Қоңырат мыс кен орны

Қоңырат мыс кен орны – Қарағанды облысы, Балқаш қаласынан солтүстікке қарай 15 км жерде.

Қоңырат мыс кен орны

Алғаш 1927 жылы Михаил Петрович Русаков ашқан. Геологиялық барлау жұмыстары 1928 жылдан жүргізіле бастады. 1934 жылдан Балқаш тау-кен металлургия комбинатының шикізат қорын беретін негізгі кеніші.

Геологиялық құрылымы

Кен орнының геология құрылысына девон жүйесі фамен жікқабатының құрамында қышқыл туфтың сирек қабатшалары бар құмтас-құмайттастар кіреді. Олардың үстін төменгі карбон жүйесіндегі қарқаралы свитасының андезит-базальт, андезит-дациттері жапқан. Құрамында металл минералдануы (вольфрам, молибден, т.б.) сирек кездесетін ақшатау кешенінің аляскиттік граниттерінен тұратын интрузиялық тау жыныстары, сонымен қатар төменгі карбонның балқаш кешеніне жататын және үш фазалық құрылымды тоқырау плутонының гранитоидтары кең дамыған. Кен денесінің пішіні төңкерілген табақ тәрізді, оның үстіңгі жағы толық игерілген.

Минералдары

Тотығу белдемінің минералдары – гематит, лимонит, куприт, мелаконит, сомтума мыс, ярозит, малахит, азурит, брошантит, халькантит, атакамит, хриозоколла.

Кентастануы

Кентасы 200 метр тереңдікке дейін таралған. Кентастанудың сипаты сеппе және желілі сеппе түрінде. Сондай-ақ, тік бағыттағылармен қатар көлбеу кентастану белдемділігі де білінеді. Кен орынның тотығу және сульфидке қайта баю белдемдеріндегі кентас сарқылған. Металдардың қоры бойынша Қоңырат мыс кен орны ірі кен орындары қатарына жатады, қазір мұнда аз көлемде ашық әдіспен кен өндірілуде.

Құрамы

Кентастарда мыс пен молибденнен (олардың қатынасы 115:1) басқа күшәла, қорғасын, мырыш, рений, таллий, галлий, селен, күміс, алтын, сүрме, теллур, индий, висмут, кобальт, никель, қалайы кездеседі. Ілеспе элементтердің негізгі мөлшері изоморфтық қоспалар түрінде де ұшырасады, кейде олар өздерінің дербес минералдарын түзеді. Мыс пен молибденнің мөлшері кең ауқымда өзгереді. Қазіргі кезде өндіретін кентастың құрамындағы мыстың мөлшер 0,35 – 0,45%.

Дереккөздер

1. Қазақстан табиғаты:Энциклопедия / Бас ред. Б.Ө.Жақып. - Алматы:" Қазақ энциклопедиясы" ЖШС, 2011. Т.З. - 304 бет. ISBN 9965-893-64-0 (Т.З.), ISBN 9965-893-19-5