Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Соус — соус тағам дәмін түрлендіретін, тағамдық құндылығын кеңейтетін өоспа. Бірдей өнімдерден даярланған, бірақ әр түрлі соустармен берілген тағамдардың да дәмі де, түрі де әр түрлі болады. Соустармен өнімнің табиғи дәмін күшейтуге немесе азайтуға болады. Соустарды үш белгісі бойынша келесі топтарға ажыратуға болады: ұн қосылуына байланысты — ұн қосылған және ұнсыз соустар; сұйық негізі бойынша — сорпада, сүтте, қаймақта, сары майда, өсімдік майында және сірке суында даярланған соустар; температурасы бойынша — ыстық және суық соустар. Ерекше тобы — тәтті тағамдарға берілетін тәтті соустар. Дайын соустарды ыстық күйінде 3 сағ-қа дейін жабық ыдыста 70°С температурада сақтайды. Оларды жеке соус сауытта немесе негізгі өнім үстіне құйып береді. Ұн қосылған соустарға сорпа (ет, балық, саңырауқұлақ және қоңыр сорпаларда), сүт және қаймақ негізінде даярланған ыстық соустар жатады. Бұл соустардың маңызды құрамдас бөлігі ұн болып табылады. Оны соусқа шала қуырғаннан кейін қосады, соның нәтижесінде ұнның жағымды қуырылған жаңғақ иісі болады және шала қуырылған ұн желімтек түзбейді. Түсінің ерекшеліктеріне байланысты ұнда шала қуыру (пассерлеу) — ақ және қызыл болып бөлінеді.Қызыл пассеровка — 150—160°С температурада майсыз қоңыр-қызыл түске дейін қуырылған ұн. Ақ — түсін өзгертпей маймен шала қуырылған ұн. Сут соустары 1 л сүтке қосылған ұнның мөлшеріне байланысты әр түрлі консистенциялы (қою, жартылай сұйық, сұйық) болады. Қою сүт соустары (1 л сүтке 120 г ұн) көкөніс котлет массаларына қосады. Қоюлығы орташа жартылай сұйық соустар (1 л сүтке 90 г үн) тағамдарды көмбелеп пісіру үшін, ал сұйық соустарды (1 л сүтке 50 г ұн) ыстық көкөніс және жарма тағамдарына қосылып беріледі. Саңырауқұлақ соусын саңырауқұлақ сорпасында шала қуырылған ұн пассеровкасын қосып даярлайды. Ұн пассеровкасына саңырауқұлақ сорпасын қосып араластырады, 40—60 мин қайнатады, түздайды да сүзеді. Піскен саңырауқұлақтарды пиязбен бірге шала қуырып қосады да тағы да 10—15 мин қайнатады. Дайын соусқа сары май қатады. Картоптан жөне жармадан даярланған тағамдарға беріледі.
Қызыл соусты қоңыр сорпада ақ жөне қызыл пассеровка (көбінесе қызыл) қоснп дайындайды. Қызыл үн пассеровкасын алдын ала 60—70°С дейін суытады, екі-үш рет 1:4 қатынаста қоңыр сорпамен сұйылтады да мұқият араластырады. Томат және лимон қышқылын қосады. Пісірілген және өз сөлінде пісірілген балықпен береді. Кепкен нан соусы соусы сияқты дайындалады, бірақ туралған жұмыртқа орнына қуырылған, ұнтақталған кепкен бидай нанын, тұз жөне лимон кышқылын қосады. Пісірілген көкөністермен береді. Түбіртамыр соусын қаймақта және сірке суында даярлауға болады. Бірінші нұсқада қаймақты үгілген түбір-тамырмен езгілейді де, тұз және қант қосады. Екінші нұсқада үгілген түбіртамырға ыстық су құяды, қақпағын жауып суытады, содан кейін тұз, қант және сірке суын қосады. Соус дәмі мен түсін өзгерту үшін піскен, үгілген қызылшаны қосуға болады. Салқын ет және балық тағамдарымен береді.
Ыстық соустар
Ет тағамдарына қосылатын соустар. «Ет сөлі» соусы (үйдегі кулинарияда ең көп тараған түрі) қуырған етке, құс пен жабайы аң-құстың етіне қосылады. Мал мен құс өтін табаға не қаңылтыр табаға салып қуырғанда, еттің сөлі бөлініп шығады. Бұл сөлде өте көп, хош иісті әрі дәмді болады. Оның осы қасиеттерін құр жібермеу үшін ет өнімдерін қуырған кезде ыдысқа аз ғана сұйық (сорпа не су) қосып тұру керек. Егер сөл күйе бастаса, аздап ыстық су құнды. Қуырылып болғаннан кейін шойын не қаңылтыр табаны қалған май мен сөлімен плитаға қойып, ылғалын кетіру керек. Бұдан кейін егер етті кесек турап қуырса, онда табадағы майды құйып алу керек те (етті жұқалап кесіп қуырғанда бұлай істемейді), табаға аздап ыстық су не ет сорпасын құйып, 2—3 минут қайнатқаннан кейін сүзіп алу керек. Ет өнімдеріне тамыр жемістері (сәбіз, петрушка, сельдерей) мен пияз салып қуырса, соус дәмді болады. Қызыл соус ет котлеттеріне, бұқтырылған не қуырылған етке, сосискаға, сарделькаға, азуға,піскен тілге, рагуға т. б. қосып беріледі. Ұсақтап туралған петрушканы, сәбіз бен пиязды майға аздап қуырыл алады. Бұдан кейін түбі қалың ыдысқа сары майды (1 ас қасық) бөлек қыздырып алып ұн себеді де, араластырып тұрып қызыл-күрең түстенгенше қуырады. - қосады, ыстық сорпа не су құяды да, ірімтіктенбеу үшін мұқият араластырып тұрады, қуырып алынған тамыр жемістері мен пияз, лавр жапырағын, бұрыш салып, баяу жанған отқа ыдыстың қақпағын жауып қояды. 25—30 минут қайнатады. Тұзын салып, қанық жүзім шарабын (портвейн не мадера) қосады. Соусқа үгітіп тамыр жемістерін салып, сары май қосып араластырады
Балық тағамдарына қосылатын соустар.
Суға және буға піскен ыстық балыққа қосылатын ақ соус. Ұнға май салып аздап қуырыл алады да, ыстық балық сорпасын құйыл мұқият араластырып, 15—20 минут қайнатады; оттан алғаннан кейін, тұзын салып, лимон шырынын не ерітілген лимон қышқылын құнды; сүзіп алып, май қосып араластырады. Лимон шырынының не лимон қышқылының орнына сүзіп алып қайнатылған тұздаған қияр дың суын пайдалануға болады. 2 стакан балық сорпасына: 1.5 ас қасық сары май, 1 ас қасық бидай ұйы; лимон шырыны немесе лимон қышқылы, тұзды әркім қал ау ы н т а салады. Буға піскен балыққа қосылатын «ақ шарап» соусы. Петрушка мен пиязды ұсақтал турап, қыздырылған май (1 ас қасық) құйылған ыдысқа салып, аздап қуырыл алады; ұн сеуіп араластырып тұрып, тағы 2—3 минут қуырады; ыстық балық сорпасын құйыл, баяу отта 15—20 минут қайнатады; оттан түсіріп, сүзеді, майға (1 ас қасық) үгіткен жұмыртқаның ары уызын араластырын қосады. Бұдан соң тұзын салып, ақ шарап құяды. 2 стакан балық сорпасына: 1 сары уыз, 1 ас қасық бидай ұйы, 2 ас қасық сары май, 1—2 ас қасық жеңіл ақ шарап, 1 бас петрушка мен 1 бас пияз; тұзды татымына қарай салады. Суға не буға піскен ыстық балыққа қосатын соусы. Табаға май салып (1 ас қасық) қыздырады, ұсақтал туралған тамыр жемістерін салып аздап қуырып алады, ұн, томат-пюре қосып, тағы 2—3 минут қу ыр ады; бұдан соң ыстық сорпа құйын, тұзын салады, ар ал аст ыр ып тұрып отын басып, 10—15 минут қайнатады. Оттан алып, сүзгеннен кейін май қосып (1 ас қасық) ар ал астырады. 1 стакан балық сорпасына: 2 ас қасық сары май, 1 ас қасық бидай ұйы, 3 ас қасық томат-пюре, жарты сәбіз, петрушка, 1/2 пияз, тұзын дәміне енгенше салады. Піскек балыққа қосылатын поляк соусы (жұмыртқа мен майдан жасалған). Қатты піскен жұмыртқаны ұсақтан турап, ерітілген ыстық майға салады, лимон шырынын, ұсақтал тур алған петрушка не аскөк қосады, тұзын салып араластырады. 100 г сары майға: қатты піскен 2 жұмыртқа, лимон шырыны, көкөніс пен тұз әркімнің қалауына қарай. Піскен балыққа қосылатын голланд соусы (жұмыртқа мен майдан жасалған). Шикі жұмыртқаның сары уызын суық суға езеді, шағын май кесектерін қосып, баяу жанған отқа қояды да, үнемі араластырыл тұрып, қойылғанша қайнат пай пісіреді. Оттан алып, тұзға салады, лимон шырынын не ерітілген лимон қышқылын қосады. Голланд соусын қайнатуға болмайды, өйткені қатты қайнаса жұмыртқа пісіп кетеді де, май бөлініп, бетіне көлкіп шығады. Сондықтан соус дайындалғаннан соң бірден пайдаланылмайтын болса, оны сол ыдысымен көлемі одан үлкен ыдысқа құйылған ыстық суға қояды. Сөйтіп оны 11 /2—2 сағаттап артық сақтауға болмайды. 150 г сары майға: 2 сары уыз, 2 ас қасық су, жарты лимонның шырыны (не суға ерітілген 1 шай қасық лимон қышқылы) қажет, тұзы татуына қарай салынады.
Көкөніс пен жармадан жасалған тағамдарға қосылатын соустар.
Қөкөніс котлеттері мен қосылатын соустар. Ұнға май салып аздап қуырып алады да, көкөністерден пісірілген сорпаны аралас- тырып тұрып құнды, қаймақ қосып араластырып, баяу отқа қойып, 5—10 минут пісіреді; оттан алып, тұзын салған соң сүзеді. 1/2 г стакан көкөніс сорпасына: 1 стакан қаймақ, 1 ас қасық бидай ұйы, 1 ас қасық сары май керек, тұзы — татымына қарай.
Салқын соустар мен тұздықтар
Салқын тағамдар мен басытқыларға қосылатын соустарды дайындағанда сірке суы қосылған өсімдік майына жұмыртқаның сары уызын, қыша, құмшекер, , ақжелкен, тұзықтар дәмдік қоспалар, сондай-ақ қаймақ қосып дайындайды. Салқын соустарды қыш немесе эмальды ыдыста жасайды, алюминий ыдыс бұған жарамайды. Еттен не балық етінен жасалған әр түрлі салқын тағамдар мен басытқыларға, көкөніс салаттарына қосылатын соус майонез. Әдетте сатуға түсетін дайын соус майонезді пайдаланады, алайда оны үй жағдайында да жасап алуға болады. Жұмыртқаның шикі сары уызын фарфор не фаянс ыдысқа салады, ерітілген дайын қыша қосып, тұз салып, бәрін араластырады да, үзбей бұлғап тұрып, аз-аздап өсімдік майын құяды. Алдында құйылған май сары уызбен әбден біріккеннен кейін барып қана жаңадан май қосып отырады. Сары май уызбен әбден араласып біртектес болып қоюланған кезде оны қоюлығы сұйық қаймақтай болғанша сірке суына (не лимон шырынына) ерітеді. Әбден дайын болар алдында қаймақ (1/4 стакан) не ұсақтан туралған корнишон (5—6), немесе пісіріп алып, елеуіштен үгіп өткізген қымыздық жапырақтарынан жасалған (2 ас қасық) не - қосады. 100 г өсімдік майына: 1 сары уыз, 1/4 шай қасық дайын қыша, тұз бен сірке суы — татымына қарай. Пісірілген салқын балыққа, таза балық консервлеріне, , винегретке қосатын қыша соусы. Жұмыртқаны қатқыл етіп пісіріп, ағын турайды, сары уызын қыша, құмшекер, тұз салып мұқият үгітеді, оған аздап өсімдік майын қосады, сірке суына ерітіп, жұмыртқаның туралған ақ уызын қосып араластырады. 1 ас қасық туралған каперс қосуға болады. 2 жұмыртқаға: 2 ас қасық өсімдік майы, 1 шай қасық дайын қыша, 3—4 ас қасық сірке суы, тұз бен құмшекер — әркімнің қалауынша. Ет және балық дірілдектеріне, піскен салқын балыққа еттен және балықтан жасалған құймасына, пісірілген ысталған және тұздалған ірі қара етіне қосылатын «сірке суын қосқан ақжелкен» соусы. Қалай дайындалатынын Ақжелкен деген мақаладан қараңыз. Көк салат пен көкөніс винегретіне қосылатын тұздық. Шөлмекке сірке суын құйып алып, тұз, құмшекер, үгітілген бұрыш пен май қосады; шөлмекті тығындал, ішіндегісін әбден шайқап араластырады. Сірке суының орнына лимон шырынын немесе суға еріткен лимон қышқылын пайдалануға болады. 1/4 стакан өсімдік майына: 4 ас қасық сірке суы, 1/2 шай қасық құмшекер; тұз бен үгітілген бұрышты дәмі татығанша салады. Ет, балық тағамдарына қосылатын сарымсақ салып, қызанақтан жасалатын тұздық. Қатқыл қызанақты қайнап тұрған суға шайып алып, қабығын аршиды. Бұдан соң қызанақты ет тартқыштан өткізіп ұсақтал турап алған сарымсақ қосып, тұз салады. Мұндай тұздықты қысқа дайындап алуға болады. Шыны ыдысқа құйып, тоңазытқышта сақтайды. 1 келі қызанаққа: 100 г сарымсақ, тұзы — татымына қарай.
Дайын cоустар
Әуесқойлық күшті соустың құрамында алма, алма пюресі, анар шырыны, томат-паста, құмшекер, тұз, бұрыш, қалампыр, даршын, зімбір, жаңғағы болады. Қуырылған салқын және ыстық етке, балыққа және ыстық соустарға қосады. Оңтүстік соусының құрамында соя соусы, алма пюресі, томат-паста, қант, бауыр, өсімдік майы, сарымсақ, пияз, мейіз, бұрыш, зімбір, қалампыр,даршын, шарап (мадера), мускат жаңғағы, кардамон болады. Қуырылған салқын және ыстық етке, балық- қа қосып жейді, ыстық соустарға, салат тұздықта- рына қосады,
Дереккөздер
- Қазақ тілі терминдерінің салалық ғылыми түсіндірме сөздігі: К54 Қоғамдық тамақтандыру.— Алматы: "Мектеп" баспасы, 2007. — 232 бет.ISBN 9965-36-414-1
- Шаңырақ : Үй-тұрмыстық энциклопедиясы. Алматы : Қаз.Сов.энцикл.Бас ред., 1990 ISBN 5-89800-008-9
| Бұл мақаланы Уикипедия сапа талаптарына лайықты болуы үшін уикилендіру қажет. |
 | Бұл — мақаланың бастамасы. Бұл мақаланы толықтырып, дамыту арқылы, Уикипедияға көмектесе аласыз. Бұл ескертуді дәлдеп ауыстыру қажет. |
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Sous sous tagam dәmin tүrlendiretin tagamdyk kundylygyn kenejtetin oospa Birdej onimderden dayarlangan birak әr tүrli soustarmen berilgen tagamdardyn da dәmi de tүri de әr tүrli bolady Soustarmen onimnin tabigi dәmin kүshejtuge nemese azajtuga bolady Soustardy үsh belgisi bojynsha kelesi toptarga azhyratuga bolady un kosyluyna bajlanysty un kosylgan zhәne unsyz soustar sujyk negizi bojynsha sorpada sүtte kajmakta sary majda osimdik majynda zhәne sirke suynda dayarlangan soustar temperaturasy bojynsha ystyk zhәne suyk soustar Erekshe toby tәtti tagamdarga beriletin tәtti soustar Dajyn soustardy ystyk kүjinde 3 sag ka dejin zhabyk ydysta 70 S temperaturada saktajdy Olardy zheke sous sauytta nemese negizgi onim үstine kujyp beredi Ұn kosylgan soustarga sorpa et balyk sanyraukulak zhәne konyr sorpalarda sүt zhәne kajmak negizinde dayarlangan ystyk soustar zhatady Bul soustardyn manyzdy kuramdas boligi un bolyp tabylady Ony souska shala kuyrgannan kejin kosady sonyn nәtizhesinde unnyn zhagymdy kuyrylgan zhangak iisi bolady zhәne shala kuyrylgan un zhelimtek tүzbejdi Tүsinin erekshelikterine bajlanysty unda shala kuyru passerleu ak zhәne kyzyl bolyp bolinedi Қyzyl passerovka 150 160 S temperaturada majsyz konyr kyzyl tүske dejin kuyrylgan un Ak tүsin ozgertpej majmen shala kuyrylgan un Sut soustary 1 l sүtke kosylgan unnyn molsherine bajlanysty әr tүrli konsistenciyaly koyu zhartylaj sujyk sujyk bolady Қoyu sүt soustary 1 l sүtke 120 g un kokonis kotlet massalaryna kosady Қoyulygy ortasha zhartylaj sujyk soustar 1 l sүtke 90 g үn tagamdardy kombelep pisiru үshin al sujyk soustardy 1 l sүtke 50 g un ystyk kokonis zhәne zharma tagamdaryna kosylyp beriledi Sanyraukulak sousyn sanyraukulak sorpasynda shala kuyrylgan un passerovkasyn kosyp dayarlajdy Ұn passerovkasyna sanyraukulak sorpasyn kosyp aralastyrady 40 60 min kajnatady tүzdajdy da sүzedi Pisken sanyraukulaktardy piyazben birge shala kuyryp kosady da tagy da 10 15 min kajnatady Dajyn souska sary maj katady Kartoptan zhone zharmadan dayarlangan tagamdarga beriledi Sous Қyzyl sousty konyr sorpada ak zhone kyzyl passerovka kobinese kyzyl kosnp dajyndajdy Қyzyl үn passerovkasyn aldyn ala 60 70 S dejin suytady eki үsh ret 1 4 katynasta konyr sorpamen sujyltady da mukiyat aralastyrady Tomat zhәne limon kyshkylyn kosady Pisirilgen zhәne oz solinde pisirilgen balykpen beredi Kepken nan sousy sousy siyakty dajyndalady birak turalgan zhumyrtka ornyna kuyrylgan untaktalgan kepken bidaj nanyn tuz zhone limon kyshkylyn kosady Pisirilgen kokonistermen beredi Tүbirtamyr sousyn kajmakta zhәne sirke suynda dayarlauga bolady Birinshi nuskada kajmakty үgilgen tүbir tamyrmen ezgilejdi de tuz zhәne kant kosady Ekinshi nuskada үgilgen tүbirtamyrga ystyk su kuyady kakpagyn zhauyp suytady sodan kejin tuz kant zhәne sirke suyn kosady Sous dәmi men tүsin ozgertu үshin pisken үgilgen kyzylshany kosuga bolady Salkyn et zhәne balyk tagamdarymen beredi Ystyk soustarEt tagamdaryna kosylatyn soustar Et soli sousy үjdegi kulinariyada en kop taragan tүri kuyrgan etke kus pen zhabajy an kustyn etine kosylady Mal men kus otin tabaga ne kanyltyr tabaga salyp kuyrganda ettin soli bolinip shygady Bul solde ote kop hosh iisti әri dәmdi bolady Onyn osy kasietterin kur zhibermeu үshin et onimderin kuyrgan kezde ydyska az gana sujyk sorpa ne su kosyp turu kerek Eger sol kүje bastasa azdap ystyk su kundy Қuyrylyp bolgannan kejin shojyn ne kanyltyr tabany kalgan maj men solimen plitaga kojyp ylgalyn ketiru kerek Budan kejin eger etti kesek turap kuyrsa onda tabadagy majdy kujyp alu kerek te etti zhukalap kesip kuyrganda bulaj istemejdi tabaga azdap ystyk su ne et sorpasyn kujyp 2 3 minut kajnatkannan kejin sүzip alu kerek Et onimderine tamyr zhemisteri sәbiz petrushka selderej men piyaz salyp kuyrsa sous dәmdi bolady Қyzyl sous et kotletterine buktyrylgan ne kuyrylgan etke sosiskaga sardelkaga azuga pisken tilge raguga t b kosyp beriledi Ұsaktap turalgan petrushkany sәbiz ben piyazdy majga azdap kuyryl alady Budan kejin tүbi kalyn ydyska sary majdy 1 as kasyk bolek kyzdyryp alyp un sebedi de aralastyryp turyp kyzyl kүren tүstengenshe kuyrady kosady ystyk sorpa ne su kuyady da irimtiktenbeu үshin mukiyat aralastyryp turady kuyryp alyngan tamyr zhemisteri men piyaz lavr zhapyragyn burysh salyp bayau zhangan otka ydystyn kakpagyn zhauyp koyady 25 30 minut kajnatady Tuzyn salyp kanyk zhүzim sharabyn portvejn ne madera kosady Souska үgitip tamyr zhemisterin salyp sary maj kosyp aralastyradyBalyk tagamdaryna kosylatyn soustar Suga zhәne buga pisken ystyk balykka kosylatyn ak sous Ұnga maj salyp azdap kuyryl alady da ystyk balyk sorpasyn kujyl mukiyat aralastyryp 15 20 minut kajnatady ottan algannan kejin tuzyn salyp limon shyrynyn ne eritilgen limon kyshkylyn kundy sүzip alyp maj kosyp aralastyrady Limon shyrynynyn ne limon kyshkylynyn ornyna sүzip alyp kajnatylgan tuzdagan kiyar dyn suyn pajdalanuga bolady 2 stakan balyk sorpasyna 1 5 as kasyk sary maj 1 as kasyk bidaj ujy limon shyryny nemese limon kyshkyly tuzdy әrkim kal au y n t a salady Buga pisken balykka kosylatyn ak sharap sousy Petrushka men piyazdy usaktal turap kyzdyrylgan maj 1 as kasyk kujylgan ydyska salyp azdap kuyryl alady un seuip aralastyryp turyp tagy 2 3 minut kuyrady ystyk balyk sorpasyn kujyl bayau otta 15 20 minut kajnatady ottan tүsirip sүzedi majga 1 as kasyk үgitken zhumyrtkanyn ary uyzyn aralastyryn kosady Budan son tuzyn salyp ak sharap kuyady 2 stakan balyk sorpasyna 1 sary uyz 1 as kasyk bidaj ujy 2 as kasyk sary maj 1 2 as kasyk zhenil ak sharap 1 bas petrushka men 1 bas piyaz tuzdy tatymyna karaj salady Suga ne buga pisken ystyk balykka kosatyn sousy Tabaga maj salyp 1 as kasyk kyzdyrady usaktal turalgan tamyr zhemisterin salyp azdap kuyryp alady un tomat pyure kosyp tagy 2 3 minut ku yr ady budan son ystyk sorpa kujyn tuzyn salady ar al ast yr yp turyp otyn basyp 10 15 minut kajnatady Ottan alyp sүzgennen kejin maj kosyp 1 as kasyk ar al astyrady 1 stakan balyk sorpasyna 2 as kasyk sary maj 1 as kasyk bidaj ujy 3 as kasyk tomat pyure zharty sәbiz petrushka 1 2 piyaz tuzyn dәmine engenshe salady Piskek balykka kosylatyn polyak sousy zhumyrtka men majdan zhasalgan Қatty pisken zhumyrtkany usaktan turap eritilgen ystyk majga salady limon shyrynyn usaktal tur algan petrushka ne askok kosady tuzyn salyp aralastyrady 100 g sary majga katty pisken 2 zhumyrtka limon shyryny kokonis pen tuz әrkimnin kalauyna karaj Pisken balykka kosylatyn golland sousy zhumyrtka men majdan zhasalgan Shiki zhumyrtkanyn sary uyzyn suyk suga ezedi shagyn maj kesekterin kosyp bayau zhangan otka koyady da үnemi aralastyryl turyp kojylgansha kajnat paj pisiredi Ottan alyp tuzga salady limon shyrynyn ne eritilgen limon kyshkylyn kosady Golland sousyn kajnatuga bolmajdy ojtkeni katty kajnasa zhumyrtka pisip ketedi de maj bolinip betine kolkip shygady Sondyktan sous dajyndalgannan son birden pajdalanylmajtyn bolsa ony sol ydysymen kolemi odan үlken ydyska kujylgan ystyk suga koyady Sojtip ony 11 2 2 sagattap artyk saktauga bolmajdy 150 g sary majga 2 sary uyz 2 as kasyk su zharty limonnyn shyryny ne suga eritilgen 1 shaj kasyk limon kyshkyly kazhet tuzy tatuyna karaj salynady Kokonis pen zharmadan zhasalgan tagamdarga kosylatyn soustar Қokonis kotletteri men kosylatyn soustar Ұnga maj salyp azdap kuyryp alady da kokonisterden pisirilgen sorpany aralas tyryp turyp kundy kajmak kosyp aralastyryp bayau otka kojyp 5 10 minut pisiredi ottan alyp tuzyn salgan son sүzedi 1 2 g stakan kokonis sorpasyna 1 stakan kajmak 1 as kasyk bidaj ujy 1 as kasyk sary maj kerek tuzy tatymyna karaj Salkyn soustar men tuzdyktarSalkyn tagamdar men basytkylarga kosylatyn soustardy dajyndaganda sirke suy kosylgan osimdik majyna zhumyrtkanyn sary uyzyn kysha kumsheker akzhelken tuzyktar dәmdik kospalar sondaj ak kajmak kosyp dajyndajdy Salkyn soustardy kysh nemese emaldy ydysta zhasajdy alyuminij ydys bugan zharamajdy Etten ne balyk etinen zhasalgan әr tүrli salkyn tagamdar men basytkylarga kokonis salattaryna kosylatyn sous majonez Әdette satuga tүsetin dajyn sous majonezdi pajdalanady alajda ony үj zhagdajynda da zhasap aluga bolady Zhumyrtkanyn shiki sary uyzyn farfor ne fayans ydyska salady eritilgen dajyn kysha kosyp tuz salyp bәrin aralastyrady da үzbej bulgap turyp az azdap osimdik majyn kuyady Aldynda kujylgan maj sary uyzben әbden birikkennen kejin baryp kana zhanadan maj kosyp otyrady Sary maj uyzben әbden aralasyp birtektes bolyp koyulangan kezde ony koyulygy sujyk kajmaktaj bolgansha sirke suyna ne limon shyrynyna eritedi Әbden dajyn bolar aldynda kajmak 1 4 stakan ne usaktan turalgan kornishon 5 6 nemese pisirip alyp eleuishten үgip otkizgen kymyzdyk zhapyraktarynan zhasalgan 2 as kasyk ne kosady 100 g osimdik majyna 1 sary uyz 1 4 shaj kasyk dajyn kysha tuz ben sirke suy tatymyna karaj Pisirilgen salkyn balykka taza balyk konservlerine vinegretke kosatyn kysha sousy Zhumyrtkany katkyl etip pisirip agyn turajdy sary uyzyn kysha kumsheker tuz salyp mukiyat үgitedi ogan azdap osimdik majyn kosady sirke suyna eritip zhumyrtkanyn turalgan ak uyzyn kosyp aralastyrady 1 as kasyk turalgan kapers kosuga bolady 2 zhumyrtkaga 2 as kasyk osimdik majy 1 shaj kasyk dajyn kysha 3 4 as kasyk sirke suy tuz ben kumsheker әrkimnin kalauynsha Et zhәne balyk dirildekterine pisken salkyn balykka etten zhәne balyktan zhasalgan kujmasyna pisirilgen ystalgan zhәne tuzdalgan iri kara etine kosylatyn sirke suyn koskan akzhelken sousy Қalaj dajyndalatynyn Akzhelken degen makaladan karanyz Kok salat pen kokonis vinegretine kosylatyn tuzdyk Sholmekke sirke suyn kujyp alyp tuz kumsheker үgitilgen burysh pen maj kosady sholmekti tygyndal ishindegisin әbden shajkap aralastyrady Sirke suynyn ornyna limon shyrynyn nemese suga eritken limon kyshkylyn pajdalanuga bolady 1 4 stakan osimdik majyna 4 as kasyk sirke suy 1 2 shaj kasyk kumsheker tuz ben үgitilgen buryshty dәmi tatygansha salady Et balyk tagamdaryna kosylatyn sarymsak salyp kyzanaktan zhasalatyn tuzdyk Қatkyl kyzanakty kajnap turgan suga shajyp alyp kabygyn arshidy Budan son kyzanakty et tartkyshtan otkizip usaktal turap algan sarymsak kosyp tuz salady Mundaj tuzdykty kyska dajyndap aluga bolady Shyny ydyska kujyp tonazytkyshta saktajdy 1 keli kyzanakka 100 g sarymsak tuzy tatymyna karaj Dajyn coustarӘueskojlyk kүshti soustyn kuramynda alma alma pyuresi anar shyryny tomat pasta kumsheker tuz burysh kalampyr darshyn zimbir zhangagy bolady Қuyrylgan salkyn zhәne ystyk etke balykka zhәne ystyk soustarga kosady Ontүstik sousynyn kuramynda soya sousy alma pyuresi tomat pasta kant bauyr osimdik majy sarymsak piyaz mejiz burysh zimbir kalampyr darshyn sharap madera muskat zhangagy kardamon bolady Қuyrylgan salkyn zhәne ystyk etke balyk ka kosyp zhejdi ystyk soustarga salat tuzdykta ryna kosady DerekkozderҚazak tili terminderinin salalyk gylymi tүsindirme sozdigi K54 Қogamdyk tamaktandyru Almaty Mektep baspasy 2007 232 bet ISBN 9965 36 414 1 Shanyrak Үj turmystyk enciklopediyasy Almaty Қaz Sov encikl Bas red 1990 ISBN 5 89800 008 9Bul makalany Uikipediya sapa talaptaryna lajykty boluy үshin uikilendiru kazhet Bul makalanyn bastamasy Bul makalany tolyktyryp damytu arkyly Uikipediyaga komektese alasyz Bul eskertudi dәldep auystyru kazhet