Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Адольф Гитлер (нем. Adolf Hitler [ˈadɔlf ˈhɪtlɐ] 
тыңдау; 20 сәуір 1889, Браунау-ам-Инн, Аустрия-Мажарстан — 30 сәуір 1945, Берлин, Германия) — неміс саясаткері, нацизм идеологиясының және Үшінші рейх тоталитарлық диктатурасының негізін қалаушы. Ұлтшыл-социалистік неміс жұмысшы партиясының көшбасшысы, Германия фюрері және рейхсканцлері (1933—1945).
| Адольф Гитлер нем. Adolf Hitler | ||||
 Ресми портреті, 1938 жыл | ||||
| Лауазымы | ||||
|---|---|---|---|---|
| ||||
| 2 тамыз 1934 — 30 сәуір 1945 | ||||
| Ізашары | Пауль фон Гинденбург (рейхспрезидент ретінде) | |||
| Ізбасары | Карл Дөниц (рейхспрезидент ретінде) | |||
| ||||
| 30 қаңтар 1933 — 30 сәуір 1945 | ||||
| Президент | Пауль фон Гинденбург (1933—1934) | |||
| ||||
| 21 шілде 1921 — 30 сәуір 1945 | ||||
| Ізашары | (Антон Дрекслер) | |||
| Ізбасары | Мартин Борман (партия істер министрі ретінде) | |||
| Өмірбаяны | ||||
| Партиясы | Неміс жұмысшы партиясы (1919—1920) Ұлтшыл-социалистік неміс жұмысшы партиясы (1920—1945) | |||
| Азаматтығы |  Аустрия-Мажарстан (1889–1925)азаматсыз (1925—1933)  Германия (1933—1945) | |||
| Дүниеге келуі | 20 сәуір 1889 Браунау-ам-Инн, Аустрия-Мажарстан | |||
| Қайтыс болуы | 30 сәуір 1945 (56 жас) Берлин, Германия | |||
| Әкесі | Алоис Гитлер | |||
| Анасы | Клара Пөлцель | |||
| Жұбайы | ||||
| Әскери қызметі | ||||
| Құрамында болды | ||||
| Атағы | ефрейтор | |||
| Қолтаңбасы |  | |||
өңдеу  | ||||
Өмірі
Адольф Гитлер 1889 жылдың 20 сәуірінде қазіргі Аустрия елінің Браунау ам Инн жерінде дүниеге келген. Әкесі — кеден қызметкері Алойс Гитлер (нем. Alois Hitler) анасы — Клара Пөлцель (нем. Clara Pölzel). 1903 жылы әкесі, 1907 жылы анасы дүниеден өтеді. 1905 жылы мектепті аяқтамай тастап кетеді. Кейін Гитлер Австрияның астанасы, Вена қаласына қоныс аударады. 1913 жылы Германияның Мюнхен қаласына көшеді.
Гитлер Австриядан шыққан неміс саясаткері әрі диктаторы болды. Ол 1933 – 1945 жылдар аралығында канцлер болып билік етеді. Сондай-ақ, 1921 жылдан бастап НСДАП партиясының басшысы және нацистік Германияның көсемі болып та саналады. Канцлер болып тұрған шағында өзін неміс Рейхының ең жоғарғы қолбасшысы, лидері деп санады.
Тегінің шығу көзі (этимология)
Атақты неміс филологы, ономастика бойынша маман — Макс Готтшальдың (1882—1952) ойы бойынша «Гитлер» (Hittlaer, Hiedler) тегі Hütler («бақылаушы», «орман қарғаушысы», Waldhütter) тегінен шыққан.
Саясаты
Гитлердің билігі тұсында елдегі ұлттық социалистер (нем. Nationalsozialisten) III Неміс Рейхының диктатурасын орнатты. Ұлттық социалистер билікке келгеннен бастап басқа партияларға шектеу қойылып, қысым жасалды. Кейбірін өздігінен жойылып кетуге дейінгі халге жеткізді.
Гитлердің саясатына қарсы келгендерді қудалап, концлагерлерге жер аударып жіберді. Тіпті, жазалаудың шектен шыққаны сонша, адамдарды өлтіруге дейін барды. Еуропалық Иудейлерді қырғынға ұшыратқан осы Гитлердің нацистік, фашистік саясаты мен оның жақтаушылары еді. Холакауст кезінде жазықсыз иудейлер өлтірілді. Олар үшін басқа этникалық топтар мен басқа діннің өкілдерінің көк тиындық құны болмады. Ақырында Екінші Дүниежүзілік Соғыстың отын тұтатты. Соның салдарынан Германияның көп бөлігі мен Еуропаның біраз бөлігі қирады, бүлінді. Екінші дүниежүзілік соғыста өлген 55 миллион адамның 6 миллионы еуропалық еврейлер, 30 миллионы славяндар болды.
Өмірінің естеліктері
Гитлердің жиырма бес жасына дейін атқарған немесе атап айтарлықтай іс-әрекеті болмаған. 25 жылдық өмірінде мамандыққа қатысты білімі болмаған, әлеуметтік және қоғамдық өмірде де белсенді болмаған. Алайда, аздаған жылдар арасында немістердің еліне барып ел билігін қолына алып, диктатор болады. Саясатқа келген кезіндегі ол жайлы мәліметтер құпия болатын.
Ол өзінің қарсыластарына айтқан сөзінде:
Сіздер менің қайдан келгенімді және қандай отбасынан шыққанымды білуге тиісті емессіздер— Адольф Гитлер
— деп айтқан екен. Майн Кампф, Менің күресім (нем. Mein Kampf) еңбегінде бұрынғы өмірінің нацистік түсінікте қалыптасқан мықты тұлға болуға өзін-өзі тәрбиелегенін айтады.
Өмірінің соңы. Қайтыс болуы
Адольф Гитлер өмірінің соңына дейін христиан дінінің католиктік бағытын ұстанған. Оның ең сенімді адамдарының бірі Альберт Шпеер Гитлердің шіркеулерге деген көзқарасының оң болмағанын айтады. Әртүрлі ортада әртүрлі ой білдірген. Шіркеулерді халықты ұстап отыратын күшті элемент деп те қарастырған.
Гитлер 1930 жылдан бастап вегетариан болған. Ол жайлы оның өмірін зерттеген адамдар да бірауыздан келіседі.
1933 жылдан бастап Гитлер өзінің қалауы бойынша көшелер мен орталық алаңдарды өзінің атымен атай бастайды. Кез-келген елді мекендер мен қалаларда Гитлердің атымен аталатын көше және алаңдар болды. Ол әсіресе, өзіне ұнамайтын адамдардың атына ие көшелер мен алаңдарды өзгертті. Біраздан соң НСДАП партиясы елдегі жаңа көше мен алаңдарға Гитлердің саясатын қолдаған тұлғалардың есімін беру туралы заң шығарды. Партияның жастар қанатын Гитлер жастары деп өзгертті. Сондай-ақ, стадиондар, мектептер, қалашықтар Гилердің атымен немесе Гитлердің қарамағында екендігін білдіретін атаулармен аталды.
1945 жылы 30 сәуірде Берлин қаласындағы бункерінде өзіне-өзі қол жұмсап мерт болады.
Қызықты мәліметтер
- Адольф Гитлердің Wolf (қасқыр) деген лақап аты болған. Өзі басшылық еткен майдандар мен әскери орталықтарды осы Қасқыр атауына қатысты атаулармен атаған. Гитлердің жақын бір қызметтесінің кішкене баласы Onkel Wolf (Қасқыр көке (аға)) деп атаған. Атының өзі көне неміс тіліндегі adal және wolf деген екі сөздің туындысы екен.
- Гитлер Паркинсон ауруымен ауыратын.
- Гитлер талантты суретші болған.
Дереккөздер
- History com Editors Adolf Hitler (ағыл.).
- Adolf Hitler - Dictator, 1933–39 | Britannica (ағыл.).
- Thamer, Hans-Ulrich Beginn der nationalsozialistischen Herrschaft (Teil 2) (german). Nationalsozialismus I. Bonn: Federal Agency for Civic Education (2003). — «President von Hindenburg died on August 2nd, 1934. The day before, the cabinet had approved a submission making Hitler his successor. The role of the president was to be dissolved and united with that of the chancellor under the title „Führer und Reichskanzler“. However, this was in breach of the Enabling Act. (shortened & paraphrased)» Басты дереккөзінен мұрағатталған 31 мамыр 2012. Тексерілді, 4 қазан 2011.
- Winkler Heinrich August The German Catastrophe 1933-1945 // Germany: The Long Road West vol. 2: 1933-1990. — P. 38–39. — ISBN 978-0199265985.
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Adolf Gitler nem Adolf Hitler ˈadɔlf ˈhɪtlɐ tyndau 20 sәuir 1889 18890420 Braunau am Inn Austriya Mazharstan 30 sәuir 1945 Berlin Germaniya nemis sayasatkeri nacizm ideologiyasynyn zhәne Үshinshi rejh totalitarlyk diktaturasynyn negizin kalaushy Ұltshyl socialistik nemis zhumysshy partiyasynyn koshbasshysy Germaniya fyureri zhәne rejhskancleri 1933 1945 Adolf Gitler nem Adolf HitlerResmi portreti 1938 zhylLauazymyTu Germaniya fyureri Tu2 tamyz 1934 30 sәuir 1945Izashary Paul fon Gindenburg rejhsprezident retinde Izbasary Karl Donic rejhsprezident retinde Tu Germaniya rejhskancleri Tu30 kantar 1933 30 sәuir 1945Prezident Paul fon Gindenburg 1933 1934 Tu NSDAP toragasy Tu21 shilde 1921 30 sәuir 1945Izashary Anton DrekslerIzbasary Martin Borman nem partiya ister ministri retinde ӨmirbayanyPartiyasyNemis zhumysshy partiyasy 1919 1920 Ұltshyl socialistik nemis zhumysshy partiyasy 1920 1945 Azamattygy Austriya Mazharstan 1889 1925 azamatsyz 1925 1933 Germaniya 1933 1945 Dүniege kelui 20 sәuir 1889 18890420 Braunau am Inn Austriya MazharstanҚajtys boluy 30 sәuir 1945 56 zhas Berlin GermaniyaӘkesi Alois GitlerAnasy Klara PolcelZhubajyӘskeri kyzmetiҚuramynda boldyVejmar Respublikasy Nacistik GermaniyaAtagyefrejtorҚoltanbasyondeu ӨmiriAdolf Gitler 1889 zhyldyn 20 sәuirinde kazirgi Austriya elinin Braunau am Inn zherinde dүniege kelgen Әkesi keden kyzmetkeri Alojs Gitler nem Alois Hitler anasy Klara Polcel nem Clara Polzel 1903 zhyly әkesi 1907 zhyly anasy dүnieden otedi 1905 zhyly mektepti ayaktamaj tastap ketedi Kejin Gitler Avstriyanyn astanasy Vena kalasyna konys audarady 1913 zhyly Germaniyanyn Myunhen kalasyna koshedi Gitler Avstriyadan shykkan nemis sayasatkeri әri diktatory boldy Ol 1933 1945 zhyldar aralygynda kancler bolyp bilik etedi Sondaj ak 1921 zhyldan bastap NSDAP partiyasynyn basshysy zhәne nacistik Germaniyanyn kosemi bolyp ta sanalady Kancler bolyp turgan shagynda ozin nemis Rejhynyn en zhogargy kolbasshysy lideri dep sanady Teginin shygu kozi etimologiya Atakty nemis filology onomastika bojynsha maman Maks Gottshaldyn 1882 1952 ojy bojynsha Gitler Hittlaer Hiedler tegi Hutler bakylaushy orman kargaushysy Waldhutter teginen shykkan SayasatyGitlerdin biligi tusynda eldegi ulttyk socialister nem Nationalsozialisten III Nemis Rejhynyn diktaturasyn ornatty Ұlttyk socialister bilikke kelgennen bastap baska partiyalarga shekteu kojylyp kysym zhasaldy Kejbirin ozdiginen zhojylyp ketuge dejingi halge zhetkizdi Gitlerdin sayasatyna karsy kelgenderdi kudalap konclagerlerge zher audaryp zhiberdi Tipti zhazalaudyn shekten shykkany sonsha adamdardy oltiruge dejin bardy Europalyk Iudejlerdi kyrgynga ushyratkan osy Gitlerdin nacistik fashistik sayasaty men onyn zhaktaushylary edi Holakaust kezinde zhazyksyz iudejler oltirildi Olar үshin baska etnikalyk toptar men baska dinnin okilderinin kok tiyndyk kuny bolmady Akyrynda Ekinshi Dүniezhүzilik Sogystyn otyn tutatty Sonyn saldarynan Germaniyanyn kop boligi men Europanyn biraz boligi kirady bүlindi Ekinshi dүniezhүzilik sogysta olgen 55 million adamnyn 6 milliony europalyk evrejler 30 milliony slavyandar boldy Өmirinin estelikteriGitlerdin zhiyrma bes zhasyna dejin atkargan nemese atap ajtarlyktaj is әreketi bolmagan 25 zhyldyk omirinde mamandykka katysty bilimi bolmagan әleumettik zhәne kogamdyk omirde de belsendi bolmagan Alajda azdagan zhyldar arasynda nemisterdin eline baryp el biligin kolyna alyp diktator bolady Sayasatka kelgen kezindegi ol zhajly mәlimetter kupiya bolatyn Ol ozinin karsylastaryna ajtkan sozinde Sizder menin kajdan kelgenimdi zhәne kandaj otbasynan shykkanymdy biluge tiisti emessizder Adolf Gitler dep ajtkan eken Majn Kampf Menin kүresim nem Mein Kampf enbeginde buryngy omirinin nacistik tүsinikte kalyptaskan mykty tulga boluga ozin ozi tәrbielegenin ajtady Өmirinin sony Қajtys boluyAdolf Gitler omirinin sonyna dejin hristian dininin katoliktik bagytyn ustangan Onyn en senimdi adamdarynyn biri Albert Shpeer Gitlerdin shirkeulerge degen kozkarasynyn on bolmaganyn ajtady Әrtүrli ortada әrtүrli oj bildirgen Shirkeulerdi halykty ustap otyratyn kүshti element dep te karastyrgan Gitler 1930 zhyldan bastap vegetarian bolgan Ol zhajly onyn omirin zerttegen adamdar da birauyzdan kelisedi 1933 zhyldan bastap Gitler ozinin kalauy bojynsha kosheler men ortalyk alandardy ozinin atymen ataj bastajdy Kez kelgen eldi mekender men kalalarda Gitlerdin atymen atalatyn koshe zhәne alandar boldy Ol әsirese ozine unamajtyn adamdardyn atyna ie kosheler men alandardy ozgertti Birazdan son NSDAP partiyasy eldegi zhana koshe men alandarga Gitlerdin sayasatyn koldagan tulgalardyn esimin beru turaly zan shygardy Partiyanyn zhastar kanatyn Gitler zhastary dep ozgertti Sondaj ak stadiondar mektepter kalashyktar Gilerdin atymen nemese Gitlerdin karamagynda ekendigin bildiretin ataularmen ataldy 1945 zhyly 30 sәuirde Berlin kalasyndagy bunkerinde ozine ozi kol zhumsap mert bolady Қyzykty mәlimetterAdolf Gitlerdin Wolf kaskyr degen lakap aty bolgan Өzi basshylyk etken majdandar men әskeri ortalyktardy osy Қaskyr atauyna katysty ataularmen atagan Gitlerdin zhakyn bir kyzmettesinin kishkene balasy Onkel Wolf Қaskyr koke aga dep atagan Atynyn ozi kone nemis tilindegi adal zhәne wolf degen eki sozdin tuyndysy eken Gitler Parkinson auruymen auyratyn Gitler talantty suretshi bolgan DerekkozderHistory com Editors Adolf Hitler agyl Adolf Hitler Dictator 1933 39 Britannica agyl Thamer Hans Ulrich Beginn der nationalsozialistischen Herrschaft Teil 2 german Nationalsozialismus I Bonn Federal Agency for Civic Education 2003 President von Hindenburg died on August 2nd 1934 The day before the cabinet had approved a submission making Hitler his successor The role of the president was to be dissolved and united with that of the chancellor under the title Fuhrer und Reichskanzler However this was in breach of the Enabling Act shortened amp paraphrased Basty derekkozinen muragattalgan 31 mamyr 2012 Tekserildi 4 kazan 2011 Winkler Heinrich August The German Catastrophe 1933 1945 Germany The Long Road West vol 2 1933 1990 P 38 39 ISBN 978 0199265985