Неміс тілі нем Deutsch deutsche Sprache неміс халқының тілі Үндіеуропа тілдерінің тобына жатады Неміс тілінің тарихын кө

Неміс тілі (нем. Deutsch, deutsche Sprache) — неміс халқының тілі. Үндіеуропа тілдерінің тобына жатады. Неміс тілінің тарихын көне жоғары (8 – 11 ғ-лар), орта жоғары (12 – 13 ғ-лар), ертедегі жаңа жоғары (14 – 16 ғ-лар) дәуір деп үшке бөледі. Германияда, Аустрияда, Лихтенштейнде, Швейцарияда, Люксембургте қолданысқа енген тіл. Германияда, Аустрияда, Лихтенштейнде мемлекеттік тіл болып саналады Ал Швейцарияда, Люксембургте және Бельгияда кейбір аймақтары үшін ресми тіл болып саналады. Неміс тілі ағылшын және голланд тілдеріне туыстық қатынастары бар. Неміс тілі әлемдегі негізгі тілдердің бірі және Еуропа Одағындағы ана тілі ретінде ең көп сөйленетін тіл. Кейбір есептемелер бойынша бұл тілді ана тілі ретінде 87 миллион адам қолданады.

Тарихы

Толық мақаласы: Неміс тілінің тарихы

Құрылымы

Неміс тілінде 16 дауысты, 3 дифтонг, 19 дауыссыз және 3 бар. Дауыстылар қысқа және созылыңқы, ашық және жабық айтылады да сөз мағынасына әсер етеді: kam – “тарақ”, kām – “келді”, mer – “аңыз”, mēr – “теңіз”. Дауыссыздары шұғыл, ызың, діріл болып бөлінеді. Дауыстыларға тән ерекшелік – умлаут, сыну және аблаут. Олар қосымша морфол. функция – жекеше, көпше, жақ, рай мағыналарын білдіреді. Екпін сөздің түбір буынына, көбінесе бірінші буынға түседі. Сөз қорын байытуда, термин жасауда сөз біріктіру тәсілінің маңызы зор. Неміс тілінде етістіктің шақ категориясының 6 түрі бар: презенс – осы шақ, имперфект, перфект, плюсквам-перфект – өткен шақ; футурум 1, 2 – келер шақта Сөйлемде баяндауыш 2-орында, бастауыш баяндауыштың не алдынан, не соңынан тұрады.

Дереккөздер

Lewis, M. Paul, ed (2009). Ethnologue: Languages of the World (16 ed.). Dallas, Texas: SIL International.
Marten, Thomas; Sauer, Fritz Joachim, eds (2005) (in German). Länderkunde - Deutschland, Österreich, Schweiz und Liechtenstein im Querschnitt [Regional Geography - An Overview of Germany, Austria, Switzerland and Liechtenstein]. Berlin: Inform-Verlag. p. 7. ISBN 3-9805843-1-3
“Қазақстан”: Ұлттық энциклопедия/Бас редактор Ә. Нысанбаев – Алматы “Қазақ энциклопедиясы” Бас редакциясы, 1998 ISBN 5-89800-123-9

Гухман М.М., От языка немецкой народности к немецкому национальному языку, ч. 1 – 2, М.–Л., 1955 – 59;
Жирмунский В.М., Немецкая диалектология, М.–Л., 1956;
Жирмунский В.М., История немецкого языка, М., 1965;]
Москальская О.И., Грамматика современного немецкого языка, М., 1972;
Tatsacheh ьвer Deufsehland, Socіets – Verlag, Frankfurt – Main, 2000.

Тағы қараңыз

[1] Lewis, M. Paul, ed (2009). Ethnologue: Languages of the World (16 ed.). Dallas, Texas: SIL International.

[2] Marten, Thomas; Sauer, Fritz Joachim, eds (2005) (in German). Länderkunde - Deutschland, Österreich, Schweiz und Liechtenstein im Querschnitt [Regional Geography - An Overview of Germany, Austria, Switzerland and Liechtenstein]. Berlin: Inform-Verlag. p. 7. ISBN 3-9805843-1-3

[3] “Қазақстан”: Ұлттық энциклопедия/Бас редактор Ә. Нысанбаев – Алматы “Қазақ энциклопедиясы” Бас редакциясы, 1998 ISBN 5-89800-123-9