Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Хорваттар (өз атауы Hrvati) — ұлт, Хорватияның негізгі халқы. Сондай-ақ Босния және Герцеговина, Словения, Сербия, АҚШ, Германия, Австрия, Аргентина, Австралия, Венгрия, Италия т.б. елдерде тұратын оңтүстік славян халқы. Жалпы саны 5,53 - 6,9 млн.
| Хорваттар | |
| Бүкіл халықтың саны | |
|---|---|
| 5,53 - 6,9 млн.адам | |
| Ең көп таралған аймақтар | |
 Хорватия | 3 977 171 |
 Босния және Герцеговина | 643 000 |
 Аргентина | 440 000 |
 АҚШ | 374 241 |
 Германия | 236 600 |
 Аустрия | 131 307 |
 Чили | 130 000 |
 Бразилия | 127 765 |
 Аустралия | 105 747 (2001) |
| Тілдері | |
| Діні | |
Тілі
Хорват тілі үндіеуропалық тілдер отбасының славян тобының оңтүстік славян ішкі тобына кіреді, тілдердің қопарылма (флективті) түріне жатады. Хорват тілі – Хорватия Республикасының ресми тілі (Конституция 1990), ресми тілі (босния және серб тілдерімен қатар). Хорват тілінің жазуы латын графикасына негізделген.
Субэтнографиялық топтары: загор, медьюмур, пригор, личане, фучки, чичи, буньев, т.б. Антропологиялық жағынан балкан-кавказ нәсілінің динар тобына жатады. Славян тобындағы хорват-серб тілінде сөйлейді. Хорваттар мен сербтердің лексикасында аздаған өзгерістер кездеседі. Штокав, чакав, кайкав сынды 3 диалектісі бар.
Діні
Католик, православие, протестант, ислам діндерін тұтынады.
Тарихы
Ерте ортағасырлық качичи, шубичи, свачичи, магровичи, т.б. славян тайпалары хорваттардың арғы ата-бабалары болып есептеледі. 16-ғасырда бір бөлігі Осман империясына, 1790 ж. Венгер корольдігіне, 1918 ж. серб, хорват, словак корольдігіне қарады. 2-дүниежүзілік соғыстан кейін хорват ұлты қалыптасты.
Кәсібі
Дәстүрлі кәсібі – егіншілік (дәнді, зығыр және т.б.), бау-бақша, жүзім шаруашылығы (әсіресе Приморьеде), мал шаруашылығы (таулы аймақтарда – мал шаруашылығы), балық аулау (ең алдымен Адриатикада). Халық арасында қолөнер дамыған. Ұсталар ағаштан, металдан, теріден сан алуан бұйымдар жасаған, құмыра жасау кәсібі өркендеген.
Дәстүрлі баспаналары тастан, ағаштан тұрғызылды. Ылғалды аймақтардағы үйлердің іргесі биік етіп жасалды. Жағалаудағы, аралдардағы үйлер екі қабаттан тұрды. Үйдің шатыры су екі жаққа қарай ағатындай етіліп көтерілді. Тас үйлердің мұржалары әсемделіне жасалды.
Мәдениеті
Киімдері: ерлер — жейде мен шалбар, күртеше, көкірекше, жамылғы, шекпен киіп, белбеу тақты, аяқтарына опанки, етік киді; әйелдер — ұзын немесе қысқа көйлек, көкірекше, түрлі алжапқыштар, кең жиналмалы юбка, плащ, т.б. киді. Киімдер түрлі кестелік материалдармен, мәнет, металдармен әшекейленген.
Ұлттық тағамдарында нан түрлері көптеп дайындалды. Тамақтары жүгері, картоп, көкөніс, ет пен балыққа негізделген. Хорваттарда ұзақ уақытқа дейін қауымдық қатынастар сақталып келген. Ұлттық мерекелерінде, жиын-тойларда әндері мен билерін (коло, т.б.) орындалады.
Қазақстандағы хорваттар
Қазақстандағы хорват диаспорасы санының жалпы динамикасы:
- 10 (1970 ж.),
- 7 (1979 ж.),
- 42 (1989 ж.),
- 39 (1999 ж.),
- 102 (2009 ж.) адам.
Дереккөздер
- Э.Д. Сүлейменова, Д.Х.Ақанова, Н.Ж.Шаймерденова «Қазақстан тілдері: әлеуметтік лингвистика анықтамалығы»: Кітап.–Алматы: «Издательство Золотая Книга» ЖШС, 2020 ж. 197-бет.
- Қазақстан халқы. Энциклопедия. /Бас.ред. Ж.Н.Тойбаева. /Құраст.Ғ.Жандыбаев., Г.Егеубаева.-Алматы: «Қазақ энциклопедиясы», 2016. 431-бет ISBN 978-601-7472-88-7
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Horvattar oz atauy Hrvati ult Horvatiyanyn negizgi halky Sondaj ak Bosniya zhәne Gercegovina Sloveniya Serbiya AҚSh Germaniya Avstriya Argentina Avstraliya Vengriya Italiya t b elderde turatyn ontүstik slavyan halky Zhalpy sany 5 53 6 9 mln HorvattarBүkil halyktyn sany5 53 6 9 mln adamEn kop taralgan ajmaktar Horvatiya3 977 171 Bosniya zhәne Gercegovina643 000 Argentina440 000 AҚSh374 241 Germaniya236 600 Austriya131 307 Chili130 000 Braziliya127 765 Australiya105 747 2001 TilderiHorvat tiliDiniKatolik pravoslavieTiliHorvat tili үndieuropalyk tilder otbasynyn slavyan tobynyn ontүstik slavyan ishki tobyna kiredi tilderdin koparylma flektivti tүrine zhatady Horvat tili Horvatiya Respublikasynyn resmi tili Konstituciya 1990 resmi tili bosniya zhәne serb tilderimen katar Horvat tilinin zhazuy latyn grafikasyna negizdelgen Subetnografiyalyk toptary zagor medyumur prigor lichane fuchki chichi bunev t b Antropologiyalyk zhagynan balkan kavkaz nәsilinin dinar tobyna zhatady Slavyan tobyndagy horvat serb tilinde sojlejdi Horvattar men serbterdin leksikasynda azdagan ozgerister kezdesedi Shtokav chakav kajkav syndy 3 dialektisi bar DiniKatolik pravoslavie protestant islam dinderin tutynady Horvattardyn Adriat tenizine kelui TarihyErte ortagasyrlyk kachichi shubichi svachichi magrovichi t b slavyan tajpalary horvattardyn argy ata babalary bolyp esepteledi 16 gasyrda bir boligi Osman imperiyasyna 1790 zh Venger koroldigine 1918 zh serb horvat slovak koroldigine karady 2 dүniezhүzilik sogystan kejin horvat ulty kalyptasty KәsibiDәstүrli kәsibi eginshilik dәndi zygyr zhәne t b bau baksha zhүzim sharuashylygy әsirese Primorede mal sharuashylygy tauly ajmaktarda mal sharuashylygy balyk aulau en aldymen Adriatikada Halyk arasynda koloner damygan Ұstalar agashtan metaldan teriden san aluan bujymdar zhasagan kumyra zhasau kәsibi orkendegen Dәstүrli baspanalary tastan agashtan turgyzyldy Ylgaldy ajmaktardagy үjlerdin irgesi biik etip zhasaldy Zhagalaudagy araldardagy үjler eki kabattan turdy Үjdin shatyry su eki zhakka karaj agatyndaj etilip koterildi Tas үjlerdin murzhalary әsemdeline zhasaldy MәdenietiKiimderi erler zhejde men shalbar kүrteshe kokirekshe zhamylgy shekpen kiip belbeu takty ayaktaryna opanki etik kidi әjelder uzyn nemese kyska kojlek kokirekshe tүrli alzhapkyshtar ken zhinalmaly yubka plash t b kidi Kiimder tүrli kestelik materialdarmen mәnet metaldarmen әshekejlengen Ұlttyk tagamdarynda nan tүrleri koptep dajyndaldy Tamaktary zhүgeri kartop kokonis et pen balykka negizdelgen Horvattarda uzak uakytka dejin kauymdyk katynastar saktalyp kelgen Ұlttyk merekelerinde zhiyn tojlarda әnderi men bilerin kolo t b oryndalady Қazakstandagy horvattarҚazakstandagy horvat diasporasy sanynyn zhalpy dinamikasy 10 1970 zh 7 1979 zh 42 1989 zh 39 1999 zh 102 2009 zh adam DerekkozderE D Sүlejmenova D H Akanova N Zh Shajmerdenova Қazakstan tilderi әleumettik lingvistika anyktamalygy Kitap Almaty Izdatelstvo Zolotaya Kniga ZhShS 2020 zh 197 bet Қazakstan halky Enciklopediya Bas red Zh N Tojbaeva Қurast Ғ Zhandybaev G Egeubaeva Almaty Қazak enciklopediyasy 2016 431 bet ISBN 978 601 7472 88 7