Үнді Ганг жазықтығы Һинди тілінде Sindh Ganga ka Maidan солтүстік және шығыс Үндістанның Пәкістанның халық ең тығыз қоны

Үнді-Ганг жазықтығы (Һинди тілінде: Sindh Ganga ka Maidan) солтүстік және шығыс Үндістанның, Пәкістанның халық ең тығыз қоныстанған аймақтарын және түгел дерлік қамтып жатқан ауқымды және топырағы құнарлы аллювийлі жазықтық. Бұл аймақ өзін сумен қамтамасыз ететін және Ганг өзендерінің аттарымен аталған.

Үнді-Ганг жазықтығы солтүстік жағынан Гималай тауларымен шектелген. Оның көптеген өзендері Гималайдан бастау алады. Екі үлкен өзен жүйесінің бүкіл аймаққа алып келетін құнарлы аллювиінің көзі де сол. Жазықтықтың оңтүстік жағы Виндхъя және Сатпура тау жотасымен және Чота Нагпур платосымен көмкерілген. Батысында Иран платосы орналасқан.

Бұл аймақ Жер ғаламшарындағы ең тығыз қоныстанған аймақтардың бірі. Онда шамамен 900 миллион адам тұрады, бұл бүкіл Жер тұрғындарының 1/8-ін құрайды.

Топографиясы

Жазықтықтың топографиясы жалпы алғанда біркелкі, оны түрлендіріп тұратын жайылмалардың тік жарлары, өзен арнасының өзгеріп тұрулары және өзендердің эрозия тудырып, жер бедерін өзгертетін басқа да әрекеттері.

«Терай» деп аталатын жер бедерінің бір түрі Үнді-Ганг жазықтығының солтүстік шекарасын құрайды. Гималай тауларының етектері жазықтықпен тоғысатын жерлерде тау өзендері алып келген ірі түйіршікті құмнан және малта тастардан кішкене төбелер құралған, оларды жергілікті тұрғындар «ғар» деп атайды (Һинди тілінде ол үй дегенді білдіреді).

Бұл аймақта жер асты суы жазықтық басталатын жерден бастап ағады да, өзен бойындағы көптеген жерлерді батпақтарға айналдырады. Жазықтықтың оңтүстік шекарасы Раджастхан штатындағы Тар шөлінің шетімен өтеді, содан соң шығысқа қарай бұрылып, жапсарлас созылып, жетіп тіреледі. Төбелердің биіктігі 300-ден 1200 метрге дейін өзгеріп отырады, әрі төбелердің жалпы алғанда батыс-шығыс бағытында созылып жатыр.

Деккан үстірті солтүстік және оңтүстік екі бөліктен тұрады. Солтүстік бөлігі шығыс Раджастхандағы Аравалли қыраты арқылы өтеді. штатындағы оңтүстік бөлігі, одан ары оңтүстікте жатқан түйіседі.

Бөлімдері

Кейбір географтар Үнді-Ганг жазықтығын мынадай бірнеше бөлікке бөледі: Инд өзенінің аңғары, Пенджаб жазықтығы, Һариана жазықтығы және Ганг өзенінің орта және төмен ағысы. Бұл бөлімдеу судың молшылығына негізделген.

Тағы бір анықтама бойынша, Үнді-Ганг жазықтығын екі су жинау алабына бөліп отыр. Оның батыс бөлігі Пенджаб жазықтығынан және Һариана жазықтығынан, шығыс бөлігі Ганг-Брахмапутра су жинау алабынан тұрады. орташа биіктігі бар болғаны 300 метр шамасында ғана, сондықтан сырт көзге Үнді-Ганг жазықтығының осы екі алапқа бөлініп отырғандығы біліне бермейді. , Беас, өзендері Пенджаб жазықтығын да, Һариана жазықтығын да сумен қамтамасыз етеді. Суды ауыл шаруашылығында көп қолдана бергеннің нәтижесінде Үндістанның штатында және Пәкістанның Инд өзенінің аңғарында ағып өтетін судың деңгейі айтарлықтай төмендеді.

Ганг өзенінің орта ағысы батыста өзенінен шығыста Батыс Бенгал штатына дейін созылып жатыр. Ганг өзенінің ортаңғы ағысына қарағанда оның төменгі ағысында және аймағында өсімдік дүниесі әлдеқайда бай.

Гангтың төменгі ағысының басым бөлігі Батыс Бенгалия арқылы өтіп, одан әрі Баңладештің жері арқылы жалғасады. өзенімен қосылғаннан кейін екі өзен құрайды.

өзені Тибетте деген атпен бастау алып, Үндістанның және Ассам штаттары арқылы өтіп, Баңладешке өтеді.

Ауқымы

Үлкен жазықтық болғандықтан оның ауқымы түрлі дерек көздерінде түрліше көрсетіледі. Шамамен алғанда, Үнді-Ганг жазықтығы мына аймақтардың арасында орналасқан:

Солтүстікте – Кашмир;
Батыста – Пәкістанның Пенджаб аймағы және қыраты, аймағы;
Шығыста – Гималай тауларының етегі;
Оңтүстікте – және .

Құнарлы аймағы осы жазықтықтың Непалдық бөлігіне жатады. Жазықтықты айналай ағып жатқан өзендер: Беас, , Ченаб, Ганг, , , , және . Топырағы өзендер ағызып әкелетін тұнбаға бай, сол себепті жазықтық дүние жүзіндегі ең көп өңделетін аймақтардың бірі болып табылады. Тіпті ауылдық жерлерде халықтың орналасу тығыздығы өте жоғары.

Ауыл шаруашылығы

Үнді-Ганг жазықтығында ауыл шаруашылығының негізі — ауыспалы егіс тәсілімен күріш және бидай дақылдарын өсіру. Сонымен бірге жүгері, және мақта да өсіріледі.

Егістіктерге жаңбыр суының негізгі көзі — , ол жалпы ауыл шаруашылығын сумен жеткілікті мөлшерде қамтамасыз етеді. Гималай тауларынан ағатын көптеген өзендер суармалы егіншіліктің негізі болып табылады.

20 ғасырдың 70-ші жылдарына дейін Үнді-Ганг жазықтығының ауыл шаруашылығы тұрғындарын азық-түлікпен әзер дегенде қамтамасыз етіп келді. 60-шы жылдары басталған Жасыл революцияның нәтижесінде бұл жағдай түзелді.

Су қорларының тапшылығы

Халық санының қарқынды өсуінің себебінен және жаңбыр әкелетін муссондар мен Гималайдан ағып келетін қар суының мөлшеріне әсер ететін ғаламдық жылынудың себебінен бұл аймақта болашақта су тапшылығы шиеленісе бастауы мүмкін.

Тарихы

Бұл аймақ көне Үндістанның бесігіне айналған әйгілі. Жерінің жалпақ та құнарлы болғаны түрлі империялардың пайда болып, дамуына қолайлы жағдай жасады. Солардың ішінде , , , , және , олардың әрқайсысының демографиялық және саяси орталықтары дәл осы Үнді-Ганг жазықтығында орналасқан болатын. Үнді тарихының және кезеңдерінде бұл аймақ (Арялардың елі) деп аталды. Ол ел батысында Үнді өзенімен, оңтүстігінде Виндхъя таулы қыратымен шектесіп жатты. Ислам дәуірінде осы жерді жаулап алған түркі билеушілері парсы тіліндегі «Һинд» жер-су атауына негізделіп оны Һиндустан деп атай бастады (яғни «Үнді өзенінің елі»). Бұл атау кейінірек бүкіл Үндістанға қатысты қолданылатын болды, бірақ тіпті қазірге дейін осында сөйленетін хинди және урду тілдері мен сол тілде сөйлейтін мәдениет «һиндустани» деп аталады.

Кейінірек Британия отары болған кезде де, тәуелсіздік алғаннан кейін де Үндістанның демографиялық және саяси орталығы осы жазықтық болып қала берді.

Тілдері

Үнді-Ганг жазықтығында сөйленетін тілдердің басым көпшілігі жатады. Шығу тегі бір туыстас тілдер болғандықтан олар бір-бірімен құрайды.

Қалалары

Үнді-Ганг жазықтығының ең үлкен қалаларының ішінде , , Дакка, , , , Карачи, , , , , Мултан, , -Исламабад және . Бұл аймақта қалалардың тығыз орналасқаны сонша, бір қаланың бітіп, көршілес қала басталатын шекараны дәл басып айту кейде қиын.

Әкімшілік бөліктері

Үнді-Ганг жазықтығының шекараларын нақты белгілеу мүмкін болмағандықтан қай әкімшілік аймақтардың оған кіретінін нақты айту да мүмкін емес.

Мына аймақтар толығымен немесе жерінің жартысынан көбі осы жазықтықта орналасқан:

Бангладеш (Елдің басым бөлігі осы жазықтықта орналасқан)
Үндістан
Непал
Пәкістан

Төмендегі әкімшілік аймақтардың шағын бөлігі жазықтықтың жерінде орналасқан: