Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Еуроаймақ — Еуропа одағы шеңберіндегі жұмыс істейтін елдерде енгізілген және (ЭВО), ағылш. — Economic and Monetary Union (EMU). Қазіргі уақытта Еуропа Одағының ресми түрде валютасы еуро болып табылатын 19 елін біріктіреді.
ЭВО (EMU) 1999 жылғы 1 қаңтардан, қолма-қол емес айырбас үшін бірыңғай еуропалық валюта, еуро енгізілген кезде, жұмыс істей бастады. Еуропа Одағы бірінші және әлі күнге дейін әлемдегі жалғыз (еркін сауда аймағы, кеден одағы мен бірыңғай нарықтан кейін) экономикалық интеграцияның төртінші кезеңіне өткен бірлестік.
Барлық еуроаймақ елдері еуроның таралым деңгейінің сомасы мен негізгі пайыздық мөлшерлеме бойынша шешімдердң, соның ішінде ақша-кредит саясаты саласындағы, барлық өкілеттіктерді өткізеді.
Мүшелер
Еуро валютасы 1999 жылы ЕО экономикалық және валюталық одақ елдеріне параллель валюта ретінде қолма-қол ақшасыз айырбастау валютасы ретінде енгізілді. 1999 жылы 1 қаңтарда Еуро одақтың 15 елінің 11-і, және қолма-қол ақшасыз айырбас қызметін қанағаттандырды және еуро ресми қолданылуы еуро аймағын қалыптастырды. Грекия 2000 жылы осы критерийлерге сәйкес болды және 2001 жылы 1 қаңтарда қабылданды. Нақты ақшалардың тiзбесi және 2002 жылы 1 қаңтарда айналымға енгізілді. Словения 2006 жылы талаптарға сай бола бастады және 1 қаңтардан еуро аймағына енгізілді. 2007 жылы Кипр және Мальта бекіту рәсімін өтті және 2008 жылы 1 қаңтардан еуро аймағына қосылды. 2009 жылы 1 қаңтардан Словакия, 2009 жылы 1 қаңтардан Эстония, 2014 жылғы 1 қаңтардан Латвия, 2015 жылғы 1 қаңтардан, Литва Еуроаймаққа қосылды. Қазіргі уақытта, ол 19-ға мүше мемлекеттерде 325 миллионнан астам тұрғын тұрады.
| Ел | Қабылдады | Халық саны | Қоспағанда |
|---|---|---|---|
 Аустрия | 1 қаңтардың 1999 | 8 420 010 | |
 Бельгия | 1 қаңтардың 1999 | 10 444 268 | |
 Германия | 1 қаңтардың 1999 | 80 780 000 | |
 Грекия | 1 қаңтардың 2001 | 10 772 967 | |
 Ирландия | 1 қаңтардың 1999 | 4 593 100 | |
 Испания | 1 қаңтардың 1999 | 47 370 542 | |
 Италия | 1 қаңтардың 1999 | 61 482 297 |  Кампионе-д’Италия |
 Кипр | 1 қаңтардың 2008 | 1 142 575 | Солтүстік Кипр Түрік Республикасы |
 Латвия | 1 қаңтардың 2014 | 1 989 500 | |
 Литва | 1 қаңтардың 2015 | 2 925 164 | |
 Люксембург | 1 қаңтардың 1999 | 549 680 | |
 Мальта | 1 қаңтардың 2008 | 452 515 | |
 Нидерланд | 1 қаңтардың 1999 | 16 801 000 |  Аруба Кюрасао |
 Португалия | 1 қаңтардың 1999 | 10 799 270 | |
 Словакия | 1 қаңтардың 2009 | 5 400 536 | |
 Словения | 1 қаңтардың 2007 | 2 058 821 | |
 Финляндия | 1 қаңтардың 1999 | 5 450 614 | |
 Франция | 1 қаңтардың 1999 | 63 460 000 |  Жаңа Каледония Француз Полинезиясы  Уоллис және Футуна |
 Эстония | 1 қаңтардың 2011 | 1 286 540 | |
| :Еуроаймақ | 328 639 301 | ||
Кеңейтілу ықтималдылығы
Еуроны қолданбайтын Еуропалық Одақ елдері:
Дания және Ұлыбритания ағымдағы Маастрихт шартында арнайы жеңілдік алды. Бұл мәселені шешу екі елдің үкіметі шешпейінше мүмкін емес, Парламент немесе референдумда дауыс беру арқылы шешілуі тиіс: олардың Еуроаймаққа міндетті қосылуы қажет етілмейді.
2011 жылы дат премьер-министрі еуро аймағына өту үшін референдум мәселесін көтерді және елдің жазбасындағы. Алайда бұл оқиға орын алмады және жаңа үкімет осындай референдум өткізуге ниеті жоқ.
23 қазанда 2011 жылғы Ұлыбритания премьер-Министрі Дэвид Кэмерон Еуроаймақта енуге Ұлыбритания позициясы өзгеріссіз қалатынын, еуроға көшу мүмкін емес екенін растады.
Швеция шын мәнінде мемлекеттік еуроаймаққа кіруге міндетті, бірақ ел үкіметі Маастрихт критерийлері анықталған сәйкессіздіктерді жою үшін және жауап беру үшін жұмыс жасамауға мүмкіндік беретін құқықтық тетігін қолдануға рұқсат берген. Себебі еуро аймағына кіруге швед қоғамы қарсы болып отыр, оның нәтижелері елде өткізілген референдум көрсеткен, Коммиссия осы жолы шыдамдылық танытып отыр. Алайда комиссия Еуроодақтың болашақ мүшелерінен осындай жағдайдың екінші рет қайталануын көтермейтінін мәлімдеді.
ЕО сыртында қолданылуы
Келісім бойынша
| Ел | Қабылдады | Келісім | Халық саны |
|---|---|---|---|
 Ватикан | 1 қаңтар 1999 | 31 желтоқсан 1998 | 800 |
 Монако | 1 қаңтар 1999 | 31 желтоқсан 1998 | 32 671 |
 Сан-Марино | 1 қаңтар 1999 | 31 желтоқсан 1998 | 29 615 |
 Сен-Пьер және Микелон | 1 қаңтар 1999 | 31 желтоқсан 1998 | 6 125 |
 Майотта | 1 қаңтар 1999 | 31 желтоқсан 1998 | 186 452 |
 Андорра | 1 қаңтар 1999 | 1 сәуір 2012 | 82 000 |
Еш келісімсізшартсыз
| Ел/Аумағы | Қабылданды | Келісім | Халық саны |
|---|---|---|---|
 Косово | 1 қаңтар 1999 | Членство | 2 200 000 |
 Черногория | 1 қаңтар 1999 | Членство | 684 736 |
 Ұлыбритания Акротири мен Декелия | 1 қаңтар 2008 | Отсутствует | 14 500 |
Айырбас валютасы ретінде қолдану
1998 жылы Куба Еуро Халықаралық саудада ресми валюта ретінде американ долларын ауыстырады деп мәлімдеді. 2002 жылдың 1 желтоқсанында Солтүстік Корея да осылай жасады. Сондай-ақ Сирия, 2006 жылы бұнымен келісетінін ресми жариялады.
2003 жылғы Ирак шапқыншылығынан бұрын Ирак Президенті Саддам Хусейн АҚШ долларының орнына мұнай саласында Ирак есептеулерді еуроға аударады деп мәлімдеді, ол кезде Ирак мұнайын негізгі сатып алушылар Америка Құрама Штаттарынан гөрі, ЕО, Үндістан және Қытай бастап тұрған болатын.
ЕО елдеріне жатпайтын, бірақ еуроға тіркелген елдер
Еуроны қолданушы халық саны
| Санат | Халық саны | Елдер және аумақтар |
|---|---|---|
| Ресми мүшелер | 328 миллион | Аустрия, Бельгия, Кипр, Финляндия, Франция, Германия, Грекия, Ирландия, Италия, Латвия, Литва, Люксембург, Мальта, Нидерланд, Португалия, Словения, Испания, Словакия, Эстония |
| Еуроны пайдаланатын басқа еуропалық мемлекеттер және аумақтар | 3 миллион | Акротири мен Декелия, Андорра, Косово, Черногория, Монако, Сан Марино, Ватикан |
| Еуроны пайдаланатын еуропалық емес және Еуроодаққа мүше емес мемлекеттер | 207 мың | Клипертон аралы, Оңтүстік француз және антарктикалық жерлері, Майотта, Сен-Пьер және Микелон |
| Валютасы еуроға (немесе тар шектесетін) тіркелген ЕО елдері | 13 миллион | Болгария, Дания |
| Валютасы еуроға тіркелген пайдаланатын басқа еуропалық мемлекеттер және аумақтар | 4 миллион | Босния және Герцеговина |
| пайдаланатын Африка мемлекеттері және аумақтары | 110 миллион | Бенин, Буркина Фасо, Камерун, Оңтүстік Африка Республикасы, Чад Республикасы, Кот-д’Ивуар, Экватор Гвинеясы, Габон, Гвинея-Бисау, Мали, Нигер, Конго Республикасы, Сенегал, Того |
| пайдаланатын Тынық мұхиты халықтары | 0,5 миллион | Француз Полинезиясы, Жаңа Каледония, Уоллис және Футуна аралдары |
| Валютасы еуроға тіркелген пайдаланатын басқа мемлекеттер және аумақтар | 35 миллион | Кабо-Верде, Комор аралдары, Марокко |
| Барлығы | 500 миллион | 44 мемлекет және 5 аумақ. |
Экономикасы
Еуроаймақты басқа елдердің экономикасымен салыстыру, 2006 жылғы деректер
| Блок/Ел | Халық саны (млн.) | ІЖӨ негізгі (трлн. € валютаның туралы есеп) | Әлемдік ІЖӨ үлесі (% ) | Экспорт* (өнімдер және қызметтер, % ІЖӨ) | Импорт* (өнімдер және қызметтер, % ІЖӨ) |
|---|---|---|---|---|---|
| Еуроаймақ | 317 | 8,4 | 14,6 | 21,7 | 20,9 |
| Еуроодақ (28) | 494 | 11,9 | 21,0 | 14,3 | 15,0 |
| АҚШ | 300 | 11,2 | 19,7 | 10,8 | 16,6 |
| Жапония | 128 | 3,5 | 6,3 | 16,8 | 15,3 |
(*) ЕО ішкі саудасын қоспағанда.
Инфляция
ЕО Орталықбанк орташа өлгенген тұтыну бағаларының индексі:
|
|
|
Пайыздық ставкалар
1999 жылдан ЕО Орталық Банк еуро аймағын үшін пайыздық ставкалар жылдық пайызы ретінде белгілейді. 2000 жылдың маусымына дейін "тіркелген негізгі индексі операциялары" қайта қаржыландыру шектеулі еді. Содан кейін ол аукцион нәтижелеріне байланысты өзгермелі құнға ауыстырылды. Кесте құны аударылды қатысушылар өздерінің конкурстық ұсыныстарын ұсынуға, онда сыйақы ең төменгі мөлшерінің көрсеткішінен бастайды.
| Күні | Депозиттер бойынша пайыздық ставкалар | Негізгі әрекеттер | Қарыздар бойынша шекті тарифтер |
|---|---|---|---|
| 01.01.1999 | 2.00 | 3.00 | 4.50 |
| 04.01.1999 | 2.75 | 3.00 | 3.25 |
| 22.01.1999 | 2.00 | 3.00 | 4.50 |
| 09.04.1999 | 1.50 | 2.50 | 3.50 |
| 05.11.1999 | 2.00 | 3.00 | 4.00 |
| 04.02.2000 | 2.25 | 3.25 | 4.25 |
| 17.03.2000 | 2.50 | 3.50 | 4.50 |
| 28.04.2000 | 2.75 | 3.75 | 4.75 |
| 09.06.2000 | 3.25 | 4.25 | 5.25 |
| 28.06.2000 | 3.25 | 4.25 | 5.25 |
| 01.09.2000 | 3.50 | 4.50 | 5.50 |
| 06.10.2000 | 3.75 | 4.75 | 5.75 |
| 11.05.2001 | 3.50 | 4.50 | 5.50 |
| 31.08.2001 | 3.25 | 4.25 | 5.25 |
| 18.09.2001 | 2.75 | 3.75 | 4.75 |
| 09.11.2001 | 2.25 | 3.25 | 4.25 |
| 06.12.2002 | 1.75 | 2.75 | 3.75 |
| 07.03.2003 | 1.50 | 2.50 | 3.50 |
| 06.06.2003 | 1.00 | 2.00 | 3.00 |
| 06.12.2005 | 1.25 | 2.25 | 3.25 |
| 13.12.2006 | 2.50 | 3.50 | 4.50 |
| 11.10.2006 | 2.25 | 3.25 | 4.25 |
| 09.08.2006 | 2.00 | 3.00 | 4.00 |
| 15.06.2006 | 1.75 | 2.75 | 3.75 |
| 08.03.2006 | 1.50 | 2.50 | 3.50 |
| 14.03.2007 | 2.75 | 3.75 | 4.75 |
| 13.06.2007 | 3.00 | 4.00 | 5.00 |
| 09.07.2008 | 3.25 | 4.25 | 5.25 |
| 08.10.2008 | 2.75 | 4.75 | |
| 09.10.2008 | 3.25 | 4.25 | |
| 15.10.2008 | 3.25 | 3.75 | 4.25 |
| 12.11.2008 | 2.75 | 3.25 | 3.75 |
| 10.12.2008 | 2.00 | 2.50 | 3.00 |
| 21.01.2009 | 1.00 | 2.00 | 3.00 |
| 11.03.2009 | 0.50 | 1.50 | 2.50 |
| 08.04.2009 | 0.25 | 1.25 | 2.25 |
| 13.05.2009 | 0.25 | 1.00 | 1.75 |
| 13.04.2011 | 0.50 | 1.25 | 2.00 |
| 13.07.2011 | 0.75 | 1.50 | 2.25 |
| 09.11.2011 | 0.50 | 1.25 | 2.00 |
| 14.12.2011 | 0.25 | 1.00 | 1.75 |
| 11.07.2012 | 0.00 | 0.75 | 1.50 |
Қаржы саясаты
Оның негізгі міндеті әрбір ЕО мүше мемлекет үшін құрастырылады экономикалық саясатының Еуроодаққa салықтар тарату болып табылады, бірақ ескере Еуроаймақта 15 толық мүшелері үшін ерекшелігін ескере отырып. Бұл нұсқаулар ағымдағы саясатын тарылту емес байланыстыруға нұсқаулығы мүше елдер, сондай-ақ назарға экономикаларының байланысты құрылымын алмайды.
Өзара кепілдік валюта тұрақтылығы үшін Еуроаймақ мүшелері тапшылығы лимиттер бұзғаны үшін тиісті жаза отырып, қоғамдық борышын келісті белгілейді келісім-шарттардың тұрақтылығының дамыту, сақтауға. Бастапқыда келісім ІZHӨ жыл сайынғы тапшылығын 3% Еуроаймақта барлық мүше елдерге лимит белгілейді; кез келген ел үшін айыппұлдар осы мәнді асып қамтамасыз етеді. 2005 жылы Португалия, Германия, Франция бұл мәнді асып, бірақ Министрлер Кеңесі осы елдердің айыппұлдарды үшін дауыс берді. Осы келісімге қайта тапшылығын критерийі ескере қосымша факторларды ескере отырып Еуроаймақта мүше елдердің экономиканың есептеу алынған бұл үлкен икемділік кепілдік өзгертілген.
Еуроаймақ кеңейту хроникасы
| Ел / Жер | Өзінің ауыстыру меншікті валютасы және ауыстыру күні | Жалпы валюта | ||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1991 жылға дейін | 1991—1997 | 1998 | 1999—2001 | 2002—2011 | 2014 | 2015 | ||||||
| , | → (1999, қаңтар) | EUR ↓ | EUR ↓ | EUR ↓ | EUR ↓ | EUR ↓ | EUR ↓ | EUR ↓ | Еуро (EUR) ↓ | |||
| Аустрия | → (2002, наурыз) | |||||||||||
| Бельгия | → Финанстық франк (1990, наурыз) | (2002, наурыз) | ||||||||||
| Люксембург | (2002, наурыз) | |||||||||||
| Германия | → | (2002, наурыз) | ||||||||||
 ГДР (Германия құрамында) | → (1990, қыркүйек) | |||||||||||
| Грекия | → (2002, наурыз) | |||||||||||
| Ирландия | → (2002, наурыз) | |||||||||||
| Испания | → (1981) | (1994, желтоқсан) | (2002, наурыз) | |||||||||
| Италия | → (2002, наурыз) | |||||||||||
| ВатиканСондай-ақ Сан-Марино және Ватикан аумақтарында және лирасымен қолданылған, стандартқа ISO 4217 қосылмаған</ref> | ||||||||||||
| Сан-Марино | ||||||||||||
| Нидерланд | → (2002, наурыз) | |||||||||||
| Португалия | → (2002, наурыз) | |||||||||||
| Финляндия | → (2002, наурыз) | |||||||||||
 Аланд аралдары | ||||||||||||
| Франция | → (2002, наурыз) | |||||||||||
 Гваделупа | ||||||||||||
| Майотта | ||||||||||||
 Мартиника | ||||||||||||
| Монако басқа Монако аумақтарында қолданылған, | ||||||||||||
| Реюньон | ||||||||||||
| Франция Сен-Бартелеми | ||||||||||||
| Сен-Пьер және Микелон | ||||||||||||
 | ||||||||||||
| Француз Гвианасы | ||||||||||||
 Францияның оңтүстік және Антарктикалық аймақтары | ||||||||||||
| ЧерногорияЕуроның қолданылуы де-факто, бірақ де-юре емес (2002, наурыз) | → (1990, қаңтар) | (1995, қараша) | (1999, қаңтар) | (2002, наурыз) | ||||||||
| Андорра | → (2003, шілде) | |||||||||||
| Словения | → (1990, қаңтар) | (1991, қазан) | (2007, қаңтар) | |||||||||
| Кипр | → (2008, қаңтар) | |||||||||||
| Мальта | → (1983, маусым) | (2008, қаңтар) | ||||||||||
| Словакия | → (1993) | (2009, қаңтар) | ||||||||||
| Эстония | → КСРО рублі (1992, маусым) | → (2011, қаңтар) | ||||||||||
| Латвия | → КСРО рублі (1992, маусым) → (1993, наурыз) | → (2014, қаңтар) | ||||||||||
| Литва | → (1992, қыркүйек) → (1993, шілде) | → (2015, қаңтар) | ||||||||||
| 01.01.1999-дан еуро қолма-қол ақшасыз айналымға енгізілді, қолма-қол ақшада ұлттық валюта қолданылып тұрды | 01.01.2002-дан еуро қолма-қол айналымға енгізілді |
Дереккөздер
- Өзін өзі жариялаған Солтүстік Кипр Түрік Республикасы ЕОпен танылмаған және формальды түрде қолданады, және еурода кеңінен пайдаланылады.
- Данияда тағы да еуроға ауысу мәселесін көтерді. Euro-Coins.News (4 наурыз 2011). Басты дереккөзінен мұрағатталған 26 маусым 2012. Тексерілді, 1 маусым 2012.
- Denmark scraps border-control plans (ағыл.). European Voice (13 October 2011). Басты дереккөзінен мұрағатталған 26 маусым 2012. Тексерілді, 1 маусым 2012.
- Ұлыбритания не перейдет на еуро, заявил Кэмерон — Новости Политики. Новости@Mail.ru Мұрағатталған 11 қаңтардың 2012 жылы. (орыс.)
- Cuba to adopt Euro in foreign trade, BBC News (08.11.1998). Тексерілді 2 қаңтардың 2008.
- US row leads Syria to snub dollar, BBC News (14.02.2006). Тексерілді 2 қаңтардың 2008.
- What is EMU?
- European Central Bank Euro area (changing composition) - HICP - Overall index, Annual rate of change, Eurostat, Neither seasonally or working day adjusted (14 желтоқсан 2007). Басты дереккөзінен мұрағатталған 25 ақпан 2012. Тексерілді, 2 қаңтар 2008.
Сыртқы сілтемелер
- European Central Bank
- Eurozone Watch Мұрағатталған 10 сәуірдің 2021 жылы.
- Журнал Жаңа Еуропа Мұрағатталған 5 қарашаның 2012 жылы.
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Euroajmak Europa odagy shenberindegi zhumys istejtin elderde engizilgen zhәne EVO agylsh Economic and Monetary Union EMU Қazirgi uakytta Europa Odagynyn resmi tүrde valyutasy euro bolyp tabylatyn 19 elin biriktiredi EO euroajmak elderi 19 Mindetti euroajmakka kosyluy tiis EO elderi 7 Euroajmakka kosylmagan EO elderi Ұlybritaniya Daniya 2 Eurony kelisimmen koldanatyn EO ga kirmejtin elder Andorra Vatikan Monako San Marino 4 Erkin ajyrbastalatyn valyutalary bar EO ga kirmejtin elder Chernogoriya Kosovo 2 k o EVO EMU 1999 zhylgy 1 kantardan kolma kol emes ajyrbas үshin biryngaj europalyk valyuta euro engizilgen kezde zhumys istej bastady Europa Odagy birinshi zhәne әli kүnge dejin әlemdegi zhalgyz erkin sauda ajmagy keden odagy men biryngaj naryktan kejin ekonomikalyk integraciyanyn tortinshi kezenine otken birlestik Barlyk euroajmak elderi euronyn taralym dengejinin somasy men negizgi pajyzdyk molsherleme bojynsha sheshimderdn sonyn ishinde aksha kredit sayasaty salasyndagy barlyk okilettikterdi otkizedi MүshelerEuro valyutasy 1999 zhyly EO ekonomikalyk zhәne valyutalyk odak elderine parallel valyuta retinde kolma kol akshasyz ajyrbastau valyutasy retinde engizildi 1999 zhyly 1 kantarda Euro odaktyn 15 elinin 11 i zhәne kolma kol akshasyz ajyrbas kyzmetin kanagattandyrdy zhәne euro resmi koldanyluy euro ajmagyn kalyptastyrdy Grekiya 2000 zhyly osy kriterijlerge sәjkes boldy zhәne 2001 zhyly 1 kantarda kabyldandy Nakty akshalardyn tizbesi zhәne 2002 zhyly 1 kantarda ajnalymga engizildi Sloveniya 2006 zhyly talaptarga saj bola bastady zhәne 1 kantardan euro ajmagyna engizildi 2007 zhyly Kipr zhәne Malta bekitu rәsimin otti zhәne 2008 zhyly 1 kantardan euro ajmagyna kosyldy 2009 zhyly 1 kantardan Slovakiya 2009 zhyly 1 kantardan Estoniya 2014 zhylgy 1 kantardan Latviya 2015 zhylgy 1 kantardan Litva Euroajmakka kosyldy Қazirgi uakytta ol 19 ga mүshe memleketterde 325 millionnan astam turgyn turady Memleketterdin europalyk kelisimderde zhәne ujymdarda katysuy El Қabyldady Halyk sany Қospaganda Austriya 01999 01 1 kantardyn 1999 amp amp amp amp amp amp amp amp 08420010 amp amp amp amp amp 0 8 420 010 Belgiya 01999 01 1 kantardyn 1999 amp amp amp amp amp amp amp 010444268 amp amp amp amp amp 0 10 444 268 Germaniya 01999 01 1 kantardyn 1999 amp amp amp amp amp amp amp 080780000 amp amp amp amp amp 0 80 780 000 Grekiya 02001 01 1 kantardyn 2001 amp amp amp amp amp amp amp 010772967 amp amp amp amp amp 0 10 772 967 Irlandiya 01999 01 1 kantardyn 1999 amp amp amp amp amp amp amp amp 04593100 amp amp amp amp amp 0 4 593 100 Ispaniya 01999 01 1 kantardyn 1999 amp amp amp amp amp amp amp 047370542 amp amp amp amp amp 0 47 370 542 Italiya 01999 01 1 kantardyn 1999 amp amp amp amp amp amp amp 061482297 amp amp amp amp amp 0 61 482 297 Kampione d Italiya Kipr 02008 01 1 kantardyn 2008 amp amp amp amp amp amp amp amp 01142575 amp amp amp amp amp 0 1 142 575 Soltүstik Kipr Tүrik Respublikasy Latviya 02014 01 1 kantardyn 2014 amp amp amp amp amp amp amp amp 01989500 amp amp amp amp amp 0 1 989 500 Litva 02015 01 1 kantardyn 2015 amp amp amp amp amp amp amp amp 02925164 amp amp amp amp amp 0 2 925 164 Lyuksemburg 01999 01 1 kantardyn 1999 amp amp amp amp amp amp amp amp amp 0549680 amp amp amp amp amp 0 549 680 Malta 02008 01 1 kantardyn 2008 amp amp amp amp amp amp amp amp amp 0452515 amp amp amp amp amp 0 452 515 Niderland 01999 01 1 kantardyn 1999 amp amp amp amp amp amp amp 016801000 amp amp amp amp amp 0 16 801 000 Aruba Kyurasao Portugaliya 01999 01 1 kantardyn 1999 amp amp amp amp amp amp amp 010799270 amp amp amp amp amp 0 10 799 270 Slovakiya 02009 01 1 kantardyn 2009 amp amp amp amp amp amp amp amp 05400536 amp amp amp amp amp 0 5 400 536 Sloveniya 02007 01 1 kantardyn 2007 amp amp amp amp amp amp amp amp 02058821 amp amp amp amp amp 0 2 058 821 Finlyandiya 01999 01 1 kantardyn 1999 amp amp amp amp amp amp amp amp 05450614 amp amp amp amp amp 0 5 450 614 Franciya 01999 01 1 kantardyn 1999 amp amp amp amp amp amp amp 063460000 amp amp amp amp amp 0 63 460 000 Zhana Kaledoniya Francuz Polineziyasy Uollis zhәne Futuna Estoniya 02011 01 1 kantardyn 2011 amp amp amp amp amp amp amp amp 01286540 amp amp amp amp amp 0 1 286 540 Euroajmak 328 639 301 Euroajmak elderi Elder mүsheleri Valyutasy euroga tirkelgen EO elderi Erkin ajyrbastalatyn valyutalar bar EO elderi Erkin ajyrbastalatyn valyutalar bar EO ga kirmejtin elder Eurony koldanatyn EO ga kirmejtin elder Valyutasy euroga tirkelgen EO ga kirmejtin elderKenejtilu yktimaldylygy Eurony koldanbajtyn Europalyk Odak elderi Bolgariya Ұlybritaniya Mazharstan Daniya Polsha Rumyniya Horvatiya Chehiya Shveciya Daniya zhәne Ұlybritaniya agymdagy Maastriht shartynda arnajy zhenildik aldy Bul mәseleni sheshu eki eldin үkimeti sheshpejinshe mүmkin emes Parlament nemese referendumda dauys beru arkyly sheshilui tiis olardyn Euroajmakka mindetti kosyluy kazhet etilmejdi 2011 zhyly dat premer ministri euro ajmagyna otu үshin referendum mәselesin koterdi zhәne eldin zhazbasyndagy Alajda bul okiga oryn almady zhәne zhana үkimet osyndaj referendum otkizuge nieti zhok 23 kazanda 2011 zhylgy Ұlybritaniya premer Ministri Devid Kemeron Euroajmakta enuge Ұlybritaniya poziciyasy ozgerissiz kalatynyn euroga koshu mүmkin emes ekenin rastady Shveciya shyn mәninde memlekettik euroajmakka kiruge mindetti birak el үkimeti Maastriht kriterijleri anyktalgan sәjkessizdikterdi zhoyu үshin zhәne zhauap beru үshin zhumys zhasamauga mүmkindik beretin kukyktyk tetigin koldanuga ruksat bergen Sebebi euro ajmagyna kiruge shved kogamy karsy bolyp otyr onyn nәtizheleri elde otkizilgen referendum korsetken Kommissiya osy zholy shydamdylyk tanytyp otyr Alajda komissiya Euroodaktyn bolashak mүshelerinen osyndaj zhagdajdyn ekinshi ret kajtalanuyn kotermejtinin mәlimdedi EO syrtynda koldanyluyKelisim bojynsha El Қabyldady Kelisim Halyk sany Vatikan 1 kantar 1999 31 zheltoksan 1998 800 Monako 1 kantar 1999 31 zheltoksan 1998 32 671 San Marino 1 kantar 1999 31 zheltoksan 1998 29 615 Sen Per zhәne Mikelon 1 kantar 1999 31 zheltoksan 1998 6 125 Majotta 1 kantar 1999 31 zheltoksan 1998 186 452 Andorra 1 kantar 1999 1 sәuir 2012 82 000 Esh kelisimsizshartsyz El Aumagy Қabyldandy Kelisim Halyk sany Kosovo 1 kantar 1999 Chlenstvo 2 200 000 Chernogoriya 1 kantar 1999 Chlenstvo 684 736 Ұlybritaniya Akrotiri men Dekeliya 1 kantar 2008 Otsutstvuet 14 500 Ajyrbas valyutasy retinde koldanu 1998 zhyly Kuba Euro Halykaralyk saudada resmi valyuta retinde amerikan dollaryn auystyrady dep mәlimdedi 2002 zhyldyn 1 zheltoksanynda Soltүstik Koreya da osylaj zhasady Sondaj ak Siriya 2006 zhyly bunymen kelisetinin resmi zhariyalady 2003 zhylgy Irak shapkynshylygynan buryn Irak Prezidenti Saddam Husejn AҚSh dollarynyn ornyna munaj salasynda Irak esepteulerdi euroga audarady dep mәlimdedi ol kezde Irak munajyn negizgi satyp alushylar Amerika Қurama Shtattarynan gori EO Үndistan zhәne Қytaj bastap turgan bolatyn EO elderine zhatpajtyn birak euroga tirkelgen elderEurony koldanushy halyk sanySanat Halyk sany Elder zhәne aumaktarResmi mүsheler 328 million Austriya Belgiya Kipr Finlyandiya Franciya Germaniya Grekiya Irlandiya Italiya Latviya Litva Lyuksemburg Malta Niderland Portugaliya Sloveniya Ispaniya Slovakiya EstoniyaEurony pajdalanatyn baska europalyk memleketter zhәne aumaktar 3 million Akrotiri men Dekeliya Andorra Kosovo Chernogoriya Monako San Marino VatikanEurony pajdalanatyn europalyk emes zhәne Euroodakka mүshe emes memleketter 207 myn Kliperton araly Ontүstik francuz zhәne antarktikalyk zherleri Majotta Sen Per zhәne MikelonValyutasy euroga nemese tar shektesetin tirkelgen EO elderi 13 million Bolgariya DaniyaValyutasy euroga tirkelgen pajdalanatyn baska europalyk memleketter zhәne aumaktar 4 million Bosniya zhәne Gercegovinapajdalanatyn Afrika memleketteri zhәne aumaktary 110 million Benin Burkina Faso Kamerun Ontүstik Afrika Respublikasy Chad Respublikasy Kot d Ivuar Ekvator Gvineyasy Gabon Gvineya Bisau Mali Niger Kongo Respublikasy Senegal Togopajdalanatyn Tynyk muhity halyktary 0 5 million Francuz Polineziyasy Zhana Kaledoniya Uollis zhәne Futuna araldaryValyutasy euroga tirkelgen pajdalanatyn baska memleketter zhәne aumaktar 35 million Kabo Verde Komor araldary MarokkoBarlygy 500 million 44 memleket zhәne 5 aumak EkonomikasyEuroajmakty baska elderdin ekonomikasymen salystyru 2006 zhylgy derekter Blok El Halyk sany mln IZhӨ negizgi trln valyutanyn turaly esep Әlemdik IZhӨ үlesi Eksport onimder zhәne kyzmetter IZhӨ Import onimder zhәne kyzmetter IZhӨ Euroajmak 317 8 4 14 6 21 7 20 9Euroodak 28 494 11 9 21 0 14 3 15 0AҚSh 300 11 2 19 7 10 8 16 6Zhaponiya 128 3 5 6 3 16 8 15 3 EO ishki saudasyn kospaganda Inflyaciya EO Ortalykbank ortasha olgengen tutynu bagalarynyn indeksi 1999 zhyldyn ortasy 1 2000 zhyldyn ortasy 1 7 2001 zhyldyn ortasy 3 1 2002 zhyldyn ortasy 2 2003 zhyldyn ortasy 1 8 2004 zhyldyn ortasy 2 5 2005 zhyldyn ortasy 2 0 2006 zhyldyn ortasy 2 5 2007 zhyldyn ortasy 1 9 2008 zhyldyn ortasy 3 7 2009 zhyldyn ortasy 0 2010 zhyldyn ortasy 1 7 2011 zhyldyn ortasy 2 7 2012 zhyldyn ortasy 2 4 Pajyzdyk stavkalar 1999 zhyldan EO Ortalyk Bank euro ajmagyn үshin pajyzdyk stavkalar zhyldyk pajyzy retinde belgilejdi 2000 zhyldyn mausymyna dejin tirkelgen negizgi indeksi operaciyalary kajta karzhylandyru shekteuli edi Sodan kejin ol aukcion nәtizhelerine bajlanysty ozgermeli kunga auystyryldy Keste kuny audaryldy katysushylar ozderinin konkurstyk usynystaryn usynuga onda syjaky en tomengi molsherinin korsetkishinen bastajdy Kүni Depozitter bojynsha pajyzdyk stavkalar Negizgi әreketter Қaryzdar bojynsha shekti tarifter01 01 1999 2 00 3 00 4 5004 01 1999 2 75 3 00 3 2522 01 1999 2 00 3 00 4 5009 04 1999 1 50 2 50 3 5005 11 1999 2 00 3 00 4 0004 02 2000 2 25 3 25 4 2517 03 2000 2 50 3 50 4 5028 04 2000 2 75 3 75 4 7509 06 2000 3 25 4 25 5 2528 06 2000 3 25 4 25 5 2501 09 2000 3 50 4 50 5 5006 10 2000 3 75 4 75 5 7511 05 2001 3 50 4 50 5 5031 08 2001 3 25 4 25 5 2518 09 2001 2 75 3 75 4 7509 11 2001 2 25 3 25 4 2506 12 2002 1 75 2 75 3 7507 03 2003 1 50 2 50 3 5006 06 2003 1 00 2 00 3 0006 12 2005 1 25 2 25 3 2513 12 2006 2 50 3 50 4 5011 10 2006 2 25 3 25 4 2509 08 2006 2 00 3 00 4 0015 06 2006 1 75 2 75 3 7508 03 2006 1 50 2 50 3 5014 03 2007 2 75 3 75 4 7513 06 2007 3 00 4 00 5 0009 07 2008 3 25 4 25 5 2508 10 2008 2 75 4 7509 10 2008 3 25 4 2515 10 2008 3 25 3 75 4 2512 11 2008 2 75 3 25 3 7510 12 2008 2 00 2 50 3 0021 01 2009 1 00 2 00 3 0011 03 2009 0 50 1 50 2 5008 04 2009 0 25 1 25 2 2513 05 2009 0 25 1 00 1 7513 04 2011 0 50 1 25 2 0013 07 2011 0 75 1 50 2 2509 11 2011 0 50 1 25 2 0014 12 2011 0 25 1 00 1 7511 07 2012 0 00 0 75 1 50Қarzhy sayasaty Onyn negizgi mindeti әrbir EO mүshe memleket үshin kurastyrylady ekonomikalyk sayasatynyn Euroodakka salyktar taratu bolyp tabylady birak eskere Euroajmakta 15 tolyk mүsheleri үshin ereksheligin eskere otyryp Bul nuskaular agymdagy sayasatyn taryltu emes bajlanystyruga nuskaulygy mүshe elder sondaj ak nazarga ekonomikalarynyn bajlanysty kurylymyn almajdy Өzara kepildik valyuta turaktylygy үshin Euroajmak mүsheleri tapshylygy limitter buzgany үshin tiisti zhaza otyryp kogamdyk boryshyn kelisti belgilejdi kelisim sharttardyn turaktylygynyn damytu saktauga Bastapkyda kelisim IZHӨ zhyl sajyngy tapshylygyn 3 Euroajmakta barlyk mүshe elderge limit belgilejdi kez kelgen el үshin ajyppuldar osy mәndi asyp kamtamasyz etedi 2005 zhyly Portugaliya Germaniya Franciya bul mәndi asyp birak Ministrler Kenesi osy elderdin ajyppuldardy үshin dauys berdi Osy kelisimge kajta tapshylygyn kriteriji eskere kosymsha faktorlardy eskere otyryp Euroajmakta mүshe elderdin ekonomikanyn esepteu alyngan bul үlken ikemdilik kepildik ozgertilgen Euroajmak kenejtu hronikasyEl Zher Өzinin auystyru menshikti valyutasy zhәne auystyru kүni Zhalpy valyuta1991 zhylga dejin 1991 1997 1998 1999 2001 2002 2011 2014 2015 1999 kantar EUR EUR EUR EUR EUR EUR EUR Euro EUR Austriya 2002 nauryz Belgiya Finanstyk frank 1990 nauryz 2002 nauryz Lyuksemburg 2002 nauryz Germaniya 2002 nauryz GDR Germaniya kuramynda 1990 kyrkүjek Grekiya 2002 nauryz Irlandiya 2002 nauryz Ispaniya 1981 1994 zheltoksan 2002 nauryz Italiya 2002 nauryz Vatikan Sondaj ak San Marino zhәne Vatikan aumaktarynda zhәne lirasymen koldanylgan standartka ISO 4217 kosylmagan lt ref gt San Marino Niderland 2002 nauryz Portugaliya 2002 nauryz Finlyandiya 2002 nauryz Aland araldary Franciya 2002 nauryz Gvadelupa Majotta Martinika Monako baska Monako aumaktarynda koldanylgan Reyunon Franciya Sen Bartelemi Sen Per zhәne Mikelon Francuz Gvianasy Franciyanyn ontүstik zhәne Antarktikalyk ajmaktary Chernogoriya Euronyn koldanyluy de fakto birak de yure emes 2002 nauryz 1990 kantar 1995 karasha 1999 kantar 2002 nauryz Andorra 2003 shilde Sloveniya 1990 kantar 1991 kazan 2007 kantar Kipr 2008 kantar Malta 1983 mausym 2008 kantar Slovakiya 1993 2009 kantar Estoniya KSRO rubli 1992 mausym 2011 kantar Latviya KSRO rubli 1992 mausym 1993 nauryz 2014 kantar Litva 1992 kyrkүjek 1993 shilde 2015 kantar 01 01 1999 dan euro kolma kol akshasyz ajnalymga engizildi kolma kol akshada ulttyk valyuta koldanylyp turdy 01 01 2002 dan euro kolma kol ajnalymga engizildiDerekkozderӨzin ozi zhariyalagan Soltүstik Kipr Tүrik Respublikasy EOpen tanylmagan zhәne formaldy tүrde koldanady zhәne euroda keninen pajdalanylady Daniyada tagy da euroga auysu mәselesin koterdi Euro Coins News 4 nauryz 2011 Basty derekkozinen muragattalgan 26 mausym 2012 Tekserildi 1 mausym 2012 Denmark scraps border control plans agyl European Voice 13 October 2011 Basty derekkozinen muragattalgan 26 mausym 2012 Tekserildi 1 mausym 2012 Ұlybritaniya ne perejdet na euro zayavil Kemeron Novosti Politiki Novosti Mail ru Muragattalgan 11 kantardyn 2012 zhyly orys Cuba to adopt Euro in foreign trade BBC News 08 11 1998 Tekserildi 2 kantardyn 2008 US row leads Syria to snub dollar BBC News 14 02 2006 Tekserildi 2 kantardyn 2008 What is EMU European Central Bank Euro area changing composition HICP Overall index Annual rate of change Eurostat Neither seasonally or working day adjusted 14 zheltoksan 2007 Basty derekkozinen muragattalgan 25 akpan 2012 Tekserildi 2 kantar 2008 Syrtky siltemelerEuropean Central Bank Eurozone Watch Muragattalgan 10 sәuirdin 2021 zhyly Zhurnal Zhana Europa Muragattalgan 5 karashanyn 2012 zhyly