Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Кендір (лат. Apocynum) – кендірлер тұқымдасына жататын көп жылдық өсімдіктер туысы.
| Кендір | ||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 Apocynum androsaemifolium | ||||||||||||||||
| ||||||||||||||||
| түрлері | ||||||||||||||||
| 300 түрі белгілі | ||||||||||||||||
|
Негізінен Солтүстік Америка, Оңтүстік Еуропа және Оңтүстік Шығыс Азияда өседі. Қазақстанда Сырдария, Іле, Шу өзендері алабында өсетін 4 түрі, оның ішінде жиі кездесетін түрі – қызыл кендір () бар. Биіктігі 120 см-дей сабағы мықты, бұтақты, тік өседі. Жапырағы ұзынша не сопақша келген қандауыр пішінді, шеті иректелген. Гүлі ұсақ, ақ, қызғылт, күлгін қызыл түсті. Гүлшоғыры – сабақ басына орналасқан шашақ. Маусым – шілде айларында гүлдеп, тамыз – қыркүйекте жемістенеді. Жемісі – көп тұқымды қабатталған жапырақша. Тұқымы ұсақ, түкті болады. Қызыл кендірдің сабағынан мата тоқуда, арқан есуде пайдаланылатын өте мықты ұзын талшықтар алынады. Кендір құрамында каучук, оның жер астындағы өркендерінің қабығында былғары өнеркәсібінде қолданылатын бар. Тамыр сығындысынан алынатын дәрілік маңызы зор.
Кендір (Apocynum) – кендір тұқымдасына жататын көп жылдық өсімдік. Қазақстанда өзендері алқабында өсетін 4 түрі, оның ішінде жиі кездесетін түрі – қызыл кендір (A. lancіfolіum) бар. Биіктігі 120 см-дей сабағы мықты, бұтақты, тік өседі. Жапырағы ұзынша не сопақша келген пішінді, шеті иректелген. Гүлі ұсақ, ақ, қызғылт, күлгін қызыл түсті. Гүлшоғыры – сабақ басына орналасқан шашақ. Маусым – шілде айларында гүлдеп, тамыз – қыркүйекте жемістенеді. Жемісі – көп тұқымды қабатталған жапырақша. Тұқымы ұсақ, түкті болады. Қызыл кендірдің сабағынан мата тоқуда, арқан есуде пайдаланылатын өте мықты ұзын талшықтар алынады. Кендір құрамында каучук, оның жер астындағы өркендерінің қабығында былғары өнеркәсібінде қолданылатын илік заттар бар. Тамыр сығындысынан алынатын цимарин глюкозидінің дәрілік маңызы зор.
Дереккөздер:
- «Қазақстан»: Ұлттық энциклопедия / Бас редактор Ә. Нысанбаев – Алматы «Қазақ энциклопедиясы» Бас редакциясы, 1998 жыл. ISBN 5-89800-123-9,
- «Қазақстан»: Ұлттық энциклопедия / Бас редактор Ә. Нысанбаев – Алматы «Қазақ энциклопедиясы» Бас редакциясы, 1998 жыл. ISBN 5-89800-123-9, IV том
Сыртқы сілтемелер
- Кендір" по плантациям(қолжетпейтін сілтеме)
 | Бұл — мақаланың бастамасы. Бұл мақаланы толықтырып, дамыту арқылы, Уикипедияға көмектесе аласыз. Бұл ескертуді дәлдеп ауыстыру қажет. |
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Kendir lat Apocynum kendirler tukymdasyna zhatatyn kop zhyldyk osimdikter tuysy KendirApocynum androsaemifoliumDүniesi ӨsimdikterBolimi Gүldi osimdikterTaby Қos zharnaktylar unranked AsteridsSaby Tukymdasy ApocynaceaeKishi tukymdasy Tegi Apocynum Karl Linnej 1753tүrleri300 tүri belgiliHeist ex Fabr Lunell Baill Woodson Negizinen Soltүstik Amerika Ontүstik Europa zhәne Ontүstik Shygys Aziyada osedi Қazakstanda Syrdariya Ile Shu ozenderi alabynda osetin 4 tүri onyn ishinde zhii kezdesetin tүri kyzyl kendir bar Biiktigi 120 sm dej sabagy mykty butakty tik osedi Zhapyragy uzynsha ne sopaksha kelgen kandauyr pishindi sheti irektelgen Gүli usak ak kyzgylt kүlgin kyzyl tүsti Gүlshogyry sabak basyna ornalaskan shashak Mausym shilde ajlarynda gүldep tamyz kyrkүjekte zhemistenedi Zhemisi kop tukymdy kabattalgan zhapyraksha Tukymy usak tүkti bolady Қyzyl kendirdin sabagynan mata tokuda arkan esude pajdalanylatyn ote mykty uzyn talshyktar alynady Kendir kuramynda kauchuk onyn zher astyndagy orkenderinin kabygynda bylgary onerkәsibinde koldanylatyn bar Tamyr sygyndysynan alynatyn dәrilik manyzy zor Kendir Apocynum kendir tukymdasyna zhatatyn kop zhyldyk osimdik Қazakstanda ozenderi alkabynda osetin 4 tүri onyn ishinde zhii kezdesetin tүri kyzyl kendir A lancifolium bar Biiktigi 120 sm dej sabagy mykty butakty tik osedi Zhapyragy uzynsha ne sopaksha kelgen pishindi sheti irektelgen Gүli usak ak kyzgylt kүlgin kyzyl tүsti Gүlshogyry sabak basyna ornalaskan shashak Mausym shilde ajlarynda gүldep tamyz kyrkүjekte zhemistenedi Zhemisi kop tukymdy kabattalgan zhapyraksha Tukymy usak tүkti bolady Қyzyl kendirdin sabagynan mata tokuda arkan esude pajdalanylatyn ote mykty uzyn talshyktar alynady Kendir kuramynda kauchuk onyn zher astyndagy orkenderinin kabygynda bylgary onerkәsibinde koldanylatyn ilik zattar bar Tamyr sygyndysynan alynatyn cimarin glyukozidinin dәrilik manyzy zor Derekkozder Қazakstan Ұlttyk enciklopediya Bas redaktor Ә Nysanbaev Almaty Қazak enciklopediyasy Bas redakciyasy 1998 zhyl ISBN 5 89800 123 9 Қazakstan Ұlttyk enciklopediya Bas redaktor Ә Nysanbaev Almaty Қazak enciklopediyasy Bas redakciyasy 1998 zhyl ISBN 5 89800 123 9 IV tomSyrtky siltemelerKendir po plantaciyam kolzhetpejtin silteme Bul makalanyn bastamasy Bul makalany tolyktyryp damytu arkyly Uikipediyaga komektese alasyz Bul eskertudi dәldep auystyru kazhet