Пиреней түбегі немесе Иберия түбегі (ис. Península Ibérica; кат. Península Ibèrica; баск Iberiar penintsula; порт. Península Ibérica; фр. Péninsule Ibérique; ағылш. Iberian Peninsula) — Еуропаның оңтүстік батысында орналасқан. Еуропаның басқа бөліктерінен Пиреней таулары, Африкадан арқылы бөлінген. Пиреней түбегін Атлант мұхиты қоршап жатыр. Аумағы 584 мың км².
Пиреней түбегі | |
Ғарыштан көрінісі | |
Сипаттамасы | |
---|---|
Ауданы | 600 000 км² |
Ең биік нүктесі | 3479 м |
Орналасуы | |
40°18′ с. е. 3°43′ б. б. / 40.300° с. е. 3.717° б. б. (G) (O) (Я)Координаттар: 40°18′ с. е. 3°43′ б. б. / 40.300° с. е. 3.717° б. б. (G) (O) (Я) | |
Түбекті шаятын акваториялар | Бискай шығанағы, Атлант мұхиты, Жерорта теңізі, |
Елдер | Испания Франция Португалия Андорра Гибралтар |
Пиреней түбегі Ортаққорда |
Жер бедері
Жағалары нашар тілімденген, тек солтүстік-батыс бөлігінде риас типтік жағалар (теңіз суының тау аңғарларына толуы) тараған. Жер бедерінде таулы үстірттер (Месета, Галисия) мен ұзына бойы созылып жатқан тау жоталары (Пиреней, Кантабрия, Каталония, Иберия, Андалусия, т.б.) басым. Ең биік жері — жотасындағы Муласен тауы (3478 м). Пиреней түбегінің жағалау бөлігін шағын ойпаттар (Португал, Андалус, Арагон, т.б.) алып жатыр.
Климаты
Климаты субтропиктік, жерортатеңіздік типке жатады, солтүстігінде және солтүстік-батысында теңіздік климат басым. Ірі өзендері: Тахо, Эбро, Дуэро, Гвадиана, Гвадалквивир. Жерінің 40%-ын ормандар мен бұталар алып жатыр.
Өсімдігі
Негізгі өсімдіктері — жерортатеңіздік бұталар (, гарига), шалғындар. Пиреней түбегінде Испания, Португалия, Андорра мемлекеттері мен Британия қауымдастығына қарайтын Гибралтар орналасқан.
Дереккөздер
- Қазақ энциклопедиясы, 7 том
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Pirenej tүbegi nemese Iberiya tүbegi is Peninsula Iberica kat Peninsula Iberica bask Iberiar penintsula port Peninsula Iberica fr Peninsule Iberique agylsh Iberian Peninsula Europanyn ontүstik batysynda ornalaskan Europanyn baska bolikterinen Pirenej taulary Afrikadan arkyly bolingen Pirenej tүbegin Atlant muhity korshap zhatyr Aumagy 584 myn km Pirenej tүbegiҒaryshtan korinisiSipattamasyAudany600 000 km En biik nүktesi3479 mOrnalasuy40 18 s e 3 43 b b 40 300 s e 3 717 b b 40 300 3 717 G O Ya Koordinattar 40 18 s e 3 43 b b 40 300 s e 3 717 b b 40 300 3 717 G O Ya T Tүbekti shayatyn akvatoriyalarBiskaj shyganagy Atlant muhity Zherorta tenizi Elder Ispaniya Franciya Portugaliya Andorra GibraltarPirenej tүbegiPirenej tүbegi OrtakkordaZher bederiZhagalary nashar tilimdengen tek soltүstik batys boliginde rias tiptik zhagalar teniz suynyn tau angarlaryna toluy taragan Zher bederinde tauly үstirtter Meseta Galisiya men uzyna bojy sozylyp zhatkan tau zhotalary Pirenej Kantabriya Kataloniya Iberiya Andalusiya t b basym En biik zheri zhotasyndagy Mulasen tauy 3478 m Pirenej tүbeginin zhagalau boligin shagyn ojpattar Portugal Andalus Aragon t b alyp zhatyr KlimatyKlimaty subtropiktik zherortatenizdik tipke zhatady soltүstiginde zhәne soltүstik batysynda tenizdik klimat basym Iri ozenderi Taho Ebro Duero Gvadiana Gvadalkvivir Zherinin 40 yn ormandar men butalar alyp zhatyr ӨsimdigiNegizgi osimdikteri zherortatenizdik butalar gariga shalgyndar Pirenej tүbeginde Ispaniya Portugaliya Andorra memleketteri men Britaniya kauymdastygyna karajtyn Gibraltar ornalaskan DerekkozderҚazak enciklopediyasy 7 tom