Шетланд аралдары (ағылш. Shetland Islands, шотл. Sealtainn) — Шотландияның солтүстік-шығысында архипелаг.
Шетланд аралдары | |||
ағыл. Shetland Islands, шотл. Sealtainn | |||
| |||
Әкімшілігі | |||
---|---|---|---|
Әкімшілік орталығы |
| ||
Тарихы мен географиясы | |||
Координаттары | 60°19′00″ с. е. 01°16′00″ б. б. / 60.31667° с. е. 1.26667° б. б. (G) (O) (Я)Координаттар: 60°19′00″ с. е. 01°16′00″ б. б. / 60.31667° с. е. 1.26667° б. б. (G) (O) (Я) | ||
Жер аумағы | 1471 км² (12 орын) | ||
Тұрғындары | |||
Тұрғыны | 23 200 адам (2011)(31 орын) | ||
Тығыздығы | 15,77 адам/км² | ||
Сандық идентификаторлары | |||
ISO 3166-2 коды | GB-ZET | ||
shetland.gov.uk | |||
| |||
Шетланд аралдары Ортаққорда Координаттар: Шотландия_scale:100000 60°19′00″ с. е. 01°16′00″ б. б. / 60.31667° с. е. 1.26667° б. б. (G) (O) (Я) |
Жалпы ауданы - 1471 км², оның ішінде 967 км ² «Негізгі арал», орналасқан. Онда әкімшілік орталық және ең ірі елді мекен - және көлемі жағынан екінші елді мекен - орналасқан. Шотландиядағы 32 округтың бірі, сондай-ақ сайлауында « сайлау округі.
География
Шетланд аралдары Британ аралдарының архипелагының солтүстік бөлігінде, Солтүстік теңізі мен Атлант мұхитының шекарасында, солтүстік-шығысынқа 150 км, Фарерден оңтүстік-шығысқа 270 км және Норвегиядан батысқа 300 шақырым жерде орналасқан. Архипелагтың оңтүстік бөлігінде өтеді.
Аралдар
100-ден астам аралдардың ішінде он алтысын қоныстанған - , , , , , , , , , , , , , , және .
Климат
Шетландтағы климат Атлантикадағы жылы сулардың қалыпты әсерінен субарктикалық теңізді болып табылады. Судың температурасы наурыз айында 5 ° C-тан тамыз айының соңына дейін 13-14 ° C. Дегенмен, жазы салқындау, сирек температура 21 ° C-тан асады. Орташа айлық температураның рекорды - 17,2 ° С 1947 жылы тамызда белгіленді. Алайда, 2008 жылдың жазында 20 ° C-тан жоғары температура бірнеше рет тіркелді.
Жалпы климат жылына 200 күн бойы жауын-шашынмен (1 мм-ден астам) бұлтты және ылғалды. Леруикте жыл сайынғы жауын-шашынның орташа мөлшері 1238 мм, қараша және желтоқсан айларындағы шыңмен, ол жылдық бағаның төрттен біріне келеді. Ең төменгі жауын-шашын сәуір айынан тамыз айына дейін, бірақ ай сайын жауын-шашын мөлшері 50 мм-ден аз болмайды. Шілдеден маусым айының басына дейін кез келген уақытта қар жабуы мүмкін, әдетте қар бір күннен артық жатпайды. Тұман жазда оңтүстіктегі желдердің салқындауы есебінен аралдардың көп бөлігінде болуы мүмкін.
Аралдардың солтүстік позициясы жыл ішінде күндізгі жарықтың ұзақтығын өзгерісін қамтамасыз етеді - күннің қыстық күн тоқырауы 3 сағат 45 минуттан қалған жаздың күндізгі күні 23 сағатқа дейін. Алайда климаттың ылғалдылығы бұлтты ауа-райы таралуын үнемі қамтамасыз етеді, сондықтан жарық сағаттарының саны тек 1065-ге жетеді, яғни күндізгі уақыттың 25%-ы.
Ең суық айдың орташа максимумы | 4.9 °C (ақпан) |
Ең жылы айдың орташа максимумы | 12.5 °C (тамыз) |
Аязды күндер | 33 күн |
Жылдық жауын-шашын | 1284 мм |
Қар жауған күндер | 60 күн |
Жаңбырлы күндер саны | 285 күн |
ауа райы | |||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Көрсеткіш | Қаң | Ақп | Нау | Сәу | Мам | Мау | Шіл | Там | Қыр | Қаз | Қар | Жел | Жыл |
Абсолюттық максимум, °C | 9 | 8 | 10 | 11 | 13 | 15 | 17 | 17 | 15 | 13 | 11 | 10 | 17 |
Орташа максимум, °C | 6 | 6 | 7 | 8 | 11 | 13 | 14 | 14 | 13 | 10 | 8 | 7 | 9,75 |
Орташа температура, °C | 5 | 4,5 | 5,5 | 6,5 | 9 | 11 | 12,5 | 12,5 | 11 | 8,5 | 6,5 | 5,5 | 8,1 |
Орташа минимум, °C | 4 | 3 | 4 | 5 | 7 | 9 | 11 | 11 | 9 | 7 | 5 | 4 | 6,6 |
Абсолюттық минимум, °C | 0 | −1 | 0 | 1 | 3 | 5 | 9 | 8 | 6 | 3 | 1 | −1 | −1 |
Жауын-шашын нормасы, мм | 133 | 95 | 132 | 88 | 70 | 61 | 70 | 83 | 128 | 155 | 127 | 142 | 1284 |
Жағалық сызық
Аралдардың жағалауы жергілікті тұрғындар «voes» деп атайтын, терең аңғарлармен кесілген. Бұл шығанақтар норвегиялық фьордтарды еске салады. аралының солтүстік жағалауына шығанағы терең енген, ал батыс жағалауына - жалпақ шығанағы енген.
Ландшафт
Шетланд аралдарына жалпақ төбешік жазықтар мен үстірттер тән (450 метрге дейін). Аралдарда іс жүзінде ағаштар кездеспейді, өйткені олар үнемі соғатын желге төтеп бере алмайды. Ландшафт таулы шөптермен толтырылған төбешіктер мен жайылымдарды жасайды.
Ұлыбританияда биіктіктегі 150 метрден асатын төбелерді Мэрилин деп атайды. Шетланд аралдарында мыналар бар:
Төбе | Биіктігі (м) | GeoHack сілтеме | Негізгі төбешік | Арал |
---|---|---|---|---|
450 | HU305835 | жоқ | ||
Снаг | 418 | HT947395 | жоқ | |
Ройл-Филд | 293 | HU396285 | ||
Сакса-Ворд | 284 | HP631167 | жоқ | |
Фитфул-Хед | 283 | HU346135 | Ройл-Филд | |
Скалла-Филд | 281 | HU389572 | Ройл-Филд | |
Сенднесс-Хилл | 249 | HU191557 | Скалла-Филд | |
Уорд-оф-Брессей | 226 | HU502387 | жоқ | |
Уорд-Хилл | 217 | HZ208734 | нет | |
Хилл-оф-Арисдейл | 210 | HU495842 | жоқ | |
Дейлскорд-Хилл | 252 | HU393684 | Скалла-Филд | |
Валла-Филд | 216 | HP584078 | Сакса-Уорд | |
Носс-Хед | 181 | HU553399 | жоқ | |
Ноуп | 248 | HT954375 | Снаг | |
Скрей-Филд | 216 | HU417361 | Ройл-Филд | |
Мид-Уорд | 172 | HU320652 | жоқ | |
Уорд-оф-Скосборо | 263 | HU388188 | Ройл-Филд | |
Уорд-Хилл | 159 | HU622935 | жоқ | |
Уайт-Грюнаферт | 173 | HU275807 |
Суаттар
Көлдер мен су қоймалары:
:
:
:
:
Флора мен фауна
Аралдарға әдеттегі түрі - көкшіл лағат (Molinia caerulea) және мүшелі елекшөп (Junticus articulatus), құртқашаш (Iris pseudacorus) кездеседі. Өзендер мен ағымдар бойындағы терең аңғарларда, қайыңдар, шетен мен көктерек өседі. Көктемде аралдардың шөпбінде көктемгі наурызгүл (Primula veris) гүлдейді.
Шетланд аралдары соңғы мұз дәуірінің соңында теңіз түбінен көтерілді. Сондықтан Еуропада өмір сүретін сүтқоректілер мұнда келе алмады. Кейінірек бұл аралдарда осы жерлердің жалғыз сүтқоректілер - үй қойлары, қояндар, жабайы қояндар, кірпілер, аққалақ пен үй тышқандары пайда болды. Жергілікті сұр тышқандар генетикалық түрде норвегиялық популяцияларға ұқсас, сондықтан олар вмкингтердің кемелерінен аралдарға жүзіп барды деп болжауға болады. Бұрынан бері мен кәдімгі итбалықтар елсіз жағалауға келіп, демалып және ұрпақ қалдырады. Шетланд аралдарында кәмшаттар жиі кездеседі, олар теңіз жағалауында болады.
Шетланд аралдары - отаны. Бұрын бұл кішкентай итті қой табындарын басқаруға және оларды қорғауға қолданған.
- ең кішкентай өкілдерінің бірі, ол салт жүруге және басқа да мақсаттарға қолданылады.
Шетланд аралдары өздерінің құстар базарларымен бүкіл әлемге әйгілі. Аралдардың Гольфстримге жақын қолайлы жерде орналасуының арқасында, мұндағы құстар тамақтана алады. Шетланд аралдарына жылы су ағысы көптеген балықтар түрлеріне тағам болатын планктондарға көптеп қоректік заттар әкеледі. Балық - теңіз құстары мен сүтқоректілердің негізгі тағамы. Бұл аралдардың келесі артықшылығы - бүкіл жағалау бойымен созылатын биік жартастар. Жартастағы ойықтар мен сөрелерде көптеген арктикалық құстар ұялайды, мысалы, және . Фетлар аралы - бұрын ақ жапалақ ұялаған Ұлыбританиядағы жалғыз орын. ХХ ғасырдың 60-шы және 70-ші жылдарында бірнеше ұялары табылған. Тау шыңдарындағы шөп пен мүк мен құрақтұмсықтарға ұя салуға арналған тамаша орын.
Табиғатты қорғау
Архипелаг аралдарында теңіз құстарының кейбір түрлері қорғалған күзет орындары ұйымдастырылған.
аралдарында құстардың көші-қонын бақылап отыру үшін орнитологиялық обсерватория салынған.
Тарихы
Ежелгі тарихы
Шетландықтар б.з.б. 1500 ж. қоныстанды. Алғашқы қоныстанушылар егіншілік және ірі қара мал ұстаумен айналысты. Сол кезде климат суығырақ болды, сол себептен адамдар жағалау аймақтарында мекендегенді жөн көрді. Темір дәуірінде көптеген тас бекіністер салынып, қирандылары бүгінге дейін сақталып қалды. Б.з. 297 жылға жуық шетландықтар Солтүстік Шотландияның көп бөлігімен бірге патшалығының бір бөлігі болды. Кейінірек оларды викингтер басып алды. Осы кезеңдердің барлық кезеңдеріндегі тастан жасалған құрылыстар, олардың қолданылуына байланысты, неолит дәуірінен бастап ормансыз Шетландта сақталған, бірақ көрші қарағанда онша емес. Барлық кезеңдердің артефактілері сақталып, Леруиктегі мұражайда қол жетімді.
Норвегиялық отарлау
IX ғасырда викингтер тонаушылықтан отарлауға көшті. Егер норвегтер солтүстік аумақтарды артық көретін болса, онда аз халық қоныстанған болса, даттықтар Англия мен Францияның тығыз қоныстанған жерлерін таңдады, ал шведтер шығысқа қарай бағытталды. Шетландықтар аралдарына - батыс-норвегтік және заңдарын әкелген норвегтердің отарына айналды. Норн XIX ғасырға дейін ауызша сөйлеу тілі ретінде қолданылды.
Жалпы алғанда, норвегтердің келуіне дейін архипелагта тұратын жергілікті халықтың тағдыры әлі күнге дейін түсініксіз болып қала береді. ХХ ғасырдың 90-шы жылдарына дейін IX ғасыры Шетланд және Оркней аралдарында өмір сүрген викингтермен қысқа мерзімде толығымен жойылды деп пайымдалды. Бұл болжам аралдардың екі топтарында да скандинавиялық емес топонимиясының болмауына негізделген. Алайда XX ғасырдың 90-шы жылдарының басында Оркней аралдарында жергілікті тұрғындардың қоныс аудару орнына орналастырылған алғашқы скандинавиялық қоныстардың бірінде қазба жұмыстары болды. IX ғасырдың екінші жартысына жататын археологиялық қабатта скандинавиялық артефактілерімен бірге пикттердің артефактілері табылды және табыстардың табиғаты оларды әдеттегі заттар ретінде қолданғанын көрсетті. Бұл зерттеулер Оркней аралдарындағы жергілікті тұрғындардың жаппай қырылу болжамын күмән келтірді; қоныс полиэтникалық болды. Сонымен қатар Шетланд аралдарының автохтондарына зорлық ассимиляциясын көрсететін ұқсас дәлелдер әлі табылған жоқ.
Норвегияда билігін орнатқаннан кейін, оның көптеген қарсыластары, соның ішінде Шотландия мен Норвегияға шабуылдарды жалғастыруға негіз болған Оркней мен Шетландияға қашып кетті. Бұл 875 жылы Харальдты флотты жинап, аралдардың бақылауында ұстауға талпындырды. Шотландияда қайтыс болған ұлы үшін өтемақы ретінде Оркней мен Шетландияны патшадан алды. Рэнгвальд құрып, бауыры берді.
X ғасырда Шетландықтар христиан дінін қабылдады.
1194 жылы Норвегияны (шам. 1145-1202 жж.) басқарған кезде, Оркней мен Шетланд эрлы болды. Лендрманн Халкйелль Йонссон және оның балдызы Олаф Оркнейде әскер жинап, Норвегияға жол тартты. Олармен бірге Олафтың асыранды ұлы Сигурд, король Магнус Эрлингссонның ұлы болды. жақын Флорваг түбіндегі шайқаста олар жеңілді және Сигурдтың өліміне сенімді болу үшін денесін Бергенге королге жеткізілді. Алайда, Сверрир аумағында көтеріліс басталған Харальд Маддссонның баяндамасын талап етті. 1195 жылы ол Бергенге патша сотын қабылдау үшін барады. Жаза ретінде патша Шетландта тікелей ереже орнатты, ол бұдан былай үзілмеді.
Шотланд-норвег соғысы және Шотландияға көшу
1262 жылы Шотландияда жиырма бір жаста болғанда, 13 жыл бұрын қайтыс болғанға дейін жалғастырған батыс және солтүстік аралдарға қарсы агрессивті саясатқа қайта оралды. Ол Норвегия королі аралдарына ресми мәлімдеме жасады. Осы уақытта Норвегиядағы азаматтық соғыс аяқталғаннан кейін өзінің әскери және экономикалық күшін қалпына келтірген еді. Хокон Шотландияның талаптарын қабылдамады, өйткені Норвегия Солтүстік теңіздің барлық аралдарын патшалықтың бөлігі ретінде қарады. Норвегияның әскери күші алдында шотландықтар келіссөз кезінде қарсыласпайды деген үмітте норвегтер лейдангты (жасақ) және үлкен флотты жинап, Шетландқа беттеді. Норвегтердің қолы алдымен аралдарда Брейдеръясунд (бәлкім, қазір ) деген жерде тоқтады, сосын жол тартты.
күзгі дауылдардың басталуын күтіп, келіссөздердің уақытын созды. Хоконның төзімділігі таусылып, шабуыл жасауды шешкен, бірақ күшті дауыл бірнеше кемелерін жойып, басқаларды жағалаудан аулақ кетуге мәжбүр еткізді. 1263 жылы қазанда Ларгс түбіндегі шайқаста жеңімпаз болмады, екі жақ өздерінің жеңісін жариялады, бірақ Хоконның жағдайы үмітсіз болды. 5 қазанда ол рухы түскен әскерімен Оркнейге оралды, сол жылы 17 желтоқсанда безгектен қайтыс болды. Оның қайтыс болуы Шотландиядағы норвегиялық экспансияның аяқталуын білдірді.
әкесінің саясатын жалғастырмай, Александр III-мен келіссөздер жүргізе бастады. жасасқаннан кейін ол ең қымбат норвегиялық байлықтарды - Мэн және Судреяр ды (Гебрид) 4000 бір жолғы төлемі мен 100 марк жылдық төлемдер үшін алмастырды. Шотландықтар норвегтердің Оркней және Шетландтағы билігін мойындады.
Норвегтердің бейбітшілікке деген ұмтылысының басты себептерінің бірі - Англиямен сауданы қалыпқа келтіру. 1223 жылғы Норвегия мен Англия арасындағы сауда туралы келісім Норвегия мен Шотландия арасындағы бейбітшілікті сақтауды талап етті. 1269 жылы келісім еркін сауда-саттықты қамтуға дейін кеңейтілді.
XIV ғасырда Норвегия Оркней мен Шетландты өз аумағы деп санағанымен, шотландықтардың ықпалы өсе берді. 1379 жылы Норвегияда билігі кезінде Оркнейді басып алды. 1347 жылы Норвегия Қара өлімнен зардап шегіп, 1397 жылы Даниямен бірге Калмар униясына кірді. Норвегияда Данияның ықпал күшейе берді. Дания королі , қаржы қиындықтарын басынан кешіріп жатқанда, қызы 1468 жылы Шотландық Яков III-мен некелесті, ал оған жасау қажет болды. Шамасы, хабардар етпестен, Кристиан 1468 жылы 8 қыркүйекте Оркнейді шотландықтарға 50 мың , ал келесі жылы 28 мамырда Шетландты 8 мыңға беру туралы келісім жасасты. Ол келісімшартта 210 кг алтын немесе 2310 кг күмісті тіркелген сомаға аралдарды сатып алу мүмкіндігі туралы тармақ қалдырды. XVII - XVIII ғасырлары бірнеше әрекет жасалды, бірақ нәтиже болған жоқ. Оркни мен Шетландта иеленген Мортон графы, Вильяммен болған заңды даудан кейін, 1669 жылы 27 желтоқсанда аралдарды деп жариялаған Парламент актісін бекітті. 1742 жылы Парламент бұрынғы Акт аралдардың келесі мәртебесін өзгерту туралы кез-келген әрекетті «бос және жарамсыз» деп жариялағанына қарамастан, жерлерді Мортон отбасына қайтарды.
Ганза дәуірі
Наполеондық соғыстар
Екінші Дүние жүзілік соғыс
Екінші Дүниежүзілік соғыс кезінде «Шетланд автобусы» ұйымы қарсылық көрсеткен аралдарда жұмыс істеді. Ұйымның мүшелері балық аулау кемелеріне Норвегиядан босқындарды әкелді және қарсыласушы күштерге оқ-дәрілерді жіберді. Бұл ұйымға Скалловея мұражайында шағын экспозиция арналған, ескерткіш орнатылған.
Бүгінгі Шетланд
1993 жылы танкері аралының оңтүстік жағалауында апатқа ұшырап, 84 700 тонна мұнай төгіліп кетті.
Тұрғындар
Аралдардардың архипелагында шамамен жиырма мың адам тұрады.
Елді мекендер
Архипелагтың ең ірі елді мекендері - Леруик (9 мың адам) және Скалловей (800 адамнан астам).
Елді мекендер:
: : | : | | : : |
Экономикасы
Аралдың экономикасының негізі Солтүстік теңізінің қайраңында мұнай өндіру және балық шаруашылығы.
Мұнай-газ кешені
Құбыр жүйелері мен танкерлер арқылы Солтүстік Атлантика және Солтүстік теңіз (Брент пен басқалары) кен орындарынан мұнай және табиғи газ «Саллом-Во» мұнай терминалына түседі. Тасымалдау үшін мұнай танкерлерден терминалдың кемежайына жүктеледі.
Энергетика
Мейнленд аралының орталығында, «Viking Wind Farm» жел электрстанциялар құрылысы жүруде, 103 турбиналар. Электр станциясын 2018 жылға дейін салу жоспарлануда.
Балық өнеркәсібі
Балық аулау флотының кемелері Шетланд аралдарының айлақтарында қызмет етеді.
Брессей аралында балық ұнын әзірлейтін фабрика жұмыс істейді және аралдағы негізгі жұмыс беруші болып табылады.
Балық өнеркәсібіне арналған мамандарды Скалловейде орналасқан «North Atlantic Fisheries College Marine Centre» колледжінде дайындайды.
Тамақ өнеркәсібі
аралында «Valhalla Brewery» сыра қайнататын орын жұмыс істейді.
Дәстүрлі кәсіп
Шетландық аралы өзінің бұрынғы әйелдер үшін негізгі табысы болған жемпір тоқыуымен танымал. Аралдың атымен Фэр-Айл тоқу техникасы аталды.
Көлік және байланыс
Әуежайлар
Әуежайлар — Самборо, Скатста мен Тингуолл.
Солтүстік теңіздегі мұнай платформаларына тікұшақ арқылы архипелагтың әуежайларынан сапарлар жасалады. Осы тікұшақтардың бірі 1986 жылы 6 қарашада Брент кен орны платформасынан оралған «British International Helicopters» компаниясының «Boeing CH-47 Chinook» тікұшағы болды, ол жарылыстан кейін Самборо әуежайынан төрт километр қашықтықта теңізге құлады. 43 адам қаза тапты, екеуін жағалау күзетшілері тікұшақпен құтқарды.
Паромдар
«NorthLink Ferries» копаниясының паромдары Леруикті Шотландияның негізгі бөлігіндегі Абердинмен және Оркней аралдарындағы Керкуоллмен байланыстырады.
Арал архипелагының ішінде «Shetland Islands Council Ferries» және «BK Marine» компанияларының паромдары арқылы байланысады:
- , Йелл аралы — Белмонт, Анст аралы — Хамарс-Несс, Фетлар аралы.
- — Улста, Йелл аралы.
- — Аут-Скеррис аралдар тобы.
- — Симбистер, Уолси аралы.
- — Симбистер, Уолси аралы.
- — Папа-Стур аралы.
- — Фула аралы.
- — группа островов Аут-Скеррис.
- — Брессей аралы.
- — Фэр-Айл аралы.
- — Фэр-Айл аралы.
Автожолдар
«A970» автожолы Норт-Ро ауылынан Самборо әуежайына дейін солтүстіктен оңтүстікке қарай аралы арқылы өтеді. Мейнленд аралының солтүстік бөлігіндегі Хиллсайд ауылынан Тофт ауылына дейін және және аралдарындағы екі паромдық өткел арқылы «A968» жолы апарады.
Байланыс
Шетланд аралдары «ZE» пошта коды сәйкес келетін пошта ауданын құрайды.
Фарер аралдары мен Шотландия материктік бөлігін байланыстыратын SHEFA-2 кабелі аралының оңтүстік бөлігіндегі арқылы өтеді.
Шамшырақтар
Архипелаг аралдарында Northern Lighthouse Board шамшырақтар жүйесіне енгізілген шамшырақтар салынған.
Бұқаралық ақпарат құралдары
«Shetland Islands Broadcasting Company» и «BBC Radio Shetland» радио станциялары «BBC Scotland» жергілікті бөлімі жұмыс істейді. аралының ең биік жері Брессей-Уорд тауында теле және радио сигналдарын таратуға арналған және Шетланд аралдарының көпшілігінен көрінетін «Bressay transmitting station» станциясының жетпіс метрлік мұнарасы салынған. «Shetland Islands Broadcasting Company» радио станциясы аралда өзінің негізгі таратқышы бар.
1872 жылы құрылған «The Shetland Times Ltd» компаниясы «The Shetland Times» апталығын және басқа да баспа материалдарын шығарады. Компания штатында 55 қызметкер жұмыс істейді.
Саясаты мен билігі
Еуропалық парламент сайлауында Шетланд аралдары Шотландия шекарасымен сәйкес келетін сайлау округіне жатады. 2009 жылы өткізілген сайлауда Шотландия 6 өкілін парламентке жіберді: екеуі шотланд ұлттық партиясы, екеуі лейбористтер, біреуі либералды-демократ, біреуі консерват.
Оркней мен Шетланд аралдары Ұлыбританияның қауымдастық Палатасына сайлауда бір «Оркни-энд-Шетланд» сайлау округінде біріктірілген. Үшінші рет қатарынан 2001 жылы сайлаудан бері аралдар тұрғындары либералды-демократ партиясыдан үміткер Алистар Кармайклды сайлады.
Шетланд аралдарының тұрғындары сайлауға қатысады. 2011 жылы «Шетланд» бір штаттық округте Шотландия либералды-демократ партиясынан үміткер Тевиш Скотт 1999 жылдан бері төртінші рет қатарынан сайланды. Шетланд аралдары кіретін «Хайленд және аралдар» көпмүшелі ауданында Шотландия ұлттық партиясынан үш үміткер, Шотландияның Лейборист партиясынан екі үміткер және Консерватив-Юнионист партиясынан екі адам жеңді.
Британдық монарх өзінің жеке өкілін аралдарға тағайындайды - Шетланд аралдарының лорд-лейтенанты, негізінен, салтанатты функцияларды орындайды және жергілікті өзін-өзі басқаруда үлкен рөл атқармайды, 1994 жылдан бастап Джон Гамильтон Скотт бұл рөлді атқарады.
Халықаралық қатынасы
Германия, Исландия, Норвегия, Финляндия және Швецияның консулдықтары ашылған.
Бейнелемесі
Шетланд аралдарының жалауында көк фонға ақ скандинавтық крест орналастырылған. Ту 1969 жылы жобаланған.
Құтқару қызметтері
Шетланд аралдарының өрт-құтқару станциялары Шотландия өрт-құтқару қызметінің «Норт» бөліміне тиесілі.
«Bristow Helicopters» компаниясының «Sikorsky S61N» тікұшақтары іздестіру-құтқару Самборо әуежайында орналасқан және жағалау күзет қызметінде пайдаланылады. «Bond Aviation Group» компаниясының іздестіру-құтқару тікұшақтары Солтүстік теңізде жұмыс істеу үшін әуежайды пайдаланады.
Денсаулық сақтау
Денсаулық сақтау «Gilbert Bain Hospital» ауруханасын басқаратын «National Health Service Shetland» ұйымына тапсырылған.
Білім беру
«Shetland College» , «North Atlantic Fisheries College Marine Centre» колледжі жұмыс істейді, екеуі де «University of the Highlands and Islands» университетінің колледждер жүйесінің бір бөлігі болып табылады.
Мәдениет
Аралдарда жыл сайын «Up Helly Aa» фестивалі өтеді. Фестиваль дәстүріне шырақты шеру мен қайық өртеу кіреді.
Мұражай
жергілікті тарих, география, мәдениет, экономика және басқа да мәселелерге арналған «Шетланд аралдарының мұражайы» жұмыс істейді. Жергілікті тарихи-өлкетану Олд-Хаа мұражайы аралынының ауылында орналасқан.
Музыка
Шетланд аралдарының музыкасында халық скрипкасында өзіндік ойнау дәстүрі бар. Орындаушылар фестивальдар мен байқауларға қатысады.
Аралдар әдебиетте
- Вальтер Скотт, « романы
- Шэрон Болтон, «Құрбан шалу» романы (ағыл. Sacrifice)
- Энн Кливз, «Шетланд аралдары» детективтік романдар сериясы, сонымен қоса «Қарға қанаты» романы.
Спорт
Шетланд аралдары 1985 жылы негізін қалаушылардың бірі. Аралдар Ойындары 2005 жылы Шетланд аралдарында өтті. Шетланд аралдарының ұлттық футбол командасы 2005 жыл тиісті жарыста жеңіпаз атанды.
Діні
Шетланд аралдары Шотландия епископтық шіркеуі «Абердин-энд-Оркни» және Рим-католик шіркеуінің Абердин епархиясына жатады.
Көрікті жерлер
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Shetland araldary agylsh Shetland Islands shotl Sealtainn Shotlandiyanyn soltүstik shygysynda arhipelag Shetland araldaryagyl Shetland Islands shotl SealtainnTuӘkimshiligiӘkimshilik ortalygyTarihy men geografiyasyKoordinattary60 19 00 s e 01 16 00 b b 60 31667 s e 1 26667 b b 60 31667 1 26667 G O Ya Koordinattar 60 19 00 s e 01 16 00 b b 60 31667 s e 1 26667 b b 60 31667 1 26667 G O Ya Zher aumagy1471 km 12 oryn TurgyndaryTurgyny23 200 adam 2011 31 oryn Tygyzdygy15 77 adam km Sandyk identifikatorlaryISO 3166 2 kodyGB ZETshetland gov ukShetland araldary Ortakkorda Koordinattar Shotlandiya scale 100000 60 19 00 s e 01 16 00 b b 60 31667 s e 1 26667 b b 60 31667 1 26667 G O Ya Zhalpy audany 1471 km onyn ishinde 967 km Negizgi aral ornalaskan Onda әkimshilik ortalyk zhәne en iri eldi meken zhәne kolemi zhagynan ekinshi eldi meken ornalaskan Shotlandiyadagy 32 okrugtyn biri sondaj ak sajlauynda sajlau okrugi GeografiyaTolyk makalasy Shetland araldary Britan araldarynyn arhipelagynyn soltүstik boliginde Soltүstik tenizi men Atlant muhitynyn shekarasynda soltүstik shygysynka 150 km Farerden ontүstik shygyska 270 km zhәne Norvegiyadan batyska 300 shakyrym zherde ornalaskan Arhipelagtyn ontүstik boliginde otedi Araldar Tolyk makalasy 100 den astam araldardyn ishinde on altysyn konystangan zhәne Klimat Tolyk makalasy Shetlandtagy klimat Atlantikadagy zhyly sulardyn kalypty әserinen subarktikalyk tenizdi bolyp tabylady Sudyn temperaturasy nauryz ajynda 5 C tan tamyz ajynyn sonyna dejin 13 14 C Degenmen zhazy salkyndau sirek temperatura 21 C tan asady Ortasha ajlyk temperaturanyn rekordy 17 2 S 1947 zhyly tamyzda belgilendi Alajda 2008 zhyldyn zhazynda 20 C tan zhogary temperatura birneshe ret tirkeldi Zhalpy klimat zhylyna 200 kүn bojy zhauyn shashynmen 1 mm den astam bultty zhәne ylgaldy Leruikte zhyl sajyngy zhauyn shashynnyn ortasha molsheri 1238 mm karasha zhәne zheltoksan ajlaryndagy shynmen ol zhyldyk baganyn tortten birine keledi En tomengi zhauyn shashyn sәuir ajynan tamyz ajyna dejin birak aj sajyn zhauyn shashyn molsheri 50 mm den az bolmajdy Shildeden mausym ajynyn basyna dejin kez kelgen uakytta kar zhabuy mүmkin әdette kar bir kүnnen artyk zhatpajdy Tuman zhazda ontүstiktegi zhelderdin salkyndauy esebinen araldardyn kop boliginde boluy mүmkin Araldardyn soltүstik poziciyasy zhyl ishinde kүndizgi zharyktyn uzaktygyn ozgerisin kamtamasyz etedi kүnnin kystyk kүn tokyrauy 3 sagat 45 minuttan kalgan zhazdyn kүndizgi kүni 23 sagatka dejin Alajda klimattyn ylgaldylygy bultty aua rajy taraluyn үnemi kamtamasyz etedi sondyktan zharyk sagattarynyn sany tek 1065 ge zhetedi yagni kүndizgi uakyttyn 25 y En suyk ajdyn ortasha maksimumy 4 9 C akpan En zhyly ajdyn ortasha maksimumy 12 5 C tamyz Ayazdy kүnder 33 kүnZhyldyk zhauyn shashyn 1284 mmҚar zhaugan kүnder 60 kүnZhanbyrly kүnder sany 285 kүnaua rajyKorsetkish Қan Akp Nau Sәu Mam Mau Shil Tam Қyr Қaz Қar Zhel ZhylAbsolyuttyk maksimum C 9 8 10 11 13 15 17 17 15 13 11 10 17Ortasha maksimum C 6 6 7 8 11 13 14 14 13 10 8 7 9 75Ortasha temperatura C 5 4 5 5 5 6 5 9 11 12 5 12 5 11 8 5 6 5 5 5 8 1Ortasha minimum C 4 3 4 5 7 9 11 11 9 7 5 4 6 6Absolyuttyk minimum C 0 1 0 1 3 5 9 8 6 3 1 1 1Zhauyn shashyn normasy mm 133 95 132 88 70 61 70 83 128 155 127 142 1284Zhagalyk syzyk Araldardyn zhagalauy zhergilikti turgyndar voes dep atajtyn teren angarlarmen kesilgen Bul shyganaktar norvegiyalyk fordtardy eske salady aralynyn soltүstik zhagalauyna shyganagy teren engen al batys zhagalauyna zhalpak shyganagy engen Landshaft Shetland araldaryna zhalpak tobeshik zhazyktar men үstirtter tәn 450 metrge dejin Araldarda is zhүzinde agashtar kezdespejdi ojtkeni olar үnemi sogatyn zhelge totep bere almajdy Landshaft tauly shoptermen toltyrylgan tobeshikter men zhajylymdardy zhasajdy Ұlybritaniyada biiktiktegi 150 metrden asatyn tobelerdi Merilin dep atajdy Shetland araldarynda mynalar bar Tobe Biiktigi m GeoHack silteme Negizgi tobeshik Aral450 HU305835 zhokSnag 418 HT947395 zhokRojl Fild 293 HU396285Saksa Vord 284 HP631167 zhokFitful Hed 283 HU346135 Rojl FildSkalla Fild 281 HU389572 Rojl FildSendness Hill 249 HU191557 Skalla FildUord of Bressej 226 HU502387 zhokUord Hill 217 HZ208734 netHill of Arisdejl 210 HU495842 zhokDejlskord Hill 252 HU393684 Skalla FildValla Fild 216 HP584078 Saksa UordNoss Hed 181 HU553399 zhokNoup 248 HT954375 SnagSkrej Fild 216 HU417361 Rojl FildMid Uord 172 HU320652 zhokUord of Skosboro 263 HU388188 Rojl FildUord Hill 159 HU622935 zhokUajt Gryunafert 173 HU275807Suattar Kolder men su kojmalary Flora men fauna Tolyk makalalary zhәne itinin tukymy Araldarga әdettegi tүri kokshil lagat Molinia caerulea zhәne mүsheli elekshop Junticus articulatus kurtkashash Iris pseudacorus kezdesedi Өzender men agymdar bojyndagy teren angarlarda kajyndar sheten men kokterek osedi Koktemde araldardyn shopbinde koktemgi nauryzgүl Primula veris gүldejdi Shetland araldary songy muz dәuirinin sonynda teniz tүbinen koterildi Sondyktan Europada omir sүretin sүtkorektiler munda kele almady Kejinirek bul araldarda osy zherlerdin zhalgyz sүtkorektiler үj kojlary koyandar zhabajy koyandar kirpiler akkalak pen үj tyshkandary pajda boldy Zhergilikti sur tyshkandar genetikalyk tүrde norvegiyalyk populyaciyalarga uksas sondyktan olar vmkingterdin kemelerinen araldarga zhүzip bardy dep bolzhauga bolady Burynan beri men kәdimgi itbalyktar elsiz zhagalauga kelip demalyp zhәne urpak kaldyrady Shetland araldarynda kәmshattar zhii kezdesedi olar teniz zhagalauynda bolady Shetland araldary otany Buryn bul kishkentaj itti koj tabyndaryn baskaruga zhәne olardy korgauga koldangan en kishkentaj okilderinin biri ol salt zhүruge zhәne baska da maksattarga koldanylady Shetland araldarynyn kojlary Shetland araldary ozderinin kustar bazarlarymen bүkil әlemge әjgili Araldardyn Golfstrimge zhakyn kolajly zherde ornalasuynyn arkasynda mundagy kustar tamaktana alady Shetland araldaryna zhyly su agysy koptegen balyktar tүrlerine tagam bolatyn planktondarga koptep korektik zattar әkeledi Balyk teniz kustary men sүtkorektilerdin negizgi tagamy Bul araldardyn kelesi artykshylygy bүkil zhagalau bojymen sozylatyn biik zhartastar Zhartastagy ojyktar men sorelerde koptegen arktikalyk kustar uyalajdy mysaly zhәne Fetlar araly buryn ak zhapalak uyalagan Ұlybritaniyadagy zhalgyz oryn HH gasyrdyn 60 shy zhәne 70 shi zhyldarynda birneshe uyalary tabylgan Tau shyndaryndagy shop pen mүk men kuraktumsyktarga uya saluga arnalgan tamasha oryn Tabigatty korgau Arhipelag araldarynda teniz kustarynyn kejbir tүrleri korgalgan kүzet oryndary ujymdastyrylgan araldarynda kustardyn koshi konyn bakylap otyru үshin ornitologiyalyk observatoriya salyngan TarihyTolyk makalalary zhәne Ezhelgi tarihy Tolyk makalasy aralynda tүrli gimarat Shetlandyktar b z b 1500 zh konystandy Algashky konystanushylar eginshilik zhәne iri kara mal ustaumen ajnalysty Sol kezde klimat suygyrak boldy sol sebepten adamdar zhagalau ajmaktarynda mekendegendi zhon kordi Temir dәuirinde koptegen tas bekinister salynyp kirandylary bүginge dejin saktalyp kaldy B z 297 zhylga zhuyk shetlandyktar Soltүstik Shotlandiyanyn kop boligimen birge patshalygynyn bir boligi boldy Kejinirek olardy vikingter basyp aldy Osy kezenderdin barlyk kezenderindegi tastan zhasalgan kurylystar olardyn koldanyluyna bajlanysty neolit dәuirinen bastap ormansyz Shetlandta saktalgan birak korshi karaganda onsha emes Barlyk kezenderdin artefaktileri saktalyp Leruiktegi murazhajda kol zhetimdi Norvegiyalyk otarlau Tolyk makalasy IX gasyrda vikingter tonaushylyktan otarlauga koshti Eger norvegter soltүstik aumaktardy artyk koretin bolsa onda az halyk konystangan bolsa dattyktar Angliya men Franciyanyn tygyz konystangan zherlerin tandady al shvedter shygyska karaj bagyttaldy Shetlandyktar araldaryna batys norvegtik zhәne zandaryn әkelgen norvegterdin otaryna ajnaldy Norn XIX gasyrga dejin auyzsha sojleu tili retinde koldanyldy Zhalpy alganda norvegterdin keluine dejin arhipelagta turatyn zhergilikti halyktyn tagdyry әli kүnge dejin tүsiniksiz bolyp kala beredi HH gasyrdyn 90 shy zhyldaryna dejin IX gasyry Shetland zhәne Orknej araldarynda omir sүrgen vikingtermen kyska merzimde tolygymen zhojyldy dep pajymdaldy Bul bolzham araldardyn eki toptarynda da skandinaviyalyk emes toponimiyasynyn bolmauyna negizdelgen Alajda XX gasyrdyn 90 shy zhyldarynyn basynda Orknej araldarynda zhergilikti turgyndardyn konys audaru ornyna ornalastyrylgan algashky skandinaviyalyk konystardyn birinde kazba zhumystary boldy IX gasyrdyn ekinshi zhartysyna zhatatyn arheologiyalyk kabatta skandinaviyalyk artefaktilerimen birge piktterdin artefaktileri tabyldy zhәne tabystardyn tabigaty olardy әdettegi zattar retinde koldanganyn korsetti Bul zertteuler Orknej araldaryndagy zhergilikti turgyndardyn zhappaj kyrylu bolzhamyn kүmәn keltirdi konys polietnikalyk boldy Sonymen katar Shetland araldarynyn avtohtondaryna zorlyk assimilyaciyasyn korsetetin uksas dәlelder әli tabylgan zhok Norvegiyada biligin ornatkannan kejin onyn koptegen karsylastary sonyn ishinde Shotlandiya men Norvegiyaga shabuyldardy zhalgastyruga negiz bolgan Orknej men Shetlandiyaga kashyp ketti Bul 875 zhyly Haraldty flotty zhinap araldardyn bakylauynda ustauga talpyndyrdy Shotlandiyada kajtys bolgan uly үshin otemaky retinde Orknej men Shetlandiyany patshadan aldy Rengvald kuryp bauyry berdi X gasyrda Shetlandyktar hristian dinin kabyldady 1194 zhyly Norvegiyany sham 1145 1202 zhzh baskargan kezde Orknej men Shetland erly boldy Lendrmann Halkjell Jonsson zhәne onyn baldyzy Olaf Orknejde әsker zhinap Norvegiyaga zhol tartty Olarmen birge Olaftyn asyrandy uly Sigurd korol Magnus Erlingssonnyn uly boldy zhakyn Florvag tүbindegi shajkasta olar zhenildi zhәne Sigurdtyn olimine senimdi bolu үshin denesin Bergenge korolge zhetkizildi Alajda Sverrir aumagynda koterilis bastalgan Harald Maddssonnyn bayandamasyn talap etti 1195 zhyly ol Bergenge patsha sotyn kabyldau үshin barady Zhaza retinde patsha Shetlandta tikelej erezhe ornatty ol budan bylaj үzilmedi Shotland norveg sogysy zhәne Shotlandiyaga koshu Tolyk makalalary Shotlandiya patshalygy zhәne Shotland norveg sogysy 1262 zhyly Shotlandiyada zhiyrma bir zhasta bolganda 13 zhyl buryn kajtys bolganga dejin zhalgastyrgan batys zhәne soltүstik araldarga karsy agressivti sayasatka kajta oraldy Ol Norvegiya koroli araldaryna resmi mәlimdeme zhasady Osy uakytta Norvegiyadagy azamattyk sogys ayaktalgannan kejin ozinin әskeri zhәne ekonomikalyk kүshin kalpyna keltirgen edi Hokon Shotlandiyanyn talaptaryn kabyldamady ojtkeni Norvegiya Soltүstik tenizdin barlyk araldaryn patshalyktyn boligi retinde karady Norvegiyanyn әskeri kүshi aldynda shotlandyktar kelissoz kezinde karsylaspajdy degen үmitte norvegter lejdangty zhasak zhәne үlken flotty zhinap Shetlandka bettedi Norvegterdin koly aldymen araldarda Brejderyasund bәlkim kazir degen zherde toktady sosyn zhol tartty kүzgi dauyldardyn bastaluyn kүtip kelissozderdin uakytyn sozdy Hokonnyn tozimdiligi tausylyp shabuyl zhasaudy sheshken birak kүshti dauyl birneshe kemelerin zhojyp baskalardy zhagalaudan aulak ketuge mәzhbүr etkizdi 1263 zhyly kazanda Largs tүbindegi shajkasta zhenimpaz bolmady eki zhak ozderinin zhenisin zhariyalady birak Hokonnyn zhagdajy үmitsiz boldy 5 kazanda ol ruhy tүsken әskerimen Orknejge oraldy sol zhyly 17 zheltoksanda bezgekten kajtys boldy Onyn kajtys boluy Shotlandiyadagy norvegiyalyk ekspansiyanyn ayaktaluyn bildirdi әkesinin sayasatyn zhalgastyrmaj Aleksandr III men kelissozder zhүrgize bastady zhasaskannan kejin ol en kymbat norvegiyalyk bajlyktardy Men zhәne Sudreyar dy Gebrid 4000 bir zholgy tolemi men 100 mark zhyldyk tolemder үshin almastyrdy Shotlandyktar norvegterdin Orknej zhәne Shetlandtagy biligin mojyndady Norvegterdin bejbitshilikke degen umtylysynyn basty sebepterinin biri Angliyamen saudany kalypka keltiru 1223 zhylgy Norvegiya men Angliya arasyndagy sauda turaly kelisim Norvegiya men Shotlandiya arasyndagy bejbitshilikti saktaudy talap etti 1269 zhyly kelisim erkin sauda sattykty kamtuga dejin kenejtildi XIV gasyrda Norvegiya Orknej men Shetlandty oz aumagy dep sanaganymen shotlandyktardyn ykpaly ose berdi 1379 zhyly Norvegiyada biligi kezinde Orknejdi basyp aldy 1347 zhyly Norvegiya Қara olimnen zardap shegip 1397 zhyly Daniyamen birge Kalmar uniyasyna kirdi Norvegiyada Daniyanyn ykpal kүsheje berdi Daniya koroli karzhy kiyndyktaryn basynan keshirip zhatkanda kyzy 1468 zhyly Shotlandyk Yakov III men nekelesti al ogan zhasau kazhet boldy Shamasy habardar etpesten Kristian 1468 zhyly 8 kyrkүjekte Orknejdi shotlandyktarga 50 myn al kelesi zhyly 28 mamyrda Shetlandty 8 mynga beru turaly kelisim zhasasty Ol kelisimshartta 210 kg altyn nemese 2310 kg kүmisti tirkelgen somaga araldardy satyp alu mүmkindigi turaly tarmak kaldyrdy XVII XVIII gasyrlary birneshe әreket zhasaldy birak nәtizhe bolgan zhok Orkni men Shetlandta ielengen Morton grafy Vilyammen bolgan zandy daudan kejin 1669 zhyly 27 zheltoksanda araldardy dep zhariyalagan Parlament aktisin bekitti 1742 zhyly Parlament buryngy Akt araldardyn kelesi mәrtebesin ozgertu turaly kez kelgen әreketti bos zhәne zharamsyz dep zhariyalaganyna karamastan zherlerdi Morton otbasyna kajtardy Ganza dәuiri Napoleondyk sogystar Ekinshi Dүnie zhүzilik sogys Tolyk makalalary zhәne arnalgan eskertkish Ekinshi Dүniezhүzilik sogys kezinde Shetland avtobusy ujymy karsylyk korsetken araldarda zhumys istedi Ұjymnyn mүsheleri balyk aulau kemelerine Norvegiyadan boskyndardy әkeldi zhәne karsylasushy kүshterge ok dәrilerdi zhiberdi Bul ujymga Skalloveya murazhajynda shagyn ekspoziciya arnalgan eskertkish ornatylgan Bүgingi Shetland 1993 zhyly tankeri aralynyn ontүstik zhagalauynda apatka ushyrap 84 700 tonna munaj togilip ketti TurgyndarTolyk makalasy Araldardardyn arhipelagynda shamamen zhiyrma myn adam turady Eldi mekender Arhipelagtyn en iri eldi mekenderi Leruik 9 myn adam zhәne Skallovej 800 adamnan astam Eldi mekender Ollaberri EkonomikasyAraldyn ekonomikasynyn negizi Soltүstik tenizinin kajranynda munaj ondiru zhәne balyk sharuashylygy Munaj gaz kesheni Қubyr zhүjeleri men tankerler arkyly Soltүstik Atlantika zhәne Soltүstik teniz Brent pen baskalary ken oryndarynan munaj zhәne tabigi gaz Sallom Vo munaj terminalyna tүsedi Tasymaldau үshin munaj tankerlerden terminaldyn kemezhajyna zhүkteledi Energetika Mejnlend aralynyn ortalygynda Viking Wind Farm zhel elektrstanciyalar kurylysy zhүrude 103 turbinalar Elektr stanciyasyn 2018 zhylga dejin salu zhosparlanuda Balyk onerkәsibi Balyk unyn әzirlejtin fabrika Balyk aulau flotynyn kemeleri Shetland araldarynyn ajlaktarynda kyzmet etedi Bressej aralynda balyk unyn әzirlejtin fabrika zhumys istejdi zhәne araldagy negizgi zhumys berushi bolyp tabylady Balyk onerkәsibine arnalgan mamandardy Skallovejde ornalaskan North Atlantic Fisheries College Marine Centre kolledzhinde dajyndajdy Tamak onerkәsibi aralynda Valhalla Brewery syra kajnatatyn oryn zhumys istejdi Dәstүrli kәsip Shetlandyk araly ozinin buryngy әjelder үshin negizgi tabysy bolgan zhempir tokyuymen tanymal Araldyn atymen Fer Ajl toku tehnikasy ataldy Kolik zhәne bajlanysӘuezhajlar Samboro әuezhajy Әuezhajlar Samboro Skatsta men Tinguoll Soltүstik tenizdegi munaj platformalaryna tikushak arkyly arhipelagtyn әuezhajlarynan saparlar zhasalady Osy tikushaktardyn biri 1986 zhyly 6 karashada Brent ken orny platformasynan oralgan British International Helicopters kompaniyasynyn Boeing CH 47 Chinook tikushagy boldy ol zharylystan kejin Samboro әuezhajynan tort kilometr kashyktykta tenizge kulady 43 adam kaza tapty ekeuin zhagalau kүzetshileri tikushakpen kutkardy Paromdar NorthLink Ferries kopaniyasynyn paromdary Leruikti Shotlandiyanyn negizgi boligindegi Aberdinmen zhәne Orknej araldaryndagy Kerkuollmen bajlanystyrady Aral arhipelagynyn ishinde Shetland Islands Council Ferries zhәne BK Marine kompaniyalarynyn paromdary arkyly bajlanysady Jell araly Belmont Anst araly Hamars Ness Fetlar araly Ulsta Jell araly Aut Skerris araldar toby Simbister Uolsi araly Simbister Uolsi araly Papa Stur araly Fula araly gruppa ostrovov Aut Skerris Bressej araly Fer Ajl araly Fer Ajl araly Avtozholdar A970 avtozholy Nort Ro auylynan Samboro әuezhajyna dejin soltүstikten ontүstikke karaj araly arkyly otedi Mejnlend aralynyn soltүstik boligindegi Hillsajd auylynan Toft auylyna dejin zhәne zhәne araldaryndagy eki paromdyk otkel arkyly A968 zholy aparady Bajlanys Shetland araldary ZE poshta kody sәjkes keletin poshta audanyn kurajdy Farer araldary men Shotlandiya materiktik boligin bajlanystyratyn SHEFA 2 kabeli aralynyn ontүstik boligindegi arkyly otedi Shamshyraktar Arhipelag araldarynda Northern Lighthouse Board shamshyraktar zhүjesine engizilgen shamshyraktar salyngan Bukaralyk akparat kuraldary Shetland Islands Broadcasting Company i BBC Radio Shetland radio stanciyalary BBC Scotland zhergilikti bolimi zhumys istejdi aralynyn en biik zheri Bressej Uord tauynda tele zhәne radio signaldaryn taratuga arnalgan zhәne Shetland araldarynyn kopshiliginen korinetin Bressay transmitting station stanciyasynyn zhetpis metrlik munarasy salyngan Shetland Islands Broadcasting Company radio stanciyasy aralda ozinin negizgi taratkyshy bar 1872 zhyly kurylgan The Shetland Times Ltd kompaniyasy The Shetland Times aptalygyn zhәne baska da baspa materialdaryn shygarady Kompaniya shtatynda 55 kyzmetker zhumys istejdi Sayasaty men biligiEuropalyk parlament sajlauynda Shetland araldary Shotlandiya shekarasymen sәjkes keletin sajlau okrugine zhatady 2009 zhyly otkizilgen sajlauda Shotlandiya 6 okilin parlamentke zhiberdi ekeui shotland ulttyk partiyasy ekeui lejboristter bireui liberaldy demokrat bireui konservat Orknej men Shetland araldary Ұlybritaniyanyn kauymdastyk Palatasyna sajlauda bir Orkni end Shetland sajlau okruginde biriktirilgen Үshinshi ret katarynan 2001 zhyly sajlaudan beri araldar turgyndary liberaldy demokrat partiyasydan үmitker Alistar Karmajkldy sajlady Shetland araldarynyn turgyndary sajlauga katysady 2011 zhyly Shetland bir shtattyk okrugte Shotlandiya liberaldy demokrat partiyasynan үmitker Tevish Skott 1999 zhyldan beri tortinshi ret katarynan sajlandy Shetland araldary kiretin Hajlend zhәne araldar kopmүsheli audanynda Shotlandiya ulttyk partiyasynan үsh үmitker Shotlandiyanyn Lejborist partiyasynan eki үmitker zhәne Konservativ Yunionist partiyasynan eki adam zhendi Britandyk monarh ozinin zheke okilin araldarga tagajyndajdy Shetland araldarynyn lord lejtenanty negizinen saltanatty funkciyalardy oryndajdy zhәne zhergilikti ozin ozi baskaruda үlken rol atkarmajdy 1994 zhyldan bastap Dzhon Gamilton Skott bul roldi atkarady Halykaralyk katynasy Germaniya Islandiya Norvegiya Finlyandiya zhәne Shveciyanyn konsuldyktary ashylgan Bejnelemesi Shetland araldarynyn zhalauy Shetland araldarynyn zhalauynda kok fonga ak skandinavtyk krest ornalastyrylgan Tu 1969 zhyly zhobalangan Қutkaru kyzmetteri Shetland araldarynyn ort kutkaru stanciyalary Shotlandiya ort kutkaru kyzmetinin Nort bolimine tiesili Bristow Helicopters kompaniyasynyn Sikorsky S61N tikushaktary izdestiru kutkaru Samboro әuezhajynda ornalaskan zhәne zhagalau kүzet kyzmetinde pajdalanylady Bond Aviation Group kompaniyasynyn izdestiru kutkaru tikushaktary Soltүstik tenizde zhumys isteu үshin әuezhajdy pajdalanady Densaulyk saktau Densaulyk saktau Gilbert Bain Hospital auruhanasyn baskaratyn National Health Service Shetland ujymyna tapsyrylgan Bilim beru Shetland College North Atlantic Fisheries College Marine Centre kolledzhi zhumys istejdi ekeui de University of the Highlands and Islands universitetinin kolledzhder zhүjesinin bir boligi bolyp tabylady MәdenietAraldarda zhyl sajyn Up Helly Aa festivali otedi Festival dәstүrine shyrakty sheru men kajyk orteu kiredi Murazhaj zhergilikti tarih geografiya mәdeniet ekonomika zhәne baska da mәselelerge arnalgan Shetland araldarynyn murazhajy zhumys istejdi Zhergilikti tarihi olketanu Old Haa murazhajy aralynynyn auylynda ornalaskan Muzyka Shetland araldarynyn muzykasynda halyk skripkasynda ozindik ojnau dәstүri bar Oryndaushylar festivaldar men bajkaularga katysady Araldar әdebiette Valter Skott romany Sheron Bolton Қurban shalu romany agyl Sacrifice Enn Klivz Shetland araldary detektivtik romandar seriyasy sonymen kosa Қarga kanaty romany SportShetland araldary 1985 zhyly negizin kalaushylardyn biri Araldar Ojyndary 2005 zhyly Shetland araldarynda otti Shetland araldarynyn ulttyk futbol komandasy 2005 zhyl tiisti zharysta zhenipaz atandy DiniShetland araldary Shotlandiya episkoptyk shirkeui Aberdin end Orkni zhәne Rim katolik shirkeuinin Aberdin eparhiyasyna zhatady Korikti zherler