Хорватия (xорв. Hrvatska), ресми Хорватия Республикасы (xорв. Republika Hrvatska [xř̩ʋaːtskaː]) — Еуропаның оңтүстік-шығысында, Балқан түбегінде орналасқан мемлекет. Құрамына Адрия теңізіндегі аралдар (ең ірілері — Крк, Црес, Хвар, Корчула, Брач, Паг, Раб, Вис) да кіреді. Аумағы 56 538 квадрат километр. Халқы 4,7 миллион (2001), оның 78%-ы — хорваттар, 12%-ы сербтер, 1%-ы словендер, қалғандары босниялықтар, венгрлер, т.б. Ресми тілі — хорват. Дінге сенушілердің көпшілігі — католиктер (72%) мен православиелік христиандар (14%), мұсылмандар (1,5%) мен протестанттар (1%) да бар. Астанасы — Загреб қаласы. Хорватия — парламенттік республика. Конституциясы бойынша мемлекет басшысы — президент. Жоғарғы заң шығарушы органы — қос палаталы (өкілдер және жупания) Хорватия Республикасының Соборы. Жоғарғы атқарушы органы — үкімет. Аумақтық-әкімшілік жағынан 20 қауымдастыққа (жупанияға) бөлінеді. Ұлттық мейрамы — Мемлекеттілік күні, 30 мамыр (1990). 2023 жылдан бастап ақша бірлігі — еуро. Хорватия — БҰҰ-ның (1992), Еуропалық кеңестің (1996) мүшесі.
Хорватия Республикасы xорв. Republika Hrvatska | |||||
| |||||
Әнұран: (тыңдау ) | |||||
Тарихы | |||||
---|---|---|---|---|---|
Тәуелсіздік күні | 25 маусым 1991 жыл (-ден) | ||||
Мемлекеттік құрылымы | |||||
Ресми тілі | хорват тілі | ||||
Елорда | Загреб | ||||
Ірі қалалары | Загреб, , , | ||||
Үкімет түрі | Парламенттік республика | ||||
Сабор төрағасы | |||||
Географиясы | |||||
Жер аумағы • Барлығы • % су беті | Әлем бойынша 124-ші орын 56 594 км² 1,09 | ||||
Жұрты • Сарап (2019) • Санақ (2011) • Тығыздығы | ▼ 4 076 246 адам (127-ші) 4 284 889 адам 73 адам/км² (109-шы) | ||||
Экономикасы | |||||
ЖІӨ (АҚТ) • Қорытынды (2020) • Жан басына шаққанда | 117,928 млрд. $ (81-ші) 29,207 $ (55-ші) | ||||
ЖІӨ (номинал) • Қорытынды (2020) • Жан басына шаққанда | 63,172 млрд. $ 15,646 $ (55-ші) | ||||
АДИ (2018) | ▲ 0,837 (өте жоғары) (46-шы) | ||||
Этнохороним | Хорваттар, хорват | ||||
Валютасы | еуро (€, EUR) | ||||
Қосымша мәліметтер | |||||
Интернет үйшігі | |||||
ISO коды | HR | ||||
ХОК коды | CRO | ||||
Телефон коды | +385 | ||||
Уақыт белдеулері | +1 |
Этимология
«Хорватия» атауы (хорват Hrvatska) ортағасырлық латын тілінен шыққан. 9 ғасырда билік еткен тәуелсіз Хорватия мемлекетінің бірінші билеушісі князь Бранимир пападан алды, оның шығу тегі әлі анықталмаған, ол прото-славяндық -Xŭrvatŭ (Xаrvatъ) дан шыққан болуы мүмкін. ол көне парсы тілінен шыққан болуы мүмкін -xaraxwat.
«xъrvatъ» хорват этнонимінің сақталған ең көне жазбасы Башчанская тақтайшасында табылған және «zvъnъmir kralъ xravatъskъ» («Звонимир, хорват патшасы») сияқты көрінеді.
Тарихы
Римге дейінгі кезеңде Адриатика жағалауында Үндіеуропалық дәуірге дейінгі бірнеше маңызды археологиялық мәдениеттер болды, олардың ең көнелері «импрессо» болды. Қола дәуірінде Адриатика жағалауында импрессо мәдениетінің ұрпақтары болды, олардың ішінде Бутмир мәдениеті өзінің керамикасымен ерекшеленді, кейінірек Кастеллер мәдениеті, одан бірнеше жүздеген бекініс қоныстары қалды. Біздің дәуіріміздің басында қазіргі Хорватияның бүкіл аумағын (Либурния деп аталатын) римдіктер жаулап алды (Рим Иллирия туралы толығырақ, Иллирия және Иллирия көтерілісін қараңыз).
Хорват ұлтын тудырған хорваттардың славян тайпалары 7 ғасырда Адриатика теңізінің шығыс жағалауына қоныс аударды. Көп ұзамай Хорватия корольдігі аймақтағы ең мықтылардың біріне айналды. 1102 жылы билеуші Трпимировичтер әулеті жойылып, Хорват тәжі венгрмен әулеттік одаққа біріктірілді. 15 ғасырдың ортасында елдің солтүстігіндегі венгр билігі түріктерге ауыстырылды, ал Далматия Венеция Республикасының құрамына кірді. Сонымен бірге Дубровник Республикасы негізінен өз тәуелсіздігін сақтап қалды. 1868 жылдан бастап Аустрия-Мажарстан құрамындағы Хорват мемлекеттік құрылымдары Далматияның тәждік жері және Мажарстаңда бөлігі ретінде Хорватия мен Славония жері болды.
1526 жылы Габсбургтік Фердинанд I-нің сәтті әулеттік некесі 20 ғасырдың басына дейін Хорватияны басқарған Габсбургтер үйіне венгр және хорват тәждерін әкелді. Венеция Республикасы құлағаннан кейін (1797 ж. Кампо-Формия бейбітшілігі), Габсбург монархиясының жерлеріне Истрия, Далматия және Дубровник қосылды (1809–13 жылдары Наполеондық Францияның Иллирия провинциялары).
1918 жылы Бірінші дүниежүзілік соғыстан кейін Хорватия Сербтер, Хорваттар және Словендер Корольдігінің құрамына кірді, дегенмен Аустрияның жағалық аймақтары (Истрия, Риека және Задар) Венеция Джулия деген атпен Италияға кетті. 1929 жылы мемлекет Югославия Корольдігі деп аталды. 1939 жылы 26 тамызда Цветкович-Мачек келісімі негізінде Хорватия корольдік құрамында жеке бановина ретінде автономия мәртебесін алды.
1941 жылы Усташе Анте Павеличтің басшылығымен сербтерді, еврейлерді және сығандарды геноцидке ұшыратқан нацистік тәуелсіз Хорватия мемлекетін құрды. Сондай-ақ оның аумағында серб четниктері босняктар мен хорваттарды қырғынға ұшыратты. Иосип Броз Титоның коммунистік ойлы партизан отрядтарының қысымымен Хорватиядағы Павелич және Сербиядағы Недич режимі құлап, Югославия Социалистік Федеративтік Республикасы құрылды, оның құрамына алты республика: Сербия, Хорватия, Словения, Македония, Черногория кірді. және Босния және Герцеговина.
1991 жылы сербтер мен хорваттар арасындағы өткір республикаішілік қақтығыс фонында Хорватия тәуелсіздігін жариялады. Исландия 1991 жылы 19 желтоқсанда жаңа елді бірінші болып таныды. Тәуелсіздік жарияланғаннан кейін республикадағы ұлтаралық қақтығыстар Хорватиядағы соғысқа ұласты (1991-1995), ол 1995 жылдың соңына дейін созылды («Дауыл» операциясы). Хорватия мен Словенияның тәуелсіздік жариялауы ЮСФР ыдырауының басы болды. Хорватияның тұтастығы ақыры 1998 жылы қалпына келтірілді. Жаңа тәуелсіз Хорватияның тұңғыш президенті Франйо Туджман болды.
2012 жылдың 22 қаңтарында Хорватияда референдум өтіп, онда сайлаушылардың көпшілігі – 66,25 пайызы елдің Еуропалық Одаққа кіруіне дауыс берді.
Физикалық-географиялық сипаттамалар
География
Хорватия Орталық Еуропаның оңтүстігінде, Балқан түбегінде орналасқан. Аумағы 56594 км², акваториясы 33200 км². Акваторияда көптеген аралдар бар, олардың жалпы саны 1185, оның ішінде 67 адам мекендейді.Ең ірі аралдары Крк және Крес.
Солтүстікте Хорватия Словениямен (600 км), солтүстік-шығыста Мажарстанда (348 км), шығыста Сербиямен (314 км), оңтүстігінде Босния және Герцеговинамен (956 км) және Черногориямен (19 км) шектеседі. Ел екі бөліктен тұрады: континенттік, негізінен Сава өзені алабында орналасқан; және Адриатика, Адриатика теңізінің жағалауындағы ұзартылған тар жолақ.
Климат
Солтүстік Хорватияда континенттік климат басым, орталықта – жартылай таулы және таулы, жағалауға жақын – Жерорта теңізі. Қысқы температура континенттік бөлігінде орта есеппен -10 °C, таулы аймақтарда -5 °C-тан 5 °C-қа дейін және жағалаудағы аудандарда 0 °C-тан +10 °C-қа дейін жетеді. Жазда ол жағалауда (орта есеппен +25 °C-тан +30 °C-қа дейін), түбектерде орналасқан курорттық аймақтарда (Истрияда - +30 °C) ең жылы болады. Таудағы температура әдетте +15 - +20 °C аспайды, ал континентте ол негізінен +25 °C шамасында болады. Ең аз жауын-шашын аралдарға түседі, жылына шамамен 500-ден 1000 мм-ге дейін. Жағалаудағы жауын-шашын мөлшері жылына 1000-нан 1700 мм-ге дейін жетеді.
Әкімшілік бөлініс
Хорватия территориясы 20 округке (хорв. Županije), округтер 122 қалаға (хорв. Gradovi) және 424 қауымдастыққа (хорв. Općine, астанасы қалалық аудандарға (хорв. gradske četvrti, ірі қалаларға бөлінген. жергілікті бөліктерге (хорв. mjesne odbore). Хорватияның астанасы Загреб 21-ші округ мәртебесіне ие.
Экономика
Өнеркәсіптің жетекші салалары: кеме жасау, машина жасау, химия, тамақ, тоқыма, ағаш өңдеу, электр және электроника, фармацевтика өнеркәсібі. Туризм экономиканың маңызды саласы болып табылады.
Артықшылықтары: тұрақты экономикалық өсу. ХВҚ-ның қолдауымен мемлекеттік шығындарды қысқарту бағдарламасы іске қосылды. Туризмнің өсуі.
Әлсіз жақтары: 2001 жылдан бері жалғасып келе жатқан жекешелендіру және кәсіподақтардың қарсылығы. Соғыстан келген шығын шамамен 50 миллиард долларды құрайды. Жоғары жұмыссыздық (2021 жылғы маусымдағы жағдай бойынша 7,4%).
Хорваттар
Хорваттар — ұлт, Хорватияның негізгі халқы. Сондай-ақ Батыс Еуропа мен Америка елдерінде, Аустралияда тұрады. Жалпы саны 5,3 миллион адам (2004). Субэтнографиялық топтары: загор, , , , , , , т.б. Антропологиялық жағынан балкан-кавказ нәсілінің динар тобына жатады. Славян тобындағы хорват-серб тілінде сөйлейді. Хорваттар мен сербтердің лексикасында аздаған өзгерістер кездеседі. Штокав, чакав, кайкав сынды 3 диалектісі бар. Жазуы латын графикасына негізделген. Католик, православие, протестант, ислам діндерін тұтынады. Ерте ортағасырлық качичи, шубичи, свачичи, магровичи, т.б. славян тайпалары хорваттардың арғы ата-бабалары болып есептеледі. Хорваттар егіншілікпен айналысқан. Олар бидай, т.б. дәнді дақылдар екті, жүзім өсірді. Таулы аймақтағы хорваттар мал шаруашылығымен шұғылданды. Балықшылықпен де айналысты. Халық арасында қолөнер дамыған. Ұсталар ағаштан, металдан, теріден сан алуан бұйымдар жасаған. Құмырашылық өркендеген. Дәстүрлі баспаналары тастан, ағаштан тұрғызылды. Ылғалды аймақтардағы үйлердің іргесі биік етіп жасалды. Жағалаудағы, аралдардағы үйлер екі қабаттан тұрды. Үйдің шатыры су екі жаққа қарай ағатындай етіліп көтерілді. Тас үйлердің мұржалары әсемделіне жасалды. Киімдері: ерлер — жейде мен шалбар, күртеше, көкірекше, жамылғы, шекпен киіп, белбеу тақты, аяқтарына опанки, етік киді; әйелдер — ұзын немесе қысқа көйлек, көкірекше, түрлі алжапқыштар, кең жиналмалы юбка, плащ, т.б. киді. Киімдер түрлі кестелік материалдармен, мәнет, металдармен әшекейленген. Ұлттық тағамдарында нан түрлері көптеп дайындалды. Тамақтары жүгері, қартоп, көкөніс, ет пен балыққа негізделген. Хорваттарда ұзақ уақытқа дейін қауымдық қатынастар сақталып келген. Ұлттық мерекелерінде, жиын-тойларда әндері мен билерін (коло, т.б.) орындалады. Өзіндік фольклоры сақталған.
Қазақстан-Хорватия байланысы
Осы күні Қазақстанда хорват капиталының қатысуымен алты кәсіпорын тіркелген. 2005 жылы Қазақстан экономикасына құйылған Хорватияның инвестициясы 20 млн. АҚШ доллары көлеміне жақындады. Хорватияның “ИНА”, “Белупо”, “БИДД Самобор”, “Галеб-Промет”, “Тесла”, “Кончар”, “Плива”. “Подравка” атты фирмалары Қазақстанның “Қазконтракт”, “Испат-Кармет”, “Атырау МӨЗ”, “Павлодар МӨЗ”, “Қазметалэкспорт” секілді кәсіпорындарымен тығыз әріптестік қарым-қатынас орнатқан.
Дереккөздер
- 12 // Хорватия конституциясы.
- Population on 1 January. .
- World Economic Outlook Database, October 2019 – Croatia. International Monetary Fund. Тексерілді, 16 қаңтар 2020.
- Human Development Report 2019 (ағыл.) (PDF). United Nations Development Programme (10 December 2019). Тексерілді, 10 желтоқсан 2019.
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Koordinattar 45 28 00 s e 16 00 00 sh b 45 46667 s e 16 00000 sh b 45 46667 16 00000 G O Ya Horvatiya xorv Hrvatska resmi Horvatiya Respublikasy xorv Republika Hrvatska xr ʋaːtskaː Europanyn ontүstik shygysynda Balkan tүbeginde ornalaskan memleket Қuramyna Adriya tenizindegi araldar en irileri Krk Cres Hvar Korchula Brach Pag Rab Vis da kiredi Aumagy 56 538 kvadrat kilometr Halky 4 7 million 2001 onyn 78 y horvattar 12 y serbter 1 y slovender kalgandary bosniyalyktar vengrler t b Resmi tili horvat Dinge senushilerdin kopshiligi katolikter 72 men pravoslavielik hristiandar 14 musylmandar 1 5 men protestanttar 1 da bar Astanasy Zagreb kalasy Horvatiya parlamenttik respublika Konstituciyasy bojynsha memleket basshysy prezident Zhogargy zan shygarushy organy kos palataly okilder zhәne zhupaniya Horvatiya Respublikasynyn Sobory Zhogargy atkarushy organy үkimet Aumaktyk әkimshilik zhagynan 20 kauymdastykka zhupaniyaga bolinedi Ұlttyk mejramy Memlekettilik kүni 30 mamyr 1990 2023 zhyldan bastap aksha birligi euro Horvatiya BҰҰ nyn 1992 Europalyk kenestin 1996 mүshesi Horvatiya Respublikasy xorv Republika HrvatskaӘnuran tyndau akp Horvatiyanyn ornalasuy koyu zhasyl Europada ashyk zhasyl zhәne koyu sur Euroodakta ashyk zhasyl TarihyTәuelsizdik kүni 25 mausym 1991 zhyl den Memlekettik kurylymyResmi tili horvat tiliElorda ZagrebIri kalalary Zagreb Үkimet tүri Parlamenttik respublikaSabor toragasyGeografiyasyZher aumagy Barlygy su beti Әlem bojynsha 124 shi oryn 56 594 km 1 09Zhurty Sarap 2019 Sanak 2011 Tygyzdygy 4 076 246 adam 127 shi 4 284 889 adam 73 adam km 109 shy EkonomikasyZhIӨ AҚT Қorytyndy 2020 Zhan basyna shakkanda 117 928 mlrd 81 shi 29 207 55 shi ZhIӨ nominal Қorytyndy 2020 Zhan basyna shakkanda 63 172 mlrd 15 646 55 shi ADI 2018 0 837 ote zhogary 46 shy Etnohoronim Horvattar horvatValyutasy euro EUR Қosymsha mәlimetterInternet үjshigiISO kody HRHOK kody CROTelefon kody 385Uakyt beldeuleri 1Etimologiya Horvatiya atauy horvat Hrvatska ortagasyrlyk latyn tilinen shykkan 9 gasyrda bilik etken tәuelsiz Horvatiya memleketinin birinshi bileushisi knyaz Branimir papadan aldy onyn shygu tegi әli anyktalmagan ol proto slavyandyk Xŭrvatŭ Xarvat dan shykkan boluy mүmkin ol kone parsy tilinen shykkan boluy mүmkin xaraxwat xrvat horvat etnoniminin saktalgan en kone zhazbasy Bashchanskaya taktajshasynda tabylgan zhәne zvnmir kral xravatsk Zvonimir horvat patshasy siyakty korinedi TarihyRimge dejingi kezende Adriatika zhagalauynda Үndieuropalyk dәuirge dejingi birneshe manyzdy arheologiyalyk mәdenietter boldy olardyn en koneleri impresso boldy Қola dәuirinde Adriatika zhagalauynda impresso mәdenietinin urpaktary boldy olardyn ishinde Butmir mәdenieti ozinin keramikasymen erekshelendi kejinirek Kasteller mәdenieti odan birneshe zhүzdegen bekinis konystary kaldy Bizdin dәuirimizdin basynda kazirgi Horvatiyanyn bүkil aumagyn Liburniya dep atalatyn rimdikter zhaulap aldy Rim Illiriya turaly tolygyrak Illiriya zhәne Illiriya koterilisin karanyz Horvat ultyn tudyrgan horvattardyn slavyan tajpalary 7 gasyrda Adriatika tenizinin shygys zhagalauyna konys audardy Kop uzamaj Horvatiya koroldigi ajmaktagy en myktylardyn birine ajnaldy 1102 zhyly bileushi Trpimirovichter әuleti zhojylyp Horvat tәzhi vengrmen әulettik odakka biriktirildi 15 gasyrdyn ortasynda eldin soltүstigindegi vengr biligi tүrikterge auystyryldy al Dalmatiya Veneciya Respublikasynyn kuramyna kirdi Sonymen birge Dubrovnik Respublikasy negizinen oz tәuelsizdigin saktap kaldy 1868 zhyldan bastap Austriya Mazharstan kuramyndagy Horvat memlekettik kurylymdary Dalmatiyanyn tәzhdik zheri zhәne Mazharstanda boligi retinde Horvatiya men Slavoniya zheri boldy 1526 zhyly Gabsburgtik Ferdinand I nin sәtti әulettik nekesi 20 gasyrdyn basyna dejin Horvatiyany baskargan Gabsburgter үjine vengr zhәne horvat tәzhderin әkeldi Veneciya Respublikasy kulagannan kejin 1797 zh Kampo Formiya bejbitshiligi Gabsburg monarhiyasynyn zherlerine Istriya Dalmatiya zhәne Dubrovnik kosyldy 1809 13 zhyldary Napoleondyk Franciyanyn Illiriya provinciyalary 1918 zhyly Birinshi dүniezhүzilik sogystan kejin Horvatiya Serbter Horvattar zhәne Slovender Koroldiginin kuramyna kirdi degenmen Austriyanyn zhagalyk ajmaktary Istriya Rieka zhәne Zadar Veneciya Dzhuliya degen atpen Italiyaga ketti 1929 zhyly memleket Yugoslaviya Koroldigi dep ataldy 1939 zhyly 26 tamyzda Cvetkovich Machek kelisimi negizinde Horvatiya koroldik kuramynda zheke banovina retinde avtonomiya mәrtebesin aldy 1941 zhyly Ustashe Ante Pavelichtin basshylygymen serbterdi evrejlerdi zhәne sygandardy genocidke ushyratkan nacistik tәuelsiz Horvatiya memleketin kurdy Sondaj ak onyn aumagynda serb chetnikteri bosnyaktar men horvattardy kyrgynga ushyratty Iosip Broz Titonyn kommunistik ojly partizan otryadtarynyn kysymymen Horvatiyadagy Pavelich zhәne Serbiyadagy Nedich rezhimi kulap Yugoslaviya Socialistik Federativtik Respublikasy kuryldy onyn kuramyna alty respublika Serbiya Horvatiya Sloveniya Makedoniya Chernogoriya kirdi zhәne Bosniya zhәne Gercegovina 1991 zhyly serbter men horvattar arasyndagy otkir respublikaishilik kaktygys fonynda Horvatiya tәuelsizdigin zhariyalady Islandiya 1991 zhyly 19 zheltoksanda zhana eldi birinshi bolyp tanydy Tәuelsizdik zhariyalangannan kejin respublikadagy ultaralyk kaktygystar Horvatiyadagy sogyska ulasty 1991 1995 ol 1995 zhyldyn sonyna dejin sozyldy Dauyl operaciyasy Horvatiya men Sloveniyanyn tәuelsizdik zhariyalauy YuSFR ydyrauynyn basy boldy Horvatiyanyn tutastygy akyry 1998 zhyly kalpyna keltirildi Zhana tәuelsiz Horvatiyanyn tungysh prezidenti Franjo Tudzhman boldy 2012 zhyldyn 22 kantarynda Horvatiyada referendum otip onda sajlaushylardyn kopshiligi 66 25 pajyzy eldin Europalyk Odakka kiruine dauys berdi Fizikalyk geografiyalyk sipattamalarGeografiya Horvatiya Ortalyk Europanyn ontүstiginde Balkan tүbeginde ornalaskan Aumagy 56594 km akvatoriyasy 33200 km Akvatoriyada koptegen araldar bar olardyn zhalpy sany 1185 onyn ishinde 67 adam mekendejdi En iri araldary Krk zhәne Kres Soltүstikte Horvatiya Sloveniyamen 600 km soltүstik shygysta Mazharstanda 348 km shygysta Serbiyamen 314 km ontүstiginde Bosniya zhәne Gercegovinamen 956 km zhәne Chernogoriyamen 19 km shektesedi El eki bolikten turady kontinenttik negizinen Sava ozeni alabynda ornalaskan zhәne Adriatika Adriatika tenizinin zhagalauyndagy uzartylgan tar zholak Klimat Soltүstik Horvatiyada kontinenttik klimat basym ortalykta zhartylaj tauly zhәne tauly zhagalauga zhakyn Zherorta tenizi Қysky temperatura kontinenttik boliginde orta eseppen 10 C tauly ajmaktarda 5 C tan 5 C ka dejin zhәne zhagalaudagy audandarda 0 C tan 10 C ka dejin zhetedi Zhazda ol zhagalauda orta eseppen 25 C tan 30 C ka dejin tүbekterde ornalaskan kurorttyk ajmaktarda Istriyada 30 C en zhyly bolady Taudagy temperatura әdette 15 20 C aspajdy al kontinentte ol negizinen 25 C shamasynda bolady En az zhauyn shashyn araldarga tүsedi zhylyna shamamen 500 den 1000 mm ge dejin Zhagalaudagy zhauyn shashyn molsheri zhylyna 1000 nan 1700 mm ge dejin zhetedi Әkimshilik bolinisHorvatiya territoriyasy 20 okrugke horv Zupanije okrugter 122 kalaga horv Gradovi zhәne 424 kauymdastykka horv Opcine astanasy kalalyk audandarga horv gradske cetvrti iri kalalarga bolingen zhergilikti bolikterge horv mjesne odbore Horvatiyanyn astanasy Zagreb 21 shi okrug mәrtebesine ie EkonomikaӨnerkәsiptin zhetekshi salalary keme zhasau mashina zhasau himiya tamak tokyma agash ondeu elektr zhәne elektronika farmacevtika onerkәsibi Turizm ekonomikanyn manyzdy salasy bolyp tabylady Artykshylyktary turakty ekonomikalyk osu HVҚ nyn koldauymen memlekettik shygyndardy kyskartu bagdarlamasy iske kosyldy Turizmnin osui Әlsiz zhaktary 2001 zhyldan beri zhalgasyp kele zhatkan zhekeshelendiru zhәne kәsipodaktardyn karsylygy Sogystan kelgen shygyn shamamen 50 milliard dollardy kurajdy Zhogary zhumyssyzdyk 2021 zhylgy mausymdagy zhagdaj bojynsha 7 4 HorvattarHorvattar ult Horvatiyanyn negizgi halky Sondaj ak Batys Europa men Amerika elderinde Australiyada turady Zhalpy sany 5 3 million adam 2004 Subetnografiyalyk toptary zagor t b Antropologiyalyk zhagynan balkan kavkaz nәsilinin dinar tobyna zhatady Slavyan tobyndagy horvat serb tilinde sojlejdi Horvattar men serbterdin leksikasynda azdagan ozgerister kezdesedi Shtokav chakav kajkav syndy 3 dialektisi bar Zhazuy latyn grafikasyna negizdelgen Katolik pravoslavie protestant islam dinderin tutynady Erte ortagasyrlyk kachichi shubichi svachichi magrovichi t b slavyan tajpalary horvattardyn argy ata babalary bolyp esepteledi Horvattar eginshilikpen ajnalyskan Olar bidaj t b dәndi dakyldar ekti zhүzim osirdi Tauly ajmaktagy horvattar mal sharuashylygymen shugyldandy Balykshylykpen de ajnalysty Halyk arasynda koloner damygan Ұstalar agashtan metaldan teriden san aluan bujymdar zhasagan Қumyrashylyk orkendegen Dәstүrli baspanalary tastan agashtan turgyzyldy Ylgaldy ajmaktardagy үjlerdin irgesi biik etip zhasaldy Zhagalaudagy araldardagy үjler eki kabattan turdy Үjdin shatyry su eki zhakka karaj agatyndaj etilip koterildi Tas үjlerdin murzhalary әsemdeline zhasaldy Kiimderi erler zhejde men shalbar kүrteshe kokirekshe zhamylgy shekpen kiip belbeu takty ayaktaryna opanki etik kidi әjelder uzyn nemese kyska kojlek kokirekshe tүrli alzhapkyshtar ken zhinalmaly yubka plash t b kidi Kiimder tүrli kestelik materialdarmen mәnet metaldarmen әshekejlengen Ұlttyk tagamdarynda nan tүrleri koptep dajyndaldy Tamaktary zhүgeri kartop kokonis et pen balykka negizdelgen Horvattarda uzak uakytka dejin kauymdyk katynastar saktalyp kelgen Ұlttyk merekelerinde zhiyn tojlarda әnderi men bilerin kolo t b oryndalady Өzindik folklory saktalgan CroatiaҚazakstan Horvatiya bajlanysyOsy kүni Қazakstanda horvat kapitaly nyn ka tysuymen alty kәsiporyn tir kelgen 2005 zhyly Қazakstan eko nomikasyna kujylgan Horva tiya nyn investiciyasy 20 mln AҚSh dollary kolemine zhakyn dady Horvatiyanyn INA Be lupo BIDD Samobor Galeb Pro met Tesla Konchar Pliva Pod ravka atty firma lary Қa zak stannyn Қazkon trakt Is pat Karmet Atyrau MӨZ Pav lodar MӨZ Қazmet al eksport sekildi kәsip oryndarymen tygyz әriptestik karym katynas ornatkan Derekkozder12 Horvatiya konstituciyasy Population on 1 January World Economic Outlook Database October 2019 Croatia International Monetary Fund Tekserildi 16 kantar 2020 Human Development Report 2019 agyl PDF United Nations Development Programme 10 December 2019 Tekserildi 10 zheltoksan 2019