Григориан күнтізбесі — әлемнің көп бөлігінде қолданылатын күнтізбе. Католик елдерiнде 1582 жылдың 4 қазанында әке Григорий XIII ескi юлиан күнтізбесінің орнына енгiзiлдi. Тропиктік жылға (365,2422 тәулік) келістіру мақсатында Григориан күнтізбелі жылдың ұзақтығын 365,2425 тәулікке теңістіріп, кібісе жылдарды қайта бөлген.
Айлар мен кібісе жылдар
Алдыңда қолданыста жүрген Юлиан күнтізбесіндегідей, Григориан күнтiзбесі — күн күнтізбесі, яғни оның ұзақтығы Жердің күн орбитасынан айналғанына сәйкестендірілген. Григориан жылында 12 ай, әрқайсысы 28-31 күн аралығындағы ұзақтықпен жiктеледi:
№ | Ай | Күндер саны |
---|---|---|
1 | Қаңтар | 31 |
2 | Ақпан | 28 (кібісе жылда 29) |
3 | Наурыз | 31 |
4 | Сәуір | 30 |
5 | Мамыр | 31 |
6 | Маусым | 30 |
7 | Шілде | 31 |
8 | Тамыз | 31 |
9 | Қыркүйек | 30 |
10 | Қазан | 31 |
11 | Қараша | 30 |
12 | Желтоқсан | 31 |
Күнтізбе циклі әр 400 жыл немесе 146.097 күн қайталанады. 400 жылдың 303-і — кәдімгі және 97-і — кібісе жыл. Күнтізбелі жылдың орташа ұзақтығы — 36597⁄400 күн немесе 365 тәулік, 5 сағат, 49 минут және 12 секунд. Григориан күнтізбесі бойынша, әр 400-жыл және 4-ке бөлінетін, бірақ 100-ге бөлінбейтін жыл — кібісе жыл болып саналады.
Юлиан және григориан күнтiзбелерiн айырмашылығы
Юлиан және григориан күнтiзбелерiнiң күндерінің айырмашылығы:
Күндер айырмашылығы | Кезең (юлиан күнтізбесі бой-ша) | Кезең (григориан күнтізбесі бой-ша) |
---|---|---|
10 | 5 қазан 1582 — 29 ақпан 1700 | 15 қазан 1582 — 11 наурыз 1700 |
11 | 1 наурыз 1700 — 29 ақпан 1800 | 12 наурыз 1700 — 12 наурыз 1800 |
12 | 1 наурыз 1800 — 29 ақпан 1900 | 13 наурыз 1800 — 13 наурыз 1900 |
13 | 1 наурыз 1900 — 29 ақпан 2100 | 14 наурыз 1900 — 14 наурыз 2100 |
14 | 1 наурыз 2100 — 29 ақпан 2200 | 15 наурыз 2100 — 15 наурыз 2200 |
15 | 1 наурыз 2200 — 29 ақпан 2300 | 16 наурыз 2200 — 16 наурыз 2300 |
Мемлекеттердің григориан күнтізбесіне ауысу күндері
Юлиан күнтізбесінің соңғы күні | Григориан күнтізбесінің бірінші күні | Мемлекттер/аумақтар |
---|---|---|
4 қазан 1582 | 15 қазан 1582 | Испания, Италия, Португалия, (Литвалық және Польшаның ұлы княздықтың құрамындағы федерациялық мемлекетi) |
9 желтоқсан 1582 | 20 желтоқсан 1582 | Франция, |
21 желтоқсан 1582 | 1 қаңтар 1583 | Голландия, , Фландрия |
10 ақпан 1583 | 21 ақпан 1583 | Льеж епископтығы |
13 ақпан 1583 | 24 ақпан 1583 | Аугсбург |
4 қазан 1583 | 15 қазан 1583 | Трир |
5 желтоқсан 1583 | 16 желтоқсан 1583 | Бавария, Зальцбург, Регенсбург |
1583 | Австрия (бөлігі), | |
6 қаңтар 1584 | 17 қаңтар 1584 | Австрия Республикасы |
11 қаңтар 1584 | 22 қаңтар 1584 | Швейцария (Люцерн, Ури, Швиц, Цуг, Фрайбург, Золотурн кантондары) |
12 қаңтар 1584 | 23 қаңтар 1584 | |
1584 | , Америкадағы Испан колониялары | |
21 қазан 1587 | 1 қараша 1587 | Венгрия |
14 желтоқсан 1590 | 25 желтоқсан 1590 | |
22 тамыз 1610 | 2 қыркүйек 1610 | Пруссия |
28 ақпан 1655 | 11 наурыз 1655 | Швейцария ( Вале кантоны) |
18 ақпан 1700 | 1 наурыз 1700 | Дания ( Норвегияны қоса), протестанттық неміс мемлекеттері |
16 қараша 1700 | 28 қараша 1700 | Исландия |
31 желтоқсан 1700 | 12 қаңтар 1701 | Швейцария (Цюрих, Берн, Базель, Женева) |
2 қыркүйек 1752 | 14 қыркүйек 1752 | Ұлыбритания және колониялар |
17 ақпан 1753 | 1 наурыз 1753 | Швеция (Финляндияны қоса) |
5 қазан 1867 | 18 қазан 1867 | Аляска |
1 қаңтар 1873 | Жапония | |
20 қараша 1911 | Қытай | |
желтоқсан 1912 | Албания | |
31 наурыз 1916 | 14 наурыз 1916 | Болгария |
31 қаңтар 1918 | 14 ақпан 1918 | Ресей Кеңестік Социалистік Республикасы, Эстония |
1 ақпан 1918 | 15 ақпан 1918 | Латвия, Литва |
17 сәуір 1918 | 1 мамыр 1918 | Грузия, Әзірбайжан және Армения |
18 қаңтар 1919 | 1 ақпан 1919 | Румыния, Югославия Одақтық Республикасы |
9 наурыз 1924 | 23 наурыз 1924 | Грекия |
18 желтоқсан 1925 | 1 қаңтар 1926 | Түркия |
17 қыркүек 1928 | 1 қазан 1928 | Мысыр |
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Bүgin Sejsenbi 28 Һizhra 3 kyrkүjek 2024 zhyl zhanaru Grigorian kүntizbesi әlemnin kop boliginde koldanylatyn kүntizbe Katolik elderinde 1582 zhyldyn 4 kazanynda әke Grigorij XIII eski yulian kүntizbesinin ornyna engizildi Tropiktik zhylga 365 2422 tәulik kelistiru maksatynda Grigorian kүntizbeli zhyldyn uzaktygyn 365 2425 tәulikke tenistirip kibise zhyldardy kajta bolgen Ajlar men kibise zhyldarAj kүnderin zhudyryktarmen sanau Alakan sүjekteri 31 kүndi ajlardy al olardyn arasyndagy shukyrlar 30 kүndi ajlardy belgilejdi Aldynda koldanysta zhүrgen Yulian kүntizbesindegidej Grigorian kүntizbesi kүn kүntizbesi yagni onyn uzaktygy Zherdin kүn orbitasynan ajnalganyna sәjkestendirilgen Grigorian zhylynda 12 aj әrkajsysy 28 31 kүn aralygyndagy uzaktykpen zhikteledi Aj Kүnder sany1 Қantar 312 Akpan 28 kibise zhylda 29 3 Nauryz 314 Sәuir 305 Mamyr 316 Mausym 307 Shilde 318 Tamyz 319 Қyrkүjek 3010 Қazan 3111 Қarasha 3012 Zheltoksan 31 Kүntizbe cikli әr 400 zhyl nemese 146 097 kүn kajtalanady 400 zhyldyn 303 i kәdimgi zhәne 97 i kibise zhyl Kүntizbeli zhyldyn ortasha uzaktygy 365 97 400 kүn nemese 365 tәulik 5 sagat 49 minut zhәne 12 sekund Grigorian kүntizbesi bojynsha әr 400 zhyl zhәne 4 ke bolinetin birak 100 ge bolinbejtin zhyl kibise zhyl bolyp sanalady Yulian zhәne grigorian kүntizbelerin ajyrmashylygyYulian zhәne grigorian kүntizbelerinin kүnderinin ajyrmashylygy Kүnder ajyrmashylygy Kezen yulian kүntizbesi boj sha Kezen grigorian kүntizbesi boj sha 10 5 kazan 1582 29 akpan 1700 15 kazan 1582 11 nauryz 170011 1 nauryz 1700 29 akpan 1800 12 nauryz 1700 12 nauryz 180012 1 nauryz 1800 29 akpan 1900 13 nauryz 1800 13 nauryz 190013 1 nauryz 1900 29 akpan 2100 14 nauryz 1900 14 nauryz 210014 1 nauryz 2100 29 akpan 2200 15 nauryz 2100 15 nauryz 220015 1 nauryz 2200 29 akpan 2300 16 nauryz 2200 16 nauryz 2300Memleketterdin grigorian kүntizbesine auysu kүnderiYulian kүntizbesinin songy kүni Grigorian kүntizbesinin birinshi kүni Memlektter aumaktar4 kazan 1582 15 kazan 1582 Ispaniya Italiya Portugaliya Litvalyk zhәne Polshanyn uly knyazdyktyn kuramyndagy federaciyalyk memleketi 9 zheltoksan 1582 20 zheltoksan 1582 Franciya 21 zheltoksan 1582 1 kantar 1583 Gollandiya Flandriya10 akpan 1583 21 akpan 1583 Lezh episkoptygy13 akpan 1583 24 akpan 1583 Augsburg4 kazan 1583 15 kazan 1583 Trir5 zheltoksan 1583 16 zheltoksan 1583 Bavariya Zalcburg Regensburg1583 Avstriya boligi 6 kantar 1584 17 kantar 1584 Avstriya Respublikasy11 kantar 1584 22 kantar 1584 Shvejcariya Lyucern Uri Shvic Cug Frajburg Zoloturn kantondary 12 kantar 1584 23 kantar 15841584 Amerikadagy Ispan koloniyalary21 kazan 1587 1 karasha 1587 Vengriya14 zheltoksan 1590 25 zheltoksan 159022 tamyz 1610 2 kyrkүjek 1610 Prussiya28 akpan 1655 11 nauryz 1655 Shvejcariya Vale kantony 18 akpan 1700 1 nauryz 1700 Daniya Norvegiyany kosa protestanttyk nemis memleketteri16 karasha 1700 28 karasha 1700 Islandiya31 zheltoksan 1700 12 kantar 1701 Shvejcariya Cyurih Bern Bazel Zheneva 2 kyrkүjek 1752 14 kyrkүjek 1752 Ұlybritaniya zhәne koloniyalar17 akpan 1753 1 nauryz 1753 Shveciya Finlyandiyany kosa 5 kazan 1867 18 kazan 1867 Alyaska1 kantar 1873 Zhaponiya20 karasha 1911 Қytajzheltoksan 1912 Albaniya31 nauryz 1916 14 nauryz 1916 Bolgariya31 kantar 1918 14 akpan 1918 Resej Kenestik Socialistik Respublikasy Estoniya1 akpan 1918 15 akpan 1918 Latviya Litva17 sәuir 1918 1 mamyr 1918 Gruziya Әzirbajzhan zhәne Armeniya18 kantar 1919 1 akpan 1919 Rumyniya Yugoslaviya Odaktyk Respublikasy9 nauryz 1924 23 nauryz 1924 Grekiya18 zheltoksan 1925 1 kantar 1926 Tүrkiya17 kyrkүek 1928 1 kazan 1928 Mysyr