Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Airbus A300 - жақын- және ортамагистральды көпорынды жолаушы ұшағы. Еуорпалық Airbus Industrie консорциумының алғашқы ұшағы. Сонымен қатар ол әлемдегі ең алғашқы екі қозғалтқышты кеңфюзеляжды ұшақ.
| Airbus A300 | |
 әуе тасымалдаушысының A300 ұшағы | |
| Түрі | кеңфюзеляжды реактивті жолаушы ұшағы |
|---|---|
| Жобалаушысы | Airbus Industrie |
| Өндірушісі | |
| Мемлекеті | Халықаралық |
| Алғашқы ұшуы | |
| Қолданысқа енгізілуі | |
| Статусы | Сирек қолданыста |
| Негізгі эксплуатанттары | |
| Басқа эксплуатанттары | |
| Өндіріс жылдары | 1972-2007 |
| Өндірілген бірліктері | 561 (2013 жыл наурыз) |
| Базалық моделі | A300B2 |
| Нұсқалары | |
 Airbus A300 Ортаққорда | |
Жасалу тарихы
1960-жылдардың басында алғаш рет еуропалық кеңфюзеляжды ұшақ концепциясы талқыланған болатын. Алайда бұл ойға көпшілік сыни көзбен қарады. Әуе саяхатының кең өріс алуы, жаңа қуатты реактивті қозғалтқыштардың пайда болуы және әуе билеттерінің арзандауына байланысты Атлантиканың екі жағындағы өндірушілер ортамагистарльды кеңюзеляжды ұшақтарды жасауды өзіне мақсат етіп алды. Еуропалықтар 200-250 жолаушыға және 1500 км қашықтыққа есептелген ұшақтың жобалануын дұрыс деп шешті. Жаңа ұшаққа алғашында European Airbus деген атау ұсынылды. 1965-1966 жылдары еуропалық авиақұрылыс фирмаларының бірлестіктері жаңа ұшақтардың жобаларын ұсынды. , және фирмалары бірігіп 5 жоба ұсынды. Оның ішіндегі ең көп қызығушылық танытқаны 200-300 орындық HBN-100 жобасы болды. Ал франциялық фирмасымен бірлесе отырып 241/249 жолаушы тасымалдауға арналған Galion ұшағының жобасын ұсынды. Осы екі жоба жаңа ұшаққа негіз етіп алынды. HBN-100 жобасына атынан қастысу үшін Arbeitsgemeinschaft Airbus кәсіпорыны құрылды. 1967 жылы 4 қыркүйекте Arbeitsgemeinschaft Airbus атауын деп ауыстырды. Франциядан жобаға ұшағын жасауда көп тәжірбиеге ие болған Sud қосылды. Ұлыбританиядан жобаға Hawker Siddeley қатысты. 1969 жылы 10 сәуірде Ұлыбритания жобадан шыққан кезде ұшаққа A250 атауы берілді (цифрлар жолаушылар санын білдірді), ал бар күшін ұшағына арналған RB.211 реактивті қозғалтқышына жұмсады. Алайда Hawker Siddeley жобада қалып, жаңа жоғары-жылдамдықты қанатты жасап шығарды. 1969 жылы 28 мамырда Франция мен ГФР ұшаққа A300 атауын берді. Кейінрек жобаға голландиялық "Fokker-VFW" мен испаниялық "CASA" қосылды. Алғашқы екі ұшаққа екі General Electric CF6 қозғалтқышы орнатылды. Қозғалтқыштарды жинауға француздық фирмасы мен германиялық лицензия алды. Жинауы 1969 жылы басталған бірінші прототипке жобалау барысында тек бір үлкен өзгеріс жасалды - америкалық жүк контейнерлерін орналастыру үшін фюзеляж диаметрін 8 см-ге үлкейтілді.
1971 жылы 9 қарашада Air France компаниясынан алғашқы тапсырыс түсті. Бірінші A300-B1 алғаш рет 1972 жылы 28 қазанда ұшты. Екінші прототип біріші рет 1973 жылы 5 ақпанда ұшты. Базалық сериялық ұшақтың эталоны саналған A300-B2-ның алғашқы екеуі сәйкесінше 1973 жылдың 28 маусымы мен 20 қарашасында алғаш рет ұшты. 1974 жылы 15 наурызда ұшақтар француз және батыс германиялық ұшу жарамдылығы сертификаттарын (CAT II) алды. Бұл кезде алғашқы 4 ұшақ ортақ есеппен 1600 сағат ұшты. 1974 жылы 30 мамырда АҚШ (FAA) сертификаты алынды.
Қолданылуы
1973 жылдың алғашқы жартысында бірінші прототип пен екінші A300B1(F-WUAC) Еуропаның түрлі қалаларында таныстыру бағдарламасында қолданылды. Артынша әлемдік турне басталды. Ең алғашқы ұшақ 1974 жылы 10 мамырда алғашқы тапсырыс беруші — Air France әуекомпаниясына берілді. 13 күн өткеннен кейін, 23 мамырда ұшақ Париж - Лондон бағытында қолданыла бастады. 1974 жылы қазаннан бастап әуекомпаниясы A300B2-1C ұшағын Бангкок - Токио бағатында қолдана бастады. Коммерциялық қолданыста болған жалғыз A300B1 1974 жылдың қарашасынан бастап (TEA) компаниясында лизингте болды. TEA бұл ұшақты 16 жыл пайдаланды.
1975 жылдың маусымында Germanair әуекомпаниясы алғашқы болып A300B4-103 ұшағын алды. Кейінрек A300B4 ұшағы Koeran Air Lines, TEA, Lufthansa және Air India компанияларында қолданыла бастады. 1976 жылы 23 қарашада South African Airways әуекомпаниясы таулы және ыстық климатқа арнайы жасалынған A300B2K ұшағының қолданысын бастады.
1977 жылы A300B4 екіқозғалтқышты ұшақтарға ұзақ қашықтықта ұшуды рұқсат беретін сертификациясынан өтті. Артынша A300B4-600 модельінің қолданысқа енгізілуі мен әуетасымалдауға сұраныстың көбеюі арқасында аэробустардың сатылымы жақсарды. Артынша Airbus өз ұшақтарымен Американдық нарыққа кірмекші болды.
1977 жылы қаңтарда Airbus фирмасының американдық нарыққа кіру мүмкіндігі жүзеге аспады, себебі бұл ұшақтан бас тартты. 1977 жылы 13 желтоқсанда Eastern Air Lines компаниясы алғашқы A300B4-103 ұшағын Нью-Йорктан Флоридаға баратын бағыттарда қолдана бастады. 1978 жылы Eastern Air Lines 6 ай мерзімге 4 A300B4 ұшағын алды, кейінрек тағы 25 ұшаққа толық және 9 данаға қосымша тапсырыс бері. Бұл АҚШ авиакомпанияларның ең алғаш Airbus ұшақтарын қолданылуы болды.
Латын Америкасындағы алғашқы A300 колумбиялық компаниясына 1977 жылы 10 желтоқсанда жалға берілді. 245 жолаушы отыратын бұл авиалайнер 1979 жылдың 9 мамырына дейін Барранкилья - Майами бағытында қатынады.
Қолданыстан шығарылуы
2005 жылы тек жеті ұшаққа тапсырыс жасалынған болатын, сол себепті Airbus 2006 жылы A300 ұшағына тапсырыс алуды доғарды. Ең соңғы сериялы A300 ұшағы 2007 жылы 18 сәуірде алғаш ұшты, ал 12 маусымда ұшақ компаниясына тапсырылды. Airbus компаниясының өндіріс қуаттарында жаңа модельдердің өндірісі басталды. 2007 жылдың басында компания өндірісте жүк тасмалдаушы A300 ұшақтарының орнына келген A330-200F ұшақтарының өндірісін бастады.
Жанармай бағасының өсуі және авиатасымалдаудың азаюына байланысты басында A300 ұшақтары көптеп сақтауға жіберіле бастады. Кейбір мамандардың болжауынша 2025 жылға дейін шамамен 350 A300 ұшағы қолданыста қалмақ. Ал Airbus компаниясы өзінің A300 ұшақтарын 2049 жылға дейін дамытып отыруды жоспарлауда.
Аэродинамикалық сызбасы
- үшкір қанатты, бір кильді қауырсыны бар екіқозғалтқышты турбовентиляторлы төменплан
Ұшақ конструкциясы
Нарықта алғаш болып General Electric CF6-50C қозғалтқыштарымен жабдықталған А300 В2-100 лайнерлері шықты. 1976 жылдың соңында Pratt & Whitney JT9D-59A ТРҚ қойылған A300 B2-200 нұсқасы өндңрңлңп бастады.
Нұсқалары
A300B1
A300B1 - алғашқы нұсқа. Барлығы 2 ұшақ жасап шығарылды. Сериялы ұшақтарға қарағанда A300B1 ұшақтары 2,65 м қысқа болды. 1980 жылдарың басында бірінші прототип бөлшектенді. Оның кейбір бөліктерін Мюнхендегі Неміс мұражайынан көрсе болады.
A300B1 ұшағының екінші данасы 1974 жылы қарашада бельгиялық TEA тасымалдаушысына жалға берілді. Одан кейін ұшақты әуе компаниясы қолданды. 1975 жылы ұшақ TEA компаниясына қайтарылды, осында ұшақ 1990 жылға дейін қолданыста болыды. Сосын ұшақ Брюссель әуежайында нысана белгілеуде жаттығу мақсатында қолданылды. 2003 жылы 9 шілдеде екінші прототип бөлшектенді, сондықтан қазіргі таңда бірде бір ұшақ алғашқы қалпында қалмаған.
A300B2
A300B2 (кейінрек A300B2-100) - CF6-50 қозғалтқышы орнатылған нұсқасы. Фюзеляж 2,65 м-ге ұзартылған.
A300B2K (A300B2-200) - "Крюгер" жалғасқанатшасы (орыс. закрылки Крюгера) қойылған нұсқасы. South African Airways әуекомпаниясының тапсырысмен жасалған бұл нұсқа ыстық климатқа және таулы аймаққа арнайы жасалды.
A300B2-220 - JT9D-59A қозғалтқышы орнатылған нұсқасы.
A300B2-320 - A300B2-220 нұсқасының салмағы көбейтілген түрі.
A300B4
A300B4 (кейінрек A300B4-100) - ұшу қашықтығы ұзартылған нұсқасы. Ұшаққа "Крюгердің қанат арты қондырғысы" қойылды. Алғашқы ұшуы 1974 жылы 26 желтоқсанда болды. 1976 жылы 26 наурызда ұшу сертификатын алынды, ала сол жылы мамырда Germanair әуекомпаниясы ұшақты қолдана бастады.
A300B4-120 - JT9D қозғалтқыштары орнатылға A300B4-100 ұшағының нұсқасы.
A300B4-200 - ұшу салмағы көбейтілген нұсқасы.
A300B4-200FF - екі экипажы бар нұсқасы.
A300-600
A300-600 - A300 ұшағының жақсартылған нұсқасы. A300-600 нұсқасының жобалануы A310 ұшағымен қатар болды. Алғашында A300-B4-600 аталған ұшақтың бұл нұсқасы "Әлемдегі ең үлкен" екі қозғалтқышты әуе лайнері болуы керек болатын. Бағдарлама бойынша жұмыстар "Saudia" компаниясынан алғашқы тапсырыс түскен кезде - 1980 жылы 16 желтоқсанда басталды. Бұл нұсқаға сол кезде жаңадан шыққан технологиялар енгізілді. Ал жаңа ұшқыштар кабинасының дизайнын Porsche компаниясының мамандары жасады. Ұшақ қанаттарына ішкі секциялар жасалынды, ұшақты басқару құрылғалары жақсартылды. Композитті материалдарды қолдану арқасында ұшақ масссасы 1,5 тоннаға кеміді. Алғашында ұшақ 2 класты салонда 266 немесе 1 классты салонда 361 жолаушыға арналды, ал қозғалтқыштардың екі түрі ұсынылды: CF6-80C2 немесе JT9D (кейінрек PW4000). A300-600 алғашқы ұшуы 1983 жылы 8 шілдеде болды, ал 1984 жылы 9 наурызда ұшу сертификаты алында.
A300C4
A300C4 - A300B4 негізінде жасалған құрылымы тез ауыстырылатын жүк және жолаушы тасымалдаушы ұшақ. Ұшақтың едені қаттыланған, кігшірім өзгерістер енгізілген. Ұшақтың бұл нұсқасы 1984 жылы 12 сәуірде алғаш әуеге көтерілді. A300C4 нұсқасында борттың сол жағында үлкен жүк люк жасалды, ал ұшақтың пайдалы жүктемесі 46,8 т болды.
A300F4
A300F4 - жүк тасымалдаушы нұсқасы. Сипаттамалары жағынан A300C4 ұшағымен шамалас. 1986 жылы амызда Korean Air Lines әуе компаниясына тапсырылды.
A300B10 (A310)
A310 - фюзеляжы 12 секцияға қысқартылған, ал қанаты кішірейтілген нұсқасы. Жолаушылар саны 300-ден 250-ге дейін азайтылды. Ұшақтың кішірейтілген моделі алғаш рет 1978 жылы Ганновер қаласындағы авиашоуда алғаш көрсетілді. Ұшақтың алғашқы ұшуы 1982 жылы 3 сәуірде болды. Ал 1983 жылы сәуірде Lufthansa және компаниялары ұшақтың қолданысын бастады.
Airbus Beluga
Airbus A300-600 негізінде жасалған үлкен өлшемді жүктерді тасымалдаушы ұшақ нұсқасы. Ресми атауы A300-600ST. Еуропаның түрлі аймақатырынан жаңа Airbus ұшақтарының компоненттерін тасымалдау мақсатымен жасалынды.
Техникалық сипаттамасы
| Сипаттамалар | A300B2/B4 | A300-600R |
|---|---|---|
| Экипаж | 2 ұшқыш | |
| Сыйымдылығы | 345 (1 класс) | 361 (1 класс) |
| Ұзындығы | 53,62 м | 54,08 м |
| Қанат жаймасы | 44,84 м | |
| Қанат ауданы | 260 м² | |
| Қанат үшкірлігі | 28° | |
| Биіктігі | 16,53 м | 16,62 м |
| Фюзеляж ені | 5,64 м | |
| Салон ені | 5,28 м | |
| Максималді ұшу салмағы | A300B2 — 142000 кг A300B4 −165000 кг | 165000 кг (PW4156 қозғалтқышымен) |
| Крейсерлік жылдамдығы | 850 км/сағ | 875 км/сағ |
| Максималді жылдамдық | 910 км/сағ | 890 км/сағ |
| Ұшу қашықтығы | 3400/5300 км (270 жолаушымен) | 7000 км (270 жолаушымен және PW4156 қозғалтқышымен) |
| Максималді жанармай көлемі | 62 000 л | 68 150 л |
| Максимал көтерілу биіктігі | 10 700 м | 12 200 м |
| Қозғалтқыштар (2×) | Pratt & Whitney JT9D-9 General Electric CF6-80-C2A5 | Pratt & Whitney JT9D-7R4H1, PW 4156 General Electric CF6-80-C2A1 немесе CF6-80-C2A5 |
| Қозғалтқыштың тарту күші | 227кН - 236кН | 249кН - 273,6кН |
Галерея
 |  |  |  |  |
| әуекомпаниясының Airbus A300B4-605R ұшағы | A300B4-605R ұшағының жолаушы салоны | A300 ұшағы фюзеляжының кросс-секциясы | A300B4-200 ұшағының кокпиті (ұшқыштар кабинасы) | Hapag-Lloyd әуекомпанисының Airbus A300 ұшағы Хераклион әуежайында, Крит, Грекия, 1985 жыл |
Апаттар
2011 жылдың 26 тамызына 30 A300 ұшағы апатқа ұшыраған..
| Уақыты | Борт нөмірі | Апат орны | Құрбандар | Қысқаша сипаттама |
|---|---|---|---|---|
| 17.03.82 |  F-BVGK |  Сана | 0/124 | Жерден ұшу кезінде екінші қозғалтқыш жанып кетті |
| 18.12.83 |  OY-KAA | Куала-Лумпур | 0/247 | Жерге қатты қону, қатты жаңбыр кезінде минималды көріністе қонды. |
| 29.09.86 |  VT-ELV | | 0/196 | Тоқтатылған ұшу, қозғалтқышқа құс соғылды. |
| 21.09.87 |  SU-BCA | | 5/5 | Жаттығу ұшуынан кейін қону кезінде жерге соқтығысты. |
| 03.07.88 |  EP-IBU | Парсы шығанағы | 290/290 | Нейтралды суларда американдық ракетамен жойылды. |
| 15.02.91 |  9K-AHF | Мосул | 0/0 | Кувейттен басып алынған, «Шөлдегі құйын» операциясы барысында жойылды. |
| 15.02.91 | 9K-AHG | Мосул | 0/0 | Кувейттен басып алынған, «Шөлдегі құйын» операциясы барысында жойылды. |
| 28.09.92 |  AP-BCP |  Катманду | 167/167 | Қонуға кіру кезінде тауда соғылды. |
| 24.04.93 | F-BUAE | Монпелье | 0/324 | Буксирмен тарту кезінде жарықтандыру мачтасына тиді, сызылып тасталды. |
| 15.11.93 | VT-EDV | | 0/262 | Жанармайы таусылып апатты қону жасады. |
| 26.04.94 |  B-1816 |  Нагоя | 264/271 | Экипаждың қатал қателігінен қонуға екінші рет кіру кезінде соғылды. |
| 10.08.94 |  HL7296 | | 0/160 | Жоғары жылдамдықта қону кезінде ұшу-қону сызығының шетіне шығып кетті. |
| 22.10.94 |  HS-THO | Бангкок | 0/белгісіз | Қозғалтқышты сынақты қосу кезінді басқа ұшақпен соқтығысты. |
| 26.12.94 | F-GBEC | Марсель | 3/170 | Алжирлік лаңкестер басып алды, шабуылмен қайтарылды. |
| 17.05.96 |  TC-ALP | Стамбұл | 0/белгісіз | Ангарда өртеніп кетті. |
| 26.09.97 |  PK-GAI | | 234/234 | Қону кезінді соғылды, экипаж диспетчерлерді түсінбеді. |
| 16.02.98 | B-1814 | Тайбэй | 7+196/196 | Екінші айналымға кірер кезде соғылды. |
| 24.03.99 |  A6-PFD |  | 0/271 | Қону кезінді тежегіш жүйесі істен шықты. |
| 02.02.00 | EP-IBR | Тегеран | 8+0/0 | Аэробус тұрған ангарға C-130 ұшағы құлады. |
| 12.02.00 |  TU-TAT |  Дакар | 0/182 | Ұшу-қону сызығына қосуылы қозғалтқышпен қозғалыс кезінде шасси тірегі сынып кетті. |
| 17.10.01 | AP-BCJ | Дубай | 0/205 | Қону кезінді шасси тірегі сынып кетті. |
| 12.11.01 |  N14053 | Нью-Йорк | 5+260/260 | Қатты турболенттік кезінде бағыт рөлінің қирауы. Тағы бір нұсқа — ұшқыштың қате қимылдары. |
| 08.03.02 | VT-EFW | Дели | 0/5 | Техниктардың қателесуінен алдыңғы шасси қысылып, сынып кетті. |
| 01.03.04 | AP-BBA | Джидда | 0/273 | Жерден көтерілу кезінді екі дөңгелек шинасы жарылып, оларды қозғалтқышқа тартып кетті. |
| 23.03.07 |  YA-BAD | Стамбұл | 0/белгісіз | Қону кезінді ұшу-қону сызығының шетіне шығып кетіп, оң қанатқа қарай қыйсайды. |
| 19.04.07 |  A7-ABV | Абу-Даби | 0/0 | Ангарда өртеніп кетті. |
| 02.03.10 | TC-ACB | | 0/5 | Қону кезінде шасси тірегі сынып кетті, сызылып тасталды. |
| 13.04.10 |  XA-TUE | Монтеррей | 2+5/5 | Жүк тасымалы рейсі, қонуға кіру кезінде соғылды. |
| xx.04.10 | XA-TVU | Мехико | 0/0 | Техникалық қызмет көрсету кезінді кран қанатқа құлап, оны зақымдады.. Сызылып тасталды. |
| 25.08.11 |  5A-IAY | Триполи | 0/0 | Әуежай үшін шайқас кезінде тұрақта жойылды. |
| 25.08.11 | 5A-DLZ | Триполи | 0/0 | Әуежай үшін шайқас кезінде тұрақта жойылды. |
| БАРЛЫҒЫ: | 30 ұшақ | 22 мемлекет | 1760/3848 | - |
Пайдаланылған әдебиеттер
- Мировая Авиация журналы, №638 файл, 1-4 парақтар, ISSN 2071-1131 (орысша)
- Мировая Авиация журналы, №1007 файл, 39 парақ, ISSN 2071-1131 (орысша)
Дереккөздер
- Airbus A300-600 at airbus.com
- Airbus-Pressemitteilung (englisch). Мұрағатталған 7 қазанның 2008 жылы.
- airliners.de: „Letzter Airbus A300 ausgeliefert“ (12. Juli 2007)(қолжетпейтін сілтеме)
- "Укороченный A300". Мировая авиация (639): 1. қараша 2011.
- Aviation Safety Network > ASN Aviation Safety Database > ASN Aviation Safety Database results
- CH-Aviation — Airline News, Fleet Lists & More
- Mexico’s AeroUnión Adds 3 A300 B4F-203! — Civil Aviation Forum | Airliners.net
Сыртқы сілтемелер
- Ресми сайт Мұрағатталған 30 мамырдың 2005 жылы.
- Суреттер
- Өнімдер тізімі Мұрағатталған 28 маусымның 2011 жылы.
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Airbus A300 zhakyn zhәne ortamagistraldy koporyndy zholaushy ushagy Euorpalyk Airbus Industrie konsorciumynyn algashky ushagy Sonymen katar ol әlemdegi en algashky eki kozgaltkyshty kenfyuzelyazhdy ushak Airbus A300әue tasymaldaushysynyn A300 ushagyTүrikenfyuzelyazhdy reaktivti zholaushy ushagyZhobalaushysyAirbus IndustrieӨndirushisiAirbus IndustrieMemleketiHalykaralykAlgashky ushuy1972 zhyl 28 kazanҚoldanyska engizilui1974 zhyl 23 mamyrStatusySirek koldanystaNegizgi ekspluatanttaryLufthansa Air FranceBaska ekspluatanttaryӨndiris zhyldary1972 2007Өndirilgen birlikteri561 2013 zhyl nauryz Bazalyk modeliA300B2NuskalaryAirbus BelugaAirbus A300 OrtakkordaZhasalu tarihy1960 zhyldardyn basynda algash ret europalyk kenfyuzelyazhdy ushak koncepciyasy talkylangan bolatyn Alajda bul ojga kopshilik syni kozben karady Әue sayahatynyn ken oris aluy zhana kuatty reaktivti kozgaltkyshtardyn pajda boluy zhәne әue biletterinin arzandauyna bajlanysty Atlantikanyn eki zhagyndagy ondirushiler ortamagistarldy kenyuzelyazhdy ushaktardy zhasaudy ozine maksat etip aldy Europalyktar 200 250 zholaushyga zhәne 1500 km kashyktykka eseptelgen ushaktyn zhobalanuyn durys dep sheshti Zhana ushakka algashynda European Airbus degen atau usynyldy 1965 1966 zhyldary europalyk aviakurylys firmalarynyn birlestikteri zhana ushaktardyn zhobalaryn usyndy zhәne firmalary birigip 5 zhoba usyndy Onyn ishindegi en kop kyzygushylyk tanytkany 200 300 oryndyk HBN 100 zhobasy boldy Al franciyalyk firmasymen birlese otyryp 241 249 zholaushy tasymaldauga arnalgan Galion ushagynyn zhobasyn usyndy Osy eki zhoba zhana ushakka negiz etip alyndy HBN 100 zhobasyna atynan kastysu үshin Arbeitsgemeinschaft Airbus kәsiporyny kuryldy 1967 zhyly 4 kyrkүjekte Arbeitsgemeinschaft Airbus atauyn dep auystyrdy Franciyadan zhobaga ushagyn zhasauda kop tәzhirbiege ie bolgan Sud kosyldy Ұlybritaniyadan zhobaga Hawker Siddeley katysty 1969 zhyly 10 sәuirde Ұlybritaniya zhobadan shykkan kezde ushakka A250 atauy berildi cifrlar zholaushylar sanyn bildirdi al bar kүshin ushagyna arnalgan RB 211 reaktivti kozgaltkyshyna zhumsady Alajda Hawker Siddeley zhobada kalyp zhana zhogary zhyldamdykty kanatty zhasap shygardy 1969 zhyly 28 mamyrda Franciya men GFR ushakka A300 atauyn berdi Kejinrek zhobaga gollandiyalyk Fokker VFW men ispaniyalyk CASA kosyldy Algashky eki ushakka eki General Electric CF6 kozgaltkyshy ornatyldy Қozgaltkyshtardy zhinauga francuzdyk firmasy men germaniyalyk licenziya aldy Zhinauy 1969 zhyly bastalgan birinshi prototipke zhobalau barysynda tek bir үlken ozgeris zhasaldy amerikalyk zhүk kontejnerlerin ornalastyru үshin fyuzelyazh diametrin 8 sm ge үlkejtildi 1971 zhyly 9 karashada Air France kompaniyasynan algashky tapsyrys tүsti Birinshi A300 B1 algash ret 1972 zhyly 28 kazanda ushty Ekinshi prototip birishi ret 1973 zhyly 5 akpanda ushty Bazalyk seriyalyk ushaktyn etalony sanalgan A300 B2 nyn algashky ekeui sәjkesinshe 1973 zhyldyn 28 mausymy men 20 karashasynda algash ret ushty 1974 zhyly 15 nauryzda ushaktar francuz zhәne batys germaniyalyk ushu zharamdylygy sertifikattaryn CAT II aldy Bul kezde algashky 4 ushak ortak eseppen 1600 sagat ushty 1974 zhyly 30 mamyrda AҚSh FAA sertifikaty alyndy Қoldanyluy1973 zhyldyn algashky zhartysynda birinshi prototip pen ekinshi A300B1 F WUAC Europanyn tүrli kalalarynda tanystyru bagdarlamasynda koldanyldy Artynsha әlemdik turne bastaldy En algashky ushak 1974 zhyly 10 mamyrda algashky tapsyrys berushi Air France әuekompaniyasyna berildi 13 kүn otkennen kejin 23 mamyrda ushak Parizh London bagytynda koldanyla bastady 1974 zhyly kazannan bastap әuekompaniyasy A300B2 1C ushagyn Bangkok Tokio bagatynda koldana bastady Kommerciyalyk koldanysta bolgan zhalgyz A300B1 1974 zhyldyn karashasynan bastap TEA kompaniyasynda lizingte boldy TEA bul ushakty 16 zhyl pajdalandy 1975 zhyldyn mausymynda Germanair әuekompaniyasy algashky bolyp A300B4 103 ushagyn aldy Kejinrek A300B4 ushagy Koeran Air Lines TEA Lufthansa zhәne Air India kompaniyalarynda koldanyla bastady 1976 zhyly 23 karashada South African Airways әuekompaniyasy tauly zhәne ystyk klimatka arnajy zhasalyngan A300B2K ushagynyn koldanysyn bastady 1977 zhyly A300B4 ekikozgaltkyshty ushaktarga uzak kashyktykta ushudy ruksat beretin sertifikaciyasynan otti Artynsha A300B4 600 modelinin koldanyska engizilui men әuetasymaldauga suranystyn kobeyui arkasynda aerobustardyn satylymy zhaksardy Artynsha Airbus oz ushaktarymen Amerikandyk narykka kirmekshi boldy 1977 zhyly kantarda Airbus firmasynyn amerikandyk narykka kiru mүmkindigi zhүzege aspady sebebi bul ushaktan bas tartty 1977 zhyly 13 zheltoksanda Eastern Air Lines kompaniyasy algashky A300B4 103 ushagyn Nyu Jorktan Floridaga baratyn bagyttarda koldana bastady 1978 zhyly Eastern Air Lines 6 aj merzimge 4 A300B4 ushagyn aldy kejinrek tagy 25 ushakka tolyk zhәne 9 danaga kosymsha tapsyrys beri Bul AҚSh aviakompaniyalarnyn en algash Airbus ushaktaryn koldanyluy boldy Latyn Amerikasyndagy algashky A300 kolumbiyalyk kompaniyasyna 1977 zhyly 10 zheltoksanda zhalga berildi 245 zholaushy otyratyn bul avialajner 1979 zhyldyn 9 mamyryna dejin Barrankilya Majami bagytynda katynady Қoldanystan shygaryluy2005 zhyly tek zheti ushakka tapsyrys zhasalyngan bolatyn sol sebepti Airbus 2006 zhyly A300 ushagyna tapsyrys aludy dogardy En songy seriyaly A300 ushagy 2007 zhyly 18 sәuirde algash ushty al 12 mausymda ushak kompaniyasyna tapsyryldy Airbus kompaniyasynyn ondiris kuattarynda zhana modelderdin ondirisi bastaldy 2007 zhyldyn basynda kompaniya ondiriste zhүk tasmaldaushy A300 ushaktarynyn ornyna kelgen A330 200F ushaktarynyn ondirisin bastady Zhanarmaj bagasynyn osui zhәne aviatasymaldaudyn azayuyna bajlanysty basynda A300 ushaktary koptep saktauga zhiberile bastady Kejbir mamandardyn bolzhauynsha 2025 zhylga dejin shamamen 350 A300 ushagy koldanysta kalmak Al Airbus kompaniyasy ozinin A300 ushaktaryn 2049 zhylga dejin damytyp otyrudy zhosparlauda Aerodinamikalyk syzbasyүshkir kanatty bir kildi kauyrsyny bar ekikozgaltkyshty turboventilyatorly tomenplanҰshak konstrukciyasyNarykta algash bolyp General Electric CF6 50C kozgaltkyshtarymen zhabdyktalgan A300 V2 100 lajnerleri shykty 1976 zhyldyn sonynda Pratt amp Whitney JT9D 59A TRҚ kojylgan A300 B2 200 nuskasy ondnrnlnp bastady NuskalaryA300B1 TEA әue kompaniyasynyn A300B1 ushagy kommerciyalyk koldanysta bolgan zhalgyz A300B1 A300B1 algashky nuska Barlygy 2 ushak zhasap shygaryldy Seriyaly ushaktarga karaganda A300B1 ushaktary 2 65 m kyska boldy 1980 zhyldaryn basynda birinshi prototip bolshektendi Onyn kejbir bolikterin Myunhendegi Nemis murazhajynan korse bolady A300B1 ushagynyn ekinshi danasy 1974 zhyly karashada belgiyalyk TEA tasymaldaushysyna zhalga berildi Odan kejin ushakty әue kompaniyasy koldandy 1975 zhyly ushak TEA kompaniyasyna kajtaryldy osynda ushak 1990 zhylga dejin koldanysta bolydy Sosyn ushak Bryussel әuezhajynda nysana belgileude zhattygu maksatynda koldanyldy 2003 zhyly 9 shildede ekinshi prototip bolshektendi sondyktan kazirgi tanda birde bir ushak algashky kalpynda kalmagan A300B2 A300B2 ushagy A300B2 kejinrek A300B2 100 CF6 50 kozgaltkyshy ornatylgan nuskasy Fyuzelyazh 2 65 m ge uzartylgan A300B2K A300B2 200 Kryuger zhalgaskanatshasy orys zakrylki Kryugera kojylgan nuskasy South African Airways әuekompaniyasynyn tapsyrysmen zhasalgan bul nuska ystyk klimatka zhәne tauly ajmakka arnajy zhasaldy A300B2 220 JT9D 59A kozgaltkyshy ornatylgan nuskasy A300B2 320 A300B2 220 nuskasynyn salmagy kobejtilgen tүri A300B4 A300B4 kejinrek A300B4 100 ushu kashyktygy uzartylgan nuskasy Ұshakka Kryugerdin kanat arty kondyrgysy kojyldy Algashky ushuy 1974 zhyly 26 zheltoksanda boldy 1976 zhyly 26 nauryzda ushu sertifikatyn alyndy ala sol zhyly mamyrda Germanair әuekompaniyasy ushakty koldana bastady A300B4 120 JT9D kozgaltkyshtary ornatylga A300B4 100 ushagynyn nuskasy A300B4 200 ushu salmagy kobejtilgen nuskasy A300B4 200FF eki ekipazhy bar nuskasy A300 600 Emirates әue tasymaldaushysynyn A300 600 ushagy A300 600 A300 ushagynyn zhaksartylgan nuskasy A300 600 nuskasynyn zhobalanuy A310 ushagymen katar boldy Algashynda A300 B4 600 atalgan ushaktyn bul nuskasy Әlemdegi en үlken eki kozgaltkyshty әue lajneri boluy kerek bolatyn Bagdarlama bojynsha zhumystar Saudia kompaniyasynan algashky tapsyrys tүsken kezde 1980 zhyly 16 zheltoksanda bastaldy Bul nuskaga sol kezde zhanadan shykkan tehnologiyalar engizildi Al zhana ushkyshtar kabinasynyn dizajnyn Porsche kompaniyasynyn mamandary zhasady Ұshak kanattaryna ishki sekciyalar zhasalyndy ushakty baskaru kurylgalary zhaksartyldy Kompozitti materialdardy koldanu arkasynda ushak masssasy 1 5 tonnaga kemidi Algashynda ushak 2 klasty salonda 266 nemese 1 klassty salonda 361 zholaushyga arnaldy al kozgaltkyshtardyn eki tүri usynyldy CF6 80C2 nemese JT9D kejinrek PW4000 A300 600 algashky ushuy 1983 zhyly 8 shildede boldy al 1984 zhyly 9 nauryzda ushu sertifikaty alynda A300C4 A300C4 A300B4 negizinde zhasalgan kurylymy tez auystyrylatyn zhүk zhәne zholaushy tasymaldaushy ushak Ұshaktyn edeni kattylangan kigshirim ozgerister engizilgen Ұshaktyn bul nuskasy 1984 zhyly 12 sәuirde algash әuege koterildi A300C4 nuskasynda borttyn sol zhagynda үlken zhүk lyuk zhasaldy al ushaktyn pajdaly zhүktemesi 46 8 t boldy A300F4 A300F4 zhүk tasymaldaushy nuskasy Sipattamalary zhagynan A300C4 ushagymen shamalas 1986 zhyly amyzda Korean Air Lines әue kompaniyasyna tapsyryldy A300B10 A310 Tolyk makalasy Airbus A310 A310 fyuzelyazhy 12 sekciyaga kyskartylgan al kanaty kishirejtilgen nuskasy Zholaushylar sany 300 den 250 ge dejin azajtyldy Ұshaktyn kishirejtilgen modeli algash ret 1978 zhyly Gannover kalasyndagy aviashouda algash korsetildi Ұshaktyn algashky ushuy 1982 zhyly 3 sәuirde boldy Al 1983 zhyly sәuirde Lufthansa zhәne kompaniyalary ushaktyn koldanysyn bastady Airbus Beluga Airbus A300 600 negizinde zhasalgan үlken olshemdi zhүkterdi tasymaldaushy ushak nuskasy Resmi atauy A300 600ST Europanyn tүrli ajmakatyrynan zhana Airbus ushaktarynyn komponentterin tasymaldau maksatymen zhasalyndy Tehnikalyk sipattamasySipattamalar A300B2 B4 A300 600REkipazh 2 ushkyshSyjymdylygy 345 1 klass 361 1 klass Ұzyndygy 53 62 m 54 08 mҚanat zhajmasy 44 84 mҚanat audany 260 m Қanat үshkirligi 28 Biiktigi 16 53 m 16 62 mFyuzelyazh eni 5 64 mSalon eni 5 28 mMaksimaldi ushu salmagy A300B2 142000 kg A300B4 165000 kg 165000 kg PW4156 kozgaltkyshymen Krejserlik zhyldamdygy 850 km sag 875 km sagMaksimaldi zhyldamdyk 910 km sag 890 km sagҰshu kashyktygy 3400 5300 km 270 zholaushymen 7000 km 270 zholaushymen zhәne PW4156 kozgaltkyshymen Maksimaldi zhanarmaj kolemi 62 000 l 68 150 lMaksimal koterilu biiktigi 10 700 m 12 200 mҚozgaltkyshtar 2 Pratt amp Whitney JT9D 9 General Electric CF6 80 C2A5 Pratt amp Whitney JT9D 7R4H1 PW 4156 General Electric CF6 80 C2A1 nemese CF6 80 C2A5Қozgaltkyshtyn tartu kүshi 227kN 236kN 249kN 273 6kNGalereyaA300 galereyasy әuekompaniyasynyn Airbus A300B4 605R ushagy A300B4 605R ushagynyn zholaushy salony A300 ushagy fyuzelyazhynyn kross sekciyasy A300B4 200 ushagynyn kokpiti ushkyshtar kabinasy Hapag Lloyd әuekompanisynyn Airbus A300 ushagy Heraklion әuezhajynda Krit Grekiya 1985 zhylApattar2011 zhyldyn 26 tamyzyna 30 A300 ushagy apatka ushyragan Uakyty Bort nomiri Apat orny Қurbandar Қyskasha sipattama17 03 82 F BVGK Sana 0 124 Zherden ushu kezinde ekinshi kozgaltkysh zhanyp ketti18 12 83 OY KAA Kuala Lumpur 0 247 Zherge katty konu katty zhanbyr kezinde minimaldy koriniste kondy 29 09 86 VT ELV 0 196 Toktatylgan ushu kozgaltkyshka kus sogyldy 21 09 87 SU BCA 5 5 Zhattygu ushuynan kejin konu kezinde zherge soktygysty 03 07 88 EP IBU Parsy shyganagy 290 290 Nejtraldy sularda amerikandyk raketamen zhojyldy 15 02 91 9K AHF Mosul 0 0 Kuvejtten basyp alyngan Sholdegi kujyn operaciyasy barysynda zhojyldy 15 02 91 9K AHG Mosul 0 0 Kuvejtten basyp alyngan Sholdegi kujyn operaciyasy barysynda zhojyldy 28 09 92 AP BCP Katmandu 167 167 Қonuga kiru kezinde tauda sogyldy 24 04 93 F BUAE Monpele 0 324 Buksirmen tartu kezinde zharyktandyru machtasyna tidi syzylyp tastaldy 15 11 93 VT EDV 0 262 Zhanarmajy tausylyp apatty konu zhasady 26 04 94 B 1816 Nagoya 264 271 Ekipazhdyn katal kateliginen konuga ekinshi ret kiru kezinde sogyldy 10 08 94 HL7296 0 160 Zhogary zhyldamdykta konu kezinde ushu konu syzygynyn shetine shygyp ketti 22 10 94 HS THO Bangkok 0 belgisiz Қozgaltkyshty synakty kosu kezindi baska ushakpen soktygysty 26 12 94 F GBEC Marsel 3 170 Alzhirlik lankester basyp aldy shabuylmen kajtaryldy 17 05 96 TC ALP Stambul 0 belgisiz Angarda ortenip ketti 26 09 97 PK GAI 234 234 Қonu kezindi sogyldy ekipazh dispetcherlerdi tүsinbedi 16 02 98 B 1814 Tajbej 7 196 196 Ekinshi ajnalymga kirer kezde sogyldy 24 03 99 A6 PFD 0 271 Қonu kezindi tezhegish zhүjesi isten shykty 02 02 00 EP IBR Tegeran 8 0 0 Aerobus turgan angarga C 130 ushagy kulady 12 02 00 TU TAT Dakar 0 182 Ұshu konu syzygyna kosuyly kozgaltkyshpen kozgalys kezinde shassi tiregi synyp ketti 17 10 01 AP BCJ Dubaj 0 205 Қonu kezindi shassi tiregi synyp ketti 12 11 01 N14053 Nyu Jork 5 260 260 Қatty turbolenttik kezinde bagyt rolinin kirauy Tagy bir nuska ushkyshtyn kate kimyldary 08 03 02 VT EFW Deli 0 5 Tehniktardyn katelesuinen aldyngy shassi kysylyp synyp ketti 01 03 04 AP BBA Dzhidda 0 273 Zherden koterilu kezindi eki dongelek shinasy zharylyp olardy kozgaltkyshka tartyp ketti 23 03 07 YA BAD Stambul 0 belgisiz Қonu kezindi ushu konu syzygynyn shetine shygyp ketip on kanatka karaj kyjsajdy 19 04 07 A7 ABV Abu Dabi 0 0 Angarda ortenip ketti 02 03 10 TC ACB 0 5 Қonu kezinde shassi tiregi synyp ketti syzylyp tastaldy 13 04 10 XA TUE Monterrej 2 5 5 Zhүk tasymaly rejsi konuga kiru kezinde sogyldy xx 04 10 XA TVU Mehiko 0 0 Tehnikalyk kyzmet korsetu kezindi kran kanatka kulap ony zakymdady Syzylyp tastaldy 25 08 11 5A IAY Tripoli 0 0 Әuezhaj үshin shajkas kezinde turakta zhojyldy 25 08 11 5A DLZ Tripoli 0 0 Әuezhaj үshin shajkas kezinde turakta zhojyldy BARLYҒY 30 ushak 22 memleket 1760 3848 Pajdalanylgan әdebietterMirovaya Aviaciya zhurnaly 638 fajl 1 4 paraktar ISSN 2071 1131 oryssha Mirovaya Aviaciya zhurnaly 1007 fajl 39 parak ISSN 2071 1131 oryssha DerekkozderAirbus A300 600 at airbus com Airbus Pressemitteilung englisch Muragattalgan 7 kazannyn 2008 zhyly airliners de Letzter Airbus A300 ausgeliefert 12 Juli 2007 kolzhetpejtin silteme Ukorochennyj A300 Mirovaya aviaciya 639 1 karasha 2011 Aviation Safety Network gt ASN Aviation Safety Database gt ASN Aviation Safety Database results CH Aviation Airline News Fleet Lists amp More Mexico s AeroUnion Adds 3 A300 B4F 203 Civil Aviation Forum Airliners netSyrtky siltemelerResmi sajt Muragattalgan 30 mamyrdyn 2005 zhyly Suretter Өnimder tizimi Muragattalgan 28 mausymnyn 2011 zhyly