Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Скандинавия түбегі — Еуропадағы ең ірі түбек. Түбек аумағына Норвегия, Швеция мемлекеттері түгелімен және Финляндияның солтүстік бөлігі кіреді. Жер аумағы 800 мың км2.
| Скандинавия түбегі | |
 | |
| Скандинавия түбегі (2003 ж) | |
| Сипаттамасы | |
|---|---|
| Ауданы | 800 000 км² |
| Орналасуы | |
| 63°00′00″ с. е. 14°00′00″ ш. б. / 63.00000° с. е. 14.00000° ш. б. (G) (O) (Я)Координаттар: 63°00′00″ с. е. 14°00′00″ ш. б. / 63.00000° с. е. 14.00000° ш. б. (G) (O) (Я) | |
| Түбекті шаятын акваториялар | Баренц теңізі, Норвег теңізі, Солтүстік теңізі, Балтық теңізі |
| Елдер |  Норвегия Швеция Финляндия |
 Скандинавия түбегі Ортаққорда | |
Жер бедері
Солтүстік-шығыстан оңтүстік-батысқа қарай 1900 км-ге созыла орналасқан, ені 800 км-дей. Баренц, Норвег, Солтүстік, Балтық теңіздерімен (бұғаздармен, шығанақтармен) қоршалған. Құрлықтағы шартты шекарасы Ботния және шығанақтары аралығымен жүргізіледі. Солтүстік және батыс жағалаулары тік құз жартасты, фьордтармен күшті тілімделген. Ірі аралдары мен топаралдары көп. Оңтүстік және шығыс жағалауы жазық келеді. Түбектің басым бөлігін Скандинавия таулары мен (биіктігі 800 м) алып жатыр. Скандинавия түбегінің қазіргі жер бедерінің сипаты ежелгі мұз басудан кейін өзгеріске ұшыраған Балтық қалқаны мен каледон қатпарлық құрылымдарына байланысты. Кен байлықтарынан темір, мыс, титан, қорғасын, т.б. өндіріледі.
Климаты
Батыс бөлігінің климаты мұхиттық, шығысқа қарай континенттілік арта түседі. Қаңтар айының орташа температурасы –16оС-тан 2оС-қа дейін, шілденікі 10 – 17оС. Жылдық жауын-шашын мөлшері 400 – 3000 мм. Өзен торы жиі; өзендері негізінен қысқа, мол сулы. Лулеэльвен, Умеэльвен т.б. өзендерде ірі СЭС-тер жұмыс істейді. Көлдерге бай (ең ірілері: Венерн, Меларен, ).
Өсімдігі мен жануарлар дүниесі
Жерінің 43%-ға жуығын ормандар (тайга, аралас және жалпақ жапырақты), қиыр солтүстігін тундра алып жатыр. Негізінен орман жануарлары (бұлан, түлкі, қоян т.б.), солтүстігінде бұғылар мекендейді. Құз-жартасты жағалауы мен аралдар – құс базары. Теңіздің жағалық бөлігі, өзен-көлдері балыққа (треска, май шабақ) бай.
Дереккөздер
- Қазақ энциклопедиясы, 7 том
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Skandinaviya tүbegi Europadagy en iri tүbek Tүbek aumagyna Norvegiya Shveciya memleketteri tүgelimen zhәne Finlyandiyanyn soltүstik boligi kiredi Zher aumagy 800 myn km2 Skandinaviya tүbegiSkandinaviya tүbegi 2003 zh SipattamasyAudany800 000 km Ornalasuy63 00 00 s e 14 00 00 sh b 63 00000 s e 14 00000 sh b 63 00000 14 00000 G O Ya Koordinattar 63 00 00 s e 14 00 00 sh b 63 00000 s e 14 00000 sh b 63 00000 14 00000 G O Ya T Tүbekti shayatyn akvatoriyalarBarenc tenizi Norveg tenizi Soltүstik tenizi Baltyk teniziElder Norvegiya Shveciya FinlyandiyaSkandinaviya tүbegiSkandinaviya tүbegi OrtakkordaҒaryshtan korinisZher bederiSoltүstik shygystan ontүstik batyska karaj 1900 km ge sozyla ornalaskan eni 800 km dej Barenc Norveg Soltүstik Baltyk tenizderimen bugazdarmen shyganaktarmen korshalgan Қurlyktagy shartty shekarasy Botniya zhәne shyganaktary aralygymen zhүrgiziledi Soltүstik zhәne batys zhagalaulary tik kuz zhartasty fordtarmen kүshti tilimdelgen Iri araldary men toparaldary kop Ontүstik zhәne shygys zhagalauy zhazyk keledi Tүbektin basym boligin Skandinaviya taulary men biiktigi 800 m alyp zhatyr Skandinaviya tүbeginin kazirgi zher bederinin sipaty ezhelgi muz basudan kejin ozgeriske ushyragan Baltyk kalkany men kaledon katparlyk kurylymdaryna bajlanysty Ken bajlyktarynan temir mys titan korgasyn t b ondiriledi KlimatyBatys boliginin klimaty muhittyk shygyska karaj kontinenttilik arta tүsedi Қantar ajynyn ortasha temperaturasy 16oS tan 2oS ka dejin shildeniki 10 17oS Zhyldyk zhauyn shashyn molsheri 400 3000 mm Өzen tory zhii ozenderi negizinen kyska mol suly Luleelven Umeelven t b ozenderde iri SES ter zhumys istejdi Kolderge baj en irileri Venern Melaren Өsimdigi men zhanuarlar dүniesiZherinin 43 ga zhuygyn ormandar tajga aralas zhәne zhalpak zhapyrakty kiyr soltүstigin tundra alyp zhatyr Negizinen orman zhanuarlary bulan tүlki koyan t b soltүstiginde bugylar mekendejdi Қuz zhartasty zhagalauy men araldar kus bazary Tenizdin zhagalyk boligi ozen kolderi balykka treska maj shabak baj DerekkozderҚazak enciklopediyasy 7 tom