Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Қазақстан Республикасы 2024 жылы 1 шілдедегі дерек бойынша:
- 20 бірінші деңгейлі әкімшілік-аумақтық бірліктен: 17 облыс пен 3 республикалық маңызы бар қала;
- 227 екінші деңгейлі әкімшілік-аумақтық бірліктен: облыстардағы 170 аудан, 39 облыстық маңызы бар қала, республикалық маңызы бар қалалардағы 18 аудан;
- 2345 үшінші деңгейлі әкімшілік-аумақтық бірліктен тұрады: аудандық маңызы бар қалалардың 48 әкімдігі, облыстық маңызы бар қалалардағы 4 аудан әкімдігі, 27 кент әкімдігі, 2165 ауылдық округ әкімдігі, 101 ауыл әкімдігі.
Барлығы Қазақстанда 90 қала, 27 кент, 6208 ауыл бар.
Қазіргі әкімшілік бөлінісі
Бірінші деңгей
Қазақстан Республикасы 17 облысқа және 3 республикалық маңызы бар қалаға бөлінеді.
- Астана қаласы — Қазақстанның елордасы.
- Алматы қаласы — ерекше мәртебеге ие республикалық маңызы бар қала.
- Шымкент қаласы — республикалық маңызы бар қала.
| № | Таңбасы | Әкімшілік бірлік | Орталығы | Жер аумағы, км², 08.06.2022 | Халық саны, адам, 01.10.2022 | Қоныстану тығыздығы, адам/км² | Жан басына шаққандағы ЖІӨ, мың теңге 2023 ж. | ||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Республикалық маңызы бар қалалар | |||||||||
| 1 |  | Астана қаласы | 797,33 | 1 340 782 | 1681,6 | 9 247 | |||
| 2 |  | Алматы қаласы | 682 | 2 147 113 | 3148,3 | 11 310,4 | |||
| 3 |  | Шымкент қаласы | 1162,8 | 1 184 113 | 1018,3 | 3 064,8 | |||
| Облыстар | |||||||||
| 4 |  | Абай облысы | Семей | 185 500 | 610 183 | 3,3 | 4 983,1 | ||
| 5 |  | Ақмола облысы | Көкшетау | 146 219 | 786 012 | 5,4 | 4 676,7 | ||
| 6 |  | Ақтөбе облысы | Ақтөбе | 300 629 | 924 845 | 3,1 | 5 052,4 | ||
| 7 |  | Алматы облысы | Қонаев | 105 263 | 1 497 025 | 14,2 | 3 276,2 | ||
| 8 |  | Атырау облысы | Атырау | 118 631 | 689 674 | 5,8 | 21 401,2 | ||
| 9 |  | Батыс Қазақстан облысы | Орал | 151 339 | 686 655 | 4,5 | 6 956,6 | ||
| 10 |  | Жамбыл облысы | Тараз | 144 264 | 1 215 482 | 8,4 | 2 547,1 | ||
| 11 |  | Жетісу облысы | Талдықорған | 118 648 | 698 952 | 5,9 | 2 754,6 | ||
| 12 |  | Қарағанды облысы | Қарағанды | 239 045 | 1 134 146 | 4,7 | 7 443,5 | ||
| 13 |  | Қостанай облысы | Қостанай | 196 001 | 832 445 | 4,2 | 5 550,6 | ||
| 14 |  | Қызылорда облысы | Қызылорда | 226 019 | 830 901 | 3,7 | 3 414 | ||
| 15 |  | Маңғыстау облысы | Ақтау | 165 642 | 761 401 | 4,6 | 6 263,7 | ||
| 16 |  | Павлодар облысы | Павлодар | 124 755 | 754 829 | 6,1 | 5 761,2 | ||
| 17 |  | Солтүстік Қазақстан облысы | Петропавл | 97 993 | 534 966 | 5,5 | 4 189,5 | ||
| 18 |  | Түркістан облысы | Түркістан | 117 249 | 2 110 502 | 18 | 1 955,5 | ||
| 19 |  | Ұлытау облысы | Жезқазған | 188 936 | 221 014 | 1,2 | 8 802,1 | ||
| 20 |  | Шығыс Қазақстан облысы | Өскемен | 97 800 | 730 812 | 7,5 | 6 135,4 | ||
| Барлығы | 2 724 902 | 19 691 858 | 7,2 | 6 058,3 | |||||
Екінші деңгей
Әкімшілік бөліністің екінші деңгейіне 170 ауылдық жердегі аудан, 19 қалалық жердегі аудан және 39 облыстық маңызы бар қала жатады.
Республикалық маңызы бар қалалардағы аудандар:
- Астанада — 6 аудан
- Алматыда — 8 аудан
- Шымкентте — 5 аудан
Облыстық маңызы бар қала мәртебесін дамыған өндірістік және әлеуметтік инфрақұрылымы бар, халқының саны 50 мың адамнан жоғары ірі экономикалық және мәдени орталықтар алады.
Үшінші деңгей
Үшінші деңгейде 48 аудандық маңызы бар қала, 4 қалалық жердегі аудан (облыстық маңызы бар Қарағанды және Ақтөбе қалаларында екі-екіден), 27 кент әкімдігі, 2165 ауылдық округ және 101 ауыл әкімдігі бар.
Облыстық маңыздағы қала ішінде аудан ондағы халық саны 400 мың адамнан асқанда құрылады.
Тарихы
Ресей империясы
XX ғасыр басында Қазақстан аумағында жеті облыс болған:
- Ақмола облысы — Омбы қаласы
- Жетісу облысы — Верный қаласы
- Күнгей Каспий облысы — Ашхабад қаласы
- Орал облысы — Орал қаласы
- Семей облысы — Семей қаласы
- Сырдария облысы — Ташкент қаласы
- Торғай облысы — Орынбор қаласы
Бұрынғы Бөкей Ордасы аумағы құрамында болды.
Кеңес заманы
- 1920: Семей губерниясы құрылды
- 1921: Төмендегідей губерниялар құрылды
- Ақмола губерниясы - Петропавл қаласы
- Ақтөбе губерниясы - Ақтөбе қаласы
- Қостанай губерниясы - Қостанай қаласы
- 1924: Жетісу, Сырдария губерниялары құрылды
- 13 қыркүйек 1925: Қостанай губерниясы жойылып, орнына Қостанай уезі құрылды
- 14 қыркүйек 1925: Қостанай уезі болыстарынан Қостанай округі құрылды
- 17 қаңтар 1928: Қазақ АКСР-індегі барлық губерниялар жойылып, орнына 13 округ құрылды
- Адай округі - Ойыл ауылы
- Ақмола округі - Ақмола қаласы
- Ақтөбе округі - Ақтөбе қаласы
- Алматы округі - Алматы қаласы
- Гурьев округі - Гурьев қаласы
- Қарқаралы округі - Қарқаралы қаласы
- Қостанай округі - Қостанай қаласы
- Қызылжар округі - Петропавл қаласы
- Қызылорда округі - Қызылорда қаласы
- Орал округі - Орал қаласы
- Павлодар округі - Павлодар қаласы
- Семей округі - Семей қаласы
- Сырдария округі - Шымкент қаласы
- 10 мамыр 1928: Қызылжар округінің атауы Петропавл округі болып өзгерді
- 10 сәуір 1929: Адай округі жойылды
- 17 желтоқсан 1930: Қазақ АКСР-інің барлық округтері жойылып, аудандары ірілендіріліп, республикалық билікке тікелей бағынуға берілді
- 10 наурыз 1932: Қазақ АКСР-інде округтердің орнына 6 облыс құрылды
- Ақтөбе облысы - Ақтөбе қаласы
- Алматы облысы - Алматы қаласы
- Батыс Қазақстан облысы - Орал қаласы
- Қарағанды облысы - Петропавл қаласы
- Оңтүстік Қазақстан облысы - Шымкент қаласы
- Шығыс Қазақстан облысы - Семей қаласы
- 1 шілде 1933: Гурьев округі қайта құрылды
- 4 шілде 1934: Қарқаралы округі қайта құрылды
- 29 шілде 1936: Қарқаралы округі жойылды. Қостанай және Солтүстік Қазақстан облыстары құрылды. Қарағанды облысының орталығы Петропавлдан Қарағандыға көшірілді
- 5 желтоқсан 1936: Гурьев округі жойылды
- 15 қаңтар 1938: Гурьев, Қызылорда және Павлодар облыстары құрылды
- 14 қазан 1939: Ақмола, Жамбыл және Семей облыстары құрылды. Шығыс Қазақстан облысының орталығы Семейден Өскеменге көшірілді
- 16 наурыз 1944: Көкшетау және Талдықорған облыстары құрылды
- 6 маусым 1959: Талдықорған облысы жойылды
- 26 желтоқсан 1960: Тың өлкесі құрылды. Ақмола облысы жойылып, аумағы өлкенің тікелей басқаруына өтті
- 24 сәуір 1961: Тың өлкесі құрамында орталығы Целиноград қаласында Целиноград облысы құрылды
- Тың өлкесі - Целиноград қаласы (Көкшетау, Қостанай, Павлодар, Солтүстік Қазақстан, Целиноград)
- 3 мамыр 1962: Батыс Қазақстан және Оңтүстік Қазақстан облыстары Орал және Шымкент болып өзгерді. Құрамына 6 облыс кіретін Батыс Қазақстан және Оңтүстік Қазақстан өлкелері құрылды:
- Батыс Қазақстан өлкесі - Ақтөбе қаласы (Ақтөбе, Гурьев, Орал)
- Оңтүстік Қазақстан өлкесі - Шымкент қаласы (Жамбыл, Қызылорда, Шымкент)
- 1 желтоқсан 1964: Батыс Қазақстан және Оңтүстік Қазақстан өлкелері жойылды
- 19 қазан 1965: Тың өлкесі жойылды
- 23 желтоқсан 1967: Талдықорған облысы қайта құрылды
- 23 қараша 1970: Торғай облысы құрылды
- 20 наурыз 1973: Маңғышлақ және Жезқазған облыстары құрылды
- 2 маусым 1988: Маңғышлақ және Торғай облыстары жойылды
- 17 тамыз 1990: Маңғыстау (бұрынғы Маңғышлақ) және Торғай облыстары қайта құрылды
Қазіргі заман
- 21 ақпан 1992: Гурьев облысы Атырау облысы болып өзгертілді
- 6 шілде 1992: Целиноград, Орал, Шымкент облыстарына бұрынғы Ақмола, Батыс Қазақстан және Оңтүстік Қазақстан атаулары қайтарылды
- 22 сәуір 1997: Талдықорған, Торғай облыстары жойылды
- 3 мамыр 1997: Жезқазған, Көкшетау, Семей облыстары жойылды
- 10 желтоқсан 1997: Ақмола қаласы Қазақстанның астанасы ретінде ресми түрде жарияланды
- 6 мамыр 1998: Қазақстанның елордасы Ақмола қаласы Астана болып өзгертілді
- 8 сәуір 1999: Солтүстік Қазақстан облысының оңтүстігіндегі 3 аудан Көкшетау қаласымен бірге Ақмола облысына берілді. Ақмола облысының орталығы Астанадан Көкшетауға көшірілді
- 14 сәуір 2001: Алматы облысының орталығы Алматыдан Талдықорғанға көшірілді
- 19 маусым 2018: Оңтүстік Қазақстан облысының атауы Түркістан облысы болып өзгерді. Шымкент қаласы республикалық маңызы бар қалаға жатқызылып, облыс орталығы Түркістанға көшірілді
- 23 наурыз 2019: Қазақстанның елордасы Астана қаласы Нұр-Сұлтан болып өзгертілді
- 8 маусым 2022: Алматы облысының орталығы Талдықорғаннан Қонаев (бұрынғы Қапшағай) қаласына көшірілді. Жаңадан 3 облыс құрылды:
- Абай облысы - Семей қаласы
- Жетісу облысы - Талдықорған қаласы
- Ұлытау облысы - Жезқазған қаласы
- 17 қыркүйек 2022: Қазақстанның елордасы Нұр-Сұлтан қаласына бұрынғы Астана атауы қайтарылды
Дереккөздер
- Қазақстан Республикасының әкімшілік-аумақтық бірліктері (2024 жылғы 1 шілде)
- Қазақстан Республикасы халқының жынысы және жергілікті жердің типіне қарай саны (2022 жылғы 1 қазанға) Мұрағатталған 9 желтоқсанның 2022 жылы.
- Қазақстан Республикасының жалпы өңірлік өнімі (2023ж. қаңтар-желтоқсан)
Тағы қараңыз
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Қazakstan Respublikasy 2024 zhyly 1 shildedegi derek bojynsha 20 birinshi dengejli әkimshilik aumaktyk birlikten 17 oblys pen 3 respublikalyk manyzy bar kala 227 ekinshi dengejli әkimshilik aumaktyk birlikten oblystardagy 170 audan 39 oblystyk manyzy bar kala respublikalyk manyzy bar kalalardagy 18 audan 2345 үshinshi dengejli әkimshilik aumaktyk birlikten turady audandyk manyzy bar kalalardyn 48 әkimdigi oblystyk manyzy bar kalalardagy 4 audan әkimdigi 27 kent әkimdigi 2165 auyldyk okrug әkimdigi 101 auyl әkimdigi Barlygy Қazakstanda 90 kala 27 kent 6208 auyl bar Қazirgi әkimshilik bolinisiBirinshi dengej Қazakstan Respublikasy 17 oblyska zhәne 3 respublikalyk manyzy bar kalaga bolinedi Astana kalasy Қazakstannyn elordasy Almaty kalasy erekshe mәrtebege ie respublikalyk manyzy bar kala Shymkent kalasy respublikalyk manyzy bar kala Қazakstan ajmaktary interaktivti karta Tanbasy Әkimshilik birlik Ortalygy Zher aumagy km 08 06 2022 Halyk sany adam 01 10 2022 Қonystanu tygyzdygy adam km Zhan basyna shakkandagy ZhIӨ myn tenge 2023 zh Respublikalyk manyzy bar kalalar1 Astana kalasy 797 33 1 340 782 1681 6 9 2472 Almaty kalasy 682 2 147 113 3148 3 11 310 43 Shymkent kalasy 1162 8 1 184 113 1018 3 3 064 8Oblystar4 Abaj oblysy Semej 185 500 610 183 3 3 4 983 15 Akmola oblysy Kokshetau 146 219 786 012 5 4 4 676 76 Aktobe oblysy Aktobe 300 629 924 845 3 1 5 052 47 Almaty oblysy Қonaev 105 263 1 497 025 14 2 3 276 28 Atyrau oblysy Atyrau 118 631 689 674 5 8 21 401 29 Batys Қazakstan oblysy Oral 151 339 686 655 4 5 6 956 610 Zhambyl oblysy Taraz 144 264 1 215 482 8 4 2 547 111 Zhetisu oblysy Taldykorgan 118 648 698 952 5 9 2 754 612 Қaragandy oblysy Қaragandy 239 045 1 134 146 4 7 7 443 513 Қostanaj oblysy Қostanaj 196 001 832 445 4 2 5 550 614 Қyzylorda oblysy Қyzylorda 226 019 830 901 3 7 3 41415 Mangystau oblysy Aktau 165 642 761 401 4 6 6 263 716 Pavlodar oblysy Pavlodar 124 755 754 829 6 1 5 761 217 Soltүstik Қazakstan oblysy Petropavl 97 993 534 966 5 5 4 189 518 Tүrkistan oblysy Tүrkistan 117 249 2 110 502 18 1 955 519 Ұlytau oblysy Zhezkazgan 188 936 221 014 1 2 8 802 120 Shygys Қazakstan oblysy Өskemen 97 800 730 812 7 5 6 135 4Barlygy 2 724 902 19 691 858 7 2 6 058 3Ekinshi dengej Әkimshilik bolinistin ekinshi dengejine 170 auyldyk zherdegi audan 19 kalalyk zherdegi audan zhәne 39 oblystyk manyzy bar kala zhatady Respublikalyk manyzy bar kalalardagy audandar Astanada 6 audan Almatyda 8 audan Shymkentte 5 audan Oblystyk manyzy bar kala mәrtebesin damygan ondiristik zhәne әleumettik infrakurylymy bar halkynyn sany 50 myn adamnan zhogary iri ekonomikalyk zhәne mәdeni ortalyktar alady Үshinshi dengej Үshinshi dengejde 48 audandyk manyzy bar kala 4 kalalyk zherdegi audan oblystyk manyzy bar Қaragandy zhәne Aktobe kalalarynda eki ekiden 27 kent әkimdigi 2165 auyldyk okrug zhәne 101 auyl әkimdigi bar Oblystyk manyzdagy kala ishinde audan ondagy halyk sany 400 myn adamnan askanda kurylady TarihyResej imperiyasy XX gasyr basynda Қazakstan aumagynda zheti oblys bolgan Akmola oblysy Omby kalasy Zhetisu oblysy Vernyj kalasy Kүngej Kaspij oblysy Ashhabad kalasy Oral oblysy Oral kalasy Semej oblysy Semej kalasy Syrdariya oblysy Tashkent kalasy Torgaj oblysy Orynbor kalasy Buryngy Bokej Ordasy aumagy kuramynda boldy Kenes zamany Қazak KSR inin 1959 zhylgy әkimshilik bolinisi1920 Semej guberniyasy kuryldy 1921 Tomendegidej guberniyalar kuryldy Akmola guberniyasy Petropavl kalasy Aktobe guberniyasy Aktobe kalasy Қostanaj guberniyasy Қostanaj kalasy 1924 Zhetisu Syrdariya guberniyalary kuryldy 13 kyrkүjek 1925 Қostanaj guberniyasy zhojylyp ornyna Қostanaj uezi kuryldy 14 kyrkүjek 1925 Қostanaj uezi bolystarynan Қostanaj okrugi kuryldy 17 kantar 1928 Қazak AKSR indegi barlyk guberniyalar zhojylyp ornyna 13 okrug kuryldyAdaj okrugi Ojyl auyly Akmola okrugi Akmola kalasy Aktobe okrugi Aktobe kalasy Almaty okrugi Almaty kalasy Gurev okrugi Gurev kalasy Қarkaraly okrugi Қarkaraly kalasy Қostanaj okrugi Қostanaj kalasy Қyzylzhar okrugi Petropavl kalasy Қyzylorda okrugi Қyzylorda kalasy Oral okrugi Oral kalasy Pavlodar okrugi Pavlodar kalasy Semej okrugi Semej kalasy Syrdariya okrugi Shymkent kalasy10 mamyr 1928 Қyzylzhar okruginin atauy Petropavl okrugi bolyp ozgerdi 10 sәuir 1929 Adaj okrugi zhojyldy 17 zheltoksan 1930 Қazak AKSR inin barlyk okrugteri zhojylyp audandary irilendirilip respublikalyk bilikke tikelej bagynuga berildi 10 nauryz 1932 Қazak AKSR inde okrugterdin ornyna 6 oblys kuryldyAktobe oblysy Aktobe kalasy Almaty oblysy Almaty kalasy Batys Қazakstan oblysy Oral kalasy Қaragandy oblysy Petropavl kalasy Ontүstik Қazakstan oblysy Shymkent kalasy Shygys Қazakstan oblysy Semej kalasy1 shilde 1933 Gurev okrugi kajta kuryldy 4 shilde 1934 Қarkaraly okrugi kajta kuryldy 29 shilde 1936 Қarkaraly okrugi zhojyldy Қostanaj zhәne Soltүstik Қazakstan oblystary kuryldy Қaragandy oblysynyn ortalygy Petropavldan Қaragandyga koshirildi 5 zheltoksan 1936 Gurev okrugi zhojyldy 15 kantar 1938 Gurev Қyzylorda zhәne Pavlodar oblystary kuryldy 14 kazan 1939 Akmola Zhambyl zhәne Semej oblystary kuryldy Shygys Қazakstan oblysynyn ortalygy Semejden Өskemenge koshirildi 16 nauryz 1944 Kokshetau zhәne Taldykorgan oblystary kuryldy 6 mausym 1959 Taldykorgan oblysy zhojyldy 26 zheltoksan 1960 Tyn olkesi kuryldy Akmola oblysy zhojylyp aumagy olkenin tikelej baskaruyna otti 24 sәuir 1961 Tyn olkesi kuramynda ortalygy Celinograd kalasynda Celinograd oblysy kuryldyTyn olkesi Celinograd kalasy Kokshetau Қostanaj Pavlodar Soltүstik Қazakstan Celinograd 3 mamyr 1962 Batys Қazakstan zhәne Ontүstik Қazakstan oblystary Oral zhәne Shymkent bolyp ozgerdi Қuramyna 6 oblys kiretin Batys Қazakstan zhәne Ontүstik Қazakstan olkeleri kuryldy Batys Қazakstan olkesi Aktobe kalasy Aktobe Gurev Oral Ontүstik Қazakstan olkesi Shymkent kalasy Zhambyl Қyzylorda Shymkent 1 zheltoksan 1964 Batys Қazakstan zhәne Ontүstik Қazakstan olkeleri zhojyldy 19 kazan 1965 Tyn olkesi zhojyldy 23 zheltoksan 1967 Taldykorgan oblysy kajta kuryldy 23 karasha 1970 Torgaj oblysy kuryldy 20 nauryz 1973 Mangyshlak zhәne Zhezkazgan oblystary kuryldy 2 mausym 1988 Mangyshlak zhәne Torgaj oblystary zhojyldy 17 tamyz 1990 Mangystau buryngy Mangyshlak zhәne Torgaj oblystary kajta kuryldyҚazirgi zaman Қazakstannyn 2001 2018 zhyldardagy әkimshilik bolinisi21 akpan 1992 Gurev oblysy Atyrau oblysy bolyp ozgertildi 6 shilde 1992 Celinograd Oral Shymkent oblystaryna buryngy Akmola Batys Қazakstan zhәne Ontүstik Қazakstan ataulary kajtaryldy 22 sәuir 1997 Taldykorgan Torgaj oblystary zhojyldy 3 mamyr 1997 Zhezkazgan Kokshetau Semej oblystary zhojyldy 10 zheltoksan 1997 Akmola kalasy Қazakstannyn astanasy retinde resmi tүrde zhariyalandy 6 mamyr 1998 Қazakstannyn elordasy Akmola kalasy Astana bolyp ozgertildi 8 sәuir 1999 Soltүstik Қazakstan oblysynyn ontүstigindegi 3 audan Kokshetau kalasymen birge Akmola oblysyna berildi Akmola oblysynyn ortalygy Astanadan Kokshetauga koshirildi 14 sәuir 2001 Almaty oblysynyn ortalygy Almatydan Taldykorganga koshirildi 19 mausym 2018 Ontүstik Қazakstan oblysynyn atauy Tүrkistan oblysy bolyp ozgerdi Shymkent kalasy respublikalyk manyzy bar kalaga zhatkyzylyp oblys ortalygy Tүrkistanga koshirildiҚazakstan oblystary shekaralarynyn ozgeris tarihy 1954 2016 23 nauryz 2019 Қazakstannyn elordasy Astana kalasy Nur Sultan bolyp ozgertildi 8 mausym 2022 Almaty oblysynyn ortalygy Taldykorgannan Қonaev buryngy Қapshagaj kalasyna koshirildi Zhanadan 3 oblys kuryldy Abaj oblysy Semej kalasy Zhetisu oblysy Taldykorgan kalasy Ұlytau oblysy Zhezkazgan kalasy17 kyrkүjek 2022 Қazakstannyn elordasy Nur Sultan kalasyna buryngy Astana atauy kajtaryldyDerekkozderҚazakstan Respublikasynyn әkimshilik aumaktyk birlikteri 2024 zhylgy 1 shilde Қazakstan Respublikasy halkynyn zhynysy zhәne zhergilikti zherdin tipine karaj sany 2022 zhylgy 1 kazanga Muragattalgan 9 zheltoksannyn 2022 zhyly Қazakstan Respublikasynyn zhalpy onirlik onimi 2023zh kantar zheltoksan Tagy karanyzҚazakstan audandary Қazakstan kalalary Қazakstan kentteri Қazakstan auyldyk okrugteri