Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Нидерланд (нидер. Nederland [ˈneːdərlɑnt], нидерландша айтылуы ) — Батыс Еуропадағы мемлекет. Нидерландның солтүстік және батыс бөлігі Солтүстік теңіздің жағалауында орналасқан. Жер аумағы 41,532 км². Халқы 17,2 млн. (2020). Тұрғындарының 96%-ы голландықтар. Ресми тілі – нидерланд (голланд) тілі. Халқының 50%-ға жуығы – католиктер, 40%-ға жуығы – протестанттар. Нидерланд – король (патшайым) басқаратын конституциялық монархия - Атадан балаға мұра болып қалған билік иесінің мемлекеттің сайланып қойылатын басқару органдарымен біте қайнасып, демократиялық ұстанымдарымен үйлесім тауып басқаруы. Жоғары заң шығарушы органы екі палатадан (бірінші және екінші) тұратын Бас Штаттар. Астанасы – Амстердам қаласы (үкімет резиденциясы Гаага қаласында орналасқан). Әкімшілік жағынан 12 провинцияға бөлінеді. Ақша бірлігі – еуро (2002). Ұлттық мейрамы – Патша күні (патша Виллем Александрдың туған күні) – 27 сәуір. Нидерланд БҰҰ-ға (1945), Еуроодаққа (1957), НАТО-ға (1949) мүше.
| Нидерланд нидер. Nederland | |||||
| |||||
| Ұран: «Je Maintiendrai» | |||||
| Әнұран: (тыңдау ) | |||||
 | |||||
| Тарихы | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| Құрылды | * 1581 жыл Мемлекеттіліктің бастауы | ||||
| Тәуелсіздік күні | 26 шілде 1581 жылы жарияланды 30 қаңтар 1648 жылы мойындалды (Испаниядан) | ||||
| Мемлекеттік құрылымы | |||||
| Ресми тілі | Нидерланд тілі, батысфризша (аймақтық) | ||||
| Елорда | Амстердам¹ | ||||
| Ірі қалалары | Амстердам, Роттердам, Гаага, Утрехт | ||||
| Үкімет түрі | Конституциялық монархия | ||||
| Король | |||||
| Географиясы | |||||
| Жер аумағы • Барлығы • % су беті | Әлем бойынша 131-ші орын 41 543 км² 18,41 | ||||
| Жұрты • Сарап (2019) • Тығыздығы | ▲ 17 336 891 адам (66-шы) 418,3 адам/км² (30-шы) | ||||
| Экономикасы | |||||
| ЖІӨ (АҚТ) • Қорытынды (2019) • Жан басына шаққанда | 1,004 трлн. $ (28-ші) 58,255 $ (13-ші) | ||||
| ЖІӨ (номинал) • Қорытынды (2019) • Жан басына шаққанда | 914 млрд. $ 53,016 $ (13-ші) | ||||
| АДИ (2018) | ▲ 0,933 (өте жоғары) (10-шы) | ||||
| Валютасы | Еуро ()5 | ||||
| Қосымша мәліметтер | |||||
| Интернет үйшігі | , | ||||
| ISO коды | NL | ||||
| ХОК коды | NED | ||||
| Телефон коды | +31 | ||||
| Уақыт белдеулері | CET (UTC+1, жазда UTC+2) | ||||
Этимология
Нидерланд жиі «Голландия» деп аталады, бұл дұрыс емес, себебі Оңтүстік және Солтүстік Голландия қазіргі Нидерландтан тыс тарихтың ең дамыған және сондықтан ең танымал болған қазіргі Нидерландының он екі провинциясының екеуі ғана. Осы себепті көптеген басқа елдерде Голландия («Голландия») жиі бүкіл ел деп аталды. олар Голландия провинциясында орналасқан көп бөлігі Нидерландта болып ресейлік мүдделерін шеңбер, көзқарасы техникалық тұрғыдан ең озық патша орындарды енгізілген ретінде аты Ұлы Петр I. Елшілігінің кейін таралған айналды орыс, бұл оған болды және Гран Елшілігінде болып; Нидерландыға барғаны туралы үйлерге айтып, елшіліктің мүшелері жиі мемлекеттің атын атап өтпеген Голландияны жиі атады.
атауы «Нидерланды» «төменгі жер» дегенді білдіреді, бірақ ол сөзбе дұрыс аударуға, өйткені тарихи терминдер үшін бұл термин әдетте қазіргі Нидерландыға, Бельгияға және Люксембургке (Бенилюкс) сәйкес келетін аумақ деп аталады. Орта ғасырдың соңында, солтүстік теңіз жағалауы бойындағы Рейн, Меусе, Шельдт төменгі шекарасында орналасқан аймақ «Литальды аңғарлар» немесе «Төменгі жер» (де Лаге Лэнден бич де Зи, Нидерланд) деп аталды. «Голландия» деген атауды қолданудың алғашқы ресми айтылуы XIV-XV ғасырларға жатады.
Табиғаты
Нидерланд аумағының көпшілік бөлігін ойпатты жазықтар (40%) алып жатыр. Оңтүстік-батысында Арденн сілемдері орналасқан (ең биік нүктесі – Ваалсберг тауы – 321 м), қысы мен жазы жылы, жұмсақ теңіздік климат. Қаңтардағы орташа температурасы 1 – 3°С, шілдеде – 16 – 17°С. Жылдық жауын-шашын мөлшері 650 – 750 мм-ге тең. Нидерландда өте тығыз өзен тораптары (Рейн, Маас, Шельда өзендерінің атыраулары) бар. Аумағының 70%-ын мәдени жер бедері (егіндіктер, қолмен егілген шабындықтар), 9%-ын ормандар (қылқан жапырақты, ірі жапырақты) алып жатыр. Ормандарын ақ тиін, сусар, күзен, қоян, елік, тағы басқа аңдар, құстардың 180-дей түрі мекендейді. Кен байлықтарынан мұнай, табиғи газ, шымтезек, ас тұзы, каолин кездеседі.
Тарихы
Нидерланд аумағын адамдар жаңа тас дәуірінен мекендей бастады. Б.з.б. 1-мыңжылдықтың 2-жартысынан мұнда негізінен кельт тайпалары өмір сүріп, оларды біздің заманымыз басталар кезде герман тайпалары ығыстырды. Б.з.б. 1 ғасырда Нидерланд аумағының бір бөлігін римдіктер басып алды. 3 – 4 ғасырларда оңтүстік Нидерландны франктер, шығыс Нидерландны сакстер, солтүстік Нидерландны фриздер мекендеді. 5 ғасырдан бастап франк мемлекетінің құрамына еніп, ол ыдырағаннан кейін елде бірқатар ұсақ иеліктер (Голландия, Гелдерн, тағы басқа графтықтар) құрылды. 11 – 16 ғасырларда Нидерланд жерлері (Голландия, Зеландия, Фрисландия, тағы басқа) Бельгия, Люксембург, Франция, Испанияның құрамында болды. 16 ғасырдағы Нидерланд революциясының (1566 – 1609) нәтижесінде испан үстемдігінен азаттық алған жерлерде Біріккен провинциялар Республикасы құрылды. 17 ғасырда Нидерланд сауда-саттық пен теңіз саудасы жақсы дамыған алдыңғы қатарлы еур. державаға айналды. Оңтүстік-Шығыс Азияда Индонезия, Америкада Гвиана, Кіші Антиль аралдары, Африкада Кап жерлері Нидерландның отарына айналды. 1810 – 13 ж. елді Наполеон басып алды. 1815 ж. Бельгиямен біріктіріліп, Нидерланд корольдігі (1830 жылға дейін) құрылды. 2-дүниежүзілік соғыс жылдары Нидерландны немістер басып алды. Соғыстан соң Нидерланд отарлық империясы ыдырай бастады. Нидерландда 70-тен астам саяси партиялар тіркелген. 1989 жылдан бастап өкімет билігін христиан-демокр. партия мен Еңбек партиясынан құрылған коалицалық үкімет жүргізіп келеді.
Әкімшілік бөлімі
Нидерланды провинциясы қауымдастықтар (Gemeente) бөлінеді, 12 провинциялар (Provincie) (мадақтауын бағыттары бойынша 1986 жылы құрылған соңғы провинциясы Фрисландия) бөлінеді, кейбір қауымдар коммуналдық салаларда (deelgemeente) бөлінеді. Бонэйр, Саба мен Синт-Эстатиус ұқсас: Нидерланды бөлігі ретінде, сондай-ақ Кариб үш арнайы қоғамдастық болып табылады. провинциялар өкiлдi органдар - провинциялық мемлекеттер (Provinciale Staten), облыстардың атқарушы органдар - қызметкерлері (Gedeputeerde Staten), Кинг (Commissaris ван де Koning) және депутаттар (gedeputeerde) комиссары тұратын, қоғамдастықтың өкiлдi органдар - қоғамдастық кеңестер (Gemeenteraad), атқарушы орган - бургомистра және заңды тұлғалар колледжі (College van burgemeester en wethouders), бургомистра (burgemeester) тұратын және заңды тұлғалар (Wethouder), коммуналдық аудандардың өкілді органдар - аудандық кеңестердің (deelraad), атқарушы органдар - қала бастаған басқарма (dagelijks bestuur), аудандық төрағалар (стендтеэлворцитер).
Жергілікті өзін-өзі басқарудың негізгі бөлімшелері - муниципалитеттер, олардың саны 647 адам.
|
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Халқы
2017 жылғы шілде айындағы халық саны 17 084 719 адамды құрайды. Нидерланды тұрғындарының саны бойынша елдер тізімінде 66 орын алады. Өткен ғасырда Нидерландының халқы басқа еуропалық елдермен салыстырғанда өте жылдам өсті: 1850 жылы 3 миллион адам, 2000 жылы - 1900 және 16 миллион адам. 3 миллион тұрғыны, 2000 жылмен салыстыра отырып, Бельгия халқы сол кезеңде шамамен екі есе өсті: 1850 жылы 4,5 млн. тұрғындармен 2000 жылы 10 млн.
Көлемі 41,543 км² болатын, 2016 жылға қарай Нидерланды халықтың тығыздығы бір квадрат километрге 405 адамды құрайды. Осылайша, Нидерланды Әлемдегі ең беделді 15-ші мемлекет. Аумақтың көлемі мен халқы бойынша Патшалықты Мәскеу облысының, оның ішінде Мәскеумен салыстыруға болады. Көптеген жолмен Нидерланды ең дамыған көлік және ақпараттық инфрақұрылымы бар елдердің бірі болып табылады. Интернетті әлемде 15,778 миллион адам немесе ел халқының 93,1 пайызы пайдаланады - әлемдегі 34-ші көрсеткіш. Нидерландыда 2002-2003 жылдары 10 миллион стационарлық және 12,5 миллион ұялы телефон бар. Елде 250-ден астам радиостанция және 21 телевизиялық станция (26 қайталаушы) бар.
Нидерландыда, екі байырғы топтарға үй - Нидерланд Фриздер мен планкаларды, сондай-ақ иммигранттар саны көп. этникалық құрамы: 80,7% - Нидерланд, 2,4% - немістер, 2,4% - индонезиялық, 2,2% - түріктер, 2% - Суринам, 2% - Мороккалық, 1,5% - үнділер 0 , 8% - антилилиандар мен арубалықтар, 6,0% - басқа этникалық топтар. Халықтың құрамы - 33% протестанттар (Protestantse Kerk in Nederland), 31,27% католиктер, 6% мұсылман, 0,6% индус, 0,5% Буддистер,, 2,2% басқа діндерге сенеді. Нидерланды халық әлемде ең жоғары болып табылады: ересек ерлер орташа биіктігі - 1,83 метр, ересек аналық - 1,70 метр.
2011 жылы 15-65 жас аралығындағы білімді адамдардың саны 10 994 000 адамды құрайды. Нидерландыда 16 жасқа толмаған балалар мен жасөспірімдерді міндетті түрде тегін оқыту. Бастауыш мектепте 5 жастан асқан балалар (ата-анасының өтініші бойынша 4 жастан 12 жасқа дейін). Ол көптеген оқу жоспарларымен ерекшеленеді. Орта мектепте 12-16 жас аралығындағы әрбір бала үшін оқу-жаттығу процесінде біркелкі болу міндетті. Жоғары білімді колледжде (hogescholen), университетте немесе ашық университетде (кешкі немесе сырттай оқу) алуға болады. Елдің 13 университеті (Нидерландыдағы ең ескі университет - Лейден, 1575 жылы құрылған) және Ересектерге арналған ашық университеті бар. Жоғары білім әдетте алты жылдық оқу курсына арналған.
Экономикасы
Нидерланд – экспортқа бейімделген жоғары өнімді ауыл шаруашылығы бар, дамыған өнеркәсіпті ел. Экономикасында сыртқа капитал шығару, сыртқы сауда, теңіз транспорты маңызды орын алады. Мұнай, табиғи газ (жылына 90 млрд. м3 шамасында) өндіріледі. Өнеркәсіптің жетекші салалары: мұнай өңдеу (органикалық химия өнімдерін өндіру), мұнай-химия, машина жасау, кеме және ұшақ, газ және химия өнеркәсібіне қажетті құрал-жабдықтар, дәрі-дәрмектер жасау, металлургия мен металл өңдеу, электротехника (Нидерланд – дүние жүзіндегі бейне және дыбыс аппаратураларын шетке шығаратын ең ірі мемлекеттердің бірі), дәмдік тағамдар шығару. Алмас пен қымбат бағалы тастарды өңдеу бұрыннан жақсы дамыған сала болып есептеледі. Ауыл шаруашылығында етті-сүтті ірі қара өсіру басым. Нидерланд – дүние жүзіндегі сүт пен сүт өнімдерін сыртқа ең көп шығаратын мемлекеттердің бірі (сары майдың дүниежүзілік экспортының 1/5; қоюлатылған сүттің 1/2 ; құрғақ сүттің 1/4; ірімшіктің 1/4 бөліктері Нидерландның үлесіне тиеді). Сондай-ақ сыртқа көп мөлшерде шошқа, құс етін, жұмыртқа, темекі, арақ-шарап пен сыра шығарады. Жылыжайда көкөніс пен жеміс-жидек (жылыжайлардың көлемі жөнінен дүние жүзіндегі алғашқы орындардың бірін иеленеді), гүлдер мен гүл түйнектерін (жылына 2 млрд-тан астам қызғалдақ түйнектерін шет елдерге сатады), саңырауқұлақтар өсіру жақсы дамыған. Негізгі ауыл шаруашылығы дақылдары – бидай, картоп, қант қызылшасы. Балық аулау, шетелдік туризм де қазынаға елеулі пайда келтіреді. Ұлттық жиынтық өнімнің жан басына шаққандағы жылдық мөлшері 18560 АҚШ долларына тең. Негізгі сауда серіктестері – Еуроодақ елдері.
Дереккөздер
- Population counter. Centraal Bureau voor de Statistiek (2019). Тексерілді, 30 шілде 2019.
- Netherlands. International Monetary Fund (April 2019).
- Human Development Report 2019 (ағыл.) (PDF). (10 December 2019). Тексерілді, 10 желтоқсан 2019.
- Bevolking; geslacht, leeftijd, burgerlijke staat en regio, 1 januari (нид.). StatLine. Centraal Bureau voor de Statistiek (29 сәуір 2016). Басты дереккөзінен мұрағатталған 3 маусым 2016. Тексерілді, 29 сәуір 2016.
- CIA — The World Factbook Мұрағатталған 16 тамыздың 2011 жылы. (ағыл.)
- Country comparisons: what stat did you mean?. www.nationmaster.com. Тексерілді, 5 қазан 2017.
- By Country > Buddhism statistics — countries compared — NationMaster Мұрағатталған 3 қыркүйектің 2011 жылы.
- “Қазақстан”: Ұлттық энцклопедия/Бас редактор Ә. Нысанбаев – Алматы “Қазақ энциклопедиясы” Бас редакциясы, 1998 ISBN 5-89800-123-9
| Бұл мақаланы Уикипедия сапа талаптарына лайықты болуы үшін уикилендіру қажет. |
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Koordinattar 52 21 00 s e 5 46 00 sh b 52 35000 s e 5 76667 sh b 52 35000 5 76667 G O Ya Niderland nider Nederland ˈneːderlɑnt niderlandsha ajtyluy akp Batys Europadagy memleket Niderlandnyn soltүstik zhәne batys boligi Soltүstik tenizdin zhagalauynda ornalaskan Zher aumagy 41 532 km Halky 17 2 mln 2020 Turgyndarynyn 96 y gollandyktar Resmi tili niderland golland tili Halkynyn 50 ga zhuygy katolikter 40 ga zhuygy protestanttar Niderland korol patshajym baskaratyn konstituciyalyk monarhiya Atadan balaga mura bolyp kalgan bilik iesinin memlekettin sajlanyp kojylatyn baskaru organdarymen bite kajnasyp demokratiyalyk ustanymdarymen үjlesim tauyp baskaruy Zhogary zan shygarushy organy eki palatadan birinshi zhәne ekinshi turatyn Bas Shtattar Astanasy Amsterdam kalasy үkimet rezidenciyasy Gaaga kalasynda ornalaskan Әkimshilik zhagynan 12 provinciyaga bolinedi Aksha birligi euro 2002 Ұlttyk mejramy Patsha kүni patsha Villem Aleksandrdyn tugan kүni 27 sәuir Niderland BҰҰ ga 1945 Euroodakka 1957 NATO ga 1949 mүshe Niderland nider NederlandҰran Je Maintiendrai Әnuran tyndau akp Niderlandtyn ornalasuy koyu zhasyl Europada ashyk zhasyl zhәne koyu sur Euroodakta ashyk zhasyl TarihyҚuryldy 1581 zhyl Memlekettiliktin bastauy 1815 zhyl Niderland KoroldigiTәuelsizdik kүni 26 shilde 1581 zhyly zhariyalandy 30 kantar 1648 zhyly mojyndaldy Ispaniyadan Memlekettik kurylymyResmi tili Niderland tili batysfrizsha ajmaktyk Elorda Amsterdam Iri kalalary Amsterdam Rotterdam Gaaga UtrehtҮkimet tүri Konstituciyalyk monarhiyaKorolGeografiyasyZher aumagy Barlygy su beti Әlem bojynsha 131 shi oryn 41 543 km 18 41Zhurty Sarap 2019 Tygyzdygy 17 336 891 adam 66 shy 418 3 adam km 30 shy EkonomikasyZhIӨ AҚT Қorytyndy 2019 Zhan basyna shakkanda 1 004 trln 28 shi 58 255 13 shi ZhIӨ nominal Қorytyndy 2019 Zhan basyna shakkanda 914 mlrd 53 016 13 shi ADI 2018 0 933 ote zhogary 10 shy Valyutasy Euro 5Қosymsha mәlimetterInternet үjshigi ISO kody NLHOK kody NEDTelefon kody 31Uakyt beldeuleri CET UTC 1 zhazda UTC 2 EtimologiyaNiderland zhii Gollandiya dep atalady bul durys emes sebebi Ontүstik zhәne Soltүstik Gollandiya kazirgi Niderlandtan tys tarihtyn en damygan zhәne sondyktan en tanymal bolgan kazirgi Niderlandynyn on eki provinciyasynyn ekeui gana Osy sebepti koptegen baska elderde Gollandiya Gollandiya zhii bүkil el dep ataldy olar Gollandiya provinciyasynda ornalaskan kop boligi Niderlandta bolyp resejlik mүddelerin shenber kozkarasy tehnikalyk turgydan en ozyk patsha oryndardy engizilgen retinde aty Ұly Petr I Elshiliginin kejin taralgan ajnaldy orys bul ogan boldy zhәne Gran Elshiliginde bolyp Niderlandyga bargany turaly үjlerge ajtyp elshiliktin mүsheleri zhii memlekettin atyn atap otpegen Gollandiyany zhii atady atauy Niderlandy tomengi zher degendi bildiredi birak ol sozbe durys audaruga ojtkeni tarihi terminder үshin bul termin әdette kazirgi Niderlandyga Belgiyaga zhәne Lyuksemburgke Benilyuks sәjkes keletin aumak dep atalady Orta gasyrdyn sonynda soltүstik teniz zhagalauy bojyndagy Rejn Meuse Sheldt tomengi shekarasynda ornalaskan ajmak Litaldy angarlar nemese Tomengi zher de Lage Lenden bich de Zi Niderland dep ataldy Gollandiya degen ataudy koldanudyn algashky resmi ajtyluy XIV XV gasyrlarga zhatady TabigatyNiderland aumagynyn kopshilik boligin ojpatty zhazyktar 40 alyp zhatyr Ontүstik batysynda Ardenn silemderi ornalaskan en biik nүktesi Vaalsberg tauy 321 m kysy men zhazy zhyly zhumsak tenizdik klimat Қantardagy ortasha temperaturasy 1 3 S shildede 16 17 S Zhyldyk zhauyn shashyn molsheri 650 750 mm ge ten Niderlandda ote tygyz ozen toraptary Rejn Maas Shelda ozenderinin atyraulary bar Aumagynyn 70 yn mәdeni zher bederi egindikter kolmen egilgen shabyndyktar 9 yn ormandar kylkan zhapyrakty iri zhapyrakty alyp zhatyr Ormandaryn ak tiin susar kүzen koyan elik tagy baska andar kustardyn 180 dej tүri mekendejdi Ken bajlyktarynan munaj tabigi gaz shymtezek as tuzy kaolin kezdesedi TarihyNiderland aumagyn adamdar zhana tas dәuirinen mekendej bastady B z b 1 mynzhyldyktyn 2 zhartysynan munda negizinen kelt tajpalary omir sүrip olardy bizdin zamanymyz bastalar kezde german tajpalary ygystyrdy B z b 1 gasyrda Niderland aumagynyn bir boligin rimdikter basyp aldy 3 4 gasyrlarda ontүstik Niderlandny frankter shygys Niderlandny sakster soltүstik Niderlandny frizder mekendedi 5 gasyrdan bastap frank memleketinin kuramyna enip ol ydyragannan kejin elde birkatar usak ielikter Gollandiya Geldern tagy baska graftyktar kuryldy 11 16 gasyrlarda Niderland zherleri Gollandiya Zelandiya Frislandiya tagy baska Belgiya Lyuksemburg Franciya Ispaniyanyn kuramynda boldy 16 gasyrdagy Niderland revolyuciyasynyn 1566 1609 nәtizhesinde ispan үstemdiginen azattyk algan zherlerde Birikken provinciyalar Respublikasy kuryldy 17 gasyrda Niderland sauda sattyk pen teniz saudasy zhaksy damygan aldyngy katarly eur derzhavaga ajnaldy Ontүstik Shygys Aziyada Indoneziya Amerikada Gviana Kishi Antil araldary Afrikada Kap zherleri Niderlandnyn otaryna ajnaldy 1810 13 zh eldi Napoleon basyp aldy 1815 zh Belgiyamen biriktirilip Niderland koroldigi 1830 zhylga dejin kuryldy 2 dүniezhүzilik sogys zhyldary Niderlandny nemister basyp aldy Sogystan son Niderland otarlyk imperiyasy ydyraj bastady Niderlandda 70 ten astam sayasi partiyalar tirkelgen 1989 zhyldan bastap okimet biligin hristian demokr partiya men Enbek partiyasynan kurylgan koalicalyk үkimet zhүrgizip keledi Әkimshilik bolimiNiderlandy provinciyasy kauymdastyktar Gemeente bolinedi 12 provinciyalar Provincie madaktauyn bagyttary bojynsha 1986 zhyly kurylgan songy provinciyasy Frislandiya bolinedi kejbir kauymdar kommunaldyk salalarda deelgemeente bolinedi Bonejr Saba men Sint Estatius uksas Niderlandy boligi retinde sondaj ak Karib үsh arnajy kogamdastyk bolyp tabylady provinciyalar okildi organdar provinciyalyk memleketter Provinciale Staten oblystardyn atkarushy organdar kyzmetkerleri Gedeputeerde Staten King Commissaris van de Koning zhәne deputattar gedeputeerde komissary turatyn kogamdastyktyn okildi organdar kogamdastyk kenester Gemeenteraad atkarushy organ burgomistra zhәne zandy tulgalar kolledzhi College van burgemeester en wethouders burgomistra burgemeester turatyn zhәne zandy tulgalar Wethouder kommunaldyk audandardyn okildi organdar audandyk kenesterdin deelraad atkarushy organdar kala bastagan baskarma dagelijks bestuur audandyk toragalar stendteelvorciter Zhergilikti ozin ozi baskarudyn negizgi bolimsheleri municipalitetter olardyn sany 647 adam Provinciyalar Zhalpy alany km Zher uchaskesi km Halky 2016 chel Astanasy1 5 136 51 4 971 76 2 035 351 Arnem2 2 960 03 2 333 28 583 7213 2 680 37 2 641 09 488 629 Assen4 2 933 89 1 787 13 381 2525 2 209 22 2 150 87 1 116 2606 3 420 86 3 325 62 1 144 280 Zvolle7 5 081 76 4 916 49 2 498 7498 4 091 76 2 671 03 2 784 8549 1 449 12 1 385 02 1 273 613 Utreht10 2 412 30 1 417 50 404 06811 5 748 74 3 341 70 646 04012 3 418 50 2 814 69 3 622 303 GaagaBarlygy 41 543 06 33 756 18 16 979 120HalkyNiderlandy Halky myn adam 1961 2003 zhylyPatshajym kүnin merekeleu 2011 2017 zhylgy shilde ajyndagy halyk sany 17 084 719 adamdy kurajdy Niderlandy turgyndarynyn sany bojynsha elder tiziminde 66 oryn alady Өtken gasyrda Niderlandynyn halky baska europalyk eldermen salystyrganda ote zhyldam osti 1850 zhyly 3 million adam 2000 zhyly 1900 zhәne 16 million adam 3 million turgyny 2000 zhylmen salystyra otyryp Belgiya halky sol kezende shamamen eki ese osti 1850 zhyly 4 5 mln turgyndarmen 2000 zhyly 10 mln Kolemi 41 543 km bolatyn 2016 zhylga karaj Niderlandy halyktyn tygyzdygy bir kvadrat kilometrge 405 adamdy kurajdy Osylajsha Niderlandy Әlemdegi en bedeldi 15 shi memleket Aumaktyn kolemi men halky bojynsha Patshalykty Mәskeu oblysynyn onyn ishinde Mәskeumen salystyruga bolady Koptegen zholmen Niderlandy en damygan kolik zhәne akparattyk infrakurylymy bar elderdin biri bolyp tabylady Internetti әlemde 15 778 million adam nemese el halkynyn 93 1 pajyzy pajdalanady әlemdegi 34 shi korsetkish Niderlandyda 2002 2003 zhyldary 10 million stacionarlyk zhәne 12 5 million uyaly telefon bar Elde 250 den astam radiostanciya zhәne 21 televiziyalyk stanciya 26 kajtalaushy bar Niderlandyda eki bajyrgy toptarga үj Niderland Frizder men plankalardy sondaj ak immigranttar sany kop etnikalyk kuramy 80 7 Niderland 2 4 nemister 2 4 indoneziyalyk 2 2 tүrikter 2 Surinam 2 Morokkalyk 1 5 үndiler 0 8 antililiandar men arubalyktar 6 0 baska etnikalyk toptar Halyktyn kuramy 33 protestanttar Protestantse Kerk in Nederland 31 27 katolikter 6 musylman 0 6 indus 0 5 Buddister 2 2 baska dinderge senedi Niderlandy halyk әlemde en zhogary bolyp tabylady eresek erler ortasha biiktigi 1 83 metr eresek analyk 1 70 metr 2011 zhyly 15 65 zhas aralygyndagy bilimdi adamdardyn sany 10 994 000 adamdy kurajdy Niderlandyda 16 zhaska tolmagan balalar men zhasospirimderdi mindetti tүrde tegin okytu Bastauysh mektepte 5 zhastan askan balalar ata anasynyn otinishi bojynsha 4 zhastan 12 zhaska dejin Ol koptegen oku zhosparlarymen erekshelenedi Orta mektepte 12 16 zhas aralygyndagy әrbir bala үshin oku zhattygu procesinde birkelki bolu mindetti Zhogary bilimdi kolledzhde hogescholen universitette nemese ashyk universitetde keshki nemese syrttaj oku aluga bolady Eldin 13 universiteti Niderlandydagy en eski universitet Lejden 1575 zhyly kurylgan zhәne Eresekterge arnalgan ashyk universiteti bar Zhogary bilim әdette alty zhyldyk oku kursyna arnalgan EkonomikasyNiderland eksportka bejimdelgen zhogary onimdi auyl sharuashylygy bar damygan onerkәsipti el Ekonomikasynda syrtka kapital shygaru syrtky sauda teniz transporty manyzdy oryn alady Munaj tabigi gaz zhylyna 90 mlrd m3 shamasynda ondiriledi Өnerkәsiptin zhetekshi salalary munaj ondeu organikalyk himiya onimderin ondiru munaj himiya mashina zhasau keme zhәne ushak gaz zhәne himiya onerkәsibine kazhetti kural zhabdyktar dәri dәrmekter zhasau metallurgiya men metall ondeu elektrotehnika Niderland dүnie zhүzindegi bejne zhәne dybys apparaturalaryn shetke shygaratyn en iri memleketterdin biri dәmdik tagamdar shygaru Almas pen kymbat bagaly tastardy ondeu burynnan zhaksy damygan sala bolyp esepteledi Auyl sharuashylygynda etti sүtti iri kara osiru basym Niderland dүnie zhүzindegi sүt pen sүt onimderin syrtka en kop shygaratyn memleketterdin biri sary majdyn dүniezhүzilik eksportynyn 1 5 koyulatylgan sүttin 1 2 kurgak sүttin 1 4 irimshiktin 1 4 bolikteri Niderlandnyn үlesine tiedi Sondaj ak syrtka kop molsherde shoshka kus etin zhumyrtka temeki arak sharap pen syra shygarady Zhylyzhajda kokonis pen zhemis zhidek zhylyzhajlardyn kolemi zhoninen dүnie zhүzindegi algashky oryndardyn birin ielenedi gүlder men gүl tүjnekterin zhylyna 2 mlrd tan astam kyzgaldak tүjnekterin shet elderge satady sanyraukulaktar osiru zhaksy damygan Negizgi auyl sharuashylygy dakyldary bidaj kartop kant kyzylshasy Balyk aulau sheteldik turizm de kazynaga eleuli pajda keltiredi Ұlttyk zhiyntyk onimnin zhan basyna shakkandagy zhyldyk molsheri 18560 AҚSh dollaryna ten Negizgi sauda seriktesteri Euroodak elderi DerekkozderPopulation counter Centraal Bureau voor de Statistiek 2019 Tekserildi 30 shilde 2019 Netherlands International Monetary Fund April 2019 Human Development Report 2019 agyl PDF 10 December 2019 Tekserildi 10 zheltoksan 2019 Bevolking geslacht leeftijd burgerlijke staat en regio 1 januari nid StatLine Centraal Bureau voor de Statistiek 29 sәuir 2016 Basty derekkozinen muragattalgan 3 mausym 2016 Tekserildi 29 sәuir 2016 CIA The World Factbook Muragattalgan 16 tamyzdyn 2011 zhyly agyl Country comparisons what stat did you mean www nationmaster com Tekserildi 5 kazan 2017 By Country gt Buddhism statistics countries compared NationMaster Muragattalgan 3 kyrkүjektin 2011 zhyly Қazakstan Ұlttyk encklopediya Bas redaktor Ә Nysanbaev Almaty Қazak enciklopediyasy Bas redakciyasy 1998 ISBN 5 89800 123 9 Bul makalany Uikipediya sapa talaptaryna lajykty boluy үshin uikilendiru kazhet