Экспорт (лат. exportare – шығару‚ әкету) – тауарды‚ капиталды‚ жұмыстарды‚ қызметтерді‚ зияткерлік қызмет нәтижелерін‚ соның ішінде оларға айрықша құқықтарды сыртқы нарықтарға өткізу үшін шетелге әкету. Түрлері: тауарлар‚ бұйымдар‚ материалдық‚ заттай игіліктер экспорты; шетелдік серіктеске өндірістік сипаттағы және тұтыну мақсатындағы қызметттерді көрсету; капитал экспорты – капиталды шет елге ақшалай немесе тауарлы нысанда‚ қызмет көрсету саласы арқылы (соның ішінде патенттер‚ лицензиялар‚ “ноу-хау” нысанында) орналастыру. Экспорт ақиқаты елдің кеден шекарасынан тауардың өтуі‚ қызметтер көрсету және зияткерлік қызмет нәтижелеріне құқықтарды табыстау сәтінде тіркеледі. Тауарларды елдің кеден аумағынан әкетпей жасалған‚ атап айтқанда‚ шетелдік тұлғаның елдегі тұлғадан сатып алуы, қайта өңдеу және қайта өңделген тауарды кейіннен шетелге әкету үшін оны елдегі тұлғаға табыстау кезінде жасалған жекелеген коммерц. операциялары тауар экспортына теңестіріледі. Дамыған нарықтық қатынастар жағдайында экспорт халықар. экон. ынтымақтастық пен еңбек бөлінісінің негізгі нысаны болып табылады. Сондай-ақ экспорт импорттың материалдық алғы шарты‚ өйткені ол импортқа төлеудің және сыртқы қарыз бойынша есеп айырысудың негізгі көзі.
Тауардың экспорттық құны
Тауардың Экспорттық Құны - шетелдік сатып алушыға ұсынылған шот бойынша айқындалатын құн, мұнда белгілі бір тауарлардың өткізілуіне байланысты шетелдік валюта түріндегі үстеме шығындар шегеріп тасталады.
Экспорттық баж / Әкетілім бажы
Экспорттық баж / Әкетілім бажы — тауарлар экспорты кезінде мемлекет өндіріп алатын кеден бажы; елдің ішінде үлкен сұранымға ие өнім тапшылығына жол бермеу мақсатымен белгіленеді. Баждың мұндай түрінің шамасын белгілеу кезінде бұрын төленген сатудан алынатын салықтар мен акциздік алымдардың мөлшері ескеріледі.
Экспорттық несие
Экспорттық несие - тауарлар мен көрсетілетін қызметтер сатылымын қаржыландыру мақсатымен шетелдік сатып алушыларға немесе олардың банкілеріне берілетін несие; экспортты ынталандыру құралы. Импортшылар мен экспортшылар несиені тікелей өздерінің шетелдік контрагенттерінен немесе оларға қызмет көрсетуші банкілерден алады. Ол әрқашанда сыртқы сауда келісімшартын жасасу жолымен беріледі. Оның мөлшері, мерзімі, құны, пайыз төлеу және өтеу шарттары экспортшы және импортшы елдердің экономикалық және саяси жағдайына, тауардың түріне және тараптардың өзара қатынастарының сипатына қарай айқындалады.
Экспорттық лизинг
Экспорттық лизинг - лизингілік компания ұлттық фирмадан жабдық сатып алатын, сонан соң оны шетелдегі жалгерге беретін мәміле.
Экспорттық әлеует
Экспорттық әлеует - елдің ұлттық шаруашылығының сыртқы нарық үшін бәсекелесуге жарамды өнімді қажетті мөлшерде өндіру қабілеті; елдің игерілген табиғат байлықтарының, сыртқы нарықтың қажеттерін қанағаттандыруға бағдарланған экономикалық және өндірістік мүмкіндіктерінің жиынтығы. Халық шаруашылығының сыртқы рынокта бәсекеге түсе алатын өнімнің қажетті көлемін өндіру жөніндегі экономикалық қабілеті; елдің игерілген табиғат байлықтарының, экономикалық және өндірістік мүмкіндіктерінің жиынтығы.
Экспорттық детаксация
Экспорттық детаксация - сыртқы рынокқа шығаруға арналған өнімдерге салынатын жанама салықты кеміту немесе мүлде салмау.
Экспорттық кредиттер
Экспорттық кредиттер - тауарлар мен қызметтердің сатылуын қаржыландыру мақсатында шетелдік сатып алушыларға немесе олардың банктеріне берілетін несие; экспортты көтермелеу құралы.
Экспорттық сыйлықтар
Экспорттық сыйлықтар - тауарларды шетке шығаруды кеңейту үшін мемлекетгік органдар экспорттаушыларға беретін қаржы жеңілдіктері.
Дереккөздер
- Қаржы-экономика сөздігі. — Алматы: ҚР Білім және ғылым министрлігінің Экономика институты, «Зияткер» ЖШС, 2007. ISBN 978-601-215-003-2
- Банк терминдері мен ұғымдарының қазақша-орысша сөздігі. / Ғ. Сейіткасымов, Б. Бейсенғалиев, Ж. Бекболатұлы — Алматы: Экономика, 2006. ISBN 9965-783-20-9
Бұл мақаланы Уикипедия сапа талаптарына лайықты болуы үшін уикилендіру қажет. |
Бұл мақалада еш сурет жоқ. Мақаланы жетілдіру үшін қажетті суретті енгізіп көмек беріңіз. Суретті қосқаннан кейін бұл үлгіні мақаладан аластаңыз.
|
Бұл — экономика бойынша мақаланың бастамасы. Бұл мақаланы толықтырып, дамыту арқылы, Уикипедияға көмектесе аласыз. |
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Eksport lat exportare shygaru әketu tauardy kapitaldy zhumystardy kyzmetterdi ziyatkerlik kyzmet nәtizhelerin sonyn ishinde olarga ajryksha kukyktardy syrtky naryktarga otkizu үshin shetelge әketu Tүrleri tauarlar bujymdar materialdyk zattaj igilikter eksporty sheteldik serikteske ondiristik sipattagy zhәne tutynu maksatyndagy kyzmettterdi korsetu kapital eksporty kapitaldy shet elge akshalaj nemese tauarly nysanda kyzmet korsetu salasy arkyly sonyn ishinde patentter licenziyalar nou hau nysanynda ornalastyru Eksport akikaty eldin keden shekarasynan tauardyn otui kyzmetter korsetu zhәne ziyatkerlik kyzmet nәtizhelerine kukyktardy tabystau sәtinde tirkeledi Tauarlardy eldin keden aumagynan әketpej zhasalgan atap ajtkanda sheteldik tulganyn eldegi tulgadan satyp aluy kajta ondeu zhәne kajta ondelgen tauardy kejinnen shetelge әketu үshin ony eldegi tulgaga tabystau kezinde zhasalgan zhekelegen kommerc operaciyalary tauar eksportyna tenestiriledi Damygan naryktyk katynastar zhagdajynda eksport halykar ekon yntymaktastyk pen enbek bolinisinin negizgi nysany bolyp tabylady Sondaj ak eksport importtyn materialdyk algy sharty ojtkeni ol importka toleudin zhәne syrtky karyz bojynsha esep ajyrysudyn negizgi kozi Tauardyn eksporttyk kunyTauardyn Eksporttyk Қuny sheteldik satyp alushyga usynylgan shot bojynsha ajkyndalatyn kun munda belgili bir tauarlardyn otkiziluine bajlanysty sheteldik valyuta tүrindegi үsteme shygyndar shegerip tastalady Eksporttyk bazh Әketilim bazhyEksporttyk bazh Әketilim bazhy tauarlar eksporty kezinde memleket ondirip alatyn keden bazhy eldin ishinde үlken suranymga ie onim tapshylygyna zhol bermeu maksatymen belgilenedi Bazhdyn mundaj tүrinin shamasyn belgileu kezinde buryn tolengen satudan alynatyn salyktar men akcizdik alymdardyn molsheri eskeriledi Eksporttyk nesieEksporttyk nesie tauarlar men korsetiletin kyzmetter satylymyn karzhylandyru maksatymen sheteldik satyp alushylarga nemese olardyn bankilerine beriletin nesie eksportty yntalandyru kuraly Importshylar men eksportshylar nesieni tikelej ozderinin sheteldik kontragentterinen nemese olarga kyzmet korsetushi bankilerden alady Ol әrkashanda syrtky sauda kelisimshartyn zhasasu zholymen beriledi Onyn molsheri merzimi kuny pajyz toleu zhәne oteu sharttary eksportshy zhәne importshy elderdin ekonomikalyk zhәne sayasi zhagdajyna tauardyn tүrine zhәne taraptardyn ozara katynastarynyn sipatyna karaj ajkyndalady Eksporttyk lizingEksporttyk lizing lizingilik kompaniya ulttyk firmadan zhabdyk satyp alatyn sonan son ony sheteldegi zhalgerge beretin mәmile Eksporttyk әleuetEksporttyk әleuet eldin ulttyk sharuashylygynyn syrtky naryk үshin bәsekelesuge zharamdy onimdi kazhetti molsherde ondiru kabileti eldin igerilgen tabigat bajlyktarynyn syrtky naryktyn kazhetterin kanagattandyruga bagdarlangan ekonomikalyk zhәne ondiristik mүmkindikterinin zhiyntygy Halyk sharuashylygynyn syrtky rynokta bәsekege tүse alatyn onimnin kazhetti kolemin ondiru zhonindegi ekonomikalyk kabileti eldin igerilgen tabigat bajlyktarynyn ekonomikalyk zhәne ondiristik mүmkindikterinin zhiyntygy Eksporttyk detaksaciyaEksporttyk detaksaciya syrtky rynokka shygaruga arnalgan onimderge salynatyn zhanama salykty kemitu nemese mүlde salmau Eksporttyk kreditterEksporttyk kreditter tauarlar men kyzmetterdin satyluyn karzhylandyru maksatynda sheteldik satyp alushylarga nemese olardyn bankterine beriletin nesie eksportty kotermeleu kuraly Eksporttyk syjlyktarEksporttyk syjlyktar tauarlardy shetke shygarudy kenejtu үshin memleketgik organdar eksporttaushylarga beretin karzhy zhenildikteri DerekkozderҚarzhy ekonomika sozdigi Almaty ҚR Bilim zhәne gylym ministrliginin Ekonomika instituty Ziyatker ZhShS 2007 ISBN 978 601 215 003 2 Bank terminderi men ugymdarynyn kazaksha oryssha sozdigi Ғ Sejitkasymov B Bejsengaliev Zh Bekbolatuly Almaty Ekonomika 2006 ISBN 9965 783 20 9Bul makalany Uikipediya sapa talaptaryna lajykty boluy үshin uikilendiru kazhet Bul makalada esh suret zhok Makalany zhetildiru үshin kazhetti suretti engizip komek beriniz Suretti koskannan kejin bul үlgini makaladan alastanyz Suretti mynnan tabuga bolady osy makalanyn takyrybyna bajlanysty suret Ortak korda tabyluy mүmkin makalanyn ozge til uikilerindegi nuskalaryn karap koriniz oziniz zhasagan suretti zhүkteniz avtorlyk kukykpen korgalgan suret kospanyz Bul ekonomika bojynsha makalanyn bastamasy Bul makalany tolyktyryp damytu arkyly Uikipediyaga komektese alasyz