Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Қазақстан сыртқы саяси басымдықтары жүйесінде Азиядағы өзара ықпалдастық және сенім шаралары жөніндегі кеңесті (АӨСШК) шақыру туралы бастаманы іске асыру айрықша орын алады. Кеңесті шақыру жөніндегі идеяны алғаш рет Қазақстан Республикасының Президенті Н.Назарбаев 1992 жылғы қазанда өткен БҰҰ Бас ассамблеясының 47-сессиясында ұсынған болатын. Қазақстан басшысы бастаманың негізгі мәні әлемнің өзге өңірлеріне қарағанда әлі тиісті тетігі қалыптасып болмаған Азия құрлығында қауіпсіздікті қамтамасыз етудің ықпалды әрі әмбебап құрылымын қайта құруға деген ұмтылыс екенін атап көрсетті. Бастапқы кезеңнің өзінде АӨСШК идеясы құрлықтағы саяси ахуалға ықпал ете алатын халықаралық ұйымдар мен бірқатар Азиялық мемлекеттер тарапынан қолдау тапты. Бастаманы іске асыру барысында 1993-1994 жылдары Азия елдері сыртқы істер министрліктері сарапшыларының үш кездесуі өткізілді. Осы кездесулер қорытындыларында Кеңес құжаттарын әзірлеумен айналысатын Арнайы жұмыс тобын құру туралы шешім қабылданды.
| Азиядағы Өзара Ықпалдастық және Сенім Шаралары жөніндегі Кеңес | |
| Conference on Interaction and Confidence-Building Measures in Asia (CICA) | |
 | |
|
| |
| Мүшелік: | 28 мүше мемлекет |
|---|---|
| Хатшылық: | |
| Басшылары | |
| Бас хатшы | |
| Құрылуы | |
| 5 қазан 1992 жыл | |
| www.s-cica.org | |
 Азиядағы Өзара Ықпалдастық және Сенім Шаралары жөніндегі Кеңес Ортаққорда | |
Форум қызметінің негізгі бағыттары
Азиядағы бейбітшілікті, қауіпсіздік пен тұрақтылықты қамтамасыз етуге көп жақты тәсілдер жасау жолымен ынтымақтастықты нығайту
Мәртебесі: Азиядағы қауіпсіздікке қатысты мәселелер бойынша пікірлесу, келіссөздер жүргізу және келісімге келу негізінде шешім қабылдау мен шаралар қолдану жөніндегі мемлекетаралық форум, БҰҰ Бас Ассамблеясы жанында бақылаушы (2007 жылғы желтоқсан)
АӨСШК құрылымы мен инститтары:
Саяси органдары: 1) Мемлекет және үкімет басшыларының кездесуі (Басқосу – ең жоғары орган 4 жылда бір рет жиналады), 2) Сыртқы істер министрлерінің кездесуі (СІМК - екі жылда бір рет жиналады), 3) Аға лауазымды тұлғалар комитеті (АЛТК – жылда екі рет жиналатын құрылым).
Көмекші органдары: 1) АӨСШК Атқарушы директоры модераторлық ететін түрлі тақырыптағы Арнаулы жұмыс топтары (АЖТ) 2) Мамандырылған сарапшылардың кездесулері (МСК).
Әкімшілік органы: Алматы қаласында (Қазақстан Республикасы) орналасқан тұрақты түрде жұмыс істейтін халықаралық Хатшылық. АӨСШК Хатшылығының Атқарушы директоры Д.Бақышев (Қазақстан), Атқарушы директордың орынбасары Қорхан Қаракоч (Түркия), кәсіби персонал (Қазақстан, Ресей, Үндістан, Иран және Пәкістан).
Әзірлеу үдерісі
1993-1994 жылдар аралығында Азия елдері СІМ сарапшыларының кездесулері өтіп, «Азия кеңесі рәсімдер ережелері», «Азия кеңесі принциптерінің декларациясы» және «Азия кеңесі құрылымдары мен институттары» атты Азия кеңесінің базалық құжаттарын жасап, әзірлеу үшін Арнайы жұмыс тобы (АЖТ) құрылды. 1996-1997 жылдары Азия кеңесі сыртқы саяси басшыларының орынбасарлары деңгейінде Алматыда екі Кеңес өткізілді. 1998 жылғы қазанда Алматы қаласында АӨСШК мәселелері бойынша 12 мемлекеттен келген 24 сарапшыларының қатысуымен халықаралық коллоквиум өтті.
Сенім шараларын одан әрі жүзеге асыру
2009 ж. 20 ақпанда Дели қаласында ҚР Сыртқы істер министрінің орынбасары төрағалығымен АӨСШК Аға лауазымды тұлғалар комитетінің (АЛТК) кезекті отырысы өтті. Қатысушылар АӨСШК АЛТК алдында өткен Арнайы жұмыс тобының отырыстарының тиісті ұсыныстарын қарастырып, мақұлдады. Кеңесте 2002 жылдан бері төрағалық етіп келе жатқан Қазақстанның мандаты 2010 жылы бітеді. Осыған байланысты 2008 ж. тамызда Алматыдағы 3-ші АӨСШК Сыртқы істер министрлерінің отырысында ҚР Президенті Н.Ә.Назарбаев бұл орынға АӨСШК-тің белсенді мүшелерінің бірі Түркия Республикасын сайлауды ұсынған болатын. Бұл екі бауырлас мемлекет арасындағы қатынастардың жоғары деңгейі және түрік тарапының әртүрлі халықаралық, аймақтық бірлестіктерде жинаған мол тәжірибесін ескере отырып жасалған еді. 2009 жылы қаңтар айында мемлекетішілік процедуралардың нәтижесі бойынша Анкара Қазақстанның ұсынысымен келісетіндігін мәлімдеді. Бұл жөнінде Түркия Президенті А.Гүлдің АӨСШК Төрағасы Н.Ә.Назарбаевтың атына жіберген жолдауында айтылған. Түркия АЛТК-тың осы отырысында өз кандидатурасын ресми түрде ұсынды. Ол 2009 жылғы 8 мамырда мүше мемлекеттермен келісілді. АӨСШК ережесіне сәйкес Кеңеске мүше елдердің мемлекет және үкімет басшыларының кезекті 3-ші саммиті 2010 жылы осы елде (шамамен маусым айында Стамбул қаласында) өтеді. Сенім шаралары тізбесін орындау мәселесі де жақсы жүріп жатыр. Егер бұрын АӨСШК шеңберінде жыл сайын тек 2-3 арнайы шара өткен болса, осы жылы Қазақстан, Қырғызстан, Ресей, Әзірбайжан, Корея Республикасы, Түркия, Иран және Израильде бірнеше кездесулер, семинарлар және форумдар өткізу жоспарланып отыр. Осылайша, үстіміздегі жыл Кеңесті дамыту кезіндегі ірі табыстарға толы жыл болғалы тұр. Қазір Қазақстанға «Әскери-саяси тұрғыдан сенім шараларын іске асыру туралы Төрағаның тұжырымдамасы» атты құжатты дайындау міндеті жүктелді. Бұдан кейін осының негізінде барлық мүше мемлекеттердің ортақ позициясын көрсететін «Ортақ ұстаным» құжаты дайындалады. Экономикалық өлшемдегі туризм бағытының үйлестірушісі (Тәжікстан) дайындаған Ынтымақтастық тұжырымдамасы бекітілді. Қазақстан адами өлшем бойынша сенім шараларын жүзеге асыру жөніндегі жобаны үйлестірушісі ретінде АӨСШК-ің гуманитарлық саладағы сенім шаралары жоспарын орындау аясында 2009 жылға арналған Іс-шаралар жоспарын таратты. Моңғолия экологиялық өлшемнің үйлестірушісі ретінде бекітілді, ал жаңа қауіптер мен қатерлерге қарсы күресуге жауапты Түркия 2009 жылы қараша айында мүше елдердің Полиция мекемелері басшыларының 1-ші кездесуін өз аумағында өткізетіндігін мәлімдеді. Қатысушылар Кеңес жұмысына қатысты жалпы мәселелерді де қарастырды. Мысалы, кездесуде 2009-2010 жылдарға арналған АӨСШК іс-шараларының күнтізбесі қабылданып, «АӨСШК-ің дамуын зерттеу» сараптамалық материалы бекітілді. 2009 жылғы 27 наурызда қаласында АӨСШК шеңберінде «Конфессиялар арасындағы сұхбат – тұрақты қоғамдастыққа жол» атты семинар өтті. 2009 жылғы 1 мамырда Астанада жыл сайынғы Қазақстан халықтары достық фестивалі шеңберінде өтетін Азия кеңесі елдерінің халықтары этно-мәдени бірлестіктерінің форумы өтті. 2009 жылғы 9 маусымда Мәскеу қаласында АӨСШК Сенім шаралары тізімдемесін Іскерлік мүмкіншіліктеріне жәрдем көрсету және шағын және орта кәсіпорын саласында ақпаратпен алмасу салада іске асыру бойынша Мамандырылған сарапшылар кездесуі өтті. Кездесу барысында аталған саладағы АӨСШК сенім шаралары бойынша Тұжырымдама мен 2010-2010 жылдарға арналған Іс-қимыл жоспарының жобалары талқыланды. 2009 жылғы 23-24 маусымда Алматы қаласында Азия кеңесінің кезекті Арнайы жұмыс тобының (АЖТ) отырысы өтті. Кездесу барысында мүше-мемлекеттер АӨСШК Сенім шаралары тізімдемесін экологиялық, экономиқалық және әскери-саяси өлшемдегі іске асыру міселелері, Азия кеңесінің жалпы мәселелері сондай-ақ АӨСШК Хатшылығына қатысты мәселелері талқылады. Сонымен қатар АЖТ Сауд Арабиясы Корольдігінің Азия Кеңесінің бақылаушы-мемлекеті болуға өтінішін қабылдап, оны АӨСШК АЛТК-ның қарауына тапсырды. аймақтық форумының Төраға ретінде АӨСШК Төрағасымен әскери-саяси және экономикалық өлшемдегі өз көзқарасы және тәжирибесімен алмасуға ниет білдірді. Келесі АЖТ жіне АЛТК отырыстары 2009 жылғы қазан айында Пекин қаласында өтеді. Сөйтіп, Кеңеске қатысушылар 2006 жылғы 2-ші Саммит пен 2008 жылғы 3-ші СІМК шешімдерін орындау мақсатында және 2010 жылы өтетін Жоғарғы дәрежедегі үшінші кездесуді дайындау үшін осындай нақты қадамдар жасап жатыр.
Сенім шараларын жүзеге асыру
2007 жылы 12-14 наурыз аралығында Бангкок қаласында өткен АЛТК-ның отырысында «Сенім шараларын іске асыруға арналған Бірлескен ұстаным» атты құжат қабылданды. Аталған құжат АӨСШК-нің Сенім шаралары тізімдемесін және көпжақты форматтағы ынтымақтастықты нығайтуға және Тізімдеменің жеке бағыттарындағы жұмыстарды айқындауға арналған әр түрлі жобаларды іс-жүзінде іске асыруға жол ашты. 2007 жылы 22-23 желтоқсанда Тегеран қаласында наркотрафикке қарсы күрес аясында сенім шаралар жөніндегі Бірінші МСК өтсе, 2008 жылы 31 қаңтар және 1 ақпан аралығында Анкара қаласында жаңа қауіп қатерлерге қарсы күресу аясында сенім шараларды іске асыру мәселелері жөніндегі МСК өтті. Бұл іс-шараларда аталған бағыттар бойынша тұжырым жобалары әзірленді. 2008 жылы 6-7 мамырда Алматы қаласында АӨСШКның АЖТ кезекті отырысы өтті. Кездесуге қатысушылар келесі мәселелерді қарастырды: Сенім шаралары тізімдемесін іске асыру, Азия кеңесі Хатшылығының дамуы, АӨСШК IІІ-ші сыртқы істер министрлерінің кездесуіне дайындау. 2008 жылы 11 маусымда Сеул қаласында ҚР Корей Республикасындағы Елшісі Д.Бақышевтің төрағалығымен АЛТК-ның кезекті отырысы өтті. Осы кездесуде алдағы IІІ-ші СІМК-нің күн тәртібі мен бағдарламасының жобалары қабылданды, сонымен бірге IІІ-ші СІМК-нің декларациясы бойынша пікірталас болды. 2008 жылы 27-28 қыркүйекте Душанбе қаласында АӨСШК мүше мемлекеттер арасында туризм саласы бойынша ынтымақтастық жөніндегі Концепция жобасын талқылауға арналған МСК өтті. 2008 жылы 26-29 қазанда Тель-Авив қаласында Азия кеңесінің озат ауыл шаруашылығы бойынша семинар өтті. Аталған семинарда сарапшылар ауыл шаруашылығы саласындағы ұлттық тәжірибелер, жаңа технологиялар және тиімді даму әдістерімен алмасты. 2008 жылы 4-6 қарашада Алматы қаласында АӨСШК-нің Қаржы сарапшыларының кездесуі өтті. Гуманитарлық өлшемдегі АӨСШК сенім шараларын іске асыруда үйлестіруші орган - осы өлшемдегі 2008-2009 жж. араналған іс-шаралар жоспарын және тұжырымдаманы іске асыруда. Аталған жоспарға сәйкес 2008 жылда Қазақстан аумағында екі халықаралық конференция өтті: 2008 жылы 27 маусымда Алматы қаласында бірлесіп, Министрлік Қазақстан халқы Ассамблеясымен бірлесіп, «Толеранттық және дінге еріктілік Орта Азияның жетістігі ретінде» атты халықаралық конференция өткізілді; 2008 жылғы 12 тамызда Астана қаласында Президенттік мәдениет орталығында «Орталық Азия елдеріндегі мәдениетаралық өзара іс-қимыл» атты тақырыпта халықаралық ғылыми-тәжірибелік конференция өтті. Азия кеңесінің экономикалық, экологиялық және жаңа қауіп-қатерлерге қарсы тұру аясында жекелеген сенім шараларының үйлестірушісі болып табылатын басқа мүше мемлекеттер тиісті бағыттарда тұжырымдамаларды дайындаған: Корей Республикасы – энергетикалық қауіпсіздік, Тәжікстан – туризм, Иран – наркотиктер мен прекурсорларды заңсыз өндіру және айналымға шығаруға қарсы күрес, Ресей – шағын және орта кәсіпкерлікті дамыту саласында, Түркия – жаңа қауіп-қатерлерге қарсы тұру аясындағы сенім шараларын іске асыруға арналған іс-шаралардың жоспарын әзірледі.
Азия кеңесінің Бірінші СІМК-і
1999 жылы 14 қыркүйекте Алматыда өткен Азия кеңесіне мүше мемлекеттер Сыртқы істер министрлерінің I-ші кездесуінде және оның барысында мүше мемлекеттер арасындағы қарым-қатынастарды реттейтін принциптер Декларациясына қол қойылуы - Азияда қауіпсіздік пен ынтымақтастықтың көп жақты тетігін құру жөніндегі Президент Н.Назарбаевтың ұсынысынан бергі уақыттағы қазақстандық дипломатияның ірі жетістігі болып табылады. Осылай, алғаш рет аймақтағы бірқалыптылықты қамтамасыз ететін нақты қимылдар мен іс-шараларға негізделген азиялық қауіпсіздік жүйесінің заңдық негізі қаланды. Кездесу жемісті өтті: Кеңестің толық мүшелігіне Иордания, БАӘ қабылданды және АӨСШК-ға бақылаушы ретінде қосылды. Кездесу нәтижесінде «АӨСШК-нің сенім шараларын жүзіге асырудағы ілгерілеуі» атты декларация мен Қорытынды шешімдер қабылданды. Азия кеңесі және Экономикалық Ынтымақтастық Ұйымы, Еуразиялық Экономикалық Қоғамдастық, Халықаралық Көші-қон Ұйымы секілді халықаралық құрылымдары арасында өзара түсіністік мазмұндамаларына және Азия кеңесі Хатшылығының штаб-пәтерін Алматыдан Астанаға көшірілу көздейтін АӨСШҚ Хатшылығы туралы келісімге өзгеріс енгізу туралы Хаттамаға қол қойылды.
Азия кеңесінің Екінші СІМК-і
2004 жылы 22 қазанда Алматыда Азия кеңесіне мүше мемлекеттердің II-ші Сыртқы істер министрлерінің кездесуі өтті. Сенім шаралары тізімдемесінің, Рәсімдер ережесінің және Азия кеңесі Министрлік кездесуінің декларациясының қабылдануы Министрлер кездесуінің басты нәтижесі болды. Бұл кездесу қарсаңында Таиланд Корольдігінің Азия кеңесіне он жетінші мүше-мемлекеті болып қабылдануы айтарлықтай оқиға болды. Қатысушылардың пікірінше, қабылданған Азия кеңесі Сенім шаралары тізімдемесінің маңыздылығына баға беру оңай емес. Қауіпсіздік пен бірқалыптылық мәселелері бойынша көпжақты қарым-қатынасты көздейтін құжаттың қабылдануы Азия құрлығының тарихында бірінші рет болып отыр. Декларацияда аймақ пен әлемдегі қауіпсіздіктің негізгі мәселелері бойынша Азия кеңесіне мүше мемлекеттердің ұстанымдары мен бір ымыралы көзқарастары көрініс тапты. Делегация басшылары шешілмеген мәселелерді және сенім шараларын іске асыру жөніндегі бағыттарды айқындау туралы тізімдемеде бекітілген ортақ әдістерді пайдаланудың маңыздылығын арнайы атап өтті.
Азия кеңесінің Бірінші Басқосуы
2002 жылы 4 маусымда Алматыда Азия кеңесінің Бірінші Басқосуы болып өтті. Осы Басқосуға Қазақстан, Ресей, Қытай, Пәкістан, Түркия, Моңғолия, Қырғызстан, Тәжікстан және Ауғанстан Президенттері, Әзірбайжан және Үндістан Премьер-Министрлері, Иран, Мысыр, Палестина және Израильдің өкілетті ресми тұлғалары, бақылаушы мемлекеттер: АҚШ, Индонезия, Малайзия, Жапония, Таиланд, Вьетнам, Украина және Корей Республикасының өкілдері, бақылаушы ұйымдар: БҰҰ, ЕҚЫҰ және басшылары қатысты. Басқосу барысында Алматы Актісіне, Лаңкестікті жою және өркениеттер арасындағы сұхбатқа қолдау көрсету туралы декларацияға қол қойылды
Азия кеңесінің Екінші Басқосуы
2006 жылғы 17 маусымда Алматы қаласында өтті. 4 жыл бұрын Бірінші Басқосуды өткізу мен Азия кеңесін қалыптастырған құжатқа (Алматы актісі) қол қоюдан бастап, Кеңестің істері мен мақсаттары әлем қауымдастығында кең көлемді қолдау мен түсінушілік тапты. Таиланд Корольдігі (2004 жылы) және Корей Республикасы (2006 жылы) сынды аймақтағы беделді елдердің Кеңеске толық құқықты мүше болып қосылуы бұған дәлел болды. Сөйтіп, Азия кеңесі диалогқа бағытталған форум ретінде Азия құрлығында үлкен сұранысқа ие болып отыр. Басқосу барысында көп ауқымды саяси құжат – Азия кеңесі Екінші Басқосуының декларациясы қабылданып, форумның институттану жолындағы негізгі құжаты – Азия кеңесі Хатшылығы туралы келісімге қол қойылды. Декларацияда Кеңеске мүше мемлекеттердің азиялық өңір және әлемдегі қауіпсіздік пен ынтымақтастық көкейкесті мәселелеріне ортақ көзқарасы, күн тәртібіндегі мәселелерді шешу барысында әмбебап ұстанымды қолдану және оны дамыту, 2004 жылғы Азия кеңесі сенім шаралары тізімдемесіне кірген шараларды іске асыру және үдерістің одан әрі дамуы қажеттілігіне көңіл бөлінді. Кеңестің тұрақты негізде қызмет ететін органы - Хатшылықты құру туралы шешім 2002 жылы II-Басқосу кезінде қабылданды. Азия кеңесі хатшылығы туралы Келісімгі сәйкес, Хатшылықтың штаб-пәтері Алматы қаласында орналасты.
Азия кеңесінің Үшінші СІМК-і
2010 жылы болатын Үшінші АӨСШК-нің Басқосуына дайындық аясында маңызды іс-шаралардың бірі - 2008 жылы 25 тамызда Алматы қаласында өткен ІІІ сыртқы істер министрлерінің отырысы болып табылады. Осы іс-шараға 19 мүше-мемлекетер, 7 бақылаушы-мемлекеттер, 6 халықаралық және өңірлік ұйымдардың делигациялары қатысты. Кездесу барысында Бірлескен тәсілді іс-жүзінде іске асыру мәселесіне ерекше көніл бөлінді. Қзақстан Президенті АӨСШК Төрағасы ретінде сенім шараларын гуманитарлық, экономикалық, экологиялық және жаңа қауіп-қатерлерге қарсы тұру саласындағы жүзеге асырудың басталуын қолдап, әскери-саяси өлшемдердегі ынтымақтастықты дамыту және нығайту жөнінде нақты жұмысты бастаған орынды және бұл ынтымақтастық болашақта Сенім шаралары каталогының маңызды бір бағыттарына айналуы тиіс, деп атап айтты.
Мүше елдер
- Ауғанстан;
- Әзірбайжан;
- Бангладеш;
- Бахрейн;
- Біріккен Араб Әмірліктері;
- Вьетнам;
- Израиль;
- Иордания;
- Ирак;
- Иран;
- Камбоджа;
- Катар;
- Корея Республикасы;
- Қазақстан;
- Қырғызстан;
- Қытай;
- Моңғолия;
- Мысыр;
- Өзбекстан;
- Палестина;
- Пәкістан;
- Ресей;
- Тайланд;
- Тәжікстан;
- Түркия;
- Үндістан;
- Шри-Ланка
Бақылаушы елдер мен ұйымдар
- Халықаралық ұйымдар
Дереккөздер
- Айбын. Энциклопедия. / Бас ред. Б.Ө.Жақып. - Алматы: «Қазақ энциклопедиясы», 2011. - 880 бет.ISBN 9965-893-73-Х
Сыртқы сілтемелер
- АӨСШК Хатшылығының ресми сайты (орысша)
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Қazakstan syrtky sayasi basymdyktary zhүjesinde Aziyadagy ozara ykpaldastyk zhәne senim sharalary zhonindegi kenesti AӨSShK shakyru turaly bastamany iske asyru ajryksha oryn alady Kenesti shakyru zhonindegi ideyany algash ret Қazakstan Respublikasynyn Prezidenti N Nazarbaev 1992 zhylgy kazanda otken BҰҰ Bas assambleyasynyn 47 sessiyasynda usyngan bolatyn Қazakstan basshysy bastamanyn negizgi mәni әlemnin ozge onirlerine karaganda әli tiisti tetigi kalyptasyp bolmagan Aziya kurlygynda kauipsizdikti kamtamasyz etudin ykpaldy әri әmbebap kurylymyn kajta kuruga degen umtylys ekenin atap korsetti Bastapky kezennin ozinde AӨSShK ideyasy kurlyktagy sayasi ahualga ykpal ete alatyn halykaralyk ujymdar men birkatar Aziyalyk memleketter tarapynan koldau tapty Bastamany iske asyru barysynda 1993 1994 zhyldary Aziya elderi syrtky ister ministrlikteri sarapshylarynyn үsh kezdesui otkizildi Osy kezdesuler korytyndylarynda Kenes kuzhattaryn әzirleumen ajnalysatyn Arnajy zhumys tobyn kuru turaly sheshim kabyldandy Aziyadagy Өzara Ykpaldastyk zhәne Senim Sharalary zhonindegi KenesConference on Interaction and Confidence Building Measures in Asia CICA Mүshelik 28 mүshe memleket 9 bajkaushy memleket 5 bajkaushy ujym 5 seriktes ujymHatshylyk Astana ҚazakstanBasshylaryBas hatshy ҚazakstanҚuryluy5 kazan 1992 zhylwww s cica orgAziyadagy Өzara Ykpaldastyk zhәne Senim Sharalary zhonindegi Kenes OrtakkordaForum kyzmetinin negizgi bagyttaryAziyadagy bejbitshilikti kauipsizdik pen turaktylykty kamtamasyz etuge kop zhakty tәsilder zhasau zholymen yntymaktastykty nygajtu Mәrtebesi Aziyadagy kauipsizdikke katysty mәseleler bojynsha pikirlesu kelissozder zhүrgizu zhәne kelisimge kelu negizinde sheshim kabyldau men sharalar koldanu zhonindegi memleketaralyk forum BҰҰ Bas Assambleyasy zhanynda bakylaushy 2007 zhylgy zheltoksan AӨSShK kurylymy men instittary Sayasi organdary 1 Memleket zhәne үkimet basshylarynyn kezdesui Baskosu en zhogary organ 4 zhylda bir ret zhinalady 2 Syrtky ister ministrlerinin kezdesui SIMK eki zhylda bir ret zhinalady 3 Aga lauazymdy tulgalar komiteti ALTK zhylda eki ret zhinalatyn kurylym Komekshi organdary 1 AӨSShK Atkarushy direktory moderatorlyk etetin tүrli takyryptagy Arnauly zhumys toptary AZhT 2 Mamandyrylgan sarapshylardyn kezdesuleri MSK Әkimshilik organy Almaty kalasynda Қazakstan Respublikasy ornalaskan turakty tүrde zhumys istejtin halykaralyk Hatshylyk AӨSShK Hatshylygynyn Atkarushy direktory D Bakyshev Қazakstan Atkarushy direktordyn orynbasary Қorhan Қarakoch Tүrkiya kәsibi personal Қazakstan Resej Үndistan Iran zhәne Pәkistan Әzirleu үderisi1993 1994 zhyldar aralygynda Aziya elderi SIM sarapshylarynyn kezdesuleri otip Aziya kenesi rәsimder erezheleri Aziya kenesi principterinin deklaraciyasy zhәne Aziya kenesi kurylymdary men instituttary atty Aziya kenesinin bazalyk kuzhattaryn zhasap әzirleu үshin Arnajy zhumys toby AZhT kuryldy 1996 1997 zhyldary Aziya kenesi syrtky sayasi basshylarynyn orynbasarlary dengejinde Almatyda eki Kenes otkizildi 1998 zhylgy kazanda Almaty kalasynda AӨSShK mәseleleri bojynsha 12 memleketten kelgen 24 sarapshylarynyn katysuymen halykaralyk kollokvium otti Senim sharalaryn odan әri zhүzege asyru2009 zh 20 akpanda Deli kalasynda ҚR Syrtky ister ministrinin orynbasary toragalygymen AӨSShK Aga lauazymdy tulgalar komitetinin ALTK kezekti otyrysy otti Қatysushylar AӨSShK ALTK aldynda otken Arnajy zhumys tobynyn otyrystarynyn tiisti usynystaryn karastyryp makuldady Keneste 2002 zhyldan beri toragalyk etip kele zhatkan Қazakstannyn mandaty 2010 zhyly bitedi Osygan bajlanysty 2008 zh tamyzda Almatydagy 3 shi AӨSShK Syrtky ister ministrlerinin otyrysynda ҚR Prezidenti N Ә Nazarbaev bul orynga AӨSShK tin belsendi mүshelerinin biri Tүrkiya Respublikasyn sajlaudy usyngan bolatyn Bul eki bauyrlas memleket arasyndagy katynastardyn zhogary dengeji zhәne tүrik tarapynyn әrtүrli halykaralyk ajmaktyk birlestikterde zhinagan mol tәzhiribesin eskere otyryp zhasalgan edi 2009 zhyly kantar ajynda memleketishilik proceduralardyn nәtizhesi bojynsha Ankara Қazakstannyn usynysymen kelisetindigin mәlimdedi Bul zhoninde Tүrkiya Prezidenti A Gүldin AӨSShK Toragasy N Ә Nazarbaevtyn atyna zhibergen zholdauynda ajtylgan Tүrkiya ALTK tyn osy otyrysynda oz kandidaturasyn resmi tүrde usyndy Ol 2009 zhylgy 8 mamyrda mүshe memlekettermen kelisildi AӨSShK erezhesine sәjkes Keneske mүshe elderdin memleket zhәne үkimet basshylarynyn kezekti 3 shi sammiti 2010 zhyly osy elde shamamen mausym ajynda Stambul kalasynda otedi Senim sharalary tizbesin oryndau mәselesi de zhaksy zhүrip zhatyr Eger buryn AӨSShK shenberinde zhyl sajyn tek 2 3 arnajy shara otken bolsa osy zhyly Қazakstan Қyrgyzstan Resej Әzirbajzhan Koreya Respublikasy Tүrkiya Iran zhәne Izrailde birneshe kezdesuler seminarlar zhәne forumdar otkizu zhosparlanyp otyr Osylajsha үstimizdegi zhyl Kenesti damytu kezindegi iri tabystarga toly zhyl bolgaly tur Қazir Қazakstanga Әskeri sayasi turgydan senim sharalaryn iske asyru turaly Toraganyn tuzhyrymdamasy atty kuzhatty dajyndau mindeti zhүkteldi Budan kejin osynyn negizinde barlyk mүshe memleketterdin ortak poziciyasyn korsetetin Ortak ustanym kuzhaty dajyndalady Ekonomikalyk olshemdegi turizm bagytynyn үjlestirushisi Tәzhikstan dajyndagan Yntymaktastyk tuzhyrymdamasy bekitildi Қazakstan adami olshem bojynsha senim sharalaryn zhүzege asyru zhonindegi zhobany үjlestirushisi retinde AӨSShK in gumanitarlyk saladagy senim sharalary zhosparyn oryndau ayasynda 2009 zhylga arnalgan Is sharalar zhosparyn taratty Mongoliya ekologiyalyk olshemnin үjlestirushisi retinde bekitildi al zhana kauipter men katerlerge karsy kүresuge zhauapty Tүrkiya 2009 zhyly karasha ajynda mүshe elderdin Policiya mekemeleri basshylarynyn 1 shi kezdesuin oz aumagynda otkizetindigin mәlimdedi Қatysushylar Kenes zhumysyna katysty zhalpy mәselelerdi de karastyrdy Mysaly kezdesude 2009 2010 zhyldarga arnalgan AӨSShK is sharalarynyn kүntizbesi kabyldanyp AӨSShK in damuyn zertteu saraptamalyk materialy bekitildi 2009 zhylgy 27 nauryzda kalasynda AӨSShK shenberinde Konfessiyalar arasyndagy suhbat turakty kogamdastykka zhol atty seminar otti 2009 zhylgy 1 mamyrda Astanada zhyl sajyngy Қazakstan halyktary dostyk festivali shenberinde otetin Aziya kenesi elderinin halyktary etno mәdeni birlestikterinin forumy otti 2009 zhylgy 9 mausymda Mәskeu kalasynda AӨSShK Senim sharalary tizimdemesin Iskerlik mүmkinshilikterine zhәrdem korsetu zhәne shagyn zhәne orta kәsiporyn salasynda akparatpen almasu salada iske asyru bojynsha Mamandyrylgan sarapshylar kezdesui otti Kezdesu barysynda atalgan saladagy AӨSShK senim sharalary bojynsha Tuzhyrymdama men 2010 2010 zhyldarga arnalgan Is kimyl zhosparynyn zhobalary talkylandy 2009 zhylgy 23 24 mausymda Almaty kalasynda Aziya kenesinin kezekti Arnajy zhumys tobynyn AZhT otyrysy otti Kezdesu barysynda mүshe memleketter AӨSShK Senim sharalary tizimdemesin ekologiyalyk ekonomikalyk zhәne әskeri sayasi olshemdegi iske asyru miseleleri Aziya kenesinin zhalpy mәseleleri sondaj ak AӨSShK Hatshylygyna katysty mәseleleri talkylady Sonymen katar AZhT Saud Arabiyasy Koroldiginin Aziya Kenesinin bakylaushy memleketi boluga otinishin kabyldap ony AӨSShK ALTK nyn karauyna tapsyrdy ajmaktyk forumynyn Toraga retinde AӨSShK Toragasymen әskeri sayasi zhәne ekonomikalyk olshemdegi oz kozkarasy zhәne tәzhiribesimen almasuga niet bildirdi Kelesi AZhT zhine ALTK otyrystary 2009 zhylgy kazan ajynda Pekin kalasynda otedi Sojtip Keneske katysushylar 2006 zhylgy 2 shi Sammit pen 2008 zhylgy 3 shi SIMK sheshimderin oryndau maksatynda zhәne 2010 zhyly otetin Zhogargy dәrezhedegi үshinshi kezdesudi dajyndau үshin osyndaj nakty kadamdar zhasap zhatyr Senim sharalaryn zhүzege asyru2007 zhyly 12 14 nauryz aralygynda Bangkok kalasynda otken ALTK nyn otyrysynda Senim sharalaryn iske asyruga arnalgan Birlesken ustanym atty kuzhat kabyldandy Atalgan kuzhat AӨSShK nin Senim sharalary tizimdemesin zhәne kopzhakty formattagy yntymaktastykty nygajtuga zhәne Tizimdemenin zheke bagyttaryndagy zhumystardy ajkyndauga arnalgan әr tүrli zhobalardy is zhүzinde iske asyruga zhol ashty 2007 zhyly 22 23 zheltoksanda Tegeran kalasynda narkotrafikke karsy kүres ayasynda senim sharalar zhonindegi Birinshi MSK otse 2008 zhyly 31 kantar zhәne 1 akpan aralygynda Ankara kalasynda zhana kauip katerlerge karsy kүresu ayasynda senim sharalardy iske asyru mәseleleri zhonindegi MSK otti Bul is sharalarda atalgan bagyttar bojynsha tuzhyrym zhobalary әzirlendi 2008 zhyly 6 7 mamyrda Almaty kalasynda AӨSShKnyn AZhT kezekti otyrysy otti Kezdesuge katysushylar kelesi mәselelerdi karastyrdy Senim sharalary tizimdemesin iske asyru Aziya kenesi Hatshylygynyn damuy AӨSShK III shi syrtky ister ministrlerinin kezdesuine dajyndau 2008 zhyly 11 mausymda Seul kalasynda ҚR Korej Respublikasyndagy Elshisi D Bakyshevtin toragalygymen ALTK nyn kezekti otyrysy otti Osy kezdesude aldagy III shi SIMK nin kүn tәrtibi men bagdarlamasynyn zhobalary kabyldandy sonymen birge III shi SIMK nin deklaraciyasy bojynsha pikirtalas boldy 2008 zhyly 27 28 kyrkүjekte Dushanbe kalasynda AӨSShK mүshe memleketter arasynda turizm salasy bojynsha yntymaktastyk zhonindegi Koncepciya zhobasyn talkylauga arnalgan MSK otti 2008 zhyly 26 29 kazanda Tel Aviv kalasynda Aziya kenesinin ozat auyl sharuashylygy bojynsha seminar otti Atalgan seminarda sarapshylar auyl sharuashylygy salasyndagy ulttyk tәzhiribeler zhana tehnologiyalar zhәne tiimdi damu әdisterimen almasty 2008 zhyly 4 6 karashada Almaty kalasynda AӨSShK nin Қarzhy sarapshylarynyn kezdesui otti Gumanitarlyk olshemdegi AӨSShK senim sharalaryn iske asyruda үjlestirushi organ osy olshemdegi 2008 2009 zhzh aranalgan is sharalar zhosparyn zhәne tuzhyrymdamany iske asyruda Atalgan zhosparga sәjkes 2008 zhylda Қazakstan aumagynda eki halykaralyk konferenciya otti 2008 zhyly 27 mausymda Almaty kalasynda birlesip Ministrlik Қazakstan halky Assambleyasymen birlesip Toleranttyk zhәne dinge eriktilik Orta Aziyanyn zhetistigi retinde atty halykaralyk konferenciya otkizildi 2008 zhylgy 12 tamyzda Astana kalasynda Prezidenttik mәdeniet ortalygynda Ortalyk Aziya elderindegi mәdenietaralyk ozara is kimyl atty takyrypta halykaralyk gylymi tәzhiribelik konferenciya otti Aziya kenesinin ekonomikalyk ekologiyalyk zhәne zhana kauip katerlerge karsy turu ayasynda zhekelegen senim sharalarynyn үjlestirushisi bolyp tabylatyn baska mүshe memleketter tiisti bagyttarda tuzhyrymdamalardy dajyndagan Korej Respublikasy energetikalyk kauipsizdik Tәzhikstan turizm Iran narkotikter men prekursorlardy zansyz ondiru zhәne ajnalymga shygaruga karsy kүres Resej shagyn zhәne orta kәsipkerlikti damytu salasynda Tүrkiya zhana kauip katerlerge karsy turu ayasyndagy senim sharalaryn iske asyruga arnalgan is sharalardyn zhosparyn әzirledi Aziya kenesinin Birinshi SIMK i1999 zhyly 14 kyrkүjekte Almatyda otken Aziya kenesine mүshe memleketter Syrtky ister ministrlerinin I shi kezdesuinde zhәne onyn barysynda mүshe memleketter arasyndagy karym katynastardy rettejtin principter Deklaraciyasyna kol kojyluy Aziyada kauipsizdik pen yntymaktastyktyn kop zhakty tetigin kuru zhonindegi Prezident N Nazarbaevtyn usynysynan bergi uakyttagy kazakstandyk diplomatiyanyn iri zhetistigi bolyp tabylady Osylaj algash ret ajmaktagy birkalyptylykty kamtamasyz etetin nakty kimyldar men is sharalarga negizdelgen aziyalyk kauipsizdik zhүjesinin zandyk negizi kalandy Kezdesu zhemisti otti Kenestin tolyk mүsheligine Iordaniya BAӘ kabyldandy zhәne AӨSShK ga bakylaushy retinde kosyldy Kezdesu nәtizhesinde AӨSShK nin senim sharalaryn zhүzige asyrudagy ilgerileui atty deklaraciya men Қorytyndy sheshimder kabyldandy Aziya kenesi zhәne Ekonomikalyk Yntymaktastyk Ұjymy Euraziyalyk Ekonomikalyk Қogamdastyk Halykaralyk Koshi kon Ұjymy sekildi halykaralyk kurylymdary arasynda ozara tүsinistik mazmundamalaryna zhәne Aziya kenesi Hatshylygynyn shtab pәterin Almatydan Astanaga koshirilu kozdejtin AӨSShҚ Hatshylygy turaly kelisimge ozgeris engizu turaly Hattamaga kol kojyldy Aziya kenesinin Ekinshi SIMK i2004 zhyly 22 kazanda Almatyda Aziya kenesine mүshe memleketterdin II shi Syrtky ister ministrlerinin kezdesui otti Senim sharalary tizimdemesinin Rәsimder erezhesinin zhәne Aziya kenesi Ministrlik kezdesuinin deklaraciyasynyn kabyldanuy Ministrler kezdesuinin basty nәtizhesi boldy Bul kezdesu karsanynda Tailand Koroldiginin Aziya kenesine on zhetinshi mүshe memleketi bolyp kabyldanuy ajtarlyktaj okiga boldy Қatysushylardyn pikirinshe kabyldangan Aziya kenesi Senim sharalary tizimdemesinin manyzdylygyna baga beru onaj emes Қauipsizdik pen birkalyptylyk mәseleleri bojynsha kopzhakty karym katynasty kozdejtin kuzhattyn kabyldanuy Aziya kurlygynyn tarihynda birinshi ret bolyp otyr Deklaraciyada ajmak pen әlemdegi kauipsizdiktin negizgi mәseleleri bojynsha Aziya kenesine mүshe memleketterdin ustanymdary men bir ymyraly kozkarastary korinis tapty Delegaciya basshylary sheshilmegen mәselelerdi zhәne senim sharalaryn iske asyru zhonindegi bagyttardy ajkyndau turaly tizimdemede bekitilgen ortak әdisterdi pajdalanudyn manyzdylygyn arnajy atap otti Aziya kenesinin Birinshi Baskosuy2002 zhyly 4 mausymda Almatyda Aziya kenesinin Birinshi Baskosuy bolyp otti Osy Baskosuga Қazakstan Resej Қytaj Pәkistan Tүrkiya Mongoliya Қyrgyzstan Tәzhikstan zhәne Auganstan Prezidentteri Әzirbajzhan zhәne Үndistan Premer Ministrleri Iran Mysyr Palestina zhәne Izraildin okiletti resmi tulgalary bakylaushy memleketter AҚSh Indoneziya Malajziya Zhaponiya Tailand Vetnam Ukraina zhәne Korej Respublikasynyn okilderi bakylaushy ujymdar BҰҰ EҚYҰ zhәne basshylary katysty Baskosu barysynda Almaty Aktisine Lankestikti zhoyu zhәne orkenietter arasyndagy suhbatka koldau korsetu turaly deklaraciyaga kol kojyldyAziya kenesinin Ekinshi Baskosuy2006 zhylgy 17 mausymda Almaty kalasynda otti 4 zhyl buryn Birinshi Baskosudy otkizu men Aziya kenesin kalyptastyrgan kuzhatka Almaty aktisi kol koyudan bastap Kenestin isteri men maksattary әlem kauymdastygynda ken kolemdi koldau men tүsinushilik tapty Tailand Koroldigi 2004 zhyly zhәne Korej Respublikasy 2006 zhyly syndy ajmaktagy bedeldi elderdin Keneske tolyk kukykty mүshe bolyp kosyluy bugan dәlel boldy Sojtip Aziya kenesi dialogka bagyttalgan forum retinde Aziya kurlygynda үlken suranyska ie bolyp otyr Baskosu barysynda kop aukymdy sayasi kuzhat Aziya kenesi Ekinshi Baskosuynyn deklaraciyasy kabyldanyp forumnyn instituttanu zholyndagy negizgi kuzhaty Aziya kenesi Hatshylygy turaly kelisimge kol kojyldy Deklaraciyada Keneske mүshe memleketterdin aziyalyk onir zhәne әlemdegi kauipsizdik pen yntymaktastyk kokejkesti mәselelerine ortak kozkarasy kүn tәrtibindegi mәselelerdi sheshu barysynda әmbebap ustanymdy koldanu zhәne ony damytu 2004 zhylgy Aziya kenesi senim sharalary tizimdemesine kirgen sharalardy iske asyru zhәne үderistin odan әri damuy kazhettiligine konil bolindi Kenestin turakty negizde kyzmet etetin organy Hatshylykty kuru turaly sheshim 2002 zhyly II Baskosu kezinde kabyldandy Aziya kenesi hatshylygy turaly Kelisimgi sәjkes Hatshylyktyn shtab pәteri Almaty kalasynda ornalasty Aziya kenesinin Үshinshi SIMK i2010 zhyly bolatyn Үshinshi AӨSShK nin Baskosuyna dajyndyk ayasynda manyzdy is sharalardyn biri 2008 zhyly 25 tamyzda Almaty kalasynda otken III syrtky ister ministrlerinin otyrysy bolyp tabylady Osy is sharaga 19 mүshe memleketer 7 bakylaushy memleketter 6 halykaralyk zhәne onirlik ujymdardyn deligaciyalary katysty Kezdesu barysynda Birlesken tәsildi is zhүzinde iske asyru mәselesine erekshe konil bolindi Қzakstan Prezidenti AӨSShK Toragasy retinde senim sharalaryn gumanitarlyk ekonomikalyk ekologiyalyk zhәne zhana kauip katerlerge karsy turu salasyndagy zhүzege asyrudyn bastaluyn koldap әskeri sayasi olshemderdegi yntymaktastykty damytu zhәne nygajtu zhoninde nakty zhumysty bastagan oryndy zhәne bul yntymaktastyk bolashakta Senim sharalary katalogynyn manyzdy bir bagyttaryna ajnaluy tiis dep atap ajtty Mүshe elderAuganstan Әzirbajzhan Bangladesh Bahrejn Birikken Arab Әmirlikteri Vetnam Izrail Iordaniya Irak Iran Kambodzha Katar Koreya Respublikasy Қazakstan Қyrgyzstan Қytaj Mongoliya Mysyr Өzbekstan Palestina Pәkistan Resej Tajland Tәzhikstan Tүrkiya Үndistan Shri LankaBakylaushy elder men ujymdar Memleketer Amerika Қurama Shtattary Belarus Zhaponiya Indoneziya Laos Malajziya Ukraina FilippinHalykaralyk ujymdar BҰҰ EҚYҰ Arab memleketteri LigasyDerekkozderAjbyn Enciklopediya Bas red B Ө Zhakyp Almaty Қazak enciklopediyasy 2011 880 bet ISBN 9965 893 73 HSyrtky siltemelerAӨSShK Hatshylygynyn resmi sajty oryssha