Еуропалық парламент — Еуропалық одақтың өкілдік органы. Көмір және болат балқыту жөніндегі еуропалық бірлестік негізінде құрылған. 1957 жылы бірлестіктің 1-мәжілісі өтті. Сол жылы ол бойынша Еуропалық экономиаклық қауымдастыққа айналды. 1985 жылдан бастап “Еуропалық парламент” деп аталды. 1979 жылдан бастап Еуропалық Одаққа (ЕО) мүше мемлекеттердегі тұрғындардың санына сәйкес белгіленген квота бойынша жалпыға бірдей сайлау тәртібі енгізілген. Мысалы, 1994 жылы маусымда өткен сайлауда депутаттар 5 жыл мерзімге сайланды. Ұлттық парламенттерден айырмашылығы депутаттар тікелей заң шығарумен айналыспайды. 1992 жылы күшіне енуіне байланысты Еуропалық парламенттің өкілеті (бұған шейін, негізінен, кеңесшілік қызметпен айналысқан) кеңейтілді. Ол Еуропалық одақтың шешімдерін дайындау мен қабылдау ісіне белсене қатысып, сыртқы саясатын қалыптастыруға ықпал етеді. Одақтың бюджетін бекіту барысында басымдық иеленіп, ұйымаралық келісімдер жасауға атсалысады. Еуропалық одақ кеңесі мен Еуропалық комиссия кейбір мәселелер бойынша, әсіресе, халықаралық келісімшарттар жасасу, жаңа мүшелер қабылдау жөнінде Еуропалық парламенттің мақұлдауын алуға тиіс. Еуропалық парламент жыл сайын Страсбург (Франция) қаласына сессияға жиналады. Төтенше мәжілістері Брюссель (Бельгия) қаласында өткізіледі, мұнда Еуропалық парламенттің комитеттері жұмыс істейді. Хатшылығы Страсбургте орналасқан. Еуропалық парламентте 20 тұрақты комитет жұмыс істейді. Олар саяси, құқықтық, бюджеттік, сыртқы экономикалық, т.б. мәселелермен айналысады. Сондай-ақ, жекелеген мемлекеттермен не елдер тобымен қарым-қатынасты дамыту жөнінде парламенттік делегациялар құрылған. Қазіргі кездегі Еуропарламенттің негізгі өкілеттілігі мынадай:
- Заңшығару процесіне атсалысу. Еуропалық парламент Еуропалық одақ Кеңесімен бірлесіп нормативті актілер мен басқа да қүжаттарды қарастырып, Комиссияның қарауына жоба үсынады;
- Еуропалық Одақ бюджетін қабылдауға қатысу (Еуропалық одақ Кеңесімен бірлесіп);
- Еуропалық одақтың басқа да органдары және лауазымды түлғалары қызметін бақылау (ең алдымен Комиссия жүмысын);
- Басқа да билік органдары мен лауазымды түлғаларды тағайындау, Комиссияға және оның тәрағасына сенім вотумын білдіру, Омбудсманды тағайындау әкілеттігі;
- ЕО-тың бірқатар аса маңызды халықаралық келісімдерін санкциялау;
- Еуропалық Одаққа жаңа мемлекеттердің қабылдануына келісім беру.
Дереккөздер
- Саяси түсіндірме сөздік. – Алматы, 2007. ISBN 9965-32-491-3
Бұл мақаланы Уикипедия сапа талаптарына лайықты болуы үшін уикилендіру қажет. |
Бұл — мақаланың бастамасы. Бұл мақаланы толықтырып, дамыту арқылы, Уикипедияға көмектесе аласыз. Бұл ескертуді дәлдеп ауыстыру қажет. |
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Europalyk parlament Europalyk odaktyn okildik organy Komir zhәne bolat balkytu zhonindegi europalyk birlestik negizinde kurylgan 1957 zhyly birlestiktin 1 mәzhilisi otti Sol zhyly ol bojynsha Europalyk ekonomiaklyk kauymdastykka ajnaldy 1985 zhyldan bastap Europalyk parlament dep ataldy 1979 zhyldan bastap Europalyk Odakka EO mүshe memleketterdegi turgyndardyn sanyna sәjkes belgilengen kvota bojynsha zhalpyga birdej sajlau tәrtibi engizilgen Mysaly 1994 zhyly mausymda otken sajlauda deputattar 5 zhyl merzimge sajlandy Ұlttyk parlamentterden ajyrmashylygy deputattar tikelej zan shygarumen ajnalyspajdy 1992 zhyly kүshine enuine bajlanysty Europalyk parlamenttin okileti bugan shejin negizinen kenesshilik kyzmetpen ajnalyskan kenejtildi Ol Europalyk odaktyn sheshimderin dajyndau men kabyldau isine belsene katysyp syrtky sayasatyn kalyptastyruga ykpal etedi Odaktyn byudzhetin bekitu barysynda basymdyk ielenip ujymaralyk kelisimder zhasauga atsalysady Europalyk odak kenesi men Europalyk komissiya kejbir mәseleler bojynsha әsirese halykaralyk kelisimsharttar zhasasu zhana mүsheler kabyldau zhoninde Europalyk parlamenttin makuldauyn aluga tiis Europalyk parlament zhyl sajyn Strasburg Franciya kalasyna sessiyaga zhinalady Totenshe mәzhilisteri Bryussel Belgiya kalasynda otkiziledi munda Europalyk parlamenttin komitetteri zhumys istejdi Hatshylygy Strasburgte ornalaskan Europalyk parlamentte 20 turakty komitet zhumys istejdi Olar sayasi kukyktyk byudzhettik syrtky ekonomikalyk t b mәselelermen ajnalysady Sondaj ak zhekelegen memlekettermen ne elder tobymen karym katynasty damytu zhoninde parlamenttik delegaciyalar kurylgan Қazirgi kezdegi Europarlamenttin negizgi okilettiligi mynadaj Zanshygaru procesine atsalysu Europalyk parlament Europalyk odak Kenesimen birlesip normativti aktiler men baska da kүzhattardy karastyryp Komissiyanyn karauyna zhoba үsynady Europalyk Odak byudzhetin kabyldauga katysu Europalyk odak Kenesimen birlesip Europalyk odaktyn baska da organdary zhәne lauazymdy tүlgalary kyzmetin bakylau en aldymen Komissiya zhүmysyn Baska da bilik organdary men lauazymdy tүlgalardy tagajyndau Komissiyaga zhәne onyn tәragasyna senim votumyn bildiru Ombudsmandy tagajyndau әkilettigi EO tyn birkatar asa manyzdy halykaralyk kelisimderin sankciyalau Europalyk Odakka zhana memleketterdin kabyldanuyna kelisim beru Strasburgtyn ishindegi parlamentyDerekkozderSayasi tүsindirme sozdik Almaty 2007 ISBN 9965 32 491 3Bul makalany Uikipediya sapa talaptaryna lajykty boluy үshin uikilendiru kazhet Bul makalanyn bastamasy Bul makalany tolyktyryp damytu arkyly Uikipediyaga komektese alasyz Bul eskertudi dәldep auystyru kazhet