Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Уругвай (ис. Uruguay), Шығыс Уругвай Республикасы (ис. República Oriental del Uruguay [reˈpuβlika oɾjenˈtal del uɾuˈɣwai]) — Оңтүстік Америкадағы мемлекет.
| Шығыс Уругвай Республикасы ис. República Oriental del Uruguay | |||||
| |||||
| Ұран: «Libertad o Muerte ()» | |||||
| Әнұран: | |||||
 | |||||
| Тарихы | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| Тәуелсіздік күні | 25 тамыз 1825 жыл () | ||||
| Мемлекеттік құрылымы | |||||
| Ресми тілі | испан тілі | ||||
| Елорда | Монтевидео | ||||
| Ірі қалалары | Монтевидео, , | ||||
| Үкімет түрі | Президенттік республика | ||||
Вице-президенті | |||||
| Географиясы | |||||
| Жер аумағы • Барлығы • % су беті | Әлем бойынша 89-шы орын 176 215 км² 1,5 | ||||
| Жұрты • Сарап (2016) • Санақ (2011) • Тығыздығы | 3 444 006 адам (99-шы) 3 480 314 адам 19,8 адам/км² (99-шы) | ||||
| Экономикасы | |||||
| ЖІӨ (АҚТ) • Қорытынды (2019) • Жан басына шаққанда | 84,628 млрд. $ (48-ші) 24,051 $ (60-шы) | ||||
| ЖІӨ (номинал) • Қорытынды (2019) • Жан басына шаққанда | 60,231 млрд. $ (28-ші) 17,118 $ (43-ші) | ||||
| АДИ (2017) | ▲ 0,804 (өте жоғары) (55-ші) | ||||
| Валютасы | |||||
| Қосымша мәліметтер | |||||
| Интернет үйшігі | |||||
| ISO коды | UY | ||||
| ХОК коды | URU | ||||
| Телефон коды | +598 | ||||
| Уақыт белдеулері | UTC-3, UTC−2:00 және America/Montevideo | ||||
Солтүстігінде Бразилиямен, батысында Аргентинамен, шығысы мен оңтүстігінде Атлант мұхитымен шектеседі.
Құрлық шекараларының ұзындығы 1564 км, жағалау сызығы 660 км.
БҰҰ, МЕРКОСУР, ДСҰ мүшесі. Унитарлық мемлекет.
Астанасы-Монтевидео қаласы. Уругвай Чили, Коста-Рика және Панамамен бірге (Кариб теңізінің кейбір аралдық мемлекеттерін қоспағанда) Латын Америкасындағы ең демократиялық, жемқор емес, қауіпсіз және бай елдердің бірі болып саналады.
Этимологиясы
Ел өз атауын Уругвай өзенінің құрметіне алды, оның атауы өз кезегінде гуарани үндістерінің тілінен шыққан және "түрлі-түсті құстардың өзені"деп аударылған.
"República Oriental" өрнегі республикалық басқару формасы құрылғаннан кейін "Banco Oriental" (Шығыс жағалау) тарады.
Тарихы
Қазіргі Уругвай аумағын испандықтар жаулап алғанға дейін оның аумағында чаррой үндістерінің тайпалары өмір сүрген. XVI ғасырда (1515 жылдан бастап) испандықтардың енуі басталды.
1776-1810 жылдары сол кездегі Шығыс жолақ деп аталатын елдің аумағы Рио-де-ла-Платаның вице-патшалығының құрамына кірді.
Ұлт-азаттық күрес басталғаннан кейін Уругвай тұрғындары, әсіресе гаучо, Хосе Хервасио Артигастың Испаниядан да, Буэнос-Айрестен де, Бразилиядан басып кірген португалдық әскерлерден тәуелсіздік алу үшін революциялық күресін қолдады.
1810 Уругвайда испандық отаршылдық үстемдікке қарсы халықтық көтеріліс басталды, күресті Хосе Артигас басқарды. 1811 жылы Уругвайдың Испаниядан тәуелсіздігі жарияланды. 1814 жылы Уругвай испан әскерлерінен босатылды. 1821 жылы Уругвай Бразилияның құрамына кірді. ауыстыру кезінде пайда болды.
Дереккөздер
- Resultados del Censo de Población 2011: población, crecimiento y estructura por sexo y edad ine.gub.uy
- Report for Selected Countries and Subjects – Uruguay. World Economic Outlook. International Monetary Fund.
- 2018 Human Development Report. United Nations Development Programme (2018). Тексерілді, 14 қыркүйек 2018.
Сыртқы сілтемелер
- Portal del Estado Uruguayo Мұрағатталған 9 тамыздың 2011 жылы.
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Koordinattar 32 48 00 o e 56 02 00 b b 32 80000 o e 56 03333 b b 32 80000 56 03333 G O Ya Urugvaj is Uruguay Shygys Urugvaj Respublikasy is Republica Oriental del Uruguay reˈpublika oɾjenˈtal del uɾuˈɣwai Ontүstik Amerikadagy memleket Shygys Urugvaj Respublikasy is Republica Oriental del UruguayҰran Libertad o Muerte Әnuran TarihyTәuelsizdik kүni 25 tamyz 1825 zhyl Memlekettik kurylymyResmi tili ispan tiliElorda MontevideoIri kalalary Montevideo Үkimet tүri Prezidenttik respublikaVice prezidentiGeografiyasyZher aumagy Barlygy su beti Әlem bojynsha 89 shy oryn 176 215 km 1 5Zhurty Sarap 2016 Sanak 2011 Tygyzdygy 3 444 006 adam 99 shy 3 480 314 adam 19 8 adam km 99 shy EkonomikasyZhIӨ AҚT Қorytyndy 2019 Zhan basyna shakkanda 84 628 mlrd 48 shi 24 051 60 shy ZhIӨ nominal Қorytyndy 2019 Zhan basyna shakkanda 60 231 mlrd 28 shi 17 118 43 shi ADI 2017 0 804 ote zhogary 55 shi ValyutasyҚosymsha mәlimetterInternet үjshigiISO kody UYHOK kody URUTelefon kody 598Uakyt beldeuleri UTC 3 UTC 2 00 zhәne America Montevideo Soltүstiginde Braziliyamen batysynda Argentinamen shygysy men ontүstiginde Atlant muhitymen shektesedi Қurlyk shekaralarynyn uzyndygy 1564 km zhagalau syzygy 660 km BҰҰ MERKOSUR DSҰ mүshesi Unitarlyk memleket Astanasy Montevideo kalasy Urugvaj Chili Kosta Rika zhәne Panamamen birge Karib tenizinin kejbir araldyk memleketterin kospaganda Latyn Amerikasyndagy en demokratiyalyk zhemkor emes kauipsiz zhәne baj elderdin biri bolyp sanalady EtimologiyasyEl oz atauyn Urugvaj ozeninin kurmetine aldy onyn atauy oz kezeginde guarani үndisterinin tilinen shykkan zhәne tүrli tүsti kustardyn ozeni dep audarylgan Republica Oriental ornegi respublikalyk baskaru formasy kurylgannan kejin Banco Oriental Shygys zhagalau tarady TarihyҚazirgi Urugvaj aumagyn ispandyktar zhaulap alganga dejin onyn aumagynda charroj үndisterinin tajpalary omir sүrgen XVI gasyrda 1515 zhyldan bastap ispandyktardyn enui bastaldy 1776 1810 zhyldary sol kezdegi Shygys zholak dep atalatyn eldin aumagy Rio de la Platanyn vice patshalygynyn kuramyna kirdi Ұlt azattyk kүres bastalgannan kejin Urugvaj turgyndary әsirese gaucho Hose Hervasio Artigastyn Ispaniyadan da Buenos Ajresten de Braziliyadan basyp kirgen portugaldyk әskerlerden tәuelsizdik alu үshin revolyuciyalyk kүresin koldady 1810 Urugvajda ispandyk otarshyldyk үstemdikke karsy halyktyk koterilis bastaldy kүresti Hose Artigas baskardy 1811 zhyly Urugvajdyn Ispaniyadan tәuelsizdigi zhariyalandy 1814 zhyly Urugvaj ispan әskerlerinen bosatyldy 1821 zhyly Urugvaj Braziliyanyn kuramyna kirdi auystyru kezinde pajda boldy DerekkozderResultados del Censo de Poblacion 2011 poblacion crecimiento y estructura por sexo y edad ine gub uy Report for Selected Countries and Subjects Uruguay World Economic Outlook International Monetary Fund 2018 Human Development Report United Nations Development Programme 2018 Tekserildi 14 kyrkүjek 2018 Syrtky siltemelerPortal del Estado Uruguayo Muragattalgan 9 tamyzdyn 2011 zhyly