasynda Gabsburgtardyn әskerin zhendi alajda sol zhenisin tiimdi pajdalana almaj elordadagy ojyn sauyk omirine kajtyp keldi III Mehmettin әkesi III Murat zhaulap algan parsy zherlerinde tonkerister oryn alyp parsylar sol zherlerdi kajtaryp aldy ZhanuyasyIII Mehmet ozinin bilegen zhyldaryn kobinese garemde otkizgendikten kүnderi ote kop boldy Ol kүnderinen kop bala tapty alajda balalar esimderinin kobisi saktalmagan Tek saktalgany osylardiki Sәlim shaһzada Zhiһangir shaһzada Mahmut shaһzada I Ahmet I Mustafa Қadisha sultan Dilruba sultan Esra sultan zhәne Ajsha sultan Sәlim shaһzada 12 zhasynda kyzamyk auruynan kaza tapty Mahmut shaһzada sultandy taktan tajdyru ajybymen 1603 zhyly olim zhazasyna kesildi Al I Ahmet pen I Mustafa sәjkesinshe 14 shi zhәne 15 shi osmanly sultandary boldy Kүnderinin arasynan en tanymaldary Halime sultan zhәne Handan sultan Halime sultan Mahmut shaһzada Diliruba sultan men I Mustafanyn anasy Al Handan sultan I Ahmettin anasy Sadragzamdary Esimi Қyzmet atkargan merzimi Uakyty57 Sardar Farhat pasha 27 kantar 1595 7 shilde 1595 7 aj58 Қozha Sinan pasha 7 shilde 1595 19 karasha 1595 3 aj59 Tekeli Lala Mehmet pasha 19 karasha 1595 28 karasha 1595 9 kүn60 Қozha Sinan pasha 1 zheltoksan 1595 3 sәuir 1596 5 aj61 Damat Ibraһim pasha 4 sәuir 1595 27 kazan 1596 6 aj62 Zhүsip Sinan pasha 27 kazan 1596 5 zheltoksan 1596 2 aj63 Damat Ibraһim pasha 5 zheltoksan 1596 3 karasha 1597 11 aj64 Hadym Hasan pasha 3 karasha 1597 9 sәuir 1598 5 aj65 Zherrah Mehmet pasha 9 sәuir 1598 6 kantar 1599 9 aj66 Damat Ibraһim pasha 6 kantar 1599 10 shilde 1601 2 zhyl67 Zhemisshi Hasan pasha 22 shilde 1601 3 kazan 1603 2 zhyl68 Malkosh Zhauyz Әli pasha 3 kazan 1603 21 zheltoksan 1603 3 ajDerekkozderhttp www academia edu 4449293 III Mehmet I Ahmet I Mustafa zhәne XVII gasyrdagy Osmanly sayasi dagdarysy Ұly Osmanly Memleketinin sultandaryIzashary III Murat III Mehmet 27 kantar 1595 21 zheltoksan 1603 Izbasary I AhmetI Osman Orhan I Murat I Bayazit Sultanaralyk I Mehmet II Murat II Mehmet II Murat II Mehmet II Bayazit I Sәlim I Sүlejmen II Sәlim III Murat III Mehmet I Ahmet I Mustafa II Osman I Mustafa IV Murat Ibraһim IV Mehmet II Sүlejmen II Ahmet II Mustafa III Ahmet I Mahmut III Osman III Mustafa I Әbdilhamit III Sәlim IV Mustafa II Mahmut I Әbdilmәzhit Әbdilgaziz V Murat II Әbdilhamit V Mehmet VI Mehmet II Әbdilmәzhit songy halif Әulet Shezhire Sanat