Әбділғазиз (осман. عبد العزيز — Abd ül-Azîz; 9 ақпан 1830 — 4 маусым 1876) — Османлы мемлекетінің 32-ші сұлтаны, Ислам халифатының 97-ші халифі.
Әбділғазиз осман. عبد العزيز — Abd ül-Azîz Мүміндер әмірі Екі киелі қаланың қызметкері | |||
Лауазымы | |||
---|---|---|---|
| |||
25 маусым 1861 — 30 мамыр 1876 | |||
(Лақап аты Бақытсыз Әбділғазиз) | |||
Ізашары | I Әбділмәжит | ||
Ізбасары | V Мұрат | ||
Өмірбаяны | |||
Діні | Ислам | ||
Дүниеге келуі | 9 ақпан 1830 Константинполь, Османлы мемлекеті | ||
Қайтыс болуы | 4 маусым 1876 (46 жас) Константинполь, Османлы мемлекеті | ||
Жерленді | II Махмұт мазары, Ыстамбұл | ||
Династия | Османлы әулеті | ||
Әкесі | II Махмұт | ||
Анасы | Пертевниял қатынәпенді | ||
Жұбайы | Дүрринау қатынәпенді Хайраниділ қатынәпенді Едаділ қатынэфенди Нешерек қатынәпенді Гауһари қатынәпенді Жұлдыз қатынәпенді | ||
Балалары | Ұлдары: Жүсіп Ізетдін әпенді Махмұт Жалаладдин әпенді Мехмет Сәлім әпенді II Әбділмәжит Мехмет Сейфеддин әпенді Мехмет Севкет әпенді Қыздары: Назима сұлтан Есма сұлтан Үлкен Әмина сұлтан Салиха сұлтан Кіші Әмина сұлтан Фатима сұлтан Мүнира сұлтан | ||
Қолтаңбасы | |||
өңдеу |
Әбділғазиз жаңартпалар жүргізуді қалады, халық арасында танымал болды, және халыққа мемлекеттік қазынаны үнемдеуге ант берді. Бірақ ол өзінің жоспарларын жүзеге асыруға берік болмағандықтан, оның жаңартпалары жүзеге аспады. 1862 жылдан бастап сұлтан жүйке жүйесінің бұзылуына ұшырады, сондықтан 1871 жылға дейін мемлекеттік істерді садрағзамдар жүргізді.
Өмірбаяны
Әбділғазиз 1830 жылы османлы елордасы Константинопольде османлы сұлтаны II Махмұт шаңырағында дүниеге келді.
Әбділғазиз билеген жылдарының ең маңызды оқиғалары: 1866 жылы Кандияда төңкеріс басталуы, 1867 жылы Белградтың Сербияға өтуі, 1868 жылы Грекияның мәмілегерлік жеңісі, Мысыр бейлербейін басу болды.
1863 жылы Әбділғазиз садрағзам Кешешізада Мехмет Әмин Фуат пашамен бірге Мысырға сапар шекті.
Ажалы
1876 жылдың 30 мамырында садрағзам Мүтержім Мехмет Рүшді паша мен уәзір Құсайын Әуні паша Әбділғазизді тақтан безуге мәжбүрлетті. Бірнеше күннен кейін, 4 маусымда, ресми жариялау бойынша, сұлтан өзінің көктамырын кесіп, өзін-өзі өлтірді. 1871 жылғы соттық үдеріс нәтижесінде Мидхат паша бастаған мемлекеттік қайраткерлер сұлтанның өліміне байланысты екені дәлел болды.
Суреттері
- Әбділғазиз
- Әбділғазиз
Садрағзамдары
№ | Есімі | Қызмет атқарған мерзімі | Уақыты |
---|---|---|---|
235 | Кипрлі Мехмет Әмин паша | 25 маусым 1861 — 6 тамыз 1861 | 2 ай |
236 | Мехмет Әмин Әли паша | 6 тамыз 1861 — 22 қараша 1861 | 3 ай |
237 | Кешешізада Мехмет Әмин Фуат паша | 22 қараша 1861 — 6 қаңтар 1863 | 1 жыл 2 ай |
238 | Жүсіп Кәміл паша | 6 қаңтар 1863 — 3 маусым 1863 | 4 ай |
239 | Кешешізада Мехмет Әмин Фуат паша | 3 маусым 1863 — 5 маусым 1866 | 3 жыл 2 күн |
240 | Мүтержім Мехмет Рүшді паша | 5 маусым 1866 — 11 ақпан 1867 | 8 ай |
241 | Мехмет Әмин Әли паша | 11 ақпан 1867 — 7 қыркүйек 1871 | 4 жыл |
242 | Махмұт Нәдім паша | 7 қыркүйек 1871 — 31 шілде 1872 | 10 ай |
243 | Мидхат паша | 31 шілде 1872 — 19 қазан 1872 | 1 жыл |
244 | Мүтержім Мехмет Рүшді паша | 19 қазан 1872 — 15 наурыз 1873 | 5 ай |
245 | Ахмет Есет паша | 15 наурыз 1873 — 15 сәуір 1873 | 1 ай |
246 | Ширванизада Мехмет Рүшді паша | 15 сәуір 1873 — 14 ақпан 1874 | 10 ай |
247 | Құсайын Әуні паша | 14 ақпан 1874 — 25 сәуір 1875 | 1 жыл |
248 | Ахмет Есет паша | 25 сәуір 1875 — 26 тамыз 1875 | 4 ай |
249 | Махмұт Нәдім паша | 26 тамыз 1875 — 12 мамыр 1876 | 9 ай |
250 | Мүтержім Мехмет Рүшді паша | 12 мамыр 1876 — 30 мамыр 1876 | 8 күн |
Қызықты деректер
- Әбділғазиз — Еуропаға сапар шеккен алғашқы османлы сұлтаны. 1867 жылдың маусымында Францияға сапар шекті, ал 1867 жылдың 30 маусымында Парижде өткен Дүниежүзілік көрмені көріп келді. Сонымен қатар сұлтан 12-23 шілде аралығында Лондонда болды, 24 шілдеде Кобленцте пруссиялық патша жұбымен жүздесті, бес күн Венада болып, 7 тамызда Константинопольге қайтып оралды.
Ұлы Османлы Мемлекетінің сұлтандары | ||
---|---|---|
Ізашары I Әбділмәжит | Әбділғазиз 25 маусым 1861 — 30 мамыр 1876 | Ізбасары V Мұрат |
I Осман · Орхан · I Мұрат · I Баязит · (Сұлтанаралық) · I Мехмет · II Мұрат · II Мехмет · II Мұрат · II Мехмет · II Баязит · I Сәлім · I Сүлеймен · II Сәлім · III Мұрат · III Мехмет · I Ахмет · I Мұстафа · II Осман · I Мұстафа · IV Мұрат · Ибраһим · IV Мехмет · II Сүлеймен · II Ахмет · II Мұстафа · III Ахмет · I Махмұт · III Осман · III Мұстафа · I Әбділхамит · III Сәлім · IV Мұстафа · II Махмұт · I Әбділмәжит · Әбділғазиз · V Мұрат · II Әбділхамит · V Мехмет · VI Мехмет · II Әбділмәжит (соңғы халиф) | ||
Әулет · Шежіре · Санат |
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Әbdilgaziz osman عبد العزيز Abd ul Aziz 9 akpan 1830 4 mausym 1876 Osmanly memleketinin 32 shi sultany Islam halifatynyn 97 shi halifi Әbdilgaziz osman عبد العزيز Abd ul Aziz Mүminder әmiri Eki kieli kalanyn kyzmetkeriLauazymyTu Osmanly memleketinin 32 shi sultany Islam halifatynyn 97 shi halifi25 mausym 1861 30 mamyr 1876 Lakap aty Bakytsyz Әbdilgaziz Izashary I ӘbdilmәzhitIzbasary V MuratӨmirbayanyDini IslamDүniege kelui 9 akpan 1830 1830 02 09 Konstantinpol Osmanly memleketiҚajtys boluy 4 mausym 1876 1876 06 04 46 zhas Konstantinpol Osmanly memleketiZherlendi II Mahmut mazary YstambulDinastiya Osmanly әuletiӘkesi II MahmutAnasy Pertevniyal katynәpendiZhubajy Dүrrinau katynәpendi Hajranidil katynәpendi Edadil katynefendi Nesherek katynәpendi Gauһari katynәpendi Zhuldyz katynәpendiBalalary Ұldary Zhүsip Izetdin әpendi Mahmut Zhalaladdin әpendi Mehmet Sәlim әpendi II Әbdilmәzhit Mehmet Sejfeddin әpendi Mehmet Sevket әpendi Қyzdary Nazima sultan Esma sultan Үlken Әmina sultan Saliha sultan Kishi Әmina sultan Fatima sultan Mүnira sultanҚoltanbasyondeu Әbdilgaziz zhanartpalar zhүrgizudi kalady halyk arasynda tanymal boldy zhәne halykka memlekettik kazynany үnemdeuge ant berdi Birak ol ozinin zhosparlaryn zhүzege asyruga berik bolmagandyktan onyn zhanartpalary zhүzege aspady 1862 zhyldan bastap sultan zhүjke zhүjesinin buzyluyna ushyrady sondyktan 1871 zhylga dejin memlekettik isterdi sadragzamdar zhүrgizdi ӨmirbayanyBakytsyz Әbdilgaziz Әbdilgaziz 1830 zhyly osmanly elordasy Konstantinopolde osmanly sultany II Mahmut shanyragynda dүniege keldi Әbdilgaziz bilegen zhyldarynyn en manyzdy okigalary 1866 zhyly Kandiyada tonkeris bastaluy 1867 zhyly Belgradtyn Serbiyaga otui 1868 zhyly Grekiyanyn mәmilegerlik zhenisi Mysyr bejlerbejin basu boldy 1863 zhyly Әbdilgaziz sadragzam Kesheshizada Mehmet Әmin Fuat pashamen birge Mysyrga sapar shekti Azhaly 1876 zhyldyn 30 mamyrynda sadragzam Mүterzhim Mehmet Rүshdi pasha men uәzir Қusajyn Әuni pasha Әbdilgazizdi taktan bezuge mәzhbүrletti Birneshe kүnnen kejin 4 mausymda resmi zhariyalau bojynsha sultan ozinin koktamyryn kesip ozin ozi oltirdi 1871 zhylgy sottyk үderis nәtizhesinde Midhat pasha bastagan memlekettik kajratkerler sultannyn olimine bajlanysty ekeni dәlel boldy SuretteriӘbdilgaziz ӘbdilgazizSadragzamdary Esimi Қyzmet atkargan merzimi Uakyty235 Kiprli Mehmet Әmin pasha 25 mausym 1861 6 tamyz 1861 2 aj236 Mehmet Әmin Әli pasha 6 tamyz 1861 22 karasha 1861 3 aj237 Kesheshizada Mehmet Әmin Fuat pasha 22 karasha 1861 6 kantar 1863 1 zhyl 2 aj238 Zhүsip Kәmil pasha 6 kantar 1863 3 mausym 1863 4 aj239 Kesheshizada Mehmet Әmin Fuat pasha 3 mausym 1863 5 mausym 1866 3 zhyl 2 kүn240 Mүterzhim Mehmet Rүshdi pasha 5 mausym 1866 11 akpan 1867 8 aj241 Mehmet Әmin Әli pasha 11 akpan 1867 7 kyrkүjek 1871 4 zhyl242 Mahmut Nәdim pasha 7 kyrkүjek 1871 31 shilde 1872 10 aj243 Midhat pasha 31 shilde 1872 19 kazan 1872 1 zhyl244 Mүterzhim Mehmet Rүshdi pasha 19 kazan 1872 15 nauryz 1873 5 aj245 Ahmet Eset pasha 15 nauryz 1873 15 sәuir 1873 1 aj246 Shirvanizada Mehmet Rүshdi pasha 15 sәuir 1873 14 akpan 1874 10 aj247 Қusajyn Әuni pasha 14 akpan 1874 25 sәuir 1875 1 zhyl248 Ahmet Eset pasha 25 sәuir 1875 26 tamyz 1875 4 aj249 Mahmut Nәdim pasha 26 tamyz 1875 12 mamyr 1876 9 aj250 Mүterzhim Mehmet Rүshdi pasha 12 mamyr 1876 30 mamyr 1876 8 kүnҚyzykty derekterӘbdilgaziz Europaga sapar shekken algashky osmanly sultany 1867 zhyldyn mausymynda Franciyaga sapar shekti al 1867 zhyldyn 30 mausymynda Parizhde otken Dүniezhүzilik kormeni korip keldi Sonymen katar sultan 12 23 shilde aralygynda Londonda boldy 24 shildede Koblencte prussiyalyk patsha zhubymen zhүzdesti bes kүn Venada bolyp 7 tamyzda Konstantinopolge kajtyp oraldy Ұly Osmanly Memleketinin sultandaryIzashary I Әbdilmәzhit Әbdilgaziz 25 mausym 1861 30 mamyr 1876 Izbasary V MuratI Osman Orhan I Murat I Bayazit Sultanaralyk I Mehmet II Murat II Mehmet II Murat II Mehmet II Bayazit I Sәlim I Sүlejmen II Sәlim III Murat III Mehmet I Ahmet I Mustafa II Osman I Mustafa IV Murat Ibraһim IV Mehmet II Sүlejmen II Ahmet II Mustafa III Ahmet I Mahmut III Osman III Mustafa I Әbdilhamit III Sәlim IV Mustafa II Mahmut I Әbdilmәzhit Әbdilgaziz V Murat II Әbdilhamit V Mehmet VI Mehmet II Әbdilmәzhit songy halif Әulet Shezhire Sanat