V Мехмет (осман. محمد خامس — Mehmed-ı hâmis; 2 қараша 1844 — 3 шілде 1918) — Османлы мемлекетінің 35-ші сұлтаны, Ислам халифатының 100-ші халифі.
V Мехмет осман. محمد خامس — Mehmed-ı hâmis Мүміндер әмірі Екі киелі қаланың қызметкері | |||
Лауазымы | |||
---|---|---|---|
| |||
27 сәуір 1909 — 3 шілде 1918 | |||
(Лақап аты Парасатты V Мехмет) | |||
Ізашары | II Әбділхамит | ||
Ізбасары | VI Мехмет | ||
Өмірбаяны | |||
Діні | Ислам | ||
Дүниеге келуі | 2 қараша 1844 Константинополь, Османлы мемлекеті | ||
Қайтыс болуы | 3 шілде 1918 (73 жас) Константинополь, Османлы мемлекеті | ||
Жерленді | Сұлтан Решат мазары, Ыстамбұл | ||
Династия | Османлы әулеті | ||
Әкесі | I Әбділмәжит | ||
Анасы | Гүлжамал қатынәпенді | ||
Жұбайы | Камрес қатынәпенді Дүрріант қатынәпенді Михренгиз қатынәпенді Назпервер қатынәпенді Ділпіріп қатынәпенді | ||
Балалары | Ұлдары: Мехмет Зияеддин әпенді Мехмет Нәжімеден әпенді Омар Хильми әпенді Қызы: Рафиға сұлтан | ||
Қолтаңбасы | |||
V Мехмет Ортаққорда | |||
өңдеу |
Өмірбаяны
V Мехмет 1844 жылы османлы елордасы Константинопольде османлы сұлтаны I Әбділмәжит шаңырағында дүниеге келді.
XX ғасырдың басында Османлы мемлекетінің халықаралық жағдайы нашарлап, мемлекет күйреу алдында тұрған кезде Жас түріктер өздерінің қызметін жандандыра түсті. 1908 жылы шілдеде Батыс державалардың Македонияны Османлы мемлекетінен бөліп алмақ болған саясатынан кейін, сұлтан өкіметінің әлсіздігіне ызаланған түрік әскерінің бөлімдері көтеріліс жасады. Бұл жас түріктер төңкерісінің басталуы еді. Жас түріктер жағына әскердің басқа аймақтардағы бөлімдері де қосылды. Жас түріктердің қысымынан қорыққан сұлтан, 1908 жылы 2 шілдеде 1876 жылғы конституцияны қалпына келтіруге және парламентті шақыруға келіседі. Жаңа парламентте көп орынға ие болып, жеңіске жеткен және әскерге арқа сүйеген Жас түріктер, іс жүзінде, елде өз биліктерін орнатты. 1908 жылғы Жас түріктер төңкерісінің нәтижесінде Османлы мемлекетінің билік түрі абсолюттік монархиядан конституциялық монархияға ауысты. 1909 жылы Жас түріктер II Әбділхамитті тақтан тайдырды. Жаңа сұлтан болып V Мехмет сайланды.
Билеген жылдары
Өкіметке келген Жас түріктер қиындықтарды шешудің жолын таба алмады. Конституциялық билікке көшу елдің шет аймақтарында ұлт-азаттық қозғалыстың жаңа толқынын тудырды. Ұлт-азаттық қозғалыс жетекшілерімен тіл табыса алмаған Жас түріктер, қолындағы билікті пайдаланып, күш қолдану саясатына көшеді. 1908 жылы Аустрия-Мажарстан Босния және Герцеговинаны аннексиялайды. 1911 жылы Ливиядағы османлы иеліктерін Италия басып алады. Османлы үкіметінің сәтсіздіктерін пайдаланған Жас түріктердің қарсыластары оларды үкімет билігінен кетірді. Бірақ жаңа үкімет мемлекетті сақтап қалуға дәрменсіз болып шығады. 1912 жылы бірінші Балқан соғысында Болгария, Грекия, Румыния, Сербия Османлы сұлтандығының бүкіл еуропалық иеліктерін басып алады. Тек Константинополь мен оған жақын жатқан біраз аудандар ғана қалады. Бұл үкіметтің де сәтсіздігін пайдаланғысы келген Жас түріктер 1908 жылғы көтеріліске қатысқан Әнуар бейдің басшылығымен, 1913 жылы мемлекеттік төңкеріс жасайды. Қайтадан үкімет билігіне ие болған Жас түріктер мемлекеттің күйреуін бәрі бір тоқтата алған жоқ. Сыртқы саясатта Германияны арқа тұтқан Османлы мемлекеті бірінші дүниежүзілік соғыста үштік одақ жағында болады.
Суреттері
- V Мехмет
- V Мехмет
- V Мехмет
- V Мехмет
- Үш кайзердің одағы
Садрағзамдары
№ | Есімі | Қызмет атқарған мерзімі | Уақыты |
---|---|---|---|
276 | Ахмет Тәупік паша | 27 сәуір 1909 — 5 мамыр 1909 | 1 ай |
277 | Құсайын Хильми паша | 5 мамыр 1909 — 12 қаңтар 1910 | 8 ай |
278 | Ибраһим Хаққы паша | 12 қаңтар 1910 — 29 қыркүйек 1911 | 1 жыл 8 ай |
279 | Мехмет Сейіт паша | 4 қазан 1911 — 17 шілде 1912 | 9 ай |
280 | Ахмет Мұхтар паша | 22 шілде 1912 — 29 қазан 1912 | 3 ай |
281 | Кәміл паша | 29 қазан 1912 — 23 қаңтар 1913 | 3 ай |
282 | Мехмет Шеукет паша | 23 қаңтар 1913 — 11 маусым 1913 | 6 ай |
283 | Сейіт Халим паша | 12 маусым 1913 — 3 ақпан 1917 | 3 жыл 8 ай |
284 | Талғат паша | 4 ақпан 1917 — 3 шілде 1918 | 1 жыл 5 ай |
Ұлы Османлы Мемлекетінің сұлтандары | ||
---|---|---|
Ізашары II Әбділхамит | V Мехмет 27 сәуір 1909 — 3 шілде 1918 | Ізбасары VI Мехмет |
I Осман · Орхан · I Мұрат · I Баязит · (Сұлтанаралық) · I Мехмет · II Мұрат · II Мехмет · II Мұрат · II Мехмет · II Баязит · I Сәлім · I Сүлеймен · II Сәлім · III Мұрат · III Мехмет · I Ахмет · I Мұстафа · II Осман · I Мұстафа · IV Мұрат · Ибраһим · IV Мехмет · II Сүлеймен · II Ахмет · II Мұстафа · III Ахмет · I Махмұт · III Осман · III Мұстафа · I Әбділхамит · III Сәлім · IV Мұстафа · II Махмұт · I Әбділмәжит · Әбділғазиз · V Мұрат · II Әбділхамит · V Мехмет · VI Мехмет · II Әбділмәжит (соңғы халиф) | ||
Әулет · Шежіре · Санат |
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
V Mehmet osman محمد خامس Mehmed i hamis 2 karasha 1844 3 shilde 1918 Osmanly memleketinin 35 shi sultany Islam halifatynyn 100 shi halifi V Mehmet osman محمد خامس Mehmed i hamis Mүminder әmiri Eki kieli kalanyn kyzmetkeriLauazymyTu Osmanly memleketinin 35 shi sultany Islam halifatynyn 100 shi halifi27 sәuir 1909 3 shilde 1918 Lakap aty Parasatty V Mehmet Izashary II ӘbdilhamitIzbasary VI MehmetӨmirbayanyDini IslamDүniege kelui 2 karasha 1844 1844 11 02 Konstantinopol Osmanly memleketiҚajtys boluy 3 shilde 1918 1918 07 03 73 zhas Konstantinopol Osmanly memleketiZherlendi Sultan Reshat mazary YstambulDinastiya Osmanly әuletiӘkesi I ӘbdilmәzhitAnasy Gүlzhamal katynәpendiZhubajy Kamres katynәpendi Dүrriant katynәpendi Mihrengiz katynәpendi Nazperver katynәpendi Dilpirip katynәpendiBalalary Ұldary Mehmet Ziyaeddin әpendi Mehmet Nәzhimeden әpendi Omar Hilmi әpendi Қyzy Rafiga sultanҚoltanbasyV Mehmet Ortakkordaondeu ӨmirbayanyV Mehmet 1844 zhyly osmanly elordasy Konstantinopolde osmanly sultany I Әbdilmәzhit shanyragynda dүniege keldi XX gasyrdyn basynda Osmanly memleketinin halykaralyk zhagdajy nasharlap memleket kүjreu aldynda turgan kezde Zhas tүrikter ozderinin kyzmetin zhandandyra tүsti 1908 zhyly shildede Batys derzhavalardyn Makedoniyany Osmanly memleketinen bolip almak bolgan sayasatynan kejin sultan okimetinin әlsizdigine yzalangan tүrik әskerinin bolimderi koterilis zhasady Bul zhas tүrikter tonkerisinin bastaluy edi Zhas tүrikter zhagyna әskerdin baska ajmaktardagy bolimderi de kosyldy Zhas tүrikterdin kysymynan korykkan sultan 1908 zhyly 2 shildede 1876 zhylgy konstituciyany kalpyna keltiruge zhәne parlamentti shakyruga kelisedi Zhana parlamentte kop orynga ie bolyp zheniske zhetken zhәne әskerge arka sүjegen Zhas tүrikter is zhүzinde elde oz bilikterin ornatty 1908 zhylgy Zhas tүrikter tonkerisinin nәtizhesinde Osmanly memleketinin bilik tүri absolyuttik monarhiyadan konstituciyalyk monarhiyaga auysty 1909 zhyly Zhas tүrikter II Әbdilhamitti taktan tajdyrdy Zhana sultan bolyp V Mehmet sajlandy Bilegen zhyldary V Mehmet tusyndagy Osmanly memleketi Өkimetke kelgen Zhas tүrikter kiyndyktardy sheshudin zholyn taba almady Konstituciyalyk bilikke koshu eldin shet ajmaktarynda ult azattyk kozgalystyn zhana tolkynyn tudyrdy Ұlt azattyk kozgalys zhetekshilerimen til tabysa almagan Zhas tүrikter kolyndagy bilikti pajdalanyp kүsh koldanu sayasatyna koshedi 1908 zhyly Austriya Mazharstan Bosniya zhәne Gercegovinany anneksiyalajdy 1911 zhyly Liviyadagy osmanly ielikterin Italiya basyp alady Osmanly үkimetinin sәtsizdikterin pajdalangan Zhas tүrikterdin karsylastary olardy үkimet biliginen ketirdi Birak zhana үkimet memleketti saktap kaluga dәrmensiz bolyp shygady 1912 zhyly birinshi Balkan sogysynda Bolgariya Grekiya Rumyniya Serbiya Osmanly sultandygynyn bүkil europalyk ielikterin basyp alady Tek Konstantinopol men ogan zhakyn zhatkan biraz audandar gana kalady Bul үkimettin de sәtsizdigin pajdalangysy kelgen Zhas tүrikter 1908 zhylgy koteriliske katyskan Әnuar bejdin basshylygymen 1913 zhyly memlekettik tonkeris zhasajdy Қajtadan үkimet biligine ie bolgan Zhas tүrikter memlekettin kүjreuin bәri bir toktata algan zhok Syrtky sayasatta Germaniyany arka tutkan Osmanly memleketi birinshi dүniezhүzilik sogysta үshtik odak zhagynda bolady SuretteriV Mehmet V Mehmet V Mehmet V Mehmet Үsh kajzerdin odagySadragzamdary Esimi Қyzmet atkargan merzimi Uakyty276 Ahmet Tәupik pasha 27 sәuir 1909 5 mamyr 1909 1 aj277 Қusajyn Hilmi pasha 5 mamyr 1909 12 kantar 1910 8 aj278 Ibraһim Hakky pasha 12 kantar 1910 29 kyrkүjek 1911 1 zhyl 8 aj279 Mehmet Sejit pasha 4 kazan 1911 17 shilde 1912 9 aj280 Ahmet Muhtar pasha 22 shilde 1912 29 kazan 1912 3 aj281 Kәmil pasha 29 kazan 1912 23 kantar 1913 3 aj282 Mehmet Sheuket pasha 23 kantar 1913 11 mausym 1913 6 aj283 Sejit Halim pasha 12 mausym 1913 3 akpan 1917 3 zhyl 8 aj284 Talgat pasha 4 akpan 1917 3 shilde 1918 1 zhyl 5 ajҰly Osmanly Memleketinin sultandaryIzashary II Әbdilhamit V Mehmet 27 sәuir 1909 3 shilde 1918 Izbasary VI MehmetI Osman Orhan I Murat I Bayazit Sultanaralyk I Mehmet II Murat II Mehmet II Murat II Mehmet II Bayazit I Sәlim I Sүlejmen II Sәlim III Murat III Mehmet I Ahmet I Mustafa II Osman I Mustafa IV Murat Ibraһim IV Mehmet II Sүlejmen II Ahmet II Mustafa III Ahmet I Mahmut III Osman III Mustafa I Әbdilhamit III Sәlim IV Mustafa II Mahmut I Әbdilmәzhit Әbdilgaziz V Murat II Әbdilhamit V Mehmet VI Mehmet II Әbdilmәzhit songy halif Әulet Shezhire Sanat