Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Посткеңестік кеңістік, немесе сондай-ақ бұрынғы КСРО құрамындағы республикалар, ТМД және Балтық маңы (Балтық теңізі жағалауындағы елдер) елдері — бұл КСРО-ның ыдыру кезеңінде, яғни, 1991 жылы тәуелсіздіктерін алған мемлекеттер.
1.
Армения; 2. 
Әзербайжан; 3. 
Беларусь; 4. 
Эстония; 5. 
Грузия; 6. 
Қазақстан; 7.
Қырғызстан; 8. 
Латвия; 9. 
Литва; 10. 
Молдова; 11. 
Ресей; 12. 
Тәжікстан; 13. 
Түрікменстан; 14. 
Украина; 15. 
ӨзбекстанМемлекеттер және географиялық аймақтар
Ресей
Балтық елдері
Шығыс Еуропа
Оңтүстік Кавказ
Орталық Азия
Негізінен посткеңестік мемлекеттерді келесі бес топқа бөледі:
|
Тарихи байланыстар
Ресей шығыс-славян посткеңестік мемлекеттерімен тарихи тығыз байланыста, себебі Ресейдің мемлекеттілігі олардың шекарасында құрылды. Олардың түпкі тамыры — Киев Русі.
Орталық Азия және Оңтүстік Кавказ Ресей империясына тек XVIII және XIX ғасырларда ғана қосылды.
ТМД және Балтық елдері
2009 жылға дейін «ТМД және Балтық маңы елдері» шекарасы ұғымы «посткеңестік кеңістік» атты ұғыммен тең болған. 2009 жылы Грузия ТМД құрамынан шығып кетті, ал 2018 жылы соның ізінше Украина да шықты.
Бұл тіркес 1991 жылдың желтоқсанынан кейін, Балтық жағалауы республикалары (Латвия, Литва, Эстония) ТМД-ға (Тәуелсіз Мемлекеттер Достастығы) кіруден бас тартқан кезде пайда болды. Бұл елдер тәуелсіз мемлекеттер арасындағы қатынастарды реттеуге арналған аймақтық халықаралық ұйымға кіруден бас тартты.
Мемлекеттердің қазіргі басшылары
Мемлекет басшылары
Үкімет басшылары
Экономикасы
1991—2007 жж. жалпы ішкі өнімдегі (ЖІӨ) өзгерістер
| Мемлекет | 1991* | 1996 | 2001 | 2006 | 2011 | Айналымдағы жыл** |
|---|---|---|---|---|---|---|
| Шығыс Еуропа елдері | ||||||
| Ресей | 100 | 63.1 | 74.5 | 103.3 | 118.3 | 1997 |
| Украина | 100 | 47.2 | 51.8 | 73.7 | 75.9 | 2000 |
| Беларусь | 100 | 67.9 | 94.0 | 141.5 | 192.5 | 1996 |
| Молдова | 100 | 45.2 | 45.0 | 62.5 | 74.5 | 1997 |
| Балтық елдері | ||||||
| Эстония | 100 | ? | ? | ? | ? | ? |
| Латвия | 100 | 67.8 | 92.9 | 143.1 | 130.1 | 1993 |
| Литва | 100 | 64.6 | 81.5 | 119.8 | 123.9 | 1995 |
| Орталық Азия | ||||||
| Қазақстан | 100 | 69.3 | 88.5 | 141.4 | 185.7 | 1996 |
| Қырғызстан | 100 | 58.9 | 76.1 | 89.6 | 114.4 | 1996 |
| Тәжікстан | 100 | 34.1 | 45.2 | 56.0 | 98.1 | 1997 |
| Түрікменстан | 100 | 68.4 | 107.7 | 215.5 | 351.8 | 1998 |
| Өзбекстан | 100 | 82.9 | 102.6 | 137.5 | 208.4 | 1996 |
| Оңтүстік Кавказ | ||||||
| Армения | 100 | 63.3 | 84.2 | 154.7 | 172.5 | 1994 |
| Әзірбайжан | 100 | 42.7 | 65.2 | 150.2 | 241.1 | 1996 |
| Грузия | 100 | 39.8 | 49.8 | 74.1 | 93.2 | 1995 |
Дамуы
Адам даму индексі бойынша реттеліп жазылған посткеңестік елдер тізімі:
Өте жоғарғы индекс:
Жоғарғы индекс:
![image]()
Беларусь: 0.793![image]()
Ресей: 0.788![image]()
Қазақстан: 0.754![image]()
Грузия: 0.745![image]()
Украина: 0.740![image]()
Әзірбайжан: 0.734![image]()
Армения: 0.729
Орташа адам даму индексі
![image]()
Түрікменстан: 0.698![image]()
Молдова: 0.660![image]()
Өзбекстан: 0.654![image]()
Қырғызстан: 0.622![image]()
Тәжікстан: 0.622
Дереккөздер
- World Bank data
- Премьер-министр лауазымының жойылуы нәтижесінде Түрікменстан президенті елдің мемлекеттінің де, үкіметінің де басшысы болып келеді
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Postkenestik kenistik nemese sondaj ak buryngy KSRO kuramyndagy respublikalar TMD zhәne Baltyk many Baltyk tenizi zhagalauyndagy elder elderi bul KSRO nyn ydyru kezeninde yagni 1991 zhyly tәuelsizdikterin algan memleketter Agylshyn alfaviti bojynsha rettelgen postkenestik memleketter 1 Armeniya 2 Әzerbajzhan 3 Belarus 4 Estoniya 5 Gruziya 6 Қazakstan 7 Қyrgyzstan 8 Latviya 9 Litva 10 Moldova 11 Resej 12 Tәzhikstan 13 Tүrikmenstan 14 Ukraina 15 ӨzbekstanMemleketter zhәne geografiyalyk ajmaktarPostkenestik elder Resej Baltyk elderi Shygys Europa Ontүstik Kavkaz Ortalyk Aziya Negizinen postkenestik memleketterdi kelesi bes topka boledi Baltyk elderi Estoniya Latviya Litva Shygys Europa Belarus Moldova Ukraina Ontүstik Kavkaz Armeniya Әzirbajzhan GruziyaOrtalyk Aziya Қazakstan Қyrgyzstan Tәzhikstan Tүrikmenstan Өzbekstan Resej ResejTarihi bajlanystar Resej shygys slavyan postkenestik memleketterimen tarihi tygyz bajlanysta sebebi Resejdin memlekettiligi olardyn shekarasynda kuryldy Olardyn tүpki tamyry Kiev Rusi Ortalyk Aziya zhәne Ontүstik Kavkaz Resej imperiyasyna tek XVIII zhәne XIX gasyrlarda gana kosyldy TMD zhәne Baltyk elderi 2009 zhylga dejin TMD zhәne Baltyk many elderi shekarasy ugymy postkenestik kenistik atty ugymmen ten bolgan 2009 zhyly Gruziya TMD kuramynan shygyp ketti al 2018 zhyly sonyn izinshe Ukraina da shykty Bul tirkes 1991 zhyldyn zheltoksanynan kejin Baltyk zhagalauy respublikalary Latviya Litva Estoniya TMD ga Tәuelsiz Memleketter Dostastygy kiruden bas tartkan kezde pajda boldy Bul elder tәuelsiz memleketter arasyndagy katynastardy retteuge arnalgan ajmaktyk halykaralyk ujymga kiruden bas tartty Memleketterdin kazirgi basshylaryMemleket basshylary Armeniya Әzerbajzhan Ilham Әliev Belarus Aleksandr Lukashenko Belarus prezidenti Gruziya Salome Zurabishvili Қazakstan Қasym Zhomart Tokaev Қazakstan prezidenti Қyrgyzstan Sadyr Zhaparov Қyrgyzstan prezidenti Latviya Litva Moldova Majya Sandu Өzbekstan Shavkat Mirziyoev Өzbekstan prezidenti Resej Vladimir Putin Resej prezidenti Tәzhikstan Emomali Rahmon Tәzhikstan prezidenti Tүrikmenstan Serdar Berdimuhamedov Tүrikmenstan prezidenti Ukraina Volodimir Zelenskij Ukraina prezidenti EstoniyaҮkimet basshylary Armeniya Әzerbajzhan Belarus Roman Golovchenko Belarus premer ministri Қazakstan Olzhas Bektenov Қazakstan premer ministri Қyrgyzstan Akylbek Zhaparov Қyrgyzstan Ministrler Kabinetinin toragasy Latviya Litva Ingrida Shimonite Өzbekstan Abdulla Әripov Өzbekstan premer ministri Resej Mihail Mishustin Resej Үkimetinin Toragasy Tәzhikstan Қoһir Rasulzoda Tәzhikstan premer ministri Tүrikmenstan Serdar Berdimuhamedov Tүrikmenstan prezidenti Ukraina Denis Shmigal Ukraina premer ministri EstoniyaEkonomikasy1991 2007 zhzh zhalpy ishki onimdegi ZhIӨ ozgerister Memleket 1991 1996 2001 2006 2011 Ajnalymdagy zhyl Shygys Europa elderiResej 100 63 1 74 5 103 3 118 3 1997Ukraina 100 47 2 51 8 73 7 75 9 2000Belarus 100 67 9 94 0 141 5 192 5 1996Moldova 100 45 2 45 0 62 5 74 5 1997Baltyk elderiEstoniya 100 Latviya 100 67 8 92 9 143 1 130 1 1993Litva 100 64 6 81 5 119 8 123 9 1995Ortalyk AziyaҚazakstan 100 69 3 88 5 141 4 185 7 1996Қyrgyzstan 100 58 9 76 1 89 6 114 4 1996Tәzhikstan 100 34 1 45 2 56 0 98 1 1997Tүrikmenstan 100 68 4 107 7 215 5 351 8 1998Өzbekstan 100 82 9 102 6 137 5 208 4 1996Ontүstik KavkazArmeniya 100 63 3 84 2 154 7 172 5 1994Әzirbajzhan 100 42 7 65 2 150 2 241 1 1996Gruziya 100 39 8 49 8 74 1 93 2 1995DamuyAdam damu indeksi bojynsha rettelip zhazylgan postkenestik elder tizimi Өte zhogargy indeks Estoniya 0 846 Litva 0 818 Latviya 0 814 Zhogargy indeks Belarus 0 793 Resej 0 788 Қazakstan 0 754 Gruziya 0 745 Ukraina 0 740 Әzirbajzhan 0 734 Armeniya 0 729 Ortasha adam damu indeksi Tүrikmenstan 0 698 Moldova 0 660 Өzbekstan 0 654 Қyrgyzstan 0 622 Tәzhikstan 0 622DerekkozderWorld Bank data Premer ministr lauazymynyn zhojyluy nәtizhesinde Tүrikmenstan prezidenti eldin memlekettinin de үkimetinin de basshysy bolyp keledi