Серж Азатович Саргсян

Серж Азатович Саргсян (Саргсян; арм. Սերժ Ազատի Սարգսյան, 30 маусым 1954, Степанакерт, Әзірбайжан АКСР КСРО) — Армения саяси, мемлекеттік және әскери қайраткері. 2008 жылдан бері — . 2013 жылы ақпанда 58 пайыз дауыс жинап тағы бес жылдық мерзімге қайта сайланған. Армения Республикасының Президенті (2008 - 2018). Армения Республикасы Үкіметінің Төрағасы 2007 жылғы 4 сәуірден бастап 2008 жылғы 9 сәуірге дейін және 2018 жылдың 17 сәуірінен 23 сәуіріне дейін.

Серж Азатович Саргсян Serzh Sargsyan Սերժ Սարգսյան
Серж Саргсян портрет
Лауазымы
Ту Арменияның 3-ші Президенті Ту
9 сәуір 2008 жыл — 9 сәуір 2018 жыл
Премьер-Министр
Ізашары	Роберт Кочарян
Ізбасары	Армен Саркисян
Ту Арменияның 11-ші және 15-ші Премьер-министрі Ту
17 сәуір 2018 жыл — 21 сәуір 2018 жыл
Президент	Армен Саркисян
Ізашары
Ізбасары
4 сәуір 2007 жыл — 9 сәуір 2008 жыл
Президент	Роберт Кочарян
Ізашары
Ізбасары
Ту Армения Қорғаныс министрі Ту
20 мамыр 2000 жыл — 26 наурыз 2007 жыл
Ізашары
Ізбасары
21 тамыз 1993 жыл — 17 мамыр 1995 жыл
Президент
Премьер-Министр
Ізашары
Ізбасары
Ту Армения Республикасының Ішкі істер министрі
14 қараша 1996 жыл — 15 маусым 1999 жыл
Премьер-Министр	Армен Саркисян
Ізашары
Ізбасары
Ту Ұлттық қауіпсіздік Армения министрі Республикасы
12 ақпан 1995 жыл — 14 қараша 1996 жыл
Президент
Премьер-Министр
Ізашары
Ізбасары
Өмірбаяны
Партиясы	(2006 бастап)
Діні	Армян-Григориан шіркеуі
Дүниеге келуі	30 маусым 1954 (1954-06-30) (70 жас) Әзірбайжан КСР КСРО
Әкесі	Азат Саргсян
Анасы	Нора Саргсян
Жұбайы
Балалары	қыздары: Ануш және Сатеник
Сайты	Government website
Қолтаңбасы
Марапаттары
Серж Азатович Саргсян Ортаққорда
өңдеу

Армян, орыс, ағылшын, сонымен қатар түрік және әзірбайжан тілдерін біледі.

Мансабы

• 1971 жыл—1979 жыл — . Филолог.
• 1972 жыл—1974 жыл — әскери борышын өтеді.
• 1975 жыл—1979 жыл — Ереван электротехникалық зауытында — слесарь.
• 1989 жыл—1993 жыл — -дың өзін-зі қорғау комитеті басшысы .
• 1990 жыл—1993 жыл — Жоғарғы Кеңес депутаты.
• 1993 жыл—1995 жыл — Армения қорғаныс министрі.
• 1995 жыл—1996 жыл — Армения республикасы мемлекеттік қауіпсіздік басқармасының бастығы, сосын Армения қауіпсіздік министрі.
• 1996 жыл—1999 жыл — Армения ішкі істер және ұлттық қауіпсіздік министрі.
• 1999 жыл—2000 жыл — әкімшілігі бастығы.
• 1999 жыл—2007 жыл — Қорғаныс министрі.
• 2007 жыл жыл қараша айынан — төрағасы. кеңесі төрағасы және Армения шахмат федерациясы президенті.
• 2007 жыл—2008 жыл — Армения премьер-министрі.
• 2008 жыл—2018 жыл — Армения президенті.

Экономика

Саргсян және АҚШ Мемлекеттік хатшысы Клинтон Ереванда, 2012 жылғы 4 маусымда

Дмитрий Медведев Арменияда, 20 тамыз 2010 жыл

Саркисянның төрағалығының басталуы Ұлы рецессиямен тұспа-тұс келді. 2009 жылы Арменияның ІЖӨ 14% -дан асты, бұл Дүниежүзілік Банкке сәйкес Балтық жағалауы елдерімен және Украинадан кейінгі жылы әлемдегі бесінші орын алған. 2014 жылы ЖІӨ өсімі шамамен 3% деңгейінде тұрақтанды. 2014 жылы Арменияның ІЖӨ дағдарысқа дейінгі деңгейден төмен. Президенттіктің бірінші мерзімінде ресми кедейлік деңгейі екі есе өсті және 2012 жылы 32,4% жетті. Ресми деректер бойынша, 2008 жылдан 2013 жылға дейінгі аралықта Армениядан шамамен 213 мың адам кеткен .. 2012 жылы Армения индексі бойынша 179 елдің ішінде 39 орынға ие болды Экономикалық еркіндіктің Еуропалық аймағындағы 43 ел арасында 19-шы орын алады.

2013 жылдың қыркүйегінде және Арменияның басшылығымен Армения Еуразиялық экономикалық одаққа Беларусь, Қазақстан және Ресеймен қосылу ниетін жариялады. Еуразиялық экономикалық одақ (ЕАЭО немесе ЕЭО) Беларусь, Қазақстан және Ресейдің экономикалық бірлестігі болып табылады және 2015 жылдың 1 қаңтарынан бастап күшіне енеді. Арменияның Еуразиялық экономикалық одаққа кіруіне бағытталған Ережеге 2014 жылғы 9 қазанда қол қойылды. 2015 жылдың 2 қаңтарында күшіне енеді. 176 млн. адамның бірыңғай бірыңғай нарығы және жалпы ішкі өнімі 4 трлн. АҚШ долларынан асады. ЕАЭО тауарлардың, капиталдың, қызметтердің және халықтың еркін қозғалысын ұсынады және болашақта бірыңғай валютаға және үлкен интеграцияға арналған ережелермен ортақ көлік, ауыл шаруашылығы және энергетикалық саясатты қарастырады..

Сыртқы саясат

Серж Саргсян және Әзербайжан президенті Ильхам Әлиев, 2012 жылғы 23 қаңтар

1979 жылы Степанакерт қалалық коммунистік партиясының жастар қауымдастығы комитетінің төрағасы болған кезде. Содан кейін ол екінші хатшы, бірінші хатшы, Степанакерт қалалық комитетінің үгіт-насихат бөлімінің бастығы, Таулы Қарабақ өңірлік комитетінің коммунистік ұйымдар бөлімшесінің нұсқаушысы, соңынан Таулы Қарабақ аймағының бірінші хатшысы Генрих Погосянның көмекшісі болды. Комитет.

Таулы Қарабақ Республикасында армяндар мен әзірбайжандар арасындағы шиеленіс күшейген кезде Саргсян Таулы Қарабақ республикасының өзін-өзі қорғау күштері комитетінің төрағасы болды және 1990 жылы Армения Жоғарғы Кеңесіне сайланды.

1993-1995 жж. - Таулы Қарабақ республикасының қорғаныс министрі; ол ол кезде Мемлекеттік қауіпсіздік департаментінің бастығы, кейіннен 1996 жылға дейін Таулы Қарабақ Республикасының ұлттық қауіпсіздік министрі болды. 1999-2000 жж. - президент Роберт Кочарянның аппарат басшысы, содан кейін 2007 жылға дейін. Армения Республикасының Қорғаныс министрі. Ол 1999-2007 жылдар аралығында президент Кочарян басқарған Ұлттық қауіпсіздік кеңесінің хатшысы болды. 2007 жылдың 4 сәуірінде Андраник Маргарянның кенеттен қайтыс болуына байланысты Саргсян болып тағайындалды.

Таулы Қарабақ

2008 жылғы 25 қыркүйекте ол Біріккен Ұлттар Ұйымы Бас Ассамблеясының 63-сессиясының Нью-Йорктегі 63-ші сессиясының алдында өзінің алғашқы сөзін айтты. Өз сөзінде ол Оңтүстік Осетиядағы 2008 жылғы қақтығысқа сілтеме жасап, Біріккен Ұлттар Ұйымына қарулы күштермен бүкіл әлемде, оның ішінде Таулы Карабахта болған қақтығыстар. Ол сондай-ақ, Әзірбайжанның әскери дамуы, соғыс риторикасы мен қауіп-қатерлердің артуымен бірге Оңтүстік Кавказда проблемаларды туындататын қауіп-қатерлерді атап өтті.

Саргсян армяндық сыртқы саясаттың негізгі мақсаттарының бірі болып табылатын бұрынғы адамдарымен жүргізілген Таулық Қарабақтың қақтығыстарын бейбіт жолмен шешу саясатын жалғастыруда. Серж Саркисян бірнеше рет мәлімдеді армян жағы мүдделерін қақтығыс әділ және тек қана бейбіт шешім іздеу және ЕҚЫҰ Минск тобы - өміршең формат, оның шеңберінде бейбітшілік келіссөздер жалғастыру керек. Ол Әзербайжанмен келіссөздерді жалғастырды және Әзірбайжан президентімен ЕҚЫҰ Минск тобы шеңберінде бірқатар кездесулер өткізді. 2008 жылғы 2 қарашада Ильхам Алиев пен Серж Саргсян Дмитрий Медведевпен келіссөздер жүргізу үшін Мәскеуге барады. Келіссөздер үш мемлекет басшыларының келіссөздерді жалғастыруға деген ұмтылысын растайтын декларацияға қол қойды. Содан бері екі мемлекет басшылары 2009 жылы Санкт-Петербургте және 2009 жылғы 22 қарашада Мюнхенде бірнеше кездесулер өткізді, онда Президент Әлиев тағы бір рет аймақтағы бақылауды қалпына келтіру үшін әскери күшке баруға бел байлады. келісілген шешімге жету.

Әзірбайжанның арменофобиялық және агрессивті ұстанымы Таулы Қарабақтың Әзірбайжанда болашағы жоқ екеніне деген сенімімізді нығайтады. Оның үстіне, Әзірбайжанның Таулы Қарабах туралы талап етуге ешқандай заңды да, саяси да, моральдық да негізі жоқ.

Саргсян Әзірбайжан тарапын бейбітшілік үдерісіне кедергі келтіргені үшін және ашық армяндарға қарсы тұру үшін айыптайды. Оның айтуынша, Әзірбайжанның «тарихты бұрмалаушылық», «Армения мен армяндарға қарсы дұшпандық насихат» және «әскери өсім» сияқты Әзербайжанға қарсы армян саясатына Әзербайжан бейбітшілікті қаламайтындығын дәлелдейді.

2004 жылы Будапеште НАТО-ның «Бейбітшілік үшін әріптестік» бағдарламасы кезінде армян офицері Гурген Маргарянды қатыгездікпен өлтірген сотталған кісі өлтірген Рамиль Сафаровқа қатысты Әзірбайжанға қарсы армян саясатының ең жарқын көрінісі болды. Әзірбайжан 2012 жылы Сафаров президент Әлиевтің кешіріміне ие болды., сегіз жылдан бері жалақы төлеп, ұлттық қаһарманға айналып, келіссөздер үдерісіне кедергі келтіретін және Сарсянның сөздеріне сәйкес, ксенофобия мен төзімсіздік жағдайында бүкіл ұрпақты тәрбиелейді »</ref>.

Президенттік (2008-2018)

Серж Саргсян 9 сәуірде Ереван опера театрында президент ретінде ант берді. Сайлаудан кейінгі «ауыр оқиғалар» туралы айтқан ол «барлық адамдарды Арменияның татуласуына, дамуына және болашағына жол іздеуге және табуға итермелеуге шақырады». Ол Орталық банк төрағасы болып табылатын және премьер-министр ретінде саяси партияның мүшесі болмаған Тигран Саркисянды тағайындады. «Фридом Хауз» баяндамасына сәйкес, 2011 жылы үкімет сыбайлас жемқорлыққа қарсы тұруға арналған ұзақ мерзімді және жиі қайталанатын уәделерді орындау бойынша нақты қадамдар жасады, ал электронды үкіметтің қызметтері пара алу мүмкіндігін азайтты, ал жаңа ережелер мен қатаң талап қою сыбайлас жемқорлыққа қарсы сот істерін және айыппұлдардың сыбайлас жемқорлықты жою үшін үкіметтің шоғырландырылған күш-жігерінің арқасында Арменияның сыбайлас жемқорлық рейтингі 5,50-ден 5,25-ге дейін жетеді"».

Арменияда Саргсян төрағалығы кезінде сөз бостандығы мен жалпыға ортақ баспасөз еркіндігі туралы жазбалар да жақсарды. Интернет ену күрт өсті - 6,2 пайыз, 2008 жылы 37 пайызға дейін 2011 жылы, блогосфераның қоса алғанда, тез санының өсті интернет-БАҚ, барынша қол жеткізуін ұсыну - 10000-ден астам блогерлер 2011 жылы.

Сайланғаннан кейін Саргсян Ереванда өтетін оппозициялық митингтерге рұқсат берді және Еуропа Кеңесінің оппозицияға қысым жасауын тоқтату туралы талаптарын орындауға уәде берді.

Азаматтық қоғамның жандануы соңғы жылдарда үкіметтік емес ұйымдар санының жоғары деңгейде өсіп келе жатқандығы және азаматтық белсенділердің адам құқықтарын қорғау, қоршаған ортаны қорғау және әлеуметтік салаларда маңызды хабардарлықты арттырудағы табыстарымен айтарлықтай өсті. әділеттілік. Алайда, қоғамдық-насихат әлі мемлекеттік саясат шектеулі әсер етеді.

Түркия

Саргсян АҚШ Мемлекеттік хатшысы мен бірге, 16 мамыр 2016 ж

Саргсян, Доха, Катар, 24 шілде 2017 жыл

2008 жылы бірінші мерзімге президент болып сайланған Саргсян Арменияның Түркияға қатысты саясатын жалғастыруға, 1915 жылғы халықаралық деңгейде тануға ұмтылуды жалғастыра отырып, қатынастарды ешқандай шартсыз қалпына келтіруге уәде берді.

Билікке келген Саргсян «футбол дипломатиясы» деп аталатын саясатты Түркиямен байланыстарды қалыпқа келтіруге қадам жасады. 2008 жылы Саргсян Түркия президенті Абдуллаһ Гүлді Армения мен Түркия арасындағы 2010 FIFA Әлем кубогының іріктеу матчын көруге шақыру туралы тарихи бастама көтерді. Абдуллаһ Гүл Армениядағы ойынға қатысты, ал Серж Саргсян екінші матчты көру үшін Түркияға өзара сапармен келді.

2009 жылғы 10 қазанда Армения мен Түркияның сыртқы істер министрлері екі ел арасында ешқандай шартсыз дипломатиялық қатынастар орнату туралы хаттамаларға қол қойды. Келісім сонымен бірге Армения мен Түркия арасындағы шекараның 1993 жылы жабылғандығын да ескерді. Хаттамаларға Женева қаласында (Швейцария), негізінен АҚШ-тың халықаралық делдалдығы бойынша қол қойылды.

Саргсянның Түркиямен жақындасу саясаты армян халқы арасында даулы реакцияға ие болды. Бір бөлігі шекараны ашуға және Түркия мен сауданы қолдауға бағытталған болса, екінші бөлігі осы қадаммен Армения ең маңызды және стратегиялық мәселелерде Түркияға жеңілдік жасауға мәжбүр болады деп алаңдады. Армянның ықпалды оппозициялық партиялары, ең алдымен Армян төңкеріс федерациясы қазіргі түрік-армян шекарасын мойындауды және хаттамаларда қарастырылған Армян геноцидін зерттейтін тарихшылардың бірлескен комиссиясын құруды ескере отырып, хаттамаға қол қоюға үзілді-кесілді қарсы болды. . Олар бұл қадамдарды сатылым деп санады және хаттамаға қол қоюға қарсы жаппай наразылық акциясын өткізді. Армян диаспорасы да Түркиямен татуласудың бұл түріне қарсы болды (Саргсянның керісінше айтқанына қарамастан), бұл Армян геноцидін халықаралық мойындауға, сонымен қатар Түркиядан келген армяндардың заңды аумақтық талаптарының келешегіне қауіп төндіреді.

Бітімгершілік процесі бір жылдан кейін тоқтатылды, өйткені Түркия парламенті хаттамаларды тараптар алдын-ала келіскендей «ақылға қонымды мерзімде» ратификациялай алмады. «Ешқандай алғышарттар жоқ» қағидасына қарсы Түркия татуласу процесін Таулы Қарабақ жанжалын шешумен байланыстыруды жалғастырды, Армения тарапынан жеңілдіктер күтті, бұл соңғысы үшін қолайсыз болды. Саргсян Армения тарапының татуласу процесін тоқтата тұруын келесі жолмен түсіндірді:

Бір жыл бойы Түркияның жоғары лауазымды шенеуніктері алғышарттар тілінде көпшілік алдында мәлімдемелер жасамады. Бір жыл бойы Түркия уақыттың созылып кетуі және процестің сәтсіз аяқталуы үшін бәрін жасады ... Біз Армения мен Түркия арасындағы диалогтың өздігінен аяқталуы үшін орынсыз әрекеттерді жол берілмейді деп санаймыз; осы сәттен бастап біз қалыпқа келтірудің қазіргі кезеңі аяқталған деп санаймыз »..

Саргсян сонымен бірге Анкараға қарағанда Ереванның Түркия мен қарым-қатынасты қалыпқа келтіру жөніндегі бастамасына берік екенін мәлімдеді.

Еуропа Одағы

Саргсян мен, Еуропалық Комиссияның Президенті, 30 қараша 2012 ж

Президент Саргсян Арменияның ЕО-мен бірнеше жыл бойы терең және жан-жақты еркін сауда аймағын қамтитын қауымдастық туралы келісім жасасу жөніндегі әрекеттерін қолдады. Оның төрағалығымен келісім бойынша келіссөздер аяқталып, Армения алдағы ЕО саммитінде келісімге қол қоюға дайын болды. Алайда президент Саргсян 2013 жылдың қыркүйегінде Мәскеуде президент Владимир Путинмен кездесуден кейін Ресей басқарған Еуразиялық экономикалық одаққа кіруді таңдағанда, саясатты түбегейлі өзгертті. Ресейдің қысымы мен қоқан-лоққысы ЕС-пен келісімді жойды деп кеңінен сенді. Мұндай өзгеріс жасалса да, президент Саргсян әкімшілігі ЕО-ны заң мен басқару саласындағы реформаларды одан әрі жалғастыруға бел буды және бұл Арменияның 2017 жылғы 24 қарашада Еуропалық Одақпен жан-жақты және кеңейтілген серіктестік келісіміне қол қоюына себеп болды. Сахна артында Ресей экономикалық ережелер мәміледен шығарылғаннан кейін Арменияға келісімге қол қоюды мақұлдау.

Армения Премьер-министрі (2018)

Президент Серж Саргсянның қауіпсіздік саясаты жөніндегі халықаралық конференцияда сөйлеген сөзі, 2009 жыл

2018 жылғы 17 сәуірде ол Армения Республикасының Премьер-Министрі болып тағайындалды, ол Ұлттық Жиналысының 97 депутатының 77-ін қолдады. 2015 жылға арналған референдумда Армения Конституциясына енгізілген түзетулерге сәйкес, елдегі басты билеуші болып табылатын премьер-министр болып табылады. парламенттік жүйеге көшу және премьер-министр үшін Саргсян тағайындау астам екі мерзімге атқаруға президенті тыйым Конституцияның тән шектеу еңсеруге тырысып-ақ оның қарсыластары көрген болатын. Осылайша ол Саргсян Оның айтуынша, жылдан бері Армения парламенттік жүйеге көшу жеке премьер-министрі, сондай-ақ ұжымдық көшбасшылық емес билік етеді кейін, бұл көзқарасын қабылдауға емес екенін айтты. «Адамдар билік орнына емес, адамның орнына саяси биліктің орнына адамның билігі болмайтындығын әлі толық мойындаған жоқ. Бұл үшінші мерзім болмайды, бірақ РПА-ның бірінші кезеңі », - деді жаңадан сайланған премьер-министр.

Саргсянды үкімет басшысы лауазымына тағайындау массалық наразылықтарға жол берді, оның басты көшбасшысы оппозициялық блоктың жетекшісі Николя Пашинян болды.

2018 жылдың 23 сәуірінде осы наразылықтар аясында Саргсян отставкаға кетті. Отставкаға кету туралы мәлімдемесінде ол Армениядағы бейбітшілікті ерте белгілеуге тілек білдірді., сондай-ақ, Пашинянның дұрыс екенін айтты, бірақ ол болмады. Премьер-министр қызметінен кеткеннен кейін, ол саяси ықпал етуді жалғастырады - ол парламенттегі көпшілікке ие Арменияның Республикалық партиясының көшбасшысы болып қалады. Бұл көбінесе, республикалықтардың жаңа премьер-министрді тағайындауға мүмкіндік береді. Дегенмен, 25 сәуірде Саргсян РБК жетекшісінің лауазымынан кететінін мәлімдеді. Однако 25 апреля Саргсян заявил, что уйдёт в отставку с поста лидера РПА.

Отбасы

1983 жылы үйленді. Әйелі - Рита Александровна Саргсян, Степанакертте әскери отбасында дүниеге келді. Мамандығы бойынша - музыка мұғалімі.

• Қыздар - Ануш пен Сәтенік.
• Ағайындылар - Александр Саргсян, Левон Саркисян.

Фактілер

Ереван мемлекеттік университетінің Қамқоршылар кеңесінің төрағасы және 2004 жылы сайланған, 2006, 2009, 2011, 2013 және 2017 жылы қайта сайланған армян шахмат федерациясының президенті. Армян тілінен басқа, орыс және ағылшын тілдерін, сондай-ақ түрік және әзірбайжан тілдерін біледі. Армения Президенті сайлауын кейін орыс тілді БАҚ армян, айтылу (кейде емлесін «Саргсян» пайдаланылған) нормаларына сәйкес, «Саргсян» деп оның атын тарататын талап етті. Бұл мәселе бойынша Армения Сыртқы істер министрлігінің мәлімдемесінде Мемлекет басшысының аты Армян тілінің Саргистің атауынан шыққандығына және армян тілінің ережелеріне сәйкес білім беруінде дауыстың «және» дыбысын жоғалтуына байланысты болды. жағдайда 2003 жылы болды, өйткені WikiLeaks сайты Армян президенттің атына американдық дипломаттардың құпия құжаттарды деп аталатын құжаттар, айтуынша, Армения Иранға қару сатуға тыйым салу Джон Негропонте ультиматума хабарды жіберді. Құжаттар бойынша бұл қару Иракта американдық жауынгерлердің өліміне және жарақатына себеп болды.

Марапаттар мен атаулар

• Бірінші сыныптық комбат крестінің ордені
• Ұлы Тиграның ордені
• Арцахтың батыры
• Құрметті Легион ордені Ұлы Крест кавалері (Франция, 2011)
• Ұлы Крест кавалері Құрмет ордені (Франция, 2014)
• Алтын бұтақ ордені (Грузия, 2009)
• Құрмет ордені (Грузия, 2008)
• Ханзада Ярослав І дәрежелі І дәрежелі ордені (Украина, 2011 ж., Шілде)
• Мерито Мелитенсидің Құрмет белгісінің тізбегі (Мальта ордені, 2016)
• «Астанаға 10 жыл» медалі (Қазақстан)
• Ресей Федерациясы мен Армения Республикасының Калининград облысындағы экономикалық, ғылыми, білім беру және мәдени байланыстарды орнатудағы айрықша еңбегі үшін «Калининград облысының еңбегі үшін» ордені (2009 ж.
• Американдық - Армян-американ қатынастарын дамыту үшін (2011) Ұлттық Этика Коалициясынан Эллис аралдарының құрметті медалі
• Бейжің университетінің құрметті профессоры

Дереккөздер

1. Армения сайлауында Саркисянның жеңгені хабарланды
2. Acting PM Karapetyan will start talks over candidates for PM on April 25  (ағыл.).
3. Президент Армении в интервью турецкому журналисту признал, что владеет Әзірбайжанским языком. «Новости-Әзірбайжан» (29/ 01/ 2009). Басты дереккөзінен мұрағатталған 19 ақпан 2012.
4. Armenia's GDP contracts by 14.4% in 2009: Statistics, arka.am (2 February 2010).
5. Armenia Overview. Worldbank.org. Тексерілді, 15 қараша 2017.
6. Poverty Rate in Armenia Nearly Doubles,  (26 November 2013).
7. Սպիտակ ջարդ` 100-րդ տարելիցի նախօրեին  (арм),  (6 February 2014).
8. "2012 Index of Economic Freedom" Мұрағатталған 24 қыркүйектің 2015 жылы., The Heritage Foundation.
9. Giorgi Lomsadze: Will Karabakh "Join" Russia's Customs Union?. Тексерілді, 10 желтоқсан 2013.
10. Archived copy. Басты дереккөзінен мұрағатталған 17 сәуір 2016. Тексерілді, 9 сәуір 2016.
11. GDP, PPP (current international $).
12. Belarus to benefit from Eurasian Economic Union. Тексерілді, 14 шілде 2014.
13. Russia, Kazakhstan, Belarus form Eurasian Economic Union, Washington Post (29 May 2014). Тексерілді 1 маусымның 2014.
14. Eurasian Economic Union to have common currency in 5–10 years. Тексерілді, 26 шілде 2014.
15. Statement by President Serzh Sargsyan at the General Debate of the 63rd session of the general assembly. President.am (25 September 2008). Басты дереккөзінен мұрағатталған 17 қазан 2008. Тексерілді, 11 сәуір 2009.
16. Foreign policy. Ministry of Foreign Affairs of the Republic of Armenia.
17. "Azerbaijan military threat to Armenia." . 22 November 2009. Retrieved 23 November 2009.
18. Marianna Grigoryan. The Other Sargsyan: PM Tigran in, political "independent" to lead government, ArmeniaNow (11 April 2008). Тексерілді 11 сәуірдің 2008.
19. Serzh Sargsyan: Azerbaijan forgets who was asking for truce and who was first to sign truce. Panorama.am (19 December 2012). Retrieved on 21 June 2014.
20. Армения президенті Назарбаевқа телефон соқты
21. Nations in Transit 2012: Armenia(қолжетпейтін сілтеме). Freedomhouse.org. Retrieved on 21 June 2014.
22. Astghik Bedevian. Thousands Rally In Yerevan With Rare Government Consent, ArmeniaLiberty/Radio Free Europe (21 April 2008). Тексерілді 21 сәуірдің 2008.
23. Hovannes Shoghikian and Emil Danielyan. Sarkisian Pledges To Meet Council Of Europe Demands, ArmeniaLiberty/Radio Free Europe (25 April 2008). Тексерілді 25 сәуірдің 2008.
24. Emil Danielyan. Sarkisian Reaffirms Armenian Policy On Turkey, ArmeniaLiberty/Radio Free Europe (24 April 2008).
25. Edward Nalbandian: Serzh Sargsyan's 'football diplomacy' is a wise and justified initiative Мұрағатталған 12 наурыздың 2016 жылы.. Arminfo.am. 4 March 2008.
26. "Serzh Sargsyan Goes to Turkey for 'Football Diplomacy'". English.pravda.ru (14 October 2009). Retrieved on 21 June 2014.
27. Armenia and Turkey normalize ties. BBC News (10 October 2009). Retrieved on 21 June 2014.
28. Historic Step: Armenia-Turkey protocols signed; await ratification Мұрағатталған 12 желтоқсанның 2019 жылы.. Armenianow.com (1 March 2008). Retrieved on 21 June 2014.
29. Dashnaks Plan More Protests Against Turkish-Armenian Protocols. Radio Free Europe/Radio Liberty (14 December 2009). Retrieved on 21 June 2014.
30. Armenian-Turkish Protocols To Confirm Kars Treaty. Asbarez.com (25 September 2009). Retrieved on 21 June 2014.
31. Armenia Signs Landmark Agreement with EU. Justin Burke. Тексерілді, 23 сәуір 2018.
32. Serzh Sargsyan: Armenia-EU partnership is a success story. Тексерілді, 23 сәуір 2018.
33. Armenia: This Time, EU Deal Meets Russian Approval. Justin Burke. Тексерілді, 23 сәуір 2018.
34. EU, Armenia Ink Partnership Pact As Eastern Partnership Summit Concludes. Тексерілді, 23 сәуір 2018.
35. Третий срок. Премьером Армении избран Серж Саргсян, Корреспондент.net (17 сәуір 2018). Тексерілді 23 сәуірдің 2018.
36. Саргсян: Начался не мой третий, а первый срок правления Республиканской партии Армении, News.am (17 сәуір 2018). Тексерілді 23 сәуірдің 2018.
37. Премьер Армении подал в отставку после протестов,  (23 сәуір 2018). Тексерілді 23 сәуірдің 2018.
38. Саргсян подал в отставку с поста премьер-министра Армении,  (23 сәуір 2018). Тексерілді 23 сәуірдің 2018.
39. Серж Саргсян уйдет с поста председателя Республиканской партии Армении,  (26 сәуір 2018). Тексерілді 27 сәуірдің 2018.
40. Рита Саргсян Первая леди Армении Мұрағатталған 7 қыркүйектің 2018 жылы.
41. Кряквин, Дмитрий. 15 золотых трансферов, Официальный сайт  (2 мамыр 2014). Тексерілді 23 сәуірдің 2018.
42. Президент Армении в интервью турецкому журналисту признал, что владеет азербайджанским языком. «Новости-Азербайджан» (29/ 01/ 2009). Басты дереккөзінен мұрағатталған 19 ақпан 2012.
43. US embassy cables: US fury at Armenia over arms transfers to Iran
44. Биография на сайте www.hhk.am Мұрағатталған 27 ақпанның 2009 жылы.
45. Президент Франции наградил Сержа Саргсяна Большим Крестом Ордена Почетного легиона на ИА REGNUM
46. Президент Армении награждён государственной наградой Грузии — орденом Золотого руна(қолжетпейтін сілтеме)
47. Panorama //С.Саргсян — первый иностранный президент, награждённый Медалью Почета «Элис айланд» США
48. Президенту Армении присвоено звание почетного профессора Пекинского университета

Сыртқы сілтемелер

Саяси қызметтері
Ізашары: Роберт Кочарян	3-ші Армения президенті 2008—2018	Ізбасары: Армен Саркисян
Ізашары:	Армения премьер-министрі 2018—2018	Ізбасары:
Ізашары:	Армения премьер-министрі 2007—2008	Ізбасары:
Ізашары:	Армения Қорғаныс министрі 2000—2007	Ізбасары:
Ізашары:	Армения Республикасының Ішкі істер министрі 1996—1999	Ізбасары:
Ізашары:	Ұлттық қауіпсіздік Армения министрі Республикасы 1995—1996	Ізбасары:
Ізашары:	Ұлттық қауіпсіздік Армения министрі Республикасы 1993—1995	Ізбасары: