Хорезм Социалистік Кеңес Республикасы, қысқаша Хорезм СКР не ХСКР — Хорезм Халық Кеңес Республикасының (ХХКР) мұрагері. Бір жылға жуық өмір сүрді. Астанасы Хиуа қаласы болды. Республиканың аты Хорезмнің тарихи-географиялық ежелгі аймағынан шыққан. Астанадан басқа ірі қалалар Үргеніш, , , Төрткөл, Нүкіс, Қожалы болды.
Хорезм Социалистік Кеңес Республикасы өзб. خارەزم ئیجتیماعیی شورالەر جۇمھۇرییەتى Xorazm ijtimoiy sho'ro jumhuriyati | |||||||||
| |||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| |||||||||
Астанасы | Хиуа | ||||||||
Ірі қалалары | Үргеніш, Хиуа, , , Төрткөл, Нүкіс, Қожалы | ||||||||
Тіл(дер)і | өзбекше, орысша | ||||||||
Діні | Зайырлы мемлекет Негізгі діні — ислам | ||||||||
Ақша бірлігі | | ||||||||
Аумағы | 62 200 | ||||||||
Халқы | 800 мыңнан астам адам Көбіне өзбектер, қарақалпақтар, түрікмендер, қазақтар, орыстар, және т.б. | ||||||||
Басқару формасы | Социалистік кеңес республикасы | ||||||||
Солтүстігінде Арал теңізі шайып, батысында және оңтүстігінде Түркістан АКСР-нің Каспий бойы аймағымен, шығыста Түркістан АКСР-нің Сырдария облысымен, оңтүстік-шығысында шектесті. Түркістан АКСР РКФСР құрамына кірді.
Хорезм ХСР 1923 жылы 30 қазанда өткен Кеңестердің 4-хорезмдік съезі кезінде Хорезм СКР-іне айналды. Сонымен бірге республиканың конституциясы қабылданды. Сол күні Хорезм СКР-і одақтас республика ретінде КСРО құрамына кіретіндігі жарияланды. Тура бір жылдан кейін, 1924 жылдың қазан айының соңында КСРО-да ұлттық-аумақтық межелеу басталып, 27 қазанда Хорезм КСР-і жойылып, оның аумағы ұлт негізде жаңадан құрылған республикалар - Өзбек КСР-не (Хорезм СКР жерінің 9%-ы), Түрікмен КСР (81%) бөлінді, сондай-ақ Қазақ АКСР құрамындағы Қарақалпақ АО (10%) кірді, ол өз кезегінде РКФСР құрамында болды.
Республикадағы басқарушы партия Хорезм коммунистік партиясы болды, оның өзінің қарулы күштері болды. Өз валютасы - болған. Сондай-ақ республикада РКФСР (Совзнаки) және КСРО рублдері, сондай-ақ қоса алғанда қозғалыста болды. Республика экономикасының негізін ауылшаруашылығы (негізінен көкөністер мен жемістер, күріш, мақта және бидай өсіру), жібек шаруашылығы, мал шаруашылығы (соның ішінде қаракөл шаруашылығы), балық аулау (Арал теңізі мен Әмудария өзенінде), сондай-ақ, кілем тоқу, қыш ыдыстар мен бұйымдар жасау сияқты халықтық қолөнер кәсіптері құрады. Республика экономикасы РКФСР құрамына кірген Түркістан АКСР-інің экономикасымен тығыз байланысты болды.
Хорезм СКР-нің ресми тілдері өзбек және орыс тілдері болды. Хорезм СКР Хорезм ХСР-і сияқты, зайырлы мемлекет болды, бірақ халықтың басым көпшілігі сүннит мұсылмандары болды. Сондай-ақ, халықтың бір бөлігі христиандықты ұстанды (негізінен православие). Республикада 800 мыңға жуық адам өмір сүрді. Халықтың негізгі бөлігі өзбектер болды, сондай-ақ қарақалпақтар, түрікмендер мен қазақтардың едәуір бөлігі өмір сүрді. Орыстар, және басқа ұлт өкілдері де өмір сүрді.
Әкімшілік бөлініс
Хорезм СКР өзбек, түрікмен және қырғыз-қарақалпақ - 3 автономиялы облыстарға бөлінді.
Тағы қараңыз
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Horezm Socialistik Kenes Respublikasy kyskasha Horezm SKR ne HSKR Horezm Halyk Kenes Respublikasynyn HHKR murageri Bir zhylga zhuyk omir sүrdi Astanasy Hiua kalasy boldy Respublikanyn aty Horezmnin tarihi geografiyalyk ezhelgi ajmagynan shykkan Astanadan baska iri kalalar Үrgenish Tortkol Nүkis Қozhaly boldy Horezm Socialistik Kenes Respublikasy ozb خارەزم ئیجتیماعیی شورالەر جۇمھۇرییەتى Xorazm ijtimoiy sho ro jumhuriyati 30 kazan 1923 27 kazan 1924 bajrak EltanbasyAstanasy HiuaIri kalalary Үrgenish Hiua Tortkol Nүkis ҚozhalyTil der i ozbekshe orysshaDini Zajyrly memleket Negizgi dini islamAksha birligiAumagy 62 200Halky 800 mynnan astam adam Kobine ozbekter karakalpaktar tүrikmender kazaktar orystar zhәne t b Baskaru formasy Socialistik kenes respublikasy Soltүstiginde Aral tenizi shajyp batysynda zhәne ontүstiginde Tүrkistan AKSR nin Kaspij bojy ajmagymen shygysta Tүrkistan AKSR nin Syrdariya oblysymen ontүstik shygysynda shektesti Tүrkistan AKSR RKFSR kuramyna kirdi Horezm HSR 1923 zhyly 30 kazanda otken Kenesterdin 4 horezmdik sezi kezinde Horezm SKR ine ajnaldy Sonymen birge respublikanyn konstituciyasy kabyldandy Sol kүni Horezm SKR i odaktas respublika retinde KSRO kuramyna kiretindigi zhariyalandy Tura bir zhyldan kejin 1924 zhyldyn kazan ajynyn sonynda KSRO da ulttyk aumaktyk mezheleu bastalyp 27 kazanda Horezm KSR i zhojylyp onyn aumagy ult negizde zhanadan kurylgan respublikalar Өzbek KSR ne Horezm SKR zherinin 9 y Tүrikmen KSR 81 bolindi sondaj ak Қazak AKSR kuramyndagy Қarakalpak AO 10 kirdi ol oz kezeginde RKFSR kuramynda boldy Respublikadagy baskarushy partiya Horezm kommunistik partiyasy boldy onyn ozinin karuly kүshteri boldy Өz valyutasy bolgan Sondaj ak respublikada RKFSR Sovznaki zhәne KSRO rublderi sondaj ak kosa alganda kozgalysta boldy Respublika ekonomikasynyn negizin auylsharuashylygy negizinen kokonister men zhemister kүrish makta zhәne bidaj osiru zhibek sharuashylygy mal sharuashylygy sonyn ishinde karakol sharuashylygy balyk aulau Aral tenizi men Әmudariya ozeninde sondaj ak kilem toku kysh ydystar men bujymdar zhasau siyakty halyktyk koloner kәsipteri kurady Respublika ekonomikasy RKFSR kuramyna kirgen Tүrkistan AKSR inin ekonomikasymen tygyz bajlanysty boldy Horezm SKR nin resmi tilderi ozbek zhәne orys tilderi boldy Horezm SKR Horezm HSR i siyakty zajyrly memleket boldy birak halyktyn basym kopshiligi sүnnit musylmandary boldy Sondaj ak halyktyn bir boligi hristiandykty ustandy negizinen pravoslavie Respublikada 800 mynga zhuyk adam omir sүrdi Halyktyn negizgi boligi ozbekter boldy sondaj ak karakalpaktar tүrikmender men kazaktardyn edәuir boligi omir sүrdi Orystar zhәne baska ult okilderi de omir sүrdi Әkimshilik bolinisHorezm SKR ozbek tүrikmen zhәne kyrgyz karakalpak 3 avtonomiyaly oblystarga bolindi Tagy karanyzHorezm Halyk Kenes Respublikasy