Юта

Юта (ағылш. Utah) — АҚШ-тың батысында, Сеңгір тауларының маңында орналасқан штат. Солтүстік-шығысында Вайоминг, шығысында Колорадо, оңтүстігінде Аризона, батысында Невада және солтүстігінде Айдахо штаттарымен шектеседі. Орталығы мен ең ірі қаласы — Солт-Лейк-Сити (орыс.).

АҚШ штаты
Юта ағылш. Utah
Штат ұраны	«Жігер» («Industry»)
Штат әні
Штат лақапаты	«Омарта Штаты» (ресми), «Мормондар Штаты», «Дезерет Штаты»
Астанасы	Солт-Лейк-Сити (орыс.)
Ең ірі қаласы	Солт-Лейк-Сити
Тұрғыны	▲3 271 616 (2020 жыл) 30-ші орын (АҚШ б-ша)
- тығыздығы	14,12 адам/км²
Ауданы	13-ші орын
- барлығы	219 887 км²
- су беті	7 136 км² (3,25 %)
- ендік	37° с. е. бойынша 42° с. е., 435 км км
- бойлық	109°3' б. б. бойынша 114°3' б. б., 565 км км
Теңіз деңгейінен биіктігі
- максимал биіктігі	4120,3 м м
- орташа биіктігі	1 860 м
- минимал биіктігі	664,4 м
Штат статусын иеленуі	1896 жыл 4 қаңтар 45 ретпен
- штат болмай тұрып	Юта жері
Губернаторы
Вице-губернаторы
Заң шығару органы	Юта легислатурасы
- жоғарғы палатасы
- төменгі палатасы
Сенат мүшелері
	UTC−7/−6

1896 жылы 4 қаңтарда Юта АҚШ құрамына 45-ші штат ретінде енеді. Юта АҚШ-тың транспорттық штаты болып келеді, осы жерде ақпарат технологиясы, ғылымы,тау кен өнеркәсібі мен туризмі өте дамыған.

Этимологиясы

Штаттың аты тайпасының атауынан шыққан, және олардың тілінде ол "Тау адамдары" дегенді білдіреді.

Тарихы

Шамамен 2 мың жыл бұрын Колорадо үстіртінің маңында ежелгі мәдениеті пайда болады. Кейін сол жерде пуэбло мәдениеті қалыптасады да, штаттың оңтүстік-шығысында олардың тұрғын үйлері табылады. Еуропалықтардың келген кезінде ол жерде юталар, , навахо мен мекендеген.

Юта жерінде 1540 жылы бірінші келген еуропалықтардың қатарында Франсиско Васкес де Коронадо (орыс.) мен оның сарбаздарын айтып кетуге болады. Олар іздестірген екен. Бұл — Пиреней түбегінде пайда болған Солтүстік Америка жерінде тығылған алтынға бай қалалар туралы аңыз болатын.

1776 жылы екі француз миссионерлері Сильвестре де Эскаланте мен Франсиско Домингес Санта Фэ мен Калифорния арасында жол жүйесін құрастыру мақсатымен Юта жеріне экспедиция жасаған. 1840 жылдары Юта жері Калифорниядан жүретін жолдар мен көші-қону үшін ғана қолданылатын, ол жерде зерттеулер сирек жүретін. 1847 жылы осы жерге мормондар бірінші рет Илльянойдан келеді.

Халқы

Юта халқының 87%-ы қалаларда тұрады, және бұл Ютаны ең урбандалған штаттардың қатарына қосады. Халықтың шамамен 80%-ы Уосатч-Фронт ауданында тұрады, оның орталығы — Солт-Лейк-Сити (орыс.).

Юта діни жақтан біртектес штаттардың бірі болып келеді, өйткені халқының 60%-ына жуығы — мормондар. Бұл олардың күнделікті өмір салтына және дәстүрлеріне әсер тигізеді.

Ортаққорда бұған қатысты медиа санаты бар: Юта