2012 жылғы жай күйі бойынша Өзбекстанның әкімшілік аумақтық бөлінісі 3 деңгейден тұрады бірінші деңгейде 12 облыс уәлаят

2012 жылғы жай-күйі бойынша Өзбекстанның әкімшілік-аумақтық бөлінісі 3 деңгейден тұрады: бірінші деңгейде 12 облыс (уәлаяттар, өзб. viloyat, вилоят), 1 республика (Қарақалпақстан) және орталық бағынысты 1 қала (Ташкент) бар. Облыстар мен республика аудандар (түмендер, өзб. tuman, туман) мен облыстық (республикалық) бағынысты қалаларға бөлінеді. Ташкент қаласы қалаішілік аудандарға бөлінеді. Облыстар мен республиканың аудандары аудандық бағыныстағы қалаларға, қалалық мекендерге (шаһарша, өзб. shaharcha, шаҳарча) және ауыл бұқаралары жиындарына (өзб. qishloq fuqarolar yig'ini, қишлоқ фуқаролар йиғини) бөлінеді.

Азаматтардың ауылдық жиындары сондай-ақ облыстық бағыныстағы қалалардың, ал қалалық ауылдар – облыстық (республикалық) бағыныстағы қалалар мен Ташкент қалаішілік аудандарының құрамына кіре алады.

Бірінші ретті әкімшілік-аумақтық бірліктер

Картадағы нөмірі	Қазақша атауы	Өзбекше атауы	Тұрғындары (2019) мың тұр.	Ауданы, (2020) км²	Орталығы
1	Ташкент	Toshkent Тошкент	2510,8	336
14	Қарақалпақстан Республикасы	Qoraqalpog’iston Respublikasi Қорақалпоғистон Республикаси	1869,7	166 561	Нүкіс
2	Әндіжан облысы	Andijon viloyati Андижон вилояти	3066,7	4 303	Әндіжан
3	Бұхара облысы	Buxoro viloyati Бухоро вилояти	1899,5	41 831	Бұхара
5	Жызақ облысы	Jizzax viloyati Жиззах вилояти	1352,1	21 179	Жызақ
8	Қашқадария облысы	Qashqadaryo viloyati Қашқадарё вилояти	3213,3	28 568	Қаршы
7	Науаи облысы	Navoiy viloyati Навоий вилояти	974,3	109 481	Науаи
6	Наманған облысы	Namangan viloyati Наманган вилояти	2752,7	7 181	Наманған
9	Самарқан облысы	Samarqand viloyati Самарқанд вилояти	3798,7	16 773	Самарқан
11	Сұрқандария облысы	Surxondaryo viloyati Сурхондарё вилояти	2569,3	20 099	Термез
10	Сырдария облысы	Sirdaryo viloyati Сирдарё вилояти	829,7	4 276	Гүлістан
12	Ташкент облысы	Toshkent viloyati Тошкент вилояти	2898,7	15 249
4	Ферғана облысы	Farg’ona viloyati Фарғона вилояти	3683,1	7 005	Ферғана
13	Хорезм облысы	Xorazm viloyati Хоразм вилояти	1835,5	6 082	Үргеніш

Бірінші ретті әкімшілік-аумақтық бірліктер

Төменгі әкімшілік-аумақтық бірліктер

Әндіжан облысы

Картадағы нөмірі	Қазақша атауы	Өзбекше атауы	Тұрғындары 1-01-2019 адам	Орталығы	Құрамы
1	Алтынкөл ауданы	Oltinko’l tumani Олтинкўл тумани	172913		11 қалалық мекен (қм), 8 ауылдық азаматтар жиналысы (ааж)
2	Әндіжан ауданы	Andijon tumani Андижон тумани	256225		19 қм, 9 ааж
3		Asaka tumani Асака тумани	319286		Асака қаласы, 4 қм, 8 ааж
4		Baliqchi tumani Балиқчи тумани	195510		3 қм, 9 ааж
5		Bo’z tumani Бўз тумани	70278		3 қм, 3 қм
6		Buloqboshi tumani Булоқбоши тумани	139303		4 қм, 5 ааж
7		Jalaquduq tumani Жалақудуқ тумани	181902	Жалаңқұдық	Жалаңқұдық қаласы, 7 қм, 8 ааж
8		Izboskan tumani Избоскан тумани	231570		Пайтұғ қаласы, 4 қм, 9 ааж
9		Qo’rg’ontepa tumani Қўрғонтепа тумани	210765	Қорғантепе	қаласы, Кургантепа, 1 қм, 5 ааж
10		Marhamat tumani Марҳамат тумани	168878	Мархамат	Мархамат қаласы, 10 қм, 5 ааж
11		Paxtaobod tumani Пахтаобод тумани	188030		Пахтаабат қаласы, 3 қм, 5 ааж
12		Ulug’nor tumani Улуғнор тумани	58157		1 қм, 4 ааж
13		Xo’jaobod tumani Хўжаобод тумани	107116		Қожаабат қаласы, 5 қм, 4 ааж
14		Shahrixon tumani Шаҳрихон тумани	291366		Шаһрихан қаласы, 3 қм, 12 ааж
	Әндіжан қаласы	Andijon shahri Андижон шаҳри	433901
	қаласы	Xonobod shahri Хонобод шаҳри	41679		1 қм, 1 ааж

Бұхара облысы

Картадағы нөмірі	Қазақша атауы	Өзбекше атауы	Тұрғындары 1-01-2019 адам	Орталығы	Құрамы
1		Olot tumani Олот тумани	97376		Алат қаласы, 8 қм, 10 ааж
2		Buxoro tumani Бухоро тумани	163113		Галаасиа қаласы, 6 қм, 14 ааж
3		Vobkent tumani Вобкент тумани	136979		Уәбкент қаласы, 3 қм, 11 ааж
4		G’ijduvon tumani Ғиждувон тумани	298958		Ғиждуан қаласы, 13 қм, 14 ааж
5		Jondor tumani Жондор тумани	171198		9 қм, 13 ааж
6		Kogon tumani Когон тумани	76234	Қаған	2 қм, 9 ааж
7		Qorako’l tumani Қоракўл тумани	161300	Қаракөл	Қаракөл қаласы, 12 қм, 16 ааж
8		Qorovulbozor tumani Қоровулбозор тумани	18016		Қарауылбазар қаласы, 4 ааж
9		Peshku tumani Пешку тумани	120251		4 қм, 10 ааж
10		Romitan tumani Ромитан тумани	138652		, Рамитан қалалары, 3 қм, 6 ааж
11		Shofirkon tumani Шофиркон тумани	174208		Шафырқан қаласы, 8 қм, 12 ааж
	Бұхара қаласы	Buxoro shahri Бухоро шаҳри	277839		2 ааж
	Қаған қаласы	Kogon shahri Когон шаҳри	60685

Жызақ облысы

Картадағы нөмірі	Қазақша атауы	Өзбекше атауы	Тұрғындары 1-01-2019 адам	Орталығы	Құрамы
1		Arnasoy tumani Арансой тумани	45202		2 қм, 6 ааж
2		Baxmal tumani Бахмал тумани	152553		7 қм, 10 ааж
3		G`allaorol tumani Ғаллаорол тумани	167673		Ғаллаарал қаласы, 6 қм, 14 ааж
5		Do`stlik tumani Дўстлик тумани	64264		Достық қаласы, 1 қм, 7 ааж
6		Zomin tumani Зомин тумани	159907		қаласы, 4 қм, 9 ааж
7		Zarbdor tumani Зарбдор тумани	83675		4 қм, 8 ааж
8		Zafarobod tumani Зафаробод тумани	48901		4 қм, 6 ааж
9		Mirzacho`l tumani Мирзачўл тумани	50408		Гагарин қаласы, 2 қм, 6 ааж
10		Paxtakor tumani Пахтакор тумани	72869		Мақтагер қаласы, 1 қм, 7 ааж
11		Forish tumani Фориш тумани	90946		2 қм, 10 ааж
4		Sharof Rashidov tumani Шароф Рашидов тумани	213992	Үштөбе	7 қм, 12 ааж
12		Yangiobod tumani Янгиобод тумани	27582		2 қм, 5 ааж
	Жызақ қаласы	Jizzax shahri Жиззах шаҳри	174400

Қашқадария облысы

Картадағы нөмірі	Қазақша атауы	Өзбекше атауы	Тұрғындары 1-01-2019 адам	Құрамы
3		G’uzor tumani Ғузор	199237	Ғұзар қаласы, 5 қм, 12 ааж
2		Dehqonobod tumani Деҳқонобод	143757	3 қм, 14 ааж
4		Qamashi tumani Қамаши	264862	Қамашы қаласы, 5 қм, 11 ааж
5		Qarshi tumani Қарши	241850	Бескент қаласы, 15 қм, 15 ааж
6		Koson tumani Косон	278304	Қасан қаласы, 14 қм, 9 ааж
7		Kasbi tumani Касби	191770	9 қм, 10 ааж
8		Kitob tumani Китоб	259159	Кітап қаласы, 13 қм, 12 ааж
9		Mirishkor tumani Миришкор	116807	3 қм, 12 ааж
10		Muborak tumani Муборак	84834	Мүбарак қаласы, 5 қм, 4 ааж
11		Nishon tumani Нишон	148636	, Жаңа Нышан қалалары, 9 қм, 8 ааж
1		Chiroqchi tumani Чироқчи	399840	Шырақшы қаласы, 8 қм, 20 ааж
12		Shahrisabz tumani Шахрисабз	218362	13 қм, 12 ааж
13		Yakkabog’ tumani Яккабоғ	257860	Жекебақ қаласы, 14 қм, 9 ааж
	Қаршы қаласы	Qarshi Қарши	270736	1 қм
	қаласы	Shahrisabz Шахрисабз	137076

Науаи облысы

Картадағы нөмірі	Қазақша атауы	Өзбекше атауы	Тұрғындары 1-01-2019 адам	Орталығы	Құрамы
1		Konimex tumani Конимех	35032		5 қм, 7 ааж
2		Karman tumani Карман	127707		6 қм, 6 ааж
3		Qiziltepa tumani Қизилтепа	149223	Қызылтөбе	Қызылтөбе қаласы, 12 қм, 8 ааж
5		Navbahor tumani Навбаҳор	110753		5 қм, 7 ааж
6	Нұрата ауданы	Nurota tumani Нурота	91020		Нұрата қаласы, 4 қм, 7 ааж
7		Tomdi tumani Томди	14451		1 қм, 7 ааж
8		Uchquduq tumani Учқудуқ	37140		Үшқұдық қаласы, 1 қм, 5 ааж
4		Xatirchi tumani Хатирчи	195353		Жаңарабат қаласы, 11 қм, 9 ааж
	Зарафшан қаласы	Zarafshon Зарафшон	82483		2 қм
	қаласы	Navoiy Навоий	136374		1 қм

Наманған облысы

Картадағы нөмірі	Қазақша атауы	Өзбекше атауы	Тұрғындары 1-01-2019 адам	Құрамы
3		Kosonsoy tumani Косонсой	203883	Қасансай қаласы, 10 қм, 7 ааж
4		Mingbuloq tumani Мингбулоқ	123103	7 қм, 7 ааж
5		Namangan tumani Наманган	174649	5 қм, 10 ааж
6		Norin tumani Норин	160275	Хаққұлабат қаласы, 8 қм, 8 ааж
7		Pop tumani Поп	215022	Пап қаласы, 15 қм, 10 ааж
8		To’raqo’rg’on tumani Тўрақўрғон	220613	Төреқорған қаласы, 13 қм, 8 ааж
10		Uychi tumani Уйчи	207701	13 қм, 8 ааж
9		Uchqo’rg’on tumani Учқўрғон	168214	Үшқорған қаласы, 4 қм, 8 ааж
1		Chortoq tumani Чортоқ	194617	Шартақ қаласы, 10 қм, 9 ааж
2		Chust tumani Чуст	259738	Шуст қаласы, 11 қм, 11 ааж
11		Yangiqo’rg’on tumani Янгиқўрғон	212857	19 қм, 11 ааж
	Наманған қаласы	Namangan Наманган	612208

Самарқан облысы

Картадағы нөмірі	Қазақша атауы	Өзбекше атауы	Тұрғындары 1-01-2019 адам	Орталығы	Құрамы
8		Oqdaryo tumani Оқдарё	155488		10 қм, 6 ааж
1		Bulung’ur tumani Булунғур	182755		Бұлыңғыр қаласы, 3 қм, 7 ааж
3		Jomboy tumani Жомбой	167542		Жамбай қаласы, 5 қм, 8 ааж
2		Ishtixon tumani Иштихон	247713		Іштіхан қаласы, 12 қм, 9 ааж
4		Kattaqoʻrgʻon tumani Каттақўрғон	266993	Бейсенбі	8 қм, 11 ааж
5		Qoʻshrabot tumani Қўшработ	128262		2 қм, 7 ааж
6		Narpay tumani Нарпай	208662	Ақтас	Ақтас қаласы, 3 қм, 9 ааж
7		Nurobod tumani Нуробод	147054		Нұрабат қаласы, 1 қм, 7 ааж
10		Payariq tumani Пайариқ	244127		Пайарық, қалалары, 9 қм, 11 ааж
11		Pastdargʻom tumani Пастдарғом	345984		Жұма қаласы, 12 қм, 13 ааж
9		Paxtachi tumani Пахтачи	141333		7 қм, 8 ааж
12		Samarqand tumani Самарқанд	246315		2 қм, 8 ааж
13		Toyloq tumani Тойлоқ	195914		3 қм, 9 ааж
14		Urgut tumani Ургут	494573		Ұрғыт қаласы, 7 қм, 12 ааж
	қаласы	Kattaqo’rg’on Каттақўрғон	87991		1 қм
	Самарқан қаласы	Samarqand Самарқанд	538211		3 қм

Сұрқандария облысы

Картадағы нөмірі	Қазақша атауы	Өзбекше атауы	Тұрғындары 1-01-2019 адам	Орталығы	Құрамы
9		Oltinsoy tumani Олтинсой	172156		14 қм, 9 ааж
1		Angor tumani Ангор	129573		12 қм, 7 ааж
3		Boysun tumani Бойсун	117471	Байсын	Байсын қаласы, 5 қм, 7 ааж
		Bandixon tumani Бандихон	м.ж.		1 қм
4		Denov tumani Денов	375669	Денау	Денау қаласы, 12 қм, 17 ааж
5		Jarqoʻrgʻon tumani Жарқўрғон	213105		Жарқорған қаласы, 5 қм, 7 ааж
6		Qiziriq tumani Қизириқ	169357		5 қм, 10 ааж
7		Qumqoʻrgʻon tumani Қумқўрғон	237867		Құмқорған қаласы, 11 қм, 8 ааж
8		Muzrabot tumani Музработ	138375	Халықабат	10 қм, 9 ааж
10		Sariosiyo tumani Сариосиё	201848		қаласы, 4 қм, 9 ааж
13		Termiz tumani Термиз	106676		9 қм, 5 ааж
14		Uzun tumani Узун	170471		9 қм, 7 ааж
11		Sherobod tumani Шеробод	188846		Шерабат қаласы, 7 қм, 9 ааж
12		Shoʻrchi tumani Шўрчи	203425		Шоршы қаласы, 10 қм, 10 ааж
	Термез қаласы	Termiz Термиз	145065

Сырдария облысы

Картадағы нөмірі	Қазақша атауы	Өзбекше атауы	Тұрғындары 1-01-2019 адам	Құрамы
1		Oqoltin tumani Оқолтин	50940	3 қм, 3 ааж
2		Boyovut tumani Боёвут	127210	4 қм, 12 ааж
3		Guliston tumani Гулистон	70614	5 қм, 9 ааж
5		Mirzaobod tumani Мирзаобод	71203	2 қм, 9 ааж
7		Sayxunobod tumani Сайхунобод	75861	4 қм, 7 ааж
6		Sardoba tumani Сардоба	64690	1 қм, 6 ааж
8	Сырдария ауданы	Sirdaryo tumani Сирдарё	125697	пен Сырдария қалалары, 4 қм, 9 ааж
4		Xovos tumani Ховос	93702	2 қм, 11 ааж
	Гүлістан қаласы	Guliston Гулистон	88995	3 ааж
	қаласы	Shirin Ширин	18547
	қаласы	Yangiyer Янгиер	42446

Ташкент облысы

Картадағы нөмірі	Қазақша атауы	Өзбекше атауы	Тұрғындары 1-01-2019 адам	Орталығы	Құрамы
7		Oqqoʻrgʻon tumani Оққўрғон	103408	Аққорған	Аққорған қаласы, 2 қм, 10 ааж
6		Ohangaron tumani Оҳангарон	94321		4 қм, 8 ааж
1		Bekobod tumani Бекобод	154827		5 қм, 12 ааж
2	Бостандық ауданы	Boʻstonliq tumani Бўстонлиқ	167199		Ғазалкент қаласы, 17 қм, 18 ааж
3		Boʻka tumani Бўка	123632	Бөке	Бұқа қаласы, 8 ааж
11		Zangiota tumani Зангиота	194769		12 қм, 9 ааж
5		Qibray tumani Қибрай	197623		16 қм, 10 ааж
10		Quyichirchiq tumani Қуйичирчиқ	106181		Досабат қаласы, 2 қм, 9 ааж
8		Parkent tumani Паркент	152013		Паркент қаласы, 3 қм, 9 ааж
9		Piskent tumani Пискент	99269		Піскент қаласы, 2 қм, 6 ааж
		Toshkent tumani Тошкент	177582		Келес қаласы, 9 қм, 9 ааж
12		Oʻrtachirchiq tumani Ўртачирчиқ	146732		4 қм, 13 ааж
4		Chinoz tumani Чиноз	131475		Шыназ қаласы, 9 қм, 8 ааж
14		Yuqorichirchiq tumani Юқоричирчиқ	132915		3 қм, 9 ааж
13		Yangiyoʻl tumani Янгийўл	206775		Жаңажол қаласы, 5 қм, 8 ааж
	қаласы	Olmaliq Олмалиқ	129111
	Ангрен қаласы	Angren Ангрен	185905		қаласы, 3 қм
	қаласы	Ohangaron Оҳангарон	36899
	Бекабат қаласы	Bekobod Бекобод	94296
	қаласы	Nurafshon Нурафшон	48190
	қаласы	Chirchiq Чирчиқ	155822
	қаласы	Yangiyoʻl Янгийўл	59561

Ферғана облысы

Картадағы нөмірі	Қазақша атауы	Өзбекше атауы	Тұрғындары 1-01-2019 адам	Орталығы	Құрамы
1		Oltiariq tumani Олтиариқ тумани	206645		қаласы, 14 қм, 15 ааж
2		Bagʻdod tumani Бағдод тумани	209852		21 қм, 10 ааж
3		Beshariq tumani Бешариқ тумани	223146	Бесарық	Бесарық қаласы, 10 қм, 9 ааж
4		Buvayda tumani Бувайда тумани	222293		10 қм, 11 ааж
5		Dangʻara tumani Данғара тумани	169323		9 қм, 8 ааж
9		Quva tumani Қува тумани	252523		Қуа қаласы, 15 қм, 11 ааж
8		Qoʻshtepa tumani Қўштепа тумани	185695		14 қм, 15 ааж
10		Rishton tumani Риштон тумани	197410		Риштан қаласы, 13 қм, 11 ааж
11		Soʻx tumani Сўх тумани	76161		7 қм, 4 ааж
12		Toshloq tumani Тошлоқ тумани	197221		10 қм, 10 ааж
14		Oʻzbekiston tumani Ўзбекистон тумани	233226		Йайпан қаласы, 22 қм, 10 ааж
13		Uchkoʻprik tumani Учкўприк тумани	223091		11 қм, 9 ааж
6		Fargʻona tumani Фарғона тумани	208068		21 қм, 16 ааж
7		Furqat tumani Фурқат тумани	115562		8 қм, 6 ааж
15		Yozyovon tumani Ёзёвон тумани	107835		9 қм, 10 ааж
	Қоқан қаласы	Qoʻqon shahri Қўқон шаҳри	248740		1 қм
		Quvasoy shahri Қувасой шаҳри	91667		1 қм, 6 ааж
	Марғылан	Marg’ilon shahri Марғилон шаҳри	231051		1 қм
	Ферғана	Fargʻona shahri Фарғона шаҳри	283791

Хорезм облысы

Картадағы нөмірі	Қазақша атауы	Өзбекше атауы	Тұрғындары 1-01-2019 адам	Орталығы	Құрамы
1		Bogʻot tumani Боғот	160859		5 қм, 10 ааж
2		Gurlan tumani Гурлан	145461		9 қм, 9 ааж
6		Qoʻshkoʻpir tumani Қўшкўпир	168593		6 қм, 12 ааж
		Tuproqqal’a tumani	м.ж.		Пітнак қаласы
8		Urganch tumani Урганч	193914		5 қм, 10 ааж
4		Xazorasp tumani Хазорасп	243501		4 қм, 11 ааж
3		Xonqa tumani Хонқа	182695		5 қм, 10 ааж
5		Xiva tumani Хива	142530	Хиуа	6 қм, 9 ааж
7		Shovot tumani Шовот	166421		7 қм, 11 ааж
9		Yangiariq tumani Янгиариқ	113703		6 қм, 8 ааж
10		Yangibozor tumani Янгибозор	85590		3 қм, 8 ааж
	Үргеніш қаласы	Urganch Урганч	141685
	Хиуа қаласы	Xiva Хива	90738

Қарақалпақстан Республикасы

Картадағы нөмірі	Қазақша атауы	Өзбекше және қарақалпақша атауы	Тұрғындары 1-01-2019 адам	Орталығы	Құрамы
1	Әмудария ауданы	Amudaryo tumani Амударё Aʻmiwdaʻrya rayoniʻ Әмиўдәря	195248	Маңғыт	Маңғыт қаласы, 4 қм, 16 ааж
2	Беруни ауданы	Beruniy tumani Беруний Beruniy rayoniʻ Беруний	187638	Беруни	Беруни қаласы, 1 қм, 13 ааж
		Bo’zatov tumani	м.е.	Қазанкеткен	1 қм, 4 ааж
10	Қараөзек ауданы	Qoraoʻzak tumani Қораўзак Qaraoʻzek rayoniʻ Қараөзек	52371	Қараөзек	1 қм, 8 ааж
5	Кегейлі ауданы	Kegeyli tumani Кегейли Kegeyli rayoniʻ Кегейли	89456	Кегейлі	Халықабат қаласы, 1 қм, 6 ааж
9	Қоңырат ауданы	Qoʻngʻirot tumani Қўнғирот Qonʻiʻrat rayoniʻ Қоңырат	128335	Қоңырат	Қоңырат қаласы, 5 қм, 12 ааж
8	Қаңлыкөл ауданы	Qanlikoʻl tumani Қанликўл Qanliʻkoʻl rayoniʻ Қанлыкөл	50316	Қаңлыкөл	1 қм, 7 ааж
6	Мойнақ ауданы	Moʻynoq tumani Мўйноқ Moynaq rayoniʻ Мойнақ	31260	Мойнақ	Мойнақ қаласы, 6 ааж
7	Нүкіс ауданы	Nukus tumani Нукус Noʻkis rayoniʻ Нөкис	49126	Ақмаңғыт	1 қм, 6 ааж
	Тақиятас ауданы	Taxiatosh tumani Тахиатош Taqıyatas rayoni Тақыятас	72823	Тақиятас	Тақиятас қаласы, 1 қм, 3 ааж
12	Тақтакөпір ауданы	Taxtakoʻpir tumani Тахтакўпир Taxtakoʻpir rayoniʻ Тахтакөпир	39916	Тақтакөпір	1 қм, 8 ааж
13	Төрткөл ауданы	Toʻrtkoʻl tumani Тўрткўл Toʻrtkuʻl rayoniʻ Төрткүл	210299	Төрткөл	Төрткөл қаласы, 5 қм, 15 ааж
14	Қожалы ауданы	Xoʻjayli tumani Хўжайли Xojeli rayoniʻ Хожели	121160	Қожалы	Қожалы қаласы, 1 қм, 7 ааж
3	Шымбай ауданы	Chimboy tumani Чимбой Shiʻmbay rayonı Шымбай	115210	Шымбай	Шымбай қаласы, 1 қм, 10 ааж
11	Шоманай ауданы	Shumanay tumani Шуманай Shomanoy rayoniʻ Шоманой	55619	Шоманай	Шоманай қаласы, 7 ааж
4	Елуқала ауданы	Ellikqala tumani Элликқалъа Ellikqala rayoniʻ Элликқала	156077	Бостан	Бостан қаласы, 1 қм, 13 ааж
	Нүкіс қаласы	Nukus Нукус Noʻkis Нөкис	314928		1 қм

Ташкент қаласы

Картадағы нөмірі	Қазақша атауы	Өзбекше атауы	Тұрғындары 1-01-2019 адам	Құрамы
8		Olmazor tumani Олмазор	358670
1		Bektemir tumani Бектемир	33978
4		Mirobod tumani Миробод	136763
5		Mirzo Ulug’bek tumani Мирзо Улуғбек	270657	1 қм
6		Sirg’ali tumani Сирғали	181910
9		Uchtepa tumani Учтепа	265930
2		Chilonzor tumani Чилонзор	243655
7		Shayxontoxur tumani Шайхонтохур	337086
11		Yunusobod tumani Юнусобод	330251
10		Yakkasaroy tumani Яккасарой	119092
3	(2014 дейін — Хамза)	Xamza tumani Хамза	231977

Тарихы

Алғышарты

Қазан төңкерісіне дейін қазіргі Өзбекстанның аумағы Ресей империясының Күнгей Каспий, Самарқан, Сырдария және Ферғана облыстары арасында, сондай-ақ оның вассалды иеліктері – Бұхара әмірлігі мен Хиуа хандығы арасында бөлінді.

1918 жылы Түркістанда Кеңес өкіметі орнағаннан кейін қазіргі Өзбекстан аумағы (Бұхара әмірлігі мен Хиуа хандығының аумақтарынан басқа) орталығы Ташкентте болған Түркістан КФР құрамына енді. 1920 жылы Бұхара мен Хиуада Кеңес өкіметі орнап, соның нәтижесінде Бұхара және Хорезм халық республикалары құрылды. 1923 жылы 30 қазанда Хорезм ХКР, 1924 жылы 19 қыркүйекте Бұхара ХКР кеңестік социалистік республикаларына айналды.

1924 жылы 16 қыркүйекте Түркістан КФР ОАК кезектен тыс сессиясы ұлттық-мемлекеттік межелеу туралы шешім қабылдады. Осы шешім аясында КСРО құрамында Өзбек КСР-ның құрылғаны жарияланды. Оның құрамына бұрынғы Самарқан, Жетісу, Ферғана облыстары мен таратылған Бұхара, Хорезм СКР жерлерінің бөліктері кірді. Бұл шешім БОАК 1924 жылғы 14 қазандағы 2-сессиясында бекітіліп, 1925 жылғы 11 мамырдағы Бүкілресейлік Кеңестердің 12-съезінде бекітілді. 1924 жылдың 27 қазаны Өзбек КСР-нің құрылған күні болып саналады. Самарқан оның орталығы болды. Осы кезде Өзбек КСР құрамында Тәжік АСКР-і құрылды.

1924—1938

1925 жылы Өзбек КСР-де облыстық бөлініс енгізілді. Облыстар уездерге, ал олар өз кезегінде болыстарға бөлінді. 1926 жылдың 1 қаңтарындағы жағдай бойынша Өзбек КСР ӘАБ мынадай болды:

Облыс	Уез
Зерафшан	Бұхара, Ғиджуван, Қарман, Нұрата
Қашқадария	Бекбода, Ғұзар, Шаһрисабз
Самарқан	Жызақ, Қаттықорған, Самарқан, Хожент
Сұрқандария	Байсун, Шырабат, Жұршы
Ташкент	Мырзашөл, Ташкент
Ферғана	Әндіжан, Қоқан, Наманған, Ферғана, Қаниабат ауданы
Хорезм	Гүрлен, Жаңа Үргеніш, Хиуа, Шорахан
Тәжік АСКР	Таулы Бадахшан, Ғарым, Душанбе, Күләб, Қорғантөбе, Пенжакент, Ұлытөбе уәлаяттары
Көнемес ауданы облыс ретінде	жоқ

Алайда, сол жылы облыстар мен уездер таратылды. Оның орнына 10 округ құрылды: Әндіжан, Бұхара, , , , , , , және . Округтер аудандарға бөліне бастады.

1929 жылы Тәжік АСКР мен Хожент округі Өзбек КСР-нің құрамынан шығарылып, Тәжік КСР-ін құрады. Бұл шешімді КСРО ОАК 1929 жылы 5 желтоқсанда бекітті.

1930 жылы Өзбек КСР астанасы Ташкентке көшірілді. Сол жылы Кеңес Одағының басқа жерлеріндегі сияқты барлық округтер таратылып, олардың құрамына кіретін аудандар тікелей одақтық республикаға бағынуға берілді. 1931 жылы Өзбек КСР-де 71 аудан (олар 1494 ауылдық кеңеске бөлінді) және республикалық бағыныстағы 9 қала (оларға тағы 204 ауылдық кеңес бағынышты) болды.

1935 жылы Өзбек КСР аудандарының бір бөлігі біріктірілді.

1936 жылы 5 желтоқсанда РКФСР құрамынан Қарақалпақ АКСР-і Өзбек КСР-іне берілді.

1938—1987

Толық мақаласы:

1938 жылы 15 қаңтарда Өзбек КСР құрамында Бұхара (оның ішінде ), Самарқан, Ташкент, Ферғана және Хорезм облыстары құрылды.

Өзбекстан ӘАБ 1938 жылдың 1 қазанындағы жағдай бойынша былай болды:

Облыс	Облыстық бағыныстағы аудандар мен қалалар
Бұхара	Бешкент, Бұхара, Уәбкент, Ғиджуван, Ғұзар, Диқанабат, Қаған, Қамашы, Қаракөл, Қаршы, Қасан, Көнемес, Қарман, Қызылтепе, Кітап, Рометан, Свердловск, Шырақшы, Шафирқан, Шаһрисабз, Йаккабақ, Бұхара қ., Ғиджуван қ., Қаған қ., Қаршы қ., Шаһрисабз қ.
Сұрқандария округі Бұхара облысының құрамында	Байсун, Денау, Жарқорған, Сарыасиа, Термез, Шерабат, Шоршы, Термез қ.
Самарқан	Ақдария, Бұлыңғыр, Қалаарал, Жамбай, Замин, Қарадария, Қаттықорған, Митан, Нарпай, Нұрата, Пайарық, Пастдарғам, Пақтақор, Самарқан, Ұрғыт, Фариш, Қатыршы, Самарқан қ., Жызақ қ., Қаттықорған қ.
Ташкент	Аққорған, Ақангаран, Бекабат, Жоғарғы Шыршық, Калининск, Мырзашөл, Төменгі Шыршық, Орджоникидзевск, Паркент, Піскент, Орталық Шыршық, Хауас, Шилен, Жаңажол, Ташкент қ., Шыршық қ., Жаңажол қ.
Ферғана	Айым, Алтыарық, Әндіжан, Бағдат, Балықшы, Ворошиловск, Жәләлқұдық, Ізбаскент, Қаған, Қасансай, Кировск, Қоқан, Куйбышевск, Ленинск, Марғылан, Мархамат, Молотовск, Наманған, Нарын, Пап, Пақтаабат, Сталинск, Ташлақ, Төреқорған, Үйші, Үшқорған, Ферғана, Қожаабат, Шуст, Жаңақорған, Ферғана қ., Әндіжан қ., Қоқан қ., Ленинск қ., Марғылан қ., Наманған қ., Шуст қ.
Хорезм	Гүрлен, Қошкөпір, Маңғыт, Үргеніш, Хазарасп, Ханқа, Хиуа, Шауат, Жаңаарық, Үргеніш қ., Хиуа қ.
Қарақалпақ АКСР	Қараөзек, Кегейлі, Қыпшақ, Куйбышев, Қоңырат, Мойнақ, Тамды, Тақтакөпір, Төрткөл, Қожалы, Шымбай, Шаббаз, Төрткөл қ., Нүкіс қ., Қожалы қ., Шымбай қ.

1941 жылы 6 наурызда Ферғана облысынан Әндіжан және Наманған облыстары бөлініп, Сұрқандария округі Сұрқандария облысы болып өзгертілді. 1943 жылы 20 қаңтарда Бұхара облысының бір бөлігінен Қашқадария облысы құрылды. Осының нәтижесінде 1947 жылдың 1 қаңтарына қарай Өзбек КСР ӘАБ келесідей болды:

Облыс	Облыстық бағыныстағы аудандар мен қалалар
Әндіжан	Айым, Алтынкөл, Әндіжан, Балықшы, Ворошиловск, Жәләлқұдық, Ізбаскент, Ленинск, Мархамат, Пақтаабат, Сталинск, Қалдыуанбек, Қожаабат, Шынабат, Әндіжан қ., Ленинск қ.
Бұхара	Алат, Бұхара, Уәбкент, Ғиджуван, Қаған, Қаракөл, Көнемес, Қарман, Қызылтепе, Рометан, Свердловск, Тамды, Шафирқан, Бұхара қ., Ғиджуван қ., Қаған қ.
Қашқадария	Бешкент, Ғұзар, Диқанабат, Қамашы, Қаршы, Қасан, Кітап, Көкбұлақ, Мирақ, Шырақшы, Шаһрисабз, Йаккабақ, Қаршы қ., Шаһрисабз қ.
Наманған	Қасансай, Наманған, Нарын, Пап, Төреқорған, Үйші, Үшқорған, Шуст, Жаңақорған, Наманған қ., Шуст қ.
Самарқан	Ақдария, Бұлыңғыр, Қалаарал, Жамбай, Жызақ, Замин, Іштіхан, Қарадария, Қарақыстақ, Қаттықорған, Комсомольск, Қошрабат, Митан, Нарпай, Нұрата, Пайарық, Пастдарғам, Пақтақор, Самарқан, Ұрғыт, Фариш, Қатыршы, Самарқан қ., Жызақ қ., Қаттықорған қ.
Сұрқандария	Байсун, Денау, Жарқорған, Сарыасиа, Термез, Ұзын, Шерабат, Шоршы, Термез қ.
Ташкент	Аққорған, Ақангаран, Бекабат, Бұқа, Жоғарғы Шыршық, Калининск, Қарасу, Мырзашөл, Төменгі Шыршық, Орджоникидзевск, Паркент, Піскент, Орталық Шыршық, Сырдария, Ташкент, Хауас, Шилен, Жаңажол, Ташкент қ., Ангрен қ., Бекабат қ., Шыршық қ., Жаңажол қ.
Ферғана	Алтыарық, Ахунбабай, Бағдат, Буайды, Уәділ, Горск, Қаған, Кировск, Қоқан, Қуасай, Қоба, Куйбышевск, Молотовск, Сох, Ташлақ, Ферғана, Фрунзе, Ферғана қ., Қоқан қ., Марғылан қ.
Хорезм	Гүрлен, Қошкөпір, Маңғыт, Үргеніш, Хазарасп, Ханқа, Хиуа, Шауат, Жаңаарық, Үргеніш қ., Хиуа қ.
Қарақалпақ АКСР	Қараөзек, Кегейлі, Қыпшақ, Куйбышевский, Қоңырат, Мойнақ, Тақтакөпір, Төрткөл, Қожалы, Шымбай, Шаббаз, Төрткөл қ., Нүкіс қ., Қожалы қ., Шымбай қ.

КСРО ЖК Президиумының 1956 жылғы 13 ақпандағы Жарлығымен Қазақ КСР-нің құрамынан Мырзашөл мен Бостандық ауданы жерлерінің бір бөлігі Өзбек КСР-іне берілді. 1963 жылы КСРО Жоғарғы Кеңесі Президиумының Жарлығымен Қазақ КСР-нің Шымкент және Қызылорда облыстарынан 36,6 мың км² аз пайдаланылған жерлер Өзбекстанға берілді.

1960 жылы 25 қаңтарда Қашқадария және Наманған облыстары таратылды. Біріншінің көп бөлігі Сұрқандария облысының құрамына енсе, екіншісі Әндіжан мен Ферғана облыстары арасында бөлінді. Сәл кейінірек, 1963 жылы 16 ақпанда ауыл шаруашылығының жаңа дамыған аудандарында Самарқан және Ташкент облыстарының кейбір бөліктерінен жаңа Сырдария облысы құрылды (орталығы бастапқыда Жаңажер, 1963 жылдың қарашасынан – Гүлістан қаласы болды).

1964 жылы 7 ақпанда Қашқадария облысы, 1967 жылы 18 желтоқсанда Наманған облысы қалпына келтірілді.

1971 жылы 28 маусымда Өзбек КСР Сырдария облысынан Қазақ КСР-нің Шымкент облысына шағын Жетісай, Киров және Пақтаарал аудандары берілді.

1973 жылы 29 желтоқсанда Сырдария облысының бөліктерінен Жызақ облысы құрылды. Соңғы жаңа облыс 1982 жылы 20 сәуірде Бұхара және Самарқан облыстарының бөліктерінен құрылған Науаи болды. Нәтижесінде, 1987 жылдың 1 қаңтарына қарай Өзбек КСР ӘАБ келесідей болды:

Дереккөздер

ӘАҚБЖ Әкімшілік-аумақтық құрылымдарды белгілеу жүйесі (өзб.). Өзстат. Тексерілді, 30 мамыр 2020.
Statistika qo'mitasi - Демографиялық жағдайы. stat.uz.(қолжетпейтін сілтеме) Тексерілді, 21 наурыз 2019.
Өзбекстан Республикасының жер қорының санаттар бойынша бөлінуі (2020 жылғы 1 қаңтардағы жағдай бойынша) (өзб.). Тексерілді, 30 мамыр 2020.
Жас тобы бойынша тұрақты тұрғындардың саны-Аймақтар. stat.uz. Тексерілді, 30 мамыр 2020.
Үлкен кеңес энциклопедиясы — 2. — Мәскеу: БСЭ, 1949—1960. — Т. 44. — Б. 17.
Үлкен кеңес энциклопедиясы — 2. — Мәскеу: БСЭ, 1949—1960. — Т. 29. — Б. 293—294.
КСР Одағының аумақтық және әкімшілік бөлінісі (1926 жылғы 1 қаңтардағы жағдай бойынша) / Н. А. Коковин — Мәскеу: Изд-во ГУКХ НКВД: [тип. МКХ им. Ф. Я. Лаврова], 1926. — Б. 139. — 288 б. — 4000 таралым.
Үлкен кеңес энциклопедиясы — 2. — Мәскеу: БСЭ, 1949—1960. — Т. 41. — Б. 477—478.
КСР Одағының әкімшілік-аумақтық бөлінісі [1930 жылдың 15 қарашасынан 1931 жылдың 1 қазанына дейінгі өзгертулерімен ] : КСРО облыстары мен қалалары — 2. — Мәскеу: «Власть советов» при Президиуме ВЦИК, 1931. — Т. 41. — Б. 152—155. — XXX, 311 б. — 8000 таралым.
Д. В. Заяц Одақтас республикалардың әкімшілік-аумақтық бөлінісінің өзгеруі (ru) // География : газет. — 2001.
КСРО. Одақтас республикалардың әкімшілік-аумақтық бөлінуі (1947 жылғы 1 қаңтардағы жағдай бойынша) / П. В. Туманов — Изд. 5-е, доп.. — Мәскеу: Известия Советов депутатов трудящихся СССР, 1947. — 488 б. — 75000 таралым.

[ӘАҚБЖ-1] ӘАҚБЖ Әкімшілік-аумақтық құрылымдарды белгілеу жүйесі (өзб.). Өзстат. Тексерілді, 30 мамыр 2020.

[2] Statistika qo'mitasi - Демографиялық жағдайы. stat.uz.(қолжетпейтін сілтеме) Тексерілді, 21 наурыз 2019.

[3] Өзбекстан Республикасының жер қорының санаттар бойынша бөлінуі (2020 жылғы 1 қаңтардағы жағдай бойынша) (өзб.). Тексерілді, 30 мамыр 2020.

[2015-2019_жж_аудан_тұрғындары-4] Жас тобы бойынша тұрақты тұрғындардың саны-Аймақтар. stat.uz. Тексерілді, 30 мамыр 2020.

[5] Үлкен кеңес энциклопедиясы — 2. — Мәскеу: БСЭ, 1949—1960. — Т. 44. — Б. 17.

[6] Үлкен кеңес энциклопедиясы — 2. — Мәскеу: БСЭ, 1949—1960. — Т. 29. — Б. 293—294.

[7] КСР Одағының аумақтық және әкімшілік бөлінісі (1926 жылғы 1 қаңтардағы жағдай бойынша) / Н. А. Коковин — Мәскеу: Изд-во ГУКХ НКВД: [тип. МКХ им. Ф. Я. Лаврова], 1926. — Б. 139. — 288 б. — 4000 таралым.

[8] Үлкен кеңес энциклопедиясы — 2. — Мәскеу: БСЭ, 1949—1960. — Т. 41. — Б. 477—478.

[9] КСР Одағының әкімшілік-аумақтық бөлінісі [1930 жылдың 15 қарашасынан 1931 жылдың 1 қазанына дейінгі өзгертулерімен ] : КСРО облыстары мен қалалары — 2. — Мәскеу: «Власть советов» при Президиуме ВЦИК, 1931. — Т. 41. — Б. 152—155. — XXX, 311 б. — 8000 таралым.

[10] Д. В. Заяц Одақтас республикалардың әкімшілік-аумақтық бөлінісінің өзгеруі (ru) // География : газет. — 2001.

[11] КСРО. Одақтас республикалардың әкімшілік-аумақтық бөлінуі (1947 жылғы 1 қаңтардағы жағдай бойынша) / П. В. Туманов — Изд. 5-е, доп.. — Мәскеу: Известия Советов депутатов трудящихся СССР, 1947. — 488 б. — 75000 таралым.