Версаль бейбіт келісімі (фр. Traité de Versailles; ағылш. Treaty of Versailles; нем. Versailler Vertrag) — 1919 жылы 28 маусымда болған Антанта (Ұлыбритания, Франция, Италия, Бельгия, АҚШ, Румыния, т.б.) елдері мен Германия арасындағы бітім шарт.
Версаль бейбіт келісімі | |
---|---|
Одақтас және Біріккен ірі мемлекеттер мен Германия арасындағы бейбіт келісім | |
Ағылшын нұсқасының мұқабасы | |
Қол қойылды — болған жері | 28 маусым 1919 жыл Версаль сарайындағы айна залы, Париж, Франция |
Күшіне енді — шарты | 10 қаңтар 1920 жыл Германия мен үш негізгі одақтас ірі мемлекеттердің ратификациясы. |
Қол қойылды | Германия
АҚШ |
Қол қойғандар | Жақтар |
Тілдер | Француз тілі, Ағылшын тілі |
құжат мәтіні: en:Treaty of Versailles |
Версаль бейбіт келісімі 1920 жылы 10 қаңтар күні Германия және Ұлыбритания, Франция, Италия, Жапония мемлекеттері ратификациялағаннан кейін күшіне енді. АҚШ сенаты келісімді ратификациялаудан бас тартып (Ұлыбритания мен Франция үкіметі бас- қаратын Ұлттар лигасына кіргісі келмегендіктен), 1921 жылы тамыз айында Германиямен жеке келісімге келді.
Версаль бейбіт келісімінде Ұлттар лигасының статусы қаралды, Германия, Бельгия, Люксембург, Франция, Швейцария, Аустрия, Чехословакия, Польша және Данияның шекаралары белгіленді. Эльзас пен Лотарингия облыстары Францияға қайтарылды, Саар облысы Ұлттар лигасының басқаруына 15 жылға берілді (кейінгі тағды- рын плебисцит шешетін болды), Клайпеда қаласы жецімпаз державалардың баскаруына берілді, Гданьск «ерікті қала» деп танылды. Бельгияның, Польша мен Чехословакияның шекаралары кеңейтілді. Германия Кеңес үкіметімен арадағы -- бітімінен және өзінің барлық отарларынан бас тартуға міндеттенді.
Германияның соғыс кезінде одақтастарға келтірген шығынын есептейтін арнаулы комиссия кұрылды. Бұған қоса Германияның соғыс кезінде Түркия, Аустрия-Мажарстан, Ресей мен Румыниядан алған алтын және басқа да кұнды заттарды қайтаруы көзделінді. Әскери-техникалық мәселелер бойынша Германия 100 мың жауынгер, 4 мың офицер ғана ұстауға міндеттенді, Бас штаб институты қысқартылды. Рейннің сол жағы мен оң жағынан 50 км территория қару- сыздандырылған аймаққа жатқызылды. Германияның толық қарусыздануы барлық елдердің қаруларын шектеудің алғы шарттары болу керектігі атап көрсетілді.
Версаль бейбіт келісімі шешімімен Ұлттар лигасы құрылды. Оның мақсаты: бейбітшілік пен қауіпсіздікті қамтамасыз ету, халықаралық ынтымақтастықты дамыту және болашақтағы қарулы қақтығыстардың алдын алу болды. Ұлттар лигасына мүше мемлекеттер сырттан шабуыл жасалған жагдайда бір-біріне көмек корсетуге, карусыздану процесіне жағдай жасауға, өзара ашық дипломатиялық қарым- қатынас орнатуға міндеттелді. Міндеткерлік орындалмаған жағдайда Гаагадағы Халықаралық соттың шешіміне жүгінуге келісілді.
Дереккөздер
- Айбын. Энциклопедия. / Бас редакторы Б.Ө.Жақып. - Алматы: «Қазақ энциклопедиясы», 2011. ISBN 9965-893-73-Х
Бұл — мақаланың бастамасы. Бұл мақаланы толықтырып, дамыту арқылы, Уикипедияға көмектесе аласыз. Бұл ескертуді дәлдеп ауыстыру қажет. |
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Versal bejbit kelisimi fr Traite de Versailles agylsh Treaty of Versailles nem Versailler Vertrag 1919 zhyly 28 mausymda bolgan Antanta Ұlybritaniya Franciya Italiya Belgiya AҚSh Rumyniya t b elderi men Germaniya arasyndagy bitim shart Versal bejbit kelisimiOdaktas zhәne Birikken iri memleketter men Germaniya arasyndagy bejbit kelisimAgylshyn nuskasynyn mukabasyҚol kojyldy bolgan zheri 28 mausym 1919 zhyl Versal sarajyndagy ajna zaly Parizh FranciyaKүshine endi sharty 10 kantar 1920 zhyl Germaniya men үsh negizgi odaktas iri memleketterdin ratifikaciyasy Қol kojyldy Germaniya Franciya Britan imperiyasy Australiya Zhana Zelandiya Kanada OAO Britandyk Үndistan AҚSh Italiya Patshalygy ZhaponiyaҚol kojgandar Zhaktar Belgiya Boliviya Braziliya Қytaj Kuba Gaiti Grekiya Gvatemala Gonduras Hidzhaz Liberiya Nikaragua Panama Peru Polsha Portugaliya Rumyniya Yugoslaviya Siam Chehoslovakiya Urugvaj EkvadorTilder Francuz tili Agylshyn tilikuzhat mәtini en Treaty of Versailles Versal bejbit kelisimi 1920 zhyly 10 kantar kүni Germaniya zhәne Ұlybritaniya Franciya Italiya Zhaponiya memleketteri ratifikaciyalagannan kejin kүshine endi AҚSh senaty kelisimdi ratifikaciyalaudan bas tartyp Ұlybritaniya men Franciya үkimeti bas karatyn Ұlttar ligasyna kirgisi kelmegendikten 1921 zhyly tamyz ajynda Germaniyamen zheke kelisimge keldi Versal bejbit kelisiminde Ұlttar ligasynyn statusy karaldy Germaniya Belgiya Lyuksemburg Franciya Shvejcariya Austriya Chehoslovakiya Polsha zhәne Daniyanyn shekaralary belgilendi Elzas pen Lotaringiya oblystary Franciyaga kajtaryldy Saar oblysy Ұlttar ligasynyn baskaruyna 15 zhylga berildi kejingi tagdy ryn plebiscit sheshetin boldy Klajpeda kalasy zhecimpaz derzhavalardyn baskaruyna berildi Gdansk erikti kala dep tanyldy Belgiyanyn Polsha men Chehoslovakiyanyn shekaralary kenejtildi Germaniya Kenes үkimetimen aradagy bitiminen zhәne ozinin barlyk otarlarynan bas tartuga mindettendi Germaniya Versal kelisiminen kejin Ұlttar Ligasy baskaruyndagy ajmaktar Korshi elder anneksiyalagan ajmaktar Germandyk Vejmar territoriyasy Germaniyanyn sogys kezinde odaktastarga keltirgen shygynyn eseptejtin arnauly komissiya kuryldy Bugan kosa Germaniyanyn sogys kezinde Tүrkiya Austriya Mazharstan Resej men Rumyniyadan algan altyn zhәne baska da kundy zattardy kajtaruy kozdelindi Әskeri tehnikalyk mәseleler bojynsha Germaniya 100 myn zhauynger 4 myn oficer gana ustauga mindettendi Bas shtab instituty kyskartyldy Rejnnin sol zhagy men on zhagynan 50 km territoriya karu syzdandyrylgan ajmakka zhatkyzyldy Germaniyanyn tolyk karusyzdanuy barlyk elderdin karularyn shekteudin algy sharttary bolu kerektigi atap korsetildi Versal bejbit kelisimi sheshimimen Ұlttar ligasy kuryldy Onyn maksaty bejbitshilik pen kauipsizdikti kamtamasyz etu halykaralyk yntymaktastykty damytu zhәne bolashaktagy karuly kaktygystardyn aldyn alu boldy Ұlttar ligasyna mүshe memleketter syrttan shabuyl zhasalgan zhagdajda bir birine komek korsetuge karusyzdanu procesine zhagdaj zhasauga ozara ashyk diplomatiyalyk karym katynas ornatuga mindetteldi Mindetkerlik oryndalmagan zhagdajda Gaagadagy Halykaralyk sottyn sheshimine zhүginuge kelisildi DerekkozderAjbyn Enciklopediya Bas redaktory B Ө Zhakyp Almaty Қazak enciklopediyasy 2011 ISBN 9965 893 73 H Bul makalanyn bastamasy Bul makalany tolyktyryp damytu arkyly Uikipediyaga komektese alasyz Bul eskertudi dәldep auystyru kazhet