Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Самарқан облысы — 1887-1919 жылдары болған Ресей империясы Түркістан өлкесінің құрамындағы әкімшілік бірлік. Әкімшілік орталығы — облыстағы ең ірі қала Самарқан қаласы болды.
| Ресей империясының облысы | |||
| Самарқан облысы | |||
| |||
| Әкімшілігі | |||
|---|---|---|---|
| Ел | |||
| Әкімшілік орталығы | |||
| Тарихы мен географиясы | |||
| Құрылған уақыты | |||
| Таратылған уақыты | |||
| Жер аумағы | 68 962 км² | ||
| Тұрғындары | |||
| Тұрғыны | 860 021 адам (1897) | ||
|
| |||
 Самарқан облысы Ортаққорда | |||
Облыс төрт уезден тұрды, олар: Жызақ, , және Хожант.
Түркістан өлкесінің оңтүстік-батыс бөлігін, 65° 20' пен 71° 20' ш.б. және 38° пен 41° с.е. аралығын алып жатты. Солтүстікте, солтүстік-шығыста және солтүстік-батыста Сырдария облысымен, шығыста Ферғана облысымен, батыста және оңтүстікте Бұхара әмірлігімен шектесті.
Тарихы
Самарқан облысы 1887 жылы 13 қаңтарда құрылды (1886 жылғы әскери мекемеге № 1741 бұйрық), сол кезде облыстық үкімет те құрылды.
Бұл әкімшілік құрылымның ізашары Зерафшан округі болды, оның аумағы жаңадан құрылған облыс аумағымен толықтай сәйкес келді. 1868 жылы Бұхара әмірлігінің шығыс бөлігі қосылғаннан кейін бірден құрылды. Дәл 1868 жылы Ресей империясының әскерлері Бұхара әмірлігінің ірілігі және маңыздылығы жағынан екінші болған Самарқан қаласын басып алды.
1918 жылы 30 сәуірде облыс Түркістан АКСР құрамына енді. 1924 жылы 27 қазанда Орта Азияны ұлттық-аумақтық межелеудің нәтижесінде Самарқан облысы Кеңес Одағының Өзбек КСР құрамына кірді.
Әкімшілік бөлінісі
XX ғасырдың басында Самарқан облысы 4 уезге бөлінді:
| № | Уез | Уездік қала | Уездік қаланың елтаңбасы | Ауданы, шақырым² | Тұрғындары (1897), адам |
|---|---|---|---|---|---|
| 1 | Жызақ | Жызақ (15 710 адам) |  | 25 812,0 | 222 683 |
| 2 | (10 087 адам) |  | 6 997,6 | 110 006 | |
| 3 | Самарқан (55 128 адам) |  | 7 751,3 | 342 197 | |
| 4 | Хожант | Хожант (30 109 чел.) |  | 20 036,7 | 185 135 |
Әскери губернаторлары
| Т. А. Ә. | Атағы, шені, лауазымы | Лауазымды орындау уақыты |
|---|---|---|
| генерал-лейтенант | ||
| граф, генерал-лейтенант | ||
| генерал-майор | ||
| генерал-лейтенант | ||
| генерал-майор | ||
| генерал-лейтенант | ||
| генерал-лейтенант | ||
| генерал-майор |
Тұрғындары
Статистикалық мәліметтерге сүйенсек, 1887-1888 жылдары Самарқан уезінде 254195 халықтың ішінде өзбектер 186532 адамды (яғни халықтың 73%) құраса, қалған тұрғындары тәжіктер, орыстар, арабтар, ирандықтар және т.б. болды.
1897 жылы Самарқан, Қаттақорған, Хожант және Жызақ уездері кіретін Самарқан облысының халқы 860 021 адам (472 443 еркек және 387 578 әйел), оның ішінде 135 313 адам (75 289 еркек және 60 02 әйел) қалаларда тұрды. Самарқан облысы Ресей империясындағы Түркістан өлкесінің ең тығыз қоныстанған аймағы болды.
1897 жылғы мәліметтер бойынша Самарқан облысы халқының ана тілі бойынша үлестірім мынадай болды: өзбек – 507 587, тәжік – 230 384, қырғыз-қайсақ – 63 091, сарт – 18 073, великорусс, малорусс және белорус – 14 006, парсы – 1723, поляк – 1531, яһуди-тәжік – 1312, татар – 460, неміс – 440, армян – 370, қалғандары – 770.
Самарқан қаласының халқы 1897 жылы 55 128 адамды құрады. 1897 жылғы жағдай бойынша Самарқан қаласы халқының ана тілі бойынша үлестірім мынадай болды: тәжік – 36 845, великорусс, малорусс және белорус – 8 393, өзбек – 5 506, яһуди-тәжік – 1 169, поляк – 1 072, парсы – 866, неміс – 330, сарт – 287, татар – 165, армян – 159, қашғар – 77, қырғыз-қайсақ – 43, қалғандары – 198.
| Уез | өзбектер | тәжіктер | қырғыз-қайсақтар | сарттар | орыстар | |
|---|---|---|---|---|---|---|
| Жалпы облыс | 59,0 % | 26,8 % | 7,3 % | 2,3 % | 2,1 % | 1,5 % |
| Жызақ | 65,2 % | 2,2 % | 23,1 % | … | 7,6 % | … |
| Қаттықорған | 90,9 % | 7,2 % | … | … | … | … |
| Самарқан | 67,6 % | 19,8 % | … | ... | … | 2,4 % |
| Хожант | 33,3 % | 50,9 % | 6,2 % | 7,8 % | … | 1,2 % |
Сілтеме
- Царское Село кітапханасы, Самарқан облысының тарихына арналған кітаптар, PDF (орыс.)
- Түркістан паналаушысы Георгий Арендаренко Мұрағатталған 23 сәуірдің 2014 жылы. (орыс.)
Дереккөздер
- 1887-1888 жылдардағы Самарқан облысының статистикасына арналған материалдар жинағы. 1 шығарылым. Самарқан, 1890, б. 249-250
- Демоскоп Weekly — 1897 жылғы Ресей империясы халқының жалпы санағы. Самарқан облысы, барлығы
- 1897 ж. Ресей империясының бірінші жалпы халық санағы. LXXXIII. Самарқан облысы. Спб., 1905, с. V-VI
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Samarkan oblysy 1887 1919 zhyldary bolgan Resej imperiyasy Tүrkistan olkesinin kuramyndagy әkimshilik birlik Әkimshilik ortalygy oblystagy en iri kala Samarkan kalasy boldy Resej imperiyasynyn oblysySamarkan oblysyEltanbasyӘkimshiligiEl Resej imperiyasyӘkimshilik ortalygySamarkanTarihy men geografiyasyҚurylgan uakyty13 kantar 1887Taratylgan uakyty1919Zher aumagy68 962 km TurgyndaryTurgyny860 021 adam 1897 Samarkan oblysy Ortakkorda Oblys tort uezden turdy olar Zhyzak zhәne Hozhant Tүrkistan olkesinin ontүstik batys boligin 65 20 pen 71 20 sh b zhәne 38 pen 41 s e aralygyn alyp zhatty Soltүstikte soltүstik shygysta zhәne soltүstik batysta Syrdariya oblysymen shygysta Fergana oblysymen batysta zhәne ontүstikte Buhara әmirligimen shektesti TarihySamarkan oblysy 1887 zhyly 13 kantarda kuryldy 1886 zhylgy әskeri mekemege 1741 bujryk sol kezde oblystyk үkimet te kuryldy Bul әkimshilik kurylymnyn izashary Zerafshan okrugi boldy onyn aumagy zhanadan kurylgan oblys aumagymen tolyktaj sәjkes keldi 1868 zhyly Buhara әmirliginin shygys boligi kosylgannan kejin birden kuryldy Dәl 1868 zhyly Resej imperiyasynyn әskerleri Buhara әmirliginin iriligi zhәne manyzdylygy zhagynan ekinshi bolgan Samarkan kalasyn basyp aldy 1918 zhyly 30 sәuirde oblys Tүrkistan AKSR kuramyna endi 1924 zhyly 27 kazanda Orta Aziyany ulttyk aumaktyk mezheleudin nәtizhesinde Samarkan oblysy Kenes Odagynyn Өzbek KSR kuramyna kirdi Әkimshilik bolinisi XX gasyrdyn basynda Samarkan oblysy 4 uezge bolindi Uez Uezdik kala Uezdik kalanyn eltanbasy Audany shakyrym Turgyndary 1897 adam1 Zhyzak Zhyzak 15 710 adam 25 812 0 222 6832 10 087 adam 6 997 6 110 0063 Samarkan 55 128 adam 7 751 3 342 1974 Hozhant Hozhant 30 109 chel 20 036 7 185 135Әskeri gubernatorlary T A Ә Atagy sheni lauazymy Lauazymdy oryndau uakytygeneral lejtenant 01 01 1887 29 01 1891graf general lejtenant 29 01 1891 23 07 1897general major 28 08 1897 02 10 1899general lejtenant 17 10 1899 12 03 1905general major 12 03 1905 02 01 1908general lejtenant 02 01 1908 01 02 1911general lejtenant 09 11 1911 1914general major 1914 1917TurgyndaryStatistikalyk mәlimetterge sүjensek 1887 1888 zhyldary Samarkan uezinde 254195 halyktyn ishinde ozbekter 186532 adamdy yagni halyktyn 73 kurasa kalgan turgyndary tәzhikter orystar arabtar irandyktar zhәne t b boldy 1897 zhyly Samarkan Қattakorgan Hozhant zhәne Zhyzak uezderi kiretin Samarkan oblysynyn halky 860 021 adam 472 443 erkek zhәne 387 578 әjel onyn ishinde 135 313 adam 75 289 erkek zhәne 60 02 әjel kalalarda turdy Samarkan oblysy Resej imperiyasyndagy Tүrkistan olkesinin en tygyz konystangan ajmagy boldy 1897 zhylgy mәlimetter bojynsha Samarkan oblysy halkynyn ana tili bojynsha үlestirim mynadaj boldy ozbek 507 587 tәzhik 230 384 kyrgyz kajsak 63 091 sart 18 073 velikoruss maloruss zhәne belorus 14 006 parsy 1723 polyak 1531 yaһudi tәzhik 1312 tatar 460 nemis 440 armyan 370 kalgandary 770 Samarkan kalasynyn halky 1897 zhyly 55 128 adamdy kurady 1897 zhylgy zhagdaj bojynsha Samarkan kalasy halkynyn ana tili bojynsha үlestirim mynadaj boldy tәzhik 36 845 velikoruss maloruss zhәne belorus 8 393 ozbek 5 506 yaһudi tәzhik 1 169 polyak 1 072 parsy 866 nemis 330 sart 287 tatar 165 armyan 159 kashgar 77 kyrgyz kajsak 43 kalgandary 198 Uez ozbekter tәzhikter kyrgyz kajsaktar sarttar orystarZhalpy oblys 59 0 26 8 7 3 2 3 2 1 1 5 Zhyzak 65 2 2 2 23 1 7 6 Қattykorgan 90 9 7 2 Samarkan 67 6 19 8 2 4 Hozhant 33 3 50 9 6 2 7 8 1 2 SiltemeCarskoe Selo kitaphanasy Samarkan oblysynyn tarihyna arnalgan kitaptar PDF orys Tүrkistan panalaushysy Georgij Arendarenko Muragattalgan 23 sәuirdin 2014 zhyly orys Derekkozder1887 1888 zhyldardagy Samarkan oblysynyn statistikasyna arnalgan materialdar zhinagy 1 shygarylym Samarkan 1890 b 249 250 Demoskop Weekly 1897 zhylgy Resej imperiyasy halkynyn zhalpy sanagy Samarkan oblysy barlygy 1897 zh Resej imperiyasynyn birinshi zhalpy halyk sanagy LXXXIII Samarkan oblysy Spb 1905 s V VI