Бру (өзінің атауы - «орманда тұратын адам») — Вьетнамда және Лаоста тұратын халық, таулы кхмер тобының халқы. Жалпы саны 45 мыңға жуық адам. Ванкьеу, кхао, чи және меконг субэтникалық топтарын қамтиды. Чи мен макоонг Лаоста "со" ("саудагерлер") деген атпен танымал.
Бру | |
вьетн. Người Bru - Vân Kiều | |
Ең көп таралған аймақтар | |
---|---|
Вьетнам | 40 000 |
Лаос | 5 000 |
Тілдері | |
Діні | |
Этногенезі
Брулар тоғызыншы және он үшінші ғасырлар арасында гүлденген және қазіргі Таиланд, Камбоджа, Лаос және оңтүстік Вьетнамды қамтитын ұлы Кхмер империясының ұрпақтары. Тайлар мен вьетнамдықтар жаулап алғаннан кейін оның күші төмендеді. Шамамен 400 жыл бұрын бруларды тай тілінде сөйлейтін халықтар Лаостың солтүстігіндегі ең жақсы аңғарлардан оңтүстікке қарай ығыстырған. Бру сөзі сөзбе-сөз аударғанда «тау» дегенді білдіреді. Бұл атау олардың қазіргі географиялық орналасуына байланысты қойылса керек.
Тілі
Тілі , әрбір субэтникалық топтың өз диалектісі бар. Лаос және вьетнам тілдері де кеңінен таралған.
Діні
Брулар негізінен анимизмге сенеді, бірақ кейбіреулері (әсіресе Таиландта) тхеравада буддизмін ұстанады, олар анимизммен қатар, күріш рухтарына және от рухтарына табынуды қамтиды.
Таралуы
Вьетнамда олар оның орталық бөлігінде Лаоспен шектесетін таулы аймақтарда - Куангбинь, Куангчи, Даклак и Тхыатхьен-Хюэ провинцияларында, Лаоста - Кхаммуан (Буалапха аймағы) және Саваннакхет (Сепон аймағы) провинцияларында тұрады.
Тарихы
Зерттеушілердің пікірінше Брулардың ата-бабалары шамамен 9-шы және 13-ші ғасырларда Камбоджаның, Лаостың және Таиландтың үлкен бөліктерін басқарған Ангкор Хх патшалығының мүшелері болды деп санайды. Ол сондай-ақ мон-кхмер тілдері мен бру арасындағы қарым-қатынасқа негізделген. Вьетнам соғысы кезінде қақтығыстың салдарынан зардап шегуге мәжбүр болды.
Вьетнам соғысы кезінде және одан кейін Таиландтың бру халқы Тай жергілікті үкіметіне қарсы әрекеттерге белсенді түрде қатысты. Таиландтың орталық үкіметі бұл әрекеттермен күресіп, Таиландтың әскери қатысуын арттырды. Вьетнамда соғыс кезінде бру халқы (Вьетнам тілінде Vin Kia деп аталады) Виет мин қозғалысына және кейінірек Вьетнам Халық Республикасына айтарлықтай қолдау көрсетеді. Кейінірек олар президент Хо Ши Минге алғысын білдіру үшін «Хо» сөзін қабылдады.
Кәсібі
Негізгі кәсібі – қолмен атқарылатын ауыл шаруашылығы (күріш, жүгері, бұршақ). Дәстүрлі кәсіптері балық аулау, терушілік, аңшылық, қолөнер – тоқымашылық. Брулар сонымен қатар сабан төсеніштерін жасауды қамтитын әртүрлі қолөнер жұмыстарына қатысады. Брулар тұратын аймақтарды дамыту үшін жағдайлар бар, бірақ бұл аймақтарда даму үшін тиісті инфрақұрылым жоқ. Соңғы жобалар, соның ішінде резеңке, кофе, темекі және мақта өсіру, осы жағдайларға байланысты қиындықтарға тап болуда. Таиландта солтүстік-шығыс аймағындағы дамуы бру тұрғындары арасында біршама жақсы экономикалық дамуға әкелді.
Өмір салты
Әрбір Бру ауылы басқа ауылдардан салыстырмалы түрде тәуелсіз. Басшының жетекшісі (дәстүрлі аймақтарда ол көбінесе ауылдың кеңесшісі болып табылады) қауымдастықты басқарады. Таиландта ауыл басшысын ауылдың (әдетте ер адамдар) мүшелері сайлайды. Лаоста ауыл ақсақалдары мемлекеттік басқаруға біріктірілді.
Брулар - патриархалды қоғам, онда ерлердің мәртебесі отбасының әйелдеріне қарағанда жоғары, ал егде жастағы мүшелер өздерінің кіші әріптестерінен жоғары мәртебеге ие.
Елді мекендері мен дәстүрлі баспаналары
Брю этникалық тобының көпшілігі төбелерде, өзендердің немесе бұлақтарға жақын тау беткейлерінде тұрады. Ауылдарда үйлер әртүрлі орналасады, сондықтан жоғарыдан эллипс немесе шеңбер сияқты көрінетін ауылдар бар. Әр ауылда бір немесе бірнеше рудың өкілдері тұрады. Үйлері қадаларда орналасқан, төбесі шатырлы, маңдайшасында құс немесе буйвол мүйізі бар.
Дәстүрлі киімдері
Брулардың дәстүрлі киімдері ағаш қабығынан, талшықтарынан жасалған жабынды киімдер, қазіргі заманғы киімдері - матадан жасалған киімдер. Бетке татуировка жасау, тістерді қарайту дәстүрі сақталған.
Дәстүрлі тағамдары
Негізгі дәстүрлі тағамдары – күріш пен жүгері.
Фольклоры
Брулар музыка мен биді жақсы көреді. Олар музыкалық және әр түрлі аспаптарды, соның ішінде кастанеттерді, барабандарды, гонгтарды және қарапайым және дәстүрлі аспаптарды жақсы игерген.
Сілтеме
- Ортаққорда бұған қатысты медиафайлдар бар: Бру
Дереккөздер
- Бру. Тексерілді, 17 шілде 2024.
- Бру. Тексерілді, 17 шілде 2024.
- Таиландтағы Брулар. Тексерілді, 18 шілде 2024.
- Бру. Тексерілді, 17 шілде 2024.
- Бру сөзінің мағынасы. Тексерілді, 17 шілде 2024.
- Бру. Тексерілді, 18 шілде 2024.
- Бру. Тексерілді, 17 шілде 2024.
- Әлем халықтарының энциклопедиясы. Бру. Тексерілді, 17 шілде 2024.
- Бру. Тексерілді, 18 шілде 2024.
- Бру. Тексерілді, 18 шілде 2024.
- Бру. Тексерілді, 18 шілде 2024.
- Бру. Тексерілді, 18 шілде 2024.
- Бру. Тексерілді, 18 шілде 2024.
Бұл — мақаланың бастамасы. Бұл мақаланы толықтырып, дамыту арқылы, Уикипедияға көмектесе аласыз. Бұл ескертуді дәлдеп ауыстыру қажет. |
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Bru ozinin atauy ormanda turatyn adam Vetnamda zhәne Laosta turatyn halyk tauly khmer tobynyn halky Zhalpy sany 45 mynga zhuyk adam Vankeu khao chi zhәne mekong subetnikalyk toptaryn kamtidy Chi men makoong Laosta so saudagerler degen atpen tanymal Bruvetn Người Bru Van KiềuEn kop taralgan ajmaktar Vetnam40 000 Laos5 000Tilderi vetnam tiliDinibuddizmEtnogeneziBrular togyzynshy zhәne on үshinshi gasyrlar arasynda gүldengen zhәne kazirgi Tailand Kambodzha Laos zhәne ontүstik Vetnamdy kamtityn uly Khmer imperiyasynyn urpaktary Tajlar men vetnamdyktar zhaulap algannan kejin onyn kүshi tomendedi Shamamen 400 zhyl buryn brulardy taj tilinde sojlejtin halyktar Laostyn soltүstigindegi en zhaksy angarlardan ontүstikke karaj ygystyrgan Bru sozi sozbe soz audarganda tau degendi bildiredi Bul atau olardyn kazirgi geografiyalyk ornalasuyna bajlanysty kojylsa kerek TiliTili әrbir subetnikalyk toptyn oz dialektisi bar Laos zhәne vetnam tilderi de keninen taralgan DiniBrular negizinen animizmge senedi birak kejbireuleri әsirese Tailandta theravada buddizmin ustanady olar animizmmen katar kүrish ruhtaryna zhәne ot ruhtaryna tabynudy kamtidy TaraluyVetnamda olar onyn ortalyk boliginde Laospen shektesetin tauly ajmaktarda Kuangbin Kuangchi Daklak i Thyathen Hyue provinciyalarynda Laosta Khammuan Bualapha ajmagy zhәne Savannakhet Sepon ajmagy provinciyalarynda turady Bru halky dәstүrli tүrde koldanatyn zattar TarihyZertteushilerdin pikirinshe Brulardyn ata babalary shamamen 9 shy zhәne 13 shi gasyrlarda Kambodzhanyn Laostyn zhәne Tailandtyn үlken bolikterin baskargan Angkor Hh patshalygynyn mүsheleri boldy dep sanajdy Ol sondaj ak mon khmer tilderi men bru arasyndagy karym katynaska negizdelgen Vetnam sogysy kezinde kaktygystyn saldarynan zardap sheguge mәzhbүr boldy Vetnam sogysy kezinde zhәne odan kejin Tailandtyn bru halky Taj zhergilikti үkimetine karsy әreketterge belsendi tүrde katysty Tailandtyn ortalyk үkimeti bul әrekettermen kүresip Tailandtyn әskeri katysuyn arttyrdy Vetnamda sogys kezinde bru halky Vetnam tilinde Vin Kia dep atalady Viet min kozgalysyna zhәne kejinirek Vetnam Halyk Respublikasyna ajtarlyktaj koldau korsetedi Kejinirek olar prezident Ho Shi Minge algysyn bildiru үshin Ho sozin kabyldady KәsibiNegizgi kәsibi kolmen atkarylatyn auyl sharuashylygy kүrish zhүgeri burshak Dәstүrli kәsipteri balyk aulau terushilik anshylyk koloner tokymashylyk Brular sonymen katar saban tosenishterin zhasaudy kamtityn әrtүrli koloner zhumystaryna katysady Brular turatyn ajmaktardy damytu үshin zhagdajlar bar birak bul ajmaktarda damu үshin tiisti infrakurylym zhok Songy zhobalar sonyn ishinde rezenke kofe temeki zhәne makta osiru osy zhagdajlarga bajlanysty kiyndyktarga tap boluda Tailandta soltүstik shygys ajmagyndagy damuy bru turgyndary arasynda birshama zhaksy ekonomikalyk damuga әkeldi Өmir saltyӘrbir Bru auyly baska auyldardan salystyrmaly tүrde tәuelsiz Basshynyn zhetekshisi dәstүrli ajmaktarda ol kobinese auyldyn kenesshisi bolyp tabylady kauymdastykty baskarady Tailandta auyl basshysyn auyldyn әdette er adamdar mүsheleri sajlajdy Laosta auyl aksakaldary memlekettik baskaruga biriktirildi Brular patriarhaldy kogam onda erlerdin mәrtebesi otbasynyn әjelderine karaganda zhogary al egde zhastagy mүsheler ozderinin kishi әriptesterinen zhogary mәrtebege ie Eldi mekenderi men dәstүrli baspanalary Bryu etnikalyk tobynyn kopshiligi tobelerde ozenderdin nemese bulaktarga zhakyn tau betkejlerinde turady Auyldarda үjler әrtүrli ornalasady sondyktan zhogarydan ellips nemese shenber siyakty korinetin auyldar bar Әr auylda bir nemese birneshe rudyn okilderi turady Үjleri kadalarda ornalaskan tobesi shatyrly mandajshasynda kus nemese bujvol mүjizi bar Dәstүrli kiimdegi Bru Kheshani murazhajyndagy manekender Dәstүrli kiimderi Brulardyn dәstүrli kiimderi agash kabygynan talshyktarynan zhasalgan zhabyndy kiimder kazirgi zamangy kiimderi matadan zhasalgan kiimder Betke tatuirovka zhasau tisterdi karajtu dәstүri saktalgan Dәstүrli tagamdary Negizgi dәstүrli tagamdary kүrish pen zhүgeri Folklory Brular muzyka men bidi zhaksy koredi Olar muzykalyk zhәne әr tүrli aspaptardy sonyn ishinde kastanetterdi barabandardy gongtardy zhәne karapajym zhәne dәstүrli aspaptardy zhaksy igergen SiltemeOrtakkorda bugan katysty mediafajldar bar BruDerekkozderBru Tekserildi 17 shilde 2024 Bru Tekserildi 17 shilde 2024 Tailandtagy Brular Tekserildi 18 shilde 2024 Bru Tekserildi 17 shilde 2024 Bru sozinin magynasy Tekserildi 17 shilde 2024 Bru Tekserildi 18 shilde 2024 Bru Tekserildi 17 shilde 2024 Әlem halyktarynyn enciklopediyasy Bru Tekserildi 17 shilde 2024 Bru Tekserildi 18 shilde 2024 Bru Tekserildi 18 shilde 2024 Bru Tekserildi 18 shilde 2024 Bru Tekserildi 18 shilde 2024 Bru Tekserildi 18 shilde 2024 Bul makalanyn bastamasy Bul makalany tolyktyryp damytu arkyly Uikipediyaga komektese alasyz Bul eskertudi dәldep auystyru kazhet