Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Универсиада — дүниежүзілік студенттік спорт ойындары. Универсиада – Халықаралық Университеттік Спорт Федерациясының (ағылш. International University Sports Federation (FISU)) ұйымдастыруымен студенттер арасында өтетін халықаралық жарыс. Бұл дүбірлі доданы «Бүкіләлемдік студенттік ойындар» немесе «Бүкіләлемдік университеттік ойындар» деп те атайды. Мыңдаған талантты жастардың басын қосатын бұл ойындар екі жылда бір болып тұрады. Яғни бір жылы қысқы спорт түрлерінен өтсе, келесі жылы жазғы ойындар ойналады.
Тарихы
1923 жылы студенттердің халықаралық конференциясында қабылданған.
Екінші Дүниежүзілік соғысқа дейін көпшілік сипаты болған емес.
1945 жылы Универсиада Бүкіл әлемдік жастар демократиялық федерациясымен қайта туындады.
1957 жылдан бастап Универсиада халықаралық спорт жарыстарының ең үлкенінің бірі болып табылады.
Спорт тарихындағы тұңғыш қысқы Универсиаданың тұсауы 1960 жылы Францияның Шамони қаласында кесілді. 28 ақпан мен 6 наурыз аралығында өткен бұл халықаралық додада 4 алтын, 2 күміс, 1 қола медальмен Франция көш бастады. 3 алтын, 1 күміс, 1 қоланы қанжығаға байлаған Кеңес Одағы екінші орын иеленді. Содан бері екі жылда бір болатын қысқы Универсиада төрткүл дүниенің төрт бұрышында 25 мәрте өткізілген. Соңғысы 2011 жылдың 27 қаңтары мен 6 ақпан аралығында Түркияның Эрзурум қаласында жалауын көтерді. Дәрежесі жөнінен тек Қысқы олимпиадаға ғана жол беретін Универсиаданың 2013 жылғы астанасы – Словенияның Марибор қаласы. Бұл қала 2011 жылы жоғарыда аталған Түркиялық қаламен тартысқа түссе де,мақсатына тек осы жолы ғана жетіп отыр. Ал 2015 жылы дүние жүзінің жас таланттарын Испанияның Гранада қаласы қабылдайды. Жұпсыз жылдары жаздық Универсиада жүргізіледі (жеңіл атлетика, гимнастика, жүзу, волейбол, баскетбол, су полосы, теннис, суға секіру және фехтование), жұп жылдары — қысқы (шаңғы спорты, мәнерлеп сырғанау және хоккей).
Универсиада жеңімпаздары алтын, күміс және қола медальдарымен марапатталады.
Универсиадаға студенттер, аспиранттар және ЖОО түлектері қатысады
Универсиада қатысушылардың жастары — 17-ден 28 жасқа дейін.
Универсиаданың өткен және өтетін жерлері
| Жыл | Ойындар | Жазғы Универсиада | Ойындар | Қысқы Универсиада |
|---|---|---|---|---|
| 1959 | Турин,  Италия | — | ||
| 1960 | — | I | ,  Франция | |
| 1961 | София,  Болгария | — | ||
| 1962 | — | ,  Швейцария | ||
| 1963 | Порту-Алегри,  Бразилия | — | ||
| 1964 | — | ,  Чехословакия | ||
| 1965 | Будапешт,  Мажарстан | — | ||
| 1966 | — | , Италия | ||
| 1967 | Токио,  Жапония | — | ||
| 1968 | — | ,  Аустрия | ||
| 1970 | Турин, Италия | ,  Финляндия | ||
| 1972 | — | ,  АҚШ | ||
| 1973 | Мәскеу,  КСРО | — | ||
| 1975 | Рим, Италия | Ливиньо, Италия | ||
| 1977 | София, Болгария | — | ||
| 1978 | — | , Чехословакия | ||
| 1979 | Мехико,  Мексика | — | ||
| 1981 | Бухарест,  Румыния | ,  Испания | ||
| 1983 | Эдмонтон, Альберта,  Канада | София, Болгария | ||
| 1985 | , Жапония | , Италия | ||
| 1987 | Загреб,  Югославия | , Чехословакия | ||
| 1989 | Дуйсбург,  Германия | София, Болгария | ||
| 1991 | ,  Ұлыбритания | , Жапония | ||
| 1993 | , АҚШ | Закопане,  Польша | ||
| 1995 | , Жапония | , Испания | ||
| 1997 | Сицилия, Италия | ,  Корея Республикасы | ||
| 1999 | , Испания | ,  Словакия | ||
| 2001 | Бейжің,  Қытай | Закопане, Польша | ||
| 2003 | Тэгу, Корея Республикасы | Тарвизио, Италия | ||
| 2005 | Измир,  Түркия | / , Аустрия | ||
| 2007 | Бангкок,  Тайланд | Турин, Италия | ||
| 2009 | Белград,  Сербия | XXIV | Харбин, Қытай | |
| 2011 | XXVI | Шэньчжэнь, Қытай | XXV | Эрзурум, Түркия |
| 2013 | XXVII | Қазан,  Ресей | XXVI | , Италия |
| 2015 | Кванджу, Корея Республикасы | XXVII | Гранада, Испания | |
| 2017 | Тайбэй,  Қытай Республикасы | XXVIII | Алматы,  Қазақстан | |
| 2019 | Неаполь, Италия | Красноярск, Ресей | ||
| 2021 | , Қытай | Люцерн, Швейцария | ||
| 2023 | Екатеринбург, Ресей | , АҚШ |
Дереккөздер
- АЛМАТЫДА УНИВЕРСИАДА ӨТСЕ…(қолжетпейтін сілтеме), Универсиада.
- Орысша-қазақша түсіндірме сөздік: Педагогика / О 74 Жалпы редакциясын басқарған э.ғ.д., профессор Е. Арын — Павлодар: "ЭКО" ҒӨФ. 2006. - 482 б. ISBN 9965-808-85-6
| Бұл мақаланы Уикипедия сапа талаптарына лайықты болуы үшін уикилендіру қажет. |
 | Бұл — мақаланың бастамасы. Бұл мақаланы толықтырып, дамыту арқылы, Уикипедияға көмектесе аласыз. Бұл ескертуді дәлдеп ауыстыру қажет. |
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Universiada dүniezhүzilik studenttik sport ojyndary Universiada Halykaralyk Universitettik Sport Federaciyasynyn agylsh International University Sports Federation FISU ujymdastyruymen studentter arasynda otetin halykaralyk zharys Bul dүbirli dodany Bүkilәlemdik studenttik ojyndar nemese Bүkilәlemdik universitettik ojyndar dep te atajdy Myndagan talantty zhastardyn basyn kosatyn bul ojyndar eki zhylda bir bolyp turady Yagni bir zhyly kysky sport tүrlerinen otse kelesi zhyly zhazgy ojyndar ojnalady FISU tuyTarihy1923 zhyly studentterdin halykaralyk konferenciyasynda kabyldangan Ekinshi Dүniezhүzilik sogyska dejin kopshilik sipaty bolgan emes 1945 zhyly Universiada Bүkil әlemdik zhastar demokratiyalyk federaciyasymen kajta tuyndady 1957 zhyldan bastap Universiada halykaralyk sport zharystarynyn en үlkeninin biri bolyp tabylady Sport tarihyndagy tungysh kysky Universiadanyn tusauy 1960 zhyly Franciyanyn Shamoni kalasynda kesildi 28 akpan men 6 nauryz aralygynda otken bul halykaralyk dodada 4 altyn 2 kүmis 1 kola medalmen Franciya kosh bastady 3 altyn 1 kүmis 1 kolany kanzhygaga bajlagan Kenes Odagy ekinshi oryn ielendi Sodan beri eki zhylda bir bolatyn kysky Universiada tortkүl dүnienin tort buryshynda 25 mәrte otkizilgen Songysy 2011 zhyldyn 27 kantary men 6 akpan aralygynda Tүrkiyanyn Erzurum kalasynda zhalauyn koterdi Dәrezhesi zhoninen tek Қysky olimpiadaga gana zhol beretin Universiadanyn 2013 zhylgy astanasy Sloveniyanyn Maribor kalasy Bul kala 2011 zhyly zhogaryda atalgan Tүrkiyalyk kalamen tartyska tүsse de maksatyna tek osy zholy gana zhetip otyr Al 2015 zhyly dүnie zhүzinin zhas talanttaryn Ispaniyanyn Granada kalasy kabyldajdy Zhupsyz zhyldary zhazdyk Universiada zhүrgiziledi zhenil atletika gimnastika zhүzu volejbol basketbol su polosy tennis suga sekiru zhәne fehtovanie zhup zhyldary kysky shangy sporty mәnerlep syrganau zhәne hokkej Universiada zhenimpazdary altyn kүmis zhәne kola medaldarymen marapattalady Universiadaga studentter aspiranttar zhәne ZhOO tүlekteri katysady Universiada katysushylardyn zhastary 17 den 28 zhaska dejin Universiadanyn otken zhәne otetin zherleriZhyl Ojyndar Zhazgy Universiada Ojyndar Қysky Universiada1959 Turin Italiya 1960 I Franciya1961 Sofiya Bolgariya 1962 Shvejcariya1963 Portu Alegri Braziliya 1964 Chehoslovakiya1965 Budapesht Mazharstan 1966 Italiya1967 Tokio Zhaponiya 1968 Austriya1970 Turin Italiya Finlyandiya1972 AҚSh1973 Mәskeu KSRO 1975 Rim Italiya Livino Italiya1977 Sofiya Bolgariya 1978 Chehoslovakiya1979 Mehiko Meksika 1981 Buharest Rumyniya Ispaniya1983 Edmonton Alberta Kanada Sofiya Bolgariya1985 Zhaponiya Italiya1987 Zagreb Yugoslaviya Chehoslovakiya1989 Dujsburg Germaniya Sofiya Bolgariya1991 Ұlybritaniya Zhaponiya1993 AҚSh Zakopane Polsha1995 Zhaponiya Ispaniya1997 Siciliya Italiya Koreya Respublikasy1999 Ispaniya Slovakiya2001 Bejzhin Қytaj Zakopane Polsha2003 Tegu Koreya Respublikasy Tarvizio Italiya2005 Izmir Tүrkiya Austriya2007 Bangkok Tajland Turin Italiya2009 Belgrad Serbiya XXIV Harbin Қytaj2011 XXVI Shenchzhen Қytaj XXV Erzurum Tүrkiya2013 XXVII Қazan Resej XXVI Italiya2015 Kvandzhu Koreya Respublikasy XXVII Granada Ispaniya2017 Tajbej Қytaj Respublikasy XXVIII Almaty Қazakstan2019 Neapol Italiya Krasnoyarsk Resej2021 Қytaj Lyucern Shvejcariya2023 Ekaterinburg Resej AҚShDerekkozderALMATYDA UNIVERSIADA ӨTSE kolzhetpejtin silteme Universiada Oryssha kazaksha tүsindirme sozdik Pedagogika O 74 Zhalpy redakciyasyn baskargan e g d professor E Aryn Pavlodar EKO ҒӨF 2006 482 b ISBN 9965 808 85 6Bul makalany Uikipediya sapa talaptaryna lajykty boluy үshin uikilendiru kazhet Bul makalanyn bastamasy Bul makalany tolyktyryp damytu arkyly Uikipediyaga komektese alasyz Bul eskertudi dәldep auystyru kazhet