Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Атырау облысының экономикалық аудандары.
Атырау облысының аумағын 5 экономикалық ауданға бөлінеді.
- Жайық бойы экономикалық ауданы
- Солтүстік-батыс экономикалық ауданы
- Солтүстік-шығыс экономикалық ауданы
- Шығыс, оңтүстік шығыс экономикалық ауданы
- Оңтүстік экономикалық ауданы
Жайық бойы экономикалық ауданы.
Жайық бойы экономикалық ауданы. Бұл ауданның құрамына Махамбет,Индер аудандарының аумағы кіреді. Жер көлемі 20,5 мың шаршы шақырым, халқы 65,3 мың адам (2014). Табиғаты қатал, жері қуаң болып келеді. Тіршілігінің басты көзі – Жайық өзені. Өзен бойын жағалай бау-бақша, түрлі көкөніс, жеміс-жидек егіс алқаптары орналасқан. Мүйізді ірі қара, қой-ешкі, жылқы, түйе малдары көп өсіріледі. Егін шаруашылығы мен мал өнімдері аудан экономикасының негізі
Махамбет ауданы болып есептеледі. Махамбет ауданы бойынша 1 акционерлік қоғам, 2 шаруашылық кооперативі, 301 шаруа қожалығы, 45 шағын кәсіпорын жұмыс істейді. Аудан жері арқылы Атырау-Индер, Атырау-Орал, Махамбет-Аққыстау тас жолдары, Ресей және Кавказ бағытына қарай мұнай-газ құбырлары өтеді.
Индер ауданының жері пайдалы қазбаларға өте бай. Солардың ішіндегісі ең көлемдісі Индер тұз күмбезі. Бұл күмбез борат, гипс, ангидрит, бор, цементтік шикізаттаға да бай. Аудан жерiндегi гипстiң, жаппы қоры 10-15 млрд.т. шамасында. Индер көлі суының құрамында бром, калий мол, одан жоғары сапалы ас тұзы өндiрiледi.
Аудан тұрақты электр энергия көзiмен қамтамасыз етiлген. «Орта Азия-Орталық» қуатты газ магистралi Индербор қалашығы арқылы өтiп жатыр. Осындай техникалық-экономикалық алғышарттар ауданда iрі өнеркәсiп кешенiн тұрғызуға қолайлы мүмкіндiк туғызып отыр.
Ауданның өнеркесіптiк кәсiпорындары «Индер» ЖАҚ бiрлестiгi (Индер борат кенiші). «Жайықгазтасымалдау» басқармасы, геологиялық «Бор» ЖШС, «Индертұз» кәсiпорны, «Индергипс» бiрлескен кәсіпорны, «Индер» мұнай айдау стансасы, «Геохим» кәсiпорны аудан экономикасының негiзгi нысандары болып есептеледi. Ауданның табиғи қорларын игеру мақсатында шетелдiк компаниялармен бiрлескен кәсiпорындар жұмыс жасауда. Аудан орталығынан Атырау, Орал қалаларына, аудан iшiндегі елдi мекендерге автомобиль жол қатынасы бар. Мақат-Индер темiр жолының аудан экономикасы үшiн маңызы өте зор. Аудандағы 1 акционерлiк қоғам (Есбол АҚ), 2 өндірістік кооператив, З , 81 шаруа қожалықтары ауыл шаруашылығын құрайды.
Индер жерi тарихи оқиғаларға бай, тарихи тұлғалар мекенi. Бұл өңiрде өмiр сүрген. Ұлттық бостандық үшiн күрес басшысы, батыр Сырым Датұлыда Индер топырағында өз iзiн қалдырған.
Солтүстік-батыс экономикалық ауданы
Солтүстік-батыс экономикалық ауданы Бұл ауданға Құрманғазы, Исатай аудандарының аумағы кіредi. Жер көлемi 35,5 мың шаршы шақырым, халқының саны 84,4 мың адам. Бұл аудан жерiнiң 1/З бөлiгiн Нарын,
Мыңтөбе құмдары алып жатыр. Жазы ыстық, қысы суық, жауын-шашын мөлшерi өте аз. Табиғат жағдайы мал шаруашылығына мамандалуға мүмкiндiк бередi. Сондықтан бұл экономикалық ауданның жетекшi саласы жайылымдағы мал шаруашылығы. Оның iшiнде ірi қара мен қой өсіру жақсы өркендеген.Құрманғазы ауданында мал шаруашылығымен шұғылданатын 9 өндiрiстік коопертив құрылған. Олардьщ iшiнде Ақжонас, М.Бекмұханбетов атындағы, Құрманғазы, Көптоғай, Сүйiндiк АҚ ұжымдық ауыл шаруашылық кооперативтерi.
Ауданда мал шаруашылығы өнiмдерiн ұқсататын 20 шағын кәсiпорын ұйымдастырылган. Ауыл шаруашылығының екiнші саласы — балық аулаумен айналысатын 4 балықшы өндiрiстiк кооперативтерi бар, балық өңдейтiн цехтар ашылган. Аудан аумағымен Ақтөбе-Астрахань темір жолы, Атырау-Астрахань тас жолы өтедi.
Исатай ауданында 200 дей шаруа қожалықтары құрылған. Жапондык фирма арқылы құрылған шағын ет комбинаты, қуатты наубайхана, кірпiш зауыты салынған. Исатай ауданы экономикасының жетекшi саласы - мұнай өнеркесібi. «Жайықмұнайгаз» басқармасы, «Ембімұнайгаз» өндiрiстік филиалы облыстағы iргелi өндiрiстердiң бiрi. Аудан жерiн Аққыстау, Исатай станциялары мен 8 темiр жол бекетi арқылы Батыс Казақстан темiр жолы кесiп өтедi. Сондай-ақ аудан үстiмен Атырау-Солтүстiк Кавказ газ құбыры өтедi.
Солтүстік-шығыс экономикалық ауданы
Солтүстік-шығыс экономикалық ауданы Бұл ауданның құрамына Қызылқоға ауданының аумағын жатқызуа болады. Ауданның жер көлемi 24,9 мың шаршы шақырым. Халқы 31,8 мың адам (2014). Құрамында 5 өндiрістiк кооператив, 1 толық серiктестiк, 96 шаруа қожалықтары мен жеке иелiктерi, 2 асыл тұқымды қой зауыты бар. Жерiнiң батыс бөлiгi құмды болып келедi. Ауданның жазы құрғақ, ыстық болып келеді.
Аудан экономикасының басты саласы-ауыл шаруашылығы. Ауданның негiзгi кәсiбi төрт түлiк мал болса, соның ішінде қой шаруашылығы жақсы дамыған. Әсiресе ауданның өндiру жөнiндегi жұмысы айтарлықтай. Соңғы жылдары ауданның «Жасқайрат» АҚ-да еттi-майлы-елтiрiлi Атырау асыл тұқымды қой түрi шығарылды.
Ауданның жер қойнауынан мұнай-газ қоры, сондай-ақ құрылыс материалдарының қоры анықталды. 1986ж. аудан аумағының Орысқазған, Қотыртас алаңдарынан мұнай көздерi ашылып, кейiн «Қайнар» мұнайгаз өндiру басқармасы құрылса, кейіннен Қондыбай, Казанғап, Мәтенқожа кен орындары ашылды. Ауданның экономикалық-әлеуметтiк жағдайын темiр жолдың өтуi айтарлықтай жақсартты.Сағыз, Мұқыр, Кенбай, Жамансор, Жантерек стансалары арқылы күн сайын ондаған жолаушы және жүк поездары жүредi. Сол сияқты, Индер-Миялы-Сағыз, Мұқыр-Құлсары, Атырау-Ақтөбе тас жолдары бар.
Қызылқоғада Алдар, Есет билер, Мұхит бабаларымыз ат iзiн салған, өмiр сүрген. Ақындар Есет Қараұлы, Мұрат Мөңкеұлы осы өңiр мақтанышына айналған. Ірі қоғам қайреткерi, ғалым-өлкетанушы фольклоршы, дәрiгер, профессор Халел Досмұхамедов, жазушы Ғабдол Сланов, академик-заңгер Салық Зиманов, сазгер М.Қойшыбаев, Кеңес Одағының Батыры М.Баймұханов, «Даңқ» орденiнiң толық иегерi Ш.Еркiнов т.б. осы Қызылқоға топырағынан жаралған түлектер.
Шығыс, оңтүстік шығыс экономикалық ауданы
Шығыс, оңтүстік шығыс экономикалық ауданы Бұл экономикалық ауданға Мақат, Жылыой аудандарының аумағы кiредi. Жер көлемi 34,3 мың шаршы шақырым, халқының саны 107,1 мың адам (2014). Ауданда қазақ мұнайының қара шаңырағы Доссор, Мақат, т.б. мұнай кенiштерi орналасқан. Мақат ауданына қарасты 6 қала типтес кентi, Ескене темiр жол стансасы жене темiр жол разьездерi бар.
Ауданда мұнай-газ өндiретiн iрi 2 басқарма бар. Аудан үстiмен 4 бағытқа темiр жол магистралi өтедi. Мақатта үлкен темiр жол торабы қалыптасқан. Онда iрiлi-уақты 10 кәсiпорын, бөлiмшелер бар: олардың iшiнде Мақат локомотив депосы мен темiр жол стансасы iрi кәсiпорындар болып саналады. Газ айдайтын желiлiк-өндiрiстiк басқарма, мұнай айдайтын станса, құрылыс-монтаж пойызы, жол кұрылысы кәсіпорындары бар. Автокөлiк жөндеу зауыты мұнай өндiру кәсiпорындарына қажеттi құрал-жабдықтарды, қондырғыларды жасап, жөндеп шығарады.
Аудан аумағында мұнайдан басқа көмiрдiң, тұздың, цемент пен керамзиттiң, бордың, кiрпiшке керектi шикiзат, емдiк қасиетi бар балшық пен калий тұзының үлкен қоры анықталып отыр. Аудандағы мұнай, т.б. кен орындарын шетелдiк фирмалармен бiрлесiп игеру бағдарламасы жасалып, олар өз тарапынан ауданда аса қажет наубайхана, шұжық цехын, т.б. салуда. Осындай шаралар аудан экономикасын дамытуға, халықтың әлеуметтiк жағдайын жақсартуға үлкен мүмкiндiктер берiп отыр.
Жылыой ауданында 1 қала, 3 кенттiк 3 ауылдық әкiмшiлiк бар. Орталығы- Құлсары қаласы. Басты кен байлығы - мұнай мен газ. Олардан басқа өндiрістiк мәнi бар кир, қиыршық тас, бор кендерi, минералдық су көздерi кездеседi. Қазақстан мұнайы тарихындағы бiрiншi мұнай фонтаны осы аудандағы ұңғысынан атқылады. Саладағы ежелгі мұнай кәсіпшіліктері Құлсары (1935) және Прорва мұнай өндiру басқармасы. (1963).
Аудан көлемiндегi өндiрiстiк құрылыс жұмыстарын «Құлсарымұнайқұрылыс», «Теңiзмұнайқұрылыс», «Каспиймұнайгазқұрылыс», «Теңiзжолқұрылыс», «Интергазқұрылыс» құрылымдары, бiрнеше басқармалар iске асырады. Жол қатынасы жүйесiне Құлсары темiр жол стансасы, II сигнал және байланыс дистанциясы, Орта Азиядан келетiн газды одан әрi айдайтын компрессор стансасы, Құлсары аудандық мұнай құбыры басқармасы, Теңiз және Құлсары автокөлiк кәсiпорындары кiредi. Аудан жерiмен Мақат-Бейнеу темiр жолы, Доссор-Кұлсары-Прорва тас жолы етедi. Ауданға 1936 жылы Жайықтан Қосшағыл кентiне су құбыры тартылды. Ауданның ауыл шаруашылығында мал шаруашылығының үлесi басымырақ. Ауданда бiрнеше өндiрiстiк кооператив, ондаған шаруа қожалықтары ауыл шаруашылық өнiмдерiн шығарумен айналысады.
Оңтүстік экономикалық аудан.
Оңтүстік экономикалық аудан. Ауданға Атырау қалалық әкiмшiлiгiнiң аумағы жатады. Атырау қалалық әкiмшiлiгінің құрамында 1 кала, 2 кенттiк әкімшілiк (Балықшы, Жұмыскер), 7 ауылдық аймақ (Ақсай, Атырау, Геолог, Дамбы, Еркiнқала, Кеңөзек, Қайыршақты), 28 елдi-мекен бар. Аумағы 294,8 мың га. Халқының саны 239,5 мың адам (2014).
Аудан Каспий маңы ойпатында орналасқан. Климаты тым континенттiк — қысы салқын, ал жазы ыстық, қуаң.
Бұл ауданда облыста өндiрiлетiн өнеркесiп өнiмдерiнiң 90 пайызға жуығын шығаратын iрi-iрi өндiрiс орындары, құрылыс мекемелерінің 95 пайызы орналасқан. Мұнда республикадағы ең iрі балық консервi комбинаты «Атыраубалық» АҚ бар. Атырау, Дамбы ауылдық аймақтарында балық аулаумен айналысатын өндiрiстiк кооперативтер жұмыс жасайды. Қала маңындағы жеке шаруа қожалықтары мен өндiрiстiк кооперативтер ауыл шаруашық өнiмдерiн өндiрумен айналысады.
Қала iргесiндегi Балықшы кентінде кеме жөндеу зауыты, машина-мелиорация стансасы, Атырау өзен айлағы, Ширина мұнай базасы т.б.бар.
Атырау iрi транспорт торабы. Облыста транспорттың барлық түрлерiмен тасылатын жүктiң 70 пайызы қала үлесiне тиедi. Темiр жол, автомобиль вокзалдары мен әуежай бар.
Атырау қаласы - облыстың саяси-әкiмшiлк орталығы. Қала Каспий теңiзiнен 40 шақырым жерде Жайық өзенiнің атырауын алып жатыр. 1938 жылы 15 каңтардан облыс орталығы. Қаланың іргетасы 1640 жылы қаланып, ертеде «Жайық тас қалашығы», «Үйшiк» аталған, кейiн қаланы салуға қаржысын шығарған көпес Гурьев есiмi Ресей әкiмшiлiгiнiң шешiмімен берiлген. 1991 жылы 21 ақпанда қала тұрғындарының тiлегiне орай «Атырау» деп аталды.
Атырау —қазiргi заманғы iрi өнеркесiп орталығы. өнеркесіп құрылымында ауыр өнеркесiп жетекшi орын алады. Бұл салада Атырау мұнай айыру зауытының өнiмдерi, машина жасау зауытының (Заман ЖШС) мұнай кәсiпшiлiгi жабдықтары, полиэтилен тұрбалары үлкен сұранысқа ие болып отыр. Қалада 200-ден астам кәсiпорын маңызды өнiм түрлерiн шығарады. Әсiресе құрылыс индустриясы жедел қарқынмен дамуда. Қалада тұрғын үй, әкімшiлік, өндірістік, әлеуметтiк ғимараттарды тұрғызумен айналысатын бiр мыңға жуық жеке, бiрiккен, отандық, шет елдiк құрылыс компаниялары жұмыс жасайды Қаланың архитектуралық бет-бейнесi мүлдем өзгерiп, түбегейлi жақсарды.
Дереккөздер
- Атырау: Энциклопедия. -Алматы: Атамұра, 2000 ISBN 5-7667-9129-1
- Е.Қаженбаев Атырау облысының географиясы ISBN 9965-741-14-х
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Atyrau oblysynyn ekonomikalyk audandary Atyrau oblysy Atyrau oblysynyn aumagyn 5 ekonomikalyk audanga bolinedi Zhajyk bojy ekonomikalyk audany Soltүstik batys ekonomikalyk audany Soltүstik shygys ekonomikalyk audany Shygys ontүstik shygys ekonomikalyk audany Ontүstik ekonomikalyk audanyZhajyk bojy ekonomikalyk audany Zhajyk bojy ekonomikalyk audany Bul audannyn kuramyna Mahambet Inder audandarynyn aumagy kiredi Zher kolemi 20 5 myn sharshy shakyrym halky 65 3 myn adam 2014 Tabigaty katal zheri kuan bolyp keledi Tirshiliginin basty kozi Zhajyk ozeni Өzen bojyn zhagalaj bau baksha tүrli kokonis zhemis zhidek egis alkaptary ornalaskan Mүjizdi iri kara koj eshki zhylky tүje maldary kop osiriledi Egin sharuashylygy men mal onimderi audan ekonomikasynyn negizi Mahambet audanynda baksha onimderi osiriledi Mahambet audany bolyp esepteledi Mahambet audany bojynsha 1 akcionerlik kogam 2 sharuashylyk kooperativi 301 sharua kozhalygy 45 shagyn kәsiporyn zhumys istejdi Audan zheri arkyly Atyrau Inder Atyrau Oral Mahambet Akkystau tas zholdary Resej zhәne Kavkaz bagytyna karaj munaj gaz kubyrlary otedi Inder audanynyn zheri pajdaly kazbalarga ote baj Solardyn ishindegisi en kolemdisi Inder tuz kүmbezi Bul kүmbez borat gips angidrit bor cementtik shikizattaga da baj Audan zherindegi gipstin zhappy kory 10 15 mlrd t shamasynda Inder koli suynyn kuramynda brom kalij mol odan zhogary sapaly as tuzy ondiriledi Audan turakty elektr energiya kozimen kamtamasyz etilgen Orta Aziya Ortalyk kuatty gaz magistrali Inderbor kalashygy arkyly otip zhatyr Osyndaj tehnikalyk ekonomikalyk algysharttar audanda iri onerkәsip keshenin turgyzuga kolajly mүmkindik tugyzyp otyr Audannyn onerkesiptik kәsiporyndary Inder ZhAҚ birlestigi Inder borat kenishi Zhajykgaztasymaldau baskarmasy geologiyalyk Bor ZhShS Indertuz kәsiporny Indergips birlesken kәsiporny Inder munaj ajdau stansasy Geohim kәsiporny audan ekonomikasynyn negizgi nysandary bolyp esepteledi Audannyn tabigi korlaryn igeru maksatynda sheteldik kompaniyalarmen birlesken kәsiporyndar zhumys zhasauda Audan ortalygynan Atyrau Oral kalalaryna audan ishindegi eldi mekenderge avtomobil zhol katynasy bar Makat Inder temir zholynyn audan ekonomikasy үshin manyzy ote zor Audandagy 1 akcionerlik kogam Esbol AҚ 2 ondiristik kooperativ Z 81 sharua kozhalyktary auyl sharuashylygyn kurajdy Inder zheri tarihi okigalarga baj tarihi tulgalar mekeni Bul onirde omir sүrgen Ұlttyk bostandyk үshin kүres basshysy batyr Syrym Datulyda Inder topyragynda oz izin kaldyrgan Soltүstik batys ekonomikalyk audanySoltүstik batys ekonomikalyk audany Bul audanga Қurmangazy Isataj audandarynyn aumagy kiredi Zher kolemi 35 5 myn sharshy shakyrym halkynyn sany 84 4 myn adam Bul audan zherinin 1 Z boligin Naryn Naryn kumy Soltүstik batys ekonomikalyk audanynda ornalaskan Myntobe kumdary alyp zhatyr Zhazy ystyk kysy suyk zhauyn shashyn molsheri ote az Tabigat zhagdajy mal sharuashylygyna mamandaluga mүmkindik beredi Sondyktan bul ekonomikalyk audannyn zhetekshi salasy zhajylymdagy mal sharuashylygy Onyn ishinde iri kara men koj osiru zhaksy orkendegen Қurmangazy audanynda mal sharuashylygymen shugyldanatyn 9 ondiristik koopertiv kurylgan Olardsh ishinde Akzhonas M Bekmuhanbetov atyndagy Қurmangazy Koptogaj Sүjindik AҚ uzhymdyk auyl sharuashylyk kooperativteri Audanda mal sharuashylygy onimderin uksatatyn 20 shagyn kәsiporyn ujymdastyrylgan Auyl sharuashylygynyn ekinshi salasy balyk aulaumen ajnalysatyn 4 balykshy ondiristik kooperativteri bar balyk ondejtin cehtar ashylgan Audan aumagymen Aktobe Astrahan temir zholy Atyrau Astrahan tas zholy otedi Isataj audanynda 200 dej sharua kozhalyktary kurylgan Zhapondyk firma arkyly kurylgan shagyn et kombinaty kuatty naubajhana kirpish zauyty salyngan Isataj audany ekonomikasynyn zhetekshi salasy munaj onerkesibi Zhajykmunajgaz baskarmasy Embimunajgaz ondiristik filialy oblystagy irgeli ondiristerdin biri Audan zherin Akkystau Isataj stanciyalary men 8 temir zhol beketi arkyly Batys Kazakstan temir zholy kesip otedi Sondaj ak audan үstimen Atyrau Soltүstik Kavkaz gaz kubyry otedi Soltүstik shygys ekonomikalyk audanySoltүstik shygys ekonomikalyk audany Bul audannyn kuramyna Қyzylkoga audanynyn aumagyn zhatkyzua bolady Audannyn zher kolemi 24 9 myn sharshy shakyrym Halky 31 8 myn adam 2014 Қuramynda 5 ondiristik kooperativ 1 tolyk seriktestik 96 sharua kozhalyktary men zheke ielikteri 2 asyl tukymdy koj zauyty bar Zherinin batys boligi kumdy bolyp keledi Audannyn zhazy kurgak ystyk bolyp keledi Қyzylkoga audanynda koj sharuashylygy zhaksy damygan Audan ekonomikasynyn basty salasy auyl sharuashylygy Audannyn negizgi kәsibi tort tүlik mal bolsa sonyn ishinde koj sharuashylygy zhaksy damygan Әsirese audannyn ondiru zhonindegi zhumysy ajtarlyktaj Songy zhyldary audannyn Zhaskajrat AҚ da etti majly eltirili Atyrau asyl tukymdy koj tүri shygaryldy Audannyn zher kojnauynan munaj gaz kory sondaj ak kurylys materialdarynyn kory anyktaldy 1986zh audan aumagynyn Oryskazgan Қotyrtas alandarynan munaj kozderi ashylyp kejin Қajnar munajgaz ondiru baskarmasy kurylsa kejinnen Қondybaj Kazangap Mәtenkozha ken oryndary ashyldy Audannyn ekonomikalyk әleumettik zhagdajyn temir zholdyn otui ajtarlyktaj zhaksartty Sagyz Mukyr Kenbaj Zhamansor Zhanterek stansalary arkyly kүn sajyn ondagan zholaushy zhәne zhүk poezdary zhүredi Sol siyakty Inder Miyaly Sagyz Mukyr Қulsary Atyrau Aktobe tas zholdary bar Қyzylkogada Aldar Eset biler Muhit babalarymyz at izin salgan omir sүrgen Akyndar Eset Қarauly Murat Monkeuly osy onir maktanyshyna ajnalgan Iri kogam kajretkeri galym olketanushy folklorshy dәriger professor Halel Dosmuhamedov zhazushy Ғabdol Slanov akademik zanger Salyk Zimanov sazger M Қojshybaev Kenes Odagynyn Batyry M Bajmuhanov Dank ordeninin tolyk iegeri Sh Erkinov t b osy Қyzylkoga topyragynan zharalgan tүlekter Shygys ontүstik shygys ekonomikalyk audanyShygys ontүstik shygys ekonomikalyk audany Bul ekonomikalyk audanga Makat Zhylyoj audandarynyn aumagy kiredi Zher kolemi 34 3 myn sharshy shakyrym halkynyn sany 107 1 myn adam 2014 Audanda kazak munajynyn kara shanyragy Dossor Makat t b munaj kenishteri ornalaskan Makat audanyna karasty 6 kala tiptes kenti Eskene temir zhol stansasy zhene temir zhol razezderi bar Bul audannyn negizgi kәsibi munaj ondiru Audanda munaj gaz ondiretin iri 2 baskarma bar Audan үstimen 4 bagytka temir zhol magistrali otedi Makatta үlken temir zhol toraby kalyptaskan Onda irili uakty 10 kәsiporyn bolimsheler bar olardyn ishinde Makat lokomotiv deposy men temir zhol stansasy iri kәsiporyndar bolyp sanalady Gaz ajdajtyn zhelilik ondiristik baskarma munaj ajdajtyn stansa kurylys montazh pojyzy zhol kurylysy kәsiporyndary bar Avtokolik zhondeu zauyty munaj ondiru kәsiporyndaryna kazhetti kural zhabdyktardy kondyrgylardy zhasap zhondep shygarady Audan aumagynda munajdan baska komirdin tuzdyn cement pen keramzittin bordyn kirpishke kerekti shikizat emdik kasieti bar balshyk pen kalij tuzynyn үlken kory anyktalyp otyr Audandagy munaj t b ken oryndaryn sheteldik firmalarmen birlesip igeru bagdarlamasy zhasalyp olar oz tarapynan audanda asa kazhet naubajhana shuzhyk cehyn t b saluda Osyndaj sharalar audan ekonomikasyn damytuga halyktyn әleumettik zhagdajyn zhaksartuga үlken mүmkindikter berip otyr Zhylyoj audanynda 1 kala 3 kenttik 3 auyldyk әkimshilik bar Ortalygy Қulsary kalasy Basty ken bajlygy munaj men gaz Olardan baska ondiristik mәni bar kir kiyrshyk tas bor kenderi mineraldyk su kozderi kezdesedi Қazakstan munajy tarihyndagy birinshi munaj fontany osy audandagy ungysynan atkylady Saladagy ezhelgi munaj kәsipshilikteri Қulsary 1935 zhәne Prorva munaj ondiru baskarmasy 1963 Audan kolemindegi ondiristik kurylys zhumystaryn Қulsarymunajkurylys Tenizmunajkurylys Kaspijmunajgazkurylys Tenizzholkurylys Intergazkurylys kurylymdary birneshe baskarmalar iske asyrady Zhol katynasy zhүjesine Қulsary temir zhol stansasy II signal zhәne bajlanys distanciyasy Orta Aziyadan keletin gazdy odan әri ajdajtyn kompressor stansasy Қulsary audandyk munaj kubyry baskarmasy Teniz zhәne Қulsary avtokolik kәsiporyndary kiredi Audan zherimen Makat Bejneu temir zholy Dossor Kulsary Prorva tas zholy etedi Audanga 1936 zhyly Zhajyktan Қosshagyl kentine su kubyry tartyldy Audannyn auyl sharuashylygynda mal sharuashylygynyn үlesi basymyrak Audanda birneshe ondiristik kooperativ ondagan sharua kozhalyktary auyl sharuashylyk onimderin shygarumen ajnalysady Ontүstik ekonomikalyk audan Ontүstik ekonomikalyk audan Audanga Atyrau kalalyk әkimshiliginin aumagy zhatady Atyrau kalalyk әkimshiliginin kuramynda 1 kala 2 kenttik әkimshilik Balykshy Zhumysker 7 auyldyk ajmak Aksaj Atyrau Geolog Damby Erkinkala Kenozek Қajyrshakty 28 eldi meken bar Aumagy 294 8 myn ga Halkynyn sany 239 5 myn adam 2014 Audan Kaspij many ojpatynda ornalaskan Klimaty tym kontinenttik kysy salkyn al zhazy ystyk kuan Bul audanda oblysta ondiriletin onerkesip onimderinin 90 pajyzga zhuygyn shygaratyn iri iri ondiris oryndary kurylys mekemelerinin 95 pajyzy ornalaskan Munda respublikadagy en iri balyk konservi kombinaty Atyraubalyk AҚ bar Atyrau Damby auyldyk ajmaktarynda balyk aulaumen ajnalysatyn ondiristik kooperativter zhumys zhasajdy Қala manyndagy zheke sharua kozhalyktary men ondiristik kooperativter auyl sharuashyk onimderin ondirumen ajnalysady Қala manyndagy zheke sharua kozhalyktary men ondiristik kooperativter balyk onimderin ondirumen ajnalysady Қala irgesindegi Balykshy kentinde keme zhondeu zauyty mashina melioraciya stansasy Atyrau ozen ajlagy Shirina munaj bazasy t b bar Atyrau iri transport toraby Oblysta transporttyn barlyk tүrlerimen tasylatyn zhүktin 70 pajyzy kala үlesine tiedi Temir zhol avtomobil vokzaldary men әuezhaj bar Atyrau kalasy oblystyn sayasi әkimshilk ortalygy Қala Kaspij tenizinen 40 shakyrym zherde Zhajyk ozeninin atyrauyn alyp zhatyr 1938 zhyly 15 kantardan oblys ortalygy Қalanyn irgetasy 1640 zhyly kalanyp ertede Zhajyk tas kalashygy Үjshik atalgan kejin kalany saluga karzhysyn shygargan kopes Gurev esimi Resej әkimshiliginin sheshimimen berilgen 1991 zhyly 21 akpanda kala turgyndarynyn tilegine oraj Atyrau dep ataldy Atyrau kazirgi zamangy iri onerkesip ortalygy onerkesip kurylymynda auyr onerkesip zhetekshi oryn alady Bul salada Atyrau munaj ajyru zauytynyn onimderi mashina zhasau zauytynyn Zaman ZhShS munaj kәsipshiligi zhabdyktary polietilen turbalary үlken suranyska ie bolyp otyr Қalada 200 den astam kәsiporyn manyzdy onim tүrlerin shygarady Әsirese kurylys industriyasy zhedel karkynmen damuda Қalada turgyn үj әkimshilik ondiristik әleumettik gimarattardy turgyzumen ajnalysatyn bir mynga zhuyk zheke birikken otandyk shet eldik kurylys kompaniyalary zhumys zhasajdy Қalanyn arhitekturalyk bet bejnesi mүldem ozgerip tүbegejli zhaksardy DerekkozderAtyrau Enciklopediya Almaty Atamura 2000 ISBN 5 7667 9129 1 E Қazhenbaev Atyrau oblysynyn geografiyasy ISBN 9965 741 14 h