IV Мұстафа (осман. مصطفى رابع — Mustafâ-i râbi'; 8 қыркүйек 1779 — 16 қараша 1808) — Османлы мемлекетінің 29-шы сұлтаны, Ислам халифатының 94-ші халифі.
IV Мұстафа осман. مصطفى رابع — Mustafâ-i râbi' Мүміндер әмірі Екі киелі қаланың қызметкері | |||
Лауазымы | |||
---|---|---|---|
| |||
29 мамыр 1807 — 28 шілде 1808 | |||
(Лақап аты Телі IV Мұстафа) | |||
Ізашары | III Сәлім | ||
Ізбасары | II Махмұт | ||
Өмірбаяны | |||
Діні | Ислам | ||
Дүниеге келуі | 8 қыркүйек 1779 Константинополь, Османлы мемлекеті | ||
Қайтыс болуы | 16 қараша 1808 (29 жас) Константинополь, Османлы мемлекеті | ||
Жерленді | I Әбділхамит мазары, Ыстамбұл | ||
Династия | Османлы әулеті | ||
Әкесі | I Әбділхамит | ||
Анасы | Нүкхетседа сұлтан | ||
Жұбайы | Шәукінұр сұлтан Ділпәзір сұлтан Сеяре сұлтан Пәйдікіл сұлтан | ||
Балалары | Есма сұлтан | ||
Қолтаңбасы | |||
IV Мұстафа Ортаққорда | |||
өңдеу |
Өмірбаяны
IV Мұстафа 1779 жылы османлы елордасы Константиниеде османлы сұлтаны I Әбділхамит шаңырағында дүниеге келді.
Ағасы III Сәлім тақтан тайдырылған соң, IV Мұстафа бұрынғы сұлтанның жаңартпаларын, соның ішінде "Низами Джедид" атты әскери жаңартулар жиынтығын жойды және көтерілісшілердің басшысы Қабақшы Мұстафа пашаны садрағзам етіп тағайындады.
Ресейліктерге қарсы соғыс өз жалғасын тапты. Шанаққала бұғазындағы оқшаулауды бұзу әрекетін жасаған Османлы флоты Афон теңіз шайқасында Ресей флотынан жеңілді. 1807 жылдың тамызында бітім шарт жасалды. Бітім шартқа сәйкес Ресей Молдова және Валахия елдерін жаулауды жалғастыруға рұқсат алды.
1808 жылы Әлемдар Мұстафа паша өзіне адал жауынгерлермен Константинопольге жорық жасап, III Сәлімді қайтадан таққа отырғызуға ниеттенді. IV Мұстафа жақтаушылары Әлемдар Мұстафа пашаға күшті қарсылық таныта алмады. Шайқас кезінде IV Мұстафа өз ағасы III Сәлімді және өз інісі Махмұт шаһзаданы (келешектегі II Махмұт) өлім жазасына кесуді бұйырды. Алайда соңғысын баскесерлер таба алмады. Топқапы сарайына басып кірген Әлемдар Мұстафа паша IV Мұстафаны қамап, III Сәлімді құтқаруға үлгермегендіктен, Махмұт шаһзаданы тауып алып, оны таққа отырғызды.
Ажалы
1808 жылдың 16 қарашасында IV Мұстафаны таққа қайтадан отырғызуға ниеттенген жаңа шеріктер II Махмұтқа қарсы көтеріліс жасады. Бірақ II Махмұт сол кезде IV Мұстафаны өлім жазасына кесуді үлгерді.
Садрағзамдары
№ | Есімі | Қызмет атқарған мерзімі | Уақыты |
---|---|---|---|
194 | Ибраһим Хильми паша | 29 мамыр 1807 — 3 маусым 1807 | 4 күн |
195 | Шелеби Мұстафа паша | 3 маусым 1807 — 28 шілде 1808 | 1 жыл 1 ай |
Ұлы Османлы Мемлекетінің сұлтандары | ||
---|---|---|
Ізашары III Сәлім | IV Мұстафа 29 мамыр 1807 — 28 шілде 1808 | Ізбасары II Махмұт |
I Осман · Орхан · I Мұрат · I Баязит · (Сұлтанаралық) · I Мехмет · II Мұрат · II Мехмет · II Мұрат · II Мехмет · II Баязит · I Сәлім · I Сүлеймен · II Сәлім · III Мұрат · III Мехмет · I Ахмет · I Мұстафа · II Осман · I Мұстафа · IV Мұрат · Ибраһим · IV Мехмет · II Сүлеймен · II Ахмет · II Мұстафа · III Ахмет · I Махмұт · III Осман · III Мұстафа · I Әбділхамит · III Сәлім · IV Мұстафа · II Махмұт · I Әбділмәжит · Әбділғазиз · V Мұрат · II Әбділхамит · V Мехмет · VI Мехмет · II Әбділмәжит (соңғы халиф) | ||
Әулет · Шежіре · Санат |
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
IV Mustafa osman مصطفى رابع Mustafa i rabi 8 kyrkүjek 1779 16 karasha 1808 Osmanly memleketinin 29 shy sultany Islam halifatynyn 94 shi halifi IV Mustafa osman مصطفى رابع Mustafa i rabi Mүminder әmiri Eki kieli kalanyn kyzmetkeriLauazymyTu Osmanly memleketinin 29 shy sultany Islam halifatynyn 94 shi halifi29 mamyr 1807 28 shilde 1808 Lakap aty Teli IV Mustafa Izashary III SәlimIzbasary II MahmutӨmirbayanyDini IslamDүniege kelui 8 kyrkүjek 1779 1779 09 08 Konstantinopol Osmanly memleketiҚajtys boluy 16 karasha 1808 1808 11 16 29 zhas Konstantinopol Osmanly memleketiZherlendi I Әbdilhamit mazary YstambulDinastiya Osmanly әuletiӘkesi I ӘbdilhamitAnasy Nүkhetseda sultanZhubajy Shәukinur sultan Dilpәzir sultan Seyare sultan Pәjdikil sultanBalalary Esma sultanҚoltanbasyIV Mustafa Ortakkordaondeu ӨmirbayanyTakta otyrgan Teli IV Mustafa IV Mustafa 1779 zhyly osmanly elordasy Konstantiniede osmanly sultany I Әbdilhamit shanyragynda dүniege keldi Agasy III Sәlim taktan tajdyrylgan son IV Mustafa buryngy sultannyn zhanartpalaryn sonyn ishinde Nizami Dzhedid atty әskeri zhanartular zhiyntygyn zhojdy zhәne koterilisshilerdin basshysy Қabakshy Mustafa pashany sadragzam etip tagajyndady Resejlikterge karsy sogys oz zhalgasyn tapty Shanakkala bugazyndagy okshaulaudy buzu әreketin zhasagan Osmanly floty Afon teniz shajkasynda Resej flotynan zhenildi 1807 zhyldyn tamyzynda bitim shart zhasaldy Bitim shartka sәjkes Resej Moldova zhәne Valahiya elderin zhaulaudy zhalgastyruga ruksat aldy 1808 zhyly Әlemdar Mustafa pasha ozine adal zhauyngerlermen Konstantinopolge zhoryk zhasap III Sәlimdi kajtadan takka otyrgyzuga niettendi IV Mustafa zhaktaushylary Әlemdar Mustafa pashaga kүshti karsylyk tanyta almady Shajkas kezinde IV Mustafa oz agasy III Sәlimdi zhәne oz inisi Mahmut shaһzadany keleshektegi II Mahmut olim zhazasyna kesudi bujyrdy Alajda songysyn baskeserler taba almady Topkapy sarajyna basyp kirgen Әlemdar Mustafa pasha IV Mustafany kamap III Sәlimdi kutkaruga үlgermegendikten Mahmut shaһzadany tauyp alyp ony takka otyrgyzdy Azhaly 1808 zhyldyn 16 karashasynda IV Mustafany takka kajtadan otyrgyzuga niettengen zhana sherikter II Mahmutka karsy koterilis zhasady Birak II Mahmut sol kezde IV Mustafany olim zhazasyna kesudi үlgerdi Sadragzamdary Esimi Қyzmet atkargan merzimi Uakyty194 Ibraһim Hilmi pasha 29 mamyr 1807 3 mausym 1807 4 kүn195 Shelebi Mustafa pasha 3 mausym 1807 28 shilde 1808 1 zhyl 1 ajҰly Osmanly Memleketinin sultandaryIzashary III Sәlim IV Mustafa 29 mamyr 1807 28 shilde 1808 Izbasary II MahmutI Osman Orhan I Murat I Bayazit Sultanaralyk I Mehmet II Murat II Mehmet II Murat II Mehmet II Bayazit I Sәlim I Sүlejmen II Sәlim III Murat III Mehmet I Ahmet I Mustafa II Osman I Mustafa IV Murat Ibraһim IV Mehmet II Sүlejmen II Ahmet II Mustafa III Ahmet I Mahmut III Osman III Mustafa I Әbdilhamit III Sәlim IV Mustafa II Mahmut I Әbdilmәzhit Әbdilgaziz V Murat II Әbdilhamit V Mehmet VI Mehmet II Әbdilmәzhit songy halif Әulet Shezhire Sanat