Шығыс Азия қыт 东亚 кор 동아시아 жапон 東アジア моңғ Дорнод Ази Азияның шығыс бөлігі дүниежүзінің географиялық саяси этномәдени ай

Шығыс Азия (қыт. 东亚, кор. 동아시아, жапон. 東アジア, моңғ. Дорнод Ази) — Азияның шығыс бөлігі, дүниежүзінің географиялық, саяси, этномәдени аймағы.

Географиясы

Өңірдің ауданы — 11 839 074 км².

Шығыс Азия Жапон, Шығыс Қытай және Оңтүстік Қытай теңіздерімен шайылатын Тынық мұхитқа іргелес. Бұл аймақ жоғары сейсмикалық белсенділікпен ерекшеленеді. Шығыс бөлігіндегі климат муссонды, маусымдық ылғалды, тайфундар мен су тасқындары жиі болады. Шығыс Азияның Моңғолия мен Тибет сияқты мұхиттан едәуір аластатылған бөліктерінде климат неғұрлым қатал, сәйкесінше континенттік және таулы. Аймақтағы ең үлкен мемлекет — Қытай Халық Республикасы.

Шығыс Азия аймағына келесі елдер жатады:

Қытай
- Гонконг, ҚХР арнайы әкімшілік ауданы
- Макао, ҚХР арнайы әкімшілік ауданы
Моңғолия
Жапония
КХДР
Корея Республикасы
Қытай Республикасы (Тайвань)

Физикалық-географиялық тұрғыдан алғанда Моңғолия, солтүстік-батыс Қытай (Шыңжаң, Тибет, Ішкі Моңғолия, , батыс Сычуань және солтүстік Ганьсу) Орталық Азияға жатады.

Экономикасы

Бүгінгі таңда аймақтағы ең ірі экономикалар Қытай мен Жапония болып табылады. Қытай Халық Республикасын баспасөз беттерінде алпауыт держава мәртебесіне басты үміткер ретінде жиі атайды, оның ішінде әлі экономикалық аспектіде держава болмаса да. Оңтүстік Корея, Гонконг және Тайвань 1960 жылдардан Азиялық қаржылық дағдарысқа дейін экономикалық дамудың өте жоғары қарқынын көрсеткен Азия жолбарыстары деп аталатын елдер. Қытай, Жапония және Оңтүстік Корея әлемдегі ең ірі автомобиль шығаратын елдердің бірі.

Азия елдерінің негізгі ауыл шаруашылығы өнімдері — күріш, шай, джут, табиғи каучук, мақта, қант қамысы, жержаңғақ, рапс, соя, копра, тропиктік және субтропиктік жемістер, дәмдеуіштер және т.б. Шығыс Азия елдері әлемдегі ең ірі күріш өндірушілер болып табылады. Мысалы, Қытай әлемдегі күріш өндірушілердің бестігіне кіреді. Қытай жыл сайын бұл өнімді шамамен 190 миллион тонна өндіреді. Жалпы алғанда, Азия әлемде өндірілетін күріштің 90%-ға жуығын өндіреді.

Шығыс Азияның батыс бөліктері мұнай мен табиғи газға бай, Қытай мен Моңғолияда молибден, вольфрам, қалайы сияқты металдардың айтарлықтай көлемі өндіріледі.