Солтүстік Еуропа — Еуропадағы мәдени-географиялық аймақ, оған Скандинавия мемлекеттері және оған жақын аумақтар (елдер мен аймақтар) кіреді. Бұл Еуропа континентінің басқа аймақтарымен салыстырғанда кең ауқымды және сонымен бірге салыстырмалы түрде аз қоныстанған аймақ.
География
Солтүстік Еуропаны келесі аймақтардың кейбірін немесе барлығын қамту үшін шамамен анықтауға болады: Британ аралдары, Фенноскандия, Ютландия түбегі, шығыста жатқан Балтық жазығы және Солтүстік Еуропа мен Еуропаның негізгі құрлығынан теңізде орналасқан көптеген аралдар. континент. Кейбір жағдайларда Гренландия да кіреді, бірақ ол тек саяси еуропалық, Дания Корольдігінің бір бөлігін құрайды және географиялық тұрғыдан Еуропада болып саналмайды.
Бұл аймақ ішінара таулы, соның ішінде Исландия мен Ян-Майеннің солтүстік жанартаулық аралдары және таулы-батыс теңіз жағалауы, Шотландия мен Скандинавия, сонымен қатар көбінесе Балтық теңізінің шығысындағы үлкен жазықтың бір бөлігін қамтиды.
Бүкіл аймақтың климатына Гольфстрим аздап әсер етеді. Батыстан климат теңіз және теңіз субарктикалық климатынан өзгереді. Солтүстікте және орталықта климат әдетте субарктикалық немесе арктикалық болып табылады, ал шығыста климат негізінен субарктикалық және қоңыржай/континенталды.
Климаттың да, рельефтің де бүкіл аймақта өзгермелі болатыны сияқты, солтүстікте сирек тундра және биік таулар, солтүстік-шығыс және орталық аймақтардағы бореалдық орман, қоңыржай қылқан жапырақты ормандар (бұрын олардың көпшілігі Шотландияда болған) өсімдіктері де өзгереді. Таулы және оңтүстік батыс Норвегия) және оңтүстікте, батыста және қоңыржай шығыста өсетін қоңыржай жалпақ жапырақты ормандар.
Кіретін аумақтар
Әртүрлі бөлімдерде Балтық елдері, Исландия және Британ аралдарын Солтүстік Еуропаға жатқызуға болады.
Біріккен Ұлттар Ұйымының бөлінуі бойынша (UN M.49 стандарты) Солтүстік Еуропаға келесі мемлекеттер жатады (сондай-ақ осы мемлекеттердің ерекше мәртебесі бар кейбір аумақтары: UN M.49 стандарты бойынша олардың өз статистикалық коды бар):
Солтүстік Еуропаның астаналары
Халқы
Солтүстік Еуропаға Скандинавия түбегі, Ютланд түбегі, Финносканд жазығы мен Прибалтика және Исландия мен Шпицберген аралдары жатады.
Б.з.д. 8-9 ғасырларда ең алғашқы адамдар қоныстана бастаған. І ғасырдың ортасында тайпаның бірлестігі бөліне бастайды, бұрынғыда бір-бірімен соғысқан. Жаңа сауда жолдары мен байланыстар ашылды.
Солтүстік Еуропа елдері әдетте дамыған экономикаға және әлемдегі ең жоғары өмір сүру стандарттарына ие. Олар көбінесе адам дамуы индексі сияқты өмір сапасын өлшейтін сауалнамаларда жоғары ұпай жинайды. Біріккен Корольдіктен басқа, олардың көпшілігі қалаларда тұратын мөлшеріне қатысты шағын халыққа ие. Солтүстік Еуропаның көп бөлігінде білім сапасы халықаралық рейтингтерде жоғары бағаланады, Эстония мен Финляндия Еуропадағы ЭЫДҰ елдерінің тізімінде.
Ауданы:20%80%
Халық саны:4%96%
Жалпы өнім:6%94%
Ұлттық құрамы: шведтер, финдер, , саамдар, , , норвегтер, даттықтар, сығандар, еврейлер, латыштар, , эстондар, орыстар және т.б. ұлт өкілдері.
Жыныстық құрамы: шамамен 52% ұл және 48% қыз
Тіл
Герман тілдері Солтүстік Еуропада кеңінен таралған, солтүстік герман тілдері Фарер аралдарында (фарер), Исландияда (исландия), Данияда (дат), Норвегияда (норвег) және Швецияда (швед) ең көп таралған бірінші тіл болып табылады. Батыс герман тілі ағылшын тілі Джерсиде, Гернсиде, Мэн аралында, Біріккен Корольдікте және Ирландия Республикасында ең көп таралған бірінші тіл болып табылады, бірақ Батыс герман тілі Шотландия мен Ирландияның бөліктерінде азшылық тілі ретінде де сөйлейді. . Бұдан басқа, фин және эстон тілдерінің фин тілдері сәйкесінше Финляндия мен Эстонияның ең көп таралған алғашқы тілдері болып табылады. Литва және Латвияның балтық тілдері сәйкесінше Литва мен Латвияның ең көп таралған алғашқы тілдері болып табылады. Британдық аралдарда бірнеше кельт тілдері сөйлейді, соның ішінде бритондық уэльс және гоидликтік шотландтық галл және ирланд тілдері. Кельт тілдері Корниш және Манкс жойылып кеткен деп жіктелгелі бері қайта жанданды, қазір сәйкесінше Корнуолл мен Мэн аралында шектеулі деңгейде сөйлейді. Джерриа мен Гернезияның норман тілдері Джерси мен Гернсиде сөйлейді, дегенмен аралдарда ағылшын тілінің танымалдылығына байланысты жойылып кету қаупі төніп тұрғандар тізімінде.
Дін
Ерте орта ғасырларда Рим-католик шіркеуі Солтүстік Еуропаға кеңейіп, герман халықтары арасында христиан дінін таратты. Христиан діні кейінгі ғасырларда Скандинавия мен Балтық жағалауы елдерінің халықтарына жетті. Латын әліпбиі Батыс христиан дінінің ықпалымен бірге Римнен солтүстікке қарай таралып, жазбаша ағылшын, неміс, голланд, дат, норвег, швед, исланд, латыш, эстон, фин және сами тілдеріне әкелді.
Солтүстік Еуропада аймақтың кейбір жеңілдетілген анықтамалары бойынша басталған Реформация кезінде протестантизм Солтүстік Еуропада Еуропаның басқа бөліктерінде байқалмаған дәрежеде қабылданды, ал Солтүстік Еуропа елдерінің басым көпшілігі кез келген анықтама бойынша негізінен протестанттық болып табылады. тарихи, бірақ олардың көпшілігі практикалық емес. Сондай-ақ ашық иммиграциялық саясаттың арқасында дінсіздер мен басқа дінді ұстанатындардың, әсіресе мұсылмандардың саны артып келеді. Біріккен Корольдікте Оңтүстік Азия диаспорасының көп болуына байланысты индустар мен сикхтер сияқты үнділік діндердің де айтарлықтай саны бар.
Тағы қараңыз
Дереккөздер
- https://unstats.un.org/unsd/methodology/m49/#geo-regions Statistics Division. Methodology. Standard country or area codes for statistical use (M49)
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Soltүstik Europa Europadagy mәdeni geografiyalyk ajmak ogan Skandinaviya memleketteri zhәne ogan zhakyn aumaktar elder men ajmaktar kiredi Bul Europa kontinentinin baska ajmaktarymen salystyrganda ken aukymdy zhәne sonymen birge salystyrmaly tүrde az konystangan ajmak Soltүstik Europa kok tүspen BҰҰ geoshemasy bojynsha Europanyn kosalky ajmaktary GeografiyaSoltүstik Europany kelesi ajmaktardyn kejbirin nemese barlygyn kamtu үshin shamamen anyktauga bolady Britan araldary Fennoskandiya Yutlandiya tүbegi shygysta zhatkan Baltyk zhazygy zhәne Soltүstik Europa men Europanyn negizgi kurlygynan tenizde ornalaskan koptegen araldar kontinent Kejbir zhagdajlarda Grenlandiya da kiredi birak ol tek sayasi europalyk Daniya Koroldiginin bir boligin kurajdy zhәne geografiyalyk turgydan Europada bolyp sanalmajdy Bul ajmak ishinara tauly sonyn ishinde Islandiya men Yan Majennin soltүstik zhanartaulyk araldary zhәne tauly batys teniz zhagalauy Shotlandiya men Skandinaviya sonymen katar kobinese Baltyk tenizinin shygysyndagy үlken zhazyktyn bir boligin kamtidy Bүkil ajmaktyn klimatyna Golfstrim azdap әser etedi Batystan klimat teniz zhәne teniz subarktikalyk klimatynan ozgeredi Soltүstikte zhәne ortalykta klimat әdette subarktikalyk nemese arktikalyk bolyp tabylady al shygysta klimat negizinen subarktikalyk zhәne konyrzhaj kontinentaldy Klimattyn da releftin de bүkil ajmakta ozgermeli bolatyny siyakty soltүstikte sirek tundra zhәne biik taular soltүstik shygys zhәne ortalyk ajmaktardagy borealdyk orman konyrzhaj kylkan zhapyrakty ormandar buryn olardyn kopshiligi Shotlandiyada bolgan osimdikteri de ozgeredi Tauly zhәne ontүstik batys Norvegiya zhәne ontүstikte batysta zhәne konyrzhaj shygysta osetin konyrzhaj zhalpak zhapyrakty ormandar Kiretin aumaktarӘrtүrli bolimderde Baltyk elderi Islandiya zhәne Britan araldaryn Soltүstik Europaga zhatkyzuga bolady Birikken Ұlttar Ұjymynyn bolinui bojynsha UN M 49 agyl standarty Soltүstik Europaga kelesi memleketter zhatady sondaj ak osy memleketterdin erekshe mәrtebesi bar kejbir aumaktary UN M 49 standarty bojynsha olardyn oz statistikalyk kody bar Daniya Farer araldary Irlandiya Islandiya Latviya Litva Norvegiya Ұlybritaniya Men araly Normand araldary Gernsi Dzhersi Finlyandiya Aland araldary Shveciya EstoniyaSoltүstik Europanyn astanalary Daniya Kopengagen Islandiya Rejkyavik Norvegiya Oslo Finlyandiya Helsinki Shveciya Stokgolm Estoniya Tallin Latviya Riga Litva VilnyusHalkySoltүstik Europaga Skandinaviya tүbegi Yutland tүbegi Finnoskand zhazygy men Pribaltika zhәne Islandiya men Shpicbergen araldary zhatady B z d 8 9 gasyrlarda en algashky adamdar konystana bastagan I gasyrdyn ortasynda tajpanyn birlestigi boline bastajdy buryngyda bir birimen sogyskan Zhana sauda zholdary men bajlanystar ashyldy Soltүstik Europa elderi әdette damygan ekonomikaga zhәne әlemdegi en zhogary omir sүru standarttaryna ie Olar kobinese adam damuy indeksi siyakty omir sapasyn olshejtin saualnamalarda zhogary upaj zhinajdy Birikken Koroldikten baska olardyn kopshiligi kalalarda turatyn molsherine katysty shagyn halykka ie Soltүstik Europanyn kop boliginde bilim sapasy halykaralyk rejtingterde zhogary bagalanady Estoniya men Finlyandiya Europadagy EYDҰ elderinin tiziminde Audany 20 80 Halyk sany 4 96 Zhalpy onim 6 94 Ұlttyk kuramy shvedter finder saamdar norvegter dattyktar sygandar evrejler latyshtar estondar orystar zhәne t b ult okilderi Zhynystyk kuramy shamamen 52 ul zhәne 48 kyz Til German tilderi Soltүstik Europada keninen taralgan soltүstik german tilderi Farer araldarynda farer Islandiyada islandiya Daniyada dat Norvegiyada norveg zhәne Shveciyada shved en kop taralgan birinshi til bolyp tabylady Batys german tili agylshyn tili Dzherside Gernside Men aralynda Birikken Koroldikte zhәne Irlandiya Respublikasynda en kop taralgan birinshi til bolyp tabylady birak Batys german tili Shotlandiya men Irlandiyanyn bolikterinde azshylyk tili retinde de sojlejdi Budan baska fin zhәne eston tilderinin fin tilderi sәjkesinshe Finlyandiya men Estoniyanyn en kop taralgan algashky tilderi bolyp tabylady Litva zhәne Latviyanyn baltyk tilderi sәjkesinshe Litva men Latviyanyn en kop taralgan algashky tilderi bolyp tabylady Britandyk araldarda birneshe kelt tilderi sojlejdi sonyn ishinde britondyk uels zhәne goidliktik shotlandtyk gall zhәne irland tilderi Kelt tilderi Kornish zhәne Manks zhojylyp ketken dep zhiktelgeli beri kajta zhandandy kazir sәjkesinshe Kornuoll men Men aralynda shekteuli dengejde sojlejdi Dzherria men Gerneziyanyn norman tilderi Dzhersi men Gernside sojlejdi degenmen araldarda agylshyn tilinin tanymaldylygyna bajlanysty zhojylyp ketu kaupi tonip turgandar tiziminde Din Erte orta gasyrlarda Rim katolik shirkeui Soltүstik Europaga kenejip german halyktary arasynda hristian dinin taratty Hristian dini kejingi gasyrlarda Skandinaviya men Baltyk zhagalauy elderinin halyktaryna zhetti Latyn әlipbii Batys hristian dininin ykpalymen birge Rimnen soltүstikke karaj taralyp zhazbasha agylshyn nemis golland dat norveg shved island latysh eston fin zhәne sami tilderine әkeldi Soltүstik Europada ajmaktyn kejbir zhenildetilgen anyktamalary bojynsha bastalgan Reformaciya kezinde protestantizm Soltүstik Europada Europanyn baska bolikterinde bajkalmagan dәrezhede kabyldandy al Soltүstik Europa elderinin basym kopshiligi kez kelgen anyktama bojynsha negizinen protestanttyk bolyp tabylady tarihi birak olardyn kopshiligi praktikalyk emes Sondaj ak ashyk immigraciyalyk sayasattyn arkasynda dinsizder men baska dindi ustanatyndardyn әsirese musylmandardyn sany artyp keledi Birikken Koroldikte Ontүstik Aziya diasporasynyn kop boluyna bajlanysty industar men sikhter siyakty үndilik dinderdin de ajtarlyktaj sany bar Tagy karanyzArktika Baltyk elderi Britan araldary Ortalyk Europa Shygys Europa German tilderi Skandinaviya Ontүstik Europa Batys EuropaDerekkozderhttps unstats un org unsd methodology m49 geo regions Statistics Division Methodology Standard country or area codes for statistical use M49