Azərbaycanca AzərbaycancaБеларускі БеларускіDansk DanskDeutsch DeutschEspañola EspañolaFrançais FrançaisIndonesia IndonesiaItaliana Italiana日本語 日本語Қазақ ҚазақLietuvos LietuvosNederlands NederlandsPortuguês PortuguêsРусский Русскийසිංහල සිංහලแบบไทย แบบไทยTürkçe TürkçeУкраїнська Українська中國人 中國人United State United StateAfrikaans Afrikaans
Қолдау
www.wp1.kk-kz.nina.az
  • Уикипедия

Айдахо ағылш Idaho ˈaɪdəhoʊ Айдахоу тынық мұхиттық Солтүстік Батыстағы тобына жататын АҚШ штаты Штаттың ең үлкен қаласы

Айдахо штаты

Айдахо штаты
www.wp1.kk-kz.nina.azhttps://www.wp1.kk-kz.nina.az

Айдахо (ағылш. Idaho, [ˈaɪdəhoʊ];Айдахоу) — тынық мұхиттық Солтүстік-Батыстағы тобына жататын АҚШ штаты. Штаттың ең үлкен қаласы және астанасы — Бойсе. Басқа штаттармен салыстырғанда жер көлемі жөнінен 14-ші, ал тұрғыны жөнінен 40-шы орында. Штат мәртебесін 43-ші ретпен 1890 жылы 3 шілдеде иеленді. Штаттың ресми лақап аты: «Гауһарлы Штат» (ағылш. «Gem state»), табиғи ресурстарының молшылығына байланысты қойылған. Штат ұраны: «Әрқашан болады» (лат. Esto perpetuum).

АҚШ штаты

Айдахо
ағылш. Idaho

image image
Айдахо туы Айдахо мөрі
image

Штат ұраны

«Әрқашан болады» (Esto perpetua) (ағыл.)

Штат әні

Here We Have Idaho (ағыл.)

Штат лақапаты

«Гауһарлы Штат»

Астанасы

Бойсе

Ең ірі қаласы

Бойсе

Ірі қалалары



Покателло
Меридиан

Тұрғыны

▲1 567 582 (2010 жыл)
39-ші орын (АҚШ б-ша)
- тығыздығы
 7,24 адам/км²

Ауданы

14-ші орын
- барлығы
 216 632 км²
- су беті
 2 123 км² (0,98 %)
- ендік
 42° с. е. бойынша 49° с. е., 491 км
- бойлық 111° б. б. бойынша 117° б. б., 771 км

Теңіз деңгейінен биіктігі

- максимал биіктігі 3 861,2 м
- орташа биіктігі 1 520 м
- минимал биіктігі
 217 м

Штат статусын иеленуі

3 шілде 1890
43 ретпен
- штат болмай тұрып
 Айдахо жері

Губернаторы

(Р)

Вице-губернаторы

(Р)

Заң шығару органы

Айдахо легислатурасы
- жоғарғы палатасы
- төменгі палатасы

Сенат мүшелері

(Р)
(Р)

UTC−8/UTC−7,
жазда UTC−7/UTC−6

.id.us

Ресми сайты:

www.idaho.gov
image Ортаққордағы санаты: Айдахо
  1. Англияда және АҚШ-тың кейбір штаттарында заң шығаратын органдар атауы

Топонимикасы

Тарихшылар арасында штаттың атауына байланысты ортақ пікір жоқ. Бірақ та бұған байланысты бірнеше болжамдар бар, соның бірі: 1860 жылы лоббист Джордж Уиллинг (George M. Willing (ағыл.)) жаңа жерді «Айдахо» деп атауды ұсынды. Оның айтуы бойынша, бұл сөз шошондар тайпасының тілінде «таулы гауһар» дегенді білдіреді (ағылш. gem of the mountains). Дегенмен, Конгресте Уиллингтің дәлелдеріне күмәнданды, және жаңа жерге «Колорадо» деген атау берілді. Алайда 1859 жылы Колорадоның бір қаласы Айдахо деп аталған болатын (1866 жылдан бастап - Айдахо-Спрингс). Бірақ кей жерде Уиллинг бұл сөздің ойдан шығарылғаны жөнінде мойындады делінеді.

Басқа болжамға сәйкес «айдахо» (бастапқыда ағылш. ee-dáh-how («и-да́-хоу») сөзі шошондар тілінде «Күн шығады» дегенді білдірген; сонымен бiрге бұл сөз тайпасының да тiлiнен болуы мүмкін. Үшінші болжам бойынша «айдахо» («ídaahę́») сөзі «жау» дегенді білдіреді, яғни тайпасы тайпасын осылай атаған.

1860 жылы 9 маусымда Колумбия өзенінің бойымен бу кемесі жіберілді, ол «Айдахо» (ағылш. Idaho(e)) деп аталды.1861 жылы соның құрметіне жаңа құрылған округке Айдахо атауы берілді. 1863 жылы Вашингтон аумағынан жаңа аумақ бөлініп шықты (Айдахо округімен аттас). Және 1890 жылы Айдахо штат мәртебесін иеленді.

Тарихы

image
Орегон жері, 1818-1846 жж.

Айдахо жерінде алғашқы адамдар , б. з. д. XIII мыңжылдықта пайда болған деген мәліметтер кездеседі. Үнді тайпалары бірнеше мәдени аумақтарға бөлінген. Солардың ішінен өте ірі тайпалары - және . Еуропалықтардың келуіне дейін Айдахода 8 мыңдай адам мекен еткен.

Айдахо жеріне аяқ басқан алғашқы ақ адамдар мүшелері болды. Бұл экспедиция 1805 жылы 12 тамызда өткен. Келесі жылдары Айдахо қамбат аң терісімен айналысатын компаниялардың белсене зерттеле бастада. Сонымен қоса АҚШ пен Ұлыбритания арасында Айдахо жері үшін аймақтық даулар болды. Нәтижесінде 1846 жылы 15 маусымда бекітіліп, Орегон жері АҚШ-қа өтті.

1850—1860 жылдары Айдахо аумағынан алтынның бай қоры табылды, бұл алтын іздеушілердің көптеп келіуіне алып келді. Сонымен қоса алғашқы қалалар пайда бола бастады. 1890 жылы 3 шілдеде Айдахо 43-ші ретпен штат статусын иеленді. Қазіргі таңда штаттың ең басты өнеркәсіп салалары - тау-кен өндірісі, ауыл шаруашылығы және ғылыми-техникалық секторлар.

Географиясы

image
Айдахо картасы

Штаттың ауданы 216 446 км² құрайды (83 570 шаршы миль). Бұл көрсеткіш бойынша басқа штаттармен салыстырғанда 14-ші орында. Су бетінің жиынтық ауданы 2 131 км² (823 шаршы миль), яғни 0,98 %. Штаттың оңтүстігінен солтүстігіне дейінгі ұзындығы 164 және 479 мильді құрайды немесе 264 және 771 км, сәйкесінше ең қысқа және ең ұзын бөліктерінде. Штаттың шығысынан батысына дейінгі ұзындығы 45 мильден 305 мильге дейін немесе 72 км-ден 491 км-ге дейін, сәйкесінше ең тар және ең кең бөліктерінде.

Айдахо оңтүстігінде Юта және Невада штаттарымен, солтүстігінде — Британдық Колумбия канадалық провинциясымен, шығысында — Вайоминг штатымен және жотасын бойлай Монтана штатымен шектеседі. Ал батысында Орегон және Вашингтон штаттарымен шектеседі. Осылайша Айдахо штаты басқа алты штаттармен және бір канадалық провинциямен шектесіп жатыр.

Айдахо континенттiк су айырықтың батысында орналасқан. Штаттың 8 ірі геологиялық аймағы бар. Ең ескілерінің жасы 1 400 миллион жылды құрайды, ал жаңаларының жас шамасы — 16-17 миллион жыл. Штаттың жері көбіне таулы болып келеді. Батысынан шағасына дейін созылып жатыр. Аңғарда орналасқан штаттың ірі қалалары: Нампа, Колдуэлл, Айдахо-Фолс, Покателло т. б., соның ішінде қазіргі астанасы — Бойсе.

Айдахо штатында бірнеше кеме жүзетін өзендер бар, соның ішінде Снейк өзені. Штатта 2 мыңдай көл бар деп саналады. Ең ірі көлі — . Оның аумағы 180 шаршы миль (466 км²).

Айдахоның ең биік нүктесі — (3 859 м). Ол өзен аңғарында орналасқан. Ең төмен нүктесі (216 м) Льюистон қаласындағы Клируотер және Снейк өзендерінің қиылысында орналасқан.

Көрші штаттар
Солтүстік-батыс:
image 		Солтүстік:
(Канада) 		Солтүстік-шығыс:
image
Батыс:
image 		image Шығыс:
image


Оңтүстік-батыс
image 		Оңтүстік:
image 		Оңтүстік-шығыс:
image


Суреттері

image image image image
Кларкия шөгінділерінен қазып
алынған өсімдік жапырақтары 		Жеті шайтан таулары Овайхи өзенінің каньоны Снейк өзені Снейк өзен аңғары

Климаты

image
Сент-Мериз өзені, сәуір айы

Штат өзінің бірқалыпсыз климатымен ерекшеленеді. Тынық мұхитынан 500 км-ге қарамастан, Айдахоның климатына батыстан келетін ауа ағындары (атмосфералық ылғалдың негізгі көзі) ықпал етеді. Жазды күндері ауа массалары мен Кариб теңізінен айтарлықтай ылғал алып келеді.

Қысты күндері бұлттылықтың, ылғалдың және температураның орташа көрсеткіштері АҚШ-тың басқа бөліктеріне қарағанда жоғары болып келеді. Жалпы Айдахоның климаты қоңыржай климатты, оңтүстігіне қарай климаты құрғақ. Дауыл және құйындар өте сирек болады.

Флора және фаунасы

image
Айдахо ақ қарағайы (лат. Pinus monticola), Айдахо штатының белгілерінің бірі
image
Айдахо боршатышқаны

Штаттың аумағында 10 биомдар кездеседі және 3 мыңға жуық байырғы өсімдіктер өседі, соның ішінде ағаштың 20 түрі. Ылғалға бай өзен жағалауларында (лат. Tsuga heterophylla), (лат. Thuja plicata) және (лат. Populus trichocarpa) өседі; құрғақ жерлерінде (лат. Pínus ponderósa) және (лат. Pseudotsuga menziesii) өседі.

Штаттың таулы аймақтарында (лат. Pínus albicáulis) және (лат. Tsuga mertensiana) өседі.

Айдахо штатында мекендейтін сүтқоректілер: Вапити (лат. Cervus elaphus subspp.),Бұлан (лат. Alces alces), (лат. Odocoileus virginianus), (лат. Odocoileus hemionus),Ашамүйізді киік (лат. Antilocapra americana),Сабау қой (лат. Ovis canadensis), (лат. Oreamnos americanus),Барибал (лат. Ursus americanus),Пума (лат. Puma concolor), ірілері: (лат. Castor canadensis),Шалғын қасқыры (лат. Canis latrans),Түлкі (лат. Vulpes vulpes),Ондатр (лат. Ondatra zibethicus),Күзендер (лат. Mustela frenata), (лат. Lutra canadensis), (лат. Taxidea taxus), (лат. Thomomys talpoides), (лат. Mustela vison),Жанаттар (лат. Procyon lotor), (лат. Martes americana).

Айдахо аумағында үнемі ұя салатын тұқымдастарға Қырғауылдар тұқымдастары (лат. Phasianidae)Қаршыға тұқымдастары (лат. Accipitridae), (лат. Falconidae), (лат. Strigidae) т.б. жатады.

Сирек және жойылып бара жатқан түрлер

Омыртқалылар

Сүтқоректілер (Mammalia)
  • Қасқыр (Canis lupus)
  • Сұр аю
  • ()
  • ()
  • ()
Балықтар (Pisces)
  • () (Снейк өзені)
  • () (Кутеней өзені)
  • (Снейк өзені)
  • (Снейк өзені)

Омыртқасыздар (Invertebrata)

Өсімдіктер (Plantae)

Тұрғыны

image
Айдахо халқының тығыздығы

2010 жылы Айдахо штатының тұрғындар саны 1 567 582 адамды құрады, алдыңғы жылмен салыстырғанда 21 781 адамға (1.4 %) және 2000 жылмен салыстырғанды 273 629 адамға (21,1 %) өсті. Басқа штаттармен салыстырғанда бұл көрсеткіш бойынша 40-шы орында.

2010 жылы Айдахо штаты 2000-2010 жылдар аралығындағы тұрғынның өсу деңгейі бойынша төртінші орын алды. Айдаходан жоғарырақ көрсеткіштерге ие болған Невада (35,1 %), Техас (21,7 %) және Калифорния (10 %) штаттары. Ал 2004-2005 жылдар аралығындағы көрсеткіштер бойынша Невада мен Аризона штаттарынан кейін 3-ші орында болған.

Тұрындарының жартысына жуығы қалада тұрады. Этникалық құрамы (2000 жылғы деректер бойынша):

  • немістер — 18,8 %,
  • ағылшындар — 18,1 %,
  • ирландықтар — 10 %,
  • байырғы американдықтар — 8,1 %,
  • мексикалықтар — 5,5 %.

Штаттың тұрғындар санының динамикасы төменде келтiрiлген.

image

Ірі қалалары

Тұрғын саны 10 мыңнан асатын қалалар
1 шілде 2009 жылғы деректер бойынша
Бойсе ▲205,7 Пост-Фолс ▲26,9
Нампа ▲81,2 Москоу ▲24,3
Меридиан ▲68,5 Игл ▲19,7
Айдахо-Фолс ▲55,3 Аммон ▲13,9
Покателло ▲55,0 Куна ▲13,9
Кёр-д’Ален ▲43,8 Хейден ▲13,2
Колдуэлл ▲43,3 Чаббак ▲12,5
Туин-Фолс ▲42,7 Маунтин-Хоум ▼12,3
Левистон ▲31,9 Гарден-Сити ▲11,9
Рексбург ▲28,9 Блэкфут ▲11,2

Экономикасы

image
Айдахо алқабындағы трактор

2010 жылы штаттың Жалпы ішкі өнімі (ЖІӨ) 55,4 миллиард долларды құраса, әр адамға шаққандағы ЖІӨ мөлшері 35 363 долларды құрады.2008 жылы штаттың экономикасы АҚШ-тың басқа штаттарымен салыстырғанда 43-ші орында болды.

Штат экономикасының маңызды секторы ауыл шаруашылығы болып табылады. Жалпы АҚШ-та өсірілетін картоптың үштен бір бөлігі Айдахо штатына тиесілі. Әйгілі картоп сорттарының бірі болып есептеледі. Картоптан басқа Айдахода бидайдың үш түрі өсіріледі. Бақтақ және жасымық өндірісі бойынша бірінші орын алады. Айдахода азық-түлік және ағаш өндірісі, көлік және химия өнеркәсіптері, сонымен қоса қағаз, электроника өндірістері жақсы дамыған. Гудинг қаласында ирландиялық (ағылш. Glanbia) компаниясына тиесілі елдің ең ірі шикізат өндіретін зауыты орналасқан. Айдахода реактивті катерлер өндіруші ірі өндірістер (Jetboat (ағыл.)) орналасқан. Сандпойнт қаласында (Coldwater Creek (ағыл.)) компаниясының киім сататын орталық офисі орналасқан.

Штат экономикасының ірі секторы ғылыми және технология саласы болып табылады. 2001 жылы бұл сала штаттың ЖІӨ мөлшерінің 25 % құрады. 1991—2002 жылдар аралығында бұл саланың өсім деңгейі 38 % болды.

Жұмыс күші мен жұмыссыздықтың динамикасы:

image

Транспорты

Білім беру

image
Айдахо-Фолс қаласындағы мектеп

Айдахо аумағындағы ең алғашқы мектепті 1837 жылы миссионер (Henry H. Spalding (ағыл.)) салған болатын. 1865 жылы мектептер саны 12-ге жетті: 4 жеке меншік және 8 муниципалдық. 5 – 21 жас аралығындағы 1239 баланың үштен бір бөлігі осы мектептерде оқыды. 1887 жылы 8 – 14 жас аралығындағы балалардың мектепке баруға міндеттейтін заң қабылданды. Осы заң арқасында 1889 жылы 296 мектеп жұмыс істеп, онда 12 457 бала оқыды.

Алғашқы орта мектеп 1881 жылы штаттың қазіргі астанасы Бойсе қаласында салынған болатын. 1891 жылы штаттың білім министрлігі құрылды.2008 жылы штатта 751 мектеп жұмыс істеді, онда 275 мыңға жуық бала оқыған болатын. Бір оқушыға шаққандағы салыстырмалы шығын бойынша штат ең соңғы орындарда. 2007-2008 жылғы кейбір мәліметтерге сүйенсек бұл көрсеткіш бойынша Айдахо штаты Юта және Теннесси штаттарынан ғана озып, соңынан санағанда 3-ші орында болған, ал басқа мәліметтерде соңғы орында болған делінеді. Оқу бағдарламасына жұмсалатын аз шығынға қарамастан, 2006 жылы штаттың орташа Айкю-і (IQ (ағыл.)) 101,4 құрады (жалпыұлттық көрсеткіш - 98).

Жоғарғы оқу орындары

Айдахода үш университет жұмыс істейді. Штаттың ең алғашқы және басты университеті — (University of Idaho (ағыл.)). Бұл оқу орын университеттерге жер телiмдерiн тегiн бөлу бағдарламасының аясында 1889 жылы Москоу қаласында құрылды. Штаттың екінші университеті , (Idaho State University (ағыл.)), 1901 жылы Покателло қаласында «Айдахо академиясы» ретінде құрылып, университет статусын 1963 жылы иеленді. Штаттың үшінші университеті 1932 жылы Бойсе қаласына алғашында кіші колледж ретінде құрылып, 1974 жылдан бастап (Boise State University (ағыл.)) деп аталды.

Бұлардан басқа штат аумағында 4 жеке меншік университет, 5 колледж және 7 жеке меншік колледж жұмыс істейді:

Жеке меншік университеттер:

  • Brigham Young University–Idaho (ағыл.);
  • George Fox University (ағыл.);
  • Northwest Nazarene University (ағыл.);
  • University of Phoenix (ағыл.);

Штат колледждері:

  • College of Western Idaho (ағыл.);
  • Lewis-Clark State College (ағыл.);
  • North Idaho College (ағыл.);
  • College of Southern Idaho (ағыл.);
  • Eastern Idaho Technical College (ағыл.);
image
басты ғимаратының алды

Жеке меншік колледждер:

  • Carrington College (US) (ағыл.);
  • Brown Mackie College (ағыл.);
  • College of Idaho (ағыл.);
  • ITT Technical Institute (ағыл.);
  • New Saint Andrews College (ағыл.);
  • Stevens–Henager College (ағыл.);
  • Уэсли қолданбалы теология орталығы.

Спорты

image
Boise State Broncos football және Wyoming Cowboys fooball командалары, 2006 жыл

Штатта дамыған негізгі спорт түрлері қатарына бейсбол, шайбалы хоккей және баскетбол жатады. Бірақ жоғарғы ұлттық спорт лигаларына қатысатын командалары жоқ.

1926-1928 жылдары Айдахо мен Юта арасында С класының бейсбол лигасы өтті. Қазіргі күнге дейін штатта екі кәсіби бейсбол командасы бар: (Idaho Falls Chukars (ағыл.)) және (Boise Hawks (ағыл.)). Сонымен бірге 6 жергiлiктi бейсбол лигалары жұмыс iстейдi.

Үш командасы кіреді: (Boise State Broncos (ағыл.);Таулы батыс конференциясы), (Idaho Vandals (ағыл.);Батыс атлетикалық конференциясы), (Idaho State Bengals (ағыл.);Үлкен аспан конференциясы).

Штаттың кәсіби баскетбол командасы (Idaho Stampede (ағыл.)) болып табылады, 2006 жылға дейін КБА құрамында болған, қазір ҰБА дамыту лигасында. 2007-2008 жылдары бұл команда лиганың чемпион атағын жеңіп алған.

Штаттың кәсіпқой командасы ретінде (Idaho Sneakers (ағыл.)) танылған. Кезінде бұл командаға және деген спортшылар қатысқан болатын. Команда 1994 жылдан бастап World TeamTennis турниріне қатысып келеді. Сол жылы турнирде екінші орынды иемденген.

ECHL хоккей лигасына штаттың (Idaho Steelheads (ағыл.)) деген командасы қатысады. 2004, 2007 жылдары Айдахо Стилхедс екі мәрте (Kelly Cup (ағыл.)) және 2009—2010 маусымда (Brabham Cup (ағыл.)) жеңіп алған.

Гольф спорты бойынша жалпыұлттық турнир аясында Айдахода үнемі Albertsons Boise Open (ағыл.) турнирі өтеді.

Назар аударарлық орындары

Ұлттық саябақтар, қорықтар, ескерткіштер, тарихи орындар

image
Сити-оф-Рокс ұлттық қорығы
  • Йеллоустон (ішінара)
  • (California Trail) (ағыл.) (ішінара)
  • (City of Rocks National Reserve)
  • Craters of the Moon National Monument and Preserve (ағыл.)
  • Hagerman Fossil Beds National Monument (ағыл.)
  • Lewis and Clark National Historic Trail (ағыл.) (ішінара)
  • Minidoka National Historic Site (ағыл.)
  • Nez Perce National Historical Park (ағыл.)
  • Oregon Trail (ағыл.) (ішінара)

Ұлттық демалыс орындары

image
Хелс-Каньон
  • Хелс-Каньон (ағыл.)
  • Соутут (ағыл.)

Ұлттық қорықтар

  • Бэр-Лейк (ағыл.)
  • Грейс-Лейк (ағыл.)
  • Дир-Флэт (ағыл.)
  • Камас (ағыл.)
  • Кутеней (ағыл.)
  • Минидока (ағыл.)

Ұлттық қорықшалар

  • Snake River Birds of Prey National Conservation Area (ағыл.)

Ресми белгілері

Толық мақаласы:
  • Ұраны: Esto perpetua («Әрқашан болады»)
  • Әні: Here We Have Idaho (ағыл.)
  • Биі: (ағылш. Square dance)
  • Құс: Mountain Bluebird (лат. Sialia currucoides)
  • Жылқы: (ағылш. Appaloosa)
  • Жыртқыш: Лашын (лат. Falco peregrinus)
  • Балық: (лат. Oncorhynchus clarkii)
  • Жәндік: (лат. Danaus plexippus)
  • Жеміс: Қаражидек (лат. Vaccínium myrtíllus)
  • Көкөніс: Картоп
  • Ағаш: (лат. Pinus monticola)
  • Гүл: Syringa (лат. Philadelphus lewisii)
  • Қазба: Хагерман Жылқысы (ағылш. Hagerman Horse; лат. Equus simplicidens)
  • Гауһар тас: Жұлдызды гранат (ағылш. Star garnet)
  • image
    Аппалуза жылқысы, штаттың белгілерінің бірі
  • image
    Хагерман Жылқысының қаңқасы (ағылш. Hagerman Horse)
  • image
    Сквэр данс биінің белгісі
  • image
    Тау көк шымшығы (ағылш. Mountain Bluebird)
  • image
    Лашын
  • image
    Syringa (Philadelphus lewisii) гүлі

Дереккөздер

  1. Pronunciation of Idaho. Inogolo.
  2. John E. Rees Idaho - its meaning, origin and application — Portland: The Ivy Press, 1917. — 16 p. — ISBN 1113409312.
  3. Fun Facts and Trivia - Historic Idaho Springs  (ағыл.). Historical Society of Idaho Springs. Тексерілді, 17 қазан 2010.
  4. Richard W. Etulain, Bert W. Marley The Idaho heritage: a collection of historical essays — Idaho State University Press, 1974. — 230 p.
  5. Erl H. Ellis That Word "Idaho". — Denver: Western Folklore, 1951. — № 4.
  6. Online Etymology Dictionary  (ағыл.). Тексерілді, 17 қазан 2010.
  7. Idaho's Name  (ағыл.). Official Idaho Vacation and Travel Planning Guide. Тексерілді, 17 қазан 2010.
  8. Idaho County  (ағыл.). Idaho.gov. Тексерілді, 17 қазан 2010.
  9. Wilson Butte Cave  (ағыл.). Bureau of Land Management. Тексерілді, 8 қараша 2010.
  10. The Peoples of Idaho: Native Settlers  (ағыл.). Idaho Museum of Natural History. Тексерілді, 8 қараша 2010.
  11. Jill Foran Idaho. A guide to American states, American States Series. — Weigl Publishers Inc., 2002. — P. 17. — 32 p.
  12. Idaho Culture  (ағыл.). Official Idaho Vacation and Travel Planning Guide. Тексерілді, 10 қараша 2010.
  13. Lemhi Pass--Lewis and Clark Expedition  (ағыл.). A National Register of Historic Places Travel Itinerary. Тексерілді, 10 қараша 2010.
  14. The Lewis and Clark Back Country Byway and Adventure Road  (ағыл.). Bureau of Land Management. Тексерілді, 11 қараша 2010.
  15. Treaty between Her Majesty and the United States of America, for the Settlement of the Oregon Boundary  (ағыл.). Université de Montréal. Тексерілді, 20 қараша 2010.
  16. Table 347. Land and Water Area of States and Other Entities: 2000 // Statistical Abstract of the United States: The National Data Book / Census Bureau — Government Printing Office, 2005. — P. 221. — 512 p. — ISBN 0160739780.
  17. United States Summary: 2000, Population and Housing Unit Counts  (ағыл.). U.S. Census Bureau. Тексерілді, 4 қараша 2010.
  18. Idaho Profile  (ағыл.). Idaho Secretary of State. Тексерілді, 4 қараша 2010.
  19. Spatial databases for the geology of the Northern Rocky Mountains - Idaho, Montana, and Washington  (ағыл.). U.S. Geological Survey. Тексерілді, 4 қараша 2010.
  20. Washington State, USA  (ағыл.). Vancouverisland.com. Тексерілді, 4 қараша 2010.
  21. Climate of Idaho  (ағыл.). Western Regional Climate Center. Тексерілді, 4 қараша 2010.
  22. GNIS Detail - Bitterroot Range  (ағыл.). U.S. Geological Survey. Тексерілді, 25 қазан 2010.
  23. Snake River Plain, Idaho  (ағыл.). Earth Observatory, NASA. Тексерілді, 25 қазан 2010.
  24. Snake River  (ағыл.). U.S. Geological Survey. Тексерілді, 25 қазан 2010.
  25. The NGS Data Sheet  (ағыл.). National Geodetic Survey. Тексерілді, 25 қазан 2010.
  26. State Fast Facts: Idaho#Geography  (ағыл.). CBS news. Тексерілді, 25 қазан 2010.
  27. Idaho Geology  (ағыл.). Geology.com. Тексерілді, 25 қазан 2010.
  28. Donna Henderson, Aberdeen Research, Christopher J.Williams, Jeffrey S. Miller Прогнозирование фитофтороза картофеля в южном Айдахо с использованием логистического регрессивного анализа (en) = Forecasting Late Blight in Potato Crops of Southern Idaho Using Logistic Regression Analysis // Plant Disease. — The American Phytopathological Society, тамыз 2007. — Т. 91. — № 8. — б. 951-956.
  29. А. Д. Букштынов, Б. И. Грошев, Г. В. Крылов. Леса (Природа мира). М.: Мысль, 1981
  30. Trees of The Idaho Forest  (ағыл.). Idaho Forest Products Commission. Тексерілді, 7 қараша 2010.
  31. PLANTS Profile for Tsuga heterophylla (western hemlock)  (ағыл.). USDA PLANTS. Тексерілді, 7 қараша 2010.
  32. PLANTS Profile for Thuja plicata (western redcedar)  (ағыл.). USDA PLANTS. Тексерілді, 7 қараша 2010.
  33. PLANTS Profile for Populus balsamifera ssp. trichocarpa (black cottonwood)  (ағыл.). USDA PLANTS. Тексерілді, 7 қараша 2010.
  34. PLANTS Profile for Pinus ponderosa (ponderosa pine)  (ағыл.). USDA PLANTS. Тексерілді, 7 қараша 2010.
  35. PLANTS Profile for Pseudotsuga menziesii (Douglas-fir)  (ағыл.). USDA PLANTS. Тексерілді, 7 қараша 2010.
  36. PLANTS Profile for Pinus albicaulis (whitebark pine)  (ағыл.). USDA PLANTS. Тексерілді, 7 қараша 2010.
  37. PLANTS Profile for Tsuga mertensiana (mountain hemlock)  (ағыл.). USDA PLANTS. Тексерілді, 7 қараша 2010.
  38. Alvin A. Gajadhar, Stacy V. Tessaro, William D.G. Yates Diagnosis of Elaphostrongylus cervi infection in New Zealand red deer (Corvus elaphus) quarantined in Canada, and experimental determination of a new extended prepatent period (en). — Can Vet J, 1994. — Т. 35. — б. 433-437.
  39. American Elk  (ағыл.). Natural Resources Conservation Service. Тексерілді, 7 қараша 2010.
  40. R. Lee Lyman New Record of Moose (Alces alces) in Southeastern Washington State  (ағыл.). Northwest Scientific Association. Тексерілді, 7 қараша 2010.
  41. Donald Streubel White-tailed Deer  (ағыл.). Idaho State University. Тексерілді, 7 қараша 2010.
  42. Odocoileus hemionus  (ағыл.). US Forest Service. Тексерілді, 7 қараша 2010.
  43. Antilocapra americana  (ағыл.). US Forest Service. Тексерілді, 7 қараша 2010.
  44. Ovis canadensis  (ағыл.). US Forest Service. Тексерілді, 7 қараша 2010.
  45. Donald Streubel Mountain Goat  (ағыл.). Idaho State University. Тексерілді, 7 қараша 2010.
  46. Ursus americanus  (ағыл.). US Forest Service. Тексерілді, 7 қараша 2010.
  47. Puma concolor  (ағыл.). US Forest Service. Тексерілді, 7 қараша 2010.
  48. American Beaver  (ағыл.). Idaho State University. Тексерілді, 7 қараша 2010.
  49. Coyote  (ағыл.). Idaho State University. Тексерілді, 7 қараша 2010.
  50. Red fox  (ағыл.). Idaho State University. Тексерілді, 7 қараша 2010.
  51. Muskrat  (ағыл.). Idaho State University. Тексерілді, 7 қараша 2010.
  52. Long-tailed Weasel  (ағыл.). Idaho State University. Тексерілді, 7 қараша 2010.
  53. Northern River Otter  (ағыл.). Idaho State University. Тексерілді, 7 қараша 2010.
  54. American Badger  (ағыл.). Idaho State University. Тексерілді, 7 қараша 2010.
  55. Northern Pocket Gopher  (ағыл.). Idaho State University. Тексерілді, 7 қараша 2010.
  56. Mink  (ағыл.). Idaho State University. Тексерілді, 7 қараша 2010.
  57. Common Raccoon  (ағыл.). Idaho State University. Тексерілді, 7 қараша 2010.
  58. American Marten  (ағыл.). Idaho State University. Тексерілді, 7 қараша 2010.
  59. Ruffed grouse Species Account  (ағыл.). Idaho State University. Тексерілді, 7 қараша 2010.
  60. Sage grouse Species Account  (ағыл.). Idaho State University. Тексерілді, 7 қараша 2010.
  61. Blue grouse Species Account  (ағыл.). Idaho State University. Тексерілді, 7 қараша 2010.
  62. Spruce grouse Species Account  (ағыл.). Idaho State University. Тексерілді, 7 қараша 2010.
  63. Ring-necked pheasant Species Account  (ағыл.). Idaho State University. Тексерілді, 7 қараша 2010.
  64. Gray partridge Species Account  (ағыл.). Idaho State University. Тексерілді, 7 қараша 2010.
  65. Bald eagle Species Account  (ағыл.). Idaho State University. Тексерілді, 7 қараша 2010.
  66. Golden eagle Info  (ағыл.). Idaho State University. Тексерілді, 7 қараша 2010.
  67. Merlin Species Account  (ағыл.). Idaho State University. Тексерілді, 7 қараша 2010.
  68. Peregrine falcon Info  (ағыл.). Idaho State University. Тексерілді, 7 қараша 2010.
  69. Common barn-owl Info  (ағыл.). Idaho State University. Тексерілді, 7 қараша 2010.
  70. Burrowing owl Info  (ағыл.). Idaho State University. Тексерілді, 7 қараша 2010.
  71. Threatened & Endangered Species  (ағыл.). Idaho.gov. Тексерілді, 8 қараша 2010.
  72. State Fact Sheets: Idaho: Population, Income, Education, Employment, and Federal Funds  (ағыл.). Economic Research Service, USDA, Washington, DC. Тексерілді, 17 сәуір 2011.
  73. Idaho QuickFacts from the US Census Bureau  (ағыл.). U.S. Census Bureau. Тексерілді, 17 сәуір 2011.
  74. Idaho Ranks Fourth in Fastest Growing States in 2010 Census  (ағыл.). Idaho Department of Labor News. Тексерілді, 17 сәуір 2011.
  75. Ancestry: 2000  (ағыл.). census.gov. Тексерілді, 24 қазан 2011.
  76. Resident Population Data — 2010 Census  (ағыл.). census.gov. Тексерілді, 24 қазан 2011.
  77. Population Estimates  (ағыл.). U.S. Census Bureau, Population Division. Тексерілді, 16 сәуір 2011.
  78. Idaho Gross State Product Rebounds in 2010  (ағыл.). Idaho Department of Labor. Тексерілді, 21 маусым 2011.
  79. Idaho GDP size and rank  (ағыл.). EconPost. Тексерілді, 23 маусым 2011.
  80. Varieties - Russet Burbank (Solanum tuberosum)  (ағыл.). Potato Association of America. Тексерілді, 21 шілде 2011.
  81. Facts About Idaho  (ағыл.). Idaho Department of Commerce. Тексерілді, 18 тамыз 2011.
  82. Interim Results 2004  (ағыл.). Glanbia.com. Тексерілді, 21 маусым 2011.
  83. Women's Apparel & Fashion Accessories  (ағыл.). Coldwater Creek. Тексерілді, 22 маусым 2011.
  84. The Power of Idaho  (ағыл.). Idaho Economic Development Association. Тексерілді, 22 маусым 2011.
  85. Economy  (ағыл.). Idaho.gov. Тексерілді, 10 қараша 2011.
  86. A Brief History Of Education In Idaho  (ағыл.). Idaho State Department of Education. Тексерілді, 18 шілде 2011.
  87. Idaho Schools - Public & Private Schools (ID)  (ағыл.). Local School Directory. Тексерілді, 19 шілде 2011.
  88. Times-News report: Idaho lags behind most states in per-student funding  (ағыл.). Magicvalley.com. Тексерілді, 19 шілде 2011.
  89. Michael A. McDaniel Estimating state IQ: Measurement challenges and preliminary correlates (en) // Intelligence. — Virginia Commonwealth University: Elsevier, 2006. — № 34. — б. 607-619.
  90. Richard Lynn, Tatu Vanhanen IQ and Global Inequality — Augusta, GA: Washington Summit Publishers, 2006. — ISBN 1593680252.
  91. Colleges & Universities  (ағыл.). Idaho.gov. Тексерілді, 18 шілде 2011.
  92. History of Idaho State University  (ағыл.). Idaho State University. Тексерілді, 19 шілде 2011.
  93. Rebecca S. Kraus Minor league baseball: community building through hometown sports — Routledge, 2003. — P. 41. — 206 p. — ISBN 0789017563.
  94. Leagues  (ағыл.). The Idaho Baseball Network. Тексерілді, 24 шілде 2011.
  95. Boise State moves to Mountain West  (ағыл.). ESPN. Тексерілді, 25 шілде 2011.
  96. Idaho Vandals  (ағыл.). ESPN. Тексерілді, 25 шілде 2011.
  97. Idaho State Bengals  (ағыл.). ESPN. Тексерілді, 25 шілде 2011.
  98. Stampede History  (ағыл.). NBA. Тексерілді, 26 шілде 2011.
  99. Idaho Stampede Win 2008 D-League Finals Presented By Delta  (ағыл.). Тексерілді, 26 шілде 2011.
  100. Andy Roddick  (ағыл.). WTT.com. Тексерілді, 25 шілде 2011.
  101. ASAP Sports Transcripts - Tennis - 1997 - US OPEN - September 4 - Rick Leach  (ағыл.). ASAP Sports, Inc.. Тексерілді, 25 шілде 2011.
  102. 2010 WTT MEDIA GUIDE  (ағыл.). WTT.com. Тексерілді, 25 шілде 2011.
  103. History of the Kelly Cup  (ағыл.). ECHL. Тексерілді, 26 шілде 2011.
  104. Alaska wins Brabham Cup  (ағыл.). ECHL. Тексерілді, 26 шілде 2011.
  105. Albertsons Boise Open Pres'd by Kraft  (ағыл.). PGATOUR.com. Тексерілді, 25 шілде 2011.
  106. Idaho’s state symbols are an official part of Idaho Code  (ағыл.). Idaho State Historical Society. Тексерілді, 31 тамыз 2011.

Сыртқы сілтемелер

Ортаққорда бұған қатысты медиа санаты бар: Idaho
  • Айдахо штаты (орыс.) — қосымша мәліметтер.
  • Айдахо штатының суреттеріМұрағатталған 18 қаңтардың 2012 жылы.
  • State of Idaho government website (ағыл.)
  • Energy Profile for Idaho Мұрағатталған 2 ақпанның 2007 жылы. (ағыл.)
  • Idaho Department of Parks and Recreation (ағыл.)
  • Idaho Newspapers Мұрағатталған 20 маусымның 2012 жылы. (ағыл.)
image
Бұл мақала қазақша Уикипедияның таңдаулы мақалалар тізіміне енеді.

уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер

Ajdaho agylsh Idaho ˈaɪdehoʊ Ajdahou tynyk muhittyk Soltүstik Batystagy tobyna zhatatyn AҚSh shtaty Shtattyn en үlken kalasy zhәne astanasy Bojse Baska shtattarmen salystyrganda zher kolemi zhoninen 14 shi al turgyny zhoninen 40 shy orynda Shtat mәrtebesin 43 shi retpen 1890 zhyly 3 shildede ielendi Shtattyn resmi lakap aty Gauһarly Shtat agylsh Gem state tabigi resurstarynyn molshylygyna bajlanysty kojylgan Shtat urany Әrkashan bolady lat Esto perpetuum AҚSh shtatyAjdaho agylsh IdahoAjdaho tuy Ajdaho moriShtat urany Әrkashan bolady Esto perpetua agyl Shtat әni Here We Have Idaho agyl Shtat lakapaty Gauһarly Shtat Astanasy BojseEn iri kalasy BojseIri kalalary Pokatello MeridianTurgyny 1 567 582 2010 zhyl 39 shi oryn AҚSh b sha tygyzdygy 7 24 adam km Audany 14 shi oryn barlygy 216 632 km su beti 2 123 km 0 98 endik 42 s e bojynsha 49 s e 491 km bojlyk 111 b b bojynsha 117 b b 771 kmTeniz dengejinen biiktigi maksimal biiktigi 3 861 2 m ortasha biiktigi 1 520 m minimal biiktigi 217 mShtat statusyn ielenui 3 shilde 1890 43 retpen shtat bolmaj turyp Ajdaho zheriGubernatory R Vice gubernatory R Zan shygaru organy Ajdaho legislaturasy zhogargy palatasy tomengi palatasySenat mүsheleri R R UTC 8 UTC 7 zhazda UTC 7 UTC 6 id usResmi sajty www idaho govOrtakkordagy sanaty AjdahoAngliyada zhәne AҚSh tyn kejbir shtattarynda zan shygaratyn organdar atauyToponimikasyTarihshylar arasynda shtattyn atauyna bajlanysty ortak pikir zhok Birak ta bugan bajlanysty birneshe bolzhamdar bar sonyn biri 1860 zhyly lobbist Dzhordzh Uilling George M Willing agyl zhana zherdi Ajdaho dep ataudy usyndy Onyn ajtuy bojynsha bul soz shoshondar tajpasynyn tilinde tauly gauһar degendi bildiredi agylsh gem of the mountains Degenmen Kongreste Uillingtin dәlelderine kүmәndandy zhәne zhana zherge Kolorado degen atau berildi Alajda 1859 zhyly Koloradonyn bir kalasy Ajdaho dep atalgan bolatyn 1866 zhyldan bastap Ajdaho Springs Birak kej zherde Uilling bul sozdin ojdan shygarylgany zhoninde mojyndady delinedi Baska bolzhamga sәjkes ajdaho bastapkyda agylsh ee dah how i da hou sozi shoshondar tilinde Kүn shygady degendi bildirgen sonymen birge bul soz tajpasynyn da tilinen boluy mүmkin Үshinshi bolzham bojynsha ajdaho idaahe sozi zhau degendi bildiredi yagni tajpasy tajpasyn osylaj atagan 1860 zhyly 9 mausymda Kolumbiya ozeninin bojymen bu kemesi zhiberildi ol Ajdaho agylsh Idaho e dep ataldy 1861 zhyly sonyn kurmetine zhana kurylgan okrugke Ajdaho atauy berildi 1863 zhyly Vashington aumagynan zhana aumak bolinip shykty Ajdaho okrugimen attas Zhәne 1890 zhyly Ajdaho shtat mәrtebesin ielendi TarihyOregon zheri 1818 1846 zhzh Ajdaho zherinde algashky adamdar b z d XIII mynzhyldykta pajda bolgan degen mәlimetter kezdesedi Үndi tajpalary birneshe mәdeni aumaktarga bolingen Solardyn ishinen ote iri tajpalary zhәne Europalyktardyn keluine dejin Ajdahoda 8 myndaj adam meken etken Ajdaho zherine ayak baskan algashky ak adamdar mүsheleri boldy Bul ekspediciya 1805 zhyly 12 tamyzda otken Kelesi zhyldary Ajdaho kambat an terisimen ajnalysatyn kompaniyalardyn belsene zerttele bastada Sonymen kosa AҚSh pen Ұlybritaniya arasynda Ajdaho zheri үshin ajmaktyk daular boldy Nәtizhesinde 1846 zhyly 15 mausymda bekitilip Oregon zheri AҚSh ka otti 1850 1860 zhyldary Ajdaho aumagynan altynnyn baj kory tabyldy bul altyn izdeushilerdin koptep keliuine alyp keldi Sonymen kosa algashky kalalar pajda bola bastady 1890 zhyly 3 shildede Ajdaho 43 shi retpen shtat statusyn ielendi Қazirgi tanda shtattyn en basty onerkәsip salalary tau ken ondirisi auyl sharuashylygy zhәne gylymi tehnikalyk sektorlar GeografiyasyAjdaho kartasy Shtattyn audany 216 446 km kurajdy 83 570 sharshy mil Bul korsetkish bojynsha baska shtattarmen salystyrganda 14 shi orynda Su betinin zhiyntyk audany 2 131 km 823 sharshy mil yagni 0 98 Shtattyn ontүstiginen soltүstigine dejingi uzyndygy 164 zhәne 479 mildi kurajdy nemese 264 zhәne 771 km sәjkesinshe en kyska zhәne en uzyn bolikterinde Shtattyn shygysynan batysyna dejingi uzyndygy 45 milden 305 milge dejin nemese 72 km den 491 km ge dejin sәjkesinshe en tar zhәne en ken bolikterinde Ajdaho ontүstiginde Yuta zhәne Nevada shtattarymen soltүstiginde Britandyk Kolumbiya kanadalyk provinciyasymen shygysynda Vajoming shtatymen zhәne zhotasyn bojlaj Montana shtatymen shektesedi Al batysynda Oregon zhәne Vashington shtattarymen shektesedi Osylajsha Ajdaho shtaty baska alty shtattarmen zhәne bir kanadalyk provinciyamen shektesip zhatyr Ajdaho kontinenttik su ajyryktyn batysynda ornalaskan Shtattyn 8 iri geologiyalyk ajmagy bar En eskilerinin zhasy 1 400 million zhyldy kurajdy al zhanalarynyn zhas shamasy 16 17 million zhyl Shtattyn zheri kobine tauly bolyp keledi Batysynan shagasyna dejin sozylyp zhatyr Angarda ornalaskan shtattyn iri kalalary Nampa Kolduell Ajdaho Fols Pokatello t b sonyn ishinde kazirgi astanasy Bojse Ajdaho shtatynda birneshe keme zhүzetin ozender bar sonyn ishinde Snejk ozeni Shtatta 2 myndaj kol bar dep sanalady En iri koli Onyn aumagy 180 sharshy mil 466 km Ajdahonyn en biik nүktesi 3 859 m Ol ozen angarynda ornalaskan En tomen nүktesi 216 m Lyuiston kalasyndagy Kliruoter zhәne Snejk ozenderinin kiylysynda ornalaskan Korshi shtattarSoltүstik batys Soltүstik Kanada Soltүstik shygys Batys Shygys Ontүstik batys Ontүstik Ontүstik shygys Suretteri Klarkiya shogindilerinen kazyp alyngan osimdik zhapyraktary Zheti shajtan taulary Ovajhi ozeninin kanony Snejk ozeni Snejk ozen angaryKlimatySent Meriz ozeni sәuir ajy Shtat ozinin birkalypsyz klimatymen erekshelenedi Tynyk muhitynan 500 km ge karamastan Ajdahonyn klimatyna batystan keletin aua agyndary atmosferalyk ylgaldyn negizgi kozi ykpal etedi Zhazdy kүnderi aua massalary men Karib tenizinen ajtarlyktaj ylgal alyp keledi Қysty kүnderi bulttylyktyn ylgaldyn zhәne temperaturanyn ortasha korsetkishteri AҚSh tyn baska bolikterine karaganda zhogary bolyp keledi Zhalpy Ajdahonyn klimaty konyrzhaj klimatty ontүstigine karaj klimaty kurgak Dauyl zhәne kujyndar ote sirek bolady Flora zhәne faunasyAjdaho ak karagajy lat Pinus monticola Ajdaho shtatynyn belgilerinin biriAjdaho borshatyshkany Shtattyn aumagynda 10 biomdar kezdesedi zhәne 3 mynga zhuyk bajyrgy osimdikter osedi sonyn ishinde agashtyn 20 tүri Ylgalga baj ozen zhagalaularynda lat Tsuga heterophylla lat Thuja plicata zhәne lat Populus trichocarpa osedi kurgak zherlerinde lat Pinus ponderosa zhәne lat Pseudotsuga menziesii osedi Shtattyn tauly ajmaktarynda lat Pinus albicaulis zhәne lat Tsuga mertensiana osedi Ajdaho shtatynda mekendejtin sүtkorektiler Vapiti lat Cervus elaphus subspp Bulan lat Alces alces lat Odocoileus virginianus lat Odocoileus hemionus Ashamүjizdi kiik lat Antilocapra americana Sabau koj lat Ovis canadensis lat Oreamnos americanus Baribal lat Ursus americanus Puma lat Puma concolor irileri lat Castor canadensis Shalgyn kaskyry lat Canis latrans Tүlki lat Vulpes vulpes Ondatr lat Ondatra zibethicus Kүzender lat Mustela frenata lat Lutra canadensis lat Taxidea taxus lat Thomomys talpoides lat Mustela vison Zhanattar lat Procyon lotor lat Martes americana Ajdaho aumagynda үnemi uya salatyn tukymdastarga Қyrgauyldar tukymdastary lat Phasianidae Қarshyga tukymdastary lat Accipitridae lat Falconidae lat Strigidae t b zhatady Sirek zhәne zhojylyp bara zhatkan tүrler Omyrtkalylar Sүtkorektiler Mammalia Қaskyr Canis lupus Sur ayu Balyktar Pisces Snejk ozeni Kutenej ozeni Snejk ozeni Snejk ozeni Omyrtkasyzdar Invertebrata Өsimdikter Plantae TurgynyAjdaho halkynyn tygyzdygy 2010 zhyly Ajdaho shtatynyn turgyndar sany 1 567 582 adamdy kurady aldyngy zhylmen salystyrganda 21 781 adamga 1 4 zhәne 2000 zhylmen salystyrgandy 273 629 adamga 21 1 osti Baska shtattarmen salystyrganda bul korsetkish bojynsha 40 shy orynda 2010 zhyly Ajdaho shtaty 2000 2010 zhyldar aralygyndagy turgynnyn osu dengeji bojynsha tortinshi oryn aldy Ajdahodan zhogaryrak korsetkishterge ie bolgan Nevada 35 1 Tehas 21 7 zhәne Kaliforniya 10 shtattary Al 2004 2005 zhyldar aralygyndagy korsetkishter bojynsha Nevada men Arizona shtattarynan kejin 3 shi orynda bolgan Turyndarynyn zhartysyna zhuygy kalada turady Etnikalyk kuramy 2000 zhylgy derekter bojynsha nemister 18 8 agylshyndar 18 1 irlandyktar 10 bajyrgy amerikandyktar 8 1 meksikalyktar 5 5 Shtattyn turgyndar sanynyn dinamikasy tomende keltirilgen Iri kalalary Turgyn sany 10 mynnan asatyn kalalar 1 shilde 2009 zhylgy derekter bojynshaBojse 205 7 Post Fols 26 9Nampa 81 2 Moskou 24 3Meridian 68 5 Igl 19 7Ajdaho Fols 55 3 Ammon 13 9Pokatello 55 0 Kuna 13 9Kyor d Alen 43 8 Hejden 13 2Kolduell 43 3 Chabbak 12 5Tuin Fols 42 7 Mauntin Houm 12 3Leviston 31 9 Garden Siti 11 9Reksburg 28 9 Blekfut 11 2EkonomikasyAjdaho alkabyndagy traktor 2010 zhyly shtattyn Zhalpy ishki onimi ZhIӨ 55 4 milliard dollardy kurasa әr adamga shakkandagy ZhIӨ molsheri 35 363 dollardy kurady 2008 zhyly shtattyn ekonomikasy AҚSh tyn baska shtattarymen salystyrganda 43 shi orynda boldy Shtat ekonomikasynyn manyzdy sektory auyl sharuashylygy bolyp tabylady Zhalpy AҚSh ta osiriletin kartoptyn үshten bir boligi Ajdaho shtatyna tiesili Әjgili kartop sorttarynyn biri bolyp esepteledi Kartoptan baska Ajdahoda bidajdyn үsh tүri osiriledi Baktak zhәne zhasymyk ondirisi bojynsha birinshi oryn alady Ajdahoda azyk tүlik zhәne agash ondirisi kolik zhәne himiya onerkәsipteri sonymen kosa kagaz elektronika ondiristeri zhaksy damygan Guding kalasynda irlandiyalyk agylsh Glanbia kompaniyasyna tiesili eldin en iri shikizat ondiretin zauyty ornalaskan Ajdahoda reaktivti katerler ondirushi iri ondirister Jetboat agyl ornalaskan Sandpojnt kalasynda Coldwater Creek agyl kompaniyasynyn kiim satatyn ortalyk ofisi ornalaskan Shtat ekonomikasynyn iri sektory gylymi zhәne tehnologiya salasy bolyp tabylady 2001 zhyly bul sala shtattyn ZhIӨ molsherinin 25 kurady 1991 2002 zhyldar aralygynda bul salanyn osim dengeji 38 boldy Zhumys kүshi men zhumyssyzdyktyn dinamikasy TransportyBilim beruAjdaho Fols kalasyndagy mektep Ajdaho aumagyndagy en algashky mektepti 1837 zhyly missioner Henry H Spalding agyl salgan bolatyn 1865 zhyly mektepter sany 12 ge zhetti 4 zheke menshik zhәne 8 municipaldyk 5 21 zhas aralygyndagy 1239 balanyn үshten bir boligi osy mektepterde okydy 1887 zhyly 8 14 zhas aralygyndagy balalardyn mektepke baruga mindettejtin zan kabyldandy Osy zan arkasynda 1889 zhyly 296 mektep zhumys istep onda 12 457 bala okydy Algashky orta mektep 1881 zhyly shtattyn kazirgi astanasy Bojse kalasynda salyngan bolatyn 1891 zhyly shtattyn bilim ministrligi kuryldy 2008 zhyly shtatta 751 mektep zhumys istedi onda 275 mynga zhuyk bala okygan bolatyn Bir okushyga shakkandagy salystyrmaly shygyn bojynsha shtat en songy oryndarda 2007 2008 zhylgy kejbir mәlimetterge sүjensek bul korsetkish bojynsha Ajdaho shtaty Yuta zhәne Tennessi shtattarynan gana ozyp sonynan sanaganda 3 shi orynda bolgan al baska mәlimetterde songy orynda bolgan delinedi Oku bagdarlamasyna zhumsalatyn az shygynga karamastan 2006 zhyly shtattyn ortasha Ajkyu i IQ agyl 101 4 kurady zhalpyulttyk korsetkish 98 Zhogargy oku oryndary Ajdahoda үsh universitet zhumys istejdi Shtattyn en algashky zhәne basty universiteti University of Idaho agyl Bul oku oryn universitetterge zher telimderin tegin bolu bagdarlamasynyn ayasynda 1889 zhyly Moskou kalasynda kuryldy Shtattyn ekinshi universiteti Idaho State University agyl 1901 zhyly Pokatello kalasynda Ajdaho akademiyasy retinde kurylyp universitet statusyn 1963 zhyly ielendi Shtattyn үshinshi universiteti 1932 zhyly Bojse kalasyna algashynda kishi kolledzh retinde kurylyp 1974 zhyldan bastap Boise State University agyl dep ataldy Bulardan baska shtat aumagynda 4 zheke menshik universitet 5 kolledzh zhәne 7 zheke menshik kolledzh zhumys istejdi Zheke menshik universitetter Brigham Young University Idaho agyl George Fox University agyl Northwest Nazarene University agyl University of Phoenix agyl Shtat kolledzhderi College of Western Idaho agyl Lewis Clark State College agyl North Idaho College agyl College of Southern Idaho agyl Eastern Idaho Technical College agyl basty gimaratynyn aldy Zheke menshik kolledzhder Carrington College US agyl Brown Mackie College agyl College of Idaho agyl ITT Technical Institute agyl New Saint Andrews College agyl Stevens Henager College agyl Uesli koldanbaly teologiya ortalygy SportyBoise State Broncos football zhәne Wyoming Cowboys fooball komandalary 2006 zhyl Shtatta damygan negizgi sport tүrleri kataryna bejsbol shajbaly hokkej zhәne basketbol zhatady Birak zhogargy ulttyk sport ligalaryna katysatyn komandalary zhok 1926 1928 zhyldary Ajdaho men Yuta arasynda S klasynyn bejsbol ligasy otti Қazirgi kүnge dejin shtatta eki kәsibi bejsbol komandasy bar Idaho Falls Chukars agyl zhәne Boise Hawks agyl Sonymen birge 6 zhergilikti bejsbol ligalary zhumys istejdi Үsh komandasy kiredi Boise State Broncos agyl Tauly batys konferenciyasy Idaho Vandals agyl Batys atletikalyk konferenciyasy Idaho State Bengals agyl Үlken aspan konferenciyasy Shtattyn kәsibi basketbol komandasy Idaho Stampede agyl bolyp tabylady 2006 zhylga dejin KBA kuramynda bolgan kazir ҰBA damytu ligasynda 2007 2008 zhyldary bul komanda liganyn chempion atagyn zhenip algan Shtattyn kәsipkoj komandasy retinde Idaho Sneakers agyl tanylgan Kezinde bul komandaga zhәne degen sportshylar katyskan bolatyn Komanda 1994 zhyldan bastap World TeamTennis turnirine katysyp keledi Sol zhyly turnirde ekinshi oryndy iemdengen ECHL hokkej ligasyna shtattyn Idaho Steelheads agyl degen komandasy katysady 2004 2007 zhyldary Ajdaho Stilheds eki mәrte Kelly Cup agyl zhәne 2009 2010 mausymda Brabham Cup agyl zhenip algan Golf sporty bojynsha zhalpyulttyk turnir ayasynda Ajdahoda үnemi Albertsons Boise Open agyl turniri otedi Nazar audararlyk oryndaryҰlttyk sayabaktar koryktar eskertkishter tarihi oryndar Siti of Roks ulttyk korygyJellouston ishinara California Trail agyl ishinara City of Rocks National Reserve Craters of the Moon National Monument and Preserve agyl Hagerman Fossil Beds National Monument agyl Lewis and Clark National Historic Trail agyl ishinara Minidoka National Historic Site agyl Nez Perce National Historical Park agyl Oregon Trail agyl ishinara Ұlttyk demalys oryndary Hels KanonHels Kanon agyl Soutut agyl Ұlttyk koryktar Ber Lejk agyl Grejs Lejk agyl Dir Flet agyl Kamas agyl Kutenej agyl Minidoka agyl Ұlttyk korykshalar Snake River Birds of Prey National Conservation Area agyl Resmi belgileriTolyk makalasy Ұrany Esto perpetua Әrkashan bolady Әni Here We Have Idaho agyl Bii agylsh Square dance Қus Mountain Bluebird lat Sialia currucoides Zhylky agylsh Appaloosa Zhyrtkysh Lashyn lat Falco peregrinus Balyk lat Oncorhynchus clarkii Zhәndik lat Danaus plexippus Zhemis Қarazhidek lat Vaccinium myrtillus Kokonis Kartop Agash lat Pinus monticola Gүl Syringa lat Philadelphus lewisii Қazba Hagerman Zhylkysy agylsh Hagerman Horse lat Equus simplicidens Gauһar tas Zhuldyzdy granat agylsh Star garnet Appaluza zhylkysy shtattyn belgilerinin biri Hagerman Zhylkysynyn kankasy agylsh Hagerman Horse Skver dans biinin belgisi Tau kok shymshygy agylsh Mountain Bluebird Lashyn Syringa Philadelphus lewisii gүliDerekkozderPronunciation of Idaho Inogolo John E Rees Idaho its meaning origin and application Portland The Ivy Press 1917 16 p ISBN 1113409312 Fun Facts and Trivia Historic Idaho Springs agyl Historical Society of Idaho Springs Tekserildi 17 kazan 2010 Richard W Etulain Bert W Marley The Idaho heritage a collection of historical essays Idaho State University Press 1974 230 p Erl H Ellis That Word Idaho Denver Western Folklore 1951 4 Online Etymology Dictionary agyl Tekserildi 17 kazan 2010 Idaho s Name agyl Official Idaho Vacation and Travel Planning Guide Tekserildi 17 kazan 2010 Idaho County agyl Idaho gov Tekserildi 17 kazan 2010 Wilson Butte Cave agyl Bureau of Land Management Tekserildi 8 karasha 2010 The Peoples of Idaho Native Settlers agyl Idaho Museum of Natural History Tekserildi 8 karasha 2010 Jill Foran Idaho A guide to American states American States Series Weigl Publishers Inc 2002 P 17 32 p Idaho Culture agyl Official Idaho Vacation and Travel Planning Guide Tekserildi 10 karasha 2010 Lemhi Pass Lewis and Clark Expedition agyl A National Register of Historic Places Travel Itinerary Tekserildi 10 karasha 2010 The Lewis and Clark Back Country Byway and Adventure Road agyl Bureau of Land Management Tekserildi 11 karasha 2010 Treaty between Her Majesty and the United States of America for the Settlement of the Oregon Boundary agyl Universite de Montreal Tekserildi 20 karasha 2010 Table 347 Land and Water Area of States and Other Entities 2000 Statistical Abstract of the United States The National Data Book Census Bureau Government Printing Office 2005 P 221 512 p ISBN 0160739780 United States Summary 2000 Population and Housing Unit Counts agyl U S Census Bureau Tekserildi 4 karasha 2010 Idaho Profile agyl Idaho Secretary of State Tekserildi 4 karasha 2010 Spatial databases for the geology of the Northern Rocky Mountains Idaho Montana and Washington agyl U S Geological Survey Tekserildi 4 karasha 2010 Washington State USA agyl Vancouverisland com Tekserildi 4 karasha 2010 Climate of Idaho agyl Western Regional Climate Center Tekserildi 4 karasha 2010 GNIS Detail Bitterroot Range agyl U S Geological Survey Tekserildi 25 kazan 2010 Snake River Plain Idaho agyl Earth Observatory NASA Tekserildi 25 kazan 2010 Snake River agyl U S Geological Survey Tekserildi 25 kazan 2010 The NGS Data Sheet agyl National Geodetic Survey Tekserildi 25 kazan 2010 State Fast Facts Idaho Geography agyl CBS news Tekserildi 25 kazan 2010 Idaho Geology agyl Geology com Tekserildi 25 kazan 2010 Donna Henderson Aberdeen Research Christopher J Williams Jeffrey S Miller Prognozirovanie fitoftoroza kartofelya v yuzhnom Ajdaho s ispolzovaniem logisticheskogo regressivnogo analiza en Forecasting Late Blight in Potato Crops of Southern Idaho Using Logistic Regression Analysis Plant Disease The American Phytopathological Society tamyz 2007 T 91 8 b 951 956 A D Bukshtynov B I Groshev G V Krylov Lesa Priroda mira M Mysl 1981 Trees of The Idaho Forest agyl Idaho Forest Products Commission Tekserildi 7 karasha 2010 PLANTS Profile for Tsuga heterophylla western hemlock agyl USDA PLANTS Tekserildi 7 karasha 2010 PLANTS Profile for Thuja plicata western redcedar agyl USDA PLANTS Tekserildi 7 karasha 2010 PLANTS Profile for Populus balsamifera ssp trichocarpa black cottonwood agyl USDA PLANTS Tekserildi 7 karasha 2010 PLANTS Profile for Pinus ponderosa ponderosa pine agyl USDA PLANTS Tekserildi 7 karasha 2010 PLANTS Profile for Pseudotsuga menziesii Douglas fir agyl USDA PLANTS Tekserildi 7 karasha 2010 PLANTS Profile for Pinus albicaulis whitebark pine agyl USDA PLANTS Tekserildi 7 karasha 2010 PLANTS Profile for Tsuga mertensiana mountain hemlock agyl USDA PLANTS Tekserildi 7 karasha 2010 Alvin A Gajadhar Stacy V Tessaro William D G Yates Diagnosis of Elaphostrongylus cervi infection in New Zealand red deer Corvus elaphus quarantined in Canada and experimental determination of a new extended prepatent period en Can Vet J 1994 T 35 b 433 437 American Elk agyl Natural Resources Conservation Service Tekserildi 7 karasha 2010 R Lee Lyman New Record of Moose Alces alces in Southeastern Washington State agyl Northwest Scientific Association Tekserildi 7 karasha 2010 Donald Streubel White tailed Deer agyl Idaho State University Tekserildi 7 karasha 2010 Odocoileus hemionus agyl US Forest Service Tekserildi 7 karasha 2010 Antilocapra americana agyl US Forest Service Tekserildi 7 karasha 2010 Ovis canadensis agyl US Forest Service Tekserildi 7 karasha 2010 Donald Streubel Mountain Goat agyl Idaho State University Tekserildi 7 karasha 2010 Ursus americanus agyl US Forest Service Tekserildi 7 karasha 2010 Puma concolor agyl US Forest Service Tekserildi 7 karasha 2010 American Beaver agyl Idaho State University Tekserildi 7 karasha 2010 Coyote agyl Idaho State University Tekserildi 7 karasha 2010 Red fox agyl Idaho State University Tekserildi 7 karasha 2010 Muskrat agyl Idaho State University Tekserildi 7 karasha 2010 Long tailed Weasel agyl Idaho State University Tekserildi 7 karasha 2010 Northern River Otter agyl Idaho State University Tekserildi 7 karasha 2010 American Badger agyl Idaho State University Tekserildi 7 karasha 2010 Northern Pocket Gopher agyl Idaho State University Tekserildi 7 karasha 2010 Mink agyl Idaho State University Tekserildi 7 karasha 2010 Common Raccoon agyl Idaho State University Tekserildi 7 karasha 2010 American Marten agyl Idaho State University Tekserildi 7 karasha 2010 Ruffed grouse Species Account agyl Idaho State University Tekserildi 7 karasha 2010 Sage grouse Species Account agyl Idaho State University Tekserildi 7 karasha 2010 Blue grouse Species Account agyl Idaho State University Tekserildi 7 karasha 2010 Spruce grouse Species Account agyl Idaho State University Tekserildi 7 karasha 2010 Ring necked pheasant Species Account agyl Idaho State University Tekserildi 7 karasha 2010 Gray partridge Species Account agyl Idaho State University Tekserildi 7 karasha 2010 Bald eagle Species Account agyl Idaho State University Tekserildi 7 karasha 2010 Golden eagle Info agyl Idaho State University Tekserildi 7 karasha 2010 Merlin Species Account agyl Idaho State University Tekserildi 7 karasha 2010 Peregrine falcon Info agyl Idaho State University Tekserildi 7 karasha 2010 Common barn owl Info agyl Idaho State University Tekserildi 7 karasha 2010 Burrowing owl Info agyl Idaho State University Tekserildi 7 karasha 2010 Threatened amp Endangered Species agyl Idaho gov Tekserildi 8 karasha 2010 State Fact Sheets Idaho Population Income Education Employment and Federal Funds agyl Economic Research Service USDA Washington DC Tekserildi 17 sәuir 2011 Idaho QuickFacts from the US Census Bureau agyl U S Census Bureau Tekserildi 17 sәuir 2011 Idaho Ranks Fourth in Fastest Growing States in 2010 Census agyl Idaho Department of Labor News Tekserildi 17 sәuir 2011 Ancestry 2000 agyl census gov Tekserildi 24 kazan 2011 Resident Population Data 2010 Census agyl census gov Tekserildi 24 kazan 2011 Population Estimates agyl U S Census Bureau Population Division Tekserildi 16 sәuir 2011 Idaho Gross State Product Rebounds in 2010 agyl Idaho Department of Labor Tekserildi 21 mausym 2011 Idaho GDP size and rank agyl EconPost Tekserildi 23 mausym 2011 Varieties Russet Burbank Solanum tuberosum agyl Potato Association of America Tekserildi 21 shilde 2011 Facts About Idaho agyl Idaho Department of Commerce Tekserildi 18 tamyz 2011 Interim Results 2004 agyl Glanbia com Tekserildi 21 mausym 2011 Women s Apparel amp Fashion Accessories agyl Coldwater Creek Tekserildi 22 mausym 2011 The Power of Idaho agyl Idaho Economic Development Association Tekserildi 22 mausym 2011 Economy agyl Idaho gov Tekserildi 10 karasha 2011 A Brief History Of Education In Idaho agyl Idaho State Department of Education Tekserildi 18 shilde 2011 Idaho Schools Public amp Private Schools ID agyl Local School Directory Tekserildi 19 shilde 2011 Times News report Idaho lags behind most states in per student funding agyl Magicvalley com Tekserildi 19 shilde 2011 Michael A McDaniel Estimating state IQ Measurement challenges and preliminary correlates en Intelligence Virginia Commonwealth University Elsevier 2006 34 b 607 619 Richard Lynn Tatu Vanhanen IQ and Global Inequality Augusta GA Washington Summit Publishers 2006 ISBN 1593680252 Colleges amp Universities agyl Idaho gov Tekserildi 18 shilde 2011 History of Idaho State University agyl Idaho State University Tekserildi 19 shilde 2011 Rebecca S Kraus Minor league baseball community building through hometown sports Routledge 2003 P 41 206 p ISBN 0789017563 Leagues agyl The Idaho Baseball Network Tekserildi 24 shilde 2011 Boise State moves to Mountain West agyl ESPN Tekserildi 25 shilde 2011 Idaho Vandals agyl ESPN Tekserildi 25 shilde 2011 Idaho State Bengals agyl ESPN Tekserildi 25 shilde 2011 Stampede History agyl NBA Tekserildi 26 shilde 2011 Idaho Stampede Win 2008 D League Finals Presented By Delta agyl Tekserildi 26 shilde 2011 Andy Roddick agyl WTT com Tekserildi 25 shilde 2011 ASAP Sports Transcripts Tennis 1997 US OPEN September 4 Rick Leach agyl ASAP Sports Inc Tekserildi 25 shilde 2011 2010 WTT MEDIA GUIDE agyl WTT com Tekserildi 25 shilde 2011 History of the Kelly Cup agyl ECHL Tekserildi 26 shilde 2011 Alaska wins Brabham Cup agyl ECHL Tekserildi 26 shilde 2011 Albertsons Boise Open Pres d by Kraft agyl PGATOUR com Tekserildi 25 shilde 2011 Idaho s state symbols are an official part of Idaho Code agyl Idaho State Historical Society Tekserildi 31 tamyz 2011 Syrtky siltemelerOrtakkorda bugan katysty media sanaty bar IdahoAjdaho shtaty orys kosymsha mәlimetter Ajdaho shtatynyn suretteriMuragattalgan 18 kantardyn 2012 zhyly State of Idaho government website agyl Energy Profile for Idaho Muragattalgan 2 akpannyn 2007 zhyly agyl Idaho Department of Parks and Recreation agyl Idaho Newspapers Muragattalgan 20 mausymnyn 2012 zhyly agyl Bul makala kazaksha Uikipediyanyn tandauly makalalar tizimine enedi

Жарияланған күні: Қыркүйек 03, 2024, 09:57 am
Ең көп оқылған
  • Қараша 17, 2024

    Бірінші Бозащы болысы

  • Қараша 20, 2024

    Бірімжанов Ахмет

  • Қараша 16, 2024

    Біршоғыр (санаторий)

  • Қараша 21, 2024

    Бірсуат (Аршалы ауданы)

  • Қараша 20, 2024

    Бірсуат ауылдық округі (Аршалы ауданы)

Күнделікті

  • Ағылшын тілі

  • Ғылым

  • Медицина

  • Ауыл шаруашылығы

  • Түркия

  • Алтын доп (France Football)

  • Израиль

  • Теледидар

  • Бейсенбі

  • 2024 жы

NiNa.Az - Студия

  • Уикипедия

Ақпараттық бюллетеньге тіркелу

Біздің пошталық тізімге жазылу арқылы сіз әрқашан бізден соңғы жаңалықтарды аласыз.
Байланысу
Бізбен хабарласыңы
DMCA Sitemap Feeds
© 2019 nina.az - Барлық құқықтар сақталған.
Авторлық құқық: Dadaş Mammedov
Жоғарғы