Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Макс Карл Эрнст Людвиг Планк (нем. Max Karl Ernst Ludwig Planck; 23 сәуір 1858, Киль — 4 қазан 1947, Гёттинген) — неміс физик-теоретигі, кванттық теорияның негізін салушы. Берлин ғылым академиясының мүшесі (1894), 1912 — 38 ж. аралығындағы хатшысы.
Өмірбаяны
- Мюнхен және Берлин (1877 — 78) университетінде оқыған.
- 21 жасында “Жылу теориясы механикасының екінші заңы туралы” докторлық диссертация қорғап, 22 жасында приват-доценті атағын алды.
- 1885 жылдан Киль университетінің профессоры
- 1889 ж. кейін теоретикалық физика кафедрасының меңгерушісі және проф. қызметіне шақырылып, ғұмырының соңына (1947) дейін осы кафедраны басқарады.
Ғылыми еңбектері
Планктың алғашқы зерттеулері энтропия ұғымын дәлірек анықтауға, термодинамиканың заңдарын физикалық-химиялық процестерге қолдануға арналған. 1894 жылдан бастап Планк жылулық сәуле шығарудың термодинамикалық теориясы мен абс. қара дененің эл.-магниттік сәуле шығару спектріндегі энергияның таралу заңдылықтарын зерттеумен шұғылданады (, Планк тұрақтысы). Планк негізгі бөлімдері бойынша терең әрі айқын баяндалған монография жазды. “Әсер квантын” ашуы арқылы физиканың дамуына қосқан аса ірі еңбегі үшін М.Планк 1918 ж. физика саласы бойынша Нобель сыйлығын алды.
Планк заңы
Планк заңы — абсолют қара дененің спектріндегі (термодинамикалық тепе-теңдік орнағанда) энергияның таралу заңы. Бұл заңды алғаш рет 1900 ж. неміс физигі М.Планк ашты. Планк энергия денеден дискретті (үздікті) порциялар — түрінде шығады деген жорамал негізінде енгізді. Ол осы жорамал негізінде абс. қара дененің сәуле шығару заңын ашып, осы құбылысты сипаттайтын классикалық теориядағы қайшылықтарды жойды. 1916 ж. А.Альберт Эйнштейн (1879 — 1955) атомдардағы тепе-теңдік сәуле шығару кезіндегі кванттық өтулерді зерттей отырып, Планк заңын теория жүзінде қорытып шығарды.
Дереккөздер
- “Қазақстан”: Ұлттық энцклопедия/Бас редактор Ә. Нысанбаев – Алматы “Қазақ энциклопедиясы” Бас редакциясы, 1998 ISBN 5-89800-123-9
 | Бұл — тұлға туралы мақаланың бастамасы. Бұл мақаланы толықтырып, дамыту арқылы, Уикипедияға көмектесе аласыз. Бұл ескертуді ауыстыру қажет. |
| Ортаққорда бұған қатысты медиа файлдар бар: Category:Max Planck |
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Maks Karl Ernst Lyudvig Plank nem Max Karl Ernst Ludwig Planck 23 sәuir 1858 Kil 4 kazan 1947 Gyottingen nemis fizik teoretigi kvanttyk teoriyanyn negizin salushy Berlin gylym akademiyasynyn mүshesi 1894 1912 38 zh aralygyndagy hatshysy Zhumys kabinetindegi Maks PlankӨmirbayanyMyunhen zhәne Berlin 1877 78 universitetinde okygan 21 zhasynda Zhylu teoriyasy mehanikasynyn ekinshi zany turaly doktorlyk dissertaciya korgap 22 zhasynda privat docenti atagyn aldy 1885 zhyldan Kil universitetinin professory1889 zh kejin teoretikalyk fizika kafedrasynyn mengerushisi zhәne prof kyzmetine shakyrylyp gumyrynyn sonyna 1947 dejin osy kafedrany baskarady Ғylymi enbekteriPlanktyn algashky zertteuleri entropiya ugymyn dәlirek anyktauga termodinamikanyn zandaryn fizikalyk himiyalyk procesterge koldanuga arnalgan 1894 zhyldan bastap Plank zhylulyk sәule shygarudyn termodinamikalyk teoriyasy men abs kara denenin el magnittik sәule shygaru spektrindegi energiyanyn taralu zandylyktaryn zertteumen shugyldanady Plank turaktysy Plank negizgi bolimderi bojynsha teren әri ajkyn bayandalgan monografiya zhazdy Әser kvantyn ashuy arkyly fizikanyn damuyna koskan asa iri enbegi үshin M Plank 1918 zh fizika salasy bojynsha Nobel syjlygyn aldy Plank zanyPlank zany absolyut kara denenin spektrindegi termodinamikalyk tepe tendik ornaganda energiyanyn taralu zany Bul zandy algash ret 1900 zh nemis fizigi M Plank ashty Plank energiya deneden diskretti үzdikti porciyalar tүrinde shygady degen zhoramal negizinde engizdi Ol osy zhoramal negizinde abs kara denenin sәule shygaru zanyn ashyp osy kubylysty sipattajtyn klassikalyk teoriyadagy kajshylyktardy zhojdy 1916 zh A Albert Ejnshtejn 1879 1955 atomdardagy tepe tendik sәule shygaru kezindegi kvanttyk otulerdi zerttej otyryp Plank zanyn teoriya zhүzinde korytyp shygardy Derekkozder Қazakstan Ұlttyk encklopediya Bas redaktor Ә Nysanbaev Almaty Қazak enciklopediyasy Bas redakciyasy 1998 ISBN 5 89800 123 9 Bul tulga turaly makalanyn bastamasy Bul makalany tolyktyryp damytu arkyly Uikipediyaga komektese alasyz Bul eskertudi auystyru kazhet Ortakkorda bugan katysty media fajldar bar Category Max Planck