Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Германия (нем. Deutschland ХФӘ: [ˈdɔʏtʃlant]), ресми атауы – Германия Федеративтік Республикасы (нем. Bundesrepublik Deutschland), ГФР (нем. BRD) — Орталық Eуропада 16 жеке не жартылай тәуелсіз федералдық жерлерден тұратын ел.
| Германия Федеративтік Республикасы нем. Bundesrepublik Deutschland | |||||
| |||||
| Ұран: «Einigkeit und Recht und Freiheit» «Бірлік пен әділдік және бостандық» | |||||
| Әнұран: [1]» (тыңдау ) | |||||
 | |||||
| Тарихы | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| Құрылды | 3 қазан 1990 жыл | ||||
| Мемлекеттік құрылымы | |||||
| Ресми тілі | Неміс тілі | ||||
| Елорда | Берлин | ||||
| Ірі қалалары | Берлин, Гамбург, Мюнхен, Кёльн, Майндағы Франкфурт, Дюссельдорф, Штутгарт, Дортмунд, Эссен, | ||||
| Үкімет түрі | Федеративті парламенттік республика | ||||
| Федералды президент Федералды канцлер | Франк-Вальтер Штайнмайер Олаф Шольц | ||||
| Географиясы | |||||
| Жер аумағы • Барлығы • % су беті | Әлем бойынша 62-ші орын 357 386 км² 2,42 % | ||||
| Жұрты • Сарап (2021) • Тығыздығы | ▲ 83 129 285 адам (17-ші) 232 адам/км² (58-ші) | ||||
| Экономикасы | |||||
| ЖІӨ (АҚТ) • Қорытынды (2019) • Жан басына шаққанда | ▲ 4,444 трлн. $ (5-ші) ▲ 53,566 $ (18-ші) | ||||
| ЖІӨ (номинал) • Қорытынды (2019) • Жан басына шаққанда | ▼ 3,863 трлн. $ (4-ші) ▼ 46,564 $ (17-ші) | ||||
| АДИ (2017) | ▲ 0,936 (өте жоғары) (5-ші) | ||||
| Этнохороним | Немістер | ||||
| Валютасы | Еуро | ||||
| Қосымша мәліметтер | |||||
| Интернет үйшігі | |||||
| ISO коды | DE | ||||
| ХОК коды | GER | ||||
| Телефон коды | +49 | ||||
| Уақыт белдеулері | +1 (+2 жазда) | ||||
Германия Федеративтік Республикасы - орталық Еуропада орналасқан мемлекет. Кейбір түркі тілдерінде Алмания болып та аталады. Жер аум. 356,96 мың квадраттық км. 2023 жылғы қаңтардағы халық саны: 84,4 млн адам. Астанасы 1991 жылдан Берлин қаласы (3,46 млн.). Халқының 94 %-і немістер (1998). Ресми тілі - неміс тілі. Халқының көпшілігі христиан дінінің протестант және католик тармағын ұстанады.
Халық саны бойынша дүние жүзінде 19-шы орында (ЕО-да 1-орын, Ресей мен Түркияны есепке алғанда Еуропада 3-ші орын) және территориясы бойынша дүние жүзінде 62-ші орында (Еуропада 8-ші).
Германия 16 аймақтан (жерден) құралған федеративті республика. Әр аймақтың өз конституциясы, парламенты және үкіметі бар. Федеральдік президент арнайы шақырылған, бундестаг және ландтагтар (әр аймақтың парламенттері) мүшелерінің бірде санынан құралған федеральдік жиналыста 5 жыл мерзімге сайланып отырады.
Президент мемлекет басшысы ретінде халықар. жиындарға қатысады, шет елдермен келісімшарттарға қол қояды, елшілерді, федеральдік соттарды тағайындайды, т.б. атқарушы билікті федеральдік канцлер жүргізеді. Жоғарғы заң шығарушы органы бундестаг.
Тарихы
Ежелгі германлар туралы алғашқы ескертулер ежелгі гректер мен римдіктердің еңбектерінде пайда болды. Германлар туралы алғашқы ескертулердің бірі 98 жылдан басталады. Оны римдік жылнамашы Тацит (лат. Tacitus) жасаған. Эльбаның шығысындағы қазіргі Германияның бүкіл территориясын 10 ғасырға дейін славян тайпалары мекендеген. 12-14 ғасырларға қарай бұл жерлер бірте-бірте «Қасиетті Рим Империясы» деп аталатын неміс мемлекетінің бір бөлігі болды. Бұл аумақтар бірнеше ғасырлар бойы неміс мемлекеттерінің құрамында болғандықтан, жергілікті славяндарды немістер бірте-бірте толығымен дерлік ассимиляцияға алды. Бұл процесс орта ғасырдың соңы мен жаңа заманның басына дейін, ал кейбір жерлерде соңғысымен бірге созылды.
Рим империясы ыдырағаннан кейін Батыс Еуропада Франк мемлекеті құрылды, ол үш ғасырдан кейін Ұлы Карлдың тұсында империяға айналды (800). Карл империясы бірқатар қазіргі мемлекеттердің, атап айтқанда Германияның аумақтарын қамтыды. Алайда Ұлы Карл империясы ұзақ өмір сүрмеді - бұл императордың немерелері оны өзара бөлісті, нәтижесінде үш патшалық құрылды - Батыс Франк (кейінгі Франция), Шығыс Франк (кейінгі Германия) және Орта Патшалық (жақында Италияға, Провансқа және Лотарингияға ыдырап кетті).
Дәстүр бойынша неміс мемлекетінің құрылған күні 962 жылдың 2 ақпаны болып есептеледі: бұл күні Шығыс Франк королі Отто I Римде тәж киіп, Қасиетті Рим императоры болды; Бұл империя алғашында феодалдық мемлекет болса, кейін ол тәуелсіз мемлекеттердің конфедерациясына айналды, олардың әрқайсысының өз әскері бар және өз теңгелері болды. XIV-XV ғасырларға қарай. бұрынғы тайпалық Франкония және Швабия герцогтігі көптеген уездерге, прелазияларға және т.б., Бавария мен Саксонияда ыдырап кетті, керісінше герцогтардың күшті билігі қайтадан қалпына келтірілді. Қасиетті Рим империясының басында сайлаушылар кеңесі сайлайтын император тұрды, жерлерді білдіретін орган – Рейхстаг (нем. Reichstag) болды. Көптеген елдер таптық монархиялар болды.
Бұл жағдай 1806 жылға дейін, Наполеон I қысымымен Қасиетті Рим империясының өмір сүруі тоқтатылып, оның императоры Аустрия императоры атағын ғана ала бастағанға дейін сақталды. Неміс мемлекеттерінің саны едәуір қысқарып, Рейн Одағы құрылды, ол да тәуелсіз мемлекеттерден тұратын конфедерация болды. Рейнландтың басында федералды президент болды, ол болды, жеке мемлекеттерді білдіретін орган - Бундестаг (нем. Bundestag).
Вена конгресі неміс мемлекеттерінің одан әрі бірігуіне ықпал етті, нәтижесінде 38 неміс мемлекетінен Германия конфедерациясы құрылды, ол да тәуелсіз мемлекеттер конфедерациясы болып қалды. Неміс одағын Габсбургтер әулетінен шыққан Аустрия империясының Кайзері болған федералды президент басқарды, жерлерді білдіретін орган Бундестаг болды. Монархиялық неміс мемлекеттерінің абсолюттік монархиядан конституциялық мемлекеттерге айналуы басталды – ландтагтардың өкілдерінің тұрақты емес жиналыстарынан тұрақты білікті парламенттерге айналуы.
Германия конфедерациясы
1848 жылғы революциядан кейін ықпалы күшейіп келе жатқан Пруссия мен Аустрия империясы арасында қақтығыс басталды. Бұл 1866 жылғы соғысқа әкелді, онда Пруссия жеңіп, бірқатар неміс княздіктерін аннексиялады. Неміс конфедерациясы ыдырады.
1866 жылы 10 тамызда Солтүстік Германия Конфедерациясы құрылды – конституциялық монархия, біртұтас армия және біртұтас ақша жүйесі түріндегі басқару нысаны бар федеративтік мемлекет құрылды. 1867 жылы Солтүстік Германия Конфедирациясы конституциясы қабылданып, онда мемлекет басшыларынан құралған Федералдық кеңес және мажоритарлық жүйе бойынша 2 турда 3 жыл мерзімге халық сайлаған Рейхстаг құрылды. , заң шығарушы органдар ретінде және Пруссия королі мемлекет басшысы ретінде пайда болған Мемлекеттік Президент (нем. Reichspräsident) лауазымы. 2 турдағы мажоритарлық сайлау жүйесі көппартиялық жүйенің пайда болуына ықпал етті, ең ықпалды партия бірінші болып Пруссияның солтүстік-батыс провинцияларындағы Ұлттық-либералдық партия, солтүстік-шығыс провинциялардағы Германияның консервативтік партиясы және Германияның орталық партиясы болды. одақтың оңтүстік штаттары. 1870 жылы 10 желтоқсанда Рейхстаг Солтүстік Германия Конфедерациясын Германия империясы (нем. Deutsches Reich) және Солтүстік Германия Конфедерациясының президентін Германия императоры (нем. Deutscher Kaiser) деп атады.
Германия империясы және оның колониялары
Немістердің ұлттық өзіндік санасының өсуі неміс мәдениетінің, ғылымының және философиясының гүлденуіне әкелді. 19 ғасырда Германияда композитор Рихард Вагнер, философ Фридрих Ницше, жазушы Генрих Гейне, физиктер Генрих Герц пен Макс Планк және тағы басқалар сияқты атақты тұлғалар өмір сүрді. Немістер Карл Бенц пен Готтлиб Даймлер автомобильді ойлап тапты. Зигмунд Фрейд психоанализдің негізін қалады.
1914 жылы Германия Бірінші дүниежүзілік соғысқа кірді. 1918 жылы 4-9 қарашада Германияда антимонархиялық көтеріліс болды, көтерілісшілер кәсіпорын деңгейінде жұмысшылар кеңестерін құра бастады. 9 қарашада Кайзер Нидерландыға қашып кетті, онда ол көп ұзамай тақтан бас тартты, Германия империясы Германия Социалистік Республикасы болып жарияланды, 10 қарашада Берлин жұмысшы және солдат кеңестерінің жалпы жиналысы, сайланбалы уақытша мемлекеттік органдар – Үлкен Берлин жұмысшылары мен солдаттарының Атқарушы кеңесі және Халық Өкілдері Кеңесі, ГСПД және одан жақында бөлінген солшыл Германияның Тәуелсіз социал-демократиялық партиясы, халық өкілдері кеңесінің төрағалары социал-демократтар Фридрих Эберт, Филипп Шейдеман және тәуелсіз социал-демократтар Уго Газе болды. 1918 жылы 16-21 желтоқсанда конституцияны қабылдау үшін жұмысшылар және солдат кеңестерінің соңғы императорлық съезінде Германияның екінші ұлттық жиналысын, Германия Социалистік Республикасының Орталық Кеңесін шақыру туралы шешім қабылданды. уақытша парламент болып сайланды және халық өкілдері кеңесінің құрамы бекітілді. 1919 жылы 19 қаңтарда Германияның екінші ұлттық жиналысына сайлау өтті, онда ГСДП бірінші орын алды, ал 1919 жылы 10 ақпанда Уақытша императорлық билік туралы заң қабылданды, оған сәйкес Мемлекеттер комитеті (Штатенаусшусс) , жер үкіметтері сайлайды, ал Ұлттық жиналыс халық сайлайтын заң шығарушы органдарға айналды, мемлекет басшысы - Ұлттық жиналыс сайлайтын императорлық президент, атқарушы орган - императорлық министрлік тағайындалады. Император премьер-министрі және император министрлерінен тұратын император президенті. 1919 жылы 28 маусымда Версальда бір жағынан Франция, Ұлыбритания және Америка Құрама Штаттары және екінші жағынан Германия арасында бейбітшілік келісіміне қол қойылды, оған сәйкес соңғысының жеңілгені нақты айтылды. мен Познань Польшаға, Эльзас Францияға, Эупен Бельгияға кетті, Саар жері Ұлттар Лигасының қарауына берілді, неміс әскери құрамалары Рейн провинциясынан шығарылды, нәтижесінде толығымен жою әрекеті жасалды. оны Германиядан бөліңіз.
1919 жылы 30 маусымда Германияның екінші Құрылтай жиналысы орталықтандырылмаған демократиялық республиканы құру туралы Конституцияны қабылдады. Монархия жойылды, мемлекет басшысы қайта сайлану мүмкіндігімен 7 жыл мерзімге 2 турда халық сайлаған президент болды. Атқарушы билікті жүзеге асырған үкімет канцлер мен министрлер 4 жыл мерзімге пропорционалдық жүйе бойынша халық сайлаған парламенттің төменгі палатасы – Рейхстаг алдында саяси жауапты болды (жоғарғы палата рейхсрат деп аталды. пропорционалды сайлау жүйесі көппартиялық жүйенің сақталуына ықпал етті.
1920 жылдардың аяғы – 1930 жылдардың басында. Адольф Гитлердің жетекшілігімен Ұлттық социалистік неміс жұмысшы партиясы (ҰСНЖП) ықпалға ие болды; 1933 жылы 14 шілдеде Германияда бірпартиялық жүйе құрылды - ҰСНЖП-тан басқа барлық партиялар (сол кезде канцлер оған кіретін) тыйым салынды.
1945 жылы Екінші дүниежүзілік соғыста Германия жеңілгеннен кейін ел оккупацияланды: кеңес әскері шығыс жерлер мен провинцияларда, ағылшындар солтүстік-батыста, француздар оңтүстік-батыста, американдықтар оңтүстікте, ал Шығыс Пруссияның аз бөлігі және Польша - Силезияның барлығы дерлік, Батыс Померания және Шығыс Пруссияның көп бөлігі. ҰСНЖП-қа тыйым салынды, оның үкіметі жойылды, бірақ жаңа жалпыгермандық үкімет ұзақ уақыт бойы құрылмады. 1949 жылы 8 мамырда Ландтагтар құрған Парламенттік Кеңес (Parlamentarischer Rat) Батыс оккупация аймақтарындағы мемлекеттер деп танылған Германия Федеративтік Республикасының (ГФР) Негізгі Заңын қабылдап, 23 мамырда күшіне енді. Демократия қалпына келтірілді. Мемлекет басшысы штаттардың депутаттары мен делегаттарынан тұратын сайлаушылар алқасымен сайланған президент болып қала берді. Президент тағайындаған үкімет аралас жүйе бойынша халық сайлаған Бундестаг алдында жауапты болды (жоғарғы палата Бундесрат деп аталды). Жерлер де үлкен билікке ие болды. Аралас сайлау жүйесі екі партиялық жүйеге қарай жекелеген тенденциялардың пайда болуына әкелді.
Бұл конституцияны 5 шығыс штатының ландтагтары мен Германияның Социалистік Бірлік партиясы (ГСБП, бірігуі нәтижесінде пайда болған) өкілдері басым болған Берлиннің шығыс облыстары өкілдерінің округтік ассамблеялары мойындамады. Коммунистік және социал-демократиялық партиялар), олардың өкілдері Парламенттік Кеңеске шақырылмаған. Оның орнына 1949 жылы 7 қазанда өз конституциясы күшіне еніп, өз президенті сайланды, келесі жылы өзінің екі палаталы парламенті құрылды, өз үкіметі құрылды, ол басқа неміс мемлекетінің негізін қалады - Германия Демократиялық Республикасы (ГДР). Сол 1949 жылы ГСБП басшылығын маркстік-лениндік топ өз қолына алды, даусыз сайлаулар енгізілді (ГСБПжәне басқа партиялар – Христиандық-демократиялық одақ, Либералдық-демократиялық партия, Ұлттық-демократиялық партия және Демократиялық шаруалар партиясы). Партия бірыңғай және жалғыз сайлау тізімін ұсынды), 1952 жылы ел кеңестендірілді (жер бөлінісі жойылды, өнеркәсіп ұлттандырылды), 1956 жылы ГДР кеңесшіл әскери Варшава келісімі ұйымына қосылды.
Тек 1989 жылы ГСБП басшылығынан маркстік-лениндік топты алып тастау нәтижесінде даусыз сайлау балама сайлаумен ауыстырылды, ал 1990 жылы 3 қазанда Германия Федеративтік Республикасының Негізгі Заңы ұзартылды. шығыс жерлері мен ГДР өмір сүруін тоқтатты.
География
Жер бедері
Германияның солтүстік бөлігі - мұз дәуірінде қалыптасқан аласа жазық (, ең төменгі нүктесі - Вильстермарштағы Вильстермарше Нойендорф-Заксенбанд, теңіз деңгейінен 3,54 м төмен). Солтүстік Германия жазығының бетінде ежелгі мұз басудың іздері - төменгі мореналық жоталар мен төбелердің тізбектері сақталған. Ойпаттың батыс бөлігін батпақты ойпаттар - батпақтар алып жатыр, олардың пайда болуы платформаның төмендеуімен байланысты. Елдің орталық бөлігінде орманды тау бөктері оңтүстіктен ойпаттарға іргелес, ал Альпі оңтүстікте басталады. Германиядағы ең биік нүкте - тауы, 2962 м.
Өзендер мен көлдер
Германия арқылы көптеген өзендер ағып өтеді, олардың ең ірілері:
- Рейн;
- Дунай;
- Эльба;
- Везер;
- Одер, өзендер каналдармен байланысты, ең атақты канал - Балтық пен Солтүстік теңіздерді байланыстыратын Киль каналы. Киль каналы Киль шығанағынан басталып, Эльба өзенінің сағасында аяқталады. Германиядағы ең үлкен көл - Констанс, оның ауданы 540 км² және тереңдігі 250 м.
Климат
Германия қоңыржай климаттық белдеуде орналасқан, солтүстігінде теңіз климаты, оңтүстігінде қоңыржай континенталды. Бұл ауа райының жиі құбылмалы болатындығымен байланысты. Жаздың ортасында жылы және шуақты болуы мүмкін, бірақ келесі күні суық түсіп, жаңбыр жаууы мүмкін. Шынында да экстремалды табиғи құбылыстар (қатты құрғақшылық, торнадо, дауыл, қатты аяз немесе ) салыстырмалы түрде сирек кездеседі.
Шілденің орташа температурасы тауларда +14-тен алқаптарда +22°C-қа дейін. Қаңтардың орташа температурасы алқаптарда +4 бастап таулы жерлерде -5°C дейін. Жылдық орташа температура +5-+10°C құрайды. Германияда ең төменгі температура -46°C болды, мұндай көрсеткіш XX ғасырда елдің оңтүстігінде, оның таулы бөлігінде теңіз деңгейінен 1601 м биіктікте координаттары шамамен ауданда тіркелді. 47ºс. е. және 12ºш. б. көлінің жанында.
Ерекше қорғалатын табиғи аумақтар
Германияда 14 ұлттық парк, 19 , 95 және көптеген басқа қорғалатын табиғи аумақтар мен табиғат ескерткіштері бар.
Денсаулық сақтау ісі
Германияда денсаулық сақтау ісін 1949 жылы құрылған Денсаулық сақтау минитірлігі басқарды. Онда барлық еңбекшілер мен олардың отбасына тегін медициналық көмек көрсетіледі. 1970 жылы Германияда 190 мың төсектік 626 аурухана, 452 поликлиника, 828 амбулатория, 192 әйелдер консультациясы жұмыс істейді. Тұрақты және маусымдық яслилердегі орының саны 175 мың ға жетеді. 18 мың орында 178 санаторийлер мен курорттар және демалыс орындары жұмыс істейді. 1970 жылы 27,3 мың дәрігер, 7,3 мың тіс дәрігері, 2,9 мың фармацевттер мен 245 мың орта білімді медициналық қызметкер болды.
Осының барлығы халықтың медициналық жағдайын жақсартты. 1970 жылы әр мың адамға шаққанда баланың тууы 19,3, адамның өлімі, 14,1. Әрбір ірі туған баладан өлгені 18,8 болды. Орта есеппен адам өмір ұзақтығы - ерлерде 67,8, әйелдерде 73,1 жас. Аурулардың ішінде ең көп кездесетіні жүрек-қан тамыр сырқаты мен қатерлі ісіктер.
Әкімшілік-аумақтық бөлінісі
Германия – федеративті мемлекет болып табылады. Әкімшілік-аумақтық бөлінісіне қарай 16 жерден тұрады. Негізгі заңы – конституциясы 1949 жылғы 23 мамырда қабылданған. Елдің федералдық президенті Федералдық жиналыста бес жыл мерзімге сайланады. Қазіргі Федералдық президенті Кристиан Вульф, ол 2010 жылдың 2 шілдесінде сайланған.
| Жер | Астанасы | Жердің немісше атауы | Астананың немісше атауы |
|---|---|---|---|
| 1. Баден-Вюртемберг | Штутгарт | Baden-Württemberg | Stuttgart |
| 2. Баварияның еркін мемлекеті | Мюнхен | Freistaat Bayern | München |
| 3. Берлин | Берлин | Berlin | Berlin |
| 4. Бранденбург | Потсдам | Brandenburg | Potsdam |
| 5. Бремен еркін және Ганзалық қаласы | Бремен | Freie Hansestadt Bremen | Bremen |
| 6. Гамбург еркін және Ганзалық қаласы | Гамбург | Freie und Hansestadt Hamburg | Hamburg |
| 7. Гессен | Висбаден | Hessen | Wiesbaden |
| 8. Мекленбург-Алдыңғы Померания | Шверин | Mecklenburg-Vorpommern | Schwerin |
| 9. Төменгі Саксония | Ганновер | Niedersachsen | Hannover |
| 10. Солтүстік Рейн-Вестфалия | Дюссельдорф | Nordrhein-Westfalen | Düsseldorf |
| 11. Рейнланд-Пфальц | Майнц | Rheinland-Pfalz | Mainz |
| 12. Саар | Саарбрюккен | Saarland | Saarbrücken |
| 13. Саксония еркін мемлекеті | Дрезден | Freistaat Sachsen | Dresden |
| 14. Саксония-Анхальт | Sachsen-Anhalt | Magdeburg | |
| 15. Шлезвиг-Гольштейн | Киль | Schleswig-Holstein | Kiel |
| 16. Тюрингияның еркін мемлекеті | Эрфурт | Freistaat Thüringen | Erfurt |
Жер аудандарға (нем. Kreis) және ауданға жатпайтын қалаларға (нем. Kreisfreie Stadt), Гамбург пен Берлин жерлері — қалалық округтерге (нем. Bezirk), аудандар қалалар (нем. Stadt) мен қауымдастықтарға (нем. Gemeinde), ауданнан тыс қалалар — қалалық аудандарға (нем. Ortschaft), Гамбург пен Берлин жерлерінің аудандары кварталдарға (нем. Ortsteil), қалалар, қауымдастықтар, округтер және кварталдар тұрғын аумақтарға (нем. Wohngebiet) бөлінеді. Баварияның жер мен аудан арасындағы аралық байланысқа ие — әкімшілік округ (нем. Bezirk).
Халқы
Германия Федеративті Республикасы аумағы бойынша көршілес Польшадан сәл ғана үлкен, бірақ оның халқы екі есе көп. 2015 жылғы 31 желтоқсандағы жағдай бойынша Германияның тұрғындары 82 175 684 тұрғынды құрады.
Әлемдегі көптеген дамыған елдердегідей, Германияда туу коэффициенті төмен деңгейден төмен. 1972 жылдан бастап Германияда туу коэффициенті өлім деңгейінен төмендеді.
2015 жылы демографиялық даму келесідей болды. Туу коэффициенті - 8,98 ‰, өлім - 11,26 ‰, табиғи өсім (төмендеу) - -2,28 ‰, көші-қон балансы - 14,19 ‰.
Ауыл тұрғындары 10% -дан аз, Германия халқының 90% -ы қалаларда және оған жақын орналасқан урбанизацияланған аймақтарда тұрады.
Қала тұрғындарының үлесі 73,12% құрайды..
Ірі қалалардың халқы (31.12.2018).
| Қалалар | 31.12.2010 | 31.12.2018 | |
|---|---|---|---|
| 1 | Берлин (Berlin) | 3 460 725 | 3 644 826 |
| 2 | Гамбург (Hamburg) | 1 786 448 | 1 841 179 |
| 3 | Мюнхен (München) | 1 353 186 | 1 471 508 |
| 4 | Кёльн (Köln) | 1 007 119 | 1 085 664 |
| 5 | Майндағы Франкфурт (Frankfurt am Main) | 679 664 | 753 056 |
| 6 | Штутгарт (Stuttgart) | 606 588 | 634 830 |
| 7 | Дюссельдорф (Düsseldorf) | 588 735 | 619 294 |
| 8 | (Leipzig) | 522 883 | 587 857 |
| 9 | Дортмунд (Dortmund) | 580 444 | 587 010 |
| 10 | Эссен (Essen) | 574 635 | 583 109 |
| 11 | Бремен (Bremen) | 547 340 | 569 352 |
| 12 | Дрезден (Dresden) | 523 058 | 554 649 |
| 13 | Ганновер (Hannover) | 522 686 | 538 068 |
| 14 | Нюрнберг (Nürnberg) | 505 664 | 518 365 |
Мемлекеттік құрылым
Германия парламенті екі палатадан – Бундесрат (жоғарғы) және Бундестагтан (төменгі) тұрады. Бундесратты жер үкіметі өкілдерінің 68 мүшесі құрайды. Егер федералдық президент болмаған немесе ол өзінің міндетін атқаруды мерзімінен бұрын тоқтатқан жағдайда мемлекет басшысының міндеті Бундесрат төрағасына көшеді. Ал Бундестаг төрт жыл мерзімге жасырын дауыс беру арқылы сайланған 736 депутаттан тұрады. Атқарушы билік – Федералдық үкіметтің құрамына германдық Бундестагта сайланған федералдық канцлер мен федералдық министрлер кіреді. Федералдық канцлер мемлекеттің ішкі және сыртқы саясатының негізгі бағыттарын айқындайды. Алманияның қазіргі федералдық канцлері – Олаф Шольц.
Олаф Шольц
Саяси партиялар
Германия Федеративті Республикасында бірқатар саяси партиялар қызмет етеді.
2021 жылы 26 қыркүйекте өткен Бундестаг сайлауында тиісті 736 орынның 206-ін Германияның Социал-демократиялық партиясы, 197-ін Христиан демократиялық одағы мен Христиан әлеуметтік одағы, 118-ін Жасыл партия, 92-сін Германияның еркін демократиялық партиясы, 83-ін Германия үшін балама, ал 39 орынды Солшыл партия алды.
Германиядағы табысты саяси партиялар мемлекеттік қаржыландыруды алады. 12 жыл бойы Бундестагқа қатысқан әр партияның арнайы қоры бар, оны толығымен мемлекет қаржыландырады. Мысал ретінде Германия социал-демократиялық партиясының Фридрих Эберт қорын айтуға болады.
Солшылдар
- Солшыл социалистік партия — солшыл социалистік партия
- Одақ 90/Жасылдар — экологиялық партия
Солшыл центристтер
- Германияның социал-демократиялық партиясы — социал-демократиялық партия
Центристер
- Германияның еркін демократиялық партиясы — либералды партия
Оңшыл центристтер
- ХДО/ХӘО: Германияның христиан-демократиялық одағы — консервативті партия (Бавария жер бірлестігі — Христиан әлеуметтік одағы)
- Еркін сайлаушылар — орталық-оңшыл партия
Оңшылдар
- Германия үшін балама — еуроскептикалық оң консервативтік партия
Экономикасы
Германия экономикасы дамыған елдердің алдыңғы қатарынан орын алады. Негізгі салалары машина жасау, электр техникасы, металлургия, химия және фармацевтика өнеркәсібі, тағы басқа салалар ел экономикасының өркендеуіне қомақты үлес қосып келеді. Сонымен қатар, көлік инфрақұрылымы ерекше маңызға ие. Ірі 13 әуежай, 6,8 мың шақырымнан асатын ішкі су жолдары күндіз-түні жұмыс істейді. Бұған Солтүстік теңіздегі Гамбург пен Бремен, Балтық теңізіндегі Киль, Любек және Росток теңіз порттары қосылады.
Германияның сыртқы саудадағы әріптестеріне келсек, ең алдында Франция тұр. Одан соң импорт бойынша Нидерланд, Италия, Ұлыбритания, АҚШ, ал экспорт бойынша Ұлыбритания, Италия, АҚШ және Нидерланд келеді.
Германия БҰҰ мен ЕҚЫҰ-ның жұмыстарына белсенді түрде қатысып жүр. Өз тараптарынан беделді бұл халықаралық ұйымдарға айтарлықтай қаржы және кадр ресурстарын бөліп отырады. Сондай-ақ, Германияның алдына қойған басым бағыттарының бірі – БҰҰ Қауіпсіздік Кеңесіне мүше болу. Ал Германияның Орталық Азия елдеріне байланысты ұстанған саясаты айқын, ол – экономикалық салаларда мүмкіндігіне қарай ынтымақтастық жасау.
Көлігі мен экологиясы
Германия сыртқа өнімдер шығару жөнінен дүние жүзінде 2-орын алады. Қазіргі заманғы Германияның экономикалық қуаты мен байлығының негізін өңдеуші өнеркәсіп құрайды. Оның көпшілік кәсіпорындары еуропалық орталықтарының бірі, елдің батысындағы Рурға шоғырланған. Тұрмыстық техникадан бастап зауыттық құрал- жабдықтарға дейінгі әр түрлі тауарлар өндіретін өңдеуші өнеркәсіп саласына елдегі жұмыс күшінің 25%-ы қамтылған.
жетекші салаларына қара және түсті металлургия, машина жасау, электрондық, химиялық және мұнай-химия кәсіпорындары жатады. Бұл өнеркәсіптік ел қоршаған ортаның ластануынан қатты зардап шегеді. Мысалы, Шварцвальдтағы бүкіл ормандардың жартысы дерлік зақымданған. Германия табиғатты қорғаумен байыпты түрде айналыса бастаған алғашқы батыс елдерінің бірі. Қазір "жасылдар" партиясының өкілдері — бундестагтегі көпшілік орынды иемденіп отыр. "Жасылдар" партиясы мен табиғат қорғау ұйымдарының қысымымен Германия қоршаған ортаның жағдайына бақылауды қатал қолға алып, атом электр станцияларын жаба бастады.
Германия құрғақтағы, су және әуе көлігінің тамаша жүйесіне ие. Тауарлар мен жолаушылардың көпшілігі автожолдар арқылы тасылады.
Германиядағы жолдардың жалпы ұзындыгы 650 000 км- ден астам (оның ішінде автострада жолдарының ұзындығы 11 400 км). Елдің көптеген ірі қалалары бір-бірімен 280 км \ caғ жылдамдықпен жүретін ICE ("Интерсити — Экспресс") пойыздары қатынайтын ұшқыр темір жолдар арқылы байланысқан. Ірі қалалардың арасындағы тұрақты авиарейстер бір сағаттан сәл астам уақытты алады.
Германияның ірі теңіз-сауда флоты бар. Бұл флоттың кемелері Бремен және елдің төртінші ірі қалалық агломерациясы әрі негізгі теңіз және өзен порты — Гамбург сияқты порттардан әр түрлі бағыттарға аттанады.
Өмір деңгейі
Күнкөріс минимумы жылына - 9168 еуроны құрайды. Тұрғын үй үшін ең төменгі стандарттар: бір адамға - 45 м², екі адамға - 60 м², үш адамға - 75 м² және т.б.
Еліміздегі еңбекке қабілетті халықтың 95% медициналық қызмет көрсету және дәрі-дәрмек сатып алу үшін сақтандырылған.
2019 жылдың 1 қаңтарындағы жағдай бойынша Германиядағы ең төменгі жалақы айына 1 557,00 евроны және сағатына 9,19 евроны (cалмағы) құрайды. 2020 жылдың 1 қаңтарынан бастап ең төменгі жалақы айына 1 584 еуро және сағатына 9,35 еуро (cалмағы) құрайды. 2017 жылдың төртінші тоқсанындағы жағдай бойынша Германиядағы орташа жалақы айына 3 771 еуро (cалмағы) және 2 315 еуро (таза) құрайды.
Қарулы Күштер
Германия НАТО-ға мүше ел болып табылады, ол өз персоналының едәуір бөлігімен Ауғанстан, Сербия, Македония, Косово, Сомали және т.б. елдерге бітімгершілік операцияларын жіберді. Неміс әскерлері Орталық және Батыс Африкадағы БҰҰ-ның көпұлтты күштерінің бір бөлігі болды.
2000 жылдан бері Бундесвердің сыртқы операциялары ел бюджетіне жыл сайын шамамен 1,5 миллиард еуроны түсіріп отыр.
2004 жылғы 10 қарашада Германияның қорғаныс министрі Питер Штрук қарулы күштерді реформалау жоспарларын жариялады, оған сәйкес бундесвердің қызмет көрсету бөлімшелерінде жұмыс істейтін әскери қызметкерлер мен азаматтық тұлғалардың саны үштен біріне (35 мың әскери қызметкер және 49 мың) қысқартылады. бейбіт тұрғындар жұмыстан шығарылады), Германия территориясындағы 105 тұрақты әскери гарнизон таратылады.
Қысқартумен қатар әскерге шақыру жүйесінде және оны пайдаланудың негізгі принциптерінде реформалар жүргізілді. 2011 жылдың 1 шілдесінен бастап неміс армиясына міндетті түрде шақыру тоқтатылды. Осылайша бундесвер толық кәсіби армияға көшті.
Әскерді пайдалану принциптерін реформалау бундесвер бекіністерінің жалпы саны 600-ден 400-ге дейін қысқаруын білдіреді. Бұл, ең алдымен, елдегі құрлықтағы күштердің базаларына әсер етеді. Қорғаныс министрлігі ауыр қаруланған жасақтарды Германия шекарасында ұстаудың мәнін көрмейді. Бүкіл әлем қазір мүмкін болатын Бундесвер операцияларының аймағы болып саналғандықтан, әскери базаларды Германиядан тыс жерде, НАТО-ның негізгі соққы күштері орналасқан Шығыс Еуропадағы НАТО елдерінің аумағында сақтау дұрысырақ болады деп шешілді. жақын арада қайта орналастырылады.
Реформа барысында 2010 жылға қарай неміс әскерлері 3 түрге бөлінді:
Германияда орналасқан және командалық-басқару бөлімшелерінен, материалдық-техникалық қамтамасыз ету және қолдау қызметтерінен тұратын базалық күштер (170 мың);
әлемнің кез келген жерінде ұрыс қимылдарын жүргізуге арналған жедел әрекет ету күштері (55 мың адам);
бітімгершілік контингент (90 мың).
Тағы 10 мың әскери қызметкер Бундесвердің бас инспекторының тікелей бақылауында төтенше жағдай резервтерін жасақтайды. Үш корпустың әрқайсысында құрлық, әуе күштері, теңіз күштері, бірлескен қолдау күштері және медициналық қызмет бөлімшелері болады.
Жоғарыда айтылғандарға байланысты енді әскерге ауыр броньды машиналар мен артиллериялық жүйелер сатып алынбайды. Бұл жылдам әрекет ету күштеріне қойылған ұтқырлық талаптарының артуына байланысты. Бұл ретте Германия 180 Eurofighter Typhoon көп мақсатты жауынгерлік ұшағын сатып алады.
Қауіпсіздік күштерінің үйлестіруші органы Федералдық қауіпсіздік кеңесі (Bundessicherheitsrat) болып табылады, оның құрамына канцлер, канцлер кеңсесінің бастығы, сыртқы істер, ішкі істер, қорғаныс, қаржы, экономика және әділет министрлері кіреді.
Тағы қараңыз
- Германия әкімшілік бөлінісі
- www.deutschland.de - Заманауи Германия туралы көп тілді портал
Дереккөздер
- Repräsentation und Integration (нем.). — «Nach Herstellung der staatlichen Einheit Deutschlands bestimmte Bundespräsident von Weizsäcker in einem Briefwechsel mit Bundeskanzler Helmut Kohl im Jahr 1991 die dritte Strophe zur Nationalhymne für das deutsche Volk. [In 1991, following the establishment of German unity, Federal President von Weizsäcker, in an exchange of letters with Chancellor Helmut Kohl, declared the third verse [of the Deutschlandlied] to be the national anthem of the German people.]» Басты дереккөзінен мұрағатталған 7 наурыз 2016. Тексерілді, 8 наурыз 2016.
- Städte (Alle Gemeinden mit Stadtrecht) nach Fläche, Bevölkerung und Bevölkerungsdichte am 31.12.2016 (нем.). DeStatus (). Тексерілді, 6 сәуір 2018.
- Statistisches Bundesamt - Bevölkerungsstand (German).
- World Economic Outlook Database, October 2019. International Monetary Fund.
- 2018 Human Development Statistical Update. United Nations Development Programme (2018). Басты дереккөзінен мұрағатталған 22 наурыз 2017. Тексерілді, 14 қыркүйек 2018.
- Балалар энциклопедиясы, III-том
- Statistisches Bundesamt, Bevölkerung — Geborene und Gestorbene Deutschland, abgerufen am 22. Juli 2013. Басты дереккөзінен мұрағатталған 21 желтоқсан 2016.
- Städte (Alle Gemeinden mit Stadtrecht) nach Fläche, Bevölkerung und Bevölkerungsdichte am 31.12.2015, im Juli 2017 wegen korrigierter Fläche revidiert. Басты дереккөзінен мұрағатталған 26 шілде 2017.
- Städte (Alle Gemeinden mit Stadtrecht) nach Fläche, Bevölkerung und Bevölkerungsdichte am 31.12.2018.
- Қазіргі дүние географиясы: Хрестоматия. Жалпы білім беретін мектептің қоғамдық-гуманитарлық бағытындағы 11-сыныбына арналған оқу құралы. / Қ. Ахметов, Т. Увалиев, Г. Түсіпбекова. —Алматы: "Мектеп" баспасы, 2007. ISBN 9965-36-216-5
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Koordinattar 51 31 00 s e 9 55 00 sh b 51 51667 s e 9 91667 sh b 51 51667 9 91667 G O Ya Germaniya nem Deutschland HFӘ ˈdɔʏtʃlant resmi atauy Germaniya Federativtik Respublikasy nem Bundesrepublik Deutschland GFR nem BRD Ortalyk Europada 16 zheke ne zhartylaj tәuelsiz federaldyk zherlerden turatyn el Germaniya Federativtik Respublikasy nem Bundesrepublik DeutschlandҰran Einigkeit und Recht und Freiheit Birlik pen әdildik zhәne bostandyk Әnuran 1 tyndau akp Germaniyanyn ornalasuy koyu zhasyl Europada ashyk zhasyl zhәne koyu sur Euroodakta ashyk zhasyl TarihyҚuryldy 3 kazan 1990 zhylMemlekettik kurylymyResmi tili Nemis tiliElorda BerlinIri kalalary Berlin Gamburg Myunhen Kyoln Majndagy Frankfurt Dyusseldorf Shtutgart Dortmund Essen Үkimet tүri Federativti parlamenttik respublikaFederaldy prezident Federaldy kancler Frank Valter Shtajnmajer Olaf SholcGeografiyasyZher aumagy Barlygy su beti Әlem bojynsha 62 shi oryn 357 386 km 2 42 Zhurty Sarap 2021 Tygyzdygy 83 129 285 adam 17 shi 232 adam km 58 shi EkonomikasyZhIӨ AҚT Қorytyndy 2019 Zhan basyna shakkanda 4 444 trln 5 shi 53 566 18 shi ZhIӨ nominal Қorytyndy 2019 Zhan basyna shakkanda 3 863 trln 4 shi 46 564 17 shi ADI 2017 0 936 ote zhogary 5 shi Etnohoronim NemisterValyutasy EuroҚosymsha mәlimetterInternet үjshigiISO kody DEHOK kody GERTelefon kody 49Uakyt beldeuleri 1 2 zhazda Germaniya Federativtik Respublikasy ortalyk Europada ornalaskan memleket Kejbir tүrki tilderinde Almaniya bolyp ta atalady Zher aum 356 96 myn kvadrattyk km 2023 zhylgy kantardagy halyk sany 84 4 mln adam Astanasy 1991 zhyldan Berlin kalasy 3 46 mln Halkynyn 94 i nemister 1998 Resmi tili nemis tili Halkynyn kopshiligi hristian dininin protestant zhәne katolik tarmagyn ustanady Halyk sany bojynsha dүnie zhүzinde 19 shy orynda EO da 1 oryn Resej men Tүrkiyany esepke alganda Europada 3 shi oryn zhәne territoriyasy bojynsha dүnie zhүzinde 62 shi orynda Europada 8 shi Germaniya 16 ajmaktan zherden kuralgan federativti respublika Әr ajmaktyn oz konstituciyasy parlamenty zhәne үkimeti bar Federaldik prezident arnajy shakyrylgan bundestag zhәne landtagtar әr ajmaktyn parlamentteri mүshelerinin birde sanynan kuralgan federaldik zhinalysta 5 zhyl merzimge sajlanyp otyrady Prezident memleket basshysy retinde halykar zhiyndarga katysady shet eldermen kelisimsharttarga kol koyady elshilerdi federaldik sottardy tagajyndajdy t b atkarushy bilikti federaldik kancler zhүrgizedi Zhogargy zan shygarushy organy bundestag TarihyEzhelgi germanlar turaly algashky eskertuler ezhelgi grekter men rimdikterdin enbekterinde pajda boldy Germanlar turaly algashky eskertulerdin biri 98 zhyldan bastalady Ony rimdik zhylnamashy Tacit lat Tacitus zhasagan Elbanyn shygysyndagy kazirgi Germaniyanyn bүkil territoriyasyn 10 gasyrga dejin slavyan tajpalary mekendegen 12 14 gasyrlarga karaj bul zherler birte birte Қasietti Rim Imperiyasy dep atalatyn nemis memleketinin bir boligi boldy Bul aumaktar birneshe gasyrlar bojy nemis memleketterinin kuramynda bolgandyktan zhergilikti slavyandardy nemister birte birte tolygymen derlik assimilyaciyaga aldy Bul process orta gasyrdyn sony men zhana zamannyn basyna dejin al kejbir zherlerde songysymen birge sozyldy Rim imperiyasy ydyragannan kejin Batys Europada Frank memleketi kuryldy ol үsh gasyrdan kejin Ұly Karldyn tusynda imperiyaga ajnaldy 800 Karl imperiyasy birkatar kazirgi memleketterdin atap ajtkanda Germaniyanyn aumaktaryn kamtydy Alajda Ұly Karl imperiyasy uzak omir sүrmedi bul imperatordyn nemereleri ony ozara bolisti nәtizhesinde үsh patshalyk kuryldy Batys Frank kejingi Franciya Shygys Frank kejingi Germaniya zhәne Orta Patshalyk zhakynda Italiyaga Provanska zhәne Lotaringiyaga ydyrap ketti Dәstүr bojynsha nemis memleketinin kurylgan kүni 962 zhyldyn 2 akpany bolyp esepteledi bul kүni Shygys Frank koroli Otto I Rimde tәzh kiip Қasietti Rim imperatory boldy Bul imperiya algashynda feodaldyk memleket bolsa kejin ol tәuelsiz memleketterdin konfederaciyasyna ajnaldy olardyn әrkajsysynyn oz әskeri bar zhәne oz tengeleri boldy XIV XV gasyrlarga karaj buryngy tajpalyk Frankoniya zhәne Shvabiya gercogtigi koptegen uezderge prelaziyalarga zhәne t b Bavariya men Saksoniyada ydyrap ketti kerisinshe gercogtardyn kүshti biligi kajtadan kalpyna keltirildi Қasietti Rim imperiyasynyn basynda sajlaushylar kenesi sajlajtyn imperator turdy zherlerdi bildiretin organ Rejhstag nem Reichstag boldy Koptegen elder taptyk monarhiyalar boldy Bul zhagdaj 1806 zhylga dejin Napoleon I kysymymen Қasietti Rim imperiyasynyn omir sүrui toktatylyp onyn imperatory Austriya imperatory atagyn gana ala bastaganga dejin saktaldy Nemis memleketterinin sany edәuir kyskaryp Rejn Odagy kuryldy ol da tәuelsiz memleketterden turatyn konfederaciya boldy Rejnlandtyn basynda federaldy prezident boldy ol boldy zheke memleketterdi bildiretin organ Bundestag nem Bundestag Vena kongresi nemis memleketterinin odan әri biriguine ykpal etti nәtizhesinde 38 nemis memleketinen Germaniya konfederaciyasy kuryldy ol da tәuelsiz memleketter konfederaciyasy bolyp kaldy Nemis odagyn Gabsburgter әuletinen shykkan Austriya imperiyasynyn Kajzeri bolgan federaldy prezident baskardy zherlerdi bildiretin organ Bundestag boldy Monarhiyalyk nemis memleketterinin absolyuttik monarhiyadan konstituciyalyk memleketterge ajnaluy bastaldy landtagtardyn okilderinin turakty emes zhinalystarynan turakty bilikti parlamentterge ajnaluy Germaniya konfederaciyasy 1848 zhylgy revolyuciyadan kejin ykpaly kүshejip kele zhatkan Prussiya men Austriya imperiyasy arasynda kaktygys bastaldy Bul 1866 zhylgy sogyska әkeldi onda Prussiya zhenip birkatar nemis knyazdikterin anneksiyalady Nemis konfederaciyasy ydyrady 1866 zhyly 10 tamyzda Soltүstik Germaniya Konfederaciyasy kuryldy konstituciyalyk monarhiya birtutas armiya zhәne birtutas aksha zhүjesi tүrindegi baskaru nysany bar federativtik memleket kuryldy 1867 zhyly Soltүstik Germaniya Konfediraciyasy konstituciyasy kabyldanyp onda memleket basshylarynan kuralgan Federaldyk kenes zhәne mazhoritarlyk zhүje bojynsha 2 turda 3 zhyl merzimge halyk sajlagan Rejhstag kuryldy zan shygarushy organdar retinde zhәne Prussiya koroli memleket basshysy retinde pajda bolgan Memlekettik Prezident nem Reichsprasident lauazymy 2 turdagy mazhoritarlyk sajlau zhүjesi koppartiyalyk zhүjenin pajda boluyna ykpal etti en ykpaldy partiya birinshi bolyp Prussiyanyn soltүstik batys provinciyalaryndagy Ұlttyk liberaldyk partiya soltүstik shygys provinciyalardagy Germaniyanyn konservativtik partiyasy zhәne Germaniyanyn ortalyk partiyasy boldy odaktyn ontүstik shtattary 1870 zhyly 10 zheltoksanda Rejhstag Soltүstik Germaniya Konfederaciyasyn Germaniya imperiyasy nem Deutsches Reich zhәne Soltүstik Germaniya Konfederaciyasynyn prezidentin Germaniya imperatory nem Deutscher Kaiser dep atady Germaniya imperiyasy zhәne onyn koloniyalary Nemisterdin ulttyk ozindik sanasynyn osui nemis mәdenietinin gylymynyn zhәne filosofiyasynyn gүldenuine әkeldi 19 gasyrda Germaniyada kompozitor Rihard Vagner filosof Fridrih Nicshe zhazushy Genrih Gejne fizikter Genrih Gerc pen Maks Plank zhәne tagy baskalar siyakty atakty tulgalar omir sүrdi Nemister Karl Benc pen Gottlib Dajmler avtomobildi ojlap tapty Zigmund Frejd psihoanalizdin negizin kalady 1914 zhyly Germaniya Birinshi dүniezhүzilik sogyska kirdi 1918 zhyly 4 9 karashada Germaniyada antimonarhiyalyk koterilis boldy koterilisshiler kәsiporyn dengejinde zhumysshylar kenesterin kura bastady 9 karashada Kajzer Niderlandyga kashyp ketti onda ol kop uzamaj taktan bas tartty Germaniya imperiyasy Germaniya Socialistik Respublikasy bolyp zhariyalandy 10 karashada Berlin zhumysshy zhәne soldat kenesterinin zhalpy zhinalysy sajlanbaly uakytsha memlekettik organdar Үlken Berlin zhumysshylary men soldattarynyn Atkarushy kenesi zhәne Halyk Өkilderi Kenesi GSPD zhәne odan zhakynda bolingen solshyl Germaniyanyn Tәuelsiz social demokratiyalyk partiyasy halyk okilderi kenesinin toragalary social demokrattar Fridrih Ebert Filipp Shejdeman zhәne tәuelsiz social demokrattar Ugo Gaze boldy 1918 zhyly 16 21 zheltoksanda konstituciyany kabyldau үshin zhumysshylar zhәne soldat kenesterinin songy imperatorlyk sezinde Germaniyanyn ekinshi ulttyk zhinalysyn Germaniya Socialistik Respublikasynyn Ortalyk Kenesin shakyru turaly sheshim kabyldandy uakytsha parlament bolyp sajlandy zhәne halyk okilderi kenesinin kuramy bekitildi 1919 zhyly 19 kantarda Germaniyanyn ekinshi ulttyk zhinalysyna sajlau otti onda GSDP birinshi oryn aldy al 1919 zhyly 10 akpanda Uakytsha imperatorlyk bilik turaly zan kabyldandy ogan sәjkes Memleketter komiteti Shtatenausshuss zher үkimetteri sajlajdy al Ұlttyk zhinalys halyk sajlajtyn zan shygarushy organdarga ajnaldy memleket basshysy Ұlttyk zhinalys sajlajtyn imperatorlyk prezident atkarushy organ imperatorlyk ministrlik tagajyndalady Imperator premer ministri zhәne imperator ministrlerinen turatyn imperator prezidenti 1919 zhyly 28 mausymda Versalda bir zhagynan Franciya Ұlybritaniya zhәne Amerika Қurama Shtattary zhәne ekinshi zhagynan Germaniya arasynda bejbitshilik kelisimine kol kojyldy ogan sәjkes songysynyn zhenilgeni nakty ajtyldy men Poznan Polshaga Elzas Franciyaga Eupen Belgiyaga ketti Saar zheri Ұlttar Ligasynyn karauyna berildi nemis әskeri kuramalary Rejn provinciyasynan shygaryldy nәtizhesinde tolygymen zhoyu әreketi zhasaldy ony Germaniyadan boliniz 1919 zhyly 30 mausymda Germaniyanyn ekinshi Қuryltaj zhinalysy ortalyktandyrylmagan demokratiyalyk respublikany kuru turaly Konstituciyany kabyldady Monarhiya zhojyldy memleket basshysy kajta sajlanu mүmkindigimen 7 zhyl merzimge 2 turda halyk sajlagan prezident boldy Atkarushy bilikti zhүzege asyrgan үkimet kancler men ministrler 4 zhyl merzimge proporcionaldyk zhүje bojynsha halyk sajlagan parlamenttin tomengi palatasy Rejhstag aldynda sayasi zhauapty boldy zhogargy palata rejhsrat dep ataldy proporcionaldy sajlau zhүjesi koppartiyalyk zhүjenin saktaluyna ykpal etti 1920 zhyldardyn ayagy 1930 zhyldardyn basynda Adolf Gitlerdin zhetekshiligimen Ұlttyk socialistik nemis zhumysshy partiyasy ҰSNZhP ykpalga ie boldy 1933 zhyly 14 shildede Germaniyada birpartiyalyk zhүje kuryldy ҰSNZhP tan baska barlyk partiyalar sol kezde kancler ogan kiretin tyjym salyndy 1945 zhyly Ekinshi dүniezhүzilik sogysta Germaniya zhenilgennen kejin el okkupaciyalandy kenes әskeri shygys zherler men provinciyalarda agylshyndar soltүstik batysta francuzdar ontүstik batysta amerikandyktar ontүstikte al Shygys Prussiyanyn az boligi zhәne Polsha Sileziyanyn barlygy derlik Batys Pomeraniya zhәne Shygys Prussiyanyn kop boligi ҰSNZhP ka tyjym salyndy onyn үkimeti zhojyldy birak zhana zhalpygermandyk үkimet uzak uakyt bojy kurylmady 1949 zhyly 8 mamyrda Landtagtar kurgan Parlamenttik Kenes Parlamentarischer Rat Batys okkupaciya ajmaktaryndagy memleketter dep tanylgan Germaniya Federativtik Respublikasynyn GFR Negizgi Zanyn kabyldap 23 mamyrda kүshine endi Demokratiya kalpyna keltirildi Memleket basshysy shtattardyn deputattary men delegattarynan turatyn sajlaushylar alkasymen sajlangan prezident bolyp kala berdi Prezident tagajyndagan үkimet aralas zhүje bojynsha halyk sajlagan Bundestag aldynda zhauapty boldy zhogargy palata Bundesrat dep ataldy Zherler de үlken bilikke ie boldy Aralas sajlau zhүjesi eki partiyalyk zhүjege karaj zhekelegen tendenciyalardyn pajda boluyna әkeldi Bul konstituciyany 5 shygys shtatynyn landtagtary men Germaniyanyn Socialistik Birlik partiyasy GSBP birigui nәtizhesinde pajda bolgan okilderi basym bolgan Berlinnin shygys oblystary okilderinin okrugtik assambleyalary mojyndamady Kommunistik zhәne social demokratiyalyk partiyalar olardyn okilderi Parlamenttik Keneske shakyrylmagan Onyn ornyna 1949 zhyly 7 kazanda oz konstituciyasy kүshine enip oz prezidenti sajlandy kelesi zhyly ozinin eki palataly parlamenti kuryldy oz үkimeti kuryldy ol baska nemis memleketinin negizin kalady Germaniya Demokratiyalyk Respublikasy GDR Sol 1949 zhyly GSBP basshylygyn markstik lenindik top oz kolyna aldy dausyz sajlaular engizildi GSBPzhәne baska partiyalar Hristiandyk demokratiyalyk odak Liberaldyk demokratiyalyk partiya Ұlttyk demokratiyalyk partiya zhәne Demokratiyalyk sharualar partiyasy Partiya biryngaj zhәne zhalgyz sajlau tizimin usyndy 1952 zhyly el kenestendirildi zher bolinisi zhojyldy onerkәsip ulttandyryldy 1956 zhyly GDR kenesshil әskeri Varshava kelisimi ujymyna kosyldy Tek 1989 zhyly GSBP basshylygynan markstik lenindik topty alyp tastau nәtizhesinde dausyz sajlau balama sajlaumen auystyryldy al 1990 zhyly 3 kazanda Germaniya Federativtik Respublikasynyn Negizgi Zany uzartyldy shygys zherleri men GDR omir sүruin toktatty GeografiyaTolyk makalasy Zher bederi Germaniyanyn fizikalyk kartasy Germaniyanyn soltүstik boligi muz dәuirinde kalyptaskan alasa zhazyk en tomengi nүktesi Vilstermarshtagy Vilstermarshe nem Nojendorf Zaksenband teniz dengejinen 3 54 m tomen Soltүstik Germaniya zhazygynyn betinde ezhelgi muz basudyn izderi tomengi morenalyk zhotalar men tobelerdin tizbekteri saktalgan Ojpattyn batys boligin batpakty ojpattar batpaktar alyp zhatyr olardyn pajda boluy platformanyn tomendeuimen bajlanysty Eldin ortalyk boliginde ormandy tau bokteri ontүstikten ojpattarga irgeles al Alpi ontүstikte bastalady Germaniyadagy en biik nүkte tauy 2962 m Өzender men kolder Tolyk makalasy Germaniya arkyly koptegen ozender agyp otedi olardyn en irileri Rejn Dunaj Elba Vezer Oder ozender kanaldarmen bajlanysty en atakty kanal Baltyk pen Soltүstik tenizderdi bajlanystyratyn Kil kanaly Kil kanaly Kil shyganagynan bastalyp Elba ozeninin sagasynda ayaktalady Germaniyadagy en үlken kol Konstans onyn audany 540 km zhәne terendigi 250 m Klimat Germaniya konyrzhaj klimattyk beldeude ornalaskan soltүstiginde teniz klimaty ontүstiginde konyrzhaj kontinentaldy Bul aua rajynyn zhii kubylmaly bolatyndygymen bajlanysty Zhazdyn ortasynda zhyly zhәne shuakty boluy mүmkin birak kelesi kүni suyk tүsip zhanbyr zhauuy mүmkin Shynynda da ekstremaldy tabigi kubylystar katty kurgakshylyk tornado dauyl katty ayaz nemese salystyrmaly tүrde sirek kezdesedi Shildenin ortasha temperaturasy taularda 14 ten alkaptarda 22 C ka dejin Қantardyn ortasha temperaturasy alkaptarda 4 bastap tauly zherlerde 5 C dejin Zhyldyk ortasha temperatura 5 10 C kurajdy Germaniyada en tomengi temperatura 46 C boldy mundaj korsetkish XX gasyrda eldin ontүstiginde onyn tauly boliginde teniz dengejinen 1601 m biiktikte koordinattary shamamen audanda tirkeldi 47ºs e zhәne 12ºsh b kolinin zhanynda Erekshe korgalatyn tabigi aumaktar Berhtesgaden ulttyk parki Germaniyada 14 ulttyk park 19 95 zhәne koptegen baska korgalatyn tabigi aumaktar men tabigat eskertkishteri bar Densaulyk saktau isiGermaniyada densaulyk saktau isin 1949 zhyly kurylgan Densaulyk saktau minitirligi baskardy Onda barlyk enbekshiler men olardyn otbasyna tegin medicinalyk komek korsetiledi 1970 zhyly Germaniyada 190 myn tosektik 626 auruhana 452 poliklinika 828 ambulatoriya 192 әjelder konsultaciyasy zhumys istejdi Turakty zhәne mausymdyk yaslilerdegi orynyn sany 175 myn ga zhetedi 18 myn orynda 178 sanatorijler men kurorttar zhәne demalys oryndary zhumys istejdi 1970 zhyly 27 3 myn dәriger 7 3 myn tis dәrigeri 2 9 myn farmacevtter men 245 myn orta bilimdi medicinalyk kyzmetker boldy Osynyn barlygy halyktyn medicinalyk zhagdajyn zhaksartty 1970 zhyly әr myn adamga shakkanda balanyn tuuy 19 3 adamnyn olimi 14 1 Әrbir iri tugan baladan olgeni 18 8 boldy Orta eseppen adam omir uzaktygy erlerde 67 8 әjelderde 73 1 zhas Aurulardyn ishinde en kop kezdesetini zhүrek kan tamyr syrkaty men katerli isikter Әkimshilik aumaktyk bolinisiTolyk makalasy Germaniya zherleri Germaniya federativti memleket bolyp tabylady Әkimshilik aumaktyk bolinisine karaj 16 zherden turady Negizgi zany konstituciyasy 1949 zhylgy 23 mamyrda kabyldangan Eldin federaldyk prezidenti Federaldyk zhinalysta bes zhyl merzimge sajlanady Қazirgi Federaldyk prezidenti Kristian Vulf ol 2010 zhyldyn 2 shildesinde sajlangan Germaniyanyn federaldy zherlerinin kartasy nomirlengen Zher Astanasy Zherdin nemisshe atauy Astananyn nemisshe atauy1 Baden Vyurtemberg Shtutgart Baden Wurttemberg Stuttgart2 Bavariyanyn erkin memleketi Myunhen Freistaat Bayern Munchen3 Berlin Berlin Berlin Berlin4 Brandenburg Potsdam Brandenburg Potsdam5 Bremen erkin zhәne Ganzalyk kalasy Bremen Freie Hansestadt Bremen Bremen6 Gamburg erkin zhәne Ganzalyk kalasy Gamburg Freie und Hansestadt Hamburg Hamburg7 Gessen Visbaden Hessen Wiesbaden8 Meklenburg Aldyngy Pomeraniya Shverin Mecklenburg Vorpommern Schwerin9 Tomengi Saksoniya Gannover Niedersachsen Hannover10 Soltүstik Rejn Vestfaliya Dyusseldorf Nordrhein Westfalen Dusseldorf11 Rejnland Pfalc Majnc Rheinland Pfalz Mainz12 Saar Saarbryukken Saarland Saarbrucken13 Saksoniya erkin memleketi Drezden Freistaat Sachsen Dresden14 Saksoniya Anhalt Sachsen Anhalt Magdeburg15 Shlezvig Golshtejn Kil Schleswig Holstein Kiel16 Tyuringiyanyn erkin memleketi Erfurt Freistaat Thuringen Erfurt Zher audandarga nem Kreis zhәne audanga zhatpajtyn kalalarga nem Kreisfreie Stadt Gamburg pen Berlin zherleri kalalyk okrugterge nem Bezirk audandar kalalar nem Stadt men kauymdastyktarga nem Gemeinde audannan tys kalalar kalalyk audandarga nem Ortschaft Gamburg pen Berlin zherlerinin audandary kvartaldarga nem Ortsteil kalalar kauymdastyktar okrugter zhәne kvartaldar turgyn aumaktarga nem Wohngebiet bolinedi Bavariyanyn zher men audan arasyndagy aralyk bajlanyska ie әkimshilik okrug nem Bezirk HalkyTolyk makalasy Germaniya Federativti Respublikasy aumagy bojynsha korshiles Polshadan sәl gana үlken birak onyn halky eki ese kop 2015 zhylgy 31 zheltoksandagy zhagdaj bojynsha Germaniyanyn turgyndary 82 175 684 turgyndy kurady Әlemdegi koptegen damygan elderdegidej Germaniyada tuu koefficienti tomen dengejden tomen 1972 zhyldan bastap Germaniyada tuu koefficienti olim dengejinen tomendedi 2015 zhyly demografiyalyk damu kelesidej boldy Tuu koefficienti 8 98 olim 11 26 tabigi osim tomendeu 2 28 koshi kon balansy 14 19 Auyl turgyndary 10 dan az Germaniya halkynyn 90 y kalalarda zhәne ogan zhakyn ornalaskan urbanizaciyalangan ajmaktarda turady Қala turgyndarynyn үlesi 73 12 kurajdy Iri kalalardyn halky 31 12 2018 Қalalar 31 12 2010 31 12 20181 Berlin Berlin 3 460 725 3 644 8262 Gamburg Hamburg 1 786 448 1 841 1793 Myunhen Munchen 1 353 186 1 471 5084 Kyoln Koln 1 007 119 1 085 6645 Majndagy Frankfurt Frankfurt am Main 679 664 753 0566 Shtutgart Stuttgart 606 588 634 8307 Dyusseldorf Dusseldorf 588 735 619 2948 Leipzig 522 883 587 8579 Dortmund Dortmund 580 444 587 01010 Essen Essen 574 635 583 10911 Bremen Bremen 547 340 569 35212 Drezden Dresden 523 058 554 64913 Gannover Hannover 522 686 538 06814 Nyurnberg Nurnberg 505 664 518 365Memlekettik kurylymGermaniya parlamenti eki palatadan Bundesrat zhogargy zhәne Bundestagtan tomengi turady Bundesratty zher үkimeti okilderinin 68 mүshesi kurajdy Eger federaldyk prezident bolmagan nemese ol ozinin mindetin atkarudy merziminen buryn toktatkan zhagdajda memleket basshysynyn mindeti Bundesrat toragasyna koshedi Al Bundestag tort zhyl merzimge zhasyryn dauys beru arkyly sajlangan 736 deputattan turady Atkarushy bilik Federaldyk үkimettin kuramyna germandyk Bundestagta sajlangan federaldyk kancler men federaldyk ministrler kiredi Federaldyk kancler memlekettin ishki zhәne syrtky sayasatynyn negizgi bagyttaryn ajkyndajdy Almaniyanyn kazirgi federaldyk kancleri Olaf Sholc Berlindegi Germaniya federaldyk kanclerinin kensesiFederaldy kancler Olaf SholcSayasi partiyalar Germaniya Federativti Respublikasynda birkatar sayasi partiyalar kyzmet etedi 2021 zhyly 26 kyrkүjekte otken Bundestag sajlauynda tiisti 736 orynnyn 206 in Germaniyanyn Social demokratiyalyk partiyasy 197 in Hristian demokratiyalyk odagy men Hristian әleumettik odagy 118 in Zhasyl partiya 92 sin Germaniyanyn erkin demokratiyalyk partiyasy 83 in Germaniya үshin balama al 39 oryndy Solshyl partiya aldy Germaniyadagy tabysty sayasi partiyalar memlekettik karzhylandyrudy alady 12 zhyl bojy Bundestagka katyskan әr partiyanyn arnajy kory bar ony tolygymen memleket karzhylandyrady Mysal retinde Germaniya social demokratiyalyk partiyasynyn Fridrih Ebert koryn ajtuga bolady Solshyldar Solshyl socialistik partiya agyl solshyl socialistik partiya Odak 90 Zhasyldar agyl ekologiyalyk partiyaSolshyl centristter Germaniyanyn social demokratiyalyk partiyasy agyl social demokratiyalyk partiyaCentrister Germaniyanyn erkin demokratiyalyk partiyasy agyl liberaldy partiyaOnshyl centristter HDO HӘO agyl Germaniyanyn hristian demokratiyalyk odagy agyl konservativti partiya Bavariya zher birlestigi Hristian әleumettik odagy agyl Erkin sajlaushylar agyl ortalyk onshyl partiyaOnshyldar Germaniya үshin balama agyl euroskeptikalyk on konservativtik partiyaEkonomikasyTolyk makalasy Germaniya ekonomikasy Germaniya ekonomikasy damygan elderdin aldyngy katarynan oryn alady Negizgi salalary mashina zhasau elektr tehnikasy metallurgiya himiya zhәne farmacevtika onerkәsibi tagy baska salalar el ekonomikasynyn orkendeuine komakty үles kosyp keledi Sonymen katar kolik infrakurylymy erekshe manyzga ie Iri 13 әuezhaj 6 8 myn shakyrymnan asatyn ishki su zholdary kүndiz tүni zhumys istejdi Bugan Soltүstik tenizdegi Gamburg pen Bremen Baltyk tenizindegi Kil Lyubek zhәne Rostok teniz porttary kosylady Germaniyanyn syrtky saudadagy әriptesterine kelsek en aldynda Franciya tur Odan son import bojynsha Niderland Italiya Ұlybritaniya AҚSh al eksport bojynsha Ұlybritaniya Italiya AҚSh zhәne Niderland keledi Germaniya BҰҰ men EҚYҰ nyn zhumystaryna belsendi tүrde katysyp zhүr Өz taraptarynan bedeldi bul halykaralyk ujymdarga ajtarlyktaj karzhy zhәne kadr resurstaryn bolip otyrady Sondaj ak Germaniyanyn aldyna kojgan basym bagyttarynyn biri BҰҰ Қauipsizdik Kenesine mүshe bolu Al Germaniyanyn Ortalyk Aziya elderine bajlanysty ustangan sayasaty ajkyn ol ekonomikalyk salalarda mүmkindigine karaj yntymaktastyk zhasau Koligi men ekologiyasyGermaniya syrtka onimder shygaru zhoninen dүnie zhүzinde 2 oryn alady Қazirgi zamangy Germaniyanyn ekonomikalyk kuaty men bajlygynyn negizin ondeushi onerkәsip kurajdy Onyn kopshilik kәsiporyndary europalyk ortalyktarynyn biri eldin batysyndagy Rurga shogyrlangan Turmystyk tehnikadan bastap zauyttyk kural zhabdyktarga dejingi әr tүrli tauarlar ondiretin ondeushi onerkәsip salasyna eldegi zhumys kүshinin 25 y kamtylgan zhetekshi salalaryna kara zhәne tүsti metallurgiya mashina zhasau elektrondyk himiyalyk zhәne munaj himiya kәsiporyndary zhatady Bul onerkәsiptik el korshagan ortanyn lastanuynan katty zardap shegedi Mysaly Shvarcvaldtagy bүkil ormandardyn zhartysy derlik zakymdangan Germaniya tabigatty korgaumen bajypty tүrde ajnalysa bastagan algashky batys elderinin biri Қazir zhasyldar partiyasynyn okilderi bundestagtegi kopshilik oryndy iemdenip otyr Zhasyldar partiyasy men tabigat korgau ujymdarynyn kysymymen Germaniya korshagan ortanyn zhagdajyna bakylaudy katal kolga alyp atom elektr stanciyalaryn zhaba bastady Germaniya kurgaktagy su zhәne әue koliginin tamasha zhүjesine ie Tauarlar men zholaushylardyn kopshiligi avtozholdar arkyly tasylady Germaniyadagy zholdardyn zhalpy uzyndygy 650 000 km den astam onyn ishinde avtostrada zholdarynyn uzyndygy 11 400 km Eldin koptegen iri kalalary bir birimen 280 km cag zhyldamdykpen zhүretin ICE Intersiti Ekspress pojyzdary katynajtyn ushkyr temir zholdar arkyly bajlanyskan Iri kalalardyn arasyndagy turakty aviarejster bir sagattan sәl astam uakytty alady Germaniyanyn iri teniz sauda floty bar Bul flottyn kemeleri Bremen zhәne eldin tortinshi iri kalalyk aglomeraciyasy әri negizgi teniz zhәne ozen porty Gamburg siyakty porttardan әr tүrli bagyttarga attanady Өmir dengejiKүnkoris minimumy zhylyna 9168 eurony kurajdy Turgyn үj үshin en tomengi standarttar bir adamga 45 m eki adamga 60 m үsh adamga 75 m zhәne t b Elimizdegi enbekke kabiletti halyktyn 95 medicinalyk kyzmet korsetu zhәne dәri dәrmek satyp alu үshin saktandyrylgan 2019 zhyldyn 1 kantaryndagy zhagdaj bojynsha Germaniyadagy en tomengi zhalaky ajyna 1 557 00 evrony zhәne sagatyna 9 19 evrony calmagy kurajdy 2020 zhyldyn 1 kantarynan bastap en tomengi zhalaky ajyna 1 584 euro zhәne sagatyna 9 35 euro calmagy kurajdy 2017 zhyldyn tortinshi toksanyndagy zhagdaj bojynsha Germaniyadagy ortasha zhalaky ajyna 3 771 euro calmagy zhәne 2 315 euro taza kurajdy Қaruly KүshterNemis Fregat Lubeck Leopard 2 A5 shanda Germaniya NATO ga mүshe el bolyp tabylady ol oz personalynyn edәuir boligimen Auganstan Serbiya Makedoniya Kosovo Somali zhәne t b elderge bitimgershilik operaciyalaryn zhiberdi Nemis әskerleri Ortalyk zhәne Batys Afrikadagy BҰҰ nyn kopultty kүshterinin bir boligi boldy 2000 zhyldan beri Bundesverdin syrtky operaciyalary el byudzhetine zhyl sajyn shamamen 1 5 milliard eurony tүsirip otyr 2004 zhylgy 10 karashada Germaniyanyn korganys ministri Piter Shtruk karuly kүshterdi reformalau zhosparlaryn zhariyalady ogan sәjkes bundesverdin kyzmet korsetu bolimshelerinde zhumys istejtin әskeri kyzmetkerler men azamattyk tulgalardyn sany үshten birine 35 myn әskeri kyzmetker zhәne 49 myn kyskartylady bejbit turgyndar zhumystan shygarylady Germaniya territoriyasyndagy 105 turakty әskeri garnizon taratylady Қyskartumen katar әskerge shakyru zhүjesinde zhәne ony pajdalanudyn negizgi principterinde reformalar zhүrgizildi 2011 zhyldyn 1 shildesinen bastap nemis armiyasyna mindetti tүrde shakyru toktatyldy Osylajsha bundesver tolyk kәsibi armiyaga koshti Әskerdi pajdalanu principterin reformalau bundesver bekinisterinin zhalpy sany 600 den 400 ge dejin kyskaruyn bildiredi Bul en aldymen eldegi kurlyktagy kүshterdin bazalaryna әser etedi Қorganys ministrligi auyr karulangan zhasaktardy Germaniya shekarasynda ustaudyn mәnin kormejdi Bүkil әlem kazir mүmkin bolatyn Bundesver operaciyalarynyn ajmagy bolyp sanalgandyktan әskeri bazalardy Germaniyadan tys zherde NATO nyn negizgi sokky kүshteri ornalaskan Shygys Europadagy NATO elderinin aumagynda saktau durysyrak bolady dep sheshildi zhakyn arada kajta ornalastyrylady Reforma barysynda 2010 zhylga karaj nemis әskerleri 3 tүrge bolindi Germaniyada ornalaskan zhәne komandalyk baskaru bolimshelerinen materialdyk tehnikalyk kamtamasyz etu zhәne koldau kyzmetterinen turatyn bazalyk kүshter 170 myn әlemnin kez kelgen zherinde urys kimyldaryn zhүrgizuge arnalgan zhedel әreket etu kүshteri 55 myn adam bitimgershilik kontingent 90 myn Tagy 10 myn әskeri kyzmetker Bundesverdin bas inspektorynyn tikelej bakylauynda totenshe zhagdaj rezervterin zhasaktajdy Үsh korpustyn әrkajsysynda kurlyk әue kүshteri teniz kүshteri birlesken koldau kүshteri zhәne medicinalyk kyzmet bolimsheleri bolady Zhogaryda ajtylgandarga bajlanysty endi әskerge auyr brondy mashinalar men artilleriyalyk zhүjeler satyp alynbajdy Bul zhyldam әreket etu kүshterine kojylgan utkyrlyk talaptarynyn artuyna bajlanysty Bul rette Germaniya 180 Eurofighter Typhoon kop maksatty zhauyngerlik ushagyn satyp alady Қauipsizdik kүshterinin үjlestirushi organy Federaldyk kauipsizdik kenesi Bundessicherheitsrat bolyp tabylady onyn kuramyna kancler kancler kensesinin bastygy syrtky ister ishki ister korganys karzhy ekonomika zhәne әdilet ministrleri kiredi Tagy karanyzGermaniya әkimshilik bolinisi www deutschland de Zamanaui Germaniya turaly kop tildi portalDerekkozderReprasentation und Integration nem Nach Herstellung der staatlichen Einheit Deutschlands bestimmte Bundesprasident von Weizsacker in einem Briefwechsel mit Bundeskanzler Helmut Kohl im Jahr 1991 die dritte Strophe zur Nationalhymne fur das deutsche Volk In 1991 following the establishment of German unity Federal President von Weizsacker in an exchange of letters with Chancellor Helmut Kohl declared the third verse of the Deutschlandlied to be the national anthem of the German people Basty derekkozinen muragattalgan 7 nauryz 2016 Tekserildi 8 nauryz 2016 Stadte Alle Gemeinden mit Stadtrecht nach Flache Bevolkerung und Bevolkerungsdichte am 31 12 2016 nem DeStatus Tekserildi 6 sәuir 2018 Statistisches Bundesamt Bevolkerungsstand German World Economic Outlook Database October 2019 International Monetary Fund 2018 Human Development Statistical Update United Nations Development Programme 2018 Basty derekkozinen muragattalgan 22 nauryz 2017 Tekserildi 14 kyrkүjek 2018 Balalar enciklopediyasy III tom Statistisches Bundesamt Bevolkerung Geborene und Gestorbene Deutschland abgerufen am 22 Juli 2013 Basty derekkozinen muragattalgan 21 zheltoksan 2016 Stadte Alle Gemeinden mit Stadtrecht nach Flache Bevolkerung und Bevolkerungsdichte am 31 12 2015 im Juli 2017 wegen korrigierter Flache revidiert Basty derekkozinen muragattalgan 26 shilde 2017 Stadte Alle Gemeinden mit Stadtrecht nach Flache Bevolkerung und Bevolkerungsdichte am 31 12 2018 Қazirgi dүnie geografiyasy Hrestomatiya Zhalpy bilim beretin mekteptin kogamdyk gumanitarlyk bagytyndagy 11 synybyna arnalgan oku kuraly Қ Ahmetov T Uvaliev G Tүsipbekova Almaty Mektep baspasy 2007 ISBN 9965 36 216 5