Ассам ( ассам тілінде - অসম, хинди असम) — Үндістанның солтүстік-шығысындағы штат. Аймақ әлемге аты шыққын "Ассам шайымен" белгілі.
Үндістанның штаты | |||
Ассам | |||
ассам тілінде - অসম хинди असम | |||
| |||
Әкімшілігі | |||
---|---|---|---|
Әкімшілік орталығы |
| ||
Губернатор | Джанаки Баллабх Патнаик | ||
Бас министрі | Тарун Гогой | ||
Тарихы мен географиясы | |||
Координаттары | 26°08′ с. е. 91°46′ ш. б. / 26.14° с. е. 91.77° ш. б. (G) (O) (Я)Координаттар: 26°08′ с. е. 91°46′ ш. б. / 26.14° с. е. 91.77° ш. б. (G) (O) (Я) | ||
Жер аумағы | 78 438 км² (16 орын) | ||
Ірі қаласы |
| ||
Басқа ірі қалалары |
| ||
Тұрғындары | |||
Тұрғыны | 31 169 272 адам (2011)(14 орын) | ||
Тығыздығы | 397,37 адам/км² (15 орын) | ||
Ресми тілдері | , бодо, карби | ||
Сандық идентификаторлары | |||
Аббревиатура | IN-AS | ||
ISO 3166-2 коды | IN-AS | ||
assamgovt.nic.in | |||
| |||
Координаттар: 26°08′ с. е. 91°46′ ш. б. / 26.14° с. е. 91.77° ш. б. (G) (O) (Я) |
Тарихы
Ертеде және орта ғасырдың басында Ассам және Прагджьотиша, Камарупа деп аталған. 6-7 ғасырда қосылып, дербес феодалдық мемлекет болды. 13 ғ. Ассамды Бирманы мекендеген жаулап алды. Мұнда 1792-94 ж. Англия, ал 19 ғасырдың басында Бирма үстемдік етті. 1824-26 ж. болған нәтижесінде Ассам жері ағылшындық Үндістанға қосылып, 1921 жылдан оның провинциясы болды. Ұлттық-азаттық күресінің нәтижесінде 1947 ж. Үндістанның тәуелсіздігі жарияланып, ол екі мемлекетке (Үндістан және Пәкістан) бөлінгеннен кейін, Ассам (Пәкістанға қосылған Силхет округін есептемегенде) 1950 ж. Үндістан Республикасының штаты болды.
Географиясы
Жер аумағы 78 438 кm². етегінде, негізінен өзенінің алабына орналасқан. Астанасы - , ірі қаласы — . Халқы — 31 169 272 человек (14-ші орын; 2011 ж.). Олардың 50%-тен астамы ассамдықтар, 18 %-ы бенгалдықтар.
Жерінің оңтүстігін Лушан тауы (2157 м-ге дейін), орталық бөлігін Ассам таулары, солтүстігін Брахмапутра өзені бойындағы ойпат алып жатыр. Жер сілкіну жиі болып тұрады. Климаты - тропиктік, муссондық, жазы жаңбырлы. Ауаның орташа температурасы қаңтарда +13 °С, мамырда +26°С. Жаздық жауын-шашын мөлшері 2000 мм. Жерінің 1/3 бөлігі мәңгі жасыл, аралас орман.
Ірі қалалары:
- — 808 021 адам
- — 142 393 адам
- — 122 523 адам
- — 107 471 адам
- — 85 519 адам
- — 66 450 адам
Экономикасы
Ассамда егіншілік пен мұнай өнеркәсібі дамыған. Жерінің 15 %-ы жыртылған. Шай, кендір, күріш, темекі, мақта егіделі. Барлық егіннің 30 %-ы суармалы. Егіншілік негізінен Брахмапутра мен Сурманың аңғарларында дамыған.
Мұнай-химия өнеркәсібі де өркендеуде.
Шай, ағаш өндеу, шырпы, қағаз, жасанды ташық кәсіпорындары жұмыс істейді.
Ассамның көлік, экономикалық жағдайы Калькутта қаласымен тығыз байланысты. Брахмапутра өзенімен жылына 1 млн тонна жүк тасымалданады. Мұнай кендерінен өнеркәсіпті қалаларған құбырлар тартылған.
Білім
Ассам - Үндістанның білім ордасы. Ассамда келесі университетер бар:
- Gauhati University
- Dibrugarh University
- Tezpur University
- Assam University ( Силчар)
- Assam Agricultural University ( Джорхат)
- Assam Don Bosco University
Дибругархта, Силчарда, Гувахатида, Джорхатида, Барпетада медициналық колледждер және де басқа орта дәрежелі арнаулы оқу орындары бар.
Административно-территориальное деление
Штаттың құрамына келесі аймақтар кіреді: :
Галерея
Дереккөздер
- Қазақ Совет энциклопедиясы/Бас редакторы М.Қ.Қаратаев - Алматы, 1972, 1 том
Ортаққорда бұған қатысты медиа файлдар бар: Assam |
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Assam assam tilinde অসম hindi असम Үndistannyn soltүstik shygysyndagy shtat Ajmak әlemge aty shykkyn Assam shajymen belgili Үndistannyn shtatyAssamassam tilinde অসম hindi असमEltanbasyӘkimshiligiӘkimshilik ortalygyGubernatorDzhanaki Ballabh PatnaikBas ministriTarun GogojTarihy men geografiyasyKoordinattary26 08 s e 91 46 sh b 26 14 s e 91 77 sh b 26 14 91 77 G O Ya Koordinattar 26 08 s e 91 46 sh b 26 14 s e 91 77 sh b 26 14 91 77 G O Ya Zher aumagy78 438 km 16 oryn Iri kalasyBaska iri kalalaryTurgyndaryTurgyny31 169 272 adam 2011 14 oryn Tygyzdygy397 37 adam km 15 oryn Resmi tilderi bodo karbiSandyk identifikatorlaryAbbreviaturaIN ASISO 3166 2 kodyIN ASassamgovt nic inKoordinattar 26 08 s e 91 46 sh b 26 14 s e 91 77 sh b 26 14 91 77 G O Ya Assam zhәne Үndistannyn soltүstik shygysyndagy shtattarTarihyErtede zhәne orta gasyrdyn basynda Assam zhәne Pragdzhotisha Kamarupa dep atalgan 6 7 gasyrda kosylyp derbes feodaldyk memleket boldy 13 g Assamdy Birmany mekendegen zhaulap aldy Munda 1792 94 zh Angliya al 19 gasyrdyn basynda Birma үstemdik etti 1824 26 zh bolgan nәtizhesinde Assam zheri agylshyndyk Үndistanga kosylyp 1921 zhyldan onyn provinciyasy boldy Ұlttyk azattyk kүresinin nәtizhesinde 1947 zh Үndistannyn tәuelsizdigi zhariyalanyp ol eki memleketke Үndistan zhәne Pәkistan bolingennen kejin Assam Pәkistanga kosylgan Silhet okrugin eseptemegende 1950 zh Үndistan Respublikasynyn shtaty boldy GeografiyasyZher aumagy 78 438 km eteginde negizinen ozeninin alabyna ornalaskan Astanasy iri kalasy Halky 31 169 272 chelovek 14 shi oryn 2011 zh Olardyn 50 ten astamy assamdyktar 18 y bengaldyktar Zherinin ontүstigin Lushan tauy 2157 m ge dejin ortalyk boligin Assam taulary soltүstigin Brahmaputra ozeni bojyndagy ojpat alyp zhatyr Zher silkinu zhii bolyp turady Klimaty tropiktik mussondyk zhazy zhanbyrly Auanyn ortasha temperaturasy kantarda 13 S mamyrda 26 S Zhazdyk zhauyn shashyn molsheri 2000 mm Zherinin 1 3 boligi mәngi zhasyl aralas orman Iri kalalary 808 021 adam 142 393 adam 122 523 adam 107 471 adam 85 519 adam 66 450 adamEkonomikasyAssamda eginshilik pen munaj onerkәsibi damygan Zherinin 15 y zhyrtylgan Shaj kendir kүrish temeki makta egideli Barlyk eginnin 30 y suarmaly Eginshilik negizinen Brahmaputra men Surmanyn angarlarynda damygan Munaj himiya onerkәsibi de orkendeude Shaj agash ondeu shyrpy kagaz zhasandy tashyk kәsiporyndary zhumys istejdi Assamnyn kolik ekonomikalyk zhagdajy Kalkutta kalasymen tygyz bajlanysty Brahmaputra ozenimen zhylyna 1 mln tonna zhүk tasymaldanady Munaj kenderinen onerkәsipti kalalargan kubyrlar tartylgan BilimAssam Үndistannyn bilim ordasy Assamda kelesi universiteter bar Gauhati University Dibrugarh University Tezpur University Assam University Silchar Assam Agricultural University Dzhorhat Assam Don Bosco University Dibrugarhta Silcharda Guvahatida Dzhorhatida Barpetada medicinalyk kolledzhder zhәne de baska orta dәrezheli arnauly oku oryndary bar Administrativno territorialnoe delenieAssam ajmaktary Shtattyn kuramyna kelesi ajmaktar kiredi BaksaGalereyaDerekkozderҚazak Sovet enciklopediyasy Bas redaktory M Қ Қarataev Almaty 1972 1 tomOrtakkorda bugan katysty media fajldar bar Assam