1989 жылғы Бүкілодақтық халық санағы — 12-19 қаңтар аралығында өткен соңғы КСРО халық санағы.
1989 жылғы КСРО халық санағы | |
Жалпы мағлұматы | |
---|---|
Мемлекет | |
өткізілген күні | 1989 жылы 12-19 қаңтар |
Жалпы саны | 286,7 миллион адам |
Көп тұрғынды аймақ | Мәскеу 8 769 117 |
Өткізу
Санақ 8 күн бойы, 1989 жылдың 12-19 қаңтары аралығында азаматтардың нақты тұрғылықты жері бойынша сауалнама жүргізу арқылы жүргізілді. Сауалнама мен жазбаларды санақ парақшаларына жазуды кәсіпорындардан, мекемелерден, ұйымдардан алынған арнайы дайындалған санақ қызметкерлері жүргізді. Ақпарат жауаптардың дұрыстығын растайтын құжаттарды талап етпей, сауалнамаға қатысушылардың сөздерінен жазылды.
Санақ аяқталғаннан кейін үш ай өткен соң — 1989 жылдың сәуірінде — елдің жекелеген аймақтарындағы халықтың саны мен таралуының алдын ала қорытындылары жарияланды. 1990 жылдың басында санақ парақшаларын автоматтандырылған өңдеу негізінде халықтың саны мен жас құрамы, отбасылық жағдайы, отбасының саны мен мөлшері, білім деңгейі, ұлты мен тілі, күнкөріске қажетті қаражат көзі бойынша түпкілікті нәтижелер алынды.
Санақ ұрандары: «Жолдас! Сіздердің халық санағына қатысуларыңыз – ел жоспарлары нақтылығының кепілі».
Санақ нәтижелері
Санақ бойынша халық саны 1989 жылғы 12 қаңтардағы жағдай бойынша 286,7 миллион адамды құрады. 1979 жылғы санақтан кейінгі 10 жыл ішінде ол 24,3 миллион адамға немесе 9%-ға өсті.
Саны, млн. адам | Орташа жылдық өсу қарқыны, % | ||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|
1959 ж. | 1970 ж. | 1979 ж. | 1989 ж. | 1959-69 | 1970-78 | 1979-89 | |
Бүкіл халық | 208,8 | 241,7 | 262,4 | 286,7 | 1,3 | 0,9 | 0,9 |
Қала халқы | 100,0 | 136,0 | 163,6 | 188,8 | 2,8 | 2,1 | 1,4 |
Ауыл халқы | 108,8 | 105,7 | 98,8 | 97,9 | -0,3 | -0,7 | -0,1 |
Санақ 73,1 миллион отбасын қамтыды, бұл 1979 жылмен салыстырғанда 6,8 миллионға (10%) көп. Отбасы санының ең көп өсімі Орта Азия республикалары мен Әзірбайжан КСР (22-29%), сондай-ақ Қазақ КСР (16%) мен Молдаван КСР (12%) болды. Республика бойынша отбасының орташа саны жалпы алғанда 3,5 адамды, қалалық елді мекендерде – 3,3 адамды, ауылдық жерде – 3,8 адамды құрады. Одақтас республикаларда отбасының орташа мөлшері Тәжік КСР, Латвия КСР және Эстон КСР-де 6,1 адамнан 3,1 адамға дейін ауытқиды, бұл негізінен отбасындағы бала санына байланысты.
1989 жылы отбасында 255,8 млн адам (ел халқының 89%) тұрды. Сонымен қатар, 13 миллион (5%) отбасы мүшелері отбасынан бөлек өмір сүрді, бірақ оған ортақ бюджет арқылы байланысты болды. 16,4 млн (6%) отбасы болмаған немесе онымен материалдық байланысын жоғалтқан (жалғызбасты адамдар). Отбасынан бөлек тұратын және жалғызбасты адамдардан тұратын отбасы мүшелерінің үлесі әсіресе Орталық Азия республикаларында, Грузин КСР және Әзірбайжан КСР-де аз, оларда 4-6%, РКФСР, Украина КСР, БКСР және Балтық республикаларында (11-15%) айтарлықтай көбірек болды.
Одақтас республикалардың халқы саны
мың адам | 1989 ж. | қала тұрғындары % | титулды ұлттар % | 1989 ж. | ||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|
1979 ж. | 1989 ж. | 1979 ж. қатынасы % | 1979 ж. | 1989 ж. | 1979 ж. | 1989 ж. | 1979 ж. қатынасы % | |
КСРО | 262436 | 286731 | 109 | 62 | 66 | 52,4 | 50,8 | -1,6 |
РКФСР | 137551 | 147400 | 107 | 69 | 74 | 82,6 | 81,5 | -1,1 |
Украин КСР | 49755 | 51707 | 104 | 61 | 67 | 73,5 | 72,7 | -0,8 |
Белорус КСР | 9560 | 10200 | 107 | 55 | 65 | 79,4 | 77,9 | -1,5 |
Өзбек КСР | 15391 | 19905 | 129 | 41 | 41 | 68,7 | 71,4 | +2,7 |
Қазақ КСР | 14684 | 16536 | 113 | 54 | 57 | 36,0 | 39,7 | +3,7 |
Грузин КСР | 5015 | 5443 | 109 | 52 | 56 | 68,8 | 70,1 | +1,3 |
Әзірбайжан КСР | 6028 | 7038 | 117 | 53 | 54 | 78,1 | 82,7 | +4,6 |
Литва КСР | 3398 | 3690 | 109 | 61 | 68 | 80,0 | 79,6 | -0,4 |
Молдован КСР | 3947 | 4338 | 110 | 39 | 47 | 63,9 | 64,5 | +0,6 |
Латвия КСР | 2521 | 2680 | 106 | 68 | 71 | 53,7 | 52,0 | -1,7 |
Қырғыз КСР | 3529 | 4290 | 122 | 39 | 38 | 47,9 | 52,4 | +4,5 |
Тәжік КСР | 3801 | 5109 | 134 | 35 | 33 | 58,8 | 62,3 | +3,5 |
3031 | 3288 | 108 | 66 | 68 | 89,7 | 93,3 | +3,6 | |
Түрікмен КСР | 2759 | 3534 | 128 | 48 | 45 | 68,4 | 72,0 | +3,6 |
1466 | 1573 | 107 | 70 | 72 | 64,7 | 61,5 | -3,2 |
Тұрғындардың ұлттық құрамы
Соңғы тізімге одақтық, автономиялық республикалардың, автономиялы облыстар мен округтердің «титулдық ұлттар» деп аталатын барлық өкілдері, сондай-ақ немістер мен поляктар кіреді.
1979 ж., мың адам | 1989 ж., мың адам | 1989 ж. 1979 ж. қатынасы % | |
---|---|---|---|
Бүкіл халқы | 262085 | 285743 | 109 |
Орыстар | 137397 | 145155 | 106 |
Украиндар | 42347 | 44186 | 104 |
Өзбектер | 12456 | 16698 | 134 |
Беларустар | 9463 | 10036 | 106 |
Қазақтар | 6556 | 8136 | 124 |
Әзербайжандар | 5477 | 6770 | 124 |
Татарлар | 6185 | 6649 | 107 |
Армяндар | 4151 | 4623 | 111 |
Тәжіктер | 2898 | 4215 | 145 |
Грузиндер | 3571 | 3981 | 111 |
Молдовандар | 2968 | 3352 | 113 |
Литвандар | 2851 | 3067 | 108 |
Түрікмендер | 2028 | 2729 | 135 |
Қырғыздар | 1906 | 2529 | 133 |
Немістер | 1936 | 2039 | 105 |
Чуваштар | 1751 | 1842 | 105 |
Латыштар | 1439 | 1459 | 101 |
Башқұрттар | 1371 | 1449 | 106 |
Жебірейлер | 1762 | 1378 | 76 |
Мордвалар | 1192 | 1154 | 97 |
Поляктар | 1151 | 1126 | 98 |
Эстондар | 1020 | 1027 | 101 |
Шешендер | 756 | 957 | 127 |
Ұдмұрттар | 714 | 747 | 105 |
Марилер | 622 | 671 | 108 |
Аварлар | 483 | 601 | 124 |
Осетиндер | 542 | 598 | 110 |
Лезгиндер | 383 | 466 | 122 |
Қарақалпақтар | 303 | 424 | 140 |
Буряттар | 353 | 421 | 119 |
Кабардалар | 322 | 391 | 121 |
Сахалар | 328 | 382 | 116 |
Даргиндер | 287 | 365 | 127 |
Коми | 327 | 345 | 105 |
Құмықтар | 228 | 282 | 123 |
Ингуштар | 186 | 237 | 128 |
Тывалар | 166 | 207 | 124 |
Қалмақтар | 147 | 174 | 119 |
Қарашайлар | 131 | 156 | 119 |
Коми-пермяктар | 151 | 152 | 101 |
Карелдер | 138 | 131 | 95 |
Адыгейлер | 109 | 125 | 115 |
Лактар | 100 | 118 | 118 |
Абхаздар | 91 | 105 | 116 |
Табасарандар | 75 | 98 | 130 |
Малқарлар | 66 | 85 | 128 |
Хакастар | 71 | 80 | 113 |
Ноғайлар | 60 | 75 | 126 |
Алтайлықтар | 60 | 71 | 118 |
46 | 52 | 113 | |
Ненецтер | 30 | 35 | 116 |
Эвенкілер | 27 | 30 | 111 |
Ханттар | 21 | 23 | 108 |
Талыштар | - | 21 | - |
Рутулдар | 15 | 20 | 136 |
Сахурлар | 13 | 20 | 148 |
Агулдер | 12 | 19 | 155 |
Чукчалар | 14 | 15 | 108 |
Долғандар | 5,1 | 6,9 | 137 |
Коряктар | 7,9 | 9,2 | 117 |
Мансилер | 7,6 | 8,5 | 112 |
Басқа халықтар | 2811 | 3441 | 122 |
Әдебиет
- Лабутова Т. Ежегодник Большой советской энциклопедии. выпуск 34. стр. 007—011, Москва 1990 г. ISBN 5-85270-041-X.
- В. А. Болдырев. Итоги переписи населения СССР / Госкомстат. — М.: Финансы и статистика, 1990. — 49 с.
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
1989 zhylgy Bүkilodaktyk halyk sanagy 12 19 kantar aralygynda otken songy KSRO halyk sanagy 1989 zhylgy KSRO halyk sanagyZhalpy maglumatyMemleket KSROotkizilgen kүni1989 zhyly 12 19 kantarZhalpy sany286 7 million adamKop turgyndy ajmakMәskeu 8 769 1171979Өtkizu1989 zhylgy Bүkilodaktyk halyk sanagynyn sanak paragy tolyk sanak Sanak 8 kүn bojy 1989 zhyldyn 12 19 kantary aralygynda azamattardyn nakty turgylykty zheri bojynsha saualnama zhүrgizu arkyly zhүrgizildi Saualnama men zhazbalardy sanak parakshalaryna zhazudy kәsiporyndardan mekemelerden ujymdardan alyngan arnajy dajyndalgan sanak kyzmetkerleri zhүrgizdi Akparat zhauaptardyn durystygyn rastajtyn kuzhattardy talap etpej saualnamaga katysushylardyn sozderinen zhazyldy Sanak ayaktalgannan kejin үsh aj otken son 1989 zhyldyn sәuirinde eldin zhekelegen ajmaktaryndagy halyktyn sany men taraluynyn aldyn ala korytyndylary zhariyalandy 1990 zhyldyn basynda sanak parakshalaryn avtomattandyrylgan ondeu negizinde halyktyn sany men zhas kuramy otbasylyk zhagdajy otbasynyn sany men molsheri bilim dengeji ulty men tili kүnkoriske kazhetti karazhat kozi bojynsha tүpkilikti nәtizheler alyndy Sanak urandary Zholdas Sizderdin halyk sanagyna katysularynyz el zhosparlary naktylygynyn kepili Sanak nәtizheleri1989 zhylgy Bүkilodaktyk halyk sanagy turaly akparat paragy Sanak bojynsha halyk sany 1989 zhylgy 12 kantardagy zhagdaj bojynsha 286 7 million adamdy kurady 1979 zhylgy sanaktan kejingi 10 zhyl ishinde ol 24 3 million adamga nemese 9 ga osti Sany mln adam Ortasha zhyldyk osu karkyny 1959 zh 1970 zh 1979 zh 1989 zh 1959 69 1970 78 1979 89Bүkil halyk 208 8 241 7 262 4 286 7 1 3 0 9 0 9Қala halky 100 0 136 0 163 6 188 8 2 8 2 1 1 4Auyl halky 108 8 105 7 98 8 97 9 0 3 0 7 0 1 Sanak 73 1 million otbasyn kamtydy bul 1979 zhylmen salystyrganda 6 8 millionga 10 kop Otbasy sanynyn en kop osimi Orta Aziya respublikalary men Әzirbajzhan KSR 22 29 sondaj ak Қazak KSR 16 men Moldavan KSR 12 boldy Respublika bojynsha otbasynyn ortasha sany zhalpy alganda 3 5 adamdy kalalyk eldi mekenderde 3 3 adamdy auyldyk zherde 3 8 adamdy kurady Odaktas respublikalarda otbasynyn ortasha molsheri Tәzhik KSR Latviya KSR zhәne Eston KSR de 6 1 adamnan 3 1 adamga dejin auytkidy bul negizinen otbasyndagy bala sanyna bajlanysty 1989 zhyly otbasynda 255 8 mln adam el halkynyn 89 turdy Sonymen katar 13 million 5 otbasy mүsheleri otbasynan bolek omir sүrdi birak ogan ortak byudzhet arkyly bajlanysty boldy 16 4 mln 6 otbasy bolmagan nemese onymen materialdyk bajlanysyn zhogaltkan zhalgyzbasty adamdar Otbasynan bolek turatyn zhәne zhalgyzbasty adamdardan turatyn otbasy mүshelerinin үlesi әsirese Ortalyk Aziya respublikalarynda Gruzin KSR zhәne Әzirbajzhan KSR de az olarda 4 6 RKFSR Ukraina KSR BKSR zhәne Baltyk respublikalarynda 11 15 ajtarlyktaj kobirek boldy Odaktas respublikalardyn halky sanymyn adam 1989 zh kala turgyndary tituldy ulttar 1989 zh 1979 zh 1989 zh 1979 zh katynasy 1979 zh 1989 zh 1979 zh 1989 zh 1979 zh katynasy KSRO 262436 286731 109 62 66 52 4 50 8 1 6RKFSR 137551 147400 107 69 74 82 6 81 5 1 1Ukrain KSR 49755 51707 104 61 67 73 5 72 7 0 8Belorus KSR 9560 10200 107 55 65 79 4 77 9 1 5Өzbek KSR 15391 19905 129 41 41 68 7 71 4 2 7Қazak KSR 14684 16536 113 54 57 36 0 39 7 3 7Gruzin KSR 5015 5443 109 52 56 68 8 70 1 1 3Әzirbajzhan KSR 6028 7038 117 53 54 78 1 82 7 4 6Litva KSR 3398 3690 109 61 68 80 0 79 6 0 4Moldovan KSR 3947 4338 110 39 47 63 9 64 5 0 6Latviya KSR 2521 2680 106 68 71 53 7 52 0 1 7Қyrgyz KSR 3529 4290 122 39 38 47 9 52 4 4 5Tәzhik KSR 3801 5109 134 35 33 58 8 62 3 3 53031 3288 108 66 68 89 7 93 3 3 6Tүrikmen KSR 2759 3534 128 48 45 68 4 72 0 3 61466 1573 107 70 72 64 7 61 5 3 2Turgyndardyn ulttyk kuramySongy tizimge odaktyk avtonomiyalyk respublikalardyn avtonomiyaly oblystar men okrugterdin tituldyk ulttar dep atalatyn barlyk okilderi sondaj ak nemister men polyaktar kiredi 1979 zh myn adam 1989 zh myn adam 1989 zh 1979 zh katynasy Bүkil halky 262085 285743 109Orystar 137397 145155 106Ukraindar 42347 44186 104Өzbekter 12456 16698 134Belarustar 9463 10036 106Қazaktar 6556 8136 124Әzerbajzhandar 5477 6770 124Tatarlar 6185 6649 107Armyandar 4151 4623 111Tәzhikter 2898 4215 145Gruzinder 3571 3981 111Moldovandar 2968 3352 113Litvandar 2851 3067 108Tүrikmender 2028 2729 135Қyrgyzdar 1906 2529 133Nemister 1936 2039 105Chuvashtar 1751 1842 105Latyshtar 1439 1459 101Bashkurttar 1371 1449 106Zhebirejler 1762 1378 76Mordvalar 1192 1154 97Polyaktar 1151 1126 98Estondar 1020 1027 101Sheshender 756 957 127Ұdmurttar 714 747 105Mariler 622 671 108Avarlar 483 601 124Osetinder 542 598 110Lezginder 383 466 122Қarakalpaktar 303 424 140Buryattar 353 421 119Kabardalar 322 391 121Sahalar 328 382 116Darginder 287 365 127Komi 327 345 105Қumyktar 228 282 123Ingushtar 186 237 128Tyvalar 166 207 124Қalmaktar 147 174 119Қarashajlar 131 156 119Komi permyaktar 151 152 101Karelder 138 131 95Adygejler 109 125 115Laktar 100 118 118Abhazdar 91 105 116Tabasarandar 75 98 130Malkarlar 66 85 128Hakastar 71 80 113Nogajlar 60 75 126Altajlyktar 60 71 11846 52 113Nenecter 30 35 116Evenkiler 27 30 111Hanttar 21 23 108Talyshtar 21 Rutuldar 15 20 136Sahurlar 13 20 148Agulder 12 19 155Chukchalar 14 15 108Dolgandar 5 1 6 9 137Koryaktar 7 9 9 2 117Mansiler 7 6 8 5 112Baska halyktar 2811 3441 122ӘdebietLabutova T Ezhegodnik Bolshoj sovetskoj enciklopedii vypusk 34 str 007 011 Moskva 1990 g ISBN 5 85270 041 X V A Boldyrev Itogi perepisi naseleniya SSSR Goskomstat M Finansy i statistika 1990 49 s