Аланд аралдары (швед. Åland — Оланд, фин. Ahvenanmaa, Ахвенанмаа - «алабұға елі») — Балтық теңізінде орналысқан архипелаг, Скандинавия елдерінің бірі. Финляндия құрамындағы автономия болып табылады. Халық саны - 28 501 (2012 ж.). Провинцияның жалғыз қаласы әрі астанасы - (11 мың тұрғын 2008 жылы).
Автономды провинция | |||||
Аланд аралдары | |||||
фин. Ahvenanmaa швед. Landskapet Åland | |||||
| |||||
Ålänningens sång | |||||
Әкімшілігі | |||||
---|---|---|---|---|---|
Ел | |||||
Енеді | 16 қоғам | ||||
Әкімшілік орталығы |
| ||||
Губернатор |
| ||||
Премьер-министр |
| ||||
Тарихы мен географиясы | |||||
Координаттары | 60°12′20″ с. е. 20°29′09″ ш. б. / 60.20556° с. е. 20.48583° ш. б. (G) (O) (Я)Координаттар: 60°12′20″ с. е. 20°29′09″ ш. б. / 60.20556° с. е. 20.48583° ш. б. (G) (O) (Я) | ||||
Құрылған уақыты | |||||
Жер аумағы | 1552 км² (19 орын) | ||||
Биіктігі · Ең биік |
| ||||
Экономикасы | |||||
ЖІӨ · жан басына | 473 мың $ (2013) | ||||
Тұрғындары | |||||
Тұрғыны | 28 501 адам (2012)(19 орын) | ||||
Тығыздығы | 18,36 адам/км² (10 орын) | ||||
Ұлттық құрамы |
| ||||
Ресми тілі | |||||
Сандық идентификаторлары | |||||
ISO 3166-2 коды | FI-01 | ||||
Телефон коды | 358 18 | ||||
Интернет-үйшігі |
| ||||
aland.ax | |||||
| |||||
Координаттар: 60°12′20″ с. е. 20°29′09″ ш. б. / 60.20556° с. е. 20.48583° ш. б. (G) (O) (Я) |
Ресми тілі - Швед тілі: 91,2 % халық үшін - бұл ана тілі, тұрғындардың 5 % үшін ана тілі Фин тілі; басқа тілдердің үлесі - 3,8 %.
Валютасы - еуро. Ақша айналуында да бірдей пайдаланады.
Географиясы
Архипелаг Балтық теңізінің орналасқан. Шығысында Финляндияның құрлық аймағынан шхераларымен бөлінген. Батысында және солтүстік-батысында Швециядан бұғазымен бөлінген.
Солтүстіктен оңтүстікке қарай архипелагтың ұзындығы - 130 км. Архипелаг 6757 аралдардан құралған, олардың ішінде 60-сы - елді мекен. Әлемдегі ең үлкен архипелаг болып саналады. Жалпы аумағы - 1552 км²,оның ішінде 27 км² аумағын өзендер мен көлдер алады. Архипелагтың ең ірі аралы - , аумағы - 685 км². Архипелагтың ең биік жері - белесі, биіктігі 129 м.
Кейбір ірі аралдары (аумағы 5 км²-ден көп):
Аты | Аумағы (км²) | Биік төбесі (м) | Тұрғыны (адам) |
---|---|---|---|
685 | 129 | 21 400 | |
92 | 77 | 1849 | |
91 | 36 | 978 | |
33 | 61 | 397 | |
29 | 48 | 400 | |
23 | |||
23 | 238 | ||
Хуммерсёландет | 17 | ||
Дегерё | 14 | 35 | |
Хеллсё | 12,8 | ||
Энклинге|sv|Enklinge}} | 12,2 | 87 | |
Соннбудаландет | 10,4 | ||
Чёкар | 10,3 | ||
Сеглинге | 9,7 | 46 | |
Соттунга | 9,3 | ||
Чиркландет | 6,8 | 17 |
Климаты
Климаты қоңыржайлы, солтүстік елдерінің арасында күн көзін көбірек көретін аймақ болып есептеледі. Мұздар қаңтардың ортасында қатады да сәуірдің ортасы-мамырдың басында ериді. Қаңтардың орта температурасы - —4 °С, шілдеде 15 °С; жауын-шашын мөлшер - 550 мм в год. Аралдарда бірнеше табиғи қорықтар бар.
Әкімшілік бөлінуі
| | | |
Дереккөздер
- Försiktig optimism i det privata näringslivet - men arbetslösheten stiger (швед.). Statistics Åland, Ålandsvägen (26 наурыз 2013). Тексерілді, 8 қыркүйек 2013.
- [1]
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Aland araldary shved Aland Oland fin Ahvenanmaa Ahvenanmaa alabuga eli Baltyk tenizinde ornalyskan arhipelag Skandinaviya elderinin biri Finlyandiya kuramyndagy avtonomiya bolyp tabylady Halyk sany 28 501 2012 zh Provinciyanyn zhalgyz kalasy әri astanasy 11 myn turgyn 2008 zhyly Avtonomdy provinciyaAland araldaryfin Ahvenanmaa shved Landskapet AlandTu EltanbasyAlanningens sangӘkimshiligiEl FinlyandiyaEnedi16 kogamӘkimshilik ortalygyGubernatorPremer ministrTarihy men geografiyasyKoordinattary60 12 20 s e 20 29 09 sh b 60 20556 s e 20 48583 sh b 60 20556 20 48583 G O Ya Koordinattar 60 12 20 s e 20 29 09 sh b 60 20556 s e 20 48583 sh b 60 20556 20 48583 G O Ya Қurylgan uakyty1920 zhyl avtonomiya Zher aumagy1552 km 19 oryn Biiktigi En biik129 mEkonomikasyZhIӨ zhan basyna473 myn 2013 15 600 TurgyndaryTurgyny28 501 adam 2012 19 oryn Tygyzdygy18 36 adam km 10 oryn Ұlttyk kuramyResmi tiliShved tiliSandyk identifikatorlaryISO 3166 2 kodyFI 01Telefon kody358 18Internet үjshigialand axKoordinattar 60 12 20 s e 20 29 09 sh b 60 20556 s e 20 48583 sh b 60 20556 20 48583 G O Ya Ғaryshtan tүsirilgen suretAland araldarynyn topografiyalyk kartasyAland araldary Resmi tili Shved tili 91 2 halyk үshin bul ana tili turgyndardyn 5 үshin ana tili Fin tili baska tilderdin үlesi 3 8 Valyutasy euro Aksha ajnaluynda da birdej pajdalanady GeografiyasyArhipelag Baltyk tenizinin ornalaskan Shygysynda Finlyandiyanyn kurlyk ajmagynan shheralarymen bolingen Batysynda zhәne soltүstik batysynda Shveciyadan bugazymen bolingen Soltүstikten ontүstikke karaj arhipelagtyn uzyndygy 130 km Arhipelag 6757 araldardan kuralgan olardyn ishinde 60 sy eldi meken Әlemdegi en үlken arhipelag bolyp sanalady Zhalpy aumagy 1552 km onyn ishinde 27 km aumagyn ozender men kolder alady Arhipelagtyn en iri araly aumagy 685 km Arhipelagtyn en biik zheri belesi biiktigi 129 m Kejbir iri araldary aumagy 5 km den kop Aty Aumagy km Biik tobesi m Turgyny adam 685 129 21 40092 77 184991 36 97833 61 39729 48 4002323 238Hummersyolandet 17Degeryo 14 35Hellsyo 12 8Enklinge sv Enklinge 12 2 87Sonnbudalandet 10 4Chyokar 10 3Seglinge 9 7 46Sottunga 9 3Chirklandet 6 8 17KlimatyKlimaty konyrzhajly soltүstik elderinin arasynda kүn kozin kobirek koretin ajmak bolyp esepteledi Muzdar kantardyn ortasynda katady da sәuirdin ortasy mamyrdyn basynda eridi Қantardyn orta temperaturasy 4 S shildede 15 S zhauyn shashyn molsher 550 mm v god Araldarda birneshe tabigi koryktar bar Әkimshilik bolinuiAland araldarynyn әkimshilik bolinui Әkimshilik birlik kommuna Zhalpy Aland araldarynda 16 kommunna barDerekkozderForsiktig optimism i det privata naringslivet men arbetslosheten stiger shved Statistics Aland Alandsvagen 26 nauryz 2013 Tekserildi 8 kyrkүjek 2013 1