Араб түбегі Арабия Оңтүстік Батыс Азияда орналасқан дүние жүзіндегі ең ірі түбек болып оның ауданы ауданы шамамен 3 млн

Араб түбегі, Арабия — Оңтүстік-Батыс Азияда орналасқан дүние жүзіндегі ең ірі түбек болып, оның ауданы ауданы шамамен 3 млн. км². Оны Жерорта теңізі, Қызыл теңіз, Араб теңізі қоршалған. Құрлықтағы шартты шекарасы солтүстігінде Месопотамия ойпаты, Парсы шығанағы, , Оман шығанағы арқылы өтеді. Оңт. шекарасы , Қызыл т., , арқылы Арабия т-нің батыс жағалауымен жалғасады. А. т-не түгелімен Сауд Арабиясы, , , Оман, Бахрейн, Кувейт, Ливан, Палестина, Израиль мемлекеттері және Сирия мен Ирактың бір бөлігі енеді.

Сипаттамасы
Араб түбегі араб.: شبه الجزيرة العربية‎

Ғарыштан көрінісі
Ауданы	3 250 000 км²
Орналасуы
23° с. е. 47° ш. б. / 23° с. е. 47° ш. б. / 23; 47 ^(G) ^(O) ^(Я)Координаттар: 23° с. е. 47° ш. б. / 23° с. е. 47° ш. б. / 23; 47 ^(G) ^(O) ^(Я)^(T)
Түбекті шаятын акваториялар	Қызыл теңіз, Парсы шығанағы, Араб теңізі, Оман шығанағы,
Елдер	Йемен Катар Кувейт БАӘ Оман Сауд Арабиясы Бахрейн
Араб түбегі
Араб түбегі Ортаққорда

Араб түбегінің жағалаулары аз тілімденген. Жерінің басым көпшілігін таулы үстірт алып жатыр. Солт. және солт.-шығыс аймағы жазық келеді. Жер бедерінің ерекшеліктеріне қуаңшылық климат зор әсер етеді. Ең биік нүктесі Йемен жерінде (ән-Наби Шаиб, биікт. 2620 м). Түбектің ең ойыс жері — Өлі теңіз ойысы. Ол теңіз деңгейінен 403 м. төмен орналасқан. А. т-нің ішкі бөлігінде ірі , , , Сирия атты құмды шөлдер бар. Батыстан оңт-ке қарай Қызыл теңіздің жағалауын бойлай таулы аудандар (Хиджаз, Асир, Йемен), ал тектоникалық. жағынан түбекті түгелімен дерлік арабия платформасы алып жатыр. Оның кристалды іргетасы батысында. Ал оңт.-батысы жер бетіне жақын орналасқан басқа аудандарды құрамы әр түрлі қатпарлы және көлбеу жатқан , бор, палеоген дәуірлерінің шөгінділерімен жабылған. Оңт-те ежелгі жанартаулық әрекеттердің іздері байқалады. Түбектің қойнауы мұнайға өте бай. Мұнайдың негізгі қорлары Сауд Арабиясы, Кувейт, Катар, Біріккен Араб Әмірлігінде. Жер қойнауында мұнайдан басқа алтын, түсті металдар, көмір т.б. кен байлықтары бар. А. т. — әлемдегі күн радиациясының ең көп мөлшерде түсетін жері. Сондықтан жыл бойына онда жоғары температура сақталады.

Түбектің солтүстік бөлігі , қалған бөлігі белдеуде. Солтүстігінде қаңтардың орташа температурасы 8-40°С, оңтүстігінде 16-20°С, шілдеде 24-32°С-қа дейін, кейбір аудандарында температурасының абс. максимумы 500С-қа жетеді. Жауын-шашынның орташа мөлш. Йемен тауларының беткейлерінде 1000 мм-ге дейін. Қалған аймағында 100 мм-ден төмен. А. т-нің көп бөлігінде тұрақты ағын су болмайды. Таулы үстірттерде өзендердің құрғақ арналары (вади) тек өткінші жауындар кезінде ғана суға толады. Негізгі су қоры ретінде жер асты сулары пайдаланылады. Түбектің көпшілік бөлігінде субтропикалық және тропикалық шөлдердің құнарсыз топырағы мен сортаң топырақтары басым. Ылғалды муссондық жел өтіндегі Йемен тауларының беткейлерінде табиғи және мәдени өсімдіктер жайқалып өскен. Едәуір ылғалды тау беткейлері террасаланған, оларға жеміс ағаштары, кофе ағашы, , дәнді дақылдар егілген. Қызыл т. бен Парсы шығанағының жағалаулық жазықтарындағы шөлдерде шұраттар () жиі кездеседі. Ішкі облыстардағы шөл мен шөлейттерде суккулентті өсімдіктер (алоэ, сүттіген) немесе ылғалды тереңнен алатын, тамыр жүйесі жақсы жетілген бұталар мен шөптер алып жатыр. Мұнда тұяқтылардан қарақұйрық, бөкен, , жыртқыштардан: шиебөрі, қорқау қасқыр, , , қабылан, кездеседі. Құстардан: шіл, , құр, бауырымен жорғалаушылардан: кобра(кеңалқым), әбжылан, гюрза, Агамалылар, хамелеон кең тараған. А. т-нде мұсылман халықтар үшін қасиетті Арафат тауы, Мекке, Медине қ-лары орналасқан.